تشریح ساختار دانه

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
دانه‌
پس‌ از لقاح‌ مضاعف‌، تخمک‌ به‌ دانه‌ تبدیل‌ می‌شود. دانه‌ رسیده‌ از سه‌ بخش‌ تشکیل‌ شده‌ است‌:
1) پوشش‌ دانه‌ که‌ از یک‌ یا دو پوست‌ دانه‌ به‌ وجود می‌آید، 2) آندوسپرم‌ که‌ ممکن‌ است‌ به‌ مقدار زیاد یا کم‌ وجود داشته‌ باشد، 3) جنین‌ که‌ از رشد آن‌ گیاه‌ جوان‌ ایجاد می‌شود. جنین‌ دارای‌ مواد اندوخته‌ است‌ که‌ هنگام‌ رویش‌ دانه‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرند. این‌ مواد یا در خود جنین‌ یا در آلبومین‌ و یا در قسمتی‌ از خورش‌ قرار دارند. مجموعه‌ جنین‌ و بافتهای‌ اندوخته‌ همراه‌ آن‌ «مغز» دانه‌ را به‌ وجود می‌آورد که‌ به‌ وسیله‌ پوشش‌ دانه‌ حفاظت‌ می‌شود.

رویش‌ دانه‌
اگر شرایط‌ فیزیولوژیک‌ از نظر رطوبت‌، دما و اکسیژن‌ فراهم‌ باشد، دانه‌ می‌روید و گیاهک‌ جوانی‌ را تولید می‌کند. تا رسیدن‌ به‌ این‌ مرحله‌، جنین‌ جوان‌ از ذخایری‌ که‌ در خود جمع‌ کرده‌ استفاده‌ می‌کند. اما پس‌ از پدید آمدن‌ برگها، مواد آلی‌ از طریق‌ فتوسنتز ساخته‌ می‌شوند.
هنگام‌ رویش‌، تقریباً در کلیه‌ دانه‌ها، نخستین‌ اندامی‌ که‌ از پوست‌ دانه‌ بیرون‌ می‌آید ریشه‌چه‌ است‌. ریشه‌ چه‌ از راه‌ سفت‌ خارج‌ می‌شود و ریشه‌ اولیه‌ را تولید می‌کند. رشد ریشه‌ پیش‌ از دیگر اندامکهای‌ گیاهک‌، برای‌ پایداری‌ گیاه‌ در خاک‌ و جذب‌ آب‌ و مواد کانی‌ است‌ سپس‌ ساقه‌چه‌ رشد کرده‌ محور زیرلپه‌ را می‌سازد.

بخشهای‌ دانه‌
پوشش‌ دانه‌- پوششهای‌ تخمک‌ در بیشتر دانه‌ها سخت‌ و محکم‌ می‌شوند و پوست‌ دانه‌ را تشکیل‌ می‌دهند. هنگامی‌ که‌ پوششهای‌ تخمک‌ مضاعف‌ باشد، عموماً فقط‌ پوشش‌ بیرونی‌ در تشکیل‌ پوست‌ دانه‌ دخالت‌ می‌کند، در حالی‌ که‌ پوشش‌ درونی‌ به‌طور کامل‌ یا کم‌ و بیش‌ از بین‌ می‌روند.
آندوسپرم‌-یاخته‌ آندوسپرم‌ از ترکیب‌ هسته‌ ثانویه‌ با یکی‌ از دو اسپرم‌ در کیسه‌ جنینی‌ تشکیل‌ می‌شود. یاخته‌ آندوسپرم‌ نخستین‌ به‌ سرعت‌ تقسیم‌ می‌شود و بافت‌ آندوسپرم‌ را به‌ وجود می‌آورد.
جنین‌- پس‌ از انجام‌ لقاح‌، یاخته‌ تخم‌ برای‌ مدتی‌ بدون‌ فعالیت‌ باقی‌ می‌ماند، زیرا شروع‌ تقسیم‌ آن‌ به‌ رشد آندوسپرم‌ وابسته‌ است‌. از تقسیمات‌ ابتدایی‌ یاخته‌ تخم‌ 4 تا 8 یاخته‌ به‌ وجود می‌آید که‌ به‌ دنبال‌ هم‌ قرار دارند.

پراکندگی‌ میوه‌ و دانه‌
دانه‌ پس‌ از جدا شدن‌ از گیاه‌ مادر، پراکنده‌ می‌شود. پراکنده‌ شدن‌ دانه‌ها یکی‌ از عوامل‌ مهم‌ انتشار گیاهان‌ در طبیعت‌ است‌. طبیعت‌ وسایل‌ بی‌نهایت‌ متنوعی‌ را برای‌ انتقال‌ دانه‌ها به‌ کار می‌برد که‌ در گیاهان‌ مختلف‌ متفاوت‌اند برای‌ این‌ امر گیاهان‌ در هر مورد سازش‌ خاصی‌ حاصل‌ می‌کنند.
در بعضی‌ گونه‌ها، دانه‌ درون‌ میوه‌های‌ ناشکوفا باقی‌ می‌ماند و با میوه‌ پراکنده‌ می‌شود دیگر بخشهای‌ گیاه‌ مانند کاسبرگها یا زایده‌های‌ میوه‌ ممکن‌ است‌ نقش‌ مؤثری‌ در پراکندگی‌ آن‌ داشته‌ باشند. در میوه‌های‌ فندقه‌، گندمه‌، فندفه‌ بالدار وجود کرک‌ انتشار دانه‌ را تسهیل‌ می‌کند
 

hajibehzad

کاربر برگزیده علوم گیاهی
 

Similar threads

بالا