تاپیک جامع آموزش قواعد زبان عربی کنکور

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
صفت مشبهه



اسمی است که بر صفتی ثابت و دائمی دلالت می کند و دارای وزن های بی شماری است که مهم ترین آنها عبارتند از :
فَعیل : عزیز؛ شریف؛ ذلیل


فَعُول : ذَلول


فَعِل : خَشِن


فَعل : صَعب


فَعَل : حَسَن


فَعلان : عطشان؛ جَوعان؛ تعبان؛ شَبعان؛ کَسلان؛ غضبان


نکته : رنگ ها و عیب ها نیز جز صفت مشبهه هستند و دارای دو وزن هستند

:


اَفعَل (مذکر) : اَحمَر؛ اَخضَر؛ اَعمی' ؛ اَعوَج


فَعلاء (مونث) : حَمراء؛ خَضراء؛ عَمیاء؛ عَوجاء




منبع
جزوه استاد هاشمی
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
اسم آلت

اسم آلت

اسمی است که برای ابزار آلات بکار می رود و دارای سه وزن است :

مِفعَل : مِقبَض (دستگیره)


مِفعَلَة : مِطرَقَه (چکش)


مِفعال : مِصباح (چراغ)

 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
اسم تفضیل (اَفعَلُ التفضیل)

اسم تفضیل (اَفعَلُ التفضیل)

اسمی است که برای بیان برتری صفتی بین دو شخص یا دو گروه و یا ... بکار می رود و دارای دو وزن است :
اَفعَل (مذکر) : اکبر، اصغر، اعظم، ادنی
فُعلی' (مونث) : کبری، صغری، عظمی، دنیی'(دنیا)
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
اسم مکان و زمان

اسم مکان و زمان

از ثلاثی مجرد :

مَفعَل > َُ
مَفعَلَة > َُ
مَفعِل > ---ِ
کَتَبَ ـُـ -------> مَکتَب
طَبَخَ ـَـ -------> مَطبَخ
نَزَلَ ـِـ -------> مَنزِِل
جَلَسَ ـِـ -------> مَجلِس

تذکر : سه فعل : سَجَدَ ـُـ ؛ شَرَقَ ـُـ ؛ غَرُبَ ـُـ ؛ از این قاعده مستثنی هستند.

یعنی اسم مکان و زمان شان به جای وزن مَفعَل در وزن مَفعِل می آید.

مَسجِد - مَشرِِق - مَغرِِب

از ثلاثی مزید :

همانند ساختن اسم مفعول از ثلاثی مزید ساخته می شود؛ مانند :

اِنحِراف ---اسم مکان----> مُنحَرَف : فرعی
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
اسم فاعل و مفعول

اسم فاعل و مفعول

از ثلاثی مجرد : بر وزن فاعل و مفعول می باشد، مثال :

کَتَبَ -------> (اسم فاعل) : کاتِب

کَتَبَ -------> (اسم مفعول) : مکتوب : نوشته شده

از ثلاثی مزید : از مضارع باب مورد نظر را می سازیم، بدین ترتیب : ابتدا حرف مضارعه را حذف کرده و به جای آن (مُــ) قرار می دهیم.

برای ساختن اسم فاعل (عین الفعل) را مکسور می کنیم و برای ساختن اسم مفعول (عین الفعل) را مفتوح می کنیم.

إحسان -------> (مضارع) : یُحسِنُ

اسم فاعل : مُحسِن (نیکوکار)

اسم مفعول : مُحسَن (نیکو شده)
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
جامد و مشتق

جامد و مشتق

جامد : اسمی است که از کلمه ی دیگری ساخته نشده باشد و بر دو نوع است :

۱. جامد مصدری
۲. جامد غیر مصدری


تذکر : جامد مصدری شامل تمام مصدرهای ثلاثی مجرد و مزید می باشد، مثال :


جامد مصدری : جُلوس - ذهاب - قَتل - اجتماع - اجلاس
جامد غیر مصدری : قَلَم ، رَجُل ، یَد ؛ شمس


مشتق : اسمی است که از کلمه ی دیگری ساخته شده باشد و بر هشت نوع است که عبارتند از :


۱. اسم فاعل
۲. اسم مفعول
۳. اسم مکان
۴. اسم زمان
۵. اسم تفضیل
۶. اسم آلت
۷. صفت مشبهه
۸. اسم مبالغه
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
معرفه و نکره

معرفه و نکره

نکره : اسمی است که بر شخص یا شئ نامعینی دلالت می کند.


علامت نکره در زبان فارسی (ی) و در عربی تنوین می باشد، مثال :


إشتَرَیتُ کتاباً ====> کتابی را خریدم.


معرفه : اسمی است که بر شخص یا شئ معینی دلالت کند و بر شش نوع است که عبارتند از :


۱. اسم های (ال) دار مانند : الکتاب ، القلم
۲. تمام ضمایر
۳. اسم های موصول
۴. اسم اشاره
۵. اسم های علم (خاص) مانند : فاطمه، مریم، علی.


نکته مهم : تمام اسم های خاص مذکر عربی همیشه تنوین می پذیرند و این تنوین علامت نکره نیست (تنوین زینت) مثل : جاء محمد.


۶. هر اسمی که به اسم معرفه ای مضاف شود خود معرفه می گردد.

تذکر : هر اسمی که به اسم نکره ای مضاف شود خود نکره می گردد.

کتابُ التلمیذِ (معرفه)
کتابُ تلمیذٍ (نکره)
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
موصول

موصول

اسمی است که جمله ی بعد خود را به ماقبلش وصل می کند و بر دو نوع است :

۱. اسم خاص
۲.اسم عام

عبارتند از :

موصول خاص



http://s1.picofile.com/file/7251006662/mosool.jpg

موصول عام :


من (کسیکه)
ما (آنچه که)

نکته ۱ : همیشه بعد از موصول یک جمله به کار می رود که به آن صله گوییم.

صله هیچ گونه نقشی در عبارت اصلی ندارد.

نکته ۲ : هر گاه بخواهیم نقش موصولی را که در وسط جمله به کار رفته مشخص کنیم، همان جا جمله را پایان یافته تلقی می کنیم.

هو الذی/ رأیته فی المدرسة.
الذی (موصول)؛ رأیته (صله)

عائد : ضمیری که در صله به موصول بر می گردد
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
اسم اشاره

اسم اشاره

بر دو نوع است:


1- اسم اشاره به نزدیک
2- اسم اشاره به دور


اشاره به نزدیک

مذکر

مونث

مفرد

هذا
هذه = هاتی
مثنی
هذان - هذینِ
هاتانِ - هاتینِ

جمع

هولا
هولا


اشاره به دور

مذکر

مونث

مفرد

ذلک (ذاکَ)
تلک
مثنی
ذانِکَ – ذَینِکَ
تانِکَ - تَینِکَ

جمع

اولئک
اولئک
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
اسم مبالغه

اسم مبالغه

اسمی است که برای کثرت و زیادی صفتی بکار می رود و دارای وزن های بی شماری است از جمله :

فََعیل


فَعول


فَعِل


فَعال : علام (بسیاردان)


فَعالَة : علامة (بسیار بسیار دانا)


فُعُول : قدوس (بسیار پاک)


فِعیل : صدیق (بسیار راستگو)


فَیعول : قییوم -------> قیوم (بسیار برپا دارنده)


نکته : برای تشخیص سه وزن اسم مبالغه و صفت مشبهه به روش زیر عمل می کنیم :
ابتدا اسم فاعل آنها را می سازیم بر وزن فاعل (ثلاثی مجرد) اگر معنا دار شد (یعنی کاربرد داشت) اسم مبالغه و اگر کاربرد نداشت صفت مشبهه.
هر گاه اسم فاعل آن کاربرد داشته باشد.
اگر معنایش با خود کلمه یکی باشد اسم مبالغه است در غیر اینصورت صفت مشبهه است. مثال :


عزیز -------> عازِِز -------> صفت مشبهه


صَبور -------> صابر -------> اسم مبالغه


کَفُور -------> کافِر ------->اسم مبالغه


حَکیم (دانا) -------> حاکِم (فرمانروا) -------> صفت مشبهه


صَدیق (دوست) -------> صادِق (راستگو) -------> صفت مشبهه


صَدُوق -------> صادِق -------> اسم مبالغه
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
کاربرد باب های ثلاثی مزید

کاربرد باب های ثلاثی مزید

۱. دو باب افعال و تفعیل برای متعدی کردن بکار می روند.

نکته ۱ : هر گاه بخواهیم فعل لازمی را متعدی کنیم به یکی از سه روش زیر عمل می کنیم :
الف) بردن به باب افعال
ب) بردن به باب تفعیل
ج) آوردن حرف "ب" بر سر اسم یا ضمیر بعد آن
مثال :


ذَهَبَ -------> اَذهَبَ ؛ ذَهََّبَ (برد)


ذَهَبَ بِه (برد آنرا)


اَذهَبُ برسالةٍ (نامه ای را می برم)


نکته ۲ : هر گاه بخواهیم از باب افعال ؛ امر حاضر بسازیم همزه ی آن همیشه مفتوح است. مانند :


تُحسِنُ -------> اَحسِن


۲. سه باب افتعال؛ انفعال؛ و تَفَعُّل برای اثر پذیری (مُطاوَعَة) بکار میروند.


مثال:


اَدَّبتُ الطفلَ فَتَاَدَّبَ (بچه را تربیت کردم پس با تربیت شد)


۳. دو باب مفاعله و تفاعل برای بیان مشارکت بکار می روند.


مفاعله برای مشارکت یکطرفه و تفاعل برای مشارکت دو طرفه بکار میرود.


کَتَبَ ------->


کاتَبَ احمدُ صدیقَهُ ابراهیم (احمد به دوستش ابراهیم نامه نوشت)


تکاتَبَ احمدُ و ابراهیم (احمد و ابراهیم به یکدیگر نامه نوشتند)


نزاع -------> تنازُع / قطاع -------> تقاطع


۴. باب استفعال نیز معمولا برای طلب و درخواست بکار میرود.


اَستَغفِرُ اللهَ (از خدا طلب آمرزش می کنم)
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
رباعی مجرد

رباعی مجرد

http://s1.picofile.com/file/72510179...ae_mojarad.jpg

تذکر : دو باب تفعیل و مفاعلة هر یک دو مصدر دارد :


تَفعِیل = تَفعِلَة ----مثال---> تَبصِیر = تَبصِرَة


مُفاعَلَة = فِعال ----مثال---> مُجاهَدَة = جِهاد

 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
جمله فعلیه

جمله فعلیه

جمله فعلیه


فعل + فاعل + مفعول + ..... .


ارکان جمله فعلیه :


۱.فعل : در جمله ی فعلیه؛ فعل همیشه مفرد است (به جز امر و نهی) و فقط از لحاظ مذکر و مؤنث با فاعل خود مطابقت دارند.


۲. فاعل : فاعل در زبان عربی بر سه نوع است : اسم ظاهر، ضمیر بارز، ضمیر مستتر.


الف) اسم ظاهر : جاءَ حمیدٌ

ب) ضمیر بارز : ذَهَبتُ

ج) ضمیر مستتر : ذَهَبَ. (هُوَ مستتر)


نکته : کُلُ فاعلٍٍ مرفوعٌ


۳. مفعول به : در زبان عربی بر دو نوع است : اسم ظاهر، ضمیر بارز.


الف) اسم ظاهر : رأیتُ محمداً / خَرَجتُ البیتَ

ب) ضمیر بارز : رَأیتُکَ

نکته : کُلُ مفعولٍ منصوبٌ
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
کلمه

کلمه

کلمه بر سه قسم است :

۱. اسم : کلمه ای است که برای نامیدن بکار می رود.
۲. فعل : کلمه ای است که بر انجام دادن کاری دلالت می کند.
۳. حرف : کلمه ای است که به تنهایی مهنایی نداشته و در جمله معنی پیدا می کند.

منبع
جزوه استاد علیزاده
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
ضمایر بارز

ضمایر بارز

ضمایر بارزی که فاعل واقع می شوند در ماضی و مضارع چنین می باشند :

در ماضی
ـــــــــــــــــ
۱. (هُوَ)
۲. ا
۳. و
۴. (هِیَ)
۵. ا
۶.ن
۷. تَ
۸. تُما
۹. تُم
۱۰. تِ
۱۱. تُما
۱۲. تُنَ
۱۳. تُ
۱۴. نا
در مضارع
ــــــــــــــــ
۱. (هُوَ)
۲. ا
۳. و
۴. (هِیَ)
۵. ا
۶.نَ
۷. انتَ
۸. ا

۹. و

۱۰. ی
۱۱. ا
۱۲. نَ
۱۳. أنا
۱۴. نَحنُ
مهم : ت (ت ساکن) علامت مؤنث بودن نیست
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
فعل

فعل

فعل از نظر زمان به سه دسته تقسیم میشود :

۱. گذشته (ماضی)
۲. حال (مضارع)
۳. آینده (مستقبل)
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
فعل ماضی :

تذکر : اولین صیغه فعل ماضی آخرین حرکتش فتحه دارد.
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
فعل مستقبل : اگر بر سر فعل مضارع (سَـ) و (سَوفَ) بیاوریم فعل مستقبل خواهیم داشت.

مثال :

خواهد رفت : سَیذهبُ / سَوفَ یذهبُ

تذکر : اولین صیغه فعل مستقبل آخرین حرکتش ضمه میباشد (چون از فعل مضارع فعل مستقبل ساخته می شود).
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
فعل نفی : بر انجام ندادن کاری دلالت دارد.

طرز ساخت فعل نفی : لا + فعل مضارع ----> لا یذهبُ ----> لا یذهبُ (نمی رود)

أجلس ----> لا + أَجلِسُ ----> لا أَجلِسُ (نمی نشینم)
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
فعل ماضی نقلی : فعلی است که در زمان گذشته انجام و اثر آن تا حال ادامه داشته است.


طرز ساخت : قد + فعل ماضی


قَد ذَهَبَ (رفته است)


قَد ذَهَبا (رفته اند)

قَد ذَهَبوا (رفته اند)
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
فعل ماضی بعید :

فعلی است که در زمان گذشته ی دور یا قبل از فعل گذشته ی دیگری انجام شود.

طرز ساخت : کانَ + فعل ماضی

تذکر : گاهی بین کان و فعل ماضی (قد) قرار می گیرد.

کانَ ذَهَبَ = کانَ قَد ذَهَبَ (رفته بود)

کانا ذَهَبا = کانا قَد ذَهَبا (رفته بودند)
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
فعل امر : دستور بر انجام دادن کاری را دارد.


مشاهده متن کامل :


fel amr.pdf
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
ماضی استمراری*

فعلی است که در زمان گذشته بصورت مداوم و مستمر انجام میشود.

مشاهده متن کامل :


mazi estemrari.pdf
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
فعل جحد (انکار کردن) :

اگر بر سر فعل مضارع لم یا لما بیاوریم فعل جحد خواهیم داشت به شرط آنکه آخرش را مجزوم کنیم.

بین لم و لما هیچ فرقی وجود ندارد.

فقط لَم معنی ماضی ساده منفی و لَمّا معنی ماضی نقلی منفی را می دهد.

أَذهَب = لَم أَذهَب (نرفتم) / لَمّا أَذهَب (هنوز نرفته ام)
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
ثلاثی مجرد

ثلاثی مجرد

اولین صیغه ماضی آن سه حرفی است مصدرهای آن سماعی بوده یعنی باید آنها را شنید و به خاطر سپرد.

ماضی
ــــــــــ


ذهبَ ؛ جلسَ؛ غفرَ؛ قتلَ


مضارع
ـــــــــــ
یذهبُ ؛ یجلسُ؛ یغفرُ؛ یقتلُ


مصدر
ــــــــــ
ذهاب؛ جلوس؛ غفران؛ قتل

مصدر در فارسی آخر افعال (تن) یا (دن) دارد. -------> رفتن ؛ آمدن
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
فعل لازم و متعدی

فعل لازم و متعدی

فعل لازم احتیاج به مفعول ندارد اما فعل متعدی حتما باید مفعول داشته باشد.


ذهبَ المعلمُ (فعل لازم)

ضربَ المعلمُ التلامیذَ (فعل متعدی)


تذکر : برای تشخیص فعل لازم از متعدی کافی است بر سر آن چه کسی را؛ چه چیزی رابیاوریم؛ اگر جواب قابل قبول داشت فعل متعدی است و اگر جواب قابل قبولی نداشت فعل لازم است.


تذکر : اگر فعل لازم را به باب افعال و تفعیل ببریم متعدی میشود. حال اگر فعل متعدی را به این دو باب ببریم احتیاج به دو مفعول داشته و به فعل دو مفعولی مشهور است.
 

Similar threads

بالا