[تصفیه فاضلاب] - مواد آلاینده موجود در فاضلاب

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
فاضلاب ها برحسب منشا تولید محتوی مواد آلاینده متفاوتی هستند. فاضلاب های صنعتی نسبت به فاضلاب های شهری دارای تنوع آلودگی بوده به طوریکه نوع مواد آلاینده آنها بستگی به نوع کارخانه و نوع تولیدات آن دارد . مشخصات بعضی از فاضلاب های صنعتی از نظر نوع آلودگی قابل مقایسه با فاضلابهای شهری است. فاضلاب صنایعی که محتوی گازها و ترکیبات سمی و خورنده هستند می تواند بر روی شبکه های فاضلاب و فرایندهای تصفیه بیولوژیکی دارای اثرات مخرب و مختل کننده باشد به همین دلیل انجام پیش تصفیه قبل از تخلیه آنها به فاضلاب های شهری ضروری است .
هدف از پیش تصفیه، کاهش غلظت آلودگی فاضلاب های صنعتی به حدی است که پس از تخلیه به فاضلابروهای شهری دارای اثرات تخریبی بر روی شبکه های فاضلاب و تصفیه خانه های بیولوژیکی نباشد .

۱ -مواد آلی قابل تجزیه بیولوژیکی :
شامل پروتئین ها، قندها وچربی ها است که بیشترین آن مربوط به پروتئین ها به میزان ۶۵ درصد و کمترین آن مربوط به چربی ها به میزان ۱۰ درصد است. ورود مواد آلی به منابع آب سبب مصرف اکسیژن محلول شده نامطلوب ایجاد می نماید. برای سنجش غلظت مواد آلی قابل تجزیه بیولوژیکی در فاضلاب از پارامترهایی همچونCOD,BOD,TOC استفاده می شود. مواد آلی موجود در فاضلاب توسط میکروارگانیسم ها به عنوان منبع مواد غذا برای رشد و تکثیر و حصول انرژی به کار می رود. از نظر سرعت تجزیه بیولوژیکی، قندها در مرحله اول، پروتئین ها در مرحله دوم و چربی ها از همه دیرتر تجزیه می شوند .

۲ -کل جامدات معلق :
جامداتی که اندازه آنها از یک میکرون بزرگتر باشد به آنها جامدات معلق گفته می شود که اندازه گیری آنها از طریق عبور فاضلاب از صافی فایبرگلاس با منافذ حدود یک میکرون و درجه حرارت ۱۰۵-۱۰۳ درجه سانتیگراد صورت می گیرد. جامدات معلق به دو بخش جامدات معلق قابل ته نشینی و غیر قابل ته نشینی تقسیم می شوند که اندازه گیری جامدات معلق قابل ته نشینی از طریق قیف ایمهاف در مدت زمان یک ساعت انجام می گیرد .
واحد سنجش جامدات قابل ته نشینی به دو صورت است :
الف - روش حجم سنجی که بر حسب میلی لیتر در لیتر
ب - روش وزن سنجی که بر حسب میلی گرم در لیتر بیان می شود .​

ورود مواد معلق به منابع آب به ویژه آبهای جاری سبب افزایش کدورت، کاهش عبور نور خورشید و تجمع رسوبات در کف رودخانه ها می شود که در نهایت زندگی آبزیان به خطر افتاده و شرایط بی هوازی با نزول کیفیت آب را به همراه خواهد داشت .

۳ -عوامل بیماری زا :
شامل باکتریها، ویروس ها، پروتوزوئرها، انگل ها و قارچ ها می باشد که وجود آنها در فاضلاب و تخلیه فاضلاب به محیط زیست سبب انتقال بیماری های واگیر در جامعه می گردد. جهت بررسی آلودگی میکروبی فاضلابها از میکروارگانیسم های شاخص استفاده می شود که در این رابطه باکتری های گروه کلی فرم و کلی فرم مدفوعی مطرح می باشند .

4-مواد مغذی :
عمدتا شامل ازت و فسفر است که منشا ورود آنها به فاضلاب استفاده از مواد پاک کننده در منزل و مواد دفعی انسان شامل مدفوع و ادرار می باشد. ورود غلظت زیاد ازت و فسفر به محیط های آبی سبب بروز پدیده پیری زودرس یا اتروفیکاسیون می گردد که با نزول کیفیت آب و از بین رفتن آبزیان همراه است .

۵ -فلزات سنگین :
شامل کروم، کادمیوم، سرب ،‌جیوه، روی ، ارسنیک و .. می باشد که این فلزات سنگین در فاضلاب های شهری به تنهایی غلظت آنها پائین است ولی در بعضی فاضلاب های صنعتی از جمله صنایع آبکاری، نساجی، باطری سازی،‌تولید حشره کش ،‌پلاستیک سازی، تولید شیشه های رنگی و فاضلاب صنایع استخراج فلزات وجود دارد. ورود فلزات سنگین به منابع آب و در نهایت آلودگی از طریق مصرف آب آلوده و زنجیره غذایی وارد بدن انسان می شود که نتیجه آن ایجاد مسمومیت در اسنان است. یکی از خواص فلزات خاصیت تجمع پذیری بیولوژیکی آنها است یعنی به مرور زمان از طریق آب وارد بافت های آبزیان مثل ماهی ها و صدف ها شده و غلظت آنها در بافت های زنده ا افزایش می یابد که در نهایت انسان از طریق مصرف غذاهای دریایی آلوده در معرض خطر مسمومیت قرار می گیرد که دو نمونه بیماری مرتبط با آنها شامل بیماری میناماتا در اثر غذاهای دریایی آلوده به جیوه و ایتای در اثر مصرف غذاهای دریایی آلوده به کادمیوم در کشور ژاپن مشاهده شده است .

6-مواد آلی مقاوم به تجزیه بیولوژیکی :
شامل ترکیباتی مثل حشره کش ها،‌آفت کش ها،‌ترکیبات رنگی و ترکیبات آروماتیک و حلال های آلی و فنل ها می باشد که این ترکیبات تحت عنوانSOCS (ترکیبات آلی مصنوعی) مطرح می باشند. ترکیبات فوق الذکر در فرایندهای تصفیه متداول فاضلاب به طور موثر زدایش نمی شوند و برای زدایش موثر آنها از فرایندهای تصفیه پیشرفته بایستی استفاده نمود. ورود این ترکیبات به منابع آب و محیط زیست سبب ایجاد بو و مزه و خطرات سمی و در مورد بعضی ترکیبات دارای خاصیت سرطانزایی احتمالی می باشند .

۷ -کل جامدات محلول TDS:
شامل آنیون ها و کاتیون ها مثل کلرور، سولفات، سدیم، پتاسیم، نیترات، بی کربناب، بی کربنات و فسفات و ….. می باشد که مجموعا تشکیل دهنده TDS فاضلاب می باشند. سنجش میزان TDS در فاضلاب اگر چه به عنوان یک فاکتور مهم مطرح نمی باشد ولی اطلاع از میزان TDS در استفاده مجدد از پساب برای مصارف کشاورزی دارای اهمیت است زیرا بعضی از گیاهان نسبت به بالا بودن آن در آب و خاک دارای حساسیت می باشند .
مطالعات انجام شده بر روی فاضلاب شهر تهران و دیگر شهرهای دارای تصفیه خانه فاضلاب نشان داده که میزان بار آلودگی از نظر BOD5,TSS ازت کل و فسفر به ترتیب برابر ۵۰-۴۰، ۵۵-۴۵، ۱۲-۸ و ۶/۱ تا ۴/۲ گرم به ازاء هر نفر در روز می باشد. در کشورهایی که دارای دستگاه زباله خرد کن در آشپزخانه بوده و پس مانده مواد غذایی را پس از خرد کردن به داخل فاضلابروها تخلیه می نمایند مقادیر این پارامترها به حدود ۲ برابر افزایش می یابد. شدت آلودگی فاضلاب در هر شهری بستگی به مقدار بار آلودگی سرانه تولیدی و همچنین بستگی به میزان مصرف آب دارد که این دو پارامتر نیز تابعی از شرایط فرهنگی، اقتصادی،‌اجتماعی و اقلیمی جامعه می باشد.
 

Similar threads

بالا