ترکیب شیمیایی نفت خام
نفت خام به دلیل وجود ترکیبات گوگرد بوی نامطلوبی دارد. بخش اعظم نفت خام از هیدراتهای کربن تشکیل شده و مقدار کمی عناصر دیگر نیز در آن مخلوط میگردد.
در جدول زیر درصد تقریبی این عناصر نشان داده شده است.
عنصر | حداقل درصد وزنی | حداکثر درصد وزنی |
کربن | 82.2 | 87.1 |
هیدروژن | 11.8 | 14.7 |
گوگرد | 0.1 | 5.5 |
اکسیژن | 0.1 | 4.5 |
نیتروژن | 0.1 | 1.5 |
جدول ازسلی (1985)
عناصر دیگری مانند وانادیوم، نیکل و اورانیوم با درصد وزنی حداکثر 0.1 در ترکیب نفت خام موجود هستند. به علاوه در خاکستر نفت خام آثاری از عناصر آهن، آلومینیوم، تیتانیوم، کلسیم، منیزیم، مولیبدیوم، باریوم، استرانتیوم، منگنز، سرب، وانادیوم، نیکل، مس و سیلیسیوم یافت میشود. بعضی از عناصر بالا مانند وانادیوم و نیکل احتمالا در عنصر ارگانیک اولیه داشته است و بعضی دیگر از عناصر مشخصات ژئوشیمیایی سنگ در برگیرنده را نشان میدهند. همچنین آثاری از نمک، آب و سولفید هیدروژن نیز درنفت خام مشاهده میشود.
ترکیب مولکولی نفت
تعداد ترکیبهای مولکولی نفت خام وابسته به سن زمین شناسی، عمق تشکیل، منشاء و موقعیت جغرافیایی آن متغیر میباشد. برای مثال نفت خام پوکاسیتی از اوکلاهامای آمریکا شامل حداقل 234 ترکیب مولکولی میباشد.
هیدروکربنها
هیدروکربنها (hydrocarbons) شامل گروههایی هستند که ترکیب ملکولی آنها فقط از هیدروژن و کربن تشکیل شده است. انواع هیدروکربنها عبارتاند از:
- هیدروکربنهای پارافینی (parafin) یا پارافینها با ترکیب C[SUB]n[/SUB]H[SUB]2n+2[/SUB]
- هیدروکربنهای نفتنی یا سیکلوپارافینها (cycloparafin) یا نفتنیکها C[SUB]n[/SUB]H[SUB]2n[/SUB]
- هیدروکربنهای آروماتیک (aromatic hydrocarbon) یا بنزوییدها (benzoid) با فرمول [SUB]C[SUB]nH[/SUB][SUB]2[/SUB][SUB]n-6[/SUB][/SUB]
- غیرهیدروکربنها(Heterocompounds)
این گروه شامل ترکیباتی غیر از هیدروژن و کربن میباشد که شامل عناصری مانند اکسیژن، نیتروژن، گوگرد و اتمهای فلزی میشوند.
نفت خام اغلب بر مبنای نقطه جوش (boiling point) به تعداد زیادی از محصولات مصرفی، از کرزون (kerosene) گرفته تا آسفالت و واکنشگرهای شیمیایی که برای ساخت پلاستیک و مواد دارویی استفاده میشوند، پالایش (refining) و جداسازی میشود. هیدروکربنهای موجود در نفت خام اغلب از نوع آلکن (alkane)، سیکلوآلکن (cycloalkene) و انواع هیدروکربنهای آروماتیک (aromatic hydrocarbons) هستند؛ در حالی که دیگر ترکیبات آلی (organic compounds) شامل نیتروژن، اکسیژن و گوگرد و مقادیر ناچیز از فلزاتی مانند آهن، نیکل، مس و وانادیم میشوند. ترکیب مولکولی دقیق، از یک ترکیب تا ترکیب دیگر متغیر است ولی نسبت عناصر شیمیایی تغییرات کمی دارد.
چهار نوع مولکول هیدروکربن مختلف در نفت خام موجود هستند. درصد نسبی هر کدام در نفتهای مختلف متغیر است که تعیین کننده خواص هر نفت میباشد.
ترکیب وزنی |