روش و سازمان اجراي سدهاي بزرگ
روش و سازمان اجراي سدهاي بزرگ
[FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]بزرگ [/FONT][/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]سدهاي [/FONT][/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]اجراي [/FONT][/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]روش [/FONT][/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]و[/FONT][/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]سازمان[/FONT][/FONT][/FONT]
[FONT=Zar,Bold]علي [/FONT][FONT=Zar,Bold]خواجه [/FONT][FONT=Zar,Bold]غلامحسين [/FONT][FONT=Zar,Bold]مهندس[/FONT]
[FONT=TimesNewRoman,Bold]
[FONT=TimesNewRoman,Bold]: [/FONT]
[/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]چكيده[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]كاهش نزولات جوي ، رشد جمعيت و شرايط خاص جغراقبايي ايران سبب گرديده اند كه مديران كشوربيش از پيش به[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]كنترل و مهار آبهاي سطحي توجه نموده و ساخت سد را به عنوان يك عامل راهبردي در دستور كار خود قرار دهند[/FONT][/FONT].
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]صنعت سد سازي ، از فن آوري و پيچيدگيهاي خاص در طرح و اجرا ، برخوردار است [/FONT][/FONT]
. [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]از ديد اجرايي ، وسعت كارگاهها و تنوع[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]فعاليتهاي عمراني سبب مي گردند كه دست اندركاران طرح ، توجه خاصي به مكانيزم كنترل پروژه و نيز سازمان و روش اجراي[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]مناسب ، نمايند [/FONT][/FONT]
. [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]اهميت اين عوامل به حدي است كه مي توان ميزان موفقيت هر طرح عمراني را در ميزان دستيابي به اين اهداف[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]خلاصه نمود[/FONT][/FONT].
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]مي توان هنر بزرگ مديران طرحهاي عمراني را درشناخت و درك صحيح عمليات ، موضوع پيمان ، تجزيه و تفكيك عمليات ،[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]تدوين روشهاي اجرائي درست و ايجاد سازمان فني و اجر ائي مناسب ، ارزيابي نمود [/FONT][/FONT]
.[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]راهبري چنين سازماندهي بدون داشتن انگيزه هاي[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]قوي و مشترك آسان نخواهد بود [/FONT][/FONT]
. [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]مديران پروژه بايد با درك صحيح و عميق از فرهنگ و اعتقاد كاركنان ، روابط درون سازماني را[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]به نوعي تنظيم نمايند كه ضمن تبين دقيق حدود وظائف ، از انجام كارهاي موازي اجتناب گردد[/FONT][/FONT].
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]مقاله حاضر ، نگرشي است بر نقش و اهميت سازمان اجرائي در ساخت سدها كه در اين خصوص و به عنوان مطالعه موردي از[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]تجربيات بدست آمده در سد عظيم كرخه ، استفاده شده است[/FONT][/FONT].
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]در اين مقاله سعي شده است ، عوامل موثر بر پيشرفت اجرائي طرح مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گيرد [/FONT][/FONT]
. [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]از اينرو مقدمتا به تاثير[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]نقش و هماهنگي في ما بين اركان پروژه [/FONT][/FONT]
( [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]كارفرما ، مشاور ، پيمانكار [/FONT][/FONT]) [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]پرداخته شده است و با اين ديد سازمان اجرائي مطلوب و كار[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]آمد و عوامل موثر بر آن مورد بررسي قرار گرفته است [/FONT][/FONT].
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]توجه به ريسك و ميزان خطر پذيري در پروژه و نحوه برخورد با پديده هاي اتفاقي نيز از ديگر مواردي است كه در اين مقاله به[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]تفضيل به آن پرداخته شده است[/FONT][/FONT].
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]چهارمين كنفرانس سدسازي [/FONT][/FONT][/FONT]
298
[FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]آن [/FONT][/FONT]
[FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]صحيح [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]پيشبرد [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]و[/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]هدايت [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]در [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold+1][FONT=Zar,Bold+1]( [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]پيمانكار [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]مشاور، [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]،[/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]كارفرما [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold+1][FONT=Zar,Bold+1]) [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]پروژه [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]اركان [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]هماهنگي [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]نقش[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]در هر پروژه عمراني ، تعاريف حقوقي شرح وظايف سه ركن اساسي هر پروژه را [/FONT][/FONT]
( [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]كارفرما ، مشاور ، پيمانكار[/FONT][/FONT]) [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]به خوبي[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]مشخص كرده اند [/FONT][/FONT]
.[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]اما با نگاهي گذرا به سوابق برخي از طرحهاي عمراني كشور ، به راحتي عدم موفقيت در اجراي كامل اين تعاريف[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]مشخص مي گردد[/FONT][/FONT].
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]وضعيت اجرائي چنين پروژه هايي گوياي اين مطلب است كه دو عامل كمينه نمودن هزينه و بهينه نمودن برنامه زمان بندي[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]طرح ، كمتر از وضعيت مطلوب و منطقي برخوردار بوده است [/FONT][/FONT]
.[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]از اينرو دور از ذهن نيست اگر وظايف اصلي اركان يك پروژه را ،[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]ايجاد هماهنگي در ساختار اجرائي طرح و نهايتًا دستيابي به دو عامل اساسي ياد شده بدانيم [/FONT][/FONT]
.
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]به طور خلاصه مي توان دسترسي به اين مهم را در سه گزينه زير مشاهده نمود[/FONT][/FONT]
:
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]۱ توجه به مهارت فني و حرفه اي اركان پروژه به عنوان ملاك اصلي درگزينش مسئولين هر ركن[/FONT][/FONT]
.
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]۲ توجه و التزام كامل به شرح وظائف و ايجاد سيستم كنترلي در حين اجراء[/FONT][/FONT]
.
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]۳ ايجاد محيط كاري پويا با توجه به روحيات ملي و مذهبي در بين تمامي دست اندر كاران طرح [/FONT][/FONT]
.
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]بطور كلي اولين ركن هر پروژه عمراني را كارفرماي طرح تشكيل ميدهد [/FONT][/FONT]
. [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]كارفرما مسئوليت كامل پروژه را در طي زمان[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]اجرا و بهره برداري بر عهده دارد [/FONT][/FONT]
.[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]عمده ترين وظائف كارفرما را مي توان پيش بيني منابع مالي لازم و انتخاب مجري طرح بر[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]شمرد [/FONT][/FONT]
.[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]انتخاب صحيح مجري طرح كه خود در چار چوب قوانين موجود ، وظيفه انتخاب مشاور و پيمانكار طرح را برعهده دارد ، از[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]مهمترين عوامل موفقيت هر طرح عمراني محسوب مي گردد[/FONT][/FONT]
.
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]طرح عظيم سد مخزني كرخه كه به واسطه ميزان هزينه انجام شده و نيز وجود مسائل فني خاص از جمله بزرگترين و [/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]مهمترين پروژه هاي عمراني و ملي كشور محسوب مي گردد ،از مسائل فوق مستثني نبوده است [/FONT][/FONT]
. [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]نگاهي به عامل زمان و هزينه صرف[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]شده براي اين پروژه نشان مي دهد كه دو عامل كمينه نمودن هزينه و بهينه نمودن برنامه زمان بندي ضمن رعايت مسائل فني ، به[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]خوبي رعايت شده است[/FONT][/FONT]
.
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]گفتني است عمليات اجراي سد مخزني كرخه كه نياز به ۳۲،۵۰۰،۰۰۰ متر مكعب خاكريزي و ۱،۳۴۷،۰۰۰ متر مكعب بتن [/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]ريزي داشته است ، در حالي يكسال زودتر از برنامه زمان بندي مصوب طرح پايان يافته است كه از ديدگاه مالي ، هزينه واحد[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]عمليات اجرايي در اين پروژه ، نسبت به هزينه هاي معمول در جامعه مهندسي كشور از پائين ترين سطح ممكن برخودار بوده است[/FONT][/FONT]
.
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]شكي نيست كه طرح كرخه اين موفقيت ملي را ،مديون رعايت كامل اصول مطروحه و نهايتًا ايجاد هماهنگي فني في مابين [/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]اركان پروژه مي باشد كه بي ترديد نقش مسئولين كلان طرح در ايجاد چنين سازماني قابل ستايش است[/FONT][/FONT]
.
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]اميد مي رود با انتقال صحيح اين دستاوردها به بخش جوان مهندسي كشور ، بيش از پيش شاهد شكوفائي صنعت عمراني [/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]كشور باشيم[/FONT][/FONT]
.
[FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]متناسب [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]اجرايي [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]هاي [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]روش [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]انتخاب [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]و[/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]بر طراحي [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]آن [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]تاثير [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]و[/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]كرخه [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]سد [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]ساختگاه [/FONT][/FONT][FONT=Zar,Bold][FONT=Zar,Bold]ويژگيهاي[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]ويژگيهاي ساختگاه هرسد تأثير زيادي بر جا نمايي ، نوع سازه و پيچيدگي و تنوع عمليات اجرايي دارد كه ساختگاه[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]كيلومتري شمال غربي انديمشك ، در استان خوزستان و بر 21 كرخه نيز از اين اصل مستثني نيست [/FONT][/FONT]
. [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]سد مخزني كرخه در حدود[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]روي رودخانه كرخه احداث شده است [/FONT][/FONT]
. [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]رودخانة كرخه سومين رودخانه پر آب ا يران بعد از رودخانه هاي كارون و دز محسوب مي[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]شود [/FONT][/FONT]
. [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]اين رودخانه از مناطق مياني و جنوب غربي رشته كوههاي زاگرس در نواحي غرب و شمال كشور سرچشمه گرفته و پس از طي[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]مسافتي حدود ۹۰۰ كيلومتر در امتداد شمال به جنوب در مرز مشترك ايران و عراق به مرداب هور العظيم مي ريزد [/FONT][/FONT]
. [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]متوسط حجم[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]۵ ميليارد متر مكعب مي باشد [/FONT][/FONT]
. [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]محور سد در [/FONT][/FONT]/ [FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]آبدهي سالانه آن ۱۷۷ متر مكعب در ثانيه و متوسط حجم آب ساليانه رودخانه كرخه ۵[/FONT][/FONT]
[FONT=Zar+1][FONT=Zar+1]دره اي باز به عرض حدود ۱۰۰۰ متر واقع شده و جناحين سد به طول ۱۰۰۰ متر از هر طرف نيز بر روي ارتفاعات گسترش يافته است[/FONT][/FONT]