[تصفیه خانه های فاضلاب در ایران]

[abfa]

گسترش شهرها همراه با ارتقای سطح آگاهی عمومی ، علاوه بر افزایش میزان استحصال آب از منابع سطحی و زیرزمینی ، افزایش آلودگی و تنوع آلاینده های منابع آب را نیز در پی داشته است . برداشت و تصفیه ی آب از منابع سطحی و زیرزمینی و نیز تصفیه فاضلاب تولید شده در سفره های زیرزمینی ، ضمن آلودگی آبخوان ها ، در چرخه ی طبیعی آب نیز اختلال ایجاد خواهد کرد . از سوی دیگر به دلیل امکان گسترش بیماری های متعدد ناشی از آلودگی آب به فاضلاب ، ایجاب می کند تا به منظور حفظ سلامت جوامع و پیشگیری از بروز اختلال در چرخه ی آب ، فاضلاب ها به نحو مناسب جمع آوری ، تصفیه و به چرخه ی طبیعی آب بازگردانده شود .
تأثیرات نامطلوب زیست محیطی ناشی از دفع نادرست فاضلاب شهری و صنعتی در حدی است که امروزه اجرای طرح های فاضلاب در مناطق شهری و روستایی کشور امری ضروری و بنیادی تلقی می گردد . مهمترین اهداف از احداث سامانه های تصفیه ی فاضلاب شامل حفظ بهداشت همگانی ، حفاظت محیط زیست و جلوگیری از آلودگی منابع آب و استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده در کشاورزی و صنعت می باشد .
اولین تصفیه خانه ی فاضلاب شهری ایران در سال 1340 با ظرفیت 350 متر مکعب در روز در منطقه ی صاحبقرانیه تهران به بهره برداری رسید . قبل از انقلاب تنها 4 تصفیه خانه عمده فاضلاب در کل کشور در مدار بهره برداری بود . این تصفیه خانه ها در شهرهای تهران (صاحبقرانیه و شوش با فرآیند لجن فعال) و اصفهان (فاز یک جنوب با فرآیند صافی چکنده و فولاد شهر با فرآیند برکه تثبیت) و عمدتا در مناطق سنگی و یا مناطقی که روش های سنتی دفع فاضلاب کارایی نداشتند اجرا شده بود .
در فاصله ی سال های 57 تا 69 به تدریج تصفیه خانه های شاهین شهر و فاز 2 و 3 جنوب در اصفهان با فرآیند لجن فعال ، تصفیه خانه ی سرکان با فرآیند لجن فعال در همدان ، تصفیه خانه های هویزه شمالی و هویزه جنوبی با فرآیند برکه تثبیت در خوزستان ، تصفیه خانه انارک با روش برکه تثبیت در اصفهان ، تصفیه خانه قیطریه در تهران با فرآیند لجن فعال ، تصفیه خانه بهبهان با فرآیند صافی چکنده در خوزستان ، تصفیه خانه شمال فاز 1 و 2 با فرآیند لجن فعال در اصفهان ، تصفیه خانه های اکباتان و زرگنده در تهران با روش لجن فعال اجرا و به بهره برداری رسید . به طوریکه تا قبل از تشکیل شرکت های آب و فاضلاب 15 تصفیه خانه در شهرهای کشور در مدار بوده است .
پس از تصویب قانون تشکیل شرکت های آب و فاضلاب در دی ماه سال 1369 ، در کنار توسعه ، تجهیز و بازسازی تأسیسات آبرسانی شهری ، اجرای تصفیه خانه های فاضلاب شهری نیز در سرلوحه ی برنامه ی کاری معاونت آب و فاضلاب شهری وزارت نیرو قرار گرفت . به طوری که پس از قریب به 14 سال از آغاز به کار این شرکت ها تعداد تصفیه خانه های فاضلاب به 73 واحد در پایان سال 83 رسیده است .
در آذربایجان شرقی تصفیه خانه های تبریز و مراغه با روش لجن فعال ؛ در آذربایجان غربی تصفیه خانه ی خوی با فرآیند لاگون هوادهی ؛ در اصفهان تصفیه خانه ی صفائیه با روش لجن فعال – تصفیه خانه های مبارکه ، زرین شهر ، سپاهان شهر و سمیرم با روش لاگون هوادهی – تصفیه خانه های کوهپایه ، ورزنه ، شهرضا ، قهدریجان ، نایین ، با فرآیند برکه تثبیت – تصفیه خانه ی بهارستان با روش سپتیک و برکه ؛ در تهران تصفیه خانه های دولت آباد ، شهید محلاتی و شهرک قدس با فرآیند لجن فعال – تصفیه خانه اضطراری جنوب با روش لاگون هوادهی ؛ در چهارمحال بختیاری تصفیه خانه های شهرکرد و بروجن با روش لجن فعال - تصفیه خانه های سامان و جونقان با فرآیند لاگون هوادهی ؛ در بوشهر تصفیه خانه های بوشهر و دیلم با روش برکه تثبیت ؛ در خوزستان تصفیه خانه ی اهواز با فرآیند لجن فعال - تصفیه خانه ی سوسنگرد با روش برکه تثبیت ؛ در سمنان تصفیه خانه ی مهدی شهر با روش برکه تثبیت ؛ در سیستان و بلوچستان تصفیه خانه ی زابل با روش برکه تثبیت – تصفیه خانه ی جام جم با روش لجن فعال ؛ در فارس تصفیه خانه ی شیراز با فرآیند لجن فعال – تصفیه خانه ی مرودشت با روش لاگون هوادهی ؛ در قم تصفیه خانه ی قم با روش لاگون هوادهی ؛ در کرمانشاه تصفیه خانه های کرمانشاه ، بیستون و پاوه با روش لجن فعال – تصفیه خانه های گیلان غرب و اسلام آباد با روش برکه تثبیت ؛ در کردستان تصفیه خانه ی قروه با فرآیند برکه تثبیت ؛ در گلستان تصفیه خانه بندر گز با روش لاگون هوادهی ؛ در گیلان تصفیه خانه منجیل با روش لجن فعال ؛ در لرستان تصفیه خانه ی خرم آباد با روش لجن فعال ؛ در مازندران تصفیه خانه ی شهرک نساجی قائم شهر با فرآیند لجن فعال ؛ در مرکزی تصفیه خانه های رسول آباد ، اراک و دلیجان با روش برکه تثبیت – تصفیه خانه ی تفرش با روش لجن فعال ؛ در خراسان تصفیه خانه ی پرکند آباد با روش لاگون هوادهی – تصفیه خانه های اولنگ ، اسفراین و سبزوار با فرآیند برکه تثبیت – تصفیه خانه ی بجنورد با روش لجن فعال تا پایان سال 83 در دست بهره برداری بوده است . تا امسال نیز تصفیه خانه هایی در چندین شهر به بهره برداری رسیده و تعدادی نیز در حال ساخت است .
برگرفته از شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور

 

[abfa]

تصفیه خانه ی فاضلاب شهرک شوش

تصفیه خانه ی فاضلاب شهرک شوش

تاریخچه
تصفیه خانه ی فاضلاب شوش در سال 1354 توسط وزارت مسکن و شهرسازی (مجری طرح) و مهندسین مشاور کوانتا (طراح و مشاور) و شرکت مهندسین میثم و هیدرولیک (پیمانکار) ساخته و مورد بهره برداری قرار گرفت . به دلیل فقدان نیروی متخصص در امور راهبری و مشکلات بوجود آمده ، تأسیسات در سال 1362 تحویل سازمان آب منطقه ای گردید . در سال 1371 با تشکیل شرکت های آب و فاضلاب این تأسیسات نیز به شرکت آب و فاضلاب تهران منتقل شد و متعاقب آن از سال 1375 تاکنون توسط شرکت فاضلاب تهران در حال بهره برداری می باشد .
این تصفیه خانه به روش لجن فعال ، همراه با هوادهی ممتد ، فاضلاب ورودی را تصفیه و پساب خروجی را از طریق نهر هاشم آباد به رودخانه سرخه حصار دفع می نماید . شبکه جمع آوری این تصفیه خانه از نوع مجرا بوده و تنها فاضلاب خانگی را جمع آوری و به صورت کاملا ثقلی به تصفیه خانه هدایت می نماید .
این شبکه در طول 42 کیلومتر مسیر خود دارای 840 آدم رو است و 7200 انشعاب خانگی را پوشش می دهد ، لوله های شبکه جمع آوری فاضلاب از قطر 125 تا 250 میلیمتر از جنس P.V.C و قطرهای 300 و 400 میلیمتر آن از جنس آزبست سیمان می باشد . در حال حاضر بهره برداری و نگهداری از شبکه فوق توسط بخش خصوصی انجام می گردد .
مشخصات کلی تصفیه خانه فاضلاب شهرک شوش :
مساحت زمین تصفیه خانه 5500 مترمربع
مساحت بنای اداری رفاهی 1000 متر مربع
مساحت فضای سبز 5000 مترمربع
مساحت تحت پوشش شبکه جمع آوری 53 هکتار واحد اول
48 هکتار واحد دوم
جمعیت تحت پوشش (طراحی) 40000 نفر
جمعیت تحت پوشش (فعلی) 100000 نفر
دبی متوسط ورودی (طراحی) 170 مترمکعب در ساعت
دبی متوسط ورودی (فعلی) 425 مترمکعب در ساعت
دبی ماکزیمم ورودی (طراحی) 340 مترمکعب در ساعت
دبی ماکزیمم ورودی (فعلی) 625 مترمکعب در ساعت
سرانه فاضلاب ورودی (طراحی) LPCD 100
سرانه BOD5 (طراحی) 35 گرم در روز
طول شبکه جمع آوری 42 کیلومتر
تعداد آدم روها 840 عدد
نحوه انتقال از شبکه به تصفیه خانه ثقلی
معرفی واحدهای تصفیه خانه:
آشغالگیر دستی:
جهت جلوگیری از ورود آَشغال به داخل ایستگاه پمپاژ و صدمه زدن به قسمت های مکانیکی پمپ ها ، قبل از ورود فاضلاب به داخل ایستگاه پمپاژ ، یک عدد آشغالگیر دستی دانه درشت تعبیه گردیده است .
ایستگاه پمپاژ ورودی:
به علت پایین بودن عمق لوله ورودی فاضلاب به تصفیه خانه که حدود 7 متر پایین تر از سطح زمین قرار گرفته است ، یک ایستگاه پمپاژ مجهز به 3 عدد پمپ کف کش مستغرق مخصوص فاضلاب نصب شده است که فاضلاب ورودی را به محل خردکن ، پمپاژ می کند . از سه پمپ موجود یک عدد به عنوان رزرو (STAND BY) می باشد .
واحد خردکن و اندازه گیری دبی:
جهت جلوگیری از ورود و ته نشین شدن دانه های موجود در فاضلاب به حوض هوادهی یک عدد دستگاه خردکننده به ظرفیت 250 متر مکعب در ساعت در این قسمت نصب گردیده که فاضلاب ورودی را آسیاب کرده و به قسمت اندازه گیری دبی به وسیله ترانسیمتر و پارشال فلوم نصب شده در کانال ، فاضلاب ورودی اندازه گیری و ثبت می گردد .
حوض هوادهی:
فاضلاب ورودی پس از عبور از دستگاه خردکن توسط دو کانال مجزا ، وارد دو حوض هوادهی می شود . ابعاد هر حوض 4.5_19.5_19.5 بوده و هر حوض مجهز به یک دستگاه هواده سطحی است که به صورت دائم در حال هوادهی فاضلاب می باشد .
حوض ته نشینی ثانویه:
فاضلاب پس از مرحله هوادهی ، وارد حوض ته نشینی ثانویه دایره ای شکل (در واحد اول تعداد حوضهای ته نشینی ثانویه 2 عدد می باشد) به قطر 14.5 متر که عمق ماکزیمم آن 3 متر است ، می گردد و پس از طی زمان ماند لازم پساب تصفیه شده از سرریزها وارد کانال خروجی می شود .
ایستگاه پمپاژ لجن برگشتی و اضافی:
به منظور برگشت لجن فعال یک ایستگاه پمپاژ لجن در نظر گرفته شده است . در واحد دوم تصفیه خانه برگشت لجن به وسیله یک دستگاه پمپ حلزونی انجام می گیرد (در واحد اول این کار به وسیله دو عدد پمپ سانتریفوژ انجام می شود) و جهت ارسال لجن های اضافی به واحد لجن خشک کن از دو دستگاه پمپ سانتریفوژ استفاده می شود .
بستر های لجن خشک کن:
به منظور آبگیری و خشک کردن لجن های حاصل از حوض های ته نشینی ثانویه از بستر های لجن خشک کن که یکی از روش های خشک کردن لجن فاضلاب است ، استفاده می گردد .
تابش آفتاب ، تبخیر و زهکشی آب لجن از کف ، باعث خشک شدن لجن می شود . آب حاصل از زهکشی توسط خط لوله دوباره به ایستگاه پمپاژ ورودی برگشت داده می شود .
استفاده از فرآورده های تصفیه خانه:

1. پساب خروجی: ​

جهت استفاده از پساب خروجی تصفیه خانه ، در فضای سبز اطراف ، یک خط لوله انحرافی از مسیر خروجی به داخل حوضچه ای طراحی و ساخته شده است ، که در این مرحله بعد از کلر زنی به وسیله نیروی پمپاژ ، پساب حاصله به مصرف جنگل کاری اطراف می رسد .
2. کود حاصل از لجن های خشک شده:
به دلیل آلوده بودن ، لجن های حاصل از بسترهای لجن خشک کن بلافاصله بعد از جمع آوری قابل استفاده نبوده و به همین دلیل لجن های خشک شده بعد از طی مراحل کمپوست قابل فروش در فضای سبز (درختکاری) می باشد .
منبع : شرکت فاضلاب تهران

 

[abfa]

تصفيه خانه فاضلاب قم

تصفيه خانه فاضلاب قم

کليات:
تصفیه خانه ی فاضلاب طرح فوری – اضطراری شهر قم در قسمت جنوب شرقی رودخانه قمرود و در شرق اتوبان کمربندی تهران – کاشان قرار گرفته است .
جمعیت تحت پوشش تصفیه خانه 110000 نفر می باشد که منطقه سالاریه ، قسمت جنوبی شهرک صفا و حریم رودخانه قمرود را با مساحتی معادل 380 هکتار در بر می گیرد . پساب خروجی از تصفیه خانه برای مصارف کشاورزی منطقه مورد استفاده قرار می گیرد و در فصول غیر آبیاری به رودخانه قمرود تخلیه می گیرد .
فرآیند تصفیه :
در مرحله فوری - اضطراری تصفیه خانه فاضلاب شهر قم ، از یک طرف با توجه به فوریت اجرای طرح و از طرف دیگر به علت محدودیت های ارزی و ریالی موجود در ارتباط با تهیه تجهیزات برقی و مکانیکی و نیز وضعیت زمین قابل تملک برای احداث تصفیه خانه ، فرآیند تصفیه از نوع لاگون های هوادهی انتخاب شده است .
فرآیند تصفیه در طرح حاضر شامل مراحل زیر می باشد :
1. تصفیه مقدماتی شامل آشغالگیر ، دانه گیر و پارشال فلوم
2. تصفیه ثانویه شامل لاگون های هوادهی ( اختلاط کامل و ناقص ) و ته نشینی
با توجه به شرایط توپوگرافی منطقه لازم است به منظور بالا آوردن فاضلاب خام به سطح زمین در ابتدای تصفیه خانه ، ایستگاه پمپاژ احداث گردد . بدین منظور دو پمپ حلزونی ( پیچوار ) به فاصله 500 متر از هم و در خارج از محل تصفیه خانه و در فاصله حدود 400 متری از آن تعبیه شده است .
تصفیه مقدماتی
1. آشغالگیر : در محل ورودی تصفیه خانه به منظور جداسازی اجسام معلق درشت موجود در فاضلاب خام از دو دستگاه آشغالگیر مکانیکی اتوماتیک و یک دستگاه آشغالگیر دستی برای شرایط اضطراری استفاده می شود .

2. دانه گیری : بعد از واحد آشغالگیری ، جریان فاضلاب از حوض دانه گیر با سرعت ثابت عبور می نماید . در این حوضچه ذرات و ماسه به دلیل کاهش سرعت ، رسوب مینمایند .

3. دستگاه اندازه گیری جریان : شامل یک واحد پارشال فلوم می باشد که بعد از واحد دانه گیر تعبیه شده است .


تصفیه ثانویه :

1. لاگون هوادهی با اختلاط کامل ( دور تند ) : شامل دو لاگون که به طور موازی با هم عمل کرده و هر کدام دارای زمان ماند 25 روز می باشند .
2. لاگون هوادهی با اختلاط ناقص ( دور کند ) : شامل 6 لاگون بوده که در دو سری سه تایی به طور موازی کار می کنند و هر کدام دارای زمان ماند حدود 1 روز می باشند .
3. لاگون ته نشینی : شامل دو برکه بوده که به طور موازی با هم عمل کرده و هر کدام دارای زمان ماند 12 ساعت می باشند

 

[abfa]

تصفیه خانه فاضلاب قم

تصفیه خانه فاضلاب قم

فایل PDF موارد ذکر شده به همراه عکس و مشخصات فنی

 

[abfa]

تصفیه خانه فاضلاب تبریز

تصفیه خانه فاضلاب تبریز

مقدمه :
به منظور جلوگیری از آلودگی محیط زیست شهری و شیوع بیماری ها ، جلوگیری از آلودگی آب های زیرزمینی ، کشاورزی و استفاده از لجن تصفیه شده به صورت کود و همچنین تأمین آب کشاورزی دشت های اطراف تبریز با استفاده از پساب تصفیه شده برای شهر دو میلیون نفری تبریز ، تصفیه خانه ای به روش لجن فعال با هوادهی دیفیوزری در فاصله چهار کیلومتری غرب شهر تبریز در اراضی روستای قراملک ، ضلع جنوبی رودخانه آجی چای و در پائین ترین نقطه شهر ، در زمینی به مساحت 72 هکتار در سه مدول و هر مدول ، برای تصفیه فاضلاب 612 هزار نفر جمعیت شهری بعلاوه 20 درصد حجم فاضلاب خانگی برای پساب صنعتی در نظر گرفته شده است . ضمنا" انتقال فاضلاب به تصفیه خانه بصورت ثقلی انجام می پذیرد .
مطالعات اولیه طرح فاضلاب تبریز از سال 1353 شروع گردید و در سال 1361 با تغییری در مبانی اصلی ، این مطالعات ادامه یافت . عملیات ساختمانی تصفیه خانه که توسط پیمانکار از اوایل سال 1374 و نصب تجهیزات و ماشین آلات تصفیه خانه از سال 1378 شروع گردیده بود در تیر ماه سال 1380 با صرف هزینه ای بالغ بر50 میلیارد ریال به اضافه 24 میلیون مارک به بهره برداری رسید .
مشخصات فاز اول تصفیه خانه فاضلا........................

 

[abfa]

تصفیه خانه فاضلاب مراغه

تصفیه خانه فاضلاب مراغه

تصفیه خانه فاضلاب مراغه در زمینی به مساحت 17.5 هکتار (با منظور نمودن توسعه تا سال 1400) در حد فاصل رودخانه صوفی چای و جاده روستائی ده قلعه در فاصله مناسبی تا روستای پهرآباد واقع شده است. فاضلاب خام توسط لوله بتنی به قطر 1200 میلی متر وارد آخرین منهول خط انتقال در محوطه تصفیه خانه می گردد.
در مورد اطلاعات فنی و موارد دیگر فایل ضمیمیه ی زیر را حتما ببینید :

 

[abfa]

تصفیه خانه فاضلاب مرند

تصفیه خانه فاضلاب مرند

شهر مرند در فاصله 70 کیلومتری شهر تبریز درطول جغرافیایی 65 درجه و 46 دقيقه وعرض جغرافیایی 38 درجه و 36 دقيقه واقع شده است. جمعیت این شهر برای طرح توسعه 202000 نفر است.
با توجه به توسعه شهر وحفظ محیط زیست ضرورت احداث تصفیه خانه فاضلاب.....

 

[amirrezastar]

مطالب عالی بود thanks

 

[deyhim_ahoora]

ممنون عالی بودl

 

[SAEDHIVA]

سلام مهندس من دانشجوی ترم آخر مهندسی عمران / آب و فاضلاب هستم پروژه ای انتخاب کردم در مورد (آب بحساب نیامده ) می باشد اگه راهنمایی کنید و اگر احیانا مطالبی دارید در اختیار من هم بگذارید بزرگواری کردین و ان شاالله جبران کنیم

 

[hamed6336]

با تشکر از کار زیبای مهندس آبفا

 

[mehdiahmadifard]

salam aziz javab nemide

 

[aras3]

سلام
ممنون

 

[dena.memar]

اینشلا اجرتون با اقا

 

[Mehrdad.ne]

سلام مهندس من دانشجوی ترم آخر مهندسی عمران / آب و فاضلاب هستم پروژه ای انتخاب کردم در مورد (آب بحساب نیامده ) می باشد اگه راهنمایی کنید و اگر احیانا مطالبی دارید در اختیار من هم بگذارید بزرگواری کردین و ان شاالله جبران کنیم

اولین فایل:
دستورالعمل روشهای مقابله با نشت در شبکه های آبرسانی (نشریه شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور )

http://uplod.ir/grxugi6khxku/raveshhaye_karbordi_moghabele_ba_nasht.pdf.htm

 

[Mehrdad.ne]

فایل دوم:راهنمای تهیه طرح عملیات کاهش آب بدون درآمد و مدیریت تقاضا ( بر اساس نتایج بالانسینگ ) - نشریه شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور ، معاونت نظارت بر بهره برداری
http://uplod.ir/1hdywtxo2nbu/action_20datan.pdf.htm

 

[mostafa5804]

تصفیه خانه شهرستان بابل
شهرستان بابل دارای مساحت ۱۴۳ هرار هکتار و جمعیتی بالغ بر ۵۰۰هزار ‪ ‪نفر میباشد . در حال حاضر قسمت عمده فاضلاب این شهر به رود خانه مجاور یعنی رودخانه بابلرود ریخته میشود که خطرات زیست محیطی بسیاری در بر دارد .بدین منظور احداث تصفیه خانه در سال ۱۳۷۴ در دستور کار قرار گرفت که و شرکت مشاور مهندسی مهاب اقدام به جمع اوری اطلاعات و طراحی یک تصفیه خانه در ۴ مدول که هر مدول جمعیتی بالغ بر ۱۰۰٫۰۰۰ نفر را در میگرفت که افق طرح سال ۱۴۰۰ می بود را انجام داد و عملیات اجرایی در سال ۱۳۸۱ شروع گردید. .

 

[nemattt]

منابع رو در آخر مطالب بذارین تا قبل استفاده باشن مطالب با تشکر

منابع رو در آخر مطالب بذارین تا قبل استفاده باشن مطالب با تشکر

گسترش شهرها همراه با ارتقای سطح آگاهی عمومی ، علاوه بر افزایش میزان استحصال آب از منابع سطحی و زیرزمینی ، افزایش آلودگی و تنوع آلاینده های منابع آب را نیز در پی داشته است . برداشت و تصفیه ی آب از منابع سطحی و زیرزمینی و نیز تصفیه فاضلاب تولید شده در سفره های زیرزمینی ، ضمن آلودگی آبخوان ها ، در چرخه ی طبیعی آب نیز اختلال ایجاد خواهد کرد . از سوی دیگر به دلیل امکان گسترش بیماری های متعدد ناشی از آلودگی آب به فاضلاب ، ایجاب می کند تا به منظور حفظ سلامت جوامع و پیشگیری از بروز اختلال در چرخه ی آب ، فاضلاب ها به نحو مناسب جمع آوری ، تصفیه و به چرخه ی طبیعی آب بازگردانده شود .
تأثیرات نامطلوب زیست محیطی ناشی از دفع نادرست فاضلاب شهری و صنعتی در حدی است که امروزه اجرای طرح های فاضلاب در مناطق شهری و روستایی کشور امری ضروری و بنیادی تلقی می گردد . مهمترین اهداف از احداث سامانه های تصفیه ی فاضلاب شامل حفظ بهداشت همگانی ، حفاظت محیط زیست و جلوگیری از آلودگی منابع آب و استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده در کشاورزی و صنعت می باشد .
اولین تصفیه خانه ی فاضلاب شهری ایران در سال 1340 با ظرفیت 350 متر مکعب در روز در منطقه ی صاحبقرانیه تهران به بهره برداری رسید . قبل از انقلاب تنها 4 تصفیه خانه عمده فاضلاب در کل کشور در مدار بهره برداری بود . این تصفیه خانه ها در شهرهای تهران (صاحبقرانیه و شوش با فرآیند لجن فعال) و اصفهان (فاز یک جنوب با فرآیند صافیچکنده و فولاد شهر با فرآیند برکه تثبیت) و عمدتا در مناطق سنگی و یا مناطقی که روش های سنتی دفع فاضلاب کارایی نداشتند اجرا شده بود .
در فاصله ی سال های 57 تا 69 به تدریج تصفیه خانه های شاهین شهر و فاز 2 و 3 جنوب در اصفهان با فرآیند لجن فعال ، تصفیه خانه ی سرکان با فرآیند لجن فعال در همدان ، تصفیه خانه های هویزه شمالی و هویزه جنوبی با فرآیند برکه تثبیت در خوزستان ، تصفیه خانه انارک با روش برکه تثبیت در اصفهان ، تصفیه خانه قیطریه در تهران با فرآیند لجن فعال ، تصفیه خانه بهبهان با فرآیند صافی چکنده در خوزستان ، تصفیه خانه شمال فاز 1 و 2 با فرآیند لجن فعال در اصفهان ، تصفیه خانه های اکباتان و زرگنده در تهران با روش لجن فعال اجرا و به بهره برداری رسید . به طوریکه تا قبل از تشکیل شرکت های آب و فاضلاب 15 تصفیه خانه در شهرهای کشور در مدار بوده است .
پس از تصویب قانون تشکیل شرکت های آب و فاضلاب در دی ماه سال 1369 ، در کنار توسعه ، تجهیز و بازسازی تأسیسات آبرسانی شهری ، اجرای تصفیه خانه های فاضلاب شهری نیز در سرلوحه ی برنامه ی کاری معاونت آب و فاضلاب شهری وزارت نیرو قرار گرفت . به طوری که پس از قریب به 14 سال از آغاز به کار این شرکت ها تعداد تصفیه خانه های فاضلاب به 73 واحد در پایان سال 83 رسیده است .
در آذربایجان شرقی تصفیه خانه های تبریز و مراغه با روش لجن فعال ؛ در آذربایجان غربی تصفیه خانه ی خوی با فرآیند لاگون هوادهی ؛ در اصفهان تصفیه خانه ی صفائیه با روش لجن فعال – تصفیه خانه های مبارکه ، زرین شهر ، سپاهان شهر و سمیرم با روش لاگون هوادهی – تصفیه خانه های کوهپایه ، ورزنه ، شهرضا ، قهدریجان ، نایین ، با فرآیند برکه تثبیت – تصفیه خانه ی بهارستان با روش سپتیک و برکه ؛ در تهران تصفیه خانه های دولت آباد ، شهید محلاتی و شهرک قدس با فرآیند لجن فعال – تصفیه خانه اضطراری جنوب با روش لاگون هوادهی ؛ در چهارمحال بختیاری تصفیه خانه های شهرکرد و بروجن با روش لجن فعال - تصفیه خانه های سامان و جونقان با فرآیند لاگون هوادهی ؛ در بوشهر تصفیه خانه های بوشهر و دیلم با روش برکه تثبیت ؛ در خوزستان تصفیه خانه ی اهواز با فرآیند لجن فعال - تصفیه خانه ی سوسنگرد با روش برکه تثبیت ؛ در سمنان تصفیه خانه ی مهدی شهر با روش برکه تثبیت ؛ در سیستان و بلوچستان تصفیه خانه ی زابل با روش برکه تثبیت – تصفیه خانه ی جام جم با روش لجن فعال ؛ در فارس تصفیه خانه ی شیراز با فرآیند لجن فعال – تصفیه خانه ی مرودشت با روش لاگون هوادهی ؛ در قم تصفیه خانه ی قم با روش لاگون هوادهی ؛ در کرمانشاه تصفیه خانه های کرمانشاه ، بیستون و پاوه با روش لجن فعال – تصفیه خانه های گیلان غرب و اسلام آباد با روش برکه تثبیت ؛ در کردستان تصفیه خانه ی قروه با فرآیند برکه تثبیت ؛ در گلستان تصفیه خانه بندر گز با روش لاگون هوادهی ؛ در گیلان تصفیه خانه منجیل با روش لجن فعال ؛ در لرستان تصفیه خانه ی خرم آباد با روش لجن فعال ؛ در مازندران تصفیه خانه ی شهرک نساجی قائم شهر با فرآیند لجن فعال ؛ در مرکزی تصفیه خانه های رسول آباد ، اراک و دلیجان با روش برکه تثبیت – تصفیه خانه ی تفرش با روش لجن فعال ؛ در خراسان تصفیه خانه ی پرکند آباد با روش لاگون هوادهی – تصفیه خانه های اولنگ ، اسفراین و سبزوار با فرآیند برکه تثبیت – تصفیه خانه ی بجنورد با روش لجن فعال تا پایان سال 83 در دست بهره برداری بوده است . تا امسال نیز تصفیه خانه هایی در چندین شهر به بهره برداری رسیده و تعدادی نیز در حال ساخت است .
برگرفته از شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور

منابعی که مطالب رو ازش نوشتین بذارین باتشکر

 

[P O U R I A]

تصفیه خانه آب شماره 1 کرج (حصار)

تصفیه خانه آب شماره 1 کرج (حصار)

تصفیه خانه آب شماره 1 کرج (حصار)
تصفیه خانه آب شماره 1 کرج (حصار) جهت تأمین آب شرب شهرهای کرج و اسلام آباد طراحی و راه اندازی شده است. این تصفیه خانه در خط 3 حصار و در ارتفاع 1320 متری از سطح دریا واقع شده است.

3-1- ظرفیت و محدوده کاری
تصفیه خانه شماره 1 کرج که در منطقه حصار واقع شده یکی از تصفیه خانه های قدیمی ایران می باشد و هم اکنون شامل دو فاز است. احداث فاز 1 این تصفیه خانه در سال 1341 توسط شرکت دگرمونت به عنوان مشاور پیمانکار ساختمانی آغاز و بعد ازگذشت حدود سه سال در سال 1344 به بهره برداری رسید. فاز 2 این تصفیه خانه نیز در سال 1383 توسط شرکت صنعتی مهرآباد به عنوان پیمانکار تأسیساتی و شرکت معین آبشار و ری آب به عنوان مشاورهای پیمانکار ساختمانی و تأسیساتی آغاز و بعد ازگذشت حدود 2 سال در سال 1385 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی فاز 1 این تصفیه خانه 083/0 متر مکعب بر ثانیه و حداکثر ظرفیت بهره برداری آن معادل 1/0 می باشد. ظرفیت اسمی فاز 2 این تصفیه خانه نیز 166/0 متر مکعب بر ثانیه و حداکثر ظرفیت بهره برداری آن معادل 2/0 می باشد. آب خام ورودی این تصفیه خانه از سد کرج تأمین می شود که توسط خط انتقال فولادی و بتنی به طول 3 کیلومتر با روش ثقلی از طریق آبگیر بیلقان وارد تصفیه خانه می شود. آب صاف تصفیه خانه در یک مخزن 640 متر مکعبی، دو مخزن 12800 مترمکعبی و سه مخزن 6400 متر مکعبی ذخیره و از آنجا بوسیله ایستگاه پمپاژ از طریق خط انتقال داکتیل و فولادی به طول حدود 30 کیلومتر به محل مصرف انتقال می یابد

3-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
مالکیت زمین تصفیه خانه شماره 1 کرج با مساحتی حدود 6 هزار متر در اختیار "شرکت آب منطقه ای تهران" بوده و کاربری زمین آن از نوع تأسیسات آبی و سند آن موجود نمی باشد.

3-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه، تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

3-3-1- آشغالگیر
به منظور جلوگیری از ورود آشغال به تأسیسات تصفیه آب یک توری آشغال گیر فلزی به ابعاد 5/1*1 متر و ابعاد چشمه 30*30 میلیمتر در مسیر ورودی آب به تصفیه خانه قرار داده شده است.

3-3-2- حوضچه اختلاط سریع
این تصفیه خانه دارای یک حوضچه اختلاط سریع به ابعاد 5*3*2 متر و حجم 30 متر مکعب می باشد. داخل این حوضچه یک همزن دور ثابت با سرعت 1405 دور بر دقیقه برای اختلاط یکنواخت و سریع مواد شیمیایی تزریق شده در آب وجود دارد.


3-3-3- استخر ته نشینی اولیه
این تصفیه خانه دارای یک استخر ته نشینی اولیه به ابعاد 6*6*25 متر می باشد که برای جمع آوری و تخلیه لجن ته نشین شده جارویی مکانیکی در کف استخر وجود دارد که می تواند با دو سرعت کند و تند کف استخر را پاک سازی و لجن را تخلیه نماید. چهار قیف لجن به حجم 18 متر مکعب برای تخلیه لجن دراین استخر در نظر گرفته شده است.

3-3-4- حوضچه های زلال ساز
تصفیه خانه شماره 1 کرج دارای چهار حوضچه زلال ساز از نوع پولساتور به ابعاد 6*6*9 متر بوده که هر یک از حوضچه ها دارای چهار پمپ خلأ با سرعت ثابت 3400 و یک قیف تخلیه لجن می باشد. این مرحله به مرحله ته نشینی ثانویه موسوم است.

3-3-5- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در این تصفیه خانه توسط هشت صافی شنی از نوع تند ثقلی و به ابعاد 6*5/2 متر انجام می شود. اندازه موثر دانه های ماسه های مورد استفاده در این صافی ها 4/0 میلی مترمیلی بوده و ضخامت کل لایه های ماسه نیز حدود 100 سانتی متر و ضریب یکنواختی دانه های ماسه (UC) در داخل این صافی ها 6/1 است.

3-3-6- فرآیند تصفیه آب
در تصفیه خانه شماره 1 کرج فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل زیر است:

• آشغالگیری
• کلرزنی مقدماتی
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• ته نشینی اولیه
• زلال سازی
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• ذخیره سازی

3-3-6-1- مرحله آشغالگیری
در این مرحله اجسام درشت معلق در آب خام از آن جدا می شوند تا از ورود آنها به تأسیسات تصفیه خانه جلوگیری به عمل آمده و آسیبی به تأسیسات و تجهیزات تصفیه خانه وارد نشود.


3-3-6-2- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف از کلر زنی آب خام سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آنها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است. کلرزنی آب خام باید در حدی انجام شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در زیرصافی حداقل در حدود ppm2/0 تا ppm 3/0 باشد. از آنجائیکه آب خام تصفیه خانه در آبگیر بیلقان کلرزنی می شود در داخل این تصفیه خانه نیازی به کلرزنی اولیه نبوده و به کلرزنی نهایی اکتفا می شود.

3-3-6-3-تهیه و تزریق مواد شیمیایی
در این مرحله از تصفیه آب تصفیه خانه شماره 1 کرج کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده در 4 مخزن با ظرفیت 10 متر مکعب ذخیره گردیده و پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به کانال آب خام تزریق می گردد. آهک نیز جهت تنظیم PH و بهبود فرآیند انعقاد، به صورت شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می گردد. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.

3-3-6-4- مرحله ته نشینی اولیه
اگر کدورت آب ورودی به تصفیه خانه از حد مشخصی بالاتر رود جهت کاهش کدورت آب تا میزان مورد نظر استخر ته نشینی اولیه وارد مدار تصفیه می گردد. توجه به حداکثر کدورت ورودی و خروجی در این مرحله بسیار مهم است. حداکثر کدورت ثبت شده آب ورودی از زمان بهره برداری تا کنون معادل NTU 15 و حداکثر کدورت آب خروجی در همین مدت معادل NTU 5/2 می باشد.

3-3-6-5- مرحله زلال سازی
زلال سازهای این تصفیه خانه از نوع پولساتور می باشند. در این حوضچه ها عمل انعقاد، لخته سازی و ته نشینی مواد انجام می گیرد. اساس کار سیستم پولساتورها بر توزیع متناوب و جریان یکنواخت و عمودی آب خام از کف و عبور از یک توده لجن معلق استوار می باشد. هر واحد پولساتور از یک مخزن به شکل مکعب یا مکعب مستطیل تشکیل شده که در کف آن تعدادی لوله سوراخ دار و صفحات مورب جهت توزیع یکنواخت آب خام و در بالای آن تعدادی لوله یا کانال سوراخ دار جهت جمع آوری یکنواخت آب زلال قرار دارد. در پولساتورها آب خام به محفظه ای ارسال گردیده که هوای داخل آن توسط یک پمپ خلأ مکیده می شود. پس از آن با شکسته شدن این خلأ با توجه به فشار ایجاد شده جریان آب به سوی لوله های سیستم توزیع هدایت می شود. تکرار این فرآیند جریان متناوب یکنواختی را در پولساتور به وجود می آورد. عبور عمودی جریان آب از ابر لجن تأثیر بسیار زیادی (97 تا 98 درصد) در حذف فلوک ها دارد.




3-3-6-6- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو می شوند.
3-3-6-7- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

3-3-6-8- ذخیره سازی
در تصفیه خانه شماره 1 کرج آب صاف در مخازن مجزا به شرح جزئیات ذیل جمع آوری گردیده و از آنجا به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.
1) یک مخزن ذخیره 640 متر مکعبی در محل تصفیه خانه
2) دو مخزن ذخیره 12800 متر مکعبی در محل تصفیه خانه
3) سه مخزن ذخیره 6400 مترمکعبی در محل تصفیه خانه

3-3-7- ساختمان مواد شیمیایی
ساختمان مواد شیمیایی در تصفیه خانه شماره 1 کرج به مساحت 30 متر مربع و ابعاد 5*6 متر شامل تجهیزات تهیه و تزریق مواد شیمیایی می باشد. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق کلرورفریک شامل چهار مخزن ذخیره 10 متر مکعبی، دو پمپ انتقال دیافراگمی با قدرت 5/0 کیلووات جهت انتقال کلرورفریک از مخزن ذخیره به مخزن تزریق، 2 مخزن تزریق 5/2 متر مکعبی و 2 دستگاه پمپ تزریق با قدرت 18/0 کیلووات می باشد. همچنین تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق آهک شامل دو مخزن 12 متر مکعبی، دو همزن 3 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 37/0 کیلوواتی است.

3-3-8- سالن صافی ها
سالن صافی های تصفیه خانه شماره 1 کرج به مساحت 80 مترمربع و به ابعاد 2*40 متر در برگیرنده صافی ها، تجهیزات کنترلی شستشو و بهره برداری آن ها بوده و نوع سازه این ساختمان بتنی می باشد.

3-3-9- ساختمان کلرزنی
ساختمان کلرزنی این تصفیه خانه به مساحت 6 متر مربع و به ابعاد 4*5/1 متر شامل 2 دستگاه کلریناتور گازی با ظرفیت تزریق 2 کیلوگرم بر ساعت جهت کلرزنی ثانویه می باشد.


3-3-10 برق اضطراری
پست برق اضطراری این تصفیه خانه به مساحت 45 متر مربع و ابعاد 9*5 متر دارای یک دستگاه دیزل ژنراتور 400 کیلوولت آمپر می باشد.

3-3-11- ساختمان اداری
ساختمان اداری این تصفیه خانه به مساحت 72 متر مربع و دارای ابعاد 6*12 متر می باشد که سازه این ساختمان بتنی می باشد.

3-3-12- انبار مواد شیمیایی
در تصفیه خانه شماره 1 کرج به منظور نگهداری مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه انباری بنام مواد شیمیایی به مساحت 36 متر مربع و ابعاد 9*4 متر در نظر گرفته شده است.
.
3-3-13- آزمایشگاه
آزمایشگاه این تصفیه خانه با مساحت 20 مترمربع و به ابعاد 4*5 متر دارای تجهیزاتی به شرح جداول 3-1 و 3-2 می باشد.

​

آب مقطرگیری	1
پی.اچ متر	1
دستگاه جار	1
دماسنج	1
کدورت سنج	1
هدایت سنج	1
هود آزمایشگاهی	1

لیست تجهیزات اندازه گیری آنلاین تصفیه خانه شماره 1 کرج

​

دستگاه کدورت سنج	1
دستگاه پی.اچ متر	1
دبی سنج	1
دستگاه کلرسنج	1

​

 

[P O U R I A]

تصفیه خانه آب شماره 2 کرج (رجائی شهر)

تصفیه خانه آب شماره 2 کرج (رجائی شهر)


تصفیه خانه شماره 2 کرج (رجائی شهر) یکی از جدیدترین تصفیه خانه های آب کشور به شمار می رود که در رجائی شهر کرج و در ارتفاع 1360 متری از سطح دریا واقع شده است.

17-1- ظرفیت و محدوده کاری
تصفیه خانه شماره 2 کرج دارای دو فاز به شرح مشخصات ذیل می باشد:
احداث فاز 1 تصفیه خانه شماره 2 کرج در سال 1383 توسط شرکتهای سابیر و عمراب و با مشاوره شرکت ری آب آغاز و بعد ازگذشت حدود 4 سال در سال 1387 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 5/0 متر مکعب بر ثانیه است که در شرایطی تا 6/0 متر مکعب بر ثانیه نیز قابل افزایش می باشد. احداث فاز دوم تصفیه خانه نیز توسط شرکت آب گستر شرق از سال 1387 آغاز شده است. آب خام ورودی این تصفیه خانه از سد طالقان تأمین می شود و پس از حذف مواد معلق دانه درشت از قبیل شن، ماسه، شاخ و برگ های بزرگ و انجام کلرزنی مقدماتی در محل بلوار موذن توسط 1 خط لوله فولادی به طول 42 کیلومتر و قطر 700 میلی متر با روش ثقلی وارد تصفیه خانه می شود.

17-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
مساحت کل اراضی این تصفیه خانه حدود 28 هکتار می باشد که در بلوار انژی اتمی منطقه رجائی شهر واقع شده است. مالکیت زمین تصفیه خانه در اختیار " آبفا غرب استان تهران " می باشد.

در شکل 1 شماتیک کلی قرارگیری ابنیه و تاسیسات این تصفیه خانه نشان داده شده است.

شکل 1- شماتیک کلی قرار گیری ابنیه و تاسیسات تصفیه خانه سنندج
17-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه، تاسیساتتأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در فاز اول این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

17-3-1- کانال آب خام و آشغالگیر
آب خام تصفیه خانه شماره 2 کرج از طریق یک کانال به طول 2 کیلومتر وارد تصقیه خانه شده و اندازه گیری دبی آب ورودی نیز در این کانال انجام می گیرد. همچنین به دلیل جلوگیری از ورود آشغال به تأسیسات تصفیه آب یک عدد توری آشغال گیر به ابعاد 1*1 متر در مسیر ورودی آب قرار داده شده است. این آشغال گیر از تسمه های گالوانیزه کشویی ساخته شده و اندازه چشمه های آنها 300*30 میلی متر می باشد.

17-3-2- حوضچه اختلاط سریع
فاز اول این تصفیه خانه دارای 2 عدد حوضچه اختلاط سریع به حجم 13 متر مکعب می باشند. در هر یک از حوضچه ها 1 عدد همزن ملخی معمولی 3 کیلوواتی اختلاط سریع مواد شیمیایی را انجام می دهد.

17-3-3- استخر ته نشینی اولیه
فاز اول این تصفیه خانه دارای 2 استخر ته نشینی اولیه به ابعاد 27*12*4 متر می باشد که برای جمع آوری و تخلیه لجن ته نشین شده یک جاروی مکانیکی در کف استخر وجود دارد که می تواند با دو سرعت کند و تند کف استخر را پاک سازی و لجن را تخلیه نماید. در این خصوص 8 قیف لجن در هر استخر برای تخلیه لجن در نظر گرفته شده است.


17-3-4- حوضچه های زلال ساز
فاز اول تصفیه خانه شماره 2 کرج دارای 2 حوضچه زلال ساز از نوع پولساتور به ابعاد 24*17*5/4 متر بوده و هر حوضچه نیز دارای یک پمپ خلأ با قدرت 11 کیلووات می باشد. در این خصوص 4 قیف لجن در هر حوضچه برای تخلیه لجن تعبیه شده است.

17-3-5- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در فاز 1 این تصفیه خانه توسط 5 عدد صافی شنی از نوع تند ثقلی انجام می گیرد. دانه بندی ماسه های مورد استفاده در این صافی ها بین 7/0 و 9/0 میلی متر تغییر می کند.

17-3-6- مخازن ذخیره آب صاف
فاز اول تصفیه خانه شماره 2 کرج دارای 2 مخزن ذخیره آب با ظرفیت 2500 متر مکعب است.

17-3-7- برق اضطراری
در مواقع اضطراری دستگاه دیزل ژنراتور با ظرفیت نامی تولید برق 128 کیلووات که موتور دیزل آن توانایی تولید 128 کیلووات قدرت را دارا می باشد جهت تأمین برق فاز اول تصفیه خانه شماره 2 کرج پیش بینی گردیده است.

17-3-8- فرآیند تصفیه آب
در تصفیه خانه شماره 2 کرج فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل زیر است:

• کلر زنی مقدماتی
• آشغال گیری
• پیش ته نشینی
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• اختلاط سریع
• زلال سازی
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• ذخیره سازی

17-3-8-1- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف از کلر زنی آب خام سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آنها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است. کلرزنی آب خام باید در حدی انجام شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در زیرصافی حداقل در حدود ppm 2/0 تا ppm 3/0 باشد.

17-3-8-2- مرحله آشغال گیری
در این مرحله اجسام درشت معلق در آب خام از آن جدا می شوند تا از ورود آنها به تأسیسات تصفیه خانه جلوگیری به عمل آمده و آسیبی به تأسیسات و تجهیزات تصفیه خانه وارد نشود. یک توری آشغالگیر برای آشغال گیری منظور شده است.

17-3-8-3- فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی

کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده با خلوص 40 درصد در مخازنی با ظرفیت 25 مترمکعب ذخیره گردیده و پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به کانال آب خام و زلال سازها بر حسب مورد تزریق می گردد. آهک نیز جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد به صورت شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می گردد. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.

17-3-8-4- مرحله اختلاط سریع
به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها در این مرحله مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.

17-3-8-5- مرحله پیش ته نشینی
پولساتورها برای فرآیند زلال سازی با کدورت مشخصی طراحی می گردند. اگر کدورت ورودی پولساتور از حد مشخصی (بیش از 100 NTU) بالاتر رود جهت کاهش کدورت آب تا میزان مورد نظر مرحله پیش ته نشینی قبل از زلال سازی وارد مدار تصفیه می گردد. توجه به حداکثر کدورت ورودی و خروجی در این استخر بسیار مهم است. حداکثر کدورت ورودی در ظرفیت اسمی NTU 4000 و حداکثر کدورت خروجی در ظرفیت اسمی NTU 500 می باشد.

17-3-8-6- فرآیند زلال سازی
زلال سازهای این تصفیه خانه از نوع پولساتور می باشند. در این حوضچه ها عمل انعقاد، لخته سازی و ته نشینی مواد انجام می گیرد. اساس کار سیستم پولساتورها بر توزیع متناوب و جریان یکنواخت و عمودی آب خام از کف و عبور از یک توده لجن معلق استوار می باشد. هر واحد پولساتور از یک مخزن به شکل مکعب یا مکعب مستطیل تشکیل شده که در کف آن تعدادی لوله سوراخ دار و صفحات مورب جهت توزیع یکنواخت آب خام و در بالای آن تعدادی لوله یا کانال سوراخ دار جهت جمع آوری یکنواخت آب زلال قرار دارد. در پولساتورها آب خام به محفظه ای ارسال گردیده که هوای داخل آن توسط یک پمپ خلأ مکیده می شود. پس از آن با شکسته شدن این خلأ با توجه به فشار ایجاد شده جریان آب به سوی لوله های سیستم توزیع هدایت می شود. تکرار این فرآیند جریان متناوب یکنواختی را در پولساتور به وجود می آورد. عبور عمودی جریان آب از ابر لجن تأثیر بسیار زیادی (97 تا 98 درصد) در حذف فلوک ها دارد.

17-3-8-7- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می گیرد. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری در جریان آب به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو شده و پساب حاصل ازشستشو به استخر جمع آوری آب شستشوی صافی ها انتقال می یابد. حداکثر کدورت آب خروجی از صافی ها NTU 1 می باشد و 95 درصد اندازه گیری های انجام شده ماهانه بر اساس پایش 4 ساعته نباید از NTU3/0 تجاوز نماید.

17-3-8-8- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی صورت می پذیرد. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه، طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

17-3-8-9- ذخیره سازی
آب صاف در هر یک از فازهای تصفیه خانه در دو مخزن 2500 مترمکعبی جمع آوری گردیده و از آنجا به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.

17-3-9- ساختمان اداری
این تصفیه خانه دارای ساختمان اداری به مساحت 136 متر مربع در دو طبقه بوده که شامل دفاتر مدیریتی، اداری، بهره برداری و آزمایشگاه می باشد.

17-3-10- سالن صافی ها
تجهیزات کنترل و بهره برداری صافی ها در فاز اول این تصفیه خانه در سالن صافی به مساحت 741 متر مربع و به ابعاد 39*19 متر قرار دارند.

17-3-11- ساختمان مواد شیمیایی
تصفیه خانه شماره 2 کرج دارای ساختمان مواد شیمیایی در ضلع شمالی تصفیه خانه بوده که مجهز به تجهیزات کلرزنی، تهیه شیر آهک و تززیق کلرور فریک می باشد. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق کلرور فریک در فاز اول شامل دو مخزن تزریق 2 متر مکعبی و چهار پمپ تزریق 18/0 کیلوواتی می باشد. همچنین دو مخزن ذخیره 25 متر مکعبی در ساختمان مواد شیمیایی قرار دارد. این تصفیه خانه دارای دو دستگاه کلریناتور تحت خلأ با ظرفیت 8 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی اولیه و یک دستگاه کلریناتور تحت خلأ با ظرفیت 8 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی می باشد.. تجهیزات کلرزنی ذکر شده دارای قسمتی مجزا در ساختمان مواد شیمیایی بوده که به دلیل خطرهای احتمالی ناشی از گاز کلر این قسمت مجهز به سیستم های ایمنی لازم از قبیل سنسور های نشت یاب کلر و سیستم تهویه می باشد. تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک شامل یک مخزن انحلال 2 متر مکعبی، دو همزن 2/2 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 18/0 کیلوواتی با دبی 38/0 متر مکعب بر ساعت می باشد.


17-3-12- کار گاه فنی و انبار تجهیزات
مساحت کارگاه تعمیرات و نگهداری این تصفیه خانه 200 مترمربع می باشد که شامل کارگاه تجهیزات جوشکاری، تراشکاری، آهنگری, تأسیسات لوله کشی, تعمیر شیرآلات و پمپ ها و کمپرسورها، نگهداری و تعمیرات تابلوهای صنعتی و تعمیرات تأسیسات و روشنایی تصفیه خانه می باشد.

17-3-13- آزمایشگاه​

آزمایشگاه تصفیه خانه شماره 2 کرج با مساحت 21 مترمربع در ساختمان اداری واقع بوده و دارای تجهیزات به شرح جداول 17-1 و 17-2 می باشد.

آب مقطرگیری	1
پی.اچ متر	1
ترازوی دیجیتالی	1
دستگاه جار	1
کدورت سنج	1
هدایت سنج	1
هود آزمایشگاهی	1
دماسنج	1
دستگاه پی.اچ متر آنلاین	1
دستگاه کلرسنج آنلاین	1
دستگاه کدورت سنج آنلاین	1

 

[P O U R I A]

تصفیه خانه آب شماره 2 ارومیه

تصفیه خانه آب شماره 2 ارومیه

تصفیه خانه شماره 2 ارومیه که یکی از جدیدترین تصفیه خانه های آب ایران به شمار می رود در جنوب غربی شهر ارومیه و در ارتفاع 1500 متری از سطح دریا در منطقه گلشهر واقع شده است.

1-1- ظرفیت و محدوده کاری
احداث تصفیه خانه شماره 2 ارومیه در سال 1379 توسط دو شرکت تیاب بنا و شیمبار به عنوان پیمانکار های ساختمانی و تأسیساتی و با مشاوره شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس آغاز گشته است. ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 1/2 متر مکعب بر ثانیه است که از این مقدار 05/1 مترمکعب بر ثانیه مربوط به فاز یک تصفیه خانه می باشد که درحال حاضر آماده بهره برداری است. لازم به ذکر است در حال حاضر به دلیل مشکلات ایجاد شده در کانال کشی ورودی تصفیه خانه تنها 5/0 متر مکعب بر ثانیه از ظرفیت تصفیه خانه قابل بهره برداری بوده که آب ورودی آن توسط پمپاژ به طول 2 کیلومتر از رودخانه تأمین می گردد. در حال حاضر پروژه اصلاح کانال به مبلغ پایه 40 میلیارد ریال از سوی شرکت آب و فاضلا ب شهری استان آذربایجان غربی به مناقصه گذاشته شده است. پس از رفع نواقص مربوط به کانال کشی که پیش بینی می گردد تا حدود 2 سال دیگر به اتمام برسد ظرفیت فاز 1 تصفیه خانه تا 05/1 متر مکعب بر ثانیه قابل افزایش است. فاز دو تصفیه خانه نیز که دارای ظرفیتی معادل با 05/1 متر مکعب بر ثانیه می باشد در مراحل اولیه احداث است. طبق برآوردهای انجام شده زمان کل لازم برای احداث فاز دوم دو سال پیش بینی شده است. آب خام ورودی این تصفیه خانه از سد شهر چای تأمین شده که در محل شیرخانه سد توسط 11 کیلومتر کانال بتنی و 6 کیلومتر خط لوله فولادی جمعاً به طول 17 کیلومتر به تصفیه خانه انتقال می یابد و از ضلع غربی با روش ثقلی وارد تصفیه خانه می شود. آب صاف در مخازن داخل تصفیه خانه ذخیره و سپس از طریق خط انتقال از نوع چدن داکتیل و آزبست سیمانی به مخازن سطح شهر انتقال می یابد.


1-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
تصفیه خانه شماره 2 ارومیه در جنوب غربی شهر ارومیه در منطقه گلشهر و در انتهای خیابان گلشهر یک واقع شده است. مساحت کل اراضی این تصفیه خانه در حدود 25 هکتار بوده که مساحت مربوط به فاز 1 این تصفیه خانه حدود 7 هکتار می باشد. بخشی از این اراضی در حال حصارکشی می باشد که مبلغ معادل 20 میلیارد ریال جهت حصارکشی و محوطه سازی آن پیش بینی شده است. مالکیت زمین تصفیه خانه در اختیار "سازمان منابع طبیعی و مسکن و شهرسازی" است
1-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه،تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

1-3-1- حوضچه ورودی
آب خام تصفیه خانه شماره 2 ارومیه به حوضچه ورودی تصفیه خانه به ابعاد 2*2 متر تزریق و در آنجا مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه به آب خام تزریق می شود.

1-3-2- حوضچه اختلاط سریع
پس از تزریق مواد شیمیایی در حوضچه ورودی آب وارد حوضچه اختلاط سریع می شود که شامل یک حوضچه اختلاط سریع به حجم 37 متر مکعب با دو همزن 5/18 کیلوواتی برای هر فاز می باشد.
1-3-3- حوضچه های زلال ساز
فاز یک تصفیه خانه دارای دو حوضچه زلال ساز از نوع پولساتور به ابعاد 5*28*28 متر می باشد که در هر یک از حوضچه ها یک اتاق خلأ با مساحت 60/12 متر مربع و دو پمپ خلأ به قدرت 15 کیلووات در نظر گرفته شده است. همچنین چهار قیف لجن در هر حوضچه برای تخلیه لجن ته نشین شده موجود است.

1-3-4- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در فاز یک این تصفیه خانه توسط چهارده صافی شنی از نوع تند ثقلی با مساحت 47 متر مربع انجام می گیرد. ضخامت کل لایه های ماسه حدود 100 سانتی متر می باشد. مکانیزم کنترل سطح آب صافی ها از نوع شیر اتوماتیک و سنسور آلتراسونیک بوده و مجموعاً سه دمنده هوای 55 کیلوواتی و سه پمپ آب سانتریفوژ 5/37 کیلوواتی برای شستشوی صافی ها در نظر گرفته شده است.

1-3-5- مخازن ذخیره آب صاف
آب صاف این تصفیه خانه به دو مخزن ذخیره آب که هر کدام 4 هزار متر مکعب ظرفیت دارند و در ضلع شرقی تصفیه خانه واقع شده اند هدایت می گردد. یک مخزن به حجم 30 هزار متر مکعب جهت طرح آبرسانی استان در داخل محوطه تصفیه خانه در حال احداث می باشد که تاکنون 12 درصد از آن خاکبرداری شده و پیش بینی می شود تا 18 ماه دیگر به اتمام برسد. هزینه ساخت این مخزن در حدود 20 میلیارد ریال پیش بینی شده است.

1-3-6- فرآیند تصفیه آب
در تصفیه خانه شماره 2 ارومیه فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل زیر است:

• کلر زنی مقدماتی
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• اختلاط سریع
• زلال سازی
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• ذخیره سازی



1-3-6-1- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف از کلر زنی آب خام، سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آن ها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است.

1-3-6-2- فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی
کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده در مخازنی با ظرفیت 260 متر مکعب در این تصفیه خانه ذخیره گردیده و پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به کانال آب خام تزریق می گردد. آهک نیز جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد، به صورت شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می گردد. به منظور به دست آوردن لخته های بزرگتر و سنگین تر و به خصوص در زمستان (زمانی که دمای محیط کمتر از 12 درجه سانتیگراد می گردد) از پلی الکترولیت به عنوان کمک منعقد کننده استفاده می شود. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.

1-3-6-3- مرحله اختلاط سریع
به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها در این مرحله مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.

1-3-6-4- فرآیند زلال سازی
زلال سازهای این تصفیه خانه از نوع پولساتور می باشند. در این حوضچه ها عمل انعقاد، لخته سازی و ته نشینی مواد انجام می شود. اساس کار سیستم پولساتورها بر توزیع متناوب و جریان یکنواخت و عمودی آب خام از کف و عبور از یک توده لجن معلق استوار می باشد. هر واحد پولساتور از یک مخزن به شکل مکعب یا مکعب مستطیل تشکیل شده که در کف آن تعدادی لوله سوراخ دار و صفحات مورب جهت توزیع یکنواخت آب خام و در بالای آن تعدادی لوله یا کانال سوراخ دار جهت جمع آوری آب زلال قرار دارد. در پولساتورها آب خام به محفظه ای ارسال گردیده که هوای داخل آن توسط یک پمپ خلأ مکیده می شود. پس از آن با شکسته شدن این خلأ با توجه به فشار ایجاد شده جریان آب به سوی لوله های سیستم توزیع هدایت می شود. تکرار این فرآیند جریان متناوب یکنواختی را در پولساتور به وجود می آورد. عبور عمودی جریان آب از ابر لجن تاثیر بسیار زیادی (97 تا 98 درصد) در حذف فلوک ها دارد.

1-3-6-5- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو شده و پساب حاصل از شستشو به استخر تثبیت لجن انتقال می یابد تا در آنجا پس از ته نشینی لجن، آب حاصل مجدداً به کانال آب خام منتقل شود.


1-3-6-6- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه، طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تایید مدیریت امور نگه داری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

1-3-6-7- ذخیره سازی
آب صاف در دو مخزن 4000 مترمکعبی جمع آوری گردیده و از آنجا به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.

1-3-7- ساختمان اداری
این تصفیه خانه دارای یک ساختمان اداری با مساحت 380 متر مربع به ابعاد 10*38 متر و با سازه بتنی می باشد که در ضلع غربی تصفیه خانه واقع شده است.

1-3-8- سالن صافی ها
سالن صافی ها که در برگیرنده صافی ها، تجهیزات کنترلی شستشو و بهره برداری آن ها می باشد به ابعاد 72*28 متر و مساحت 2016 متر مربع در ضلع شرقی تصفیه خانه واقع شده است. نوع سازه این ساختمان بتنی بوده و دارای دو طبقه می باشد که در طبقه بالایی خود صافی ها و تجهیزات کنترلی آن ها و در طبقه پایین شیرآلات خروجی و شستشوی صافی ها و نیز تجهیزات تنظیم کننده سرعت آب صافی ها قرار دارند.

1-3-9- ساختمان مواد شیمیایی
این ساختمان در ضلع جنوب غربی تصفیه خانه واقع شده و برای نگهداری، تهیه و تزریق آهک و کلرورفریک به کار می رود. ابعاد این ساختمان معادل 15*21 متر و مساحت آن معادل 315 متر مربع می باشد. تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک شامل دو مخزن 12 متر مکعبی، دو همزن 5/1 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 57/0 کیلوواتی با دبی 98/0 متر مکعب بر ساعت می باشد. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق کلرورفریک در این تصفیه خانه شامل دو مخزن ذخیره 130 متر مکعبی، دو پمپ انتقال، دو مخزن تزریق 17 متر مکعبی، دو همزن و سه پمپ تزریق می باشد.

1-3-10- ساختمان کلر زنی
ساختمان کلرزنی در مجاورت سالن صافی ها در ضلع شرقی تصفیه خانه قرار گرفته و برای نگهداری و آماده سازی کلر استفاده می شود. ابعاد این ساختمان معادل 62*40 متر و مساحت آن معادل 1780 متر مربع می باشد. این تصفیه خانه دارای یک دستگاه کلریناتور تحت خلأ با ظرفیت 25 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی اولیه و دو دستگاه کلریناتور تحت خلأ با ظرفیت 15 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی است. ساختمان کلرزنی و مواد شیمیایی جهت استفاده هر دو فاز تصفیه خانه در نظر گرفته شده است.


1-3-11- استخر تثبیت لجن
آب حاصل از شستشوی صافی ها به استخر تثبیت لجن با ابعاد 7*25 متر منتقل و پس از ته نشینی لجن، آب حاصل مجدداً به حوضچه ورودی هدایت می شود تا مورد تصفیه قرار گیرد.

1-3-12- کارگاه فنی و انبار تجهیزات
کارگاه فنی تصفیه خانه به ابعاد 12*6 متر و مساحت 72 متر مربع و انبار تجهیزات به ابعاد 12*10 متر و مساحت 120 متر مربع در مجاورت یکدیگر و در ضلع شمالی تصفیه خانه قرار دارند.

1-3-13- آزمایشگاه
آزمایشگاه تصفیه خانه شماره 2 ارومیه با مساحت 72 مترمربع در ساختمان اداری واقع بوده و دارای تجهیزاتی به شرح جدول 1-2 می باشد.​

آب مقطرگیری	1
پی.اچ متر	1
دستگاه جار	1
اون	1
میکروسکوپ	1
هدایت سنج	1
ترازوی دیجیتالی	1

 

[P O U R I A]

تصفیه آب خانه سوهانک

تصفیه آب خانه سوهانک

تصفیه خانه سوهانک یکی از جدیدترین تصفیه خانه های آب ایران به شمار می رود که در شمال شرقی شهر تهران و در ارتفاع 1700 متری از سطح دریا در انتهای بزرگراه لشگرک واقع شده است.

5-1- ظرفیت و محدوده کاری
احداث تصفیه خانه سوهانک در سال 1379 توسط دو شرکت پیمان آبگیران و ماشین سازی ویژه به عنوان پیمانکارهای ساختمانی و تأسیساتی آغاز و بعد ازگذشت حدود 4 سال در سال 1383 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 5/7 متر مکعب بر ثانیه بوده که در شرایطی تا 9 متر مکعب بر ثانیه قابل افزایش می باشد.
آب خام ورودی این تصفیه خانه از دو منبع سد لار و چاه های جاجرود تأمین می شود. آب خام ورودی از سد لار توسط تونل سرپوشیده لوارک به طول 45 کیلومتر و قطر 6/3 متر به تصفیه خانه انتقال یافته و از ضلع شمالی به روش ثقلی وارد تصفیه خانه می شود. آب صاف در مخازن داخل تصفیه خانه ذخیره و به شبکه آبرسانی انتقال می یابد. این تصفیه خانه توانایی تأمین بیش از 25 درصد آب شرب شهر تهران را دارد.

5-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
تصفیه خانه سوهانک در ارتفاع 1700 متری از سطح دریا و در شمال شرقی شهر تهران در منطقه سوهانک واقع شده است. راه دسترسی اصلی این تصفیه خانه از طریق بزرگراه لشگرک (بلوار ارتش) شهر تهران می باشد. مساحت کل اراضی این تصفیه خانه حدود 6 هکتار است. مالکیت زمین تصفیه خانه در اختیار "شرکت آب و فاضلاب شهر تهران" است که سند آن نیز در اختیار شرکت است. از لحاظ جغرافیایی این تصفیه خانه از شرق در مجاورت خیابان ناز آباد، از شمال باغ فردیس، از جنوب بزرگراه لشگرک و از غرب قطعه زمینی که در گذشته برای احداث فاز دوم تصفیه خانه در نظر گرفته شده و هم اکنون بدون استفاده مانده قرار دارد.
5-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه، تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.


5-3-1- کانال آب خام
آب خام تصفیه خانه سوهانک از یک کانال به طول 26/38 متر، به عرض 6 تا 5/9 متر و عمق 4 تا 8/6 متر تأمین می شود. اندازه گیری دبی آب ورودی نیز در این کانال انجام می گیرد.

5-3-2- حوضچه اختلاط سریع
این تصفیه خانه دارای چهار حوضچه اختلاط سریع به حجم 175 متر مکعب با چهار همزن ملخی معمولی 16 کیلوواتی می باشد.

.5-3-3- حوضچه های زلال ساز
این تصفیه خانه دارای 8 حوضچه زلال ساز از نوع پولساتور به ابعاد 5*7/28*4/42 متر بوده و هر حوضچه نیز دارای یک پمپ خلأ با قدرت 15 کیلووات و دبی ماکزیمم هوای 2221 متر مکعب بر ساعت می باشد. هشت عدد قیف لجن با ظرفیت 7/21 متر مکعب نیز در هر حوضچه برای تخلیه لجن تعبیه شده است.

5-3-4- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در این تصفیه خانه توسط بیست و چهار زوج صافی شنی از نوع آکازور V تند ثقلی با مساحت 150 متر مربع انجام می گیرد. دانه بندی ماسه های مورد استفاده در این صافی ها بین 4/0 و 9/0 میلی متر تغییر می کند. ضخامت کل لایه های ماسه بین 80 و 90 سانتی متر متغیر می باشد. ضریب یکنواختی دانه های ماسه (UC) معادل 2 و اندازه موثر (ES) آن ها معادل 1 میلی متر می باشد.

5-3-5- مخازن ذخیره آب صاف
آب صاف این تصفیه خانه به دو مخزن ذخیره آب که هر کدام 10 هزار متر مکعب ظرفیت دارند و در ضلع جنوبی تصفیه خانه واقع شده اند هدایت می گردد.

5-3-6- پست برق اضطراری
پست برق اضطراری تصفیه خانه به مساحت 160 متر مربع در قسمت جنوبی تصفیه خانه و در مجاورت مخازن آب تصفیه شده قرار دارد. در مواقع اضطراری یک دستگاه ژنراتور سه فاز با ظرفیت نامی تولید برق 725 کیلووات و ولتاژ 400 ولت که موتور دیزل آن توانایی تولید 634 کیلووات قدرت را دارا می باشد جهت تأمین برق این تصفیه خانه پیش بینی گردیده است.

5-3-7- فرآیند تصفیه آب
در تصفیه خانه سوهانک فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل زیر است:

• کلر زنی مقدماتی
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• اختلاط سریع
• زلال سازی
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• ذخیره سازی

5-3-7-1- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف از کلر زنی آب خام سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آنها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است. کلرزنی آب خام باید در حدی انجام شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در زیرصافی حداقل در حدود ppm 2/0 تا ppm 3/0 باشد.

5-3-7-2- فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی
کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده با خلوص 40 درصد در مخازنی با ظرفیت 270 متر مکعب در این تصفیه خانه ذخیره گردیده و پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به کانال آب خام تزریق می گردد. آهک نیز جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد، به صورت شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می گردد. به منظور به دست آوردن لخته های بزرگتر و سنگین تر و به خصوص در زمستان (زمانی که دمای محیط کمتر از 12 درجه سانتی گراد می شود) از پلی الکترولیت به عنوان کمک منعقد کننده استفاده می گردد. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.

5-3-7-3- مرحله اختلاط سریع

به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها در این مرحله مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.

5-3-7-4- فرآیند زلال سازی
زلال سازهای این تصفیه خانه از نوع پولساتور می باشند. در این حوضچه ها عمل انعقاد، لخته سازی و ته نشینی مواد انجام می گیرد. اساس کار سیستم پولساتورها بر توزیع متناوب و جریان یکنواخت و عمودی آب خام از کف و عبور از یک توده لجن معلق استوار می باشد. هر واحد پولساتور از یک مخزن به شکل مکعب یا مکعب مستطیل تشکیل شده که در کف آن تعدادی لوله سوراخ دار و صفحات مورب جهت توزیع یکنواخت آب خام و در بالای آن تعدادی لوله یا کانال سوراخ دار جهت جمع آوری آب زلال قرار دارد. در پولساتورها آب خام به محفظه ای ارسال گردیده که هوای داخل آن توسط یک پمپ خلأ مکیده می شود. پس از آن با شکسته شدن این خلأ با توجه به فشار ایجاد شده جریان آب به سوی لوله های سیستم توزیع هدایت می شود. تکرار این فرآیند جریان متناوب یکنواختی را در پولساتور به وجود می آورد. عبور عمودی جریان آب از ابر لجن تأثیر بسیار زیادی (97 تا 98 درصد) در حذف فلوک ها دارد.

5-3-7-5- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می گیرد. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو شده و پساب حاصل ازشستشو به استخر جمع آوری آب شستشوی صافی ها انتقال می یابد. حداکثر کدورت آب خروجی از صافی ها NTU 1 می باشد و 95 درصد اندازه گیری های انجام شده ماهانه بر اساس پایش چهار ساعته نباید از NTU 3/0 تجاوز نماید.

5-3-7-6- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می گیرد. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

5-3-7-7- ذخیره سازی
آب صاف در دو مخزن 10 هزار مترمکعبی جمع آوری گردیده و از آنجا به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.

5-3-8- مواجهه با شرایط اضطراری در فرآیند
مقدار آب ورودی قابل تصفیه توسط تصفیه خانه ارتباط تنگاتنگی با میزان کدورت آب خام ورودی دارد. در جدول 5-1 ارتباط بین این دو پارامتر در تصفیه خانه سوهانک ارائه شده است.

جدول 5-1- میزان آب خام قابل تصفیه توسط تصفیه خانه سوهانک در کدورت های مختلف
​

بیشتر از 2000 ***	***2000-1500	***1500-1000	**1000-700	**100-700	کمتر از 100*
ظرفیت به صفر می رسد	ظرفیت به شدت کاهش می یابد	ظرفیت به نصف کاهش می یابد	کمتر از 4	7/5	7/5	ظرفیت آبگیری m3/s

* کدورت خروجی کمتر از NTU 3/0
** کدورت خروجی کمتر از NTU 5/0 – 3/0
*** کدورت خروجی کمتر از NTU 1

5-3-9- ذخیره سازی
آب صاف در هر یک از فاز های تصفیه خانه در دو مخزن 12500 مترمکعبی جمع آوری گردیده و از آنجا به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.

5-3-10- ایستگاه پمپاژ
فاز قدیم تصفیه خانه سوهانک دارای یک پمپ سانتریفوژ چهار طبقه با قدرت 200 کیلو وات و دبی 400 متر مکعب بر ساعت می باشد و فاز جدید تصفیه خانه نیز دارای دو پمپ سانتریفیوژ پنج طبقه با قدرت 99 کیلو وات و دبی 200 متر مکعب بر ساعت است. این پمپ ها جهت انتقال آب به مخازن مرتفع از قبیل مخازن شهران در نظر گرفته شده که در شمال ساختمان اداری در زیر زمین واقع شده اند. کنترل این ایستگاه پمپاژ بر عهده تله متری است و اکثر مواقع مورد استفاده قرار نمی گیرد.

5-3-11- ساختمان اداری
این تصفیه خانه دارای ساختمان اداری به مساحت 350 متر مربع می باشد که دو طبقه بوده و شامل دفاتر مدیریتی، اداری، بهره برداری و آزمایشگاه می باشد.

5-3-12- سالن صافی ها
تجهیزات کنترل و بهره برداری صافی ها در هریک از فازهای تصفیه خانه در یک سالن صافی با ابعاد 5*120 متر قرار دارند که به صورت طولی در راستای عرض صافی ها قرار گرفته و دارای دو طبقه می باشد. در طبقه بالایی تجهیزات کنترلی و در طبقه پایین شیرآلات خروجی و شستشوی صافی ها و نیز تجهیزات تنظیم کننده سرعت آب صافی که از نوع سیفون و شناور می باشند قرار دارند. در فاز قدیم برای هر صافی و در فاز جدید برای هر زوج صافی تجهیزات مجزایی در نظر گرفته شده است.

5-3-13- ساختمان مواد شیمیایی
تصفیه خانه سوهانک دارای ساختمان مواد شیمیایی واقع در ضلع شمالی تصفیه خانه بوده که مجهز به تجهیزات کلرزنی، تهیه شیر آهک و تززیق کلرورفریک می باشد. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق کلرورفریک در فاز قدیم شامل یک پمپ انتقال 5/3 کیلوواتی، دو مخزن تزریق 20 متر مکعبی و چهار پمپ تزریق دیافراگمی و در فاز جدید نیز شامل یک پمپ انتقال 5/5کیلوواتی، دو مخزن تزریق 20 متر مکعبی و چهار پمپ تزریق دیافراگمی می باشد. همچنین مخازن ذخیره کلرورفریک که شامل دو مخزن ذخیره 450 متر مکعبی برای فاز قدیم و چهار مخزن ذخیره 141 متر مکعبی برای فاز جدید است در مجاورت ساختمان مواد شیمیایی و در قسمت شمالی آن قرار دارند.
این تصفیه خانه دارای یک دستگاه کلریناتور تحت خلأ با ظرفیت 40 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی اولیه و یک دستگاه کلریناتور تحت خلأ با ظرفیت 40 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی می باشند. برای نگهداری کپسول های کلر از اتاقی در شمال ساختمان مواد شیمیایی و در مجاورت مخازن کلرورفریک استفاده می شود. تجهیزات کلرزنی ذکر شده دارای قسمتی مجزا در ساختمان مواد شیمیایی بوده که به دلیل خطرهای احتمالی ناشی از گاز کلر این قسمت مجهز به سیستم های ایمنی لازم از قبیل سنسور های نشت یاب کلر و سیستم تهویه می باشد. بخش غربی ساختمان مواد شیمیایی به منظور نگهداری آهک و تهیه و تزریق شیر آهک استفاده می شود. تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک شامل یک مخزن انحلال 50 متر مکعبی، دو همزن 5/3 کیلوواتی، یک همزن 5/1 کیلو واتی، دو همزن 3 کیلو واتی و دو پمپ تزریق 6/3 کیلوواتی با دبی 20 متر مکعب بر ساعت می باشد.


5-3-14- کار گاه فنی و انبار تجهیزات
کارگاه فنی با مساحت 145 متر مربع در قسمت شمالی تصفیه خانه و در مجاورت ساختمان مواد شیمیایی در نظر گرفته شده که شامل کارگاه مکانیک، برق و انبار تجهیزات می باشد. این کارگاه شامل تجهیزات جوشکاری، تراشکاری، آهنگری, تأسیسات لوله کشی, تعمیر شیرآلات و پمپها و کمپرسورها، نگهداری و تعمیرات تابلوهای صنعتی و تعمیرات تأسیسات و روشنایی تصفیه خانه می باشد.

5-3-15- انبار خدماتی
انبار خدماتی این تصفیه خانه به عنوان اتاقی مجزا در ساختمان کارگاه فنی در نظر گرفته شده و حدود 25 مترمربع فضا را به خود اختصاص داده است.

5-3-16- آزمایشگاه
آزمایشگاه تصفیه خانه سوهانک به مساحت 50 مترمربع در ساختمان اداری واقع بوده و دارای تجهیزات به شرح جدول 5-2 می باشد.​

آب مقطرگیری	1
اون	1
پی.اچ متر	1
ترازوی دیجیتالی	1
دستگاه جار	1
دستگاه کلر سنج آنلاین	1
بن ماری	1
اسپکتروفتومتر	12
کدورت سنج	1
هدایت سنج	1
هود آزمایشگاهی	2
دستگاه پی.اچ متر آنلاین	1
شیکر	1
میکروسکوپ	1
همزن مغناطیسی	1
اسپکتروفتومتر	1
راکتور COD	1
یخچال	1

​

 

[P O U R I A]

تصفیه خانه آب بندرعباس

تصفیه خانه آب بندرعباس

تصفیه خانه بندرعباس جهت تأمین بخش اعظمی از آب شرب شهر بندرعباس طراحی و راه اندازی شده است. این تصفیه خانه دارای دو قسمت اصلی می باشد که به دلیل فاصله زمانی بین بهره برداری از این دو بخش به نام های فاز 1 و 2 تصفیه خانه نام گذاری گردیده است.

6-1- ظرفیت و محدوده کاری
احداث فاز 1 تصفیه خانه بندرعباس توسط شرکت های تابلیه و دگرمونت فرانسه به عنوان پیمانکار ساختمانی و تأسیساتی و با مشاوره شرکت همکار آغاز و در سال 1364 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 1 متر مکعب بر ثانیه می باشد که به صورت عملی حداکثر تا ظرفیت 9/0 متر مکعب بر ثانیه از این فاز بهره برداری می شود. فاز دوم تصفیه خانه نیز توسط شرکت تیاب بنا به عنوان پیمانکار ساختمانی و شرکت های توسعه منابع آب خاورمیانه ، ساپتا و ماشین سازی ویژه به عنوان پیمانکارهای تأسیساتی و با مشاوره شرکت مهندسین مشاور مهاب قدس احداث و در سال 1379 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این فاز معادل 2 متر مکعب بر ثانیه و در شرایط خاص تا 4/2 متر مکعب بر ثانیه آب را نیز تصفیه می نماید. که در حال حاضر به دلیل عدم نیاز شبکه حداکثر به میزان 2/1 متر مکعب بر ثانیه از این تصفیه خانه بهره برداری می گردد. آب خام ورودی این تصفیه خانه از سد استقلال میناب تأمین می شود که توسط دو خط انتقال فولادی به طول 90 کیلومتر و قطرهای 1600 و 1400 میلی متر از ضلع شرقی با روش ثقلی وارد تصفیه خانه می شود. آب صاف تصفیه خانه نیز در مخازن 1600 متر مکعبی فاز یک و 7500 متر مکعبی فاز 2 ذخیره و از آن جا توسط ایستگاه پمپاژ موجود در تصفیه خانه به مخازن سطح شهر انتقال می یابد.

6-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
تصفیه خانه بندرعباس در فاصله 7 کیلومتری جاده بندرعباس- میناب در شرق شهر بندرعباس واقع شده است. مالکیت زمین تصفیه خانه به مساحت حدود 5/11 هکتار و به ابعاد 250*460 متر در اختیار "شرکت آب و فاضلاب شهری استان هرمزگان" می باشد

6-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه، تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

6-3-1- حوضچه اختلاط سریع
فاز 1 تصفیه خانه بندرعباس دارای یک عدد حوضچه اختلاط سریع به حجم 55 متر مکعب با یک عدد همزن 5/5 کیلوواتی و فاز 2 نیز دارای یک عدد حوضچه اختلاط سریع به حجم 135 متر مکعب با دو عدد همزن 30 کیلوواتی می باشد.

6-3-2- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در فاز 1 تصفیه خانه بندرعباس توسط شش صافی از نوع ماسه ای تند ثقلی با مساحت 91 متر مربع انجام می گیرد. این فرآیند در فاز 2 تصفیه خانه توسط چهارده صافی از نوع ماسه ای تند ثقلی با مساحت 91 متر مربع انجام می گیرد. دانه بندی ماسه های مورد استفاده در این صافی ها بین 2/1 و 6/1 میلی متر تغییر می کند. ضخامت کل لایه های ماسه در حدود 105 سانتی متر بوده و کنترل سرعت آب صافی ها از نوع سیفون و شناور می باشد.

6-3-3- مخازن ذخیره آب صاف
فاز 1 تصفیه خانه بندرعباس دارای یک مخزن با ظرفیت 1600 متر مکعب و فاز 2 نیز دارای یک مخزن 7500 متر مکعبی می باشند که در ضلع جنوبی تصفیه خانه و در پایین صافی ها واقع شده اند.

6-3-4- فرآیند تصفیه آب
آب ورودی تصفیه خانه بندرعباس در محل تصفیه خانه آب میناب به صورت ابتدایی تصفیه می شود و فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه از نوع فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل ذیل است:
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• اختلاط سریع
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• ذخیره سازی
همچنین علاوه بر موارد فوق فرآیند ازن زنی نیز برای این تصفیه خانه طراحی و نصب شده است که هنوز مورد بهره برداری قرار نگرفته است. این فرآیند علاوه بر گندزدایی باعث حذف آهن، منگنز و از بین بردن کامل بو، طعم و رنگ نامطلوب و از همه مهم تر تخریب ترکیبات آلی مضر و سرطان زای آب می شود.



6-3-4-1- فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی
در تصفیه خانه آب بندرعباس سولفات آلومینیوم به عنوان ماده منعقد کننده پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به کانال آب خام تزریق می گردد. همچنین در صورت نیاز از پلی الکترولیت نیز به عنوان کمک منعقد کننده جهت بهبود فرآیند انعقاد استفاده می شود. از آنجائیکه این فرآیند به طور عمده در محل تصفیه خانه آب میناب از قبل بر روی آب انجام گرفته میزان و موارد استفاده از این مواد بسیار به ندرت بوده و هزینه آن ها قابل صرف نظر است. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.


6-3-4-2- مرحله اختلاط سریع
در این مرحله به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.

6-3-4-3- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می گیرد. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مساله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو شده و پساب حاصل از شستشو به استخر جمع آوری آب شستشوی صافی ها انتقال می یابد.

6-3-4-4- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

6-3-4-5- ذخیره سازی
آب صاف هر دو تصفیه خانه در مخازن موجود در تصفیه خانه جمع آوری گردیده و از آنجا به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.

6-3-5- ساختمان مواد شیمیایی
هر یک از فاز های 1 و 2 تصفیه خانه بندرعباس دارای ساختمان مواد شیمیایی به طور مجزا هستند که به تجهیزات کلرزنی، تهیه و تزریق سولفات آلومینیوم و پلی الکترولیت مجهز می باشد. ساختمان مواد شیمیایی فاز 1 به مساحت 300 متر مربع و به ابعاد 5/12*24 در جنوب ساختمان صافی های این فاز قرار دارد. ساختمان مواد شیمیایی فاز 2 نیز به مساحت 521 متر مربع وبه ابعاد 5/16*6/31 متر در جنوب ساختمان صافی های فاز 2 قرار دارد. از این ساختمان به عنوان انبار مواد شیمیایی نیز استفاده می شود. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق سولفات آلومینیوم و پلی الکترولیت در فاز 1 تصفیه خانه شامل چهار مخزن تزریق 4 متر مکعبی، چهار پمپ تزریق 55/0 کیلوواتی با دبی 246/0 متر مکعب بر ساعت و چهار همزن 1/1 کیلوواتی می باشد. در فاز 2 نیز دو مخزن تزریق 6 متر مکعبی، دو پمپ تزریق 35/0 کیلوواتی و دو همزن 1/1 کیلوواتی برای آماده سازی و تزریق سولفات آلومینیوم در نظر گرفته شده است. فاز 1 تصفیه خانه بندرعباس دارای پنج دستگاه کلریناتور برای کلرزنی نهایی سه دستگاه با ظرفیت تزریق 12 کیلوگرم بر ساعت و دو دستگاه با ظرفیت تزریق 10 کیلو گرم بر ساعت می باشد. فاز 2 تصفیه خانه نیز دارای چهار دستگاه کلریناتور با ظرفیت 20 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی است.

6-3-6- سالن صافی ها
سالن صافی ها که در برگیرنده صافی ها و تجهیزات کنترلی شستشو و بهره برداری آنها می باشد به صورت طولی در راستای عرض صافی ها قرار گرفته است. سالن صافی ها در فاز 1 به مساحت 2600 متر مربع و به ابعاد 65*40 متر و در ضلع شمالی این فاز واقع شده است. در فاز 2 نیز سالن صافی ها به مساحت 1390 متر در ضلع شمالی فاز 2 واقع شده است. این سالن دارای دو طبقه بوده که در طبقه بالایی تجهیزات کنترلی صافی ها و در طبقه پایین شیرآلات خروجی و شستشوی صافی ها و نیز تجهیزات تنظیم کننده سرعت قرار دارند.

6-3-7- ساختمان اداری
این تصفیه خانه دارای یک ساختمان اداری با مساحت 648 متر مربع واقع در ضلع غربی تصفیه خانه می باشد که شامل دفاتر اداری، مدیریتی، بهره برداری و نیز آزمایشگاه تصفیه خانه می باشد.

6-3-8- پست برق اضطراری
در مواقع اضطراری دستگاه دیزل ژنراتور با ظرفیت نامی تولید برق 2200 کیلووات جهت تأمین برق تصفیه خانه بندرعباس پیش بینی گردیده است. همچنین دستگاه دیزل ژنراتور دیگری با ظرفیت نامی تولید برق 6/17 کیلووات جهت تأمین برق راه اندازی دستگاه دیزل ژنراتور 2200 کیلوواتی در نظر گرفته شده که این تجهیزات در پست برق اضطراری مشترکی در ضلع شمال غربی تصفیه خانه قرار دارند.

6-3-9- کارگاه فنی و انبار تجهیزات
کارگاه فنی این تصفیه خانه در شمال ساختمان صافی ها و در مجاورت منبع هوایی آب قرار گرفته است که شامل تجهیزات جوشکاری، تراشکاری، آهنگری, تأسیسات و لوله کشی, تعمیر شیرآلات و پمپ ها و کمپرسورها، نگهداری و تعمیرات تابلوهای صنعتی و تعمیرات تأسیسات و روشنایی تصفیه خانه می باشد. انبار تجهیزات این تصفیه خانه در مجاورت کارگاه فنی تصفیه خانه قرار دارد که دارای مساحت 287 متر مربع و به ابعاد 1/10*3/28 متر می باشد. همچنین انبار دیگری در ضلع غربی تصفیه خانه قرار دارد که در حال حاضر در اختیار شرکت آب منطقه ای استان هرمزگان بوده و برای نگهداری بعضی از تجهیزات از آن استفاده می شود.

6-3-10- ایستگاه پمپاژ
ایستگاه پمپاژ تصفیه خانه بندرعباس در مجاورت مخزن آب صاف فاز 1 و ساختمان اداری واقع شده است. در مجموع شش عدد پمپ سانتریفوژ با قدرت 320 کیلووات، دبی 850 متر مکعب بر ساعت، هد 90 متر و سرعت دورانی 1470 دور بر دقیقه برای فاز 1 در نظر گرفته شده است. فاز 2 نیز دارای چهار عدد پمپ سانتریفوژ شامل دو عدد پمپ با مشخصات ذکر شده برای پمپ های فاز 1 و دو عدد پمپ دیگر با قدرت 850 کیلووات، دبی 3060 متر مکعب بر ساعت، هد 5/66 متر و سرعت دورانی 1470 دور بر دقیقه می باشد.

6-3-11- ساختمان های ازن زنی
این ساختمان ها که شامل ساختمان ژنراتور، اتاق کنترل و اتاق تانک های تماس می باشند در ضلع جنوبی فاز 2 قرار گرفته اند و در حال حاضر در اختیار شرکت آب منطقه ای استان هرمزگان می باشند.


6-3-12- آزمایشگاه
آزمایشگاه این تصفیه خانه با مساحت 6/146 مترمربع در ساختمان اداری واقع بوده و دارای تجهیزاتی به شرح جدول 6-1 می باشد.
جدول 6-1- فهرست تجهیزات آزمایشگاهی تصفیه خانه بندرعباس​

آب مقطرگیری	3
اون	2
اسپکتروفتومتر	2
پی.اچ متر	2
ترازوی دیجیتالی	3
بن ماری	2
دماسنج جیوه ای	2
راکتور COD	2
فلیم فتومتر	1
کدورت سنج	2
هدایت سنج	2
هود آزمایشگاهی	2
یخچال	3
میکروسکوپ	2
فور(آون)	2
انکوباتور	3
همزن مغناطیسی	2
دستگاه کلر سنج آنلاین	1

 

[P O U R I A]

تصفیه خانه آب بابا شیخعلی اصفهان

تصفیه خانه آب بابا شیخعلی اصفهان

تصفیه خانه بابا شیخعلی یکی از بزرگ ترین تصفیه خانه های آب ایران به شمار می رود که در کیلومتر 45 جاده اصفهان- شهرکرد و در جوار شهر زاینده رود واقع شده و علاوه بر شهر اصفهان آب 40 شهر و 400 روستای دیگر و تعداد زیادی از صنایع بزرگ و کوچک استان اصفهان را تأمین می نماید.

7-1- ظرفیت و محدوده کاری
تصفیه خانه بابا شیخعلی دارای دو فاز یک و دو به شرح مشخصات ذیل می باشد:
احداث فاز یک تصفیه خانه اصفهان در سال 1361 توسط شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان آغاز و بعد ازگذشت حدود 7 سال در سال 1368 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این فاز 5 متر مکعب بر ثانیه می باشد. احداث فاز دو این تصفیه خانه نیز در سال 1380 توسط شرکت سراوان و زلال ایران به عنوان پیمانکارهای ساختمانی و تأسیساتی و با مشاوره شرکت ایران آب آغاز و در دو مرحله در سال های 1383 و 1386 به بهره برداری رسیده است. ظرفیت اسمی فاز دو 5/7 متر مکعب بر ثانیه می باشد.
آب خام ورودی این تصفیه خانه از سد چم آسمان که در محل چم آسمان در فاصله 8 کیلومتری تصفیه خانه بر روی رودخانه زاینده رود قرار گرفته تأمین می شود. آب خام پس از طی مراحل آشغال گیری، ماسه گیری، ته نشینی مقدماتی و کلرزنی در سد چم آسمان توسط تونلی به طول 7779 متر و قطر 3000 میلی متر به تصفیه خانه انتقال یافته و از ضلع شمال غربی با روش ثقلی وارد و به تصفیه خانه تحویل داده می شود. آب صاف در مخازن داخل تصفیه خانه ذخیره و سپس به شبکه آبرسانی انتقال می یابد که علاوه بر شهر اصفهان بیش از 40 شهر و 400 روستا و نیز تعداد زیادی از صنایع بزرگ و کوچک را تحت پوشش قرار می دهد.

7-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
مساحت کل اراضی این تصفیه خانه معادل 78 هکتار است. از نظر مالکیت زمین اراضی بخشهای مختلف این تصفیه خانه در اختیار "شرکت آب و فاضلاب شهری استان اصفهان، شرکت ذوب آهن و شخص حقیقی" می باشد
7-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه،تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

7-3-1- کانال آب خام و آشغالگیر
آب خام فاز یک از کانالی به طول 400 متر و آب خام فاز دو از کانالی به طول 180 متر که هر دو به عرض 6 متر و عمق 3 متر می باشند تزریق می شود. همچنین جهت جلوگیری از ورود آشغال به تأسیسات تصفیه آب دو واحد دو تایی توری آشغال گیر در مسیرهای ورودی قرار داده شده است. این آشغال گیرها از تسمه های فولادی مشبک ساخته شده اند.

7-3-2- حوضچه اختلاط سریع
فاز یک تصفیه خانه بابا شیخعلی دارای دو حوضچه اختلاط سریع به حجم 196 متر مکعب با دو همزن پره ای 8/6 کیلوواتی می باشد. فاز دو تصفیه خانه نیز دارای دو حوضچه اختلاط سریع به حجم 428 متر مکعب با دو همزن 15 کیلوواتی می باشد.

7-3-3- حوضچه های زلال ساز
آب پس از خروج از حوضچه اختلاط سریع توسط حوضچه تقسیم بین حوضچه های زلال ساز که از نوع کلاریفایر (کلاریفلاکیولیتور) می باشند تقسیم می شود. فاز یک تصفیه خانه دارای چهار حوضچه زلال ساز و فاز دو نیز دارای شش حوضچه زلال ساز بوده که هر کدام از آن ها به قطر 48 متر، عمق 4/6 متر و ظرفیت 9172 متر مکعب می باشند. همچنین هر یک از کلاریفایرها دارای یک نیم پل متحرک دوار است که بر روی آن پاروهایی به منظور جمع آوری و هدایت لجن ته نشین شده به سمت خروجی لجن نصب شده است. در فاز یک تجهیزات نصب شده بر روی پل هر کلاریفایر شامل یک همزن 1/9 کیلوواتی، یک الکتروموتور 10 کیلوواتی، یک گیربکس و یک پمپ لجن برگشتی 5/5 کیلوواتی و در فاز دو نیز شامل یک همزن 5/6 یا 10 کیلوواتی، یک الکتروموتور 5/6 یا 10 کیلوواتی، یک گیربکس و یک پمپ لجن برگشتی 3/6 کیلوواتی می باشد.

7-3-4- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در فاز یک این تصفیه خانه توسط بیست عدد صافی و در فاز دو توسط بیست و هشت عدد صافی شنی به مساحت 5/116 متر مربع و ابعاد 64/16*7 متر انجام می گیرد. صافی‌های موجود از نوع دولایه ای بوده که شامل لایه کوارتز به ارتفاع 80 سانتیمتر با دانه‌بندی 2/1-7/0 میلی متر و لایه آنتراسیت به ارتفاع 40 سانتیمتر و دانه‌بندی 5/2-4/1 میلی متر می شود. تعداد 9600 نازل در هر فیلتر جهت خروج آب از صافی ها در نظر گرفته شده است.

7-3-5- مخازن ذخیره آب صاف
آب صاف این تصفیه خانه به دو مخزن ذخیره آب که هر کدام 10 هزار متر مکعب ظرفیت داشته و در ضلع جنوبی تصفیه خانه واقع شده هدایت می گردد.

7-3-6- فرآیند تصفیه آب
در تصفیه خانه بابا شیخعلی فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل زیر است:
• آشغال گیری
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• اختلاط سریع
• کلرزنی مقدماتی
• ازن زنی
• زلال سازی
• صاف سازی
• کلرزنی نهایی
• ذخیره سازی

7-3-6-1- آشغال گیری
در این مرحله اجسام درشت معلق در آب خام توسط دو دستگاه آشغال گیر اتوماتیک از آن جدا می شوند تا از ورود آنها به تأسیسات تصفیه خانه جلوگیری به عمل آمده و آسیبی به تأسیسات و تجهیزات تصفیه خانه وارد نشود.


7-3-6-2- تهیه و تزریق مواد شیمیایی
در تصفیه خانه بابا شیخعلی از پلی آلومینیوم کلراید موسوم به PAC به عنوان ماده منعقدکننده استفاده می شود که کارآیی آن در عمل انعقاد و ایجاد لخته ها نسبت به سایر منعقدکننده های رایج بیشتر است. در صورت نیاز آهک جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد، به صورت شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می گردد که این امر در تصفیه خانه بابا شیخعلی به ندرت اتفاق می افتد. در گذشته از کلرورفریک و سولفات آلومینیوم نیز در عمل انعقاد استفاده می شده است اما در حال حاضر مصرف این مواد بسیار کم بوده و یا اصلاً اتفاق نمی افتد. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.

7-3-6-3- اختلاط سریع

در این مرحله به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.

7-3-6-4- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف از کلرزنی آب خام، سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آن ها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است. کلرزنی مقدماتی در تصفیه خانه آب بابا شیخعلی در دو مرحله ابتدا در حوضچه آرامش و سپس در کلکتور ورودی انجام می گیرد.

7-3-6-5- ازن زنی
در فاز یک این تصفیه خانه گندزدایی آب با ازن طی دو مرحله قبل و بعد از ته نشینی و توسط دستگاه های ازن ساز موجود در تصفیه خانه انجام می شود. این مرحله علاوه بر گندزدایی باعث حذف آهن، منگنز و از بین بردن کامل بو، طعم و رنگ نامطلوب و از همه مهم تر تخریب ترکیبات آلی مضر و سرطان زای آب می شود. عمل ضد عفونی کردن را ازن به مراتب بهتر و عمیق تر از کلر انجام می دهد و کلیه میکرو ارگانیسم ها و ویروس ها را نابود می سازد.

7-3-6-6- فرآیند زلال سازی
زلال سازهای این تصفیه خانه از نوع کلریفایر (یا به طور دقیق تر کلاریفلاکیولیتور) می باشند. در این حوضچه ها عمل انعقاد، لخته سازی و ته نشینی مواد انجام می گیرد. در هر کلریفایر دو حوضچه استوانه ای هم مرکز وجود دارد که حوضچه داخلی برای فرآیند لخته سازی و حوضچه خارجی برای ته نشینی لخته های ایجاد شده می باشد. آب ورودی بعد از اختلاط با مواد شیمیایی از مرکز کلاریفایر وارد حوضچه داخلی شده و به منظور سرعت بخشیدن به پدیده‌ی انعقاد و تشکیل لخته‌ها در تماس با لجن‌هایی قرار می‌گیرد که قبلاً از تصفیه‌آب حاصل شده است. دو همزن مکانیکی جریان چرخشی آرامی در حوضچه ایجاد می کنند تا از ته نشینی لجن در این حوضچه جلوگیری کنند.
پس از تماس آب با لجن در حوضچه داخلی و ایجاد لخته های بزرگ تر، آب توسط دریچه هایی واقع در کف دیوار حوضچه داخلی به حوضچه خارجی منتقل می شود. از آنجائیکه آب خروجی کلریفایر به وسیله کانال های کنگره ای واقع در لبه بیرونی کلریفایر خارج می شود جریان شعاعی و رو به بالای آرامی در حوضچه ایجاد شده که سرعت آب با نزدیک تر شدن به کانال خروجی کاهش می یابد. در نتیجه از آنجا که لخته های ایجاد شده سنگین بوده و انرژی لازم برای حرکت قائم در جهت خروج آب را ندارند ته نشین می شوند. لجن ته‌نشین شده به وسیله پاروهایی که توسط پل متحرک همواره در حال چرخش هستند جمع آوری و به سمت کانال لجن واقع در کف دیواره حوضچه میانی هدایت می شوند. پس از آن که مقدار لجن ایجاد شده به حد معینی رسید مقداری از آن توسط شیر تخلیه از کلاریفایر خارج می شود تا مجدداً مقدار آن به حد مجاز برسد.

7-3-6-7- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو شده و پساب حاصل به داخل رودخانه زاینده رود هدایت می شود.

7-3-6-8- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

7-3-6-9- ذخیره سازی
آب صاف خروجی از تصفیه خانه در دو مخزن 10 هزار مترمکعبی جمع آوری گردیده و از آنجا توسط خطوط انتقال آب صاف به مخازن شهر اصفهان و سایر روستاها و کارخانجات تحت پوشش انتقال می یابد.

7-3-7- برق اضطراری
پست برق اضطراری تصفیه خانه به مساحت 187 متر مربع و ابعاد 17*11 متر در مرکز تصفیه خانه واقع شده و دارای دو دستگاه دیزل ژنراتور 630 کیلوواتی می باشد.

7-3-8- ساختمان اداری
ساختمان اداری این تصفیه خانه به مساحت 1260 متر مربع در ضلع جنوبی تصفیه خانه و مقابل درب ورودی واقع شده است. این ساختمان علاوه بر دفاتر مدیریتی، بهره برداری و اداری تصفیه خانه شامل آزمایشگاه و اتاق کنترل نیز می شود.


7-3-9- سالن صافی ها
سالن صافی ها که در برگیرنده صافی ها، تجهیزات کنترلی شستشو و بهره برداری آن ها می باشد به صورت طولی در امتداد ضلع جنوبی تصفیه خانه قرار گرفته است. ابعاد این ساختمان در فاز یک معادل 45*100 متر و مساحت آن نیز 4500 متر مربع می باشد. سالن صافی ها در فاز دو دارای ابعاد 45*130 متر و مساحت 5850 متر مربع می باشد. نوع سازه این ساختمان ها بتنی بوده و دارای دو طبقه می باشند که در طبقه بالایی صافی ها و تجهیزات کنترلی آن ها و در طبقه پایین شیرآلات خروجی و شستشوی صافی ها و نیز تجهیزات تنظیم کننده سرعت آب صافی ها قرار دارند.

7-3-10- ساختمان مواد شیمیایی
ساختمان مواد شیمیایی در تصفیه خانه بابا شیخعلی شامل تجهیزات تهیه و تزریق PAC (پلی آلومینیوم کلراید) و نیز کلرورفریک و سولفات آلومینیوم می باشد. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق آهک در فاز یک شامل چهار مخزن 135 متر مکعبی، چهار همزن 5/5 کیلوواتی و چهار پمپ تزریق 2/2 کیلوواتی است. به منظور تهیه و تزریق PAC در فاز یک چهار مخزن 135 متر مکعبی و چهار پمپ تزریق 2/2 کیلوواتی و در فاز دو نیز چهار مخزن 140 متر مکعبی، چهار همزن 4 کیلوواتی و چهار پمپ تزریق 3 کیلوواتی در نظر گرفته شده است.

7-3-11- ساختمان ازن زنی
ساختمان ازن زنی تصفیه خانه بین زلال سازهای فاز یک و در مجاورت حوضچه های اختلاط سریع و تقسیم کننده این فاز قرار گرفته است. تجهیزات ازن زنی شامل دو دستگاه ازن ساز 170 کیلوواتی با ظرفیت تولید 9 کیلوگرم بر ساعت و توزیع کننده های ازن و نیز خط تزریق به طول 48 متر می باشد.

7-3-12- ساختمان کلرزنی
ساختمان کلرزنی به مساحت 1200 متر مربع و ابعاد 40*30 متر در مجاورت سالن صافی های فاز یک و در ضلع شرقی تصفیه خانه قرار گرفته و دارای تجهیزات کلرزنی و ایمنی مربوطه می باشد. این ساختمان از دو بخش تشکیل شده که شامل بخش نگهداری و نصب کپسول های کلر و بخش کلرزنی می باشد. تجهیزات کلرزنی در فاز یک شامل چهار دستگاه کلریناتور با ظرفیت تزریق 40 کیلوگرم بر ساعت برای کلرزنی اولیه و چهار دستگاه کلریناتور با ظرفیت تزریق20 کیلوگرم بر ساعت برای کلرزنی ثانویه و در فاز دو شامل سه دستگاه کلریناتور با ظرفیت تزریق 40 کیلوگرم بر ساعت برای کلرزنی اولیه و سه دستگاه کلریناتور با ظرفیت تزریق40 کیلوگرم بر ساعت برای کلرزنی ثانویه می باشد. همچنین چهار دستگاه تبخیرکننده کلر با ظرفیت 200 کیلوگرم بر ساعت در کلرزنی اولیه و ثانویه هر یک از فازها مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجائیکه گاز کلر دارای خطرات بسیاری بوده و در صورت نشتی بیش از اندازه در محیط باعث بروز مشکلاتی از جمله مسمومیت شدید و حتی مرگ می‌گردد لذا سیستم های ایمنی برای مواجهه با این شرایط در ساختمان کلرزنی در نظر گرفته شده است. تجهیزات سیستم ایمنی شامل اگزوزفن، حوضچه آهک، دوش اضطراری، چشم شور و دتکتور نشت کلر می باشد.


7-3-13- انبارها
انبارهای این تصفیه خانه شامل انبار مواد شیمیایی، انبار اسید سولفوریک، انبار مرکزی و انبار تجهیزات می باشد. انبار مواد شیمیایی و اسید سولفوریک در شمال زلال سازها در ساختمانی به مساحت 3000 متر مربع که شامل کارگاه ها نیز می شود قرار دارند. انبار مرکزی و انبار تجهیزات نیز بین زلال سازهای فاز یک و دو قرار گرفته اند.

7-3-14- کار گاه فنی
کارگاه فنی تصفیه خانه به مساحت 112 متر مربع و ابعاد 16*7 متر شامل تجهیزات تعمیر و نگهداری، تأسیسات و ماشین آلات تصفیه خانه بوده و در مجاورت انبار مواد شیمیایی تصفیه خانه قرار دارد.


7-3-15- آزمایشگاه
آزمایشگاه تصفیه خانه بابا شیخعلی به مساحت 400 متر مربع و ابعاد 50*8 متر در طبقه دوم ساختمان اداری تصفیه خانه قرار گرفته و دارای تجهیزات به شرح جدول 7-1 می باشد.​

آب مقطرگیری	1
اون	1
اسپکتروفتومتر	1
پی.اچ متر	1
ترازوی دیجیتالی	1
بن ماری	1
دماسنج	1
کلر سنج	1
دستگاه جار	1
کدورت سنج	1
هدایت سنج	1
هود آزمایشگاهی	1
یخچال	1
میکروسکوپ	1
دستگاه پی.اچ متر آنلاین	4
دستگاه کدورت سنج آنلاین	3
همزن مغناطیسی	1
دستگاه کلر سنج آنلاین	2

 

[P O U R I A]

تصفیه خانه آب مشکین شهر

تصفیه خانه آب مشکین شهر

تصفیه خانه مشکین شهر جهت تأمین بخش اعظمی از آب شرب شهر مشکین شهر طراحی و راه اندازی شده است. این تصفیه خانه در شهر مشکین شهر و در ارتفاع 1460 متری از سطح دریا در انتهای کوی فرهنگیان و جنب پادگان قدس واقع شده است.

10-1- ظرفیت و محدوده کاری
احداث تصفیه خانه مشکین شهر در سال 1384 توسط شرکتهای فزایند و رهسرا به عنوان پیمانکارهای ساختمانی و تأسیساتی و با مشاوره شرکت فرازآب آغاز و بعد ازگذشت حدود 3 سال در سال 1386 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 45/0 متر مکعب بر ثانیه (450 لیتر در ثانیه) است که در حال حاضر در حدود 22/0 متر مکعب بر ثانیه (220 لیتر در ثانیه) به صورت عملیاتی بهره برداری می شود. آب خام ورودی این تصفیه خانه از رودخانه های خیاوچای، نهرخاتون و کرکری تأمین می شود که توسط خط انتقال به طول 5/66 کیلومتر از جنس آزبست، داکتیل و فولاد به تصفیه خانه منتقل می شود. انتقال آب خام به تصفیه خانه با روش ثقلی انجام می شود. آب صاف تصفیه خانه نیز در مخزن آب صاف تصفیه خانه ذخیره و سپس توسط ایستگاه پمپاژ داخل تصفیه خانه به شبکه آبرسانی انتقال می یابد.

10-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
مساحت کل اراضی این تصفیه خانه معادل 7 هکتار می باشد که در انتهای کوی فرهنگیان و در ضلع غربی پادگان قدس سپاه واقع شده است. مالکیت زمین تصفیه خانه در اختیار "شرکت آب منطقه ای استان اردبیل" می باشد. سند مالکیت زمین تصفیه خانه نیز به شکل اقرارنامه و کاربری زمین از نوع خدماتی می باشد.
10-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه،تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

10-3-1- شیرخانه ورودی
این شیرخانه جهت نصب شیرهای کنترل آب ورودی و بای پس تصفیه خانه و نصب تجهیزات اندازه گیری مانند pH متر، کدورت سنج و دبی سنج در ابتدای مسیر ورود آب خام در نظر گرفته شده است.

10-3-2- حوضچه دبی سنجی
به منظور نصب دبی سنج آب ورودی و رعایت حداقل فاصله نصب دبی سنج و عدم وجود اغتشاش (توربولانس) یا تغییر سرعت جریان در قبل و بعد آن حوضچه ای به ابعاد 5/2*5/2 متر در نظر گرفته شده است.

10-3-3- حوض هوادهی
این حوض از نوع آبشاری پله ای و به صورت سه دایره متحدالمرکز و به شعاع کلی 5/4 متر در نظر گرفته شده که کلرزنی اولیه در این محل انجام می شود.
10-3-4- کانال ارتباط هوادهی با اختلاط سریع
برای این منظور کانالی به طول 10 متر و عرض 2/1 متر در نظر گرفته شده است.

10-3-5- حوضچه اختلاط سریع
پس از تزریق مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه، آب وارد سه حوضچه اختلاط سریع بتنی به ظرفیت 8/5 متر مکعب و ابعاد 2/1*2/2*2/2 متر می شود. هر حوضچه دارای دو دستگاه هم زن 5/7 کیلوواتی برای اختلاط یکنواخت و سریع مواد شیمیایی تزریق شده در آب می باشد.

10-3-6- حوضچه های منعقد کننده
تصفیه خانه مشکین شهر دارای سه واحد منعقد کننده جهت ایجاد لخته در سه مرحله می باشد. هر واحد دارای سه حوضچه منعقد کننده 8/121 متر مکعبی به ابعاد 5/3*9/5*9/5 متر و مجهز به دو دستگاه هم زن دور متغیر می باشند که با استفاده از دورهای مختلف در هر حوضچه باعث انعقاد ذرات معلق در آب و ایجاد لخته های بزرگ تر لجن می شود.

10-3-7- حوضچه های ته نشینی
این تصفیه خانه دارای سه حوضچه ته نشینی بتنی مستطیلی شکل به ظرفیت 1701 متر مکعب و ابعاد 5/3*9*54 متر می باشد. دو دستگاه لجن روب 2/2 کیلوواتی و چهار قیف تخلیه لجن در هر حوضچه جهت تخلیه لجن ته نشین شده در نظر گرفته شده است.

10-3-8- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در این تصفیه خانه توسط هشت زوج صافی شنی از نوع آکازور V تند ثقلی با مساحت 54 متر مربع انجام می شود. دانه بندی ماسه های مورد استفاده در این صافی ها بین 6/0 و 2/1 میلی متر و ضخامت کل لایه های ماسه 80 سانتی متر و ضریب یکنواختی دانه های ماسه (UC) معادل 5/1 می باشد. همچنین در زیر لایه های ماسه لایه ای نگهدارنده به ضخامت 10 سانتی متر قرار دارد. کنترل سرعت آب صافی از نوع سیفون و شناور می باشد. سه پمپ آب بکواش 30 کیلوواتی و سه دمنده هوای 37 کیلوواتی نیز جهت شستشوی صافی ها در نظر گرفته شده است.

10-3-9- مخازن ذخیره آب صاف
آب صاف این تصفیه خانه در مخزن اصلی ذخیره آب که 10 هزار متر مکعب ظرفیت دارد ذخیره می گردد.

10-3-10- مخزن آب بازیافتی
آب حاصل از بکواش صافی به یک مخزن آب بتنی به ظرفیت 500 متر مکعب و ابعاد 3*13*13 متر منتقل و در آنجا پس از ته نشینی لجن آب حاصل به وسیله دو دستگاه پمپ 5/18 کیلوواتی با دبی 250 مترمکعب بر ساعت به کانال تقسیم حوضچه های منعقد کننده منتقل می شود.


10-3-11- فرآیند تصفیه آب
در تصفیه خانه مشکین شهر فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل ذیل است:

• هوادهی
• کلر زنی مقدماتی
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• اختلاط سریع
• زلال سازی
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• ذخیره سازی

10-3-11-1- مرحله هوادهی
در این مرحله آب در تماس نزدیک با حباب های هوا قرار می گیرد. هدف از هوادهی آب خام حذف متان، سولفید هیدروژن و سایر ترکیبات آلی فراری می باشد که در بو و طعم آب تأثیر بسزایی دارند. همچنین هوادهی تأثیر بسزایی در کاهش آهن و منگنز حل شده در آب دارد.

10-3-11-2- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف از کلر زنی آب خام، سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آن ها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است.

10-3-11-3- فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی

کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده با خلوص 40 درصد در مخازنی با ظرفیت 122 متر مکعب در این تصفیه خانه ذخیره و پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به حوضچه اختلاط سریع تزریق می گردد. همچنین در بعضی موارد به جای کلرورفریک از پلی آلومینیوم کلراید موسوم به PAC که کارآیی بالاتری در عمل انعقاد و ایجاد لخته ها دارد استفاده می شود. آهک نیز جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد به صورت شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می شود. به منظور به دست آوردن لخته های بزرگتر و سنگین تر به خصوص در زمستان (زمانی که دمای محیط کمتر از 12 درجه سانتیگراد می باشد) از پلی الکترولیت به عنوان کمک منعقد کننده استفاده می شود. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.


10-3-11-4- مرحله اختلاط سریع
به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها در این مرحله مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.

10-3-11-5- فرآیند زلال سازی
در مرحله بعد آب وارد حوضچه های ته نشینی می شوند. در این حوضچه ها لخته های ایجاد شده در حوضچه های منعقد کننده ته نشین می شوند. آب از مرکز کلاریفایر وارد حوضچه شده و از لبه خارجی کلریفایر خارج می شود. جریان شعاعی و رو به بالای آرامی در حوضچه ایجاد شده که سرعت آب با نزدیک تر شدن به کانال خروجی کاهش می یابد. در نتیجه از آنجائیکه لخته های ایجاد شده سنگین بوده و انرژی لازم برای حرکت قائم در جهت خروج آب را ندارند ته نشین می شوند. لجن ته‌نشین شده به وسیله پاروهایی که توسط پل متحرک همواره در حال چرخش هستند جمع آوری و در دوره های معین تخلیه می شود.
فرآیند زلال سازی در این تصفیه خانه در دو مرحله صورت می گیرد. در مرحله اول آب خروجی از حوضچه اختلاط سریع وارد حوضچه های منعقد کننده می شود. در این حوضچه ها عمل انعقاد و لخته سازی صورت می گیرد. چند همزن دور متغیر به آرامی در داخل آب چرخیده و در اثر انرژی حاصل از این چرخش ذرات معلق در آب که در اثر تزریق مواد شیمیایی و اختلاط سریع بی بار شده اند به یکدیگر چسبیده و ایجاد لخته می کنند.

10-3-11-6- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری در جریان آب به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو شده و پساب حاصل از شستشو به حوضچه های تثبیت لجن و پس از ته نشینی لجن آن مجددا به کانال آب خام انتقال می یابد.

10-3-11-7- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

10-3-11-8- ذخیره سازی
آب صاف خروجی از تصفیه خانه در یک مخزن 10 هزار مترمکعبی جمع آوری گردیده و از آنجا به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.


10-3-12- ایستگاه پمپاژ
ایستگاه پمپاژ تصفیه خانه مشکین شهر به مساحت 172 متر مربع و به ابعاد 75/12*5/13 متر جهت پمپاژ آب به مخازن سطح شهر بعد از مخزن آب صاف تصفیه خانه در نظر گرفته شده است.

10-3-13- ساختمان اداری
ساختمان اداری تصفیه خانه شامل دفاتر مدیریتی، بهره برداری و اداری می باشد و دارای مساحت آن معادل 360 متر مربع می باشد.

10-3-14- سالن صافی ها
سالن صافی ها که دربرگیرنده صافی ها و تجهیزات کنترل و شستشو می باشد به مساحت 995 متر مربع دارای ابعاد 3/29*9/33 متر می باشد. این سالن دارای دو طبقه می باشد که طبقه بالایی شامل صافی ها و تجهیزات کنترلی آن ها و طبقه پایین شامل شیرآلات خروجی و شستشوی صافی ها و نیز تجهیزات تنظیم کننده سرعت می باشند.

10-3-15- ساختمان مواد شیمیایی
ساختمان مواد شیمیایی به مساحت معادل 241 متر مربع و به ابعاد 9/9*3/34 متر و دارای تجهیزات تهیه و تزریق مواد شیمیایی می باشد. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق کلرورفریک در تصفیه خانه مشکین شهر شامل دو مخزن ذخیره بتنی61 متر مکعبی، دو مخزن تزریق 2/5 متر مکعبی بتنی، دو پمپ انتقال برای انتقال کلرورفریک از مخازن ذخیره به مخازن تزریق با ظرفیت انتقال 11 متر مکعب بر ساعت، دو دمنده 5/7 کیلوواتی به عنوان همزن و دو پمپ تزریق است. تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک شامل دو مخزن انحلال 6 متر مکعبی بتنی، دو همزن 3 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 55/0 کیلوواتی با دبی 3 متر مکعب بر ساعت می باشد. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق پلی آلومینیوم کلراید (PAC) نیز شامل دو مخزن انحلال 3/2 متر مکعبی بتنی، 2 همزن 1/1 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 18/0 کیلوواتی با دبی 115/0 متر مکعب بر ساعت می باشد.

10-3-16- ساختمان کلر زنی
ساختمان کلرزنی به مساحت 1/158 متر مربع و به ابعاد 17*3/9 متر و دارای تجهیزات کلرزنی و ایمنی مربوطه می باشد. تجهیزات کلرزنی این تصفیه خانه شامل دو دستگاه کلریناتور تحت خلأ با ظرفیت 10 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی اولیه و یک دستگاه کلریناتور تحت خلأ با ظرفیت 10 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی، دو دستگاه بوستر پمپ با ظرفیت 10 متر مکعب بر ساعت و هجده سیلندر 820 لیتری گاز کلر می باشد. از آنجائیکه گاز کلر دارای خطرات بسیاری بوده و در صورت نشتی بیش از اندازه در محیط باعث بروز مشکلاتی از جمله مسمومیت شدید و حتی مرگ می‌گردد سیستم های ایمنی نیز برای مواجهه با این شرایط در ساختمان کلرزنی در نظر گرفته شده است.


10-3-17- کارگاه فنی و انبار تجهیزات
کارگاه فنی به مساحت 171 متر مربع و به ابعاد 5/7*7/12 متر برای انجام امور تعمیر و نگهداری تصفیه خانه و انبار تجهیزات به مساحت 171 متر مربع و به ابعاد 4/13*7/12 متر برای نگهداری تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز در بخش تعمیر و نگهداری از دیگر داراییهای این تصفیه خانه به شمار می رود.

10-3-18- آزمایشگاه
آزمایشگاه تصفیه خانه مشکین شهر به مساحت 42 متر مربع و به ابعاد 2/4*10 دارای تجهیزات به شرح جدول 10-1 می
باشد.​

آب مقطرگیری	1
اسپکتروفتومتر	1
پی.اچ متر	1
ترازوی دیجیتالی	2
دستگاه جار	1
همزن مغناطیسی	1
بن ماری	2
دماسنج	1
کدورت سنج	1
هدایت سنج	1

10-3-19- تجهیزات کنترلی
سیستم کنترلی تصفیه خانه به صورت pc-based بوده و مجهز به تجهیزات اندازه گیری آنلاین به شرح جدول 10-2 می باشد.​

دستگاه پی.اچ متر و دما	1
دستگاه کدورت سنج ورودی و خروجی	2
دستگاه کلر سنج	1
فلومتر ورودی و خروجی	2
ارتفاع سنج‌مواد شیمیایی داخل مخازن	8
ارتفاع سنج آب مخزن هوایی	1
آشکارساز گاز کلر دو کاناله	1
فلومتر هوای بک‌واش	1
ارتفاع سنج مخزن	2

10-3-20- پست برق و برق اضطراری
پست برق این تصفیه خانه به مساحت 55 متر مربع و به ابعاد 5/5*11 متر و می باشد. از سوی دیگر جهت مواجهه با شرایط قطعی برق پست اضطراری شامل یک دستگاه دیزل ژنراتور با ظرفیت تولید 160 کیلووات برق به مساحت حدود 157 متر مربع و به ابعاد 4/11*7/13 متر در نظر گرفته شده است.​

 

[P O U R I A]

تصفیه خانه آب الیگودرز

تصفیه خانه آب الیگودرز

تصفیه خانه آب الیگودرز جهت تأمین بخش اعظمی از آب شرب شهر الیگودرز طراحی و راه اندازی شده است. این تصفیه خانه در غرب شهر الیگودرز و در ارتفاع 2000 متری از سطح دریا در کیلومتر 5 جاده روستای نهنج واقع شده است.

9-1- ظرفیت و محدوده کاری
احداث تصفیه خانه الیگودرز در سال 1376 توسط شرکت های عمران نیرو و شیمبار به عنوان پیمانکار های ساختمانی و تأسیساتی و با مشاوره شرکت پارس کنسولت آغاز و بعد ازگذشت حدود 6 سال در سال 1382 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 36/0 متر مکعب بر ثانیه است که در شرایطی تا 5/0 متر مکعب بر ثانیه نیز قابل افزایش می باشد. آب خام ورودی این تصفیه خانه از سراب کمندان تأمین می شود که توسط خط انتقال فولادی و چدنی به طول 28 کیلومتر با روش ثقلی وارد تصفیه خانه می شود. همچنین در مواقع کمبود آب از آب چاه نیز برای جبران کمبود آب خام استفاده می شود که تصفیه خانه کمتر با چنین شرایطی مواجه می شود. آب صاف تصفیه خانه در مخازن 10 هزار متر مکعبی تصفیه خانه ذخیره و از آنجا توسط ایستگاه پمپاژ موجود در تصفیه خانه و خط انتقال چدنی به طول 6/13 کیلومتر به مخازن شمال و جنوب شهر انتقال می یابد.

9-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
مالکیت زمین تصفیه خانه به مساحت 18 هکتار در اختیار "امور آب استان لرستان" بوده و سند آن نیز موجود و کاربری زمین نیز از نوع صنعتی است

9-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه، تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

9-3-1- مخزن آب خام
آب خام تصفیه خانه الیگودرز که از آب های سطحی و زیرزمینی تشکیل شده است ابتدا به داخل مخزن آب خام تصفیه خانه که در ضلع جنوبی تصفیه خانه قرار گرفته و شامل دو مخزن 1000 متر مکعبی مجموعا به ظرفیت 2000 متر مکعب است تزریق می شود. در این مخزن گندزدایی اولیه روی آب خام انجام می شود.

9-3-2- حوضچه اختلاط سریع
آب پس از مخزن توسط حدود 200 متر خط انتقال وارد حوضچه اختلاط سریع به حجم 8/172 متر مکعبی به ابعاد 6*8/4*6 متر می شود. این حوضچه دارای دو دستگاه هم زن دور ثابت با سرعت 108 دور بر دقیقه و قدرت 5/7 کیلووات برای اختلاط یکنواخت و سریع مواد شیمیایی تزریق شده در آب می باشد.

9-3-3- حوضچه های منعقد کننده
تصفیه خانه الیگودرز دارای دو حوضچه منعقد کننده 8/460 متر مکعبی به ابعاد 8/4*6*16 متر و مجهز به دو دستگاه هم زن دور متغیر می باشند. اختلاط آرام آب در این مرحله باعث انعقاد ذرات معلق در آب و ایجاد لخته های بزرگ تر لجن می شود.

9-3-4- حوضچه های زلال ساز
این تصفیه خانه دارای دو حوضچه زلال ساز از نوع کلریفایر به ظرفیت 12/1870 متر مکعب، قطر 5/24 متر و عمق 6/3 الی 35/4 بوده که مجهز به یک نیم پل جهت لایه روبی لجن ته نشین شده و دو قیف لجن با ظرفیت 2 متر مکعب و شیر برقی اتوماتیک برای تخلیه لجن می باشند.

9-3-5- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در این تصفیه خانه توسط 6 صافی شنی از نوع تند ثقلی با مساحت 36 متر مربع انجام می شود. هر فیلتر دارای بیست و هشت اسلب بوده که روی هر اسلب پنج لایه سیلیس با قطر و ارتفاع مختلف ریخته شده است. شیرهای هر فیلتر شامل پنج شیر پنوماتیکی و یک شیر تخلیه بوده و سه میز کنترل برای بهره برداری و شستشوی صافی ها در نظر گرفته شده است. دانه بندی ماسه های مورد استفاده در این صافی ها بین 6/0 و 5/2 میلی متر تغییر می کند. ضخامت کل لایه های ماسه در حدود 107 سانتی متر بوده و کنترل سرعت آب صافی ها از نوع اتوماتیک می باشد. تجهیزات شستشوی صافی ها شامل چهار پمپ آب شستشو 7/15 کیلوواتی از نوع حلزونی با دبی 440 متر مکعب بر ساعت، چهار دمنده هوای 22 کیلوواتی، مخزن بکواش بوده و دو کمپرسور 3 کیلوواتی برای تأمین هموای عملگر شیرهای مربوطه در نظر گرفته شده است.



9-3-6- مخازن ذخیره آب صاف
آب صاف این تصفیه خانه به مخزن اصلی ذخیره آب که 10 هزار متر مکعب ظرفیت داشته و شامل دو مخزن 5 هزار متر مکعبی است هدایت می گردد. این مخزن در شمال ساختمان صافی ها قرار گرفته است.

9-3-7- حوضچه تثبیت لجن
آب حاصل از بکواش صافی به دو حوضچه تثبیت لجن 486 متر مکعبی به ابعاد 8/1*9*30 متر که در قسمت شمالی تصفیه خانه قرار گرفته هدایت می شود و در آنجا پس از ته نشینی لجن، آب حاصل به وسیله دو دستگاه پمپ مستغرق به مخزن آب خام منتقل می شود.

9-3-8- فرآیند تصفیه آب
در تصفیه خانه الیگودرز فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل زیر است:

• کلر زنی مقدماتی
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• اختلاط سریع
• زلال سازی
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• ذخیره

9-3-8-1- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف از کلر زنی آب خام، سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آنها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است.

9-3-8-2- فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی

کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده با خلوص 40 درصد در مخازنی با ظرفیت 30 متر مکعب در این تصفیه خانه ذخیره و پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به حوضچه اختلاط سریع تزریق می گردد. آهک نیز جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد، به صورت شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می شود. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.


9-3-8-3- مرحله اختلاط سریع
به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها در این مرحله مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.

9-3-8-4- فرآیند زلال سازی
فرآیند زلال سازی در این تصفیه خانه در دو مرحله انجام می شود. در مرحله اول آب خروجی از حوضچه اختلاط سریع وارد حوضچه های منعقد کننده می شود. در این حوضچه ها عمل انعقاد و لخته سازی انجام می گیرد. 4 همزن دور متغیر به آرامی در داخل آب چرخیده و در اثر انرژی حاصل از این چرخش ذرات معلق در آب که در اثر تزریق مواد شیمیایی و اختلاط سریع بی بار شده اند به یکدیگر چسبیده و ایجاد لخته می کنند.
در مرحله بعد آب وارد حوضچه های ته نشینی می شوند که از نوع کلریفایر می باشند. در این حوضچه ها لخته های ایجاد شده در حوضچه های منعقد کننده ته نشین می شوند. آب از مرکز کلاریفایر وارد حوضچه شده و از لبه خارجی کلریفایر خارج می شود. جریان شعاعی و رو به بالای آرامی در حوضچه ایجاد شده که سرعت آب با نزدیک تر شدن به کانال خروجی کاهش می یابد. در نتیجه از آنجائیکه لخته های ایجاد شده سنگین بوده و انرژی لازم برای حرکت قائم در جهت خروج آب را ندارند ته نشین می شوند. لجن ته‌نشین شده به وسیله پاروهایی که توسط پل متحرک همواره در حال چرخش هستند جمع آوری و در دوره های معین تخلیه می شود.

9-3-8-5- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری در جریان آب به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو شده و پساب حاصل از شستشو به حوضچه های تثبیت لجن و پس از ته نشینی لجن آن مجدداً به کانال آب خام انتقال می یابد.

9-3-8-6- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد
.
9-3-8-7- ذخیره سازی
آب صاف خروجی از تصفیه خانه در مخازن 10 هزار مترمکعبی تصفیه خانه جمع آوری گردیده و سپس توسط ایستگاه پمپاژ تصفیه خانه به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.


9-3-9- ایستگاه پمپاژ
ایستگاه پمپاژ تصفیه خانه الیگودرز در ضلع شمال غربی محوطه تصفیه خانه واقع شده است. در مجموع هشت پمپ با قدرت 132 کیلو وات، دبی 200 متر مکعب بر ساعت و هد 128 متر در این تصفیه خانه برای پمپاژ آب به مخازن سطح شهر در نظر گرفته شده است. سایر تجهیزات ایستگاه پمپاژ شامل دو سرج تانک برای مهار ضربه قوچ، هشت شیر برقی، هشت شیر یکطرفه، هشت شیر پروانه ای، دو خط رانش، دو تابلوی برق جهت راه اندازی تجهیزات و یک میز کنترل می باشد.

9-3-10- ساختمان بهره برداری و صافی ها
این ساختمان که به مساحت 1500 متر مربع در مرکز محوطه تصفیه خانه قرار گرفته دارای دو قسمت سالن صافی ها و دفاتر اداری و بهره برداری است. سالن صافی ها که در برگیرنده صافی ها، تجهیزات کنترلی شستشو و بهره برداری صافی ها است با مساحت 655 متر مربع و به ابعاد 17*60 متر بخش شرقی این ساختمان را به خود اختصاص داده است. این سالن دارای دو طبقه می باشد که طبقه بالایی شامل صافی ها و تجهیزات کنترلی آن ها و طبقه پایین شامل شیرآلات خروجی و شستشوی صافی ها و نیز تجهیزات تنظیم کننده سرعت می باشند. بخش غربی این ساختمان نیز شامل دفاتر اداری و بهره برداری، اتاق کنترل و آزمایشگاه در طبقه دوم می باشد.

9-3-11- ساختمان مواد شیمیایی
ساختمان مواد شیمیایی به مساحت معادل 5/365 متر مربع و ابعاد معادل 17*5/21 متر در تصفیه خانه الیگودرز دارای تجهیزات تهیه و تزریق شیر آهک و کلرور فریک بوده و در نزدیکی ساختمان بهره برداری واقع شده است. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق کلرور فریک در تصفیه خانه الیگودرز شامل سه مخزن ذخیره 10 متر مکعبی، دو مخزن تزریق 5 متر مکعبی، دو پمپ انتقال 55/0 کیلوواتی برای انتقال کلرور فریک از مخازن ذخیره به مخازن تزریق، دو همزن دور ثابت 5/1 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 37/0 کیلوواتی است. تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک نیز شامل دو مخزن انحلال 5 متر مکعبی، دو همزن دور ثابت 5/1 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 37/0 کیلوواتی می باشد.

9-3-12- ساختمان کلر زنی
ساختمان کلرزنی به مساحت 220 متر مربع و به ابعاد معادل 25/29*5/7 متر در قسمت شمالی ساختمان بهره برداری قرار داشته و دارای تجهیزات کلرزنی و ایمنی مربوطه و نیز انبار نگهداری کپسول های کلر می باشد. تجهیزات کلرزنی این تصفیه خانه شامل دو دستگاه کلریناتور با ظرفیت 15 کیلوگرم بر ساعت و یک دستگاه کلریناتور با ظرفیت 4 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی اولیه و دو دستگاه کلریناتور با ظرفیت های 2 و 15 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی، دو دستگاه اواپراتور، یک دستگاه چنجاور و شیر فشار شکن می باشد. از آنجائیکه گاز کلر دارای خطرات بسیاری بوده و در صورت نشتی بیش از اندازه در محیط باعث بروز مشکلاتی از جمله مسمومیت شدید و حتی مرگ می‌گردد سیستم های ایمنی برای مواجهه با این شرایط در ساختمان کلرزنی در نظر گرفته شده است. تجهیزات سیستم ایمنی شامل یک دستگاه دیتکتور گاز کلر و یک دستگاه خنثی ساز گاز کلر می باشد.



9-3-13- کار گاه فنی و انبار تجهیزات
انبارهای این تصفیه خانه شامل انبار اداری و خدماتی، انبار مرکزی و انبار شیمیایی است. انبار اداری و خدماتی به مساحت 655 متر مربع و ابعاد 7/11*28 متر واقع در غرب ساختمان کلرزنی واقع شده و دربرگیرنده آزمایشگاه می باشد. انبار مرکزی تصفیه خانه به مساحت 505 متر مربع و ابعاد 5/20*5/24 متر واقع در شمال انبار اداری بوده و کارگاه فنی تصفیه خانه را نیز شامل می شود. همچنین انبار شیمیایی تصفیه خانه که در غرب ساختمان بهره برداری و صافی ها قرار دارد دارای مساحت 133 متر مربع و ابعاد معادل 5/12*5/10 متر می باشد.

9-3-14- پست برق اضطراری
دو پست برق 20 کیلوولتی به مساحت 49 متر مربع و به ابعاد 7*7 متر در این تصفیه خانه برای تأمین برق تصفیه خانه در ایستگاه پمپاژ و صافی ها و نیز یک پست پاساژ به مساحت 48 متر مربع و ابعاد 6*8 متر برای تقسیم برق بین واحدها در نظر گرفته شده است. پست برق ایستگاه پمپاژ در شرق ایستگاه و پست پاساژ در غرب آن و در ضلع شمال غربی تصفیه خانه واقع شده است. پست برق صافی ها نیز در مجاورت ساختمان بهره برداری و صافی ها و در شمال آن قرار دارد.

9-3-15- حرارت مرکزی
ساختمان حرارت مرکزی تصفیه خانه به مساحت 48 متر مربع و به ابعاد 6*8 متر در غرب ساختمان کلرزنی واقع شده است و با استفاده از سوخت گازوییل گرمایش ساختمان های تصفیه خانه در فصول سرد را تأمین می کند. تجهیزات این قسمت شامل دو دیگ حرارتی و دو دستگاه بوستر پمپ و تابلو برق مربوطه می باشد.

9-3-16- آزمایشگاه
آزمایشگاه تصفیه خانه الیگودرز در طبقه پایین انبار اداری و خدماتی تصفیه خانه قرار داشته و دارای تجهیزات به شرح جدول 9-1 می باشد.​

آب مقطرگیری	1
اون	1
پی.اچ متر	1
ترازوی دیجیتالی	1
دستگاه جار	1
بن ماری	1
دماسنج	1
کدورت سنج	2
هدایت سنج	1
هود آزمایشگاهی	1
میکروسکوپ	1
همزن مغناطیسی	1
یخچال	1

 

[P O U R I A]

تصفیه خانه آب اهر

تصفیه خانه آب اهر

تصفیه خانه اهر جهت تأمین بخش اعظمی از آب شرب شهر اهر طراحی و راه اندازی شده است. این تصفیه خانه در شمال غربی شهر اهر و در ارتفاع 1370 متری از سطح دریا در مسیر جاده کلیبر و در پشت نیروگاه برق شهر واقع شده است.

11-1- ظرفیت و محدوده کاری
احداث تصفیه خانه اهر در سال 1376 توسط شرکت های ارکان سازه و تهران میرآب به عنوان پیمانکارهای ساختمانی و تأسیساتی و با مشاوره شرکت آشناب آغاز و بعد ازگذشت حدود 5 سال در سال 1381 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 445/0 متر مکعب بر ثانیه است که در حال حاضر در حدود 17/0 متر مکعب بر ثانیه بهره برداری می شود. آب خام ورودی این تصفیه خانه از سد ستارخان در 15 کیلومتری غرب شهر اهر که بر روی رودخانه اهر احداث شده تأمین و توسط خط انتقال فولادی به طول 22 کیلومتر به صورت ثقلی به تصفیه خانه منتقل می شود. آب صاف تصفیه خانه نیز در مخزن آب صاف تصفیه خانه ذخیره و سپس توسط ایستگاه پمپاژ داخل تصفیه خانه و دو خط انتقال 700 و 1700 متری به مخازن مناطق 2 و 3 انتقال می یابد. همچنین یک خط انتقال دیگر آب را به صورت ثقلی مستقیماً وارد شبکه می کند. جنس خطوط انتقال آب تصفیه شده از نوع آزبست سیمانی می باشد. محدوده کاری تصفیه خانه شامل خود تصفیه خانه و خطوط انتقال آب صاف به مخازن مناطق 2 و 3 می باشد.

11-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
مالکیت زمین تصفیه خانه به مساحت 53400 متر مربع در اختیار "شرکت آب منطقه ای استان آذربایجان شرقی" است. نحوه دسترسی به تصفیه خانه از طریق جاده کلیبر در شمال شرقی شهر اهر و پشت نیروگاه برق می باشد
11-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه، تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

11-3-1- شیرخانه ورودی
این شیرخانه جهت نصب شیرهای کنترل آب ورودی و بای پس تصفیه خانه و همچنین برای نصب تجهیزات اندازه گیری مانند pH متر، کدورت سنج و دبی سنج در ابتدای مسیر ورودی آب خام به تصفیه خانه در نظر گرفته شده و مساحت آن 65/34 متر مربع به ابعاد 7/7*5/4 متر می باشد

11-3-2- آشغالگیر
به دلیل جلوگیری از ورود آشغال به تأسیسات تصفیه آب یک واحد توری آشغال گیر به ابعاد 78/1*17/2 متر در مسیر ورودی قرار داده شده است. این آشغال گیر از تسمه های فولادی مشبک ساخته شده است و اندازه چشمه های آن 55*55 میلی متر می باشد.

11-3-3- حوضچه اختلاط سریع
پس از تزریق مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه آب وارد یک حوضچه اختلاط سریع به ظرفیت 20 متر مکعب می شود که دارای یک هم زن 22 کیلوواتی برای اختلاط یکنواخت و سریع مواد شیمیایی در آب می باشد.

11-3-4- حوضچه های زلال ساز
آب پس از خروج از حوضچه اختلاط سریع توسط حوضچه تقسیم بین حوضچه های زلال ساز که از نوع کلاریفایر (کلاریفلاکیولیتور) می باشند تقسیم می شود. این تصفیه خانه دارای چهار حوضچه زلال ساز بوده که هر کدام از آنها به قطر 32 متر و عمق 9/3 متر می باشند. همچنین هر یک از کلاریفایرها دارای یک نیم پل متحرک دوار است که بر روی آن پاروهایی به منظور جمع آوری و هدایت لجن ته نشین شده به سمت خروجی نصب شده است. تجهیزات نصب شده بر روی پل هر کلاریفایر شامل یک همزن 5/1 کیلوواتی، یک الکتروموتور 55/0 کیلوواتی و یک گیربکس و یک پمپ لجن برگشتی می باشد.

11-3-5- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در این تصفیه خانه توسط هشت صافی شنی تند ثقلی با مساحت 55 متر مربع انجام می گیرد. ضخامت کل لایه های ماسه حدود 100 تا 110 سانتی متر و ضریب یکنواختی دانه های ماسه (UC) معادل 65/1 می باشد. کنترل سرعت آب صافی از نوع شیر اتوماتیک می باشد. سه پمپ آب بکواش 25 کیلوواتی و سه دمنده هوای 37 کیلوواتی نیز جهت شستشوی صافی ها در نظر گرفته شده است.

11-3-6- مخازن ذخیره آب صاف
آب صاف این تصفیه خانه به مخزن اصلی ذخیره آب که 5000 متر مکعب ظرفیت داشته و در ضلع جنوبی تصفیه خانه قرار گرفته هدایت می گردد.

11-3-7- فرآیند تصفیه آب
در تصفیه خانه اهر فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل ذیل است:

• آشغال گیری
• کلرزنی مقدماتی
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• اختلاط سریع
• زلال سازی
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• ذخیره سازی سازی
• کلر زنی نهایی
• ذخیره سازی

11-3-7-1- مرحله آشغال گیری
در این مرحله اجسام درشت معلق در آب خام توسط توری های آشغال گیر از آن جدا می شوند تا از ورود آنها به تأسیسات تصفیه خانه جلوگیری به عمل آمده و آسیبی به تأسیسات و تجهیزات تصفیه خانه وارد نشود.

11-3-7-2- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف از کلر زنی آب خام، سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آن ها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است.

11-3-7-3- فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی

کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده در مخازنی با ظرفیت 52 متر مکعب ذخیره و پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به حوضچه اختلاط سریع تزریق می گردد. آهک نیز جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد، به صورت شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می گردد. به منظور به دست آوردن لخته های بزرگتر و سنگین تر به خصوص در زمستان (زمانی که دمای محیط کمتر از 12 درجه سانتیگراد می باشد) از پلی الکترولیت به عنوان کمک منعقد کننده استفاده می شود. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.

11-3-7-4- مرحله اختلاط سریع
به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها در این مرحله مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.

11-3-7-5- فرآیند زلال سازی
زلال سازهای این تصفیه خانه از نوع کلریفلاکیولیتور می باشند. در این حوضچه ها عمل انعقاد، لخته سازی و ته نشینی مواد انجام می شود. در هر زلال ساز دو حوضچه استوانه ای هم مرکز وجود دارد که حوضچه داخلی برای فرآیند لخته سازی و حوضچه خارجی برای ته نشینی لخته های ایجاد شده می باشد. آب ورودی بعد از اختلاط با مواد شیمیایی از مرکز زلال ساز وارد حوضچه داخلی شده و به منظور سرعت بخشیدن به پدیده‌ی انعقاد و تشکیل لخته‌ها در تماس با لجن‌هایی قرار می‌گیرند که قبلاً از تصفیه‌آب به‌ دست آمده‌اند. دو همزن مکانیکی جریان چرخشی آرامی در حوضچه ایجاد می کنند تا از ته نشینی لجن در این حوضچه جلوگیری کنند. پس از تماس آب با لجن در حوضچه داخلی و ایجاد لخته های بزرگ تر، آب توسط دریچه هایی واقع در کف دیوار حوضچه داخلی به حوضچه خارجی منتقل می شود. از آنجائیکه آب خروجی زلال ساز به وسیله کانال های کنگره ای واقع در لبه بیرونی زلال ساز خارج می شود جریان شعاعی و رو به بالای آرامی در حوضچه ایجاد شده که سرعت آب با نزدیک تر شدن به کانال خروجی کاهش می یابد. در نتیجه از آنجائیکه لخته های ایجاد شده سنگین بوده و انرژی لازم برای حرکت قائم در جهت خروج آب را ندارند ته نشین می شوند. لجن ته‌نشین شده به وسیله پاروهایی که توسط پل متحرک همواره در حال چرخش هستند جمع آوری و به سمت کانال لجن واقع در کف دیواره حوضچه میانی هدایت می شوند. پس از آن که مقدار لجن ایجاد شده به حد معینی رسید مقداری از آن توسط شیر تخلیه از زلال ساز خارج می شود تا مجدداً مقدار آن به حد مجاز برسد.

11-3-7-6- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری در جریان آب به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو می شود.

11-3-7-7- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگه داری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

11-3-7-8- ذخیره سازی
آب صاف خروجی از تصفیه خانه در یک مخزن 5000 مترمکعبی جمع آوری گردیده و از آنجا به شبکه آبرسانی انتقال می یابد.

11-3-8- ایستگاه پمپاژ
ایستگاه پمپاژ تصفیه خانه اهر به مساحت 55/449 متر مربع و ابعاد 3/24*5/18 متر بوده و در حال حاضر توسط سازمان آب منطقه ای استان در حال احداث می باشد و هنوز به تصفیه خانه تحویل داده نشده است.

11-3-9- ساختمان اداری
ساختمان اداری تصفیه خانه شامل دفاتر مدیریتی، بهره برداری و اداری بوده و دارای مساحت 220 متر مربع و ابعاد 20*11 متر می باشد.

11-3-10- سالن صافی ها
سالن صافی ها که دربرگیرنده صافی ها و تجهیزات کنترل و شستشوی آن ها است به مساحت 1456 متر مربع و به ابعاد 8/39*6/36 متر در ضلع غربی محوطه تصفیه خانه قرار گرفته است. این سالن دارای دو طبقه می باشد که طبقه بالایی


شامل صافی ها و تجهیزات کنترلی آن ها و طبقه پایین شامل شیرآلات خروجی و شستشوی صافی ها و نیز تجهیزات تنظیم کننده سرعت می باشند.

11-3-11- ساختمان مواد شیمیایی
ساختمان مواد شیمیایی تصفیه خانه اهر به مساحت معادل 657 متر مربع و به ابعاد معادل 18*5/36 متر دارای تجهیزات نگهداری، تهیه و تزریق کلرورفریک و آهک بوده و در مرکز محوطه تصفیه خانه در شمال ساختمان اداری واقع شده است. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق کلرور فریک در تصفیه خانه اهر شامل دو مخزن ذخیره 26 متر مکعبی، دو مخزن تزریق 8/8 متر مکعبی، دو همزن 3 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 37/0 کیلوواتی است. تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک غلیظ شامل دو مخزن انحلال 6/2 متر مکعبی، دو همزن 2/2 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 55/0 کیلوواتی با دبی 1/0 متر مکعب بر ساعت و تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک رقیق نیز شامل دو مخزن انحلال 6/5 متر مکعبی، دو همزن 3 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 18/0 کیلوواتی با دبی 165/0 متر مکعب بر ساعت می باشد.

11-3-12- ساختمان کلر زنی
ساختمان کلرزنی به مساحت 155متر مربع و به ابعاد 18*6/8 متر دارای تجهیزات کلرزنی و ایمنی مربوطه می باشد. تجهیزات کلرزنی این تصفیه خانه شامل دو دستگاه کلریناتور گازی با ظرفیت 8 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی اولیه و دو دستگاه کلریناتور گازی با ظرفیت 8 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی می باشد. از آنجائیکه گاز کلر دارای خطرات بسیاری بوده و در صورت نشتی بیش از اندازه در محیط باعث بروز مشکلاتی از جمله مسمومیت شدید و حتی مرگ می‌گردد سیستم های ایمنی برای مواجهه با این شرایط در ساختمان کلرزنی در نظر گرفته شده است. تجهیزات سیستم ایمنی شامل یک دستگاه دیتکتور گاز کلر می باشد.

11-3-13- کارگاه فنی و انبار تجهیزات
کارگاه فنی به مساحت 216 متر مربع و به ابعاد 18*12 متر برای انجام امور تعمیر و نگهداری تصفیه خانه در نظر گرفته شده است.

11-3-14- آزمایشگاه
آزمایشگاه تصفیه خانه اهر با مساحت 42 مترمربع و به ابعاد 2/4*10 متر دارای تجهیزات به شرح جدول 11-1 می باشد.​

آب مقطرگیری	1
اسپکتروفتومتر	1
بن ماری	1
ترازوی دیجیتالی	1
دماسنج	1
همزن مغناطیسی	1
انکوباتور	1
کدورت سنج	1

11-3-15- تجهیزات کنترلی
سیستم کنترلی تصفیه خانه اهر مجهز به تجهیزات اندازه گیری آنلاین به شرح جدول 11-2 می باشد.​

دستگاه پی.اچ متر	2
دستگاه کدورت سنج	2
دستگاه کلر سنج	2
سطح سنج	17
نشت یاب گاز کلر	1

11-3-16- پست برق و برق اضطراری
پست برق این تصفیه خانه به مساحت 62 متر مربع و ابعاد 4/5*5/11 متر جهت مواجهه با شرایط قطعی برق پست و برق اضطراری به مساحت 30 متر مربع و به ابعاد 5/5*6/5 متر توسط سازمان آب منطقه ای در حال احداث می باشد​

 

[P O U R I A]

شبکه و تصفیه خانه فاضلاب شهر صنعتی کاوه

شبکه و تصفیه خانه فاضلاب شهر صنعتی کاوه

شبکه و تصفیه خانه فاضلاب

سیستم جمع آوری فاضلاب در شهر صنعتی کاوه از سال 74 آماده بهره برداری و یک سال بعد ، در دی ماه سال 75 تصفیه خانه فاضلاب شهر صنعتی با حدود 100 مشترک رسماً به بهره برداری رسیده و از آن زمان تا کنون با کیفیت بسیار مطلوب در حال بهره برداری می باشد و تعداد مشترکین آن در حال حاضر بیش از 600 واحد صنعتی ، خدماتی و مجتمع های مسکونی می باشد.

مهمترین اهدافی که شرکت شهر صنعتی کاوه در بخش جمع آوری و تصفیه فاضلاب مد نظر داشته و بطور مستمر پیگیری می نماید بشرح ذیل می باشد :

1- فراگیر نمودن خدمات فاضلاب در حوزه تحت پوشش.

2- اقتصادی نمودن خدمات تصفیه فاضلابها و پایین آوردن قیمت تمام شده این فرآیند.

3- حفظ تعادل محیط زیست حوزه تحت پوشش.

4- پیش بینی لازم برای پاسخگوئی به نیازهای آتی حوزه تحت پوشش.

5- حفظ و توسعه بنیه مالی ، فنی و انسانی برای پاسخگوئی به مسئولیتها.

6- پاسخگوئی به مراجع قانونی ذیربط.

(مهمترین برنامه شرکت شهر صنعتی جهت اجرایی نمودن اهداف بالا:

1- برنامه ریزی تعمیرات و نگهداری شبکه ها و تأسیسات.

2- رعایت استانداردها و ضوابط.

3- برقراری انشعابات بعد از مراحل فنی، قراردادی و قانونی.

4- تدوین برنامه های کنترل بحران.

5- کنترل حوادث و اتفاقات.

6- شناسائی و کنترل موارد وعوامل آلوده کننده خارج از استاندارد.)

بخش اول : معرفی تصفیه خانه :

ظرفیت تصفیه خانه : ظرفیت هیدرولیک :

1- دبی متوسط 27000 مترمکعب در روز.

2- دبی متوسط ساعتی 1125 مترمکعب در ساعت.

3- دبی ماکزیمم ساعتی 1600 مترمکعب در ساعت.

4- جامدات معلق ، 20250 کیلوگرم در روز.

فاضلاب خام مخلوطی از فاضلاب های صنعتی متفاوت و مجتمع های مسکونی می باشد.اما هر صنعتی که آلودگی پساب آن از استاندارد پیش بینی شده توسط شهر صنعتی کاوه فراتر رود باید دارای یک سیستم پیش تصفیه باشد تا بتواند قواعد و محدودیتها اعمال شده را رعایت نماید.

واحد های تصفیه خانه شهر صنعتی کاوه به ترتیب عبارتند از :

1- منهول ورودی / بای پس :

این محفظه با یک دریچه فلزی به ابعاد 150 × 100 که در خط اصلی گذارده شده و یک سرریز جریان تجهیز شده است. در وضعیتهای اضطراری با بستن دریچه فلزی ، فاضلاب ورودی به سمت استخر ذخیره هدایت خواهد شد. اگر دبی ورودی از ظرفیت تصفیه خانه تجاوز کند، با تنظیم دریچه فلزی ، اضافه جریان به سمت استخر ذخیره بای پس خواهد شد.

2- آشغال گیری :

شامل یک دستگاه آشغال گیری دستی که در روی کانال تعبیه شده وامکان تخلیه آشغال های جدا شده از فاضلاب را بصورت دستی امکان پذیر می سازد. همچنین در سمت دیگر کانال یک دستگاه آشغال گیر مکانیکی نصب شده که بصورت اتوماتیک توسط یک دستگاه کنترل کننده سطح آب و یک تایمر قابل تنظیم آشغال ها را از فاضلاب جدا می کند. آشغال ها در کانالی در پشت آشغال گیر جمع آوری و برحسب مقدار آشغال های جدا شده چندین بار در روز نظافت شده و بصورت روزانه به محل دفن ضایعات حمل می شود.

3- ایستگاه ترزیق اسید و باز ( آب و آهک ) :

شامل مخازن تهیه اسید و آب آهک و پمپهای تزریق این مواد بوده و توسط یک کنترل کننده PH عمل تزریق اسید و باز در مواقع لازم صورت می گیرد.

4- ایستگاه تزریق مواد مغذی :

شامل مخزن تهیه و پمپ تزریق بوده و درمواقع لزوم این مواد به پساب ورودی اضافه می شود. لزوم تزریق این مواد در بخش بیولوژیکی توضیح داده خواهد شد.

5- کانال دانه گیر :

جهت حذف ذرات شن و ماسه، پساب ورودی در کانال مستطیلی شکل هدایت شد کف این کانال قیفی بوده و ذرات بر اثر نیروی وزن خود در این کانال ته نشین می شوند و توسط پمپهای مستغرق که در روی یک پل نصب شده اند بصورت پیوسته در حال تخلیه می باشند و براساس نوع فاضلاب ورودی در روز چندین بار تخلیه خواهند شد.

6- تانک خنثی سازی :

شامل یک دستگاه میکسر با توان 22 کیلو وات که بصورت پیوسته عملیات مخلوط کردن پساب را بعهده دارد ، این عمل هم از ته نشین شدن مواد معلق در این حوضچه جلوگیری می نماید و هم در صورت تزریق اسید یا باز باعث مخلوط کردن و همگن شدن فاضلاب

می شود.

7- دستگاه اندازه گیری دبی ورودی :

شامل یک آرام کننده جریان بوده و براساس امواج صوتی ارسالی درهر لحظه دبی ورودی را اندازه گیری کرده و روی تابلوی اطاق کنترل نمایش می دهد.

8- تانکهای ته نشینی اولیه :

شامل پاروبکهای لجن روب و سطح روب که توسط یک پل متحرک دائماً در روی حوضچه در حال چرخش می باشند و پساب ورودی پس از ته نشین شدن مواد معلق آن توسط این پاروبکها به مرکز حوضچه هدایت شده و توسط خط لوله که در کف حوضچه تعبیه شده به ایستگاه پمپاژ لجن خام هدایت می شوند و لجنها و آشغال های روی سطح نیز توسط قیفی که در روی حوضچه می باشد به ایستگاه پمپاژ لجن هدایت می شود.

9- ایستگاه پمپاژ لجن خام اولیه :

شامل دو دستگاه پمپ لجن کش 5/7 کیلو وات که لجنهای ته نشین شده در ته نشینی اولیه را ( لجن خام اولیه ) توسط یک خط لوله به حوضچه هاضم لجن پمپاژ می نماید.

10- تانکهای هوا دهی :

دو تانک هوا دهی مجزا، مجهز به 10 دستگاه هوادهی سطحی افقی mammot rotors و دستگاه اندازه گیری اکسیژن محلول و سرریز های اتوماتیک و دستی می باشد. پیکر بندی هوادهی بگونه ای است که عمل نیتریفیکاسیون و دی نیترویفیکاسیون همراه با حذف BOD انجام می شود ، توان منصوب در هر تانک برای ایجاد جریانی بیش از 4% متر در ثانیه و اکسیژن محلول 5/-5/2 میلی گرم در لیتر تخمین زده می شود. در روش تصفیه هوازی با استفاده از میکرو ارگانیزمها که عمدتاً باکتریها هستند مواد آلی تثبت شده و مواد آلی کربندار محلول و کلوییدی به گازهای مختلف و بافت سلولی تبدیل می شوند و چون وزن مخصوص بافت سلولی کمی بیشتر از آب است ، سلولهای حاصل را می توان با ته نشینی ثقلی از مایع تصفیه شده جدا کرد.

نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که تا زمانی که بافت سلولی تولید شده از مواد آلی از محلول جدا نشود تصفیه کمال نیست زیرا بافت سلولی ، که خود آلی است ، در پساب خروجی به منزلة BOD اندازه گیری می شود، اگر بافت سلولی جدا نشود ، تنها تصفیه ای که صورت پذیرفته تبدیل باکتریایی بخشی از ماده آلی موجود به محصولات نهایی گازی شکل مختلف است. متأسفانه در بعضی از مواقع پیش تصفیه موجود در کارخانجات بعد از مراحل خنثی سازی و حذف مواد زاید ( مواد معلق ، ذرات ته نشین شده حاصل از فرآیند تصفیه ، روغن و... ) مواد زاید جدا شده را به شبکه تخلیه می نماید و در واقع علاوه بر اینکه تمام

زحمات در مراحل پیش تصفیه به هدر می رود مشکلات زیادی را نیز برای تصفیه خانه شهر صنعتی بوجود می آورند .

11- تانکهای ته نشینی ثانویه :

شامل پاروبکها لجن روب در کف و سطح روب در روی سطح بوده و دائماً توسط پل متحرک در روی حوضچه در حال چرخش با سرعت بسیار پایین می باشد ، مخلوط لجن و پساب تصفیه شده از هوادهی وارد آن شده و لجن فعال را جدا و طبق اندازه گیریهای انجام شده توسط آزمایشگاه مقداری از آن توسط پمپهای اسکرو برگشت و مازاد آن به حوضچه هاضم هوازی منتقل می شود.

12- ایستگاه پمپاژ لجن فعال :

شامل دو دستگاه پمپ حلزونی ( اسکرو) با کنترل کننده فرکانسی به ظرفیت 170 تا 850 مترمکعب در ساعت ( 15 تا 75 درصد دبی ورودی فاضلاب ) که لجنهای فعال ته نشین شده را به داخل تانک هوادهی و یا به حوضچه هاضم انتقال می دهد.

13- حوضچه و اتاق کلر زنی :

شامل کپسولهای 500 کیلویی گاز کلر، بوستر پمپها ، رگلاتور ، تابلوی تغییر وضعیت اتوماتیک ، کلریناتور خلأ گاز وآنالیزور گاز کلر بوده و جهت ضد عفونی کردن فاضلاب کلر به صورت گازی به مقدار مناسب به فاضلاب تصفیه شده تزریق می شود و پس از زمان تماس کافی کلر گازی با پساب تصفیه شده ، آب کلر زده شده وارد حوضچه ذخیره نهایی می شود.

14- حوض هاضم هوازی لجن :

شامل 5 دستگاه هوادهی سطحی افقی ( ماموت روتور ) و دستگاه اندازه گیری اکسیژن محلول و سر ریزهای اتوماتیک ودستی می باشد و با زمان ماند طولانی بیش از 10 روز لجنهای پمپاژ شده به آن تثبیت شده ( فاز خود خوری ) و نهایتاً لجن تثبیت شده وارد حوضچه تغلیظ می شود .

15- تغلیظ کننده لجن :

شامل پاروبکهای لجن روب در کف که توسط یک پل دائماً در حال چرخش در داخل حوضچه بوده و لجنهای ته نشین شده را به مرکز حوضچه انتقال و از طریق خط لوله به ایستگاه پمپاژ لجن منتقل می نماید.

16- ایستگاه پمپاژ لجن تغلیظ شده :

شامل دو دستگاه پمپ لجن کش 5/7 کیلو وات بوده و لجنها تثبت شده را بر روی بسترها پمپاژ می نماید.

17- بسترهای لجن خشک کن :

با توجه به موقعیت مناسب منطقه و دارا بودن آب و هوای گرم و خشک لجنهای به غلظت 3 تا 4 درصد بر روی بسترهای شنی و خاکی پمپاژ می شود و پس از یک دوره مناسب کاملاً خشک و تخلیه می شوند. در مورد استفاده از لجنهای خشک شده با توجه به اینکه حداقل 50% از فاضلاب ورودی به تصفیه خانه صنعتی می باشد ( طبق اندازه گیریهای انجام شده این لجنها حاوی مقادیر زیادی آهن ، کروم و دیگر فلزات سنگین و نیز مواد آلی حذف نشده می باشند ) غیر قابل استفاده بوده در صورتیکه اگر پساب ورودی به تصفیه خانه فقط شهری ( فاضلاب بهداشتی ) باشد لجنهای جدا شده کود بسیار مناسبی برای زمینهای کشاورزی می باشند.

18- لاگون ذخیره نهایی :

پساب تصفیه شده وارد لاگون شده و پس از زمان ماند بیش از سه روز جهت مصارف فضای سبز در جنگل شهر صنعتی پمپاژ می شود.

بخش دوم : خطوط شبکه فاضلاب موجود در شهر صنعتی کاوه و نحوه نمونه برداری از شرکتها :

شبکه فاضلاب شهرصنعتی یک سال قبل از راه اندازی تصفیه خانه در سال 1374 آماده بهره برداری بوده و در ابتدای راه اندازی تصفیه خانه تنها 100 مشترک در بخشهای صنعتی ، مسکونی و خدماتی داشته است و درحال حاضر بیش از 600 مشترک در بخشهای مختلف دارد وکلیه فاضلابها را پس از جمع آوری توسط شبکه های فرعی از طریق یک خط لوله اصلی وبصورت ثقلی به سمت تصفیه خانه در قسمت جنوبی شهر صنعتی منتقل می نماید. شبکه فاضلاب شهر صنعتی شامل یک خط لوله اصلی در منتهی الیه بخش شرقی شهر صنعتی واقع شده وقطر خطوط از ابتداء 400 میلی متر شروع و در انتهاء به 1000 میلی متر به داخل تصفیه خانه ختم می شود . خطوط فرعی از خیابانها یکم تا بیست سوم از غرب به شرق شهر صنعتی فاضلابهای داخل خیابانها را جمع آوری کرده و به شبکه اصلی میریزند. برای انشعاب دادن به شرکتها و طبق قرارداد فاضلاب ، کلیه انشعابهای فرعی جهت متصل شدن کارخانجات به شبکه از قبل آماده و در صورت آماده نبودن بلافاصله پس از مراجعه مشترک وارائه قرارداد فاضلاب با شرکت شهر صنعتی منهول ارتباطی سریعاً ساخته و آماده بهره برداری شده و مشترک از طریق این منهول به شبکه فاضلاب متصل می شود. نمونه برداری ، نگهداری ، بازرسی و ارائه کلیه خدمات از طریق این منهول به مشترک داده می شود. همچنین خطوط فاضلاب در نقاط مسکونی و تجاری آماده بهره برداری می باشد و کلیه فاضلابهای نقاط مسکونی و تجاری پس از جمع آوری از طریق خطوط لوله به شبکه اصلی منتقل می شوند.

بعضاً به دلیل عدم رعایت واحد های تولیدی در خطوط انتقال فاضلاب گرفتگی ایجاد شده و باعث سر ریز شدن فاضلاب به سطح خیابان و یا آن واحد تولیدی می شود که اینگونه موارد تلفنی به تصفیه خانه و یا به دفتر شهر صنعتی اطلاع داده می شود ، با توجه به حساسیت بلافاصله پس از مشخص نمودن مکان مورد نظر و بررسی موضوع نسبت به اعزام تیم با تجهیزات جهت رفع گرفتگی اقدام می گردد معمولاً گرفتیگها به دو روش بر طرف می شود:

1- توسط چنگک ضایعاتی که باعث گرفتگی شده اند پاکسازی شده و پس از تخلیه مسیر مورد نظر با تانکر آب شستشو داده می شود و یا :

2- گرفتگی توسط روش بالا برطرف نشده که در اینصورت منهول بعد از منهول گرفته شده باز و پس از تخلیه هوای داخل آن شستشو منهول با آب توسط توپی انسداد لوله انتقال فاضلاب مسدود وآب با فشار زیاد بوسیله فشار پمپهای واترجت و یا ماشینهای آتش نشانی به صورت معکوس داخل لوله منتقل شده و ضایعاتیکه باعث گرفتگی شده اند را داخل لوله به بیرون از منهول منتقل می نماید و در ادامه پس از رفع گرفتگی با تانکر آب مسیر مورد نظر شستشو داده می شود .

بخش سوم : استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده و چگونگی محاسبه فاضلاب بهاء :

رشد بیش از حد جمعیت ، نیاز به آب را برای ارتقاء سطح بهداشت عمومی ، توسعه کشاورزی و صنعت را بیش از بیش افزایش داده است . در حال حاضر که در بیشتر کشورها با کمبود آب مواجه هستند دو عامل انتقال آب از راه دور و توجه به نمک زدایی از آبهای شور مورد توجه قرار گرفته است . تکنولوژی های نمک زدایی از آبهای شور در دنیا هنوز در حدی نیست که بتوان بصورت اقتصادی از آبهای شور تمام مصارف زندگی را تأمین نمائیم. یکی از مهمترین منابع آبی که از دیر باز بعنوان رفع کمبود آب اجتماعات دردنیا مورد توجه قرار داشته استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده است وقتی آبی با کیفیت و مشخصات بهتر در اختیار نباشد ، می توان از آبهای با کیفیت نازلتر استفاده نمود معمولاً اینگونه آبها را از فاضلاب تصفیه شده به دست می آورند .

مهمترین مصارف مجدد فاضلاب تصفیه شده عبارتند از :

1- مصارف کشاورزی .

2- مصارف صنعتی .

3- تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی.

4- پرورش ماهی و مسائل تفریحی.

مصرف مجدد فاضلاب تصفیه شده در موارد غیر شرب فوائد زیر را نخواهد داشت:

- کاستن از محدودیت منابع آب .

- تقلیل بار آلودگی آبهای دریافت کننده فاضلاب و درنتیجه استفاده بهتر و بیشتر از این آبها.

- تأمین آب در مواردی که می توانیم از آبهای با کیفیت نازلتر استفاده کنیم.

- در موارد مصرف فاضلاب تصفیه شده برای کشاورزی ، هزینه فسفات آنها صرفه جوئی می شود.

- در نقاطی که به علت برداشت بی رویه آبهای زیر زمینی سطح سفره ها افت نموده ، مصرف مجدد فاضلاب از افت زیادتر این سفره ها جلوگیری می نماید.

کشور ایران و بالاخص شهر صنعتی کاوه در منطقه ای احداث شده که با آب و هوای گرم و خشک ، ازنظر منابع آبی ( با توجه به خشک سالی های چند سال اخیر ) بسیار محدود بوده و برداشت بی رویه از سفره های موجود در منطقه ، سطح آب این سفره ها را به شدت کاهش داده و بر روی کیفیت آب خام برداشتی نیز تأثیر گذاشته است. براین اساس از زمان راه اندازی تصفیه خانه فاضلاب شهر صنعتی ، استفاده مجدد از پساب تصفیه شده بطور جدی پیگیری و نهایتاً با ایجاد یک خط انتقال برگشت پساب که با هزینه بسیار سنگین احداث شده ، از تابستان سال 1383 این خط مورد بهره برداری قرار گرفته است و آب مورد نیاز جهت آبیاری پارک جنگلی را از محل تصفیه خانه به پارک جنگلی پمپاژ می نماید . موارد مصرف این آب در مرحله اول آبیاری فضای سبز شهر صنعتی و در مراحل بعد تأمین آب واحد های صنعتی نیازمند می باشد. سالیان زیادی است که از پساب تصفیه شده برای آبیاری گیاهان استفاده و مصرف آن بالاخص در مناطق کم آب رو به افزایش می باشد. فاضلاب تصفیه شده در صورتی می تواند به عنوان یک منبع آب قابل استفاده شود که تدابیر لازم اتخاذ شده و تأثیر دراز مدت آن روی کل منبع آب از نظر افزایش شوری ، مواد غذایی گیاهی و عناصر کمیاب منظور شود در صورتی که فاضلاب تصفیه شده تحت یک مدیریت صحیح مورد بهره برداری قرار گیرد ، مواد غذایی و عناصر کمیاب موجود در آن می تواند به عنوان یک سرمایه در کشاورزی به شمار رود در کاربرد فاضلاب تصفیه شده فرض بر این است که حداقل عملیات تصفیه به نحو مطلوب و با کمترین نوسان در آلودگی انجام گرفته باشد. همچنین فاضلاب تصفیه شده می تواند به عنوان یک منبع آبی کمکی قابل استفاده در نظر گرفته شود کاربرد مخلوطی از آب آبیاری و فاضلاب تصفیه شده تحت یک مدیریت صحیح ، در مقایسه با تخلیه پساب تصفیه شده در رودخانه ها و سایر آبها از پتانسیل آلودگی خواهد کاست .

مهمترین شاخص هایی که در استفاده از فاضلاب تصفیه شده مد نظر می باشند عبارتند از :

1- مشخصات فیزیکی که شامل مواد معلق رنگ و بو می باشد.

2- مشخصات شیمیایی که شامل BOD & COD حذف نشده باشد.

3- مشخصات بیولوژیکی که شامل باکتریها ، ویروسها و سایر اورگانیسمها می باشد.

در یک تصفیه خانه فاضلاب صنعتی رعایت نکردن استانداردها تعریف شده منجر به تغییرات شدید در این مشخصات شده بطوریکه باعث غیر قابل استفاده شدن فاضلاب تصفیه شده می شود و مهمتر از آن کار تصفیه را با مشکلات زیادی مواجه می کند و در صورت ادامه تخلیه آلودگی بالا، منجر به از کار افتادن تصفیه خانه می شود. طی دو سال گذشته قسمت عمده پارک جنگلی با پساب تصفیه شده از تصفیه خانه شهر صنعتی آبیاری شده است که کمک زیادی به ذخیره آب شرب بوده بطوریکه هیچ قطعی آبی به دلیل کمبود آب شرب به غیر از موارد قطع برق و بعضاً شکستگی خطوط انتقال نداشته ایم. با تمام مشکلاتی که در زمینه رعایت نکردن بعضی ازصنایع مستقر در شهر به استانداردهای تعیین شده ورودی فاضلاب خوشبختانه تمامی این مشکلات را که بعضاً با اخطارها نیز برای شرکتهای خاطی همراه بوده ، پشت سرگذاشته و توانستیم این مدت را با کمترین مشکل آبی پشت سربگذاریم ولی با ادامه روند تخلیه پسابهای شدیداً آلوده که توسط بعضی از صنایع برای تصفیه خانه بوجود می آید و عملاً عملیات تصفیه خانه را مختل می نماید و منجر به افزایش هریک از سه مشخصه بالا می شود آب استحصالی از پساب را غیر قابل استفاده می نماید.

بخش چهارم : چگونگی محاسبه فاضلاب بهای واحد های تولیدی :

فاضلاب بهای کارخانجات با درنظر گرفتن دو عامل 1- مقدار فاضلاب ( دبی فاضلاب ) 2- عدد آلودگی که مجموع عوامل آلوده کننده بوده وحاصل جمع مواد معلق موجود در فاضلاب ، COD و Oil می باشد و برای محاسبه شارژ ماهیانه بکار می رود . درصد تبدیل آب به فاضلاب ( دبی فاضلاب ) براساس مقدار آب مصرف شده جهت مصارف بهداشتی فرآیند تولید و آب مصرف شده جهت آبیاری فضای سبز و مجموع آلودگی آن طبق نمونه برداری انجام شده از پساب کارخانه و آنالیز نمونه توسط آزمایشگاه تصفیه خانه شهر صنعتی مشخص می شود .

جهت تعیین دبی فاضلاب کارخانجات به روش زیر عمل می شود :

- کارخانجاتی که فقط پساب بهداشتی دارند درصد تبدیل با توجه به تعداد کارگران داشتن یا نداشتن آشپزخانه و میزان فضای سبز موجود در کارخانه مشخص می شود بعنوان مثال اگرکارخانه ای فقط فاضلاب بهداشتی داشته و هیچ فضای سبزی در کارخانه نباشد طبق استاندارد 70% آب مصرفی کارخانه تبدیل به فاضلاب می شود ولی از آنجائیکه در اکثر کارخانجات آب زیادی برای آبیاری فضای سبز بکار می رود که این موضوع با بررسی قبوض آب مصرفی در سه ماهه آخر سال که هیچ گونه آبی برای فضای سبز بکار نمی رود و آب مصرفی در سه ماهه تابستان ، میزان مصرف آب برای فضای سبز تعیین شده در نتیجه از مقدار تبدیل آب به فاضلاب طوری کاسته می شود که متوسط تبدیل به فاضلاب در طول سال ( در فصل تابستان بیشتر و در فصل زمستان کمتر) در حد مقدار واقعی باشد معمولاً این درصد برای اینگونه واحد های تولیدی بین 10 تا 20 درصد کمتر از حد استاندارد می باشد .

- کارخانجاتی که علاوه بر فاضلاب بهداشتی ( که روش محاسبه آن دربالا آورده شده است ) فاضلاب حاصل از فرآیند تولید دارند ودر صد تبدیل آنها مجموع پساب بهداشتی و پساب صنعتی می باشد درصد تبدیل پساب صنعتی با توجه به فرآیند تولید ، نوع تولید، مقدار آب باقیمانده در محصول وکلیه احتمالات موجود مشخص می شود و علاوه بر آن می توان از جداولی که در کتابهای موجود می باشد ( مهندسی فاضلاب ) ومیزان پساب واحد های تولیدی مختلف را مشخص نموده اند استفاده نمود در تمام این مراحل ملاک محاسبه قبوض آب مصرفی کارخانه در طول یکسال می باشد.- برای تعیین قیمت تصفیه هر مترمکعب فاضلاب کلیه هزینه های صرف شده برای تصفیه خانه را در طول دوره یکساله مشخص نموده و میزان پساب تصفیه شده در طول سال را با توجه به ظرفیت تصفیه خانه و با احتساب اینکه پساب فقط بهداشتی باشد را نیز مشخص و قیمت پایه اولیه محاسبه می گردد این قیمت برای کلیه واحد های تجاری ، مسکونی و نیز واحد های تولیدی که فقط پساب بهداشتی دارند بکار خواهد رفت بسیاری از واحد ها تولید پساب صنعتی داشته و عدد آلودگی آن را می توان با نمونه برداری تعیین نموده و با افزایش عدد آلودگی قیمت پایه اولیه نیز افزایش یافته ومیزان فاضلاب بهای آن نیز افزایش می یابد . متأسفانه در حال حاضر با بررسیهای بعمل آمده به غیر از شهرصنعتی کاوه بسیاری از شهرکهای صنعتی برای دریافت شارژ ماهیانه آلودگی کلیه واحدها ی تولید را یکسان و در صدی از آب مصرفی را برای تعیین فاضلاب بهاء بکار می برند که اینکار اعتراضات زیادی را برای واحدهای تولیدی که آلودگی آنها در حد پساب بهداشتی است در برداشته است. محاسبه فاضلاب بهاء براساس میزان آلودگی عامل مهمی جهت کنترل واحد های آلاینده بوده بطورئیکه خود مدیران صنایع برنامه ریزی جهت کاهش آلودگی را دردستور کار خود قرارداده و این موضوع را شدیداً پیگیری می نمایند و به هرمیزان که از آلودگی کم نمایند شارژ کمتری نیز پرداخت می نمایند.

منبع:وبسایت شرکت شهر صنعتی کاوه​

 

[P O U R I A]

تصفیه خانه آب گرمی استان اردبیل

تصفیه خانه آب گرمی استان اردبیل

تصفیه خانه گرمی جهت تأمین آب شرب شهر گرمی و تعدادی از روستاهای اطراف آن طراحی و راه اندازی شده است. این تصفیه خانه در 10 کیلومتری شمال غربی شهر گرمی در روستای گیلارلو و پشت سد گیلارلو و در ارتفاع 700 متری از سطح دریا واقع شده است.

12-1- ظرفیت و محدوده کاری
احداث تصفیه خانه گرمی در سال 1367 توسط شرکت های ژالکه، پشتاب، توان آزمایان و جهاد نصر به عنوان پیمانکارهای ساختمانی و شرکت های عمراب و توان آزمایان به عنوان پیمانکار تأسیساتی و با مشاوره شرکت های عمراب، ری آب و فراز آب آغاز و بعد ازگذشت حدود 7 سال در سال 1374 به بهره برداری رسید. همچنین عملیات بازسازی این تصفیه خانه نیز در سال 1386 انجام گرفته است. ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 30/0 متر مکعب بر ثانیه (300 لیتر در ثانیه) است که در حال حاضر در حدود 16/0 متر مکعب بر ثانیه (160 لیتر در ثانیه) بهره برداری می شود.
آب خام ورودی این تصفیه خانه قبل از بازسازی از سد گیلارلو تأمین می شد اما از سال 1386 و بعد از عملیات بازسازی از کانال جعفرآباد مغان تأمین می شود که توسط خط لوله فولادی به طول 50 کیلومتر و چهار مرحله پمپاژ و یک مرحله ثقلی به مخزن آب خام 5000 متر مکعبی منتقل و از آنجا وارد تصفیه خانه می شود. محل تحویل آب خام ایستگاه پمپاژ شماره یک جعفرآباد می باشد. آب صاف تصفیه خانه نیز در مخازن 11 هزار متر مکعبی تصفیه خانه ذخیره و بعد از افزایش فشار در ایستگاه پمپاژ شماره 1 به شبکه آب رسانی شهر گرمی و روستاهای تحت پوشش انتقال می یابد. خط انتقال آب صاف به طول 12 کیلومتر و از نوع آزبست-فولادی می باشد.

12-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
مساحت کل اراضی این تصفیه خانه معادل 5/4 هکتار با ابعاد 300*150 متر بوده که مالکیت زمین تصفیه خانه در اختیار "شرکت آب منطقه ای استان اردبیل" می باشد.

12-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه، تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

12-3-1- مخزن آب خام
مخزن آب خام تصفیه خانه به ظرفیت 5000 متر مکعب می باشد.

12-3-2- کانال آب خام و آشغال گیر
یک واحد توری آشغال گیر برای جلوگیری از ورود اجسام درشت معلق در آب به تأسیسات تصفیه خانه و جلوگیری از بروز آسیب به تأسیسات در ابتدای ورودی کانال آب خام نصب شده است.


12-3-3- حوضچه اختلاط سریع
پس از تزریق مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه آب وارد دو حوضچه اختلاط سریع به ظرفیت 375/3 متر مکعب می شود. هر حوضچه دارای دو دستگاه هم زن 5/7 کیلوواتی برای اختلاط یکنواخت و سریع مواد شیمیایی تزریق شده در آب می باشد.

12-3-4- حوضچه های منعقد کننده
تصفیه خانه گرمی دارای چهار حوضچه منعقد کننده به ظرفیت 33 متر مکعب جهت ایجاد لخته می باشد.

12-3-5- حوضچه های ته نشینی
این تصفیه خانه دارای دو حوضچه ته نشینی به ظرفیت 2/2035 متر مکعب و ابعاد 3/5*8*48 متر می باشد. یک پل لجن روب و هشت قیف تخلیه لجن 15 متر مکعبی در هر حوضچه جهت تخلیه لجن ته نشین شده در نظر گرفته شده است.

12-3-6- صافی های شنی
فرآیند فیلتراسیون آب در این تصفیه خانه توسط دوازده صافی شنی از نوع تند ثقلی می باشد که اندازه موثر ماسه های مورد استفاده در این صافی ها در حدود 7/0 میلی متر می باشد. 6 پمپ آب بکواش 11 کیلوواتی با دبی 200 متر مکعب بر ساعت و 4 دمنده هوای 18 کیلوواتی جهت شستشوی صافی ها در نظر گرفته شده است.

12-3-7- مخازن ذخیره آب صاف
آب صاف این تصفیه خانه به مخزن اصلی ذخیره آب که 11 هزار متر مکعب ظرفیت دارد منتقل می شود.

12-3-8- مخزن آب بازیافتی
آب حاصل از بکواش صافی به یک مخزن آب به ظرفیت 228 متر مکعب منتقل و در آنجا پس از ته نشینی لجن آب حاصل به وسیله دو دستگاه پمپ 5/18 کیلوواتی با دبی 250 مترمکعب بر ساعت بازیافت می شود.

12-3-9- فرآیند تصفیه آب
در تصفیه خانه گرمی اردبیل فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل ذیل می باشد:
• کلر زنی مقدماتی
• آشغال گیری
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• زلال سازی
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• ذخیره سازی

12-3-9-1- مرحله آشغال گیری
در این مرحله اجسام درشت معلق در آب خام از آن جدا می شوند تا از ورود آن ها به تأسیسات تصفیه خانه جلوگیری به عمل آمده و آسیبی به تأسیسات و تجهیزات تصفیه خانه وارد نشود.

12-3-9-2- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف از کلر زنی آب خام، سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آن ها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است.

12-3-9-3- فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی

کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده با خلوص 40 درصد در مخازنی با ظرفیت 50 متر مکعب در این تصفیه خانه ذخیره گردیده و پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به حوضچه اختلاط سریع تزریق می گردد. همچنین در بعضی موارد به جای کلرورفریک از پلی آلومینیوم کلراید موسوم به PAC که کارآیی بالاتری در عمل انعقاد و ایجاد لخته ها دارد استفاده می شود. آهک نیز جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد به صورت شیر آهک آماده به کانال آب خام تزریق می گردد. به منظور به دست آوردن لخته های بزرگتر و سنگین تر به خصوص در زمستان (زمانی که دمای محیط کمتر از 12 درجه سانتیگراد می باشد) از پلی الکترولیت به عنوان کمک منعقد کننده استفاده می شود. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.

12-3-9-4- مرحله اختلاط سریع
به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها در این مرحله مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.

12-3-9-5- فرآیند زلال سازی
فرآیند زلال سازی در این تصفیه خانه در دو مرحله انجام می شود. در مرحله اول آب خروجی از حوضچه اختلاط سریع وارد حوضچه های منعقد کننده می شود. در این حوضچه ها عمل انعقاد و لخته سازی انجام می گیرد. چند همزن دور متغیر به آرامی در داخل آب چرخیده و در اثر انرژی حاصل از این چرخش ذرات معلق در آب که در اثر تزریق مواد شیمیایی و اختلاط سریع بی بار شده اند به یکدیگر چسبیده و ایجاد لخته می کنند.
در مرحله بعد آب وارد حوضچه های ته نشینی می شوند. در این حوضچه ها لخته های ایجاد شده در حوضچه های منعقد کننده ته نشین می شوند. آب از مرکز کلاریفایر وارد حوضچه شده و از لبه خارجی کلریفایر خارج می شود. جریان شعاعی و رو به بالای آرامی در حوضچه ایجاد شده که سرعت آب با نزدیک تر شدن به کانال خروجی کاهش می یابد. در نتیجه از آنجائیکه لخته های ایجاد شده سنگین بوده و انرژی لازم برای حرکت قائم در جهت خروج آب را ندارند ته نشین می شوند. لجن ته‌نشین شده به وسیله پاروهایی که توسط پل متحرک همواره در حال چرخش هستند جمع آوری و در دوره های معین تخلیه می شود.

12-3-9-6- مرحله صاف سازی
حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری در جریان آب به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو شده و پساب حاصل از شستشو پس از ته نشینی لجن آن مجددا به کانال آب خام انتقال می یابد.

12-3-9-7- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

12-3-9-8- ذخیره سازی
آب صاف خروجی از تصفیه خانه در مخازن 11 هزار مترمکعبی جمع آوری گردیده و از آنجا توسط ایستگاه پمپاژ به شبکه آبرسانی انتقال می یابد.

12-3-10- ایستگاه پمپاژ آب صاف
ایستگاه پمپاژ تصفیه خانه گرمی به مساحت 2/471 متر مربع بوده که در مجموع سه پمپ با قدرت 200 کیلو وات، دبی 648 متر مکعب بر ساعت و هد 122 متر در این تصفیه خانه برای پمپاژ آب در نظر گرفته شده است.

12-3-11- ساختمان اداری و بهره برداری
مساحت ساختمان اداری تصفیه خانه که شامل دفاتر مدیریتی، بهره برداری و اداری و نیز اتاق کنترل و آزمایشگاه تصفیه خانه است معادل 300 متر مربع می باشد.

12-3-12- سالن صافی ها
دو سالن صافی در این تصفیه خانه یکی به مساحت 2/686 متر مربع و ابعاد 5/36*8/18 متر و دیگری به مساحت 4/634 متر مربع و ابعاد 5/30*8/20 متر وجود دارد که دربرگیرنده صافی ها و تجهیزات کنترل و شستشوی آن ها می باشد. هر سالن صافی دارای دو طبقه بوده که طبقه بالایی شامل خود صافی ها و تجهیزات کنترلی آن ها و طبقه پایین شامل شیرآلات خروجی و شستشوی صافی ها و نیز تجهیزات تنظیم کننده سرعت می باشد.


12-3-13- ساختمان مواد شیمیایی
ساختمان مواد شیمیایی به مساحت معادل 140 متر مربع و ابعاد معادل 10*14 متر در تصفیه خانه گرمی دارای تجهیزات تهیه و تزریق مواد شیمیایی می باشد. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق کلرور فریک در تصفیه خانه گرمی شامل پنج مخزن ذخیره 10 متر مکعبی، دو مخزن تزریق 5/4 متر مکعبی، دو همزن 5/5 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 37/0 کیلوواتی است. تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک نیز شامل یک مخزن انحلال 1 متر مکعبی، دو همزن 25/0 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 18/0 کیلوواتی با دبی 103/0 متر مکعب بر ساعت می باشد.

12-3-14- ساختمان کلر زنی
ساختمان کلرزنی به مساحت معادل 150 متر مربع و ابعاد معادل 15*10 متر بوده و دارای تجهیزات کلرزنی و ایمنی مربوطه می باشد. تجهیزات کلرزنی این تصفیه خانه شامل دو دستگاه کلریناتور با ظرفیت 8 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی اولیه و دو دستگاه کلریناتور با ظرفیت 4 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی می باشد. از آنجائیکه گاز کلر دارای خطرات بسیاری بوده و در صورت نشتی بیش از اندازه در محیط باعث بروز مشکلاتی از جمله مسمومیت شدید و حتی مرگ می‌گردد لذا سیستم های ایمنی نیز برای مواجهه با این شرایط در ساختمان کلرزنی در نظر گرفته شده است.

12-3-15- انبار مواد شیمیایی
به منظور نگهداری مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه انباری بنام مواد شیمیایی به مساحت 128 متر مربع و ابعاد 16*8 متر در نظر گرفته شده است.

12-3-16- آزمایشگاه
آزمایشگاه تصفیه خانه گرمی به مساحت 66 متر مربع و ابعاد 6*11 متر دارای تجهیزات به شرح جدول 12-1 می باشد.​

آب مقطرگیری	1
راکتور COD	1
پی.اچ متر	1
ترازوی دیجیتالی	1
دستگاه جار	1
یخچال	1
بن ماری	1
دماسنج	1
کدورت سنج	1

12-3-17- پست برق و پاساژ
پست برق و پست پاساژ تصفیه خانه به صورت یکجا در یک پست مشترک منظور شده که دارای مساحت 64 متر مربع و ابعاد 8*8 متر می باشد.

12-3-18- پست برق اضطراری
پست برق اضطراری تصفیه خانه گرمی به مساحت 54 متر مربع و ابعاد 6*9 متر بوده که جهت تأمین برق در شرایط اضطراری از دستگاه دیزل ژنراتوری با ظرفیت نامی تولید 288 کیلووات برق استفاده شده که موتور دیزل آن توانایی تولید 430 کیلووات قدرت را دارا می باشد.​

 

[P O U R I A]

تصفیه خانه آب شماره 1 ارومیه

تصفیه خانه آب شماره 1 ارومیه

تصفیه خانه شماره 1 ارومیه از قدیمی ترین تصفیه خانه های موجود در کشور به شمار می رود که جهت تأمین بخشی از آب شرب شهر ارومیه طراحی و راه اندازی شده است. این تصفیه خانه در جنوب غربی شهر ارومیه و در ارتفاع 1380 متری از سطح دریا واقع شده است.

13-1- ظرفیت و محدوده کاری
احداث تصفیه خانه شماره 1 ارومیه در سال 1342 توسط شرکت آلمانی هانس ریزرت و شرکت اردیبهشت آغاز و در سال 1344 به بهره برداری رسید. ظرفیت اسمی این تصفیه خانه 45/0 متر مکعب بر ثانیه بوده که در شرایطی تا 5/0 متر مکعب بر ثانیه قابل افزایش است. آب خام ورودی این تصفیه خانه از رودخانه شهر چای تأمین می شود که در محل تأسیسات آبگیر روستای بند به تصفیه خانه تحویل و توسط خط انتقال بتنی و تونل سرپوشیده به طول 5600 متر به صورت ثقلی به تصفیه خانه انتقال می یابد. آب صاف تصفیه خانه نیز در چهار مخزن 10 هزار متر مکعبی تصفیه خانه ذخیره و از آنجا به مخازن سطح شهر انتقال می یابد.


13-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
تصفیه خانه شماره 1 ارومیه در جنوب غربی شهر ارومیه و در خیابان شهید باهنر واقع شده است. مساحت کل اراضی این تصفیه خانه معادل 61481 متر مربع می باشد. مالکیت زمین تصفیه خانه در اختیار "شرکت آب و فاضلاب شهری استان آذربایجان غربی" می باشد.


13-3- مشخصات فنی تصفیه خانه

به طور کلی ابنیه، تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.

13-3-1- کانال آب خام و آشغالگیر

آب خام تصفیه خانه شماره 1 ارومیه از طریق کانالی به طول 140 متر، به عرض 3 متر و به عمق 3 متر به تصفیه خانه تزریق شده و اندازه گیری دبی آب ورودی نیز در این کانال انجام می شود. به دلیل جلوگیری از ورود آشغال به تأسیسات تصفیه آب دو واحد توری آشغال گیر به ابعاد 7/1*5/1 و 7/1*7/0 متر در مسیر ورودی قرار داده شده است. این آشغالگیرها از تسمه های فولادی مشبک ساخته شده و اندازه چشمه های آنها 20*20 میلی متر می باشد.



13-3-2- حوضچه اختلاط سریع

حوضچه های اختلاط سریع در این تصفیه خانه جهت اختلاط یکنواخت مواد شیمیایی بعد از تزریق در نظر گرفته شده اند.

13-3-3- حوضچه های زلال ساز

تصفیه خانه شماره 1 ارومیه دارای پنج حوضچه زلال ساز از نوع اکسیلاتور به ظرفیت 600 متر مکعب است که هر کدام دارای یک توربین جهت ایجاد انرژی لازم برای تشکیل لخته ها بوده و بر روی هر توربین یک الکتروموتور و یک واریاتور نصب شده است. توان الکتروموتورها 4 کیلووات و سرعت دورانی آن ها 57 دور بر دقیقه می باشند.

13-3-4- صافی های شنی

فرآیند فیلتراسیون آب در تصفیه خانه شماره 1 ارومیه توسط هشت صافی از نوع ماسه ای تند ثقلی با مساحت 44 متر مربع و هفت صافی تحت فشار انجام می شود. ضخامت کل لایه های ماسه در صافی های ثقلی حدود 120 سانتی متر و در صافی های تحت فشار حدود 90 سانتی متر می باشد.

13-3-5- مخازن ذخیره آب صاف

تصفیه خانه شماره 1 ارومیه دارای چهار مخزن آب صاف با ظرفیت 10 هزار متر مکعب می باشد که در شمال غربی محوطه تصفیه خانه واقع شده اند.

13-3-6- فرآیند تصفیه آب

در تصفیه خانه شماره 1 ارومیه فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل زیر است:

کلر زنی مقدماتی
آشغال گیری
تهیه و تزریق مواد شیمیایی
اختلاط سریع
زلال سازی
صاف سازی
کلر زنی نهایی
ذخیره سازی

13-3-6-1- مرحله کلرزنی مقدماتی

هدف از کلر زنی آب خام سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آنها در مرحله زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در تأسیسات تصفیه خانه است.


13-3-6-2- مرحله آشغال گیری

در این مرحله اجسام درشت معلق در آب خام از آن جدا می شوند تا از ورود آن ها به تأسیسات تصفیه خانه جلوگیری به عمل آمده و آسیبی به تأسیسات و تجهیزات تصفیه خانه وارد نشود.


13-3-6-3- فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی

کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده با خلوص 40 درصد در مخزنی با ظرفیت 96 مترمکعب در تصفیه خانه ذخیره و پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به کانال آب خام و زلال سازها بر حسب مورد تزریق می گردد. آهک نیز جهت تنظیم pH و بهبود فرآیند انعقاد، به صورت شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می گردد. مقدار تزریق مواد شیمیایی توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره برداری اعلام می گردد.

13-3-6-4- مرحله اختلاط سریع

در این مرحله به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شوند.


13-3-6-5- فرآیند زلال سازی

زلال سازهای این تصفیه خانه از نوع اکسیلاتور می باشند. در این حوضچه ها عمل انعقاد، لخته سازی و ته نشینی مواد انجام می شود. اساس کار سیستم اکسیلاتور بر جریان متناوب و یکنواخت چرخشی آب خام و خروج ابر لجن با استفاده از نیروی گریز از مرکز می باشد. آب ورودی بعد از اختلاط با مواد شیمیایی به منظور سرعت بخشیدن به پدیده‌ی انعقاد و تشکیل لخته‌ها در تماس با لجن‌هایی قرار می‌گیرند که قبلاً از تصفیه‌آب به‌ دست آمده‌اند. لجن ته‌نشین شده به طور مکانیکی یا هیدرولیکی از ناحیه‌ی ته‌نشینی به ناحیه‌اختلاط راه ‌یافته و به تشکیل لخته‌ها کمک می‌کند. لخته های ایجاد شده به مرور افزایش یافته و پس از آن که مقدار آن به حد معینی رسید توسط قیف های تخلیه لجن تخلیه می شوند.


13-3-6-6- مرحله صاف سازی

حذف نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده اند در صافی ها انجام می گیرد. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو می شوند.


13-3-6-7- مرحله کلرزنی نهایی

کلرزنی نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی انجام می گیرد. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.

13-3-6-8- ذخیره سازی

آب صاف هر دو تصفیه خانه در مخازن موجود در تصفیه خانه جمع آوری گردیده و از آنجا نیز به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.

13-3-7- ایستگاه پمپاژ

ایستگاه پمپاژ تصفیه خانه شماره 1 ارومیه به مساحت 432 متر مربع و به ابعاد 2/19*4/22 متر و در شمال غربی محوطه تصفیه خانه در مجاورت مخازن واقع شده است. در مجموع پنج پمپ با قدرت 132 کیلووات و هد 65 الی 70 متر و سرعت دورانی 1475 دور بر دقیقه برای پمپاژ آب در نظر گرفته شده است.

13-3-8- ساختمان اداری

این تصفیه خانه دارای یک ساختمان اداری با مساحت 685 متر مربع می باشد که در مرکز محوطه تصفیه خانه و در شمال اکسیلاتور ها واقع شده است. این ساختمان شامل دفاتر مدیریتی، اداری و بهره برداری تصفیه خانه می باشد.

13-3-9- سالن صافی ها

چهار ساختمان صافی که در برگیرنده صافی ها و تجهیزات کنترلی شستشو و بهره برداری آن ها می باشند در امتداد یکدیگر و به صورت طولی در شرق اکسیلاتور ها قرار گرفته اند. ساختمان صافی های ثقلی به مساحت 524 متر مربع شمالی ترین این ساختمان ها بوده و دارای دو طبقه می باشد که طبقه بالایی شامل خود صافی ها و تجهیزات کنترلی آن ها و طبقه پایین شامل شیرآلات خروجی و شستشوی صافی ها و نیز تجهیزات تنظیم کننده سرعت می باشند. سه ساختمان باقیمانده به صافی های تحت فشار اختصاص داشته و دارای مساحت های 64، 43 و 87 متر مربع می باشند.

13-3-10- ساختمان مواد شیمیایی

تصفیه خانه شماره 1 ارومیه دارای یک ساختمان مواد شیمیایی به مساحت 202 متر مربع و به ابعاد 10*2/20 متر است که به تجهیزات نگهداری، تهیه و تزریق کلرورفریک و آهک مجهز می باشد. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق کلرور فریک شامل یک مخزن ذخیره 96 متر مکعبی، یک پمپ انتقال 2/7 کیلوواتی، دو مخزن تزریق 2/1 متر مکعبی و سه پمپ تزریق 55/0 کیلوواتی با دبی 240 متر مکعب بر ساعت می باشد. تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک نیز شامل دو مخزن انحلال 8 متر مکعبی، دو همزن 1/1 کیلوواتی و یک پمپ تزریق 9 کیلوواتی می باشد.

13-3-11- ساختمان کلرزنی

ساختمان کلرزنی تصفیه خانه شماره 1 ارومیه دارای ابعاد معادل 75/48*4 متر و مساحت معادل 195 متر مربع بوده و دارای تجهیزات کلرزنی و ایمنی مربوطه می باشد. تجهیزات کلرزنی این تصفیه خانه شامل یک دستگاه کلریناتور گازی با ظرفیت 33/3 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی اولیه و دو دستگاه کلریناتور گازی با ظرفیت های 4 و 15/1 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی می باشد. از آنجائیکه گاز کلر دارای خطرات بسیاری بوده و در صورت نشتی بیش از اندازه در محیط باعث بروز مشکلاتی از جمله مسمومیت شدید و حتی مرگ می‌گردد سیستم های ایمنی نیز برای مواجهه با این شرایط در ساختمان کلرزنی در نظر گرفته شده است.

13-3-12- کار گاه فنی و انبار تجهیزات

کارگاه فنی تصفیه خانه به مساحت 80 متر مربع و به ابعاد 5*16 شامل تجهیزات تعمیر و نگهداری تأسیسات و ماشین آلات تصفیه خانه بوده و در ضلع شمالی تصفیه خانه قرار دارد. انبارهای این تصفیه خانه شامل انبار مواد شیمیایی و انبار تجهیزات می باشد. انبار مواد شیمیایی دارای مساحت 98 متر مربع و به ابعاد 8*25/12 متر بوده و انبار تجهیزات نیز به مساحت 56 متر مربع و به ابعاد 8*7 متر که برای نگهداری ابزار و تجهیزات لازم در امور تعمیر و نگهداری تصفیه خانه در نظر گرفته شده است.

13-3-13- پست برق و برق اضطراری

پست برق این تصفیه خانه به مساحت 70 متر مربع و ابعاد 5*14 متر بوده و دارای تجهیزات ایمنی و کلیدهای قطع و وصل برق مورد نیاز مدار برق تصفیه خانه می باشد. همچنین جهت مواجهه با شرایط اضطراری قطعی برق پست برق اضطراری به مساحت 300 متر مربع و به ابعاد 20*15 متر در ضلع غربی تصفیه خانه منظور شده است. یک دستگاه دیزل ژنراتور با ظرفیت نامی تولید برق 300 کیلووات برق مورد نیاز تصفیه خانه را در این شرایط تأمین می نماید.

13-3-14- آزمایشگاه

آزمایشگاه تصفیه خانه شماره 1 ارومیه به مساحت 20 متر مربع و به ابعاد 4*5 متر در ضلع شمالی ساختمان اداری و در مجاورت مخازن آب صاف قرار داشته و دارای تجهیزاتی به شرح جدول 13-1 می باشد.​

آب مقطرگیری	1
اون	1
اسپکتروفتومتر	1
پی.اچ متر	1
ترازوی دیجیتالی	1
دستگاه جار	1
بن ماری	1
فلیم فتومتر	1
کدورت سنج	1
هدایت سنج	1
همزن مغناطیسی	1
انکوباتور	2
دستگاه کدورت سنج آنلاین	1