[تصفیه خانه های فاضلاب در ایران]

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تصفیه فاضلاب پتروشیمی فجر

تصفیه فاضلاب پتروشیمی فجر

واحد پساب شامل بخشهای ذیل می باشد:

1- بخش تصفیه پساب روغنی با نمک پائین (LOW TDS)
1-1- شرح فرایند قسمت تصفیه فیزیکی و شیمیایی پساب

پساب شیمیایی با نمک پایین از طریق یک خط 18 اینچ وارد واحد شده و به طرف یک چاله روغنی (AD-6803) هدایت می‌شود. در این چاله همچنین آبهای ناشی از دور ریز سیستمها وجریانهای برگشتی از مخزن ذخیر ه (AD-6801) وارد می‌شود. این چاله مجهز به یک غربال میله‌ای (Bar Screen) با شکافهایی به عرض 10mm می‌باشد که ذرات بیشتر از این قطر را جدا می‌کند. جریان ورودی پس از عبور از غربال از طریق نیروی ثقل بطرف API هدایت می‌شود. برای چاله روغن دو دریچه سرریز بطرف مخرن ذخیره طراحی شده است. جریان ورودی در حدود 420 متر مکعب برساعت می‌باشد که اگر بیشتر از این مقدار شود از طریق دریچه ‌های سرریز به مخزن ذخیره هدایت می‌شود.حوضچه ذخیره‌سازی جهت ذخیره مقادیر اضافی و سرریزها ونیز ذخیره پسابهای خارج از Spec ( طراحی) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این حوضچه دارای دو لاین سرریز 14 اینچی می‌باشد که از طریق آنها پساب اضافی بطرف خور هدایت می‌شود.حوضچه ذخیره‌سازی مجهز به دو پمپ تخلیه (P-6801 A/B) و دو عدد پمپ جمع‌آوری روغن (P-6831 A/B) می‌باشد که جریان ورودی پمپ های تخلیه از کف حوضچه و پمپ های روغن از سطح آن می باشد.

پمپ های تخلیه از نوع سانتریفوژ جهت برگردان محتویات حوضچه ذخیره‌سازی بطرف چاله روغن به هنگام کم‌شدن جریان ورودی واحد مورد استفاده قرار می‌گیرند. پمپ های جمع‌آوری روغن، روغن را توسط دو قیف از سطح آب جمع‌آوری و به چاله روغن هدایت می‌کنند. قیف‌ها شناور بوده و پمپها از نوع مارپیچی جابجایی مثبت می‌باشند.به منظور کنترل پسابهای ورودی، در ابتدای شیفت از ورودی واحد نمونه گیری شده و نمونه جهت انجام تستهای COD، Phenol ، Oil و .... به آزمایشگاه واحد ارسال می‌گردد. چنانچه هر یک از موارد مذکور خارج از محدوده مجاز باشد، سریعا با نمونه گیری از خروجی پساب مجتمع ها، مجتمع ارسال کننده متخلف شناسایی و از طریق هماهنگی با کشیک ارشد نسبت به بستن خروجی مجتمع مذکور اقدام خواهد شد.جریان پساب پس از عبور از غربال میله‌ای به طرف حوضچه های جدا کننده روغن (AD-6814 A/B) ارسال می‌گردد. حجم در نظر گرفته شده برای API بگونه‌ای است که این امکان را فراهم می‌کند که روغن و ذرات ناخالص در اثر نیروی ثقل از پساب جدا شوند.هر حوضچه API مجهز به یک عمل کننده الکتریکی اسکرابر- اسکیمر ( SK-6801 A/B) می‌باشد. وقتی که دستگاه اسکرابر از سمت ورودی حوضچه به طرف خروجی حرکت می‌کند تیغه‌های اسکیمر(سطح روب) روغن شناور را به طرف غلاف قابل چرخش انتهای حوضچه حرکت می‌دهند. در جهت عکس اسکراپر ته حوضچه( کف روب ) لجن ته نشین شده را به طرف چاله ‌های لجن در ابتدای ورودی به حوضچه حرکت می‌دهد. هر حوضچه دو چاله لجن دارد. اسکراپر و اسکیمر بصورت تمام اتوماتیک هستند و چهار عدد سوئیچ بالا و پایین رفتن تیغه‌های آنها را کنترل می‌کنند.غلاف قابل چرخش انتهای حوضچه API که جهت تخلیه روغن شناور به کار می‌رود بصورت ثابت یا مقطعی قابل تنظیم بوده و چگونگی بهره‌برداری از آن به میزان روغن شناور بستگی دارد. جهت بهره‌برداری مداوم بایستی لبه تیغه غلاف از لبه دیواره سرریز آب تقریباً 5/2 سانتیمتر بالاتر تنظیم گردد. به همراه روغن تخلیه شده مقداری کمی آب نیز گرفته می‌شود که به همراه روغن و توسط نیروی ثقل به تانک جمع‌آوری روغن برگشتی سرازیر می‌شود.

لجن های کف حوضچه API بوسیله دستگاه اسکراپر به طرف چاله های ‌لجن در ورودی حوضچه هدایت می‌شود. شیب کف حوضچه نیز به این کار کمک می‌کند. برای تخلیه لجن از هر چاله یک لاین در نظر گرفته شده است که لجن‌ها را به چاله اصلی جمع‌آوری لجن هدایت می‌کنند. لجن جمع‌آوری شده در چاله جمع‌آوری لجن توسط دو پمپ از نوع مارپیچی به طرف تانک هاضم لجن( AD-6807) پمپاژ می‌شود.جریان پساب پس از عبور از دو تانک جدا کننده API (که در این جا تقریبا کلیه روغنهای نامحلول از پساب جدا شده‌اند) توسط نیروی ثقل به حوضچه‌های یکنواخت‌سازی (AD-6802 A/B) ارسال می‌گردد. دو عدد حوضچه یکنواخت‌سازی بعنوان متعادل کننده جریانات با غلظتها و PH های مختلف که روزانه وارد واحد می‌شود عمل می‌کنند و جریانی با تغییرات یکنواخت جهت واحدهای پایین دستی فراهم می‌کنند. دو عدد همزن عمقی (زیر سطح مایع) جهت همزدن پساب و یکنواخت کردن پسابهای ورودی و جلوگیری از واکنش د‌نیتریفیکاسیون در این حوضچه‌ها تعبیه شده است. این همزنها به صورت مداوم و با توجه به سطح مایع در سرویس قرار می‌گیرند.

در خروجی حوضچه های یکنواخت سازی یک حوضچه خنثی‌سازی جهت خنثی کردن PH پساب ورودی به حوضچه DAF (DISOLVED AIR FLOTING) پیش‌بینی شده است.در این حوضچه از یک اندازه گیرنده سطح مایع(LIT) جهت نشان دادن و کنترل سطح مایع در حوضچه‌های یکنواخت‌سازی استفاده می‌شود. از یک اندازه‌گیر PH نیز جهت کنترل اتوماتیک و فرمان استارت و استپ به پمپهای تزریق شود و اسید استفاده می‌شود. پمپ های P-6810 A/B تزریق سود و پمپهای P-6813 A/B تزریق اسید را بعهده دارند. لازم به ذکر است که جهت خنثی سازی و تنظیم PH پساب از محلول 25 درصد سود یا محلول 96 درصد اسید سولفوریک استفاده می‌شود. PH پساب خروجی از حوضچه یکنواخت سازی باید بین 6.5 تا 8 باشد.

همچنین حوضچه خنثی‌سازی مجهز به دو پمپ از نوع سانتریفوژ می‌باشد که فشار لازم جهت انتقال آب را از حوضچه خنثی ‌سازی به DAF (AD-6804 A/B) فراهم می‌کنند. جریان حقیقی بوسیلة شیر کنترل جریان که قبل از ورودی به چاهک توزیع DAF نصب شده است تنظیم می‌شود. در خروجی پمپهای حوضچه خنثی ‌سازی یک اندازه‌گیرنده جریان قرار دارد که بر روی شیر کنترل فرمان باز یا بسته کردن می‌فرستد و مقدار جریان عبوری را تنظیم می‌نماید.بعد از شیر کنترل محل تزریق محلول پلی الکترولیت (پلیمرکاتیونی) به عنوان یک منعقده کننده قرار دارد. هدف از تزریق پلی‌الکترولیت لخته‌سازی مواد معلق و یا روغنهای محلول (امولسیون درآب) می‌باشد. پمپ های تزریق (P-6819 A/B) محلول2/0 درصد پلی‌الکترولیت را به مسیر خروجی پمپ های حوضچه خنثی سازی تزریق می کنند. محل استقرار پمپهای تزریق پلی الکترولیت و تانک محلول‌سازی آن در ساختمان مواد شیمیایی قرار دارد. مقدار تزریق پلی الکترولیت بستگی به جریان عبوری و مقدار مواد معلق (T.S.S ) دارد. با تزریق پلی الکترولیت به جریان عبوری و بهم خوردن جریان در لوله عمل مقدماتی انعقاد و لخته‌سازی انجام گرفته و جریان به سمت چاهک توزیع DAF هدابت می‌شود.حوضچه DAF در حقیقت بعنوان مرحله بعدی حذف روغن( محلول ) و سایر مواد معلق عمل می‌کند.پساب ابتدا وارد چاهک توزیع شده و بصورت مساوی از دو تیغه به دو مسیر ورودی به هر دو حوضچه DAF وارد می‌شود. جریان پساب بعد از توزیع وارد قسمت لخته‌سازی می‌شود. در این قسمت پساب به آرامی به هم زده می‌شود. ذرات ریز روغنهای محلول و سایر مواد معلق در اینجا به طور کامل با پلی الکترولیت مخلوط شده و ذرات بزرگتری را بوجود می‌آورند که می‌توانند ته‌نشین شده و یا بر سطح آب شناور شوند.در این دو قسمت دو همزن عمودی قرار دارند که با هم‌زدن آب باعث تماس ذرات کوچک و تشکیل ذرات بزرگتر می‌شوند. این همزنها همواره در سرویس قرار دارند.

سرریز قسمت لخته‌سازی وارد قسمت تلاطم گیر و تنظیم حوضچه DAF شده و از آنجا و از طریق دریچه نزدیک به کف حوضچه وارد آن می‌شود و با جریان آب برگشتی که از درام تحت فشار آب و هوا بر می‌گردد ترکیب می‌شود. مخلوط پساب ورودی DAF و پساب برگشتی از طریق تیغه‌های سوراخ داری که باعث آرام شدن و یکنواخت شدن جریان می‌گردند وارد قسمت شناورسازی DAF می‌گردند. در این قسمت ذرات سنگین ته‌نشین می شوند . ذرات سبک روغنی نیز با چسبیدن حبابهای ریز هوا به آنها به سطح آب آمده و شناور می‌شوند.

هر کدام از حوضچه‌های شناورسازی به یک پاروی روغن‌گیر(اسکمیر)(SK-6802 A/B) مجهز می‌باشد. این پاروها لایه ایجاد شده از روغن در سطح آب را بطرف کانالی که در ابتدای حوضچه‌ می‌باشد به جلو می‌رانند. این پاروها به طور مداوم در سرویس قرار دارند. همچنین هر یک از این حوضچه‌ها مجهز به یک پاروی کف روب (اسکراپر) می‌باشند که با حرکت به طرف حوضچه جمع‌آوری لجن‌ در ابتدای قسمت شناور سازی ، لجن‌های تشکیل شده در کف را به طرف آن می‌رانند. شیب زیاد کف حوضچه نیز به این کار کمک می کند. اسکراپرها همواره و با یک سرعت ثابت در سرویس قرار دارند.آب پس از سرریز از دیواره خروجی قسمت شناورسازی به دو قسمت تقسیم می‌شود. یک قسمت جهت جریان برگشتی DAF و دیگری ارسال به واحدهای تصفیه بیولوژیک در مراحل پایین دست.در قسمت جریان برگشتی با تزریق هوا به جریان پساب خروجی از قسمت شناورسازی جریان برگشتی تأمین می‌شود. جریان پساب برگشتی از هر یک از قسمت‌های شناورسازی بوسیله چهار عدد پمپ (P-6806 A/B/C/D) از نوع سانتریفوژ تا 6 بار افزایش فشار می‌یابد و وارد دو درام (D-6801 A/B) تحت فشار می‌شود. جریان برگشتی بوسیله یک اندازه گیرنده جریان که در خروجی پمپها قرار دارد اندازه‌گیری شده و توسط یک شیر کنترل که در قسمت خروجی درام قرار دارد تنظیم می‌شود. در حالت نرمال فقط دو پمپ در سرویس قرار دارد یعنی برای هر درام یک پمپ. جریان خروجی از پمپها در حدود 30 متر مکعب بر ساعت کنترل می‌شود.جریان خروجی از هر یک پمپها پس از مخلوط شدن با هوای سرویس (Plant Air) که از شبکه هوای سرویس تأمین می‌شود از قسمت بالای درام وارد آن می‌شود. محفظه درام با رینگهای پال ( Pall ) پرشده است . آب برگشتی از قسمت بالا روی سطح رینگهای پال توزیع می‌گردد و در قسمت پایین جمع می‌شود. فشار درام روی 6 بار تنظیم شده است. این فشار باعث مخلوط شدن هوا با آب می‌شود. ارتفاع آب در این درام بین 2- 5/1 متر کنترل می‌شود. هوای مورد نیاز بین 10- 3 متر مکعب بر ساعت تنظیم می‌شود.

جریان آب برگشتی پس از اشباع شدن با هوا از قسمت زیر درام خارج شده و وارد لوله توزیع جریان برگشتی می‌شود. این لوله در ورودی و در قسمت پایین حوضچه شناورسازی DAF نصب شده است و باعث توزیع جریان برگشتی در عرض ورودی به حوضچه می‌گردد. با برداشته شدن فشار از جریان برگشتی، حبابهایی ریز از هوا تشکیل و آزاد می‌شود که از انبساط هوا در آب اشباع بوجود آمده‌اند. حبابها به ذرات روغن در پساب چسبیده و آنها را به سطح آب می‌رسانند.همانطور که گفته شد ذرات معلق سنگین به آرامی به کف حوضچه شناورسازی سقوط می‌کنند و توسط پاروهای اسکراپر و شیب کف به یک چاله کوچک که در ابتدای قسمت شناورسازی قرار دارد هدایت می‌شوند.لجن جمع‌آوری شده در این چاله‌ها توسط نیروی ثقل آب و از طریق دو لوله که هر کدام متعلق به یکی از حوضچه‌هاست به چاله اصلی جمع‌آوری لجن (AD-6825) تخلیه می‌شود. این چاله در کنار خود DAF و چسبیده به آن قرار دارد. خروجی هر لوله لجن بوسیله Pen Stock بسته می‌شود.

سرباره شناور روغنی (Scum) نیز که با چسبیدن ذرات ریز هوا به حبابهای ریز روغن و مواد معلق سبک، بر سطح آب تشکیل می‌شود بوسیله پاروهای اسکیمر به داخل یک کانال که در ابتدای حوضچه شناورسازی قرار دارد هدایت می‌شود و از آنجا توسط نیروی ثقل خود به چاله جمع‌آوری سرباره روغنی
(AD-6824) تخلیه می‌شود. این چاله در کنار DAF و چسبیده به چاله جمع‌آوری لجن قرار دارد. این چاله مجهز به یک همزن می‌باشد که با افزایش سطح سرباره روغنی و رسیدن به حد مطلوب در سرویس قرار می‌گیرد.

جهت بهبود جداسازی آب و روغن موجود در سرباره در مراحل پایین دست، به چاله جمع‌آوری سرباره ماده پلیمری Emulsion Breaking تزریق می‌شود. همزن موجود در چاله توزیع یکنواخت و سریع این پلیمر را فراهم می‌کند. این ماده با شکستن پیوندهای هیدروژنی موقت بین ذرات روغن و آب و به هم‌چسباندن ذرات روغنی به همدیگر حالت امولسیونی (انحلال روغن در آب) را از بین می‌برد و باعث سـهولت جداسازی آب و روغن خواهد شد. محلول این ماده توسط دو عدد پمپ از نوع دیافراگمی (P-6825 A/B) که در کنار DAF قرار دارند تزریق می‌شود.جهت تخلیه چاله‌های جمع‌آوری لجن و سرباره روغنی سه پمپ از نوع مارپیچی (P-6807 A/B/C) در نظر گرفته شده است. بدین ترتیب که لجن توسط پمپ A به تانک هاضم لجن و سرباره روغنی توسط پمپ C به تانک جمع‌آوری روغن‌های برگشتی پمپاژ می‌شود. پمپ B نیز که در بین دو پمپ مذکور واقع است می‌تواند جهت پمپاژ هر دو نوع سیال استفاده شود.پساب خروجی از DAF توسط نیروی ثقل به طرف حوضچه اختلاط اولیه (P-6810) ارسال می‌گردد. همچنین پساب بهداشتی با دبی بین 69 - 19 متر مکعب بر ساعت توسط یک لاین تحت فشار به حوضچه اختلاط اولیه وارد می‌شود. لجن برگشتی و مواد مغذی همچون اسید فسفریک و اوره نیز در اینجا اضافه می‌شود.حوضچه اختلاط اولیه و حوضچه هوادهی بعنوان مراحل تصفیه بیولوژیکی پساب خروجی از DAF و پسابهای بهداشتی عمل می‌کنند.

1-2-شرح فرایند قسمت تصفیه بیولوژیک

پساب خروجی از DAF از نزدیکی‌های کف حوضچه اختلاط و لاینهای ارسال پساب بهداشتی، ‌اوره، اسید فسفریک و لجن برگشتی به بالای حوضچه اختلاط اولیه و درون یک قیف وارد می‌شوند. در ابتدای هر شیفت کاری از حوضچه اختلاط نمونه گیری شده و جهت آنالیز به آزمایشگاه واحد ارسال می گردد.جریانات ترکیبی توسط یک همزن در این حوضچه مخلوط می‌شوند و از طریق یک کانال و تیغه‌های توزیع کننده وارد حوضچه‌های هوادهی بیولوژیک می‌شود. در این قسمت دو حوضچه هوادهی وجود دارد. هر یک از حوضچه‌های هوادهی در حقیقت پر از باکتریهای تجزیه کننده پساب می‌باشد که خوراک و انرژی مورد نیاز خود را از تجزیه و اکسیداسیون مواد محلول در پساب بدست می‌آورند و خود تکثیر و تولیدمثل می‌یابند.

اکسیژن مورد لزوم جهت باکتریها از طریق مخلوط کردن هوا در آب تأمین می‌شود.این کار توسط شش هواده سطحی (MA-6801 A/B/C و MA-6802 A/B/C) (هر حوضچه سه هواده) انجام می‌شود. این هواده ها علاوه بر تأمین اکسیژن مورد نیاز باکتریها عمل مخلوط کردن پساب درون حوضچه‌ها و تقسیم یکنواخت خوراک جهت باکتریها و جلوگیری از فعالیت باکتریهای بی‌هوازی را نیز به عهده دارند. در حوضچه هوادهی از یکD.O meter نیز استفاده می‌شود. این دستگاه دیجیتالی برای اندازه‌گیری اکسیژن محلول در آب و ارسال هشدار برای اپراتور اتاق کنترل در خصوص تغییر زمان سرویس‌دهی هواده ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است که اکسیژن محلول در حدود 2 - 4 PPM کنترل می‌گردد.باکتریها جهت رشد و تکثیر به چهار عنصر مهم کربن، اکسیژن، نیتروژن و فسفر نیاز دارند. کربن از طریق تجزیه هیدروکربنهای موجود در پساب تأمین می‌شود.اکسیژن نیز از طریق دمیدن و مخلوط کردن هوا در آب تأمین می‌شود.جهت تأمین نیتروژن و فسفر نیز محلولهای 30 درصد اوره(توسط پمپ P-6808 A/B) و75 درصد اسیدفسفریک(توسط پمپ P-6817 A/B) در صورت نیاز باکتریها تزریق می‌شود. میزان تزریق هر کدام از محلولهای اوره و اسید فسفریک بستگی به میزان خوراک و تستهای نیتروژن و فسفر که توسط آزمایشگاه واحد انجام می‌شود، دارد. در صورت کاهش بیش از حد COD، به منظور تامین کربن مورد نیاز باکتریها، متانول به صورت دستی تزریق می شود و در صورت افزایش بیش از حد نیز رقیق سازی و یا کاهش دبی ورودی به حوضچه اختلاط در دستور کار قرار می گیرد. در هر دو صورت اقدامات انجام شده در دفتر نوبتکاری ثبت می گردد.باکتریهای هوازی موجود در حوضچه‌های بیولوژیک (هوادهی) مواد هیدروکربنی محلول در پساب را به CO2 تبدیل می‌کنند که یک گاز بدون بو است. پساب تصفیه شده که مقداری لجن فعال به همراه دارد پس از عبور از حوضچه‌های هوادهی از طریق دیوارهای تیغه‌ای انتهای حوضچه‌ها سرریز کرده و توسط نیروی ثقل به طرف زلال ساز [1](AD-6813 A/B) ارسال می‌گردد. خروجی مشترک از حوضچه‌های هوادهی بصورت مساوی در هر یک از شفاف کننده‌ها توزیع می‌گردد. پساب از طریق یک لاین به مرکز زلال ساز وارد می‌شود. در مرکز زلال ساز یک توزیع کننده بتونی قرار دارد که پساب را از طریق سوراخهای خود به صورت مساوی و در جهات مختلف وارد مخزن دایره‌ای شکل زلال ساز می‌کند. در حقیقت پساب به گونه‌ای وارد زلال ساز می‌شود که باعث بر هم زدن آب نخواهد شد. لجن فعال پس از ورود به زلال ساز با زمان ماندی که به آن داده می‌شود به آرامی از پساب تصفیه شده جدا شده و ته‌نشین می‌گردد.پساب زلال شده نیز از طریق دیواره‌های کنگره ای که دور تا دور زلال ساز قرار گرفته سرریز کرده و با پساب زلال شده زلال ساز دیگر ترکیب شده و به مرحله بعد ارسال می‌گردد.

برای جمع‌کردن لجن، هر زلال ساز مجهز به یک لجن‌روب (SK-6804 A/B) می‌باشد که حول مرکز آن می‌چرخد.

این دستگاه یک دوم قطر حوضچه را پل می‌زند و توسط یک الکتروموتور گردان کنگره ای حرکت می‌کند.


یک پاروی تیغه‌ای ( اسکراپر ) روی دستگاه در قسمت پایین و در ته زلال ساز قرار دارد که لجن‌های ته‌نشین شده در کف حوضچه را بطرف چاله لجن که در مرکز زلال ساز و در زیر توزیع کننده قرار دارد پارو می‌کند. پاروی دیگری که در بالای سطح آب حرکت می‌کند (اسکیمر) لجنهای شناور روی سطح آب را جمع و بطرف قیف جمع‌آوری سرباره حرکت می‌دهد. مجموعه این دستگاه به طور دائم در سرویس قرار دارد.

لجن ته‌نشین شده و جمع شده در چاله لجن توسط فشار سطح آب به سمت پمپهای لجن برگشتی (C/P-6805 A/B) ارسال می‌گردد. این سه پمپ که از نوع سانتریفوژ هستند وظیفه پمپاژ لجن و برگشت آن به حوضچه‌های هواده ای را دارند. این لجن با عنوان لجن برگشتی خوانده می‌شود.پمپ A جهت زلال ساز A و پمپ C جهت زلال ساز B استفاده می‌شود. پمپ B نیز می‌تواند به تناوب جهت هر یک از زلال ساز ها مورد استفاده قرار ‌گیرد. سرباره و لجن شناوری که از سطح زلال ساز ها جمع و درون قیفها می‌ریزد نیز وارد قسمت جمع‌آوری سرباره می‌شود که در کنار زلال ساز B قرار دارد. لجن جمع‌آوری شده در این تانک توسط دو عدد پمپ از نوع سانتریفوژ (P-6809 A/Bبه تانک هضم لجن فرستاده می‌شود.

جهت دفع لجن اضافی ته‌نشین شده، از لاین اصلی ورودی پمپ های لجن برگشتی یک لاین کوچک جدا شده است که وارد تانک جمع‌آوری سرباره می‌شود. میزان دفع لجن بر اساس نتایج آزمایشگاه ( تستهای SST ، SVI ، MLSS و MLVSS ) می باشد.خروجی زلال ساز از طریق نیروی ثقل بطرف حوضچه کلرزنی (AD-6811) جریان می‌یابد. بر سر راه لاین خروجی زلال ساز ‌ها به حوضچه کلرزنی یک لاین کوچک تزریق آب ژاول جهت تأمین کلر آزاد وجود دارد. جنس این لاین به جهت خورنده بودن آب ژاول از جنس PVC انتخاب شده است.هدف از تزریق آب ژاول (جهت تأمین کلر آزاد) گندزدایی و از بین بردن کلیه میکروارگانیسم های باقیمانده در پساب می‌باشد. جهت اینکار از محلول آب ژاول دارای 12 درصد کلر استفاده می‌شود. میزان تزریق آب ژاول باید به گونه‌ای تنظیم شود که بعد از 10 دقیقه حدود 0.1 PPM کلر در آب باقیمانده باشد. تزریق آب ژاول از طریق دو پمپ از نوع رفت و برگشتی دیافراگمی (P-6820 A/B) انجام می‌شود. از پمپ های تزریق آب ژاول علاوه بر تزریق آب ژاول به ورودی حوضچه کلرزنی می‌توان جهت تزریق به تانک ذخیره آب تصفیه شده نیز استفاده کرد. این پمپ ها در کنار زلال ساز B قرار دارند.آب ژاول مورد استفاده از طریق تانکرهای مخصوص به واحد حمل و در یک تانک به گنجایش2700 لیتر ذخیره می‌شود. تخلیه تانکرها و ذخیره آب ژاول در تانک واحد از طریق دو پمپ از نوع سانتریفوژ(P-6824 A/B) انجام می‌شود. لازم به ذکر است کلیه لاینهای به کار رفته در مورد آب ژاول از نوع PVC می‌باشد.آب خروجی از حوضچه کلرزنی که اینک آب تصفیه شده خوانده می‌شود از طریق تیغه سر ریز به خروجی واحد هدایت شده و به خور می‌ریزد. از این آب می‌توان جهت آب باغبانی و یا رقیق‌سازی سایر پسابهای ورودی به واحد نیز استفاده کرد.جهت اینکار از دو پمپ سانتریفوژ (P-6812 A/B) استفاده می‌شود که آب را به سایر قسمتهای واحد در صورت نیاز پمپاژ می‌کنند.

جهت مصارف باغبانی پمپ های خروجی حوضچه کلرزنی آب را به سمت فیلترهای شنی (FT-6801 A/B/C/D) پمپاژ می‌کنند.

قسمت فیلتراسیون وظیفه حذف ذرات معلق باقیمانده خروجی از قسمت زلال سازی را بر عهده دارد. جهت این کار از چهار فیلتر شنی تحت فشار استفاده می‌شود. این فیلترها بصورت موازی کار می‌کنند. جهت نتیجه‌گیری بهتر از سیستم فیلتراسیون در حذف مواد معلق می‌توان به جریان بالا دستی آن پلی‌الکترولیت کاتیونی تزریق کرد. آب خروجی از فیلترها به سمت تانک ذخیره (AD-6805) هدایت می‌گردد. جهت جلوگیری از رشد میکروارگانیزمها و جلبک‌ها در تانک ذخیره می‌توان آب ژاول را به ورودی تانک تزریق نمود. تانک ذخیره آب تصفیه شده به عنوان ذخیره‌ای جهت آب باغبانی و یا ذخیره‌ای جهت شستشوی معکوس فیلترها استفاده می‌شود.هر یک از فیلترها مجهز به یک اندازه‌ گیرنده اختلاف فشار می‌باشند که اختلاف فشار بین ورودی و خروجی فیلتر را اندازه‌گیری می‌کند. هرگاه اختلاف فشار دو طرف فیلتر به 2/0 میلی بار رسید اخطاری جهت از سرویس خارج کردن فیلتر و نیاز آن به شستشو به اتاق کنترل ارسال می‌شود.

جهت شستشوی معکوس فیلترها از دو عدد پمپ سانتریفوژ (P-6815 A/B) استفاده می‌شود که آب را از تانک ذخیره آب تصفیه گرفته و در جهت عکس کارکرد نرمال فیلترها پمپاژ می‌کنند. این آب به قسمت پیش تصفیه برگشت داده می‌شود.جهت انجام بهتر عمل شستشوی معکوس می‌توان به همراه آب از هوا نیز استفاده کرد. هوای مورد نیاز جهت این کار توسط دو دمنده ( کمپرسور یا Blower ) که در کنار فیلترها قرار دارند تأمین می‌شود.میزان جریان آب جهت شستشوی فیلترها در حدود270 متر مکعب بر ساعت کنترل می‌شود. این کار بوسیله یک شیرکنترل که در خروجی پمپهای شستشوی معکوس واقع است انجام می‌گیرد.

جهت پمپاژ آب موجود در تانک آب فیلتر شده، از سه عدد پمپ از نوع سانتریفوژ (P-6816 A/B/C) استفاده می‌شود. آب پمپاژ شده از طریق یک لاین 6 اینچ از واحد خارج و به شبکه سراسری آب تصفیه جهت مصارف باغبانی در منطقه ویژه می‌پیوندد.

این قسمت شامل قستمهای هضم ، تغلیظ و دفع لجن می باشد.لجن از سه محل به طرف قسمت ابتدایی یعنی قسمت هضم لجن فرستاده می شود، این محل ها عبارتند از : لجن ته نشین شده در کف API، لجن ته نشین شده در کف DAF و لجن دفعی از قسمت بیولوژیکی واحد که از کف زلال سازها تأمین می شود.

در حوضچه هضم لجن (Digester) که یک مخزن دایره ای شکل است یک همزن - هواده (MA-6804) با قدرت زیاد نصب شده است. این هواده بر روی سه شناور که در اطراف آن قرار دارند نصب شده است ، بدین طریق هوازن به سهولت به همراه سطح لجن می تواند بالا یا پائین رود.هر سه شناور از جنس پلی اتیلن فشرده هستند که پر از هوا بوده و می توان با تخلیه هوا از آنها مقدار فرورفتگی آنها را در سطح لجن را تنظیم نمود هوازن با حرکت خود بر روی سطح لجن وظیفه دمیدن هوا و مخلوط کردن با لجن را بر عهده دارد بدین ترتیب ادامه تصفیه بیولوژیکی لجن در این قسمت میسر می گردد.جهت خارج کردن لجن از قسمت هضم لجن و فرستادن آن به قسمت تغلیظ از دو پمپ از نوع سانتریفوژ(p- 6814 A/B ) استفاده می شود.در قسمت تغلیظ از یک مخزن دایره ای شکل [2](AD-6812) استفاده می شود.با زمان ماندی که در این قسمت به لجن داده می شود لجن به آرامی ته نشین می شود و آب موجود در آن جدا می شود. لجن ته نشین شده توسط یک پارو که تمام قطر مخزن را شامل می شود به مرکز تانک هدایت شده و دریک چاله جمع می شود. آب جدا شده نیز از یک دیواره کنگره ای شکل سرریز کرده و خارج می شود.لجن ته نشین شده در کف Thickener توسط دو پمپ مارپیچی (P-6811 A/B) به سمت قسمت دفع لجن فرستاده می شود. در قسمت دفع لجن از دو دستگاه خشک کننده لجن (CE-6801 A/B) استفاده می شود .

این دو دستگاه از نوع سانتریفوژی با قدرت زیاد بوده که با چرخاندن سریع لجن عمل آبگیری کامل آن را انجام می دهند.لجن آبگیری شده از ته دستگاه خارج می شود و توسط یک نقاله از نوع مارپیچی به داخل کامیون حمل لجن انتقال می یابد.آب دفعی از دستگاهها نیز به یک تانک زیر زمینی که در کنار آنها قرار دارد هدایت شده و توسط یک پمپ عمقی از نوع سانتریفوژ (p-6833) که در کف تانک قرار دارد دوباره به (تغلیظ کننده Thickener) پمپاژ می شود.لجن دفعی توسط کامیون جهت دفن از واحد خارج می شود و زیر نظر محیط زیست مجتمع به مکان تعیین شده حمل می گردد.

1-4- شرح فرایند قسمت جمع آوری روغن برگشتی[3] (AD- 6815)

این تانک جهت ذخیره و جدا کردن مخلوط آب و روغن بوسیله نیروی ثقل مورد استفاده قرار می گیرد بدین ترتیب که روغن به علت اینکه از آب سبکتر است در بالا و آب در پائین قرار می گیرد.مخلوط آب و روغن از طرف API و چاله جمع آوری سر باره در DAF به این تانک وارد می شود.جهت سهولت در جداشدن آب و روغن از یک سیستم گرمایش استفاده می شود. گرمای لازم از طریق یک کویل حرارتی در عمق تانک که بخار با فشار کم(LPS) در آن جریان دارد تأمین می شود . بخار لازم از طریق شبکه بخار با فشار کم (LPS) تأمین و پس از کاهش دما و میعان توسط شبکه جمع آوری مایعات بخار با فشار کم (LPC) جهت بازیافت ، جمع آوری و از واحد خارج می گردد.مقدار بخار ورودی توسط یک شیر کنترل که در بیرون تانک و سر راه بخار قرار دارد با توجه به دمای داخل تانک تنظیم می شود. مقدار دبی جرمی بخار در حالت نرمال 140 کیلوگرم بر ساعت و ماکزیمم آن 200 کیلو گرم بر ساعت است.مشخصات دیگر بخار نیز عبارتند از : فشار bar 6 ، دما 175 سانتیگراد .اندازه گیری دمای داخل تانک توسط یک ترموکوپل انجام می گیرد. با تغییر میزان بخار ورودی ، دمای سیال درون مخزن حدود 80-50 سانتیگراد نگه داشته می شود.مخلوط آب و روغن پس از ورود به تانک با گرفتن گرما و تفکیک اجزاء بطرف قسمتهای جداکننده در خروجی جریان می یابد. آب جدا شده که در پایین قرار دارد با عبور از زیر یک دیواره نازک و سرریز از یک تیغه بوسیله نیروی ثقل بطرف حوضچه جمع آوری دورریزها (Collection Sump) ارسال می گردد. روغن جدا شده از سطح مخلوط با عبور از یک تیغه سر ریز به قسمت جمع آوری روغن می ریزد. روغن جمع آوری شده در قسمت جمع آوری روغن جهت سوزاندن توسط دو پمپ از نوع جابجایی مثبت (p-6827 A/B) (فشار مرکب) به تانک ذخیره روغن TK-9301کوره زباله سوز ارسال می گردد.

2- شرح فرایند تصفیه پسابهای روغنی با نمک بالا (HIGH TDS)

پساب روغنی پتروشیمی خوزستان به دلیل داشتن TDS بسیاربالا ( حداکثر 127000ppm) بصورت مجزا از سایر پسابها تصفیه می گردد. برای این که تصفیه بیولوژیکی این پساب میسر گردد این جریان با آب تصفیه شده ای که توسط پمپ های حوضچه های کلر زنی تأمین می شود مخلوط شده و رقیق می گردد تا TDS آن به حدود ppm 20000 برسد. پساب با TDS بالا وارد حوضچه اختلاط (AD-6820) می گردد و در این جا با آب تصفیه شده مخلوط می شود. اوره و اسید فسفریک به عنوان مواد مغذی جهت باکتریها و میکروارگانیزمها در همین جا در صورت نیاز اضافه می شود.این جریان در حوضچه اختلاط به دو قسمت مساوی تقسیم می شود ودر دو قسمت موازی جریان می یابد. هر مسیر تصفیه شامل دو لاگون (حوضچه های بزرگ تصفیه هوازی) بصورت سری می باشد. یک لاگون اختلاط کامل (AD-6821 A/B) که بوسیله یک لاگون اختیاری (AD-6822 A/B) دنبال می شود. لاگونها بصورت جریان پیوسته عمل می کنند و اجرام بیولوژیکی برگشتی بوجود نمی آیند.لاگون های اختلاط کامل هر کدام به چهار هواده مجهز می باشند. این هواده ها جهت مخلوط کردن پساب و تهیه اکسیژن برای باکتریها به کار می روند. در ادامه لاگونهای اختیاری هر کدام مجهز به شش هواده می باشند که همان وظیفه قبلی را دارند ولی قدرت آن از هواده های قبلی کمتر است. از طرف دیگر لاگونهای اختیاری حجم لازم جهت ذخیره و ته نشینی لجن را فراهم می کنند.نگرانی اصلی درباره طراحی اولیه سیستم این بود که در سیستم تهیه شده بوسیله اسناد پیشنهادی قبلی زمان ماندی جهت حوضچه های اختلاط کامل برای لجن فعال در نظر گرفته نشده بود. این بدان معنی بود که زمان ماند لجن برابر زمان ماند هیدرولیکی حوضچه بود که فقط حدود یک روز بود ، بنابراین سیستم در ارتباط با وضعیت سازش میکروارگانیزمها شرایط نامطلوبی می یافت. اصلاح طراحی تجهیزات لاگون امکان بهره برداری به روش S.B.R (رآکتور مقطعی مرحله ای) را فراهم آورد. بنابراین برای لجن های داخل لاگون های اختلاط کامل زمان ماند ایجاد شد. با این طریق و با افزایش سن لجن وضعیت سازگاری میکروارگانیزمها با پسابهای مختلف مثل پسابهای با نمک بالا و غیره بهبود پیدا می کند. جریان عبوری از لاگونها اختلاط کامل بصورت سری بوده و موازی نمی باشد. این بدان معنی است که طبق فاز یک بهره برداری ، آب وارد یک لاگون اختلاط کامل با چهار هواده می گردد که این هواده ها همگی در سرویس قرار دارند. Pen Stock کانال خروجی این لاگون نیز بسته می شود. بنابراین آب از طریق دیواره باز (دریچه) وارد لاگون اختلاط کامل دیگر می شود. درمرحله دوم فقط دو هواده از لاگون اختلاط کامل در سرویس بوده و هواده های دیگر که در نزدیکی خروجی می باشند از سرویس خارج می شوند در نتیجه این بخش از حوضچه بعنوان بخش ته نشینی مورد استفاده قرار می گیرد. لجن فعال در کف حوضچه ته نشین شده و آب تصفیه شده از طریق خروجی سر ریز خواهد کرد.سیکل بهره برداری به روش S.B.R اصلاح شده بدان معناست که ساختمان جریان بصورت پریودی تغیر خواهد کرد. یک سیکل کامل شامل دو فاز حدود 4 تا 6 ساعت طول می کشد.
جریان پساب پس از خروج از حوضچه اختلاط کامل از یک تیغه سر ریز کرده واز طریق کانال به سمت حوضچه های اختیاری هدایت می شود.در حوضچه های اختیاری همانطور که گفته شد شش هواده وجود دارد که وظیفه اختلاط ودمیدن اکسیژن را دارا هستند. در این حوضچه ها مرحله نهایی تصفیه پساب انجام می شود. در نهایت پساب از طریق تیغه انتهایی سرریز کرده واز طریق یک کانال خروجی از لاگون ها خارج شده و بهAD-6823 می ریزد و از آنجا به طرف خور هدایت می شود. از قسمتهای مختلف بخش High TDS در زمانهای مشخص شده نمونه گیری به عمل می آید و به آزمایشگاه ارسال می گردد. در صورت افزایش بار آلودگی ، رقیق سازی یا کاهش دبی ورودی در دستور کار قرار می گیرد.
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تصفیه خانه آب سیرجان

تصفیه خانه آب سیرجان

تصفیه خانه آب سیرجان جهت تأمین آب شرب شهرهای سیرجان و نجف شهر و نیز چندین روستای مجاور تصفیه خانه طراحی و راه اندازی شده است. این تصفیه خانه در شرق شهر سیرجان و در امتداد جنوب جاده سیرجان - کرمان و در ارتفاع 1735 متری از سطح دریا در منطقه حسین آباد واقع شده است.

2-1- ظرفیت و محدوده کاری
احداث تصفیه خانه سیرجان در سال 1382 توسط شرکت تیاب بنا به عنوان پیمانکار ساختمانی و شرکت عمراب به عنوان پیمانکار تأسیساتی و با مشاوره شرکت مهاب قدس آغاز و بعد ازگذشت حدود 5 سال در سال 1387 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 8/0 متر مکعب بر ثانیه بوده و حداکثر ظرفیت بهره برداری آن معادل 22/0 متر مکعب بر ثانیه می باشد. آب خام ورودی این تصفیه خانه از سد تنگوئیه تأمین شده که توسط خط انتقال فولادی به طول 3 کیلومتر با روش ثقلی وارد تصفیه خانه می شود. آب صاف تصفیه خانه در دو مخزن به ظرفیت جمعاً 6 هزار متر مکعب ذخیره و از آنجا با روش ثقلی از طریق خط انتقال آزبست سیمانی به طول 21 کیلومتر به محل مصرف انتقال می یابد.

2-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
مساحت کل اراضی این تصفیه خانه در حدود 30 هزار متر مربع بوده که مالکیت زمین تصفیه خانه در اختیار "شرکت آب و فاضلاب استان کرمان" و سند آن نیز موجود می باشد.

2-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه، تاسیساتتأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

2-3-1- آشغالگیر
به منظور جلوگیری از ورود آشغال به تأسیسات تصفیه آب یک توری آشغال گیر فلزی به ابعاد 1*7 متر در مسیر ورودی قرار داده شده است.

2-3-2- حوضچه اختلاط سریع
این تصفیه خانه دارای دو حوضچه اختلاط سریع به حجم 16 متر مکعبی می باشد. این حوضچه دارای دو دستگاه هم زن پروانه ای دور ثابت با سرعت 100 دور بر دقیقه و قدرت 4 کیلووات برای اختلاط یکنواخت و سریع مواد شیمیایی تزریق شده در آب می باشد.


2-3-3- حوضچه های زلال ساز
تصفیه خانه سیرجان دارای دو عدد حوضچه زلال ساز از نوع پولساتور به ابعاد 5/4*23*24 متر بوده که هر پولساتور دارای یک پمپ خلأ با قدرت 5/10 کیلووات و دور موتور 2900 دور بر دقیقه می باشد. دو عدد قیف لجن با ظرفیت 110 متر مکعب نیز در هر حوضچه برای تخلیه لجن تعبیه شده است.

2-3-4- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در این تصفیه خانه توسط شش صافی شنی از نوع تند ثقلی با مساحت 78 متر مربع انجام می شود که شیر هوای شستشوی آنها از نوع پروانه ای به قطر 250 میلی متر می باشد. ضخامت لایه ماسه مورد استفاده در این صافی ها 950 میلی متر بوده و اندازه موثر ماسه ها بین 9/0 تا 1 تغییر می کند. تجهیزات شستشوی صافی ها شامل سه پمپ آب شستشو 55 کیلوواتی از نوع سانتریفیوژ با دبی 800 متر مکعب بر ساعت، سه دمنده هوای 24 کیلوواتی و دو کمپرسور 11 کیلوواتی برای تأمین هموای عملگر شیرهای مربوطه در نظر گرفته شده است. همچنین این صافیها دارای دو عدد پمپ بازیافتی از نوع مستغرق با دبی 144 متر مکعب بر ساعت می باشند.

2-3-5- مخازن ذخیره آب صاف
آب صاف این تصفیه خانه به دو مخزن ذخیره آب هدایت گردیده که حجم آنها جمعاً 6 هزار متر مکعب می باشد.

2-3-6- فرآیند تصفیه آب
در تصفیه خانه آب سیرجان فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل زیر است:

• کلر زنی مقدماتی
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• اختلاط سریع
• زلال سازی
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• تزریق ازن
• ذخیره


2-3-6-1- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف از کلر زنی آب خام، سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آنها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است.

2-3-6-2- فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی

کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده در دو مخازن مربوطه ذخیره و پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به حوضچه اختلاط سریع تزریق می گردد. آهک نیز جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد، به صورت شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می شود. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.

2-3-6-3- مرحله اختلاط سریع
به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها در این مرحله مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.

2-3-6-4- فرآیند زلال سازی
زلال سازهای این تصفیه خانه از نوع پولساتور می باشند. در این حوضچه ها عمل انعقاد، لخته سازی و ته نشینی مواد انجام می گیرد. اساس کار سیستم پولساتورها بر توزیع متناوب و جریان یکنواخت و عمودی آب خام از کف و عبور از یک توده لجن معلق استوار می باشد. هر واحد پولساتور از یک مخزن به شکل مکعب یا مکعب مستطیل تشکیل شده که در کف آن تعدادی لوله سوراخ دار و صفحات مورب جهت توزیع یکنواخت آب خام و در بالای آن تعدادی لوله یا کانال سوراخ دار جهت جمع آوری یکنواخت آب زلال قرار دارد. در پولساتورها آب خام به محفظه ای ارسال گردیده که هوای داخل آن توسط یک پمپ خلأ مکیده می شود. پس از آن با شکسته شدن این خلأ با توجه به فشار ایجاد شده جریان آب به سوی لوله های سیستم توزیع هدایت می شود. تکرار این فرآیند جریان متناوب یکنواختی را در پولساتور به وجود می آورد. عبور عمودی جریان آب از ابر لجن تأثیر بسیار زیادی (97 تا 98 درصد) در حذف فلوک ها دارد.

2-3-6-5- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری در جریان آب به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا


به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو شده و پساب حاصل از شستشو به حوضچه های تثبیت لجن و پس از ته نشینی لجن آن مجدداً به کانال آب خام انتقال می یابد.

2-3-6-6- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

2-3-6-7- مرحله تزریق ازن
این فرآیند علاوه بر گندزدایی باعث حذف آهن، منگنز و از بین بردن کامل بو، طعم و رنگ نامطلوب و از همه مهم تر تخریب ترکیبات آلی مضر و سرطان زای آب می شود.

2-3-6-8- ذخیره سازی
آب صاف خروجی از تصفیه خانه در دو مخزن به ظرفیت جمعاً 6 هزار مترمکعب جمع آوری گردیده و سپس با لوله کشی ثقلی به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.

2-3-7- سالن صافی ها
سال صافی ها در برگیرنده صافی ها، تجهیزات کنترلی شستشو و بهره برداری صافی ها بوده و با مساحت 1320 متر مربع و به ابعاد 20*66 متر در کنار موتورخانه واقع شده است.

2-3-8- ساختمان مواد شیمیایی
ساختمان مواد شیمیایی به مساحت معادل 437 متر مربع و ابعاد معادل 23*19 متر در تصفیه خانه سیرجان دارای تجهیزات تهیه و تزریق شیر آهک و کلرور فریک بوده و در نزدیکی مخازن ذخیره سازی کلرورفریک واقع شده است. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق کلرور فریک در تصفیه خانه سیرجان شامل دو مخزن ذخیره 92 متر مکعبی، دو مخزن تزریق 5/8 متر مکعبی، دو پمپ انتقال 5/1 کیلوواتی برای انتقال کلرور فریک از مخازن ذخیره به مخازن تزریق، دو همزن دور ثابت 5/1 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 75/0 کیلوواتی است. تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک نیز شامل دو مخزن انحلال 8 متر مکعبی، دو همزن دور ثابت 5/1 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 75/0 کیلوواتی می باشد.


2-3-9- ساختمان کلر زنی
ساختمان کلرزنی به مساحت 607 متر مربع و به ابعاد معادل 5/13*45 متر در تزدیکی ساختمان مواد شیمیایی قرار داشته و دارای تجهیزات کلرزنی و ایمنی مربوطه و نیز انبار نگهداری کپسول های کلر می باشد. تجهیزات کلرزنی این تصفیه خانه شامل دو دستگاه کلریناتور گازی با ظرفیت 9 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی و دو دستگاه کلریناتور با ظرفیت 15 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی اولیه می باشید

2-3-10- ساختمان اداری
ساختمان اداری تصفیه خانه سیرجان با مساحت 600 متر مربع و ابعاد 20*30 متر در قسمت ورودی تصفیه خانه واقع شده است.


2-3-11- کار گاه فنی و انبار تجهیزات
انبارهای تصفیه خانه سیرجان انبار تجهیزات و انبار مواد شیمیایی است. انبار تجهیزات به مساحت 594 متر مربع و ابعاد 18*33 متر در نزدیکی ساختمان مواد شیمیایی واقع شده است. انبار مواد شیمیایی نیز دارای مساحت 361 متر مربع و ابعاد 19*19 متر می باشد. کارگاه فنی این تصفیه خانه دارای مساحت 190 متر مربع و ابعاد 10*19 متر می باشد.

2-3-12- پست برق اضطراری
این تصفیه خانه همانند تمامی تصفیه خانه های کشور دارای یک پست برق به مساحت 275 متر مربع و به ابعاد 11*25 می باشد که در کنار موتورخانه واقع شده است.
2-3-16- آزمایشگاه
آزمایشگاه تصفیه خانه سیرجان دارای تجهیزات به شرح جدول 2-1 می باشد.
آب مقطرگیری1
اون1
پی.اچ متر1
ترازوی دیجیتالی1
دستگاه جار1
دستگاه تقطیر1
بن ماری1
انکوباتور2
کدورت سنج1
هدایت سنج1
هود آزمایشگاهی2
اتوکلاو1
کوره1
میکروسکوپ1
همزن مغناطیسی1
اسپکتروفتومتر1
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تصفیه خانه هشترود

تصفیه خانه هشترود

تصفیه خانه هشترود که جهت تأمین آب شرب شهر هشترود طراحی و راه اندازی شده در خیابان چایکنار و در کنار مسیر رودخانه آقبلاغ شهرستان هشترود واقع شده است.

4-1- ظرفیت و محدوده کاری
احداث تصفیه خانه هشترود در سال 1382 توسط شرکت آوانتیل به عنوان پیمانکار ساختمانی و تأسیساتی و با مشاوره شرکت آشناب آغاز و بعد ازگذشت حدود 3 سال در سال 1385 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 120 لیتر بر ثانیه و حداکثر ظرفیت بهره برداری آن معادل 90 لیتر بر ثانیه می باشد. آب خام ورودی این تصفیه خانه از سد سهند و توسط خط لوله فولادی به طول 22 کیلومتر از طریق ثقلی و پمپاژ وارد تصفیه خانه می شود. آب صاف تصفیه خانه نیز در یک مخزن هزار متر مکعبی تصفیه خانه ذخیره و بعد از افزایش فشار در ایستگاه پمپاژ به شبکه آبرسانی شهرستان هشترود انتقال می یابد. خط انتقال آب صاف به طول 6/1 کیلومتر و از نوع فولادی می باشد.

4-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
مالکیت زمین تصفیه خانه در اختیار "امور آبفای منطقه هشترود" و کاربری زمین آن از نوع کشاورزی می باشد.

4-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه، تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

4-3-1- حوضچه اختلاط سریع
پس از تزریق مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه آب وارد یک حوضچه اختلاط سریع به ظرفیت 6 متر مکعب می شود که این حوضچه دارای یک دستگاه هم زن 6 کیلوواتی برای اختلاط یکنواخت و سریع مواد شیمیایی تزریق شده در آب می باشد.

4-3-2- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در این تصفیه خانه توسط سه صافی شنی انجام می شود که ضخامت لایه ماسه حدود 2 هزار میلی متر و اندازه موثر دانه های ماسه مورد استفاده در این صافی ها 1800 میلی متر می باشد. 4عدد پمپ آب شستشو با قدرت 18 کیلووات و 2 دمنده هوای فشرده 37 کیلوواتی جهت شستشوی صافی ها در نظر گرفته شده است.

4-3-3- فرآیند تصفیه آب
در تصفیه خانه هشترود استان آذربایجان شرقی فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل ذیل می باشد:  
• کلر زنی مقدماتی
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• اختلاط سریع
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• ذخیره سازی


4-3-3-1- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف از کلر زنی آب خام، سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آن ها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است.

4-3-3-2- فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی

کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده در مخازن مربوطه ذخیره گردیده و پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به حوضچه اختلاط سریع تزریق می گردد. آهک نیز جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد به صورت شیر آهک آماده به کانال آب خام تزریق می گردد. به منظور به دست آوردن لخته های بزرگتر و سنگین تر به خصوص در زمستان (زمانی که دمای محیط کمتر از 12 درجه سانتیگراد می باشد) از پلی الکترولیت به عنوان کمک منعقد کننده استفاده می شود.

4-3-3-3- مرحله اختلاط سریع
به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها در این مرحله مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.

4-3-3-4- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری در جریان آب به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو شده و پساب حاصل از شستشو پس از ته نشینی لجن آن مجددا به کانال آب خام انتقال می یابد.

4-3-3-5- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

4-3-3-6- ذخیره سازی
آب صاف خروجی از تصفیه خانه در یک مخزن هزار مترمکعبی جمع آوری گردیده و از آنجا توسط ایستگاه پمپاژ به شبکه آبرسانی انتقال می یابد.

4-3-4- ایستگاه پمپاژ آب صاف
ایستگاه پمپاژ تصفیه خانه هشترود در مجموع دارای پنج پمپ با قدرت 75 کیلو وات، دبی 150 متر مکعب بر ساعت و هد 75 متر می باشد.

4-3-5- ساختمان اداری
ساختمان اداری تصفیه خانه هشترود دارای ابعاد 17*43 متر و مساحتی معادل 731 متر مربع می باشد.

4-3-6- ساختمان مواد شیمیایی
ساختمان مواد شیمیایی در تصفیه خانه هشترود دارای تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق مواد شیمیایی می باشد. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق کلرور فریک در تصفیه خانه هشترود شامل دو مخزن ذخیره 10 متر مکعبی، دو مخزن تزریق 5 متر مکعبی، دو همزن 5/1 کیلوواتی، دو پمپ انتقال 5/1 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 5/1 کیلوواتی است. تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک نیز شامل دو مخزن انحلال 5 متر مکعبی، دو همزن 5/1 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 5/1 کیلوواتی با دبی می باشد.

4-3-7- ساختمان کلر زنی
ساختمان کلرزنی به مساحت معادل 30 متر مربع دارای تجهیزات کلرزنی و ایمنی مربوطه می باشد. تجهیزات کلرزنی این تصفیه خانه شامل یک دستگاه کلریناتور با ظرفیت 20 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی اولیه و یک دستگاه کلریناتور با ظرفیت 20 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی می باشد.

4-3-8- انبار مواد شیمیایی
به منظور نگهداری مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه انباری بنام مواد شیمیایی به مساحت 78 متر مربع و ابعاد 6*13 متر در نظر گرفته شده است.

4-3-9- آزمایشگاه
آزمایشگاه تصفیه خانه هشترود به مساحت 36 متر مربع و ابعاد 6*6 متر دارای تجهیزات به شرح جداول 4-1 و 4-2 می باشد.
آب مقطرگیری1
اون1
پی.اچ متر1
ترازوی دیجیتالی1
دستگاه جار1
دستگاه تقطیر1
بن ماری1
انکوباتور12
کدورت سنج1
هدایت سنج1
هود آزمایشگاهی2
اتوکلاو1
کوره1
میکروسکوپ1
همزن مغناطیسی1
اسپکتروفتومتر1
کانتر1
یخچال1
لیست تجهیزات اندازه گیری آنلاین تصفیه خانه هشترود :
دستگاه پی.اچ متر1
دستگاه کلرسنج1

 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تـصفیه خـانه فـاضلاب شـهر عجبشیر

تـصفیه خـانه فـاضلاب شـهر عجبشیر

موقعیت تصفیه خانه :‌
تصفیه خانه فاضلاب شهر عجبشیر در جنوب غربی شهر و به فاصله دو کیلومتری آن، در حد فاصل رودخانه قلعه چای و جاده روستای دانالو واقع شده است و مساحت زمین آن حدود 4/5 هکتار می باشد.

مراحل اجرایی :‌
مطالعات طرح تصفیه خانه فاضلاب عجبشیر توسط مهندسین مشاور آشناب انجام پذیرفته است . براساس مطالعات مذکور تصفیه خانه در دو مرحله طراحی شده که مرحله اول در حال احداث بوده و با افزایش جمعیت و نیاز واحد بهره برداری مرحله توسعه قابل اجرا می باشد.

مدت زمان اجرای پروژه :
عملیات ساختمانی تصفیه خانه از تیر ماه سال 1382 شروع شده و در نیمسال اول سال 1387 به بهره برداری رسیده است.

مبانی طراحی – جمعیت در سال مبدا و مقصد:
جمعیت تحت پوشش در سال مبداء (سال 1380) 24900 نفر
جمعیت تحت پوشش در سال مقصد (سال 1405) 60000 نفر
(جمعیت مرحله اول بهره برداری 30000 نفر بوده که با اجرای مرحله توسعه به 60000 نفر افزایش می یابد)

دبی متوسط با نشتاب: مرحله اول 6300 و مرحله توسعه 12440 متر مکعب در شبانه روز
غلظت BOD 5 ورودی: 270 میلیگرم در لیتر
غلظت مواد معلق ورودی: 340 میلیگرم در لیتر



مشخصات سیستم تصفیه:

تصفیه مقدماتی:
در ابتدای تصفیه خانه آشغالگیر دهانه درشت و آشغالگیر دهانه ریز (هر دو مکانیکی) به منظور حذف مواد شناور و درشت، تلمبه خانه ورودی به منظور بالا بردن فاضلاب جهت امکان حرکت ثقلی آن در سایر واحدها و حوض دانه گیر به منظور حذف دانه، ماسه و مواد روغنی اجرا شده است.

تصفیه زیستی:
فرآیند زیستی تصفیه خانه به روش لجن فعال می باشد که مرحله اول طرح برای جمعیت 30 هزار نفر تا سال 1395 به روش لجن فعال با هوادهی گسترده و نیتریفیکاسیون کامل و در دو مدول 15 هزار نفری در نظر گرفته شده است.
در مرحله دوم برای جمعیت 60 هزار نفر تا سال 1405 با حداقل تغییرات مشابه مدول اول و به روش لجن فعال متعارف خواهد بود.

خشک کن لجن:
از لجن مازاد تولید شده در تصفیه خانه بعد از تغلیظ(در مرحله اول) و یا تغلیظ و هضم (در مرحله دوم) با استفاده از تجهیزات مکانیکی، آبگیری به عمل خواهد آمد. ضمناً تعداد محدودی بستر لجن خشک کن نیز برای مواقع اضطراری در نظر گرفته شده است.

واحدهای تصفیه خانه:

واحد ورودی تصفیه خانه:
فاضلاب توسط شبکه جمع آوری و انتقال اجراء شده در سطح شهر با لوله به قطر 900 میلیمتر بصورت ثقلی به محل تصفیه خانه هدایت می شود، در آدم رو M35 سازه ای بصورت سه راهی احداث شده که توسط دو عدد دریچه مجهز به محرک برقی قابل کنترل می باشد و از این طریق فاضلاب به واحدهای تصفیه خانه هدایت می گردد.



واحد آشغالگیر دهانه درشت:
این واحد جهت حذف مواد و اجسام شناور درشت طراحی و اجراء شده است، سیستم آشغالگیری این واحد از نوع مکانیکی و دستی می باشد که آشغالها جمع آوری شده توسط تسمه نقاله به ظرف مخصوص هدایت می گردد. این واحد ظرفیت لازم برای مرحله توسعه آتی را نیز دارا می باشد.

واحد آشغالگیر دهانه ریز:
این واحد جهت حذف مواد و اجسام شناور ریز طراحی و اجراء شده است، سیستم آشغالگیری این واحد از نوع مکانیکی و دستی می باشد و همانند آشغالگیر دهانه درشت، ظرفیت لازم برای مرحله توسعه آینده را نیز دارا می باشد.
آشغالگیرهای نوع دستی در مواقعی که آشغالگیر مکانیکی به منظور انجام تعمیرات و نگهداری از مدار خارج می شوند مورد استفاده قرار می گیرند.

تلمبه خانه فاضلاب ورودی:
به دلیل انتقال فاضلاب در عمق پایین از سطح طبیعی زمین و به منظور فراهم ساختن جریان ثقلی آن بین واحدهای مختلف، واحد ایستگاه پمپاژ در مرحله اول و با منظور داشتن ظرفیت مرحله توسعه احداث شده است.

واحد دانه گیر (نوع هوادهی شونده):
واحد دانه گیر به تعداد دو واحد در مرحله اول احداث شده که مرحله توسعه را نیز کفایت خواهد کرد. در این واحد با هوادهی دیفیوزری، ذرات شن و ماسه با قطر بزرگتر 2/0 میلی متر حذف میشود. مواد چربی شناور شده بر روی فاضلاب توسط پارویی جمع آوری می گردد. مواد دانه ای ته نشین شده توسط پمپ مخصوص، جمع آوری و به نقاله مارپیچ شستشو دانه منتقل می شود.

واحد اندازه گیری جریان:
برای اندازه گیری جریان فاضلاب خام (بعد از دانه گیر) و فاضلاب تصفیه شده (قبل از حوض تماس کلر) از پارشال فلوم با ظرفیت لازم در مرحله اول و توسعه استفاده می شود. سیستم اندازه گیری از نوع اولتراسونیک بوده و میزان جریان عبوری از واحد بر روی تابلو کنترل مرکزی مشخص می باشد.

حوض هوادهی:
فاضلاب پس از عبور از واحدهای تصفیه مقدماتی به حوض های هوادهی تعداد 3 واحد هدایت می شود. سیستم هوادهی در این حوض ها از نوع هواده های سطحی مکانیکی دور تند جهت تامین حداقل 2 میلیگرم در لیتر اکسیژن محلول، احداث شده است، در این حوض ها با استفاده از میکروارگانیسم های موجود در فاضلاب فرآیند تصفیه بیولوژیکی انجام می شود، بعبارت دیگر این میکروارگانیسم ها با مصرف مواد آلی موجود در فاضلاب در حضور اکسیژن این مواد را به مواد تثبیت شده تبدیل و تصفیه می نمایند.

حوض ته نشینی:
این حوضها بصورت استوانه ای شکل و به تعداد دو واحد، جهت ته نشینی لجن بیولوژیک طراحی و اجراء شده است. تغذیه حوض از مرکز و توزیع بصورت شعاعی بوده و لجن های ته نشین شده توسط لجن روبها از کف حوض جمع آوری و به قیف مرکزی هدایت می گردد. این لجن ها به تلمبه خانه های لجن فعال برگشتی و اضافی منتقل می شود.

حوض تماس کلر:
پساب خروجی از واحدهای ته نشینی وارد دو عدد حوضچه تماس کلر می شود در این حوضچه ها عوامل بیماری زا در اثر تماس با کلر و در مدت زمان مناسب از بین می روند. سپس فاضلاب تصفیه شده توسط لوله بتنی به قطر 900 میلی متر از تصفیه خانه خارج می گردد.

حوض تغلیظ لجن:
لجن مازاد تصفیه زیستی جهت تغلیظ (کاهش حجم) توسط تلمبه خانه مربوطه به یک عدد حوض تغلیظ لجن استوانه ای شکل ومجهز به همزن دور آرام انتقال داده می شود. در این قسمت بخشی از آب لجن جدا شده و لجن تغلیظ می گردد.

تلمبه خانه لجن فعال (برگشتی و مازاد):
لجن فعال ته نشین شده در واحد ته نشینی، توسط واحد پمپاژ و تجهیزات مربوطه به حوض هوادهی و لجن مازاد به سیلوی تغلیظ لجن پمپاژ می شود.



واحد خشک کن لجن:
برای خشک کردن لجن مازاد از تجهیزات مکانیکی خشک کننده لجن (بلت فیلتر پرس Belt filter press ) استفاده خواهد شد. برای مواقع ضروری جهت خارج ساختن تجهیزات مذکور از مدار به منظور انجام تعمیرات مورد نیاز تعداد چهار عدد بستر خشک کننده لجن احداث شده است. هر یک از بسترها دارای کانال زهکشی در وسط با لوله های سوراخدار پلی اتیلنی بوده که روی آنها با شن و ماسه در لایه بندیهای مناسب پوشش داده شده است.

مشخصات پساب تصفیه شده و موارد استفاده از آن:
کیفیت پساب خروجی از تصفیه خانه براساس معیارهای طراحی بصورت زیر می باشد:
غلظت BOD5 فاضلاب تصفیه شده کمتر از 30 میلی گرم در لیتر
غلظت مواد معلق فاضلاب تصفیه شده کمتر از 30 میلی گرم در لیتر
کلیفرم های گوارشی کمتر از 400 عدد در یک صد میلی لیتر
از پساب تصفیه شده می توان جهت آبیاری فضای سبز و مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار داد و دارای استانداردهای لازم جهت تخلیه به آبهای سطحی می باشد.

حجم عملیات:



شرح عملیاتمقدار کارکرد
خاکبرداری27800 متر مکعب
کارهای فولادی با میلگرد387620 کیلوگرم
قالب بندی15540 متر مربع
بتن درجا5790 متر مکعب
کارهای فولادی سنگین56933 کیلو گرم
نماسازی با آجر ماشینی1700 متر مربع
لوله گذاری بتنی 90087 متر طول
احداث آدم رو بتنی15 متر مکعب

 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تصفیه خانه آب کوثر

تصفیه خانه آب کوثر

آب سد کوثر علاوه بر تامین آب شبکه های آبیاری پایین دست، برای تامین آب شرب شهرهای حاشیه ی خلیج فارس نیز استفاده می شود. در سمت چپ سد کوثر و در مجاورت با آن تصفیه خانه آب شرب کوثر قرار گرفته است؛ که همزمان با بهره برداری، در حال توسعه و گسترش می باشد.شرکت عمراب به عنوان پیمانکار، شرکت تهرا ن آرمه به عنوان مسئول اجرای عملیات ساختمانی ؛ شرکت مهاب قدس مشاور طرح و شرکت آب سازه فاضلاب هم به عنوان
کارفرمای طرح تصفیه خانه در این پروژه فعالیت می نمایند.
آب از این تصفیه خانه تا بندر لنگه منتقل می شود. گناوه، بوشهر، عسلویه، کنگان، بندر لنگه، تعدادی ازشهرهای استان فارس و همچنین گچساران و بهبهان از جمله شهرهایی هستند که تصفیه خانه کوثر، آب شرب آنها را تأمین می کند.
ظرفیت تصفیه خانه در حال حاضر ۴.۵ متر مکعب بر ثانیه است که ۱.۵ متر مکعب آن در حال بهره برداری است و بنا بر طرح توسعه آن، در آینده به ۷ متر مکعب هم خواهد رسید. تا پایان سال ۸۶ این تصفیه خانه قادر خواهد بود ۴.۵ مترمکعب آب را در ثانیه تصفیه کند. ظرفیت این تصفیه خانه ابتدا قرار بوده ۳ متر مکعب در ثانیه باشد که با انشعاب گرفتن شهرهای بهبهان و گچساران این مقدار به ۴.۵ مترمکعب ارتقاء یافته و در نتیجه طرح توسعه آن هم به ۷ متر مکعب در ثانیه مبدل گشت.
مراحل تصفیه آب :
مرحله اول تصفیه، هوادهی می باشد. عمل هوادهی باعث می شود که باکتریهایی که در پوسته خود پنهان شده اند از پوسته خود خارج شوند. در این هنگام آب را به سرعت کلرزنی می کنند؛ در نتیجه تعداد زیادی از باکتریها و میکروبها در همین مرحله از بین می روند.
سپس آب وارد استخرهای کوچک فلش میکسر(Flash Mixer ) می شود. در این مرحله مواد شیمیایی تزریق شده و میکس می شوند. این مواد شیمیایی عبارتند از : کلروفریک، آهک و نوعی از پلی الکترولیت. کلروفریک برای منعقد کردن املاح داخل آب است. پلی الکترولیت در واقع مکمل منعقد کننده بوده و برای گرفتن نوعی از سختی آب استفاده می شود. آهک هم برای تنظیم اسیدیته(PH) آب به کار می رود. مواد شیمیایی مورد استفاده، در ساختمانی به نام ساختمان شیمیایی تولید می شوند. مواد شیمیایی تزریق شده در استخرهای فلش میکسر توسط پره هایی با سرعت کم در آب مخلوط می شوند. در حین هم خوردن آب، ناخالصی ها توسط مواد شیمیایی لخته می شوند؛ اما چرخش پره مانع از ته نشینی این ناخالصی ها در استخر فلش میکسر می شود. افزایش سرعت پره ها در این استخر باعث خورد شدن لخته ها ( Floc ) می شود.
آب حامل ناخالصی ها پس از این مرحله وارد استخرهای پولساتور(Pulsator) می شود که در آنجا لخته های به وجود آمده در مرحله قبل، طی یک فرآیند چند فازی ته نشین شده و به صورت لجن از استخرها خارج می شوند. تصفیه نهایی آب بوسیله فیلترها انجام می شود.
در صورتی که آب دارای مواد خارجی و معلق بسیاری نباشد، فیلترها می توانند تنها وسیله تصفیه آب نیز باشند.
فیلترها برای تصفیه آب چند کار را هم زمان انجام می دهند :
۱. تصفیه مکانیکی به صورت صاف کردن آب و گرفتن مواد کلوئیدی وآلکها و انگل های موجود در آب. شدت این کار بستگی به بزرگی و کوچکی خلل و فرج لایه ماسه دارد.
۲. در اثر خاصیت جذب سطحی، دانه های ریز ماسه مواد کلوئیدی در آب را به دور خود جمع می کنند.
۳. اکسیداسیون مستقیم مواد معدنی و آلی آب با کمک اکسیژن محلول در آب
۴. کمک به رشد و تکثیر باکتری های هوازی که به صورت لایه لجن در روی ماسه ها نمودار می گردند. این باکتری ها با ترشح دیاستازها (Diastases)، مواد آلی را اکسید کرده و یا با تغذیه آنها نیترات ها و فسفات ها را تولید می نمایند.
آب در فیلترها از لایه ای ماسه سیلیس به قطر ۱ متر و ۵ سانت که از دانه های ریز به درشت ریخته شده اند عبور کرده، از آنجا به آبنما و درنهایت هم به سمت مخزن منتقل می شود.
شستشوی فیلترها :
ماسه های موجود در فیلترها به دلیل این که پس از ۱ الی ۳ روز، از املاح موجود در آب پوشیده می شوند؛ لذا نیاز به شستشو دارند. عمل شستشوی فیلترها را بک واش ( Back Wash ) می نامند. در هنگام شستشوی فیلترها، فرآیند درست عکس عملیات فیلتر شدن است. یعنی در چند مرحله آب و هوا از زیر وارد فیلترها شده و موجب خروج املاح از لابه لای ماسه ها می شوند. شستشو به این صورت است که ابتدا آب موجود در فیلتر تا سطح کانال ورودی خارج شده، سپس دمنده های هوا از زیر شروع به دمیدن هوا می کنند. پس از چند دقیقه علاوه بر هوا آب هم نیز، از زیر با فشار وارد می شود. سپس جریان هوا قطع شده و تا زمانی که آب فیلتر زلال شود همچنان آب وارد می شود. در نهایت هم هوای محصور شده در لابه لای ماسه ها به طور خودکار خارج می شود. هر بار شستشوی فیلترها تقریباً ۲۰ دقیقه زمان می برد. البته تعیین فاصله زمانی هر بار شستشو، توسط اپراتور مرکزی نیز می تواند صورت بگیرد. اساساً کنترل تمام قسمتهای الکتریکی کارگاه، می تواند به صورت دستی یا توسط برنامه های از پیش تعیین شده به صورت اتوماتیک صورت گیرد( Operation or Monitoring).
بخش های شیمیایی :
انباری در کنار سایت و در مجاورت ساختمان شیمیایی تعبیه شده که گاز کلر را در کپسول هایی به وزن یک تن که هر کدام حاوی ۷۰۰ کیلوگرم گاز است، نگهداری می کند. برای جلوگیری از خطرات ناشی از نشت گاز؛ سیستم تهویه و دوش آب در سقف انبار تعبیه شده است. سنسورها وجود نشتی را به سیستم ایمنی اطلاع داده و آنها را فعال می کنند تا آب از دوشهای موجود سرازیر شده و در ترکیب با گاز کلر اثر خفه کنندگی آن را از بین ببرد.
دستگاه change over وظیفه ی تعویض ورودی گاز، از یک کپسول خالی شده به کپسول پر بعدی را به عهده دارد. در هر بار این دستگاه به ۸ کپسول متصل می شود. هر ۴ عدد از این ۸ کپسول به یک لاین از دستگاه متصل است. یعنی مجموعاً این دستگاه دارای دولاین، یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ خود می باشد. گاز کلر توسط این دستگاه به ساختمان شیمیایی منتقل می شود.
درقسمت بعدی ساختمان شمیایی، مایع کلر توسط دستگاه اواپریتور(Evaporator ) گرم شده و به شکل گاز درمی آید. در همین قسمت مقدار گاز کلر تزریقی، با توجه به میزان کلر مجازی که در نهایت در آب می تواند باقی بماند، تا به دست مصرف کننده برسد، تعیین می شود. یعنی به طور مثال اگر قرار باشد مقدار ماند کلر مصرفی ۱ ppm باشد، در اینجا توسط دستگاههای مخصوص، به طور اتومات تعیین می شود که چه مقدار کلر باید علاوه بر ۱ ppm در آب حل شود تا آبی که به دست مصرف کننده می رسد حداکثردارای ۱ppm کلر باشد.
در ساختمان شیمیایی علاوه بر گاز کلر چنانچه pH آب در حد مطلوب (خنثی) نباشد؛ آب آهک نیز درآب تزریق می شود. البته pH آب ورودی این تصفیه خانه تقریباً در حد خنثی بوده و کمتر به آهک نیازمند است.
سایر مواد شیمیایی هم در همین ساختمان تولید می شوند. از جمله کلروفریک که در مخازن ویژه ای تولید می شود. دیواره این مخازن به دلیل خاصیت خورندگی کلروفریک توسط غشایی فایبرگلاسی پوشانده شده است.
البته به جای کلروفریک می توان از ازن استفاده کرد که به مراتب از کلروفریک بهتراست ولی به دلیل هزینه بر بودن استفاده از گاز ازن، از آن کمتر استفاده می شود.
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تصفیه پساب در پالایشگاه نفت پارس​
در تصفیه فاضلاب برای تبدیل مواد آلی محلول و کلوئیدی به موادی که به آسانی از آب جدا می شود و نیز تبدیل آنها به عناصر ساده تر، از میکروارگانیزمها استفاده می شود. انواع روشهای تصفیه ای که بر این مبنا استوار هستند بطور کلی تصفیه بیولوژیکی نامیده می شوند. اگر چه استفاده از تصفیه بیولوژیکی می تواند در حدود۸۵ درصد از مواد BOD۲ و مواد معلق را حذف کند، اما در این روش حذف مقادیر زیاد نیتروژن، فسفر، فلزات سنگین، مواد آلی غیرقابل تجزیه، باکتریها و ویروسها میسر نیست. برای این منظور از تصفیه پیشرفته استفاده می شود.

در تصفیه بیولوژیکی شرایط به گونه ای ایجاد می شود که میکروارگانیزم ها بتوانند در آن شرایط بخوبی رشد داشته، با تغذیه از مواد موجود در فاضلاب این مواد را تجزیه، قسمتی را در متابولیسم حیاتی خود مصرف و بقیه را بصورت عناصر ساده تر نظیر آب و دی اکسید کربن در آورند. در این قسمت شرح مختصری از انواع روشهای تصفیهبیولوژیکی فاضلاب ارایه می شود.

بطور کلی می توان در دو حالت هوازی و بی هوازی فاضلاب را تصفیه کرد. در تصفیه بیولوژیکی هوازی مواد آلی فاضلاب به گاز متان و هیدروژن سولفوره تبدیل می شوند. تنها حسن این روش بهینه بودن رشد میکروارگانیزم ها و در نهایت کم بودن حجم لجن است. بدلیل مشکلات ناشی از بوی نامطبوع و نیز کم بودن راندمان حذفBOD درتصفیه فاضلاب شهری بندرت از این روش استفاده می شود.

تصفیه با استفاده از روش رشد معلق

در این حالت میکروارگانیزمها در تمام حجم مایع(فاضلاب) بصورت معلق قرار دارند. مهمترین روش های این نوع فرایند شامل لجن فعال، لاگون هوادهی و استخرهای تثبیت با سرعت به این شرح است:

● فرآیند لجن فعال

این فرآیند که اولین بار توسط آردرن و لاکت، در سال۱۹۱۴ در انگلستان بکار گرفته شد، یکی از فرآیندهای مهم درتصفیه بیولوژیکی فاضلاب است. در این فرآیند، میکروارگانیزمها با مواد آلی مخلوط شده، در اثر این عمل میکروارگانیزمها رشد کرده باعث تثبیت مواد آلی می شوند. هنگامی که میکروارگانیزمها در اثر وجود هوای کافی رشد کنند بهم چسبیده و تشکیل لخته هایی از جرم فعال را می دهند که به آن لجن فعال گفته می شود. فاضلاب خروجی از حوض هوادهی به حوضچه نهایی هدایت می شود تا بخشی از میکروارگانیزمها (سلولهای زنده و مرده) و مواد غیرقابل تجزیه در آن بصورت لجن ته نشین شود. بدین ترتیب مقداری از مواد آلی موجود در فاضلاب که در ساخت سلولهای میکروارگانیزم مصرف شده، از فاضلاب جدا می شود. مقداری از آن نیز تبدیل به گاز شده و متصاعد می شود و بقیه چه بصورت آب و چه بصورت موادی که تجزیه نشده و یا ته نشین نشده اند، همراه با فاضلاب خروجی، خارج می شود.

برای تسریع در تکثیر میکروارگانیزمها در نتیجه تسریع در تجزیه مواد آلی، مقداری از لجن حوضچه ته نشینی نهایی که حاوی مقدار قابل توجهی میکروارگانیزمهای زنده و فعال است دوباره به حوضهای هوادهی برگشت داده می شود تا با فاضلاب ورودی به آن حوضها مخلوط شود.

اصلی ترین راکتورهایی که در این روش بکار برده می شود، جریان پیستونی، اختلاط کامل و جریان اختیاری(بین جریان پیستونی و اختلاط کامل) است که در این مورد شرح کاملتری داده خواهد شد.

روشهای لجن فعال، برحسب بار هیدرولیکی و بار آلودگی بر واحد حجم حوضهای هوادهی، زمان ماند هیدرولیکی، زمان اقامت میکروارگانیزمها در سیستم و نحوه هوادهی به انواع مختلفی تقسیم می شود که هر یک دارای کاربردهای خاصی است. مهمترین و معروفترین روشهای لجن فعال که کاربرد گسترده ای در تصفیه فاضلاب دارند عبارتند از:

▪ روش معمولی و متعارف

در روش معمولی و متعارف، لجن فعال جریانی از نوع پیستونی بوده و زمان ماند حوض هوادهی معمولاً۴ تا۸ ساعت است. در این روش از هوادهی با افشانک (Diffused Aeration) و یا هواده های سطح مکانیکی استفاده شود.

▪ روش هوادهی تدریجی(Tapered Aeration)

جریان در این روش از نوع پیستونی بوده و زمان ماند حوض مانند روش معمولی است. در این روش هوادهی با استفاده از افشانک صورت می گیرد. افشانکها طوری تنظیم می شود که مقدار هوادهی در ابتدای حوض هوادهی، متناسب با بار آلودگی ورودی، حداکثر بوده و در طول حوض با کاهش بار آلودگی کاهش یافته و در انتهای حوض به حداقل مقدار خود می رسد.

▪ هوادهی اختلاط کامل

در این جریان هوا به سرعت با فاضلاب مخلوط می شود و این عمل با جریان مداوم توأم با بهم زدن انجام می گیرد. زمان ماند حوض هوادهی۳ تا۵ ساعت بوده و هوادهی با استفاده از افشانک و یا هوادهی سطحی انجام می پذیرد.

▪ هوادهی پله ای

جریان در این نوع هوادهی، بصورت پیستونی بوده و زمان ماند در حدود۵-۳ ساعت است. هوادهی با استفاده از افشانک انجام می شود. در این روش مقدار هوادهی در حوض ثابت است ولی فاضلاب ورودی از چند نقطه در طول حوض توزیع می شود.

▪ تثبیت تماسی

در این روش لجن برگشتی از حوضهای ته نشینی نهایی، ابتدا در یک حوض هوادهی در حدود۳ تا۶ ساعت هوادهی می شود و سپس به حوض هوادهی اصلی که فاضلاب در آن قرار دارد منتقل می شود. در این روش از خاصیت جذب لجن هوادهی شده برای جداسازی آلودگیهای فاضلاب استفاده می شود. جریان در این سیستم از نوع پیستونی بوده و هوادهی با استفاده از افشانک و هوادهی سطحی انجام می پذیرد.

▪ هوادهی ممتد (Extended Aeration)

جریان در این سیستم از نوع اختلاط کامل بوده و زمان ماند حوض هوادهی بین۳۰-۲۴ ساعت است. در این روش می توان از افشانک و هواده های سطحی استفاده کرد.

▪ فرایند کراس

در این روش جریان بصورت پیستونی بوده و زمان ماند حوض در حدود۴ تا۸ ساعت است. از افشانکها برای هوادهی استفاده می شود. در این روش مقداری از لجن برگشتی قبل از ورود به حوض های هوادهی مورد هوادهی قرار می گیرد.

▪ اکسیژن خالص

در این روش بجای هوا از اکسیژن خالص استفاده می شود. جریان از نوع اختلاط کامل بوده و از تجهیزات اکسیژن دهی که بطور سری نسبت به هم قرار گرفته اند استفاده می شود.

انتخاب هر یک از روشهای بالا به شرایط آب و هوای منطقه، مسئله اقتصادی (یعنی هزینه احداث اولیه و نیز هزینه های بهره برداری)، سهولت عملکرد، بازدهی انتقال اکسیژن در فاضلاب و مسائلی از این دست بستگی خواهد داشت.

▪ لاگون هوادهی شونده

در این روش، میکروارگانیزمها در محفظه ای که در زمین قرار گرفته، بدون هیچگونه برگشت لجن، رشد می کنند. برای تأمین اکسیژن مورد نیاز در این سیستم از هواده های مکانیکی استفاده می شود.

از آنجایی که زمان ماند دراین لاگونها بالا است،(۶-۲ روز) ممکن است در آن عمل نیتریفیکاسیون نیز انجام پذیرد. بالا بودن دما و کم بودن بار آلی فاضلاب باعث بیشتر شدن عمل نیتریفیکاسیون در این لاگونها می شود.

در صورت نبود ته نشین کننده، غلظت مواد جامد معلق در جریان خروجی از این لاگونها بالا می رود.

اگر چه سیستم راکتور این روش کاملاً در مخلوط طراحی می شود اما عموماً رسوب در نقاط مختلف این لاگونها جمع شده و در حالت استاندارد لازم است که از یک ته نشینی ثانویه استفاده شود.

▪ استخرهای تثبیت

استخر تثبیت بطور کلی به استخر یا مجموعه استخرهایی اطلاق می شود که به عنوان مرحله یا مراحلی ازتصفیه بیولوژیکی فاضلاب بکار برده می شود. استخرهای تثبیت از لحاظ فعل و انفعالات بیولوژیکی به سه دسته استخرهای فاکولتاتیو(اختیاری)، استخرهای هوازی و استخرهای بی هوازی تقسیم می شوند.

تصفیه با استفاده از روش فیلم چسبنده

در این روش توده میکروارگانیزمها بصورت فیلمی روی سطح عامل واسطه(از جنس سنگ یا پلاستیک) تشکیل و در اثر عبور فاضلاب از این سطوح مواد آلی با این میکروارگانیزمها تماس پیدا کرده و تثبیت می شوند.

▪ فیلتر چکنده

فیلتر چکنده از بستری مناسب(نظیر قلوه سنگ، سربار کوره های ذوب فلز و یا قطعات پلاستیکی) تشکیل شده است. فاضلاب توسط دستگاه توزیع کننده طوری روی سطح آن توزیع می شود که با تمام قسمتهای بستر تماس حاصل کند. فاضلاب در مسیر خود سطح جانبی بستر را خیس کرده و به تدریج فیلم نازکی از میکروارگانیزم ها روی سطح بستر تشکیل می شود که بطور منقطع یا متناوب با فاضلاب و هوا در تماس است. نظر به اینکه با هر بار عبور فاضلاب از بستر فیلتر چکنده فقط قسمتی از آلودگی آن جدا می شود، لذا کارشناسان برای تأمین راندمان بیشتر مقداری از فاضلاب خروجی از بستر را برگشت داده و با فاضلاب ورودی به بستر مخلوط می کنند.

▪ صفحات بیولوژیکی دوار

صفحات بیولوژیکی دوار از چند صفحه دایره ای شکل نازک که به فاصله کمی از هم قرار دارند و برروی یک محور افقی قرار گرفته اند تشکیل شده و مجموعاً در حوضچه مخصوصی که فاضلاب در آن جریان دارد نصب می شوند. در این سیستم۴۰ درصد سطح صفحات در داخل فاضلاب و۶۰ درصد دیگر در بیرون فاضلاب قرار دارند و با حرکت موازی و ملایم این صفحات حول محور هر قسمت از صفحات به تناوب داخل فاضلاب شده و از آن خارج می شود. بدین ترتیب شریطی نظیر فیلتر چکنده برای رشد میکروارگانیزمها ایجاد می شود.

▪ سیستم ترکیبی رشد معلق و فیلم چسبنده

در این سیستم از یک فیلتر چکنده با عمق۱۲-۹ متر استفاده می شود. این فیلترها می توانند بصورت مکعبی یا استوانه ای ساخته شوند، معمولاً بستر آنها پلاستیکی است و در انتهای بستر عمل هوادهی نیز انجام می گیرد. در این سیستم جریان خروجی از فیلتر صاف شده و قسمتی از لجن به سیستم برگردانده می شود. این سیستم با نوع معمولی فیلتر چکنده تفاوت دارد چرا که اغلب میکروارگانیزمها مانند سیستم لجن فعال به صورت معلق رشد می کنند.​
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
بازدید از تصفیه خانه پرکندآباد مشهد

بازدید از تصفیه خانه پرکندآباد مشهد

مقدمه
احداث تصفیه خانه فاضلاب پرکند آباد در سال ۱۳۷۵آغاز شده و در سال ۱۳۷۷ به بهره برداری رسیده است. طراحی این تصفیه خانه توسط واحد مهندسی دانشگاه صنعتی اصفهان بوده و پیمانکار ساخت آن شرکت سروآب مشهد می باشد. تصفیه فاضلاب مناطق شهری غرب مشهد از جمله مناطق آب و برق، هاشمیه، دانشجو و انتهای بلوار وکیل آباد و فاضلابهای صنعتی کارخانجات حاشیه جاده قدیم قوچان، به عهده این تصفیه خانه می باشد که پس از برطرف کردن تا حدود ۹۵% آلودگی فاضلابها، از پساب تصفیه شده برای مصارف کشاورزی استفاده می کنند. سیستم تصفیه فاضلاب در این تصفیه خانه، هوادهی پیشرفته می باشد. در حالی که تصفیه خانه اولنگ که در شرق شهر مشهد واقع شده و تصفیه فاضلاب مناطق عدل خمینی، ضد و اطراف حرم را به عهده دارد با سیستم متفاوت برکه تثبیت کار می کند( در مقایسه با سیستم هوادهی پیشرفته نیاز به مکان بیشتری داشته، با بوی بسیار بدی همراه است، در حالیکه نیاز به نیروی کار و مصرف انرژی کمتری دارد. )


مراحل مختلف تصفیه فاضلاب
در یک تقسیم بندی بر حسب نوع آلودگی می توان آلودگی ها را به سه دسته زیر تقسیم کرد که به ترتیب در مراحل مختلف تصفیه می شوند :
- مواد جامد شناور در سطح آب
- مواد جامد سنگین ته نشین شده در عمق
- مواد آلی محلول در آب
شایان ذکر است که دو مورد اول نیازی به تصفیه ندارند و تنها با قرار دادن صافی های بسیار ساده به راحتی می توان آنها را از جریان فاضلاب جدا نمود،ضمن آنکه به این نکته باید توجه داشت که در کلیه مراحل انجام شده در این تصفیه خانه، هیچ نوع ماده شیمیایی اضافی به آب اضافه نمی شود،بلکه فرایند تصفیه فاضلاب را تنها می توان در غالب مدیریت زمان بندی مراحل گذار آب درون تصفیه خانه بیان کرد. این زمانبندی بدین صورت است که فاضلاب به صورت تقریبی درحوضچه های هوادهی ۵ روز، در حوضچه های ته نشینی ۴ روز و در حوضچه های جلادهی ۲ روز باقی می ماند. مرحله تکمیلی و نهایی کلر زنی هم حدود ۱۲ ساعت به طول می انجامد. لذا کلیه فرایند تصفیه حدود ۱۱ روز به طول می انجامد.

مرحله اول
مرحله اول تصفیه همانطور که ذکر شد، جلوگیری از ورود ذرات جامد شناور به تصفیه خانه می باشد که در ابتدا توسط صافی و توری های مختلفی انجام می شود.در انتهای مرحله حذف ذرات جامد، به منظور اجرای مدیریت بهتر باید میزان حجم فاضلاب ورودی را محسبه کنیم که این امر توسط یک دبی سنج الکترونیکی که در ورودی تصفیه خانه نصب شده است، انجام می شود. نکته مهم در بررسی میزان فاضلاب ورودی آنست که با توجه به فاصله نسبتا زیاد تصفیه خانه از مرکز شهر، ورودی فاضلاب در هر لحظه بیانگر فاضلاب تولیدی در حدود ۶ ساعت قبل از زمان محاسبه می باشد.
مرحله دوم
پس از جداسازی ذرات جامد شناور،در سه قسمت عمده سایر امور برای تصفیه فاضلاب صورت می گیرد :
- حوضچه های هوادهی - حوضچه های ته نشینی - حوضچه های جلادهی
برای جداسازی مواد آلی محلول در فاضلاب از مهمترین خاصیت فاضلاب به نام ظرفیت خود پالایی استفاده می کنیم، بدین صورت که در دو قسمت مجزا میکرو ارگانیزم های هوازی و بی هوازی را مورد استفاده قرار می دهیم، به طوری که در مرحله اول در حوضچه های هوادهی که عمق آنها حدود ۵ متر می باشد، با توجه به ظرفیت غذایی بسیار بالای فاضلاب برای رشد میکرو ارگانیزم های هوازی و به کمک افزایش اکسیژن درون آب توسط توربین ها، شرایط رشد تصاعدی میکرو ارگانیزم های هوازی را فراهم می کنیم.

مرحله سوم
در مرحله سوم درحوضچه های ته نشینی که عمق آنها حدود ۵/۳ متر است، امور مهمی در جهت تصفیه فاضلاب انجام می شود که به ترتیب ذکر می شوند.
با توجه به ساکن شدن فاضلاب در این مرحله می توان مواد جامد سنگین که ته نشین می شوند را در این مرحله جدا کرد که اگر این امر با زمانبندی مناسب انجام شود، میزان تولید لجن با مقدار هضم آن برابر خواهد بود و نیاز به دفع هیچ ماده ای از تصفیه خانه نمی باشد و ضخامت لجن در عمق حوضچه ته نشینی همواره حدود ۶۰ سانتی متر به صورت نرمال باقی خواهد ماند.
با توجه به این خاصیت مایعات که در حالت سکون، گازهای محلول در خود را آزاد می کنند، از طرفی در این مرحله با توجه به اتمام مواد مغذی میکرو ارگانیزم های هوازی و آزاد شدن اکسیژن مصرفی آنها از طرف دیگر، میکرو ارگانیزم های هوازی به مرحله خودخوری می رسند و از یکدیگر به عنوان مواد غذایی استفاده می کنند، لذا باید دقت کرد که با مدیریت صحیح زمان از این امر جلوگیری شود تا در مرحله بعدی که با توجه به کمبود اکسیژن محل رشد میکرو ارگانیزم های بی هوازی می باشد بتوان از میکرو ارگانیزم های هوازی به عنوان مواد خوراکی میکرو ارگانیزم های بی هوازی استفاده کرد. پس از اتمام میکرو ارگانیزم های هوازی، میکرو ارگانیزم های بی هوازی غذای مورد نیاز خود را از درون ترکیبات شیمیایی و مواد آلی محلول در آب تامین می کنند که شامل ترکیبات بسیار سنگین دترجنتها و چربیهای باقی مانده در فاضلاب می باشد که این امر را می توان در تجزیه شدن این ترکیبات با آزاد شدن حباب گازهای بی ضرر در سطح حوضچه مشاهده کرد. با توجه به توالی مراحل تصفیه باید توجه کرد که تعجیل و تاخیر در انجام هر یک از مرحله ها، به ترتیب موجب ناتمام ماندن مرحله قبلی یا آغاز زود هنگام مرحله بعدی می شود.

مرحله چهارم
فاضلابی که در مرحله چهارم وارد حوضچه های جلا دهی می شود، دیگر عملا مواد آلی ندارد و تنها شامل باقی مانده میکرو ارگانیزم های هوازی و بی هوازی و پاتوژنها ( انواع باکتری و انگلهای بیماری زا ) می باشند. با توجه به عمق کم این حوضچه ها، در طول دو روز تابش آفتاب به عمق این حوضچه ها، اغلب مواد باقی مانده از بین می روند. با این حال اندک مواد باقی مانده و چربیهای بسیار سنگین مانند گریس ها و ژلاتین ها که در مراحل قبلی تجزیه نشده اند، در مرحله آخر، توسط اکسید کننده قوی به نام کلر تجزیه شیمیایی می شوند و در نهایت پس از گذشت حدود ۱۱ روز آبی با تصفیه حدود ۹۵% با حداکثر ۲۰% ضایعات بر اثر تبخیر، نشت حوضچه ها و ... از تصفیه خانه خارج می شود.

تاریخ بازدید : ۱۲/۴/۸۵
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تصفیه خانه ی فاضلاب شهرک شوش

تصفیه خانه ی فاضلاب شهرک شوش



تاریخچه
تصفیه خانه ی فاضلاب شوش در سال 1354 توسط وزارت مسکن و شهرسازی (مجری طرح) و مهندسین مشاور کوانتا (طراح و مشاور) و شرکت مهندسین میثم و هیدرولیک (پیمانکار) ساخته و مورد بهره برداری قرار گرفت . به دلیل فقدان نیروی متخصص در امور راهبری و مشکلات بوجود آمده ، تأسیسات در سال 1362 تحویل سازمان آب منطقه ای گردید . در سال 1371 با تشکیل شرکت های آب و فاضلاب این تأسیسات نیز به شرکت آب و فاضلاب تهران منتقل شد و متعاقب آن از سال 1375 تاکنون توسط شرکت فاضلاب تهران در حال بهره برداری می باشد .
این تصفیه خانه به روش لجن فعال ، همراه با هوادهی ممتد ، فاضلاب ورودی را تصفیه و پساب خروجی را از طریق نهر هاشم آباد به رودخانه سرخه حصار دفع می نماید . شبکه جمع آوری این تصفیه خانه از نوع مجرا بوده و تنها فاضلاب خانگی را جمع آوری و به صورت کاملا ثقلی به تصفیه خانه هدایت می نماید .
این شبکه در طول 42 کیلومتر مسیر خود دارای 840 آدم رو است و 7200 انشعاب خانگی را پوشش می دهد ، لوله های شبکه جمع آوری فاضلاب از قطر 125 تا 250 میلیمتر از جنس P.V.C و قطرهای 300 و 400 میلیمتر آن از جنس آزبست سیمان می باشد . در حال حاضر بهره برداری و نگهداری از شبکه فوق توسط بخش خصوصی انجام می گردد .
مشخصات کلی تصفیه خانه فاضلاب شهرک شوش :
مساحت زمین تصفیه خانه 5500 مترمربع
مساحت بنای اداری رفاهی 1000 متر مربع
مساحت فضای سبز 5000 مترمربع
مساحت تحت پوشش شبکه جمع آوری 53 هکتار واحد اول
48 هکتار واحد دوم
جمعیت تحت پوشش (طراحی) 40000 نفر
جمعیت تحت پوشش (فعلی) 100000 نفر
دبی متوسط ورودی (طراحی) 170 مترمکعب در ساعت
دبی متوسط ورودی (فعلی) 425 مترمکعب در ساعت
دبی ماکزیمم ورودی (طراحی) 340 مترمکعب در ساعت
دبی ماکزیمم ورودی (فعلی) 625 مترمکعب در ساعت
سرانه فاضلاب ورودی (طراحی) LPCD 100
سرانه BOD5 (طراحی) 35 گرم در روز
طول شبکه جمع آوری 42 کیلومتر
تعداد آدم روها 840 عدد
نحوه انتقال از شبکه به تصفیه خانه ثقلی
معرفی واحدهای تصفیه خانه:
آشغالگیر دستی:
جهت جلوگیری از ورود آَشغال به داخل ایستگاه پمپاژ و صدمه زدن به قسمت های مکانیکی پمپ ها ، قبل از ورود فاضلاب به داخل ایستگاه پمپاژ ، یک عدد آشغالگیر دستی دانه درشت تعبیه گردیده است .
ایستگاه پمپاژ ورودی:
به علت پایین بودن عمق لوله ورودی فاضلاب به تصفیه خانه که حدود 7 متر پایین تر از سطح زمین قرار گرفته است ، یک ایستگاه پمپاژ مجهز به 3 عدد پمپ کف کش مستغرق مخصوص فاضلاب نصب شده است که فاضلاب ورودی را به محل خردکن ، پمپاژ می کند . از سه پمپ موجود یک عدد به عنوان رزرو (STAND BY) می باشد .
واحد خردکن و اندازه گیری دبی:
جهت جلوگیری از ورود و ته نشین شدن دانه های موجود در فاضلاب به حوض هوادهی یک عدد دستگاه خردکننده به ظرفیت 250 متر مکعب در ساعت در این قسمت نصب گردیده که فاضلاب ورودی را آسیاب کرده و به قسمت اندازه گیری دبی به وسیله ترانسیمتر و پارشال فلوم نصب شده در کانال ، فاضلاب ورودی اندازه گیری و ثبت می گردد .
حوض هوادهی:
فاضلاب ورودی پس از عبور از دستگاه خردکن توسط دو کانال مجزا ، وارد دو حوض هوادهی می شود . ابعاد هر حوض 4.5_19.5_19.5 بوده و هر حوض مجهز به یک دستگاه هواده سطحی است که به صورت دائم در حال هوادهی فاضلاب می باشد .
حوض ته نشینی ثانویه:
فاضلاب پس از مرحله هوادهی ، وارد حوض ته نشینی ثانویه دایره ای شکل (در واحد اول تعداد حوضهای ته نشینی ثانویه 2 عدد می باشد) به قطر 14.5 متر که عمق ماکزیمم آن 3 متر است ، می گردد و پس از طی زمان ماند لازم پساب تصفیه شده از سرریزها وارد کانال خروجی می شود .
ایستگاه پمپاژ لجن برگشتی و اضافی:
به منظور برگشت لجن فعال یک ایستگاه پمپاژ لجن در نظر گرفته شده است . در واحد دوم تصفیه خانه برگشت لجن به وسیله یک دستگاه پمپ حلزونی انجام می گیرد (در واحد اول این کار به وسیله دو عدد پمپ سانتریفوژ انجام می شود) و جهت ارسال لجن های اضافی به واحد لجن خشک کن از دو دستگاه پمپ سانتریفوژ استفاده می شود .
بستر های لجن خشک کن:
به منظور آبگیری و خشک کردن لجن های حاصل از حوض های ته نشینی ثانویه از بستر های لجن خشک کن که یکی از روش های خشک کردن لجن فاضلاب است ، استفاده می گردد .
تابش آفتاب ، تبخیر و زهکشی آب لجن از کف ، باعث خشک شدن لجن می شود . آب حاصل از زهکشی توسط خط لوله دوباره به ایستگاه پمپاژ ورودی برگشت داده می شود .
استفاده از فرآورده های تصفیه خانه:
1. پساب خروجی:
جهت استفاده از پساب خروجی تصفیه خانه ، در فضای سبز اطراف ، یک خط لوله انحرافی از مسیر خروجی به داخل حوضچه ای طراحی و ساخته شده است ، که در این مرحله بعد از کلر زنی به وسیله نیروی پمپاژ ، پساب حاصله به مصرف جنگل کاری اطراف می رسد .
2. کود حاصل از لجن های خشک شده:
به دلیل آلوده بودن ، لجن های حاصل از بسترهای لجن خشک کن بلافاصله بعد از جمع آوری قابل استفاده نبوده و به همین دلیل لجن های خشک شده بعد از طی مراحل کمپوست قابل فروش در فضای سبز (درختکاری) می باشد .


منبع : شرکت فاضلاب تهران
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
گزارش تصفیه خانه شماره یک جلالیه

گزارش تصفیه خانه شماره یک جلالیه

تصفیه خانه شماره یک جلالیه
این تصفیه خانه از قدیمی ترین تصفیه خانه های ایران واقع در ضلع جنوب شرقی تقاطع خیابان دکتر فاطمی و خیابان حجاب می باشد.مطالعه و عملیات اجرائی آن از اواخر دهه ی 1320 شروع و در نیمه دوم سال1334 هجری شمسی به بهره برداری رسید.منبع تامین آب این تصفیه خانه از کرج ایستگاه آبگیر بیلقان انجام می شود. آب خام پس از حذف شن و ماسه و شاخه های بزرگ و انجام کلر زنی مقدماتی در آبگیر توسط دو خط لوله فولادی به قطر 40 اینچ(1000 میلی متر) و به طول 40 کیلومتر به صورت ثقلی به تصفیه خانه انتقال می یابد.ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 7/2متر مکعب بر ثانیه و حداکثر ظرفیت بهره برداری آن 3 متر مکعب بر ثانیه است.از 6 زلال ساز اکسیلاتور ترکیبی با ظرفیت 1600 متر مکعب در این تصفیه خانه استفاده می شود.نوع صافی مورد استفاده صافی تند ثقلی از نوع آکازور N می باشد.در این تصفیه خانه 40 واحد صافی در ابعاد 8/4 ×10 متر مربع و با ظرفیت 240 تا 270 متر مکعب در ساعت موجود می باشد. ماده منعقد کننده مصرفی که میزان و غلظت آن از آزمایش جار دست می آید کلرورفریک و کمک منعقد کننده مصرفی شیر آهک است.علاوه بر تاثیر در انعقاد در تنظیم pH و حتی در گند زدایی هم موثر است. برای گندزدایی آب نیز از کلر خالص استفاده می شود.


آبی که پیش کلر زنی روی آن صورت گرفته وارد تصفیه خانه می شود، در ابتدا وارد حوضچه آب خام می شود. حذف مواد شناور و درشت آب به وسیله آشغالگیر توری شکل (Micro strainer) با ابعاد 45×45 میلی متر انجام می گیرد.سپس دبی آب خام را توسط دبی سنج دیجیتالی اندازه می گیرند البته دستگاه دبی سنج سنتی نیز وجود دارد ولی عملا کاربردی ندارند.در ادامه مسیر شیر آهک به صورت دستی به آب اضافه می شود و بعد آب وارد کانالی می شود که منتهی به 6 اکسیلاتور این تصفیه خانه است.در ابتدای کانال یک پارشال فلوم وجود دارد که باعث هوادهی می شود . قبل از ورود به اکسیلاتور در دو مرحله کلوروفریک با غلظت تعیین شده اضافه می گردد.آب وارد اکسیلاتور شده پس از انعقاد و لخته سازی و زلال سازی نسبی آب وارد صافی های شنی می شود.در حقیقت حذف نهایی آلاینده ها در این صافی ها صورت می گیرد و بعد از هر دوره بهره برداری ، صافی توسط هوا و آب به صورت معکوس


(Back wash) شستشو گردیده پساب حاصل از شستشو پس از زمان ماند مناسب در حوضچه های تغلیظ به ورودی کانال آب خام انتقال می یابد. آبی که کاملا زلال شده پس از هوادهی به سمت مخزن ذخیره می رود البته قبل از آن کلر باقیمانده آب را اندازه گیری می کنند اگر کمتر از ppm 1-8/0باشد به کلرزنی نهایی نیاز داریم تا کلر باقیمانده به این حد برسد.آب زلال و سالم در مخزنی به گنجایش 3000 متر مکعب که در زیر محوطه سر ریز و ساختمان صافی ها قرار دارد ، جمع آوری شده و از آنجا به مخازن 1و2با پمپاژ و به مخازن 3و4و5 بطور ثقلی انتقال می یابد.


اکسیلاتور: در لغت به معنای شتاب دهنده است. در اکسیلاتور قسمت اختلاط و انعقاد بوسیله ناحیه ته نشینی احاطه گردیده است . ولی نواحی سه گانه از بالا و پائین حوض به هم مربوط هستند . قسمتی از لجن های


ته نشینی در اثر چرخش آب که ناشی از حرکت هم زن است به ناحیه ی اختلاط و انعقاد راه یافته و در فعل و انفعالات مربوط به فلوکولاسیون شرکت می نماید . بار سطحی این حوض ها برای تصفیه ی معمولی عموماً از 2 متر در ساعت تجاوز نمی کند . غلظت لجن در گردش حوض به حدود 5 گرم در لیتر می رسد.


و غلظت لجن خروجی از نظر مواد جامد 1تا 2 در صد است . قطر قسمت اختلاط ثانویه 15 تا 20 درصد قطر اصلی حوض و سطح آن 4 تا 5 درصد سطح کل آن می باشد . کارکرد این گونه حوض های ته نشینی برای آب هایی با قلیائیت و کدورت کم خوب گزارش نگردیده به علاوه کار واحد تصفیه از حساسیت زیادی برخوردار است و اگر غلظت مواد معلق آب خام از حدود معینی تجاوز کند حوض ته نشینی قادر به جدا ساختن این مواد از آب نخواهد بود .


در مورد مشخصات زلال سازهای اکسیلاتور این تصفیه خانه داریم:

قطر قاعده بزرگ مخروط ناقص بزرگ m5/23
قطر قاعده کوچک مخروط ناقص بزرگ m 6/14
قطر قاعده بزرگ مخروط ناقص کوچک m2/15
قطر قاعده کوچک مخروط ناقص کوچک m 9/7
ارتفاع کل m 34/6

و زمان ماند در حداکثر ظرفیت 1 ساعت می باشد.

قسمتهای اداری این تصفیه خانه عبارتند از : اداره بهره برداری ،اداره تعمیرات و مونتاژ،بخش تحقیقات و توسعه وآزمایشگاه. اهم وظایف آنها به ترتیب زیر است.

اداره بهره برداری :


1-تنظیم دستگاهها مطابق با دستور العمل های مدرن و بر اساس کیفیت و کمیت آب خام ورودی
2-کنترل پیوسته ی تاسیسات
3-جمع آوری اطلاعات
4-جمع بندی و نتیجه گیری نهایی از اطلاعات
5-تطبیق فرایند با توجه به کیفیت آب خام ورودی
6-کنترل کیفیت آب در مراحل مختلف فرایند
7-برنامه ریزی عملیات روزمره

اداره تعمیرات و مونتاژ:

1- بازبینی دوره ای ،سرویس،آماده سازی کلیه تجهیزات و تاسیسات به منظور اطمینان از عملکرد صحیح آنها
2- انجام هر گونه تعمیرات فنی شامل نصب و مونتاژ جهت بهبود وضعیت


بخش تحقیقات و توسعه:

1- اطلاع از دستاوردهای جدید تصفیه آب و ارتقا ساختارها
2- ارتباط با مراکز علمی و جمع آوری اطلاعات مرتبط با تصفیه آب
3- انتقال موضوعات جدید به واحدهای عملیاتی تصفیه خانه


آزمایشگاه:

1- آزمایشگاه باکتریو لوژی آب
2- آزمایش بیولوژی آب
3- آزمایش بررسی آلودگی منابع آب (آلاینده های کمیاب)
4- آزمایش شیمی ،فیزیک آب pH 8/7-3/7 کدورت آب خروجی NTU 971/0
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
گزارش تصفیه خانه شماره 2(کن)

گزارش تصفیه خانه شماره 2(کن)

تصفیه خانه شماره 2(کن)


آب این تصفیه خانه از سد کرج از محل آبگیر بیلقان تامین میشود . در آبگیر بیلقان پیش تصفیه ، آشغال گیری ، پرکلرنیاسیون انجام می گیرد. این تصفیه خانه دارای ظرفیت مرحله اول 4 متر مکعب بر ثانیه و ظرفیت نهایی 8 متر مکعب بر ثانیه است آغاز کارهای ساختمانی سال 1346 بوده است کلر آب ورودی بین ppm 2/1-1 است.pH آب ورودی بین 1/8-05/8 است این تصفیه خانه دارای دو بخش جدید و قدیم می باشد که دبی بخش جدید 4700 متر مکعب بر ثانیه و دبی بخش قدیم 4410 متر مکعب بر ثانیه است معمولا پر کلرنیاسیون انجام نمی گیرد مگر زمانی که افت کلر وجود داشته باشد (بدلیل تعویض کپسول کلر در آبگیر بیلقان )در این مواقع که از قبل اطلاع داده می شود پرکلریناسیون در اول خط انجام می شود نوع صافی مورد استفاده تک لایه ماسه ای تند ثقلی و از نوع آکازور T می باشد.(دارای ضریب یکنواختی 5/1-1 و سرعت جریان عبوری ثابت)تعداد صافیها در بخش قدیم 42 واحد ودر بخش جدید 21 جفت می باشد .آب خروجی از صافی دارای pH 9/7-8/7 و کدورت NTU 15/0-1/0 می باشد . کلر باقیمانده آب زیر صافی معمولا کافی نیست میزان کلر باقیمانده را در مخازن ذخیره (که دارای حجم 25000 متر مکعب است ) اندازه گرفته و تا حد ppm 2/1 تنظیم می کنند .


آب از لحظه ورود به دو بخش تقسیم می شود که یکی به بخش جدید و دیگری به بخش قدیم می رود . دبی آب ورودی توسط ونتیلاتور دیجیتالی اندازه گیری می شود . در ابتدا یک لوله قطور وجود دارد که در زمان تابستان و کم آبی آب چاه از این طریق به کانال آب خام ورودی اضافه می شود . پس از یک پارشال فلوم به آب کلرورفریک اضافه می شود طی پارشال فلوم عمل هوادهی نیز انجام می گیرد و در ادامه مسیر آهک اضافه می شود .کلرورفریک به منظور اختلاط بهتر زودتر از آهک اضافه می شود. پس از اختلاط آنها توسط فلش میکسر (با 60 دور در دقیقه ) به مدت یک دقیقه آب را وارد حوض پیش ته نشینی می کنند ( اگر میزان کدورت آب زیاد نباشد آب مستقیما وارد پولساتور می شود) در حوضچه ته نشینی فلوکها تشکیل شده و بخشی ته نشین می شود سپس توسط کانالی آب جمع آوری شده و به واسطه یک سیفون به داخل اتاقچه خلا پولساتور مکش می شود . وظیفه اصلی این اتاقچه خلا اختلاط و انعقاد است که طی مکش و رانش آب در ستون خلا انجام می گیرد . فلوکهای تشکیل شده توسط پتوی لجن گرفته شده و حذف میکروارگانیسم ها و عوامل بیولوژیکی را تا %80 معمولا داریم . در نهایت آب توسط دکانته های جمع آوری یا لوله های سطحی جمع آوری آب جمع شده و به صافی ها می رود.


تفاوت بخش جدید و قدیم این تصفیه خانه در :


1. نحوه جمع آوری آب سطحی درپولساتورها است که در بخش قدیم توسط لوله های مشک و در بخش جدید توسط کانال هایی که در امتداد آن منافذی قرار دارد صورت می گیرد.

در بخش قدیم صافی ها تک تک در مدار قرار می گیرند در حالیکه در بخش جدید صافی ها جفت کار می کنند.


در صافی ها بایستی مقداری کلر (ppm4/0-3/0) داشته باشیم تا آیرو باکترها و ... در بستر صافی رشد نکنند در غیر این صورت صافی به یک معدن آلودگی تبدیل خواهد شد . بایستی از آب زیر صافی نمونه گیری انجام شود .نباید عوامل بیولوژیکی در آب وجود داشته باشد و اگر NPNبیشتر از حد استاندارد باشد دلیل بر آلودگی خود صافی است .در غیر این صورت صافی را با پرکلرین ppm 5-4 گند زدایی می کنند و با آب و کلر بک واش می کنند و زمان ماند60-30 دقیقه خواهیم داشت .در شرایطی که صافی ها خوب کار کنند باید در %95 تستها NPN در حد مطلوب و استاندارد باشد.(در طول سال)


معمولا صافی ها پس از مدتی که مورد استفاده قرار می گیرند نیاز به شستشو پیدا می کنند عملیات شستشوی صافی ها به طریقه بک واش صورت می گیرد و اگر مراحل آن را بطور کلی در نظر بگیریم عبارتند از :

آبزنی که به منظور انبساط بسته صورت می گیرد سپس آب و هوا از زیر صافی تزریق می شود ودر نهایت آب کشی را خواهیم داشت که مجموعا بین 40-35 دقیقه زمان صرف می کند . قسمتی از آب حاصل از بک واش در این تصفیه خانه به ابتدای مسیر منتقل شده و بخش دیگر به رود خانه کن دفع می شود.

هر گونه شک هیدرولیکی و بار هیدرولیکی کی تواند باعث افزایش کدورت زیر صافی شود زیرا می تواند کنده شدن فلوکهایی شود که توسط صافی گرفته شده است . برای جلوگیری از ایجاد شک از شیرهای تاخیری استفاده می شود که دبی کم کم زیاد می شود و طی زمان 10 دقیقه دبی آب ورودی کامل می شود .

و اما انواع آزمایشهایی که صورت می گیرد : در آزمایشگاه آزمایشهای ساعتی ،آزمایشهای روزانه (کلر باقیمانده ،کدورت،pH ،اندیس حجم لجن....) آزمایشهای هفتگی که این آزمایشهای هفتگی در طول هفته تقسیم می شود و هر روز تعدادی از آزمایشهای هفتگی مثل TOC....انجام می شود و در نهایت آزمایشهای ماهانه داریم مثل آزمایش تشخیص فلزات سنگین.

در آزمایشگاه این تصفیه خانه آزمایشهای میکروبی و بیولوژیکی نیز انجام می شود .

آزمایشگاه به دو بخش شیمی –فیزیک و میکروبیولوژیکی تقسیم می شود . تجهیزاتی که در آزمایشگاه شیمی – فیزیک وجود داشت عبارتند از :

pH متر
کدورت سنج
التراسونیک جهت حذف حباب هوای داخل سل کدورت سنج ( چون وجود حباب سبب ایجاد خطا در
در قرائت کدورت می گردد.)
هدایت سنج
هدایت سنج و سالینیتی متر که شوری آب را تست می کند
اسپکتوفتو متر که کاتیون و آنیون و فلزات سنگین را اندازه می گیرد (این دستگاه اتوکل است)
دیونایز برای تهیه آب مقطر
دوش آب اضطراری و چشم شور
جار تست
ماسه خشک کن
شیکر ( انجام دانه بندی)
بورت جهت تیتراسیون (برای تعیین سختی Ca , Mg)
جار تست تحقیقاتی
فور ( استریل کردن و خشک کردن وسایل آزمایشگاهی )
تجهیزات بخش میکروبیولوژی:
در این بخش لوله کشی از آب زیر صافی ها ،آب مخزن و آب خام ورودی داریم که کلر باقیمانده آنها اندازه گیری می شود . فیلتری روی هود نصب می شود تا شرایط آزمایشگاه در حد استریل حفظ شود .
بنماری برای کشت EC
انکوباتور برای کشت PA (حضور و عدم حضور کلیفرم )
پلیت هترو تروف آگار برای تشخیص باکتریهای هتروتروف
یخچال برای کشت ها
برای شمارش نماتود ها به 4 لیتر نمونه احتیاج داریم که نمونه را از صافی عبور می دهند .
بیشترین مشکل را دیاتومه ها ایجاد می کنند برای تعیین دیاتومه ها و پلانکتون ها 1 لیتر نمونه را ازصافی با منافذ 8/0 میکرو متر عبور می دهند
سایر وسایل وکیوم ،میکروسکوپ و یک مانیتور متصل به میکروسکوپ می باشد .
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
گزارش تصفیه خانه ی شماره 3 (تهرانپارس)

گزارش تصفیه خانه ی شماره 3 (تهرانپارس)

تصفیه خانه ی شماره 3 (تهرانپارس)

این تصفیه خانه شماره 3 تهران است . آب این تصفیه خانه توسط کانالی به قطر 7/2 متر و به طول 10 کیلو متر از سد لتیان تامین می شودو آب ورودی به دو بخش تقسیم می شود و برای کانالی که به تصفیه خانه شماره 4 می رود عمل پرکلرینیشن انجام می گیرد. که این عمل از رشد جلبکها جلوگیری نموده و باعث بر طرف شدن گازهای بودار آب،حذف آهن و منگنز و بهبود فرایند زلال سازی در پولساتور میشود.ولی روی آب ورودی به تصفیه خانه عمل پرکلرینیشن انجام نمی گیرد.حد اکثر ظرفیت ورودی 5 متر مکعب بر ثانیه است . از 3 زلال ساز پولساتور استفاده می گردد.نوع صافی مورد استفاده صافی شنی تند از نوع آکازور Tبه تعداد 30 جفت می باشد کف این صافی ها از 56 اسلب صافی در ابعاد m1 ×m 1 تشکیل شده و درسطح آنها نازلهایی قرار دارد که آب صاف شده را جمع آوری می کنند.. شکاف این نازلها باید از ریزترین ذرات صافی کوچکتر باشد . زیر این اسلبها پایه نگهدارنده شنی به ارتفاع cm10 قرار دارد. ماده منعقد کننده مصرفی که میزان و غلظت آن از آزمایش جار به دست می آید کلرورفریک و کمک منعقد کننده مصرفی شیر آهک می باشد .

آب ورودی نیازی به آشغال گیری ندارد پس مرحله اسکرینیک وجود ندارد. دبی آب ورودی بایستی اندازه گیری شود 3 ابزار اندازه گیری دبی (2 روش سنتی و 1 روش جدید ) وجود دارد ولی در حال حاضر ونتوریمتر دیجیتالی که مبنای کار آن بر اساس امواج اولتراسونیک است بصورت آنلاین (Online) دبی ورودی را نمایش میدهد در ادامه مسیر آب اضافه کردن کلرورفریک را داریم . این مواد در انجام 4 عمل موثر است:

1- خنثی کردن
2- چسبیدن
3- سنگین شدن
4- ته نشینی

آب توسط فلش میکسر (با سرعت 60 دور در دقیقه ) به مدت یک دقیقه اختلاط سریع می یابد.بعد از آن آب توسط دریچه هایی که دبی آن توسط شیرهایی تنظیم می گردد وارد پولساتورها می شود. آب نسبتا زلال خروجی از پولساتور وارد قلب تصفیه خانه یعنی صافی ها می شود .

صافی ها دو کار عمده انجام می دهند :

1) آب با کدور NTU2 وارد می شود و با کدورت NTU 5/0-2/0 خارج می شود (کاهش کدورت )
2) حذف میکرو ارگانیسم ها ی بیماریزا تا مرز 99-98 درصد

هر صافی آکازور از بدنه مستطیلی با دیواره ی بتنی و کف مجهز به نازل که تعداد آنها بایستی بین 50 تا 70 عدد در هر متر مربع باشد تشکیل یافته که شیب مختصری از ورود به خروج دارد و با عمق متوسط 90 سانتی متر ماسه (با طبقه بندی از قطر های مختلف ) پر شده است و در مدت کار ارتفاع آب روی سطح ماسه 30 تا 50 سانتی متر است .

در طرفین دیواره ی بیرونی صافی ها کانال های جمع آوری و انتقال آب شستشوی صافی ها قرار گرفته است . آب خام از طریق شیر های اتوماتیک وارد صافی شده و بوسیله ی سیستم لوله کشی که در زیر صافی تعبیه گردیده به مخزن آب صاف شده فرستاده می گردد. این سیستم لوله کشی علاوه بر تخلیه ی صافی نقش انتقال آب شستشو به صافی را نیز عهده دار است . در زیر کف صافی همچنین لوله های انتقالی هوای تحت فشار برای شستشوی صافی ها قرار گرفته است .

در این صافی ها نیز مکانیسم های مختلفی از قبیل غربال شدن ، ته نشینی ، جذب الکترواستاتیک و قر آیندهای بیوشیمیایی در جدا سازی ناخالصی ها موثر هستند. مکانیسم اول به دلیل اینکه سرعت عبور آب زیاد است ،چندان در حذف نا خالصی ها موثر نیست و موثرترین مکانیسم جداسازی همان جذب است .

پس از مدتی صافی ها دچار گرفتگی می شوند و نیاز به شستشو پیدا می کنند . شستشوی صافی ها به طریقه معکوس صورت می گیرد . البته در بک واش بایستی به پدیده بلوغ صافی ها توجه نمود ، یعنی نباید صافی ها به طور کامل شسته شوند تا لایه بیولوژیکی آنها از بین نرود چون شاهد کاهش راندمان صافی ها خواهیم بود .

شستشوی معکوس (Back wash) صافی ها عمدتا در 3 مرحله انجام می گیرد :

1. شل کردن لایه های بستر که اصطلاحا دکولماتاژگویند و انتقال معکوس آب به میزان 8-6 متر مکعب آب برای هر متر مربع صافی با جریان کند انجام می گیرد ،در حقیقت با این کار قسمت مهمی از مواد گرفته شده در اعماق صافی را به بالاتر انتقال می دهد و آنها را آماده می سازد تا در مراحل بعدی شستشو به خارج از صافی برده شود (ورود آب معکوس به صافی از طریق پمپاژ صورت می گیرد)
2. ارسال هوای تحت فشار به صافی که بلافاصله بعد از مرحله اول با روشن نمودن کمپرسورهای هوا انجام گرفته و میزان هوای ورودی معمولا 50تا60 متر مکعب در هر متر مربع صافی می باشد .هوای ورودی باعث به هم خوردن دانه های ماسه می شود که در اثر آن مواد ناخالصی چسبیده به ماسه ها از آنها جدا شده و آماده خروج از صافی می گردد . زمان لازم برای هوا دهی 6 تا 10 دقیقه می تواند باشد.
3. ارسال آب صاف شده به صافی که به میزان 20 متر مکعب در ساعت در هر متر مربع صافی انجام و باعث می شود کلیه مواد معلق گرفته شده در لابه لای منافذ صافی که بعد از مراحل دو گانه بالا آزاد شده اند از طریق کانالهای تخلیه اطراف صافی ها به خارج انتقال یابد.زمان این شستشو هم بین 5 تا8 دقیقه می باشد.

اصولا نبایستی زمان شستشوی صافی ها از 15 دقیقه تجاوز کند ولی عملا این زمان بین 40 تا 30 دقیقه است و همین طور نباید آب مصرفی و شستشوی صافی از 5 درصد دبی آنها تجاوز کند بهترین میزان در فصلهای گرم و سرد به ترتیب 2و3 درصد دبی می باشد.

همان طور گفته شد در این تصفیه خانه پرکلرینیشن نداریم . آب خروجی از صافی کلر زنی می شود . میزان کلر مصرفی بستگی به شرایطی دارد مثلا در دمای زیاد و هوای گرم و یا زمان بروز اپیدمی های بیماری های منتقله از طریق آب میزان کلر مصرفی افزایش می یابد.زمان تماس کلر با آب 15 تا20 دقیقه است. و در نهایت آب سالم و بهداشتی و مطمئن وارد مخزن اولیه و سپس مخزن بزرگتر و نهایتا وارد شبکه توزیع می شود.

در این تصفیه خانه مرحله دی کلرینیشن انجام نمی گیرد .هنگامیکه سوپر کلریناسیون انجام می گیرد آب ذخیره می شود.آبهای بعدی که وارد مخزن می شوند دارای کلر باقیمانده کمتری هستند بها با هم مخلوط شده و میزان کلر باقیمانده تعدیل می شود .

پولساتور

پولساتور از یک اتاقچه با ستون خلا ،لوله هایی که در کف قرار دارند و آب از آنها خارج می شوند ، پالونکها،پتوی لجن، هاپرو دکانته های جمع آوری آب زلال شده تشکیل شده است.

آب ابتدا وارد اتاقچه خلا که دقیقا در وسط پولساتور قرار دارد می شود . وارد شدن آب به صورت مکش و در مدت زمان 30 تا40 ثانیه صورت می گیرد و ارتفاع آب 70 -40 سانتی متر افزایش می یابد سپس در مدت 10-7 ثانیه که زمان شکست خلا نامیده می شود با فشار رانش می شود و از لوله های مشبک کف پولساتور با سرعت خارج می شود . برای آنکه به پتوی لجن آسیبی وارد نشود پالونکهایی که روی لوله های مشبک قرار دارد سرعت آب را کاهش داده سپس آب از پتوی لجن عبور می کند ضخامت پتوی لجن از روی پالونکها تا تقریبا بالای هاپر است (تقریبا کمی پایین تر از نیمه عمق پولساتور). در حین عبور آب از پتوی لجن نا خالصی ها و کدورت آب گرفته می شود.و نیز حذف میکرو ارگانیسم ها و عوامل بیولوژیکی را تا %80 داریم . برای داشتن راندمان بیشتر بهتر است آب کدورت زیادی داشته باشد اگر کدورت زیر NTU5 باشد قبل از اضافه کردن کلرورفریک به وسیله خاک دیاتومه به کدورت آن اضافه می کنیم . این پتوی لجن توانایی حذف ذرات mm 5-2 را دارد و مابقی توسط صافی گرفته می شود.

در اثر عبور آب از پتوی لجن به مقدار آن افزوده می شود و این مقدار اضافی داجل هاپرها ریخته می شود و این هاپرها هر 24 ساعت یکبار توسط سیفون ها تخلیه می شوند . غلظت لجن تخلیه شده از پولساتور از 6-3 درصد تجاوز نمی کند ،بار سطحی پولساتور بین 8-3 متر در ساعت متغیر است و این بالا بودن بار سطحی مزیت اصلی پولساتور نسبت به اکسیلاتور است. زمان ماند آب بین 60-30 دقیقه متغیر است.

آب زلال شده توسط منافذی که در امتداد دکانته ها قرار دارد جمع شده و به سمت صافی ها هدایت می شود.
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
واحد تصفیه آب نیروگاه نکا

واحد تصفیه آب نیروگاه نکا

مقدمه
انرژی الکتریکی, یکی از بهترین صورت های انرژی است که بشر به آن دست پیدا کرده است. نیروگاه نکا از 4 واحد بخاری MW 440 و2 واحدگازیMW 5/137 و در مجموع باظرفیت اسمی MW 2035 در شمال کشور و در شهر نکا در کنار سواحل دریای خزر احداث شده است. در نیروگاه بخاری که صور مختلف انرژی به انرژی الکتریکی تبدیل می شوند، آب نقش اساسی دارد .مهمترین خصوصیتی که آب باید داشته باشد، کیفیت وخلوص آب است،که رساندن آب به کیفیت مورد نظر در حیطه کارهای مهندس شیمی می باشد .به همین خاطر در نیروگاه نکا بخشی به عنوان امور شیمی در نظر گرفته شده است که واحد های زیر تحت نظارت این بخش کنترل می شوند:

1. پیش تصفیه خانه
2. تصفیه خانه اصلی
3. تصفیه خانه بین راهی (CPP)
4. هیدروژن سازی
5. آب ژاول سازی

آبی که از چاه استخراج می شود باید مراحل مختلف تصفیه را طی کندتابه کیفیت مورد نظر برای استفاده در سیکل برسد.نخست در پیش تصفیه خانه ذرات معلق آن ته نشین می شود .سپس در تصفیه خانه اصلی سختی آن گرفته می شود وبا استفاده از رزین های تبادل یونی به آب بدون یون تبدیل می شود وسرانجام وارد سیکل می شود.آب پس از طی هر دور وارد CPP می شود تا مجدداً تصفیه شود تا مواد شیمیایی تزریقی به آب وزنگ زدگیهای داخل مسیر لوله ها,گرفته شود.برای خنک کردن بخارات سیکل در کندانسور از آب دریا استفاده می شود که در استخر های کنار در یا برای از بین بردن جلبکها,خزه ها وبارنیکلها،به آب دریا مقداری آب ژاول تزریق می شود.آب ژاول مورد نیاز در واحد آب ژاول سازی تولید می شود.

پیش تصفیه خانه
برای تولید آب زلال وعاری از ذرات بسیار ریز معلق و بدون رنگ به تجهیزات مختلف، مواد شیمیایی مناسب ودر نهایت افراد آموزش دیده نیاز است که بتوانند با بکارگیری از تجهیزات واستفاده از دستورالعملها آبی مطابق معیار های داده شده برای مصارف قسمت های مختلف نیروگاه تهیه نمایند. آب نیروگاه توسط سه حلقه چاه که در منطقه زمین سوخت واقع در 25 کیلومتری نکا حفاری شده است تامین می شود. آب رسیده به نیروگاه در استخر های 1500 متر مکعبی ذخیره می شود. آب این استخر توسط 3پمپ البته یکی در حالت stand by، به سمت 5فیلتر شنی که یکی از آنها نیز در حالت stand by می باسد، هدایت می شود.

فیلتر های شنی
هر فیلتر شنی دارای یک ورودی جهت ﺁب خام و خروجی ﺁب تمیز, سرریزه ها و بالاخره مسیر ورودی و خروجی بک واش می باشد.همچنین دارای درین برای درین دادن در ابتدای بهره برداری است. هنگامی که ﺁب از میان لایه های فیلتر می گذرد ناخالصی های موجود در ﺁن در فیلتر باقی می ماند و در نتیجه با گذشت زمان فیلتر کثیف می شود که با بالا رفتن اختلاف فشار ورودی و خروجی روی تابلو کنترل ﺁلارم خواهد ﺁمد. برای تولید آب آشامیدنی و رنگبری و بوگیری آب به فیلتر های زغالی منتقل می شود. این فیلتر ها هر کدام محتوی زغال فعال می باشد که قادر هستند مواد آلی، رنگ بو مزه وگازهای محلول در آب را از آن جدا نماید. برای گندردای آب, به آب ورودی به فیلتر زغالی مقدار ppm 8/0 کلر وبه آب خروجی از فیلتر حداکثر ppm 3/0 کلر تزریق تزریق می شود. موقعیکه اختلاف فشار به MWG4 رسید فیلتر را بایستی از مدار خارج کرد.


تصفیه خانه اصلی
فرایند بهره برداری در یک بویلر بنسون (boiler Benson) به گونه ای است که همه آب ورودی به سیستم آب تغذیه وارد بویلر وپس از آن به شکل بخار وارد توربین می شود. از این رو همه ناخالصی های موجود وارد آب بویلر می گردد واگر در بویلر بر جای نمانند وارد توربین می شوند. این کار با استفاده از رزین های کاتیونی و رزین های آنیونی انجام می شود. ناخالصی های که در دیواره بویلر بر جای می مانند، موجب داغ شدن موضعی، خوردگی و سوراخ شدن لوله ها می شوند واگر سیلیس (SiO2 ) به پره های توربین بچسبد باعث کاهش راندمان توربین خواهد شد. لذا لازم است که آب ورودی به سیستم تغذیه دارای بالاترین درجه خلوص باشد.این آب در تصفیه خانه اصلی (Demineralization Plant) تامین می گردد. در رزینهای کاتیونی, کاتیون های Na+ ، K+، Mg++ وCa++ با یون هایH+ تعویض می شوند .ماحصل این تعویض یونی، تولید گاز هیدروژن است. برای خار ج ساختن گاز دی اکسید کربن تولیدی از Co2 trickler استفاده می شود. Co2 trickler از یک برج آکنده با 8000 حلقه راشیگ تشکیل شده است که برای جذب Co2 حاصل از یونهای بی کربنات های تشکیل شده در واحد کاتیونی یا موجود در آب مورد استفاده قرار می گیرد. آب واحد کاتیونی توسط یک دوش به صورت اسپری در می آید و هوا از پایین توسط یک فن دمیده می شود .Co2 جذب شده در برج از بالای برج به محیط ونت می شود آب پس از حذف Co2 در مخزن انتهای برج ذخیره می شود.پس از آن آب وارد ستون های تعویض کننده آنیونی می شود که به صورت دو واحد موازی و مجزا که همواره یکی در مدار است. آب از پایین برج که رزینهای آنیونی ضعیف قرار دارند، وارد ستون می شود اگر کنداکتیویته آب به MS/s6- 5 ستون باید احیا شود احیای ستون های آنیونی با استفاده از سود صورت می گیرد. در ستونهای مبادله کننده آنیونی، یونهای نظیرCl- ،SO42- بعلاوه CO2 باقی مانده با یونهای OH- تعویض می شوند.

اکنون آب فاقد مود معدنی وخنثی است برای حذف آخرین اثرات مواد معدنی آب از فیلتر بستر مخلوط (mixed bed filter) می شود در فیلتر بستر مخلوط یک مخلوط کاملا یکنواخت از رزینهای آنیونی وکاتیونی قوی وجود دارد . اکنون آبی که مواد معدنی آن کاملا حذف شده است در استخر های آب میک آپ جهت مصرف در دسترس می باشد. مبادله کننده کاتیون وآنیون به صورت فیلتر های Flow matic filter مورد استفاده قرار می گیرند، یعنی در مدت بهره برداری آب از پایین به بالا جریان می یابد وبه هنگام احیاء جریان در فیلتر از بالا به پایین می باشد.

تصفیه خانه شامل دو خط وهر یک شال یک ستون کاتیونی ویک ستون آنیونی ویک بستر مخلوط ویک حذف کننده دی اکسید کربن می باشد، که یک خط در وضعیت بهره بر داری اتوماتیک آب کاملا عاری از مواد معدنی فراهم می سازد.

ملاک تعویض خط در وضعیت اتوماتیک "هدایت الکتریکی است . اگر هدایت الکتریکی از 20 میکروزیمنس بر سانتیمتر تجاوز نماید مبادله کننده های کاتیون وآنیون از حالت بهره برداری خارج شده و خط بعدی با استارت آپ واشینگ آغاز بکار میکند. هنگامیکه کنداکتیویته به کمتر از 20 میکروزیمنس بر سانتیمتر برسد در وضعیت بهره برداری قرار می گیرد. مبادله کننده کاتیون اشباع شده با اسید سولفوریک ومبادله کننده آنیون اشباع شده با محلول سود احیاء می شود.اسید وسود مورد نیاز به ترتیب از مژرینگ تانکهای اسید وسود تامین می شود.

C.P.P
سی پی پی خلاصه شده کندانست پلشینگ پلنت می باشد که (تصفیه خانه بین راهی) نام دارد. وقتی بخار از توربین فشار ضعیف به کندانسور رفته و در برخورد با لوله هایی که درون ﺁنها ﺁب سرد دریا در جریان می باشد, بخار ﺁب تبدیل به ﺁب کندانسه شده و چون در این سیکل ئیدرازین, ﺁمونیاک, سولفات و کلرور ها و همچنین نشتی احتمالی کندانسور باعث نفوذ ﺁب دریا به ﺁب کندانسه گردیده کنداکتویته این ﺁب برگشتی را بالا برده که از حد مجاز زیادتر می باشد و این ﺁب مجددا در سیکل قرار می گیرد.
در نیروگاه نکا برای هر واحد یک سیستم تصفیه بین راهی (c.p.p) در نظر گرفته شده است .هر یک از این واحد های c.p.p از دو دستگاه کارتریج فیلتر و دو دستگاه فیلتر های میکسبد (ستون مخلوط رزینهای آنیونی وکاتیونی) تشکیل شده است که معمولا دو کارتریج فیلتر با یک ستون مخلوط در مدار قرار می گیرند.اگر شرایط شیمیائی آب ورودی به c.p.p خوب باشد، می توان حتی ستون مخلوط را از مدار خارج نمود. C.P.P از دو فیلتر مکانیکی به نام کارتریج فیلتر و دو فیلتر شیمیایی به نام میکسبد فیلتر تشکیل شده است.

کارتریج فیلترها:

درون فیلتر مکانیکی بنام کارتریج لوله هایی قرار دارد که دیواره ﺁن از بافته های سلولزی بوده و کار ﺁن تصفیه مکانیکی, گرفتن املاح معلق در ﺁب میباشدجنس فیلتر های آن از نوعی سلولز می باشد وآب از قسمت خارجی فیلتر هابه سمت داخلی آنها عبور کرده وضمن عبور کلیه مواد معلق خود را که معمولا اکثر آن آهن می باشد بجا گذاشته واز آن عبور می نماید.

میکسدبد:
دو فیلتر شیمیایی بنام میکسدبد که از رزینهای ﺁنیونی و کاتیونی تشکیل شده و رزینهای ﺁنیونی یونهای منفی داخل ﺁب و رزینهای کاتیونی یونهای مثبت داخل ﺁب را می گیرد. رزینهای ﺁنیونی و کاتیونی با هم روی یک صفحه ای از نازل ها قرار دارند و زیر هر میکسدبد دارای یک فیلتر رزین گیر بصورت یک قیف می باشد.
وظیفه میکسبد ها در C.P.P گرفتن یون های آهن محلول وسیلیس محلول است که از لوله های بویلر می آید ونیز نمکهایی که احتمالا در تصفیه خانه گرفته نشده اند .یا آلودگی آب کندانسور که در اثر نشت لوله کندانسور و ورود آب در یا به آن بوجود می آید. در هر حال, آب خروجی از کندانسور (به خاطرتزریق قبلی) مقدار ی آمونیاک دارد. آمونیاک در آب تولید یون آمونیوم (NH4+) می کند ،که یک کاتیون است. معمولا مقداری یون های آهن (Fe2+) وسیلیکات (SiO3) کمتر از ۲ppbاست، بنابراین کارعمده رزین تعویض کاتیون درمیکسد بد C.P.P گرفتن یون آمونیم است .به همین دلیل مقدار رزین کاتیونی در C.P.P بمراتب بیشتر از ﺁنیونی است اگر به هرنحوﺁب دریا از طریق لوله ها ی کندانسور نشت کند. نمک هایش مثل کلرور سدیم به سیستم وارد می شود و هدایت الکتریکی بعد از C.P.P افزایش می یابد.
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تصفیه آب زهک

تصفیه آب زهک

مشخصات کلی طرح :
سال شروع :1368
جمعیت تحت پوشش در افق طرح (1402) :500000 نفر
محدوده طرح : 300 هزار هکتار که بالغ بر 930 روستا و مجتمع مسکونی را تحت پوشش قرار می دهد.
میزان آب مورد نیاز در افق طرح :سالانه 180 میلیون متر مکعب
ظرفیت تصفیه خانه :حدود 70 هزار متر مکعب در روز
منبع تأمین آب :دریاچه های چاه نیمه
روش تصفیه :انعقاد، ته نشینی، صافی ماسه ای تند.
طول حلقه های اصلی انتقال آب :544/311 کیلومتر
طول شبکه فرعی انتقال آب :031/851 کیلومتر
جنس لوله ها :چدن داکتیل ( نشکن )، آزبست سیمان، پلی اتیلن، فولادی،
عناصر اصلی طرح :ایستگاه پمپاژ چاه نیمه، تصفیه خانه آب، مخازن ذخیره زمینی و هوایی، تلمبه خانه ها، شبکه اصلی انتقال آب، شبکه های فرعی انتقال آب، شبکه توزیع آب در روستاها، مخازن هوایی با ظرفیت 25 – 150 ، که به صورت فلزی، بتنی و فرو سیمانی ساخته می شود.

شرح گزارش :
تصفیه خانه آب شرب روستایی زهک بزرگترین پروژه آبرسانی روستایی خاور میانه است که تمام منطقه سیستان به جز زابل را تحت پوشش قرار می دهد که شامل 932 روستا، 3 شهر و دو شهرستان است. از تأثیرات راه اندازی این تصفیه خانه در تامین سلامتی جمعیت تحت پوشش، می توان به کاهش بیماری های روده ای، چشمی، پوستی و... در منطقه اشاره کرد. به طوری که بعد از راه اندازی این تصفیه خانه، تعداد تختهای بیمارستانی مربوط به بیماری های مرتبط با آب آشامیدنی به صورت چشمگیری کاهش پیدا کرد.
آب خام این تصفیه خانه از دریاچه های چاه نیمه که در فاصله 4.5 کیلومتری تصفیه خانه قرار دارند، تأمین می شود. با توجه به اینکه آب این تصفیه خانه از منابع آب سطحی تأمین می شود بنابراین کدورت زیادی دارد و نیازمند انعقاد و فیلتراسیون برای حذف مواد معلق موجود در آب است. خط انتقال آب خام به تصفیه خانه شامل لوله های 600 میلی متری و پمپهایی با قدرت 150 kw است.
به دلیل شرایط آب و هوایی منطقه (خاک رسی و وزش بادهای 120 روزه) در طراحی فضای داخلی تصفیه خانه سعی شده تا با ایجاد فضای سبز و اقدامات دیگر نظیر پوشاندن زمین با شن در محدوده مخازن ذخیره، تا حد ممکن از ایجاد گرد و غبار در محوطه تصفیه خانه جلوگیری شود.
این تصفیه خانه شامل سه حوضچه ته نشینی و اختلاط آرام، حوضچه اختلاط سریع، حوضچه جمع آوری لجن، اتاق کلرزنی گازی، صافی های ماسه ای ثقلی و مخازن ذخیره آب است.
فرایند انعقاد :
آب ورودی به تصفیه خانه در اولین مرحله مورد کلرزنی قرار می گیرد. بعد از کلر زنی با افزودن منعقد کننده و ته نشینی، مواد معلق از آب حذف می شوند. ابتدا برای افزودن ماده منعقد کننده، آب از لوله انتقال وارد یک حوضچه کوچک می شود در همین حوضچه یک سنسور کدورت سنج آن لاین مقدار کدورت آب ورودی را اندازه گیری می کند تا با توجه به مقدار کدورت آب ماده منعقد کننده به آب اضافه شود. ماده منعقد کننده مورد استفاده در این تصفیه خانه پلی آمین کلراید (Pak) است که به صورت مایع وارد آب می شود و پس از آن بلا فاصله اختلاط سریع به منظور ایجاد تلاطم و پخش شدن منعقد کننده در تمام حجم آب انجام می شود. اختلاط سریع در این تصفیه خانه به روش اختلاط هیدرولیکی انجام می شود. یعنی در مسیر حرکت آب حوضچه هایی ساخته شده که با باز و بسته شدن دریچه آب این حوضچه ها، و عبور سریع آب اختلاط انجام می گیرد. حوضچه اختلاط سریع در ارتفاع 4 تا 5 متری از سطح زمین و تقریباً هم سطح با حوضچه های ته نشینی قرار دارد.
در قسمتهای مرتفع برای دسترسی پرسنل بهره برداری و نگهداری، پله ها و مسیرهای فلزی تعبیه شده در قسمتهایی که مسیر رفت و آمد از روی کانالهای آب عبور می کند، کف این قسمتها به صورت نرده هایی روی پلتفرم قرار می گیرد که از روی آن آب داخل کانال قابل رویت است. همچنین به منظور حفظ ایمنی کارکنان تصفیه خانه تمام مسیرها دارای هندریل در کنار پله ها و گذر گاههاست.

اختلاط آرام :
پس از اضافه شدن ماده منعقد کننده و اختلاط سریع، لازم است آب مدتی با دور کند مخلوط شود تا ماده منعقدکننده با مواد معلق واکنش داده و ذرات کلئیدی با هم برخورد داشته و لخته (فلوک) تشکیل شود. اختلاط دور کند به صورت مکانیکی و در حوضچه هایی که با شعاع کمتر داخل حوضچه ته نشینی قرار دارد، انجام می شود.

ته نشینی :
در این تصفیه خانه سه عدد حوضچه ته نشینی مدور (استوانه ای) وجود دارد که با توجه به دبی مورد نیاز ممکن است در تابستان که مصرف آب بیشتر است، تمام آنها فعال باشند و در فصل های سرد سال که مصرف آب کمتر است، می توان یک یا دو حوضچه را به منظور شستشو یا تعمیرات، به طور موقت از مدار بهره برداری خارج کرد. در روز بازدید نیز یکی از حوضچه ها غیر فعال بود که مکانیزم جمع آوری لجن و سایر قسمتهای داخلی آن به خوبی قابل مشاهده بود. دوره شستشوی این حوضچه ها هر 6 ماه یکبار است.
هر حوضچه یک پاروی لجن روب دارد که به آهستگی حرکت می کند تا در آب تلاطم ایجاد نکند. لجن های جمع آوری شده در این حوضچه ها، به برکه تثبیت منتقل می شود و بعد از اینکه آب آنها گرفته شد، از آب جمع شده برای آبیاری فضای سبز استفاده می شود. زمان ماند آب در این حوضچه ها 25 دقیقه است.
اتاق کنترل مرکزی Central Control Panel

اتاق کنترل مرکزی در ساختمان صافی ها قرار دارد. این اتاق شامل تجهیزات لازم برای کنترل عملکرد کل تصفیه خانه و مانیتورهایی برای نشان دادن هشدار مربوط به توقف فعالیت هر واحد است. به عنوان مثال در یک نمونه اختلال در فعالیت فیلترکه در هنگام بازدید اتفاق افتاد، در یکی از فیلترها به علت بسته شدن مسیر جریان در صافی که ناشی از پر شدن خلل و فرج صافی بود، این مشکل توسط یک آلارم روی تابلوی اصلی کنترل نشان داده شد. به این صورت که برای هر قسمت یک چراغ روی تابلو تعبیه شده که در هنگام بروز نقص در آن قسمت، با روشن شدن این چراغ، بروز مشکل در آن قسمت نشان داده می شود. برای هر صافی نیز یک چراغ در نظر گرفته شده که روی آن شماره فیلتر نوشته شده است.
در این مورد نیز روشن شدن این چراغ نشان دهنده بسته شدن فیلتر و نیاز آن به شستشو (Back wash) بود که این عمل نیز از همین اتاق کنترل می شود و اپراتور دستگاه این کار را انجام داد و پمپ و کمپرسور مربوط در سالن صافی روشن شد و شستشو ابتدا با دمیدن هوا توسط کمپرسور (دمنده) در خلاف جهت جریان طبیعی و بعد از آن با پمپاژ آب و هوا با هم فرایند شستشو کامل شد.
روی تابلوی کنترل قسمت های مختلف تصفیه خانه به صورت یک نقشه شماتیک نشان داده شده و در هر مورد اطلاعاتی از قبیل فشار آب در هر لوله، ولتاژ، آمپراژ، واحدهای فعال و خارج از مدار بهره برداری و..... نشان داده شده است.
همچنین در این اتاق اطلاعات جامعی از مشخصات کلی طرح و نقشه های کل تصفیه خانه که به صورت شبیه سازی سه بعدی، آماده شده اند در دسترس هستند که در آنها می توان هر بخش از تصفیه خانه را مکان یابی کرد.
فیلتر های ماسه ای :
آب زلال شده در حوضچه های ته نشینی به فیلترهای شنی منتقل می شود. این تصفیه خانه دارای 7 فیلتر با بستر شنی است. صافی ها به صورت مستطیلی در کنار هم قرار گرفته اند و بین هر دو دیواره فیلتر یک کانال کوچک برای جمع آوری آب حاصل از شستشوی فیلتر ها قرار دارد. این فیلتر ها از 6 لایه مختلف تشکیل شده اند که در مجموع 70 cm ضخامت بستر ماسه ای است که از بالا به پائین در هر لایه قطر دانه های شن کمتر و ضخامت هر لایه بیشتر می شود.

تجهیزات کلرزنی گازی :
کلرزنی در دو مرحلۀ ابتدا و انتهای تصفیه خانه انجام می گیرد. ابتدا روی آب خام ورودی به دلیل سطحی بودن منبع تامین آب و آلودگی زیاد و در انتهای فرایند تصفیه برای گندزدایی نهایی و همچنین تامین کلر آزاد باقیمانده در شبکه توزیع کلرزنی انجام می شود.
در مواردی که دبی آب کم باشد مثل مخازن آب روستایی بدلیل گران بودن تجهیزات کلرزنی گازی، از پودر پر کلرین استفاده می شود ولی در طرحهای بزرگ که دبی آب زیاد است – مثل این تصفیه خانه – از کلرزنی گازی استفاده می شود، به این صورت که گاز کلر از کپسول خارج شده و به مقدار مطلوب در حجم کمی از آب حل شده و محلولی با غلظت بالا تهیه می شود که این محلول با آب مخزن مخلوط می شود.
هر کدام از کپسول های گاز کلر، یک تن وزن دارند که محتوی 800 kg گاز کلر هستند که در شهر تبریز شارژ می شوند. این کپسول ها دارای دو شیر برای خروج کلر گازی و مایع هستند. کپسول ها به منظور کاهش فشار کلر خروجی مجهز به رگلاتور هستند و بعد از رگلاتور کلر وارد کلریناتور می شود که وظیفه آن تنظیم گاز کلر است و از آنجا ابتدا به انژکتور منتقل می شود تا گاز کلر با آب مخلوط شود و سپس محلول تهیه شده وارد آب می شود.

حفاظت و ایمنی در ایستگاه کلرزنی :
به دلیل سمیت زیاد گاز کلر و وجود تعداد زیادی کپسول گاز کلر که در مجموع حجم زیادی از گاز کلر را شامل می شود، رعایت نکات ایمنی، پیشگیرانه و در صورت بروز حادثه، انجام اقدامات لازم جهت جلوگیری از انتشار گاز در محیط الزامی است. یکی از دلایل گران قیمت بودن تجهیزات کلرزنی گازی نیز حساسیت کار و نیاز به ایمنی بالا در این قطعات است که باعث می شود این قطعات طوری ساخته شوند که هیچگونه نشتی نداشته باشند.
برای مواجهه با نشت کلر از تاسیسات اولین اقدام استفاده از تجهیزات حفاظت فردی توسط پرسنل شاغل در محیط است. به این منظور تعدادی ماسک ضد گاز در محل آماده شده است. همچنین در کنار تمام ایستگاههای کلرزنی یک حوضچه آب آهک آماده است تا در صورتی که کپسول ها نشتی داشتند و امکان متوقف کردن نشت آنها وجود نداشت، کپسول را به این حوضچه ها منتقل کنند تا گاز خارج شده با آهک واکنش داده و خنثی شود. این کپسول ها توسط جرثقیل سقفی جابه جا می شوند.
همچنین این ایستگاه کلرزنی به یک سنسور حساس به کلر مجهز است که در صورت وجود نشت از تجهیزات، و وجود غلظت کمتر از 1 ppm کلر در هوا آژیر خطر به صدا در آمده و همزمان مکنده های هوا به کار می افتند که هوای داخل سالن با مکیده و از آب آهک عبور می دهند تا کلر موجود در هوا در آب آهک حل شود.

مخزن ذخیره آب :
در انتهای فرایند تصفیه یک مخزن زمینی با ظرفیت قرار دارد که از 4 قسمت مجزا تشکیل شده تا در صورت نیاز بتوان از بخشی از ظرفیت آن استفاده کرد و همچنین امکان تعمیرات و شستشوی بخشی از مخزن بدون توقف فعالیت کلی آن فراهم باشد. آب بعد از فیلتراسیون برای بار دوم کلرزنی می شود و بعداً به مخزن منتقل می شود تا نوسانات مصرف در شبکه کنترل شود.
سطح این مخزن با شن پوشیده شده تا از ایجاد گرد و خاک جلوگیری شود. در سطح مخزن نیز تعدادی لوله برای تبادل هوا به مخزن وجود دارد که به خاطر شرایط آب و هوایی منطقه در انتهای تمام لوله ها یک فیلتر قرار داده شده تا از ورود گرد وغبار به آب داخل مخزن جلوگیری شود.
آب این مخزن از طریق ایستگاه پمپاژ به محل های مصرف منتقل می شود. در ایستگاههای پمپاژ فشاری حدود 6 bar در خط انتقال تأمین می شود. خط انتقال آب به روستاها دارای انشعاباتی به طول 70 تا 80 کیلومتر است. پس انتقال آب به روستاها، فشار لازم در شبکه توزیع داخل روستاها توسط مخازن هوایی تأمین می شود.
گرد آورنده:رضا انتظاری
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تصفیه خانه فاضلاب شهر صنعتی کلات مشهد

تصفیه خانه فاضلاب شهر صنعتی کلات مشهد

تصفیه خانه فاضلاب شهر صنعتی کلات مشهد
مقدمه:
صنایع مختلف فاضلاب هایی با آلودگی های متفاوت تولید می کنند که ورود آنها به محیط زیست بدون تصفیه مناسب خسارات زیادی برای محیط زیست دارد. از اینرو این فاضلابها باید با عملیات تصفیۀ مناسب پاک سازی شود تا ضمن جلوگیری از آلودگی محیط زیست و شیوع انواع بیماری ها، بتوان از پساب حاصل برای کشاورزی استفاده کرد. استفادۀ مجدد از فاضلاب یکی از راهکارهایی است که برای مدیریت منابع آب و همچنین جلوگیری از آلودگی این منابع استفاده می شود. با توجه به تعداد زیاد کارخانه ها و کارگاههای صنعتی در یک شهرک صنعتی روش متداول، اختلاط، یکنواخت سازی و تصفیه فاضلاب تمام کارگاه ها در یک واحد است.
فاضلاب شهرک صنعتی کلات که از 400 کارخانه و کارگاه ناشی می شود، توسط تصفیه خانۀ این شهرک تصفیه می شود. این تصفیه خانه با توجه به تنوع واحد های فرایند بیولوژیک یکی از تصفیه خانه های مجهز در این زمینه به حساب می آید که در آن 5 روش مجزای تصفیه به طور همزمان و به صورت سری استفاده می شود. فاضلاب خروجی این تصفیه خانه به مصارف کشاورزی می رسد.


مشخصات طرح:
مساحت سایت : 40000m2
تاریخ شروع بهره برداری: 81/9/18
جمعیت معادل تصفیه خانه ها: 150000 نفر
مدت اجرا: 18 ماه
هزینه احداث: 8 میلیارد ریال




اجزای طرح:
ورودی، آشغالگیر، دانه گیر، پمپ خانه1، UABR، متعادل ساز، پمپ خانه 2، UASB، سلکتور، SBR، Wetland


جزئیات طرح:
حدود 400 کارخانه به این تصفیه خانه متصل است. این تصفیه خانه از واحدهای زیر تشکیل شده است:
لاگون و حوضچه آرامش با سیستم بی هوازی ، سیستم UABR، UASB، سلکتور ، SBR و Wetland
COD ورودی بینppm 7000 تا ppm 8000 و COD خروجی کمتر از ppm 200 است.
TSS ورودی بین 300 تا 400 گاهاً تا 2000 ppm و TSS خروجی بین 50 تا ppm 150 است.
و دبی ورودی بین 1200 تا 1500 متر مکعب در روز.
در این تصفیه خانه نیز مانند اکثر تصفیه خانه های پساب صنعتی BOD اندازه گیری نمی شود چون شاخص خوبی برای اندازه گیری آلودگی فاضلاب صنعتی نیست.
آزمایشات pH، دما، EC و TDS به صورت روزانه انجام می شوند. COD و MLSS هر دو روز یک بار انجام می شود.
روش تصفیه کاملاً بیولوژیکی است و از هیچ مادۀ شیمیایی در راکتورها استفاده نمی شود.
فاضلاب انواع صنایع از جمله رنگ رزی، لبنیات، فولاد سازی و ... به این تصفیه خانه متصل است. رنگ فاضلاب ورودی قهوه ای تیره است. صنایعی که آلودگی زیادی دارند مثل لبنیات و الکل سازی بنا به تشخیص کارشناس تصفیه خانه باید پیش تصفیه داشته باشند. در صورت ورود مستقیم فاضلاب این کارگاه ها، عملکرد سیستم مختل می شود. مخصوصاً در راکتورهای بیهوازی در ابتدای فرایند، که میکروارگانیزهای آن نسبت به تغییرات شرایط محیطی خیلی حساس هستند. پساب خروجی تصفیه خانه به مصارف کشاورزی می رسد.




آشغالگیر و دانه گیر


در ابتدا دو آشغالگیربرای جداسازی آشغالهای درشت قرار دارد که بعد از هر آشغالگیر سبدی برای آبگیری آشغالها وجود دارد. آشغالهای درشت در این مرحله حذف می شوند.




بعد از آشغالگیرها دو کانال دانه گیر وجود دارد که فاضلاب با سرعت کم در آنها حرکت می کند و ذراتی مانند شن و ماسه و ... که برای پمپها مضر هستند، جدا می شوند.
سرعت در کانال ورودی و در آشغالگیر متر بر ثانیه است. دانه گیرها هفته ای یک بار وآشغالگیرها به صورت روزانه تمیز می شوند.
پمپ خانه
بعد از دانه گیر 3 عدد پمپ 6 اینچی وجود دارد. دو عدد مربوط به واحدهای UABR است که در حال حاضر به تعمیرات از مدار خارج شده و این پمپ ها نیز غیرفعال هستند.


لاگون های بی هوازی
این لاگونها در مسیر فرایند قرار ندارند و دلیل آن این است که در طراحی اولیۀ تصفیه خانه پیش بینی نشده بودند و بعد از راه اندازی تصفیه خانه به دلیل احساس نیاز و جوابگو نبودن تصفیه خانه، احداث شده اند. به همین دلیل یک پمپ خانه در ابتدای تصفیه خانه، فاضلاب ورودی را بعد از عبور از آشغالگیر و دانه گیر به این واحد ها منتقل می کند. این واحدها طوری قرار گرفته اند که فاضلاب برای انتقال به این واحدها باید یک مسیر رفت و برگشتی را طی کند که در طول دورۀ بهره برداری نیازمند نگهداری از تأسیسات پمپاژ و لوله کشی است.
فاضلاب می تواند از چند مسیر به لاگون منتقل شود که بستگی به نظر راهبر تصفیه خانه دارد. اولین مرحله تصفیۀ بیولوژیکی در لاگونهای بیهوازی است که عمل تثبیت فاضلاب در آنها انجام شده و باکتریها ابتدا گاز و بعد از آن متان تولید می کنند. در این مرحله بار آلودگی کاسته شده و مقدار COD کاهش می یابد.
برای اینکه فاضلاب به زمان ماند مناسب دست یابد و فرصت کافی برای انجام واکنش بیولوژیک فراهم شود، دو عدد لاگون و یک حوضچۀ آرامش بین لاگونها طراحی شده که از نوع(Plug Flow reactor) و به صورت مارپیچی است. این سیستم باعث کاهش مصرف انرژی و هزینه بهره برداری می شود.
عمق لاگونها 5 تا 6 متر و عمق حوضچۀ آرامش 120 cm است. فاضلاب ابتدا وارد لاگون شماره یک شده و پس از گذشتن از حوضچۀ آرامش به لاگون شمارۀ 2 می ریزد. در حوضچۀ آرامش فاضلاب فرصت (زمان ماند) کافی برای تکمیل فرایند بیولوژیکی را پیدا می کند و لجن تولیدی در طول مسیر ته نشین شده و به واحد بعدی منتقل نمی شود.
گاز تولید شده ابتدا در لجن تجمع کرده و با زیاد شدن مقدار آن لجن به سطح آب می آید و بعد از آزاد شدن گاز دوباره لجن ته نشین می شود. تخلیه لجن از لاگونها، هفته ای یک بار انجام می شود. در بخش لاگونها و حوضچۀ آرامش که فرایند بی هوازی ست و گاز تولید می شود، نرده های حفاظ به شدت دچار خوردگی شده اند.


واحد UABR
فاضلاب از لاگون شماره 2 به این واحد منتقل می شود. این واحد نیز واحدی بی هوازی با جهت جریان از پائین به بالاست. که در موقع بازدید به دلیل تعمیرات از مدار خارج شده بود.


واحد UASB
UASB سیستم بی هوازی با جریان رو به بالا است. گاز تولید شده توسط دو مشعل در محل سوزانده می شود که نشان دهندۀ تولید گاز متان و کارکرد صحیح سیستم بی هوازی است. بعد از این مرحله فاضلاب وارد راکتورهای هوازی می شود. در تصفیۀ بی هوازی (تا این مرحله) بار آلودگی (COD) و TSS فاضلاب کاسته می شود. UASB حدود 6 متر عمق داشته و جهت جریان در آن از پائین به بالا است. دما در این سیستم باید بین 25 تا 30 درجه باشد. این سیستم به تغییرات دما خیلی حساس است و در زمستان فاضلاب ابتدا گرم شده تا به دمای مطلوب برسد و بعد وارد سیستم می شود.
UASB برای COD 15000 طراحی می شود ولی در این تصفیه خانه COD ورودی به UASB در حدود 1000 است. مسیری برای جریان پیش بینی شده که در مواقع لازم مثلاً زمانی که دبی زیاد است ، می توان فاضلاب را از پمپ خانه مستقیماً به سلکتور منتقل کرد. گاز جمع آوری شده در این واحد برای گرمایش استفاده نمی شود چون مخلوط با گاز H2S است و بوی بد ناشی ازH2S مانع این کار است. این گاز در همان محل توسط دو مشعل سوزانده می شود تا نشان دهندۀ عملکرد سیستم باشد. در صورتی که مقدار گاز تولیدی و در نتیجه شعلۀ مشعل ها کمتر از حالت عادی باشد نشان دهندۀ وجود مشکل در سیستم است.
هر دوهفته یک بار واحد تخلیه شده و گازگیرها شسته می شوند تا لجنی که روی آنها نشسته پاک شود و لجن ته اتاقک نیز تخلیه می شود. این کار در روزهای جمعه که ورودی خیلی کم است انجام می شود.


سلکتور
سلکتور اولین بخش سیستم هوازی است و هدف از آن این است که فاضلاب از حالت بی هوازی خارج شده و به صورت هوازی در آید و pH محیط تعدیل شود و با فراهم کردن اکسیژن شرایط را برای غالب شدن باکتری های هوازی فراهم می کنیم تا مانع تشکیل لجن زیاد در اثر باکتری های رشته ای شود.


واحد SBR
بعد از سلکتور، فاضلاب به 4 عدد راکتور SBR منتقل می شود و بسته به دبی فاضلاب بین 4 تا 6 ساعت در SBR هوادهی می شود و بعد از آن به ترتیب هوادهی در هر یک از واحدها قطع می شود بعد از ته نشینی لجن حدود یک ساعت خروج فاضلاب انجام می شود. هوادهی از طریق 3 دمنده انجام می شود و از طریق دفیوزرها، هوا داخل فاضلاب پخش می شود.
از لجن واحد SBR نمونه گیری می شود در صورت بالا بودن MLSS و پیر بودن لجن، تخلیه لجن انجام می شود. لجن خروجی یا به پمپ خانه منتقل می شود و یا به لاگون برمی گردد و یا به خشک کن منتقل می شود. لجن هایی که به لجن خشک کن منتقل می شود، روی لایه های شن و ماسه، آبگیری می شود، آب آن به وتلند منتقل می شود و لجن خشک شده به عنوان کود کشاورزی استفاده می شود.
هوادهی واحد SBR توسط 3 دمنده (Blower) انجام می شود. هوا از فیلتر عبور کرده و وارد Blower می شود.


بستر لجن خشک کن
در قسمت انتهایی تصفیه خانه و قبل از نیزارها، چند بستر شنی برای خشک کردن لجن مازاد وجود دارد که در آنها لجن مازاد آبگیری شده و آماده تحویل به صورت کود کشاورزی می شود.


نیزار (Wetland)
طول نیزار 270 متر و از نوع سطحی است. نی های موجود در نیزار طی دو سال رشد کرده اند. این نی ها در اواخر زمستان وقتی خشک می شوند، سوزانده می شوند.


نقاط قوت
- استفادۀ همزمان از انواع روش های تصفیه که باعث حذف مؤثر آلاینده ها از پساب می شود.


مشکلات
- طراحی نامناسب از نظر کمی و کیفی: از نظر مقدار دبی ظرفیت طرح کمتر از مقدار مورد نیاز است و جوابگوی مقدار فاضلاب ورودی نیست و امکان تصفیه تمام فاضلاب با استفاده از واحد های موجود نیست. در مجموع این تصفیه خانه نیز مانند بسیاری از تصفیه خانه های فاضلاب اصطلاحاً مشکل Under design داشته و جوابگوی نیازها نیست و با اینکه برای احداث و راهبری این تصفیه خانه هزینه های زیادی صرف شده است، با این حال در نهایت به دلیل ظرفیت پائین تصفیه خانه، مقداری از فاضلاب از یک مسیر فرعی از ابتدا به انتهای تصفیه خانه منتقل شده و به واحد Wetland می ریزد. این مقدار فاضلاب قبل از واحد Wetland با پسابی که در 4 واحد قبل تصفیه شده، مخلوط می شود و نهایتاً به این صورت باعث کاهش کیفیت پساب خروجی می شود.
- عدم تخصص پرسنل و در نتیجه عدم راهبری مناسب که باعث کاهش راندمان فرایندها می شود چون راهبران از مکانیزم کار واحدها اطلاعات کافی نداشتند و صرفاً با اتکا به تجارب خود این کار را انجام می دادند که با توجه به حساسیت واحدهای بیولوژیک مخصوصاً واحدهای بی هوازی به شرایط محیطی، بهره برداری مناسب از واحدها، نیازمند داشتن اطلاعات کافی از این فرایندها ست.
- ترتیب نامناسب فرایند ها: در ابتدای تصفیه خانه مطابق معمول، فرایند های بی هوازی قرار دارد اما بعد از بی هوازی ابتدا واحد های هوازی قرار دارد و بعد از واحد های هوازی، واحد اختیاری Wetland قرار دارد. در صورتی که شاید بهتر بود بعد از واحد بی هوازی، ابتدا واحد هوازی اختیاری قرار داشت و بعد از آن واحد های هوازی.
- عدم فعالیت تمام واحد ها: مسئلۀ دیگری که معمولاً در تصفیه خانه های فاضلاب متداول است، این است که معمولاً بخشی از تصفیه خانه برای مدت طولانی غیر فعال می ماند. در این تصفیه خانه واحدهای بی هوازی UABR هنگام بازدید غیر فعال بود.


گرد آورنده:رضا انتظاری


تاریخ بازدید:11/8/89
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تصفیه خانه فاضلاب شیراز

تصفیه خانه فاضلاب شیراز

تصفیه خانه فاضلاب شیراز:


کلیات:
تصفیه خانه شماره یک فاضلاب شیراز در زمینی به مساحت تقریبی 72 هکتار در حوالی روستای ترکان در ناحیه جنوب شرقی شیراز واقع شده است. این محل در طرح اولیه مشاور برای جمعیت 000/900 نفر مشتمل بر سه مدول 000/300 نفری بوده که در حال حاضر اولین مدول آن اجرا گردیده است.

پس از اصلاح و تعدیل مبانی طرح با موفقیت بانک جهانی، تا سال مقصد 1405، کل جمعیت تحت پوشش تصفیه خانه 000/584 نفر بوده و مدول فعلی جوابگوی جمعیت000/409 نفر می باشد و بنا بر این تنها یک مدول دیگر با ظرفیت حدود 000/175 نفر در آینده ساخته شده است.


جمعیت تحت پوشش تصفیه خانه شماره یک000/584 نفر (سال مقصد 1405)
دبی متوسط تصفیه خانه1360 لیتر در ثانیه
تعداد مدول2 مدول
حداکثر دبی خطوط انتقال به تصفیه خانه2600 لیتر در ثانیه
طول خطوط انتقال به تصفیه خانه5/5 کیلومتر
قطر و جنس خطوط انتقالدو خط 1400 بتنی با پوشش پلی اتیلن
طول خطوط شبکه جمع آوری (اصلی و فرعی)796 کیلومتر (در سال مقصد) اقطار
در محدوده تصفیه خانه شماره یکmm 1400-200 بتنی و پلی اتیلن
غلظت BOD پنج روزه فاضلاب خام240 میلی گرم در لیتر
غلظت مواد معلق (SS) فاضلاب خام315 میلی گرم در لیتر
استاندارد BOD پنج روز پساب خروجی30 میلی گرم در لیتر
استاندارد SS پساب خروجی40 میلی گرم در لیتر
استاندارد کلیفرم های گوارشی پساب خروجی400 عدد در هر 100 میلی لیتر
مراحل تصفیه فاضلاب

الف) تصفیه مقدماتی:


شامل آشغال گیر دهانه درشت، آشغالگیر دهانه متوسط و حوضچه دانه گیر می باشد. در ابتدای تصفیه خانه و قبل از ایستگاه پمپاژ ورودی یک واحد آشغالگیر دهانه درشت از نوع خودکار آشغالهای درشت را از فاضلاب جدا می سازد.

ایستگاه پمپاژ ورودی شامل سه دستگاه پمپ حلزونی (اسکروپمپ) می باشد که ظرفیت هر پمپ 750 لیتر در ثانیه است. پس از پمپاژ شدن فاضلاب دو واحد آشغالگیر دهانه متوسط خودکار، آشغال های فاضلاب را جدا کرده و سپس مواد دانه ای مانند شن و ماسه و همچنین چربی و مواد شناور در واحد حوض دانه گیر (از نوع هوادهی شده) از فاضلاب جدا می گردد.

ب) تصفیه اولیه:
شامل دو واحد حوض ته نشینی اولیه از نوع مدور و هر کدام به قطر 40 متر می باشد در این مرحله حدود 50 الی 70 در صد مواد معلق فاضلاب جدا می گردند

ج) تصفیه بیولوژیکی:
شامل سلکتور (انتخابگر بیولوژیکی)، حوض هوادهی و حوض ته نشینی نهایی (زلال ساز) می باشد.

فاضلاب ته نشین شده جهت حذف مواد آلی کلوئیدی و محلول وارد حوض هوادهی شده که در این واحد 20 دستگاه هواده سطحی به قدرت هر کدام 55 کیلو وات و بازمان ماند 6 ساعت عمل هوادهی را انجام
می دهند. نوع رژیم هیدرولیکی حوض هوادهی از نوع متعارف و جریان از نوع نهر گونه است. جهت جلوگیری از پدیده بالینگ (عدم ته نشینی مناسب لخته های لجن)، یک واحد سلکتور قبل از حوض هوادهی تعبیه شده است.
یک خط لجن برگشتی به قطر 800 میلی متر نیز از حوضچه ته نشینی نهایی لجن فعال را به ابتدای واحد تصفیه بیولوژیکی منتقل می نماید و با فاضلاب ورودی به حوض هوادهی مخلوط می گردد. فاضلاب پس از خروج از حوض هوادهی وارد چهار واحد حوض ته نشینی نهایی (کلاریفایر) از نوع مدور و به قطر هر کدام 40 متر می گردد تا مواد معلق بیولوژیک در این حوض ها ته نشین شده و بصورت لجن جدا گردد.

لازم به ذکر است پساب ته نشین شده به منظور حذف عوامل بیماری زا توسط کلر ضد عفونی شده و جهت مصارف مجدد (عمدتاً مصارف کشاورزی و آبیاری) مورد استفاده قرار می گردد.

د) واحد تصفیه و پردازش لجن:
این قسمت شامل تانک تغلیظ، هاضم بی هوازی، واحد آبگیری لجن می باشد.

لجن های حاصل از حوضچه ته نشینی اولیه و نهایی پس از این که در تانک اختلاط با هم مخلوط شدند بخشی از آب را در تانک تغلیظ از دست داده و جهت تثبیت وارد چهار واحد هاضم بی هوازی می گردند و پس از عمل هضم توسط دستگاه های آبگیر مکانیکی از نوع سانتریفوژ، آبگیری شده و پس از گذراندن مدت زمان مشخص به صورت کمپوست مورد استفاده در کشاورزی به عنوان کود قرار می گیرد.

هاضمهای بی هوازی به صورت دو مرحله ای و شامل 4 واحد به قطر هر کدام 19 متر و ارتفاع 22 متر
می باشد.

در این قسمت کلیه تجهیزات هضم لجن از قبیل سیستم گرمایش و اختلاط لجن و کمپرسور های تزریق گاز و مشعل جهت سوزاندن گازهای حاصل از هضم لجن بکار گرفته شده است.

ساختمان اداری

کنترل و آزمایشگاه تصفیه خانه:
کلیه عملیات کنترل تجهیزات و عملکرد واحدها در ساختمان کنترل بصورت خودکار و با فرمان اپراتور مورد بهره برداری قرار می گیرد و جهت کنترل فرایند تصفیه خانه آزمایشگاه مجهزی با در اختیار داشتن تجهیزات مورد نیاز احداث گردیده است.
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تصفیه خانه فاضلاب شیر پگاه

تصفیه خانه فاضلاب شیر پگاه

در میان فاضلاب های صنعتی یکی از مهم ها برای مدیریت ، کارخانجاتی است که تولید مواد غذایی می کنند.

در کارخانجات غذایی فاضلاب ها را باید از جهت فیزیکی ، شیمیایی و میکروارگانیسم ها مورد بررسی قرار داد.

کارخانه شیر پگاه حدود 14 کارخانه در شهرهای مختلف دارد و تعداد 5 کارخانه در مجتمع کارخانه شیر پگاه تهران مستقر هستند که شامل کارخانه های زیر می شوند :

1- کارخانه 500 تنی که معمولاً برای محصولات پاستوریزه به اندازه 500 تن می باشد ( در حال حاضر دوغ تولید می کند )
2- کارخانه 200 تنی که این هم محصولات پاستوریزه تولید می کند
3- کارخانه استریل ، کارخانه ای است که محصولات با ماندگاری بیشتر تولید می کند ( مانند : شیر استریل ، خامه و شیرها در انواع و اقسام چربی )
4- کارخانه شیر خشک ( که توسط پروسه هایی مواد خشک شیر را می گیرند )
5- کارخانه غذای کودک

همه این مجموعه ها نیاز به پشتیبانی ، برق ، برودت ، بخار ، حرارت و هوای فشرده دارند. همه این دستگاهها باید با هوا کار بکنند تا دمای آنها برسد به 5-6 درجه سانتیگراد تا امکان بسته بندی وجود داشته باشد.

همه این عملیاتدر 16 واحد یا بخش انجام می شود.
ظرفیت تولید کارخانه 1200 تن در 24 ساعت است یعنی 1.200.000 لیتر ، ولی در حال حاضر ظرفیت تولید 700 تن است که علت آن ، حذف یارانه و وجود رقبا است.

لازم به ذکر است که قبلاً حدود ششصد و خرده ای شیر یارانه ای تولید می شده ولی الان رسیده به 290-300 تن.

فاضلاب تولیدی این کارخانه 3000 متر مکعب در روز می باشد.

میانگین ورودی COD بار آلودگی حدود 2000-2300 است و خروجی آن زیر 200 می باشد و میانگین خزوجی کارخانه الان 60 می باشد.

تصفیه به 2 صورت انجام می شود :
1- هوازی
2- بی هوازی

ولی گاهی اوقات از هر دو روش یعنی تلفیقی استفاده می کنند مثل همین کارخانه تصفیه شیرپگاه این تصفیه خانه در سال 1378 تأسیس شده و خود شرکت سال 1332 کلنگ زده شده و 1336 افتتاح شد.

مواد شامل تصفیه :

شیر ، آب ، چربی ، روغن و مجموعه این ریزش ها بار آلودگی 2000-2300 را تولید می کنند و این مقدار بار آلودگی باید برسد به زیر 200.

فاضلاب 2 نوع است :

1- مایع
2- جامد

که از فاضلاب مایع حدود 20% را برای آبیاری فضای سبز و حدود 30% برای فرآیند شستشو استفاده می کنند و بقیه آن هم هدایت می شود به رودخانه کن.

مراحل تصفیه :

1- آشغالگیری
2- دانه گیری
3- ته نشینی اولیه
4- حوضچه هوادهی
5- ته نشینی ثانویه
6- کلرزنی

آنچه در تصفیه خانه های صنعتی جزء اولویت اول است COD است و این باید بین 20 تا 50 خروجی آن باشد و ورودی BOD باید نصف COD برسد.
مساحت تصفیه خانه 2000 تا 2500 متر مربع است.

مرحله اول تصفیه گفتیم آشغالگیری است که در این مرحله توسط صفحه ای آشغال های بزرگ گرفته می شود و وارد مرحله دانه گیری می شود که در این کارخانه 2 تا دانه گیر وجود دارد و توسط الیفتی که داریم یعنی توسط هوای فشرده الیفت داریم ، خلاء ایجاد می شود و مایع را شوت می کند و در مسیر حرکت مایع ، صفحه هایی با سوراخ های ریزتر وجود دارد و در این مرحله آشغال های کوچک تر توسط این صفحه ها گرفته می شود.

بسته به نوع واحدی که کار می کند مراحلی ممکن است افزوده شود و در این تصفیه خانه قبل از رسیدن به مرحله ته نشینی اولیه ، چربی گیری وجود دارد. و در داخل حوضچه چربی گیر هواده هایی وجود دارد تا کیک نبندد چون بستن کیک باعث ایجاد بو می شود. و این هوادهی باعث می شود تا چربی از حالت محلول خارج شود و روی سطح می آید و این چربی ها به صورت دستی از روی سطح جمع آوری می شوند.

بعد از این مرحله وارد حوضچه متعادل ساز یا ته نشینی اولیه می شود و در این مرحله خنثی سازی طبیعی صورت می گیرد بدون مصرف هر گونه مواد شیمیایی و PH در این مرحله باید 7-8 باشد.

از حوضچه متعادل ساز توسط 4 تا پمپ به 4 تا رآکتور UASB ( دستگاه UASB یک رآکتور بی هوازی است که توده فعال میکروبی متراکم و با غلظت حدود 20 برابر سیستم های هوازی را در خود جای می دهد و قادر است آلودگی زیاد را پذیرا باشد و هضم نماید ) 250 متر مکعبی انتقال داده می شود. و در این مرحله جریان رو به بالا سیستم فاضلاب را داریم و اصول کار به این شکل است که در واقع فاضلاب از زیر با پمپ ، تزریق می شود و توسط لوله هایی که سوراخ سوراخ است به صورت افشان می آید بالا و در داخل این راکتورها نزدیک به یک متر ما لجن فعال داریم که زمانی که فاضلاب از لابه لای این لجن ها بخواهد عبور بکند عملیات شیمیایی انجام می شود و نهایتاً داخل آن ها گازگیرهایی است که گاز حاصله که ایجاد می شود توسط آن گازگیرها جدا کی شود و به مشعلی که در واقع در کنار هر UASB است هدایت می شود که این گاز سوزانده می شود و میزان تولید این گازها که سوزانده می شوند تقریباً حدود ساعتی 0.8 متر مکعب است.

این گاز که تولید می شود مخلوطی از متان و گاز کربنیک می باشد.

که PH در مرحله بی هوازی پایین تر از 7-7.5 می باشد چون یک مقدار واکنش های اسیدی در آن اتفاق می افتد.

بالای رآکتورها سرریزهایی وجود دارد و به صورت ثقلی هدایت می شود به حوضچه های هوادهی ، داخل حوضچه های هوادهی هر کدام 4 تا هواده قوی وجود دارد که عملیات هوادهی انجام می شود.

در این مرحله میزان اکسیژن محلول در آب بین 0.2-0.5 می باشد.

اگر رآکتورها همیشه خوب و دقیق کار بکنند حدود 60 تا 70 درصد عمل تصفیه در این محل انجام می شود و حدود 30 تا 40 درصد در قسمتهای هوازی تصفیه انجام می شود.

همه کارها را نمی شود بصورت بی هوازی انجام بدهیم و این ها مکمل همدیگر هستند و یک سری از باکتری ها هستند که حتماً باید به روش هوازی از بین بروند.

مرحله بعد از حوضچه های هوادهی 2 تا حوضچه جمع آوری لجن داریم که باز به صورت ثقلی فاضلاب در داخل آن ها هدایت می شود و پاروهایی در این حوضچه ها است که در واقع لجن را جمع آوری می کند و آب صاف و تقریباً تصفیه شده در بالا قرار می گیرد که با سرریزهایی که این حوضچه ها دارند منتقل می شوند به حوضچه کلرزنی.

در حوضچه کلرزنی ، کلرزنی میشود و از اینجا به بعد حالا آب تصفیه شده و قابلذاستفاده در شستشوهای محوطه یا قابل هدایت به رودخانه کن می باشد.

از داخل خود کارخانه تا رودخانه کن در حدود 4700 کیلومتر لوله کشی شده برای هدایت آب به رودخانه.

لجن ها توسط پمپ هدایت می شوند به حوضچه هایی که ما فقط لجن نگه داری می کنیم که می گوئیم هاضم لجن و در آنجا مدتی می مانند و بعد خودشان به لجن فعال تبدیل می شوند که قابل استفاده در همین رآگتورهای بی هوازی هستند و در بعضی مواقع لجن ها را می دهند به زباله سوزها و آن ها را می سوزانند.

برای اینکه لجن هم فعال شود باید 3 تا 4 ماه در حوضچه باقی بماند.

پس به طور خلاصه لجن ها را :

یا در داخل حوضچه هواده مورد استفاده قرار می دهند.
یا در بخش هاضم نگهداری می کنند برای شارژ واحد بی هوازی.
یا با کامیون تخلیه چاه انتقال می دهند که خیلی کم اتفاق می افتد.

میزان کلری که در مرحله کلرزنی باید استفاده شود باید استاندارد باشد و برای آب شرب میزان کلر 0.3 تا 0.8 می باشد. ولی به این فاضلاب تصفیه شده حدود 1 تا 2 PPM کلر اضافه می شود.

سرمایه گذاری برای تصفیه خانه شیرپگاه تهران در سال 1378 یک چیزی حدود 500-600 میلیون تومان هزینه صرف شد تا بتواند این سیستم را داشته باشد و مصرف انرژی هم حداقل است و استفاده از مواد شیمیایی هم تقریباً صفر است وبیشترین انرژی روی هواده ها است و بقیه مسیرها به صورت ثقلی است یعنی از رآکتورها لجن می شود و همین طور باز هم به صورت ثقلی وارد حوضچه کلرزنی می شود و همین طور برای هدایت به رودخانه کن هم به صورت ثقلی این کار صورت می گیرد.

کار واحد آزمایشگاه :

از ساعت 7 تا 15 ثبت PH است از ورودی قسمت تا خروجی قسمت که شامل ورودی اولیه می باشد که پساب های مختلف وارد سیستم می شود بعد حوضچه متعادل سازی است که PHباید 7-8 باشد و بعد از آن ، مرحله بی هوازی ، رآکتور UASB است که PH آن باید پایین تر از 7-7.5 باشد چون یک مقدار واکنش های اسیدی در آن اتفاق می افتد که PH می آیید پایین تر و آخرین مرحله هم کلرزنی است که می خواهیم بدانیم این فاضلاب ما چقدر تصفیه شده که وارد رودخانه کن می خواهد بشود.

ما ثبت PH را هر ساعت به ساعت انجام می دهیم.

آزمایشی به نام COD که میزان اکسیژن خواهی شیمیایی است که می خواهیم ببینیم چقدر از آلودگی اولیه که در قسمت صنایع لبنی است از این مقدار چقدر از آن در قسمت کلرزنی تصفیه می شود که این را هم ساعت به ساعت جمع آوری می کنیم ولی اندازه گیری نمی کنیم بلکه به صورت یک آزمایش مخلوطی سر یک ساعت مشخصی تمام نمونه های جمع آوری شده را اندازه گیری می کنیم و این مقدار همان COD است.

آزمایش دیگر مربوط به حوضچه هوادهی می باشد. که میزان اکسیژن محلول آب را می خواهیم بسنجیم و ببینیم که این فلوکاسیونی که در هوادهی ایجاد می شود این اکسیژن برای آن کافی بوذه یا نه که این میزان ، 0.2-0.5 می باشد.
میزان COD را یکبار در روز بگیریم کافی است و TDS را سالیانه یکی دو بار می گیریم و میانگین TDS حدود 1100 است.کل هزینه های ایجاد تصفیه خانه در سال 1388 سی و چهار میلیارد ریال برآورد شده است .

تهیه کننده:الهام زرتابی
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تصفیه خانه فاضلاب کرمانشاه مدول 1

تصفیه خانه فاضلاب کرمانشاه مدول 1

ویـژگـیـهـای جـغـرا فـیـا یـی:

شهر کرما نشا ه مرکز استان کرمانشاه در محدوده ای از طول جغرا فیا یی 47 درجه و 10 دقیقه شرقی و عرض جغرا فیا یی 34 درجه تا 47 درجه و 24 دقیقه شمالی در میا نه ضلع غربی کشور وا قع شده است0رودخا نه قره سو عملا شهر را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرده است 0 ارتفاع شهر نسبت به سطح دریا در قسمت شمالی بین 1340 متر و در دامنه ارتفاعات شمالی تا 1300 متر در ساحل رودخا نه قره سو و در قسمت جنوبی بین 1460 متر در دامنه ارتفاعات جنوبی تا 1300 متر در ساحل رودخا نه قره سو تغییر میکند0 ارتفاع متوسط آن از سطح دریا 1322 متر میباشد

تـا ریـخـچـه :

مساحت در نظر گرفته شده برای تصفیه خا نه 78 هکتار می باشد جمعیت تحت پوشش درا بتـدای طرح برا بر 400 هزار نفر با ظرفیت دبی روزانه 60 هزار متر مکعب در سال 1378 جهت اجرا به تصویب رسیدعملیات اجرایی شبکه جمع آوری وا نتقا ل در سال 1372 و مدول 1 تصفیه خا نه و همچنین دو واحد ایستگاه پمپاژ در سال 1378 شروع گردید فـرایـنـد تـصـفـیـه روش لـجـن فـعـا ل از نـوع مـتـعـارف میباشد

دراوا سـط پـا ئیـز 1384 بهـره برداری از تـصفیـه خـانـه فا ضلاب شهـر کرمانشـاه آغـاز گـردیـد.

شـرح مـخـتـصـری از عـمـلـیـا ت تـصـفـیـه :

بطور کلـی عملیـا ت تـصفیـه در سـه مرحـلـه صورت میگیرد مرحـلـه اول تـصفیـه فیزیـکـی ا ست که شـا مـل سـاخـتمـا ن سرریـز - آشـغـا لگـیـر - دا نـه گیـر - حـوضچـه هـای تـه نـشینـی اولـیـه - حوضچـه هـای تـه نـشینـی ثـانـویـه - تـلمبـه خـا نـه لجـن برگشتـی و لجـن مازاد مرحـلـه دوم تـصفیـه شـیمیـایی ا ست که شا مل لـجـن فعـال و حوضچـه هـای کـلرزنـی است مرحـلـه سوم تـصفیـه بیولوژیکـی است که شامـل راکتورهـای بیـولوژیکـی میبـاشـد در اخـر گنـدزدایی پـسا ب بـا استفـاده از گـاز کلـر است کـه توسـط کلـرینـا تـور گـازی ا نجـام میگیـرد

وا حـد هـا ی مـخـتـلف تـصـفـیـه فـیـز یـکـی در مدول 1

آ شـغـا لـگـیـر مـکـا نـیـکـی :

شا مل 2 واحد اشغالگیر دانه فرار و دانه ریز است فا صله آ شغالگیر مکانیکی چون

راندمان بالاتر است کمتر از اشغالگیر دستی است0( تقریبا نصف دستی است) وجود اشغالگیر

موجب کاهش سطح مقطع جریان ( این کاهش سطح مقطع بعلت وجود میله هاست) و ایجاد افت فشار و در نتیجه اختلاف ارتفاع در دو طرف آن میگردد

پــا رشــــا ل فـــلـــوم :

خط ورودی فا ضلا ب پس از عبور از واحد آ شغا لگیر وارد کا نا ل روباز شـد ه و قبل از ورود فا ضلا ب به وا حـد د ا نه گیرد ستگا هی به نا م پا رشا ل فـلو م (اولترا سونیک ) قرار داده شده ا ست که بعنوان ا بـزار ا ندازه گیری جر یان در تصفیه خا نه نقش مهمی دارد که با ا ندازه گیری عمق جریـان محاسبـه مقدار جریان را ممکن میکند شیب کا نا ل در تمام قسمت های کانال 1000- 1 ا ست

دانــه گــیــر :

سرعت جریان در ا ین مر حله m/s 3/0 است مواد سنگین غیر ا لی مثل شن - ماسه پوسـتـه تـخـم مرغ - هـسـتـه و000 ته نشین میشوند مواد ا لی به علت سبکتر بودن فرصت ته نشینی پیدا نمی کنند و همچنان به حالت تعلیق باقی می مانند پمپ ایرلیفتی کار گذاشته شده است که لجن های معدنی را به کمک هـواده هـای دیفیوزری جـدا میکنندو با لا می کشد0هـوادهـی در اینجا کمک بـه جـلـو گیر ی از سـپـتـیـک شدن فاضلاب می کند ز ما ن ما ند بـعـلـت غـلـبـه حرکت ا فقی فاضلاب بر حرکت عمودی کوتا ه ا سـت (3 د قیقه ) مـوا د شناور با کمک پاروهای رویی جمع آوری میشوند

حـوضـچـه هـا ی تـه نـشـیـنـی ا و لـیـه :

دو عـدد حـوضـچـه تـه نـشینـی اولیه مد ور و مشا به هر یک به مسا حت 700 متر مر بع و دارای پل گردان و لوله ورودی چدنـی به قـطـر 600 میلی متر و خروجی لجن به قـطـر 250میلی متر برای مدول 1 تـصفیـه در نـظـر گرفته شده است0زمان ماند در حوضچه تـه نـشینـی 1 ساعت مـیبـا شـد سرعت جر یا ن در ا ین مخز نها 009 /0 متر بر ثا نیه است0 90- 80 درصد مو اد جا مد ا لی در ا ین مر حله حذف میشوند در واقع می توان گفت بین 30- 20 درصد حذ ف BoD داریم هر مدول تصفیه خا نه دارای 2 استخر ته نشینی دایره ای شکل به قطر 30 مترمی با شد0عـمـق استخر در کناردیواره 5/4 متر است سطح هر استخر معادل 707 متر مربع میبا شد زمان ماند متو سط در استخر 5/2 سا عت میبا شد بار سطحی متوسط استخر حدود 42 مـتـرمـکـعـب و بار سطحی حدا کثر استخر حدود 59 متر مکعب در شبا نه روز برای هرمتر سطح ا سـتـخـر میبا شد بار سرریز برای سرریز یک لبه به 318 متر مکعب در شبا نه روز برای هر متر طول سرریز میرسدحجم لجن خروجی از استخرهای ته نشینی به 268 متر مکعب در شبا نه روز میرسد که وزن آن معادل 1360 کیلوگـرم ماده خـشـک در شبا نه روز است

اسـتـخـر هـای هـوا دهــی :

چهاراسـتـخـر هوادهی مشا به برای مدول 1 تصفیه خانه به ابعاد 2/28 *54 * 25/4 هر یک به ظرفیت 15000متر مکعب در روز با دها نه های ورودی و خروجی به شکل مستطیل در نظر گرفته شده است فاضلاب خروجی از استخر ته نشینی اولیه وارد استخر هوادهی میشود0حجم لازم برای استخر هوادهی حدود 20000 متر مکعب میگرددغلظت ماده خشک در فاضلاب SMLSS برابر2500 میلی گرم ماده معلق در لیتر و غلظت ماده خشک درلجن فعال برابر 8750 میلی گرم ماده مـعـلـق درلـیـتـرمیباشد مقدار اکسیژن لازم برای تصفیه فاضلاب در استخر هوادهی برابر 11885 کیلوگرم اکسیژن درشبا نه روز است

توزیع پسا ب بین 4 واحد و از طریق 32 موتور هـواده هـوادهـی میشود که بصورت جریان غالبی با اختلاط کامل واز طریق هـوادهـای سطحی صورت می گیردمقدار کمی از لجن فعا ل معمولا به زلال ساز اولیه انتقال داده میشود و یا به تاسیسا ت فراوری پمپ می کنند 90 د رصد BOD در این مرحله حذف میشوند0(زمان ماند بین 7- 4 ساعـت است )

حـوضـچـه هـا ی تـه نـشـیـنـی ثـا نـویـه :

چهار عدد حو ضچه ته نشینی ثا نو یه مدور و مشا به هر یک به مسا حت 700 متر مربع و لوله چد نـی به قـطر 500 میلی متر و خروجی لجن به قـطـر 250 میلی متر برای مدول 1تصفیه در نظر گرفته شده است قطر استخرها ی ته نشینی ثانویه 30 متر است سطح هر استخر 707 متر مربع است مقدار بار جرمی حداکثر در استخر ته نشینی نهایی 4/3 کیلو گرم ماده مـعـلـق و بار جرمی متوسط حدود 1/3 کیلو گرم ماده معلق به ازا هر متر مربع در ساعت میبا شد0 بار سطحی حد اکثر برابر 30 متر مکعب و بار سطحی متوسط حدود 21 متر مربع برای هر متر مربع سطح استخر درشبا نه روز میباشد .عمق استخر ته نشینی نهایی نیز با توجه به عمق لازم فاضلا ب صا ف شده عمق لجن درحال تغلیظ و عمق ذخیره لجن برابر 5/4 متر در نظر گرفته میشود که با احتساب 5/0 متر بعنوان ارتفاع ازاد عمق کل استخر برابر 5 متر می گردد0زمان ماند متوسط فاضلاب در استخـر ته نشینی نهایی برابر 1/5 ساعت میگردد

تـلـمـبـه خـا نـه لـجـن بـر گـشـتـی و لـجـن مـا زاد :

یـک واحـد تـلـمـبه خـانـه لجـن بـرگشـتـی ولجـن مازاد لجن جمع آوری شده از حوضهـای تـه نـشینـی ثانـویـه را کـه بـه صورت مجـرا به این واحـد منتقـل شده است را به چـا لـه مقسـم حوضهـای هـوادهـی ولجـن مازاد را بـه تاسیسات هضم لجن انتقـال خـواهـد داد این تـلـمـبـه خـانـه دارای 5 واحـد پمپـی برگشتـی هـریـک بـه ظرفیـت H/M3 325 و 3 واحـد پمـپ لجن مازاد هـریک به ظرفـیت H /M3 325 و تجهیزات جانبی شامل دبی سنج وکلیداتوماتیک و شیرالات واتصالات مربوطه میباشد

حـوضـچـه مـارپـیـچ کـلـرزنــی :

یک حوضچه کلرزنی به ابعاد 28 * 17 * 3 متر با ورودی و خروجی لـولـه بتـنی به قطـر 800 میـلـی متـرو دبـی متـوسـط60000مترمکعـب درروز مدول 1 تـصفیـه خـانـه در نظـر گرفتـه شده است فاضلاب خـروجـی ازاستخر تـه نـشینـی نـهـایـی قـبل از خـروج از تـصـفـیـه خـانـه وارد حـوض کلـرزنی شده تـا گـندزدایی شود طول حوض کلرزنی 26مترو عــرض ان 17متـرکه از5 کـانـال به عـرض 3 مـتر تـشکـیـل شـده اسـت عـمـق ان 3 مـتـر و عـمـق فـاضـلاب در آن 3 مـتر مـیـبـاشـد حـداقـل زمان مانـد فاضلاب برای جـریـا ن حـداکثـربـه حدود 6/19 دقـیقـه میرسـد کـه بـیش از زمـان مانـد حـداقـل 15دقـیقـه در حـوض تمـاس کـلـر می بـا شـد

آزمـایـشـهـای مـورد نـیـاز :

درآزمایشگاه تصفیه خا نه کلیه آزمایشات مورد نیاز روزانه - هفتگی و ماهانه از قبیل آزمایشات فیزیکی - شیمیایی-مطا لعا ت بهداشتی و ازمایشهای باکتریولوژی انجام میگیرد و از نتایج آن در تعیین و تشخیص مواد متشکله فاضلاب - تنظیم و کنترل هر یک از واحدهای تصفیه فاضلاب و بلاخره تعیین مشخصات فاضلاب ورودی و خروجی و مقایسه آن برای اطلاع از بازده تصفیه خانه استفاده میشودتعداد و نوع آزمایشهای مورد نیاز در یک تصفیه خانه فاضلاب به فرایند تصفیه و نوع و تعداد واحدهای تصفیه بستگی داردبرای راهبری تصفیه خانه و نیز کنترل غلظت آلودگیها در فاضلاب تصفیه شده آزمایشهایی مورد نیاز خواهـد بود که عبارتند از:
آزمایش PHو محل اندازه گیری - اندازه گیری دمای فاضلاب و محل اندازه گیری - آزمایش تعیین غلظت BOD5وCOD در فاضلاب و محل نمونه برداری - آزمایش تعیین غلظت مواد جامد معلق و محل نمونه برداری - آزمایش تعیین غلظت مواد جامد معلق در حوض هوادهی - آزمایش تعیین غلظت اکسیژن محلول (DO)و محل نمو نه برداری - آزمایش تعیین مقدار درصد حجمی لجن ته نشین شده در 30 دقیقه و محل نمونه برداری - آزمایش تعیین غلظت چربی و روغن و محل نمونه برداری - آزمایش مواد مغذی - آزمایش آمونیاک و محل نمونه برداری- آزمایش درصد مواد خشک لجن- آزمایش کلر و محل نمونه برداری- آزمایش شمارش کـلـیـفـرم و محل نمونه برداری
 

mahmudt

عضو جدید
salam aghaye mohandes.mamnun az mataleb khubetun.
man darhale anjam tahghigh dar zamine raveshhaye tasfie pasab sanaye alkolsazi hastam.dar in zamine matalebi darid?mamnun az lotfetun
 

hydromechanical

عضو جدید
با سلام :gol:

تجهیزات مکانیکی (هیدرومکانیکال) تصفیه خانه های آب و فاضلاب تجهیزاتی هستند که به صورت مکانیکی در جریان تصفیه با مکانیزمهای مختلف عمل میکنند و به کمک طی کردن فرآیند طراحی شده تصفیه خانه آمده و با انتخاب درست آنها باعث بالاتر رفتن راندمان تصفیه خانه میشوند که بدون وجود آنها عمل تصفیه عملا غیر ممکن خواهد بود، مثلا بعضی تجهیزات مانند آشغالگیرهای مکانیکی باعث حذف آشغالهای درشت، متوسط و ریز در ورودیه تصفیه خانه میشوند و یا انواع دریچه ها که به صورتهای مختلف به کنترل جریان میپردازند یا پلهای تهنشینی (کلاریفایر) که باعث جمع آوریه ریز دانه ها از کف حوضها تهنشینی میشوند یا انواع میکسرها که باعث انحلال مواد شیمیایی شده و تجهیزات بسیار دیگری مانند انواع نوار نقاله ها، کامپکتورها، کلاسیفایر، درام فیلتر، میکرو استرینر، فیلتر شنی، تغلیظ کننده ثقلی (گرویتی تیکنر)، تغلیظ کننده نواری (بلت تیکنر)، آبگیر لجن (فیلتر پرس یا بلت فیلتر پرس)، هواده های سطحی، هواده های عمقی (دیفیوزها)، پکیجهای تهیه و تزریق مواد شیمیایی، انواع و اقسام پمپها (سانتریفیوژ یا گریز از مرکز، جابجایی مثبت اسکرو و دیافراگمی، پمپ ایرلیفت ...) و بسیار تجهیزات مکانیکی دیگر.

مشاهده وبلاگ زیر را توصیه میکنم
hydromechanic.blogfa.com
 
بالا