پمپ‌های روتاری (rotary pumps) که به پمپ‌های دوار یا گردشی نیز معروف هستند، در گروه پمپ‌های جابه‌جایی (displacement pumps) قرار دارند.
پمپ‌های روتاری توانایی پمپاژ سیال بیش‌تری نسبت به پمپ‌های رفت و برگشتی (reciprocating pumps) با همان وزن را دارند. بر خلاف پمپ‌های سانتریفوژ (centrifugal pumps)، پمپ روتاری از نوع جابه‌جایی مثبت است؛ به این معنی که به ازای هر دور تناوب پمپ، صرف نظر از مقاومت در مقابل فشار پمپ، حجم ثابتی از سیال جابه‌جا می‌شود. همانند تمام پمپ‌های جابه‌جایی مثبت، هر گرفتگی در سیستم می‌تواند به سرعت باعث آسیب به پمپ و یا ایجاد ترک در سیستم شود. بنابراین، پمپ‌های روتاری نیاز به یک شیر اطمینان (relief valve) دارند تا از پمپ و سیستم پایپینگ محافظت کند. شیر اطمینان در یک فشار تنظیم شده باز می‌شود و مایع را به سمت مکش و یا تانک تغذیه و یا سینی تخلیه هدایت می‌کند. (مقاله مقایسه پمپ‌های روتاری و سانتریفوژ را می توانید در تالار مقالات مهندسی شیمی ببینید.)
پمپ لوب
بر خلاف پمپ‌های سانتریفوژ، پمپ‌های روتاری خود راه‌انداز (self-priming) هستند. در پمپ‌های سانتریفوژ، پمپ باید در زیر مایعی که باید پمپ شود قرار گیرد و در این حالت گرانش یک هد فشار استاتیکی ایجاد می‌کند که باعث پر شدن پمپ می‌شود. یک پمپ روتاری می‌تواند با محدودیت کارکرد پمپ در بالای منبع تغذیه کار کند.
پمپ دنده‌ای
پمپ‌های روتاری دارای کاربردهای زیادی هستند؛ ازجمله سیالات، گل و لای و خمیرها. پمپ‌های روتاری می‌توانند مایعات با ویسکوزیته کم تا زیاد را در خود جای دهند، از خلاء‌های زیاد تا فشارهای بالا و از دوز بسیار کم تا ظرفیت‌های بالا را ایجاد نمایند. این پمپ‌ها برای پمپاژ سیالات ویسکوز مانند روغن، نفت، سوخت و مانند آن ایده‌آل هستند. به دلیل این که پمپ‌های روتاری در هر دور چرخش شافت یک مقدار مشخصی از مایع را جابه‌جا می‌کنند، انتخاب مناسبی برای کاربردهای اندازه‌گیری هستند. پمپ‌های روتاری دارای اصول پمپاژ متفاوتی هستند که هر کدام دارای مزایا و معایب خاص خود است.
پمپ پره‌ای
پمپ دوار به هفت دسته تقسیم می‌شوند:
پمپ‌های روتاری توانایی پمپاژ سیال بیش‌تری نسبت به پمپ‌های رفت و برگشتی (reciprocating pumps) با همان وزن را دارند. بر خلاف پمپ‌های سانتریفوژ (centrifugal pumps)، پمپ روتاری از نوع جابه‌جایی مثبت است؛ به این معنی که به ازای هر دور تناوب پمپ، صرف نظر از مقاومت در مقابل فشار پمپ، حجم ثابتی از سیال جابه‌جا می‌شود. همانند تمام پمپ‌های جابه‌جایی مثبت، هر گرفتگی در سیستم می‌تواند به سرعت باعث آسیب به پمپ و یا ایجاد ترک در سیستم شود. بنابراین، پمپ‌های روتاری نیاز به یک شیر اطمینان (relief valve) دارند تا از پمپ و سیستم پایپینگ محافظت کند. شیر اطمینان در یک فشار تنظیم شده باز می‌شود و مایع را به سمت مکش و یا تانک تغذیه و یا سینی تخلیه هدایت می‌کند. (مقاله مقایسه پمپ‌های روتاری و سانتریفوژ را می توانید در تالار مقالات مهندسی شیمی ببینید.)
پمپ لوب
پمپ‌های روتاری دارای کاربردهای زیادی هستند؛ ازجمله سیالات، گل و لای و خمیرها. پمپ‌های روتاری می‌توانند مایعات با ویسکوزیته کم تا زیاد را در خود جای دهند، از خلاء‌های زیاد تا فشارهای بالا و از دوز بسیار کم تا ظرفیت‌های بالا را ایجاد نمایند. این پمپ‌ها برای پمپاژ سیالات ویسکوز مانند روغن، نفت، سوخت و مانند آن ایده‌آل هستند. به دلیل این که پمپ‌های روتاری در هر دور چرخش شافت یک مقدار مشخصی از مایع را جابه‌جا می‌کنند، انتخاب مناسبی برای کاربردهای اندازه‌گیری هستند. پمپ‌های روتاری دارای اصول پمپاژ متفاوتی هستند که هر کدام دارای مزایا و معایب خاص خود است.
پمپ دوار به هفت دسته تقسیم می‌شوند:
- پمپ‌های اسکرو (screw pumps)
- پمپ‌های دنده‌ای (gear pumps)
- پمپ‌های وین (پره‌ای) (vane pumps)
- پمپ‌های لوب (lobe pumps)
- پمپ‌های ژیروتور (gerotor pumps)
- پمپ‌های پیستونی محیطی (peripheral piston pumps)
- پمپ‌های پریستالتیک (peristaltic pumps)
