تشخیص فحلی

persian0098

عضو جدید
انواع روش های تشخیص فحلی در گاو
وسائل و روشهای كمكی برای تشخیص فحلی:
1- استفاده از ركورد برداری و تابلوی تولید مثل:
بی گمان مهمترین كمك در تشخیص فحلی داشتن سیستم ركورد برداری می باشد . یكی از روشهای ركوردبرداری استفاده از تابلوی گردان تولید مثل می باشد. یك تابلوی مدیریت تولید مثل در خیلی از گاوداری ها به عنوان پرونده موقتی اطلاعات و وسیله برای كمك كردن به تصمیم گیری مناسب مورد استفاده قرار می گیرد. تابلو به 12 قسمت تقسیم شده است و هر قسمت یك ماه را نشان می دهد كه خود به روزهای آن ماه تقسیم می شود. در هر روز این تابلو به اندازه یك روز چرخانده می شود. هر طرف شماره یا وسیله چسب دار دارای رنگ متفاوتی است. رنگ ها معمولا نكاتی مانند فحلی گاو، گاوهای آبستن، گاوهای آماده برای تلقیح، گاوهای خشك را نشان می دهند. بنابراین گاودار می تواند هر روز با نگاه كردن به تابلو گاوهایی كه انتظار می روند فحل شوند را شناسایی می كند.
2 - استفاده از دوربین مدار بسته:
استفاده از دوربین و تلویزیون می تواند وسیله ای موثر برای مشخص كردن گاوهای فحل باشد. روشن است كه هنگامی این روش نتیجه بهینه می دهد كه گاودار بخوبی بتواند گاوهای خود را بشناسد و یا با پلاك شماره گذاری آنها را از یكدیگر متمایز نماید.
3-استفاده از قدم شمارMovement detector (Pedometer):
در حین فحلی گاو ماده نسبت به سایر دوره ها تحرك بیشتری دارد و مدت كمتری را صرف استراحت و غذا خوردن می كند.لذا در زمان فحلی با استفاده از پدومتری كه به پای گاو بسته می شود می توان میزان مسافتی كه گاو طی كرده اندازه گیری نمود و غیر مستقیم به فحل بودن گاو ماده پی برد.
4 -استفاده از قلم علامت گذار(Crayon):
این وسیله مانند یك قلم نشانه گذاری است كه بوسیله آن هر بامداد بالای دم گاو ماده علامتگذاری میشود.در صورت سواری گرفتن سایر گاوها،این رنگ پاك شده و دامدار به فحل بودن گاو پی خواهد برد.
اندازه گیری مقاومت الكتریكی واژن Vaginal resistance measurement-5
در هنگام بروز فحلی، حجم مایع مخاطی واژن و همچنین محتویات یونی آن به طور محسوسی افزایش یافته و قابلیت رسانایی بالائی پیدا می كند.با استفاده از نشانگرهای ثبت كننده مقاومت الكتریكی محتویات واژن، از فحلی گاو مذكور می توان اطمینان حاصل كرد.از معایب این روش اینست كه وارد كردن این وسیله در واژن باعث التهاب بافتهای مربوطه می گردد و احتمال بروز عفونت را افزایش می دهد
6 -اندازه گیری میزان پروژسترون شیر با استفاده ازروش رادیو ایمنو اسی((Radioimmunoassay:
با توجه به اینكه در هنگام فحلی غلظت استروژن خون افزایش و متعاقبا میزان پروژسترون كاهش می یابد .با استفاده از روشهای موجود میزان كاهش پروژسترون خون میتواند یكی از نشانه های تشخیص گاو در حالت فحلی باشد.
7-استفاده از شاخص یاب( (Heat mount detector:
ایبن وسیله به گاودار نشان میدهد كه آیا گاو ماده به گاوهای دیگر سواری داده است یا نه،از لحاظ ساختار این وسیله دارای دوكیسه تو در تو با یك سیلندر پلاستیكی است.هنگامی كه سایر گاوها سوار گاوحاوی این وسیله شوند،كیسه داخلی پاره شده و باعث آزاد شدن ماده قرمز رنگی به درون كیسه بزرگتر می شود.
8- استفاده از خمیر دمی:Tail past
این وسیله،وسیله ای بسیار ارزان و مقرون به صرفه است و در حقیقت خمیری است كه ناحیه دم مالیده می شود و پس از خشك شدن در صورت سواری گرفتن سایر گاوها تحت فشار وارده شكسته می شود و فحل بودن احتمالی گاو را اطلاع می دهد
- استفاده از تی زر Teaser 9):
تی زر به حیوانی گفته می شود كه به سوی گاو فحل جذب می شود و در نتیجه امكان شناسایی گاو فحل را به آسانی امكانپذیر می سازد.
9-1)استفاده از سگ فحل یاب:
در این روش از سگهای تعلیم دیده برای تشخیص بوی ترشحات ماده گاو فحل استفاده می كنند
9-2)استفاده از گاو نر اخته یا آندوژنه:
در این روش امكان آسیب دیدن گاو ماده نسبت به روشهای دیگر بسیار زیاد است لذا كمتر توصیه می شود.
)ماده گاو مجهز به قلم چانه ایChin ball maker 9-3(
در این روش از یك قلم نشانه گذاری كه به چانه گاو نصب شده استفاده می كنند.این وسیله حاوی كره ای است كه محتوی ماده
رنگی است كه گاو فحل به طور غیر مستقیم تشخیص داده می شود

10- اندازه گیری دمای بدن:
در هنگام فحلی، ابتدا دمای بدن به طور محسوسی كاهش و در نهایت در مدت كوتاهی دمای بدن افزایش می یابد لذا می توان با اندازه گیری دما تا حدودی از فحل بودن گاو ماده مطلع گردید.
تشخیص آبستنی:
تشخیص دقیق آبستنی از نظر به دست آوردن و حفظ حداكثر بازدهی تولید مثل حائز اهمیت است. دانستن این نكته كه یك گاو پس از جفتگیری آبستن نشده است برای گاودار از این نظر اهمیت دارد كه با كمترین اتلاف وقت گاو را جفتگیری داده یا تلقیح كند. در ذیل تعدادی ار روشهای سنتی و جدید تشخیص آبستنی آورده شده است:
1- بازرسی ركتال
در این روش با وارد كردن دست به درون راست روده محتویات رحم جهت تعیین تعییرات اندازه یكی از شاخهای رحم كه به دلیل وجود جنین صورت گرفته است از راه لمس كردن بازرسی می شود. از هفته ششم تا هشتم آبستنی اختلاف اندازه بین دو شاخ رح محسوس تر است.
2- تشخیص آبستنی با اندازه گیری هورمونها:
اندازه گیری هورمونها برای تشخیص آبستنی بویژه اگر در شیر امكانپذیر باشد به دلیل راحتی نمونه گیری مزیتهای بیشتری از روش بازرسی ركتال دارد.
2-1) پروژسترون
جسم زرد در طول آبستنی پروژسترون تولید می كند. حداكثر غلظت پروژسترون در روز دهم پس از تخمكریزی حاصل می شود. روشهای اندازه گیری پروژسترون مانند رادیو ایمنو اسی و تست الیزا در روز 21-24 با دقت 85-80 درصد قادر به تشخیص آبستنی می باشد.
2-2) سولفات استروژن
تعیین تركیباتی كه به وسیله جنین تولید می شود، نسبت به تركیبات تولید شده توسط مادر ارزش بیشتری برای تشخیص آبستنی خواهد داشت. جنین استروژن تولید می كند و غلظت سولفات استروژن در پلاسما از روز هفتادم آبستنی افزایش می یابد. تست سولفات استروژن در 15 هفتگی نشانه آبستنی است.
3-بالوتمان:
شكم گاو ماده آبستن تقریبا از ماه هفتم آبستنی بزرگتر می شود. چنانچه دست مشت شده به بخش سمت راست شكم فشار داده شود گاهی می توان برخورد جنین به دست راپس از بازگشت جنین حس كرد.
4-اولتراسوند:
در این روش از میله درون ركتومی استفاده می شود كه امواج فراصوتی ارسال كرده و امواج منعكس شده را دریافت می كند. طول موج پس از برخورد با جنین زنده و یا جریان خون جنین تعییر می یابد.
جمع بندی:
یكی از دلایل مهم اقتصادی نبودن پرورش گاو شیری در استان، پایین بودن راندمان تولید مثلی در گله هاست. ضعف در تشخیص بموقع فحلی و آبستنی موجب می شود تا فحلیهای زیادی در زمان طول عمر اقتصادی گاو از دست برود كه این امر به خودی خود سبب طولانی شدن فاصله دو زایمان و به تبع آن ضررهای مالی فراوان به دامداران می گردد. با توجه به توسعه تكنیك تلقیح مصنوعی، به جای گاو نر خود گاودار باید عمل فحل یابی را انجام دهد و اینجاست كه بسیاری از اشتباهات مدیریتی موثر بر باروری گله آشكار می شود. مشكل مربوط به تشخیص فحلی در گاوهای ماده به خاطر كوتاه و متغیر بودن طول دوره فحلی می باشد تشخیص دقیق آبستنی از نظر به دست آوردن و حفظ حداكثر بازدهی تولید مثل حائز اهمیت است. دانستن این نكته كه یك گاو پس از جفتگیری آبستن نشده است برای گاودار از این نظر اهمیت دارد كه با كمترین اتلاف وقت گاو را جفتگیری داده یا تلقیح كند
 
بالا