[تاسیسات الکتریکی] آکوستیک و مباحث مربوط به آن

yasi · Sep 8, 2007

تكنيكهاي فيزيكي كاهش فشار صدا در ساختمان

اين مقاله برخي از روشهاي فيزيكي را كه معماران ، ارگانهاي توسعه دهنده و سازندگان ساختمان براي كاهش اثرات صدا مي توانند بهره گيرند، نشان مي دهد. در اين راستا چهار عامل اصلي براي بهبود سازگاري صدا در هر نوع كاربري يا فعاليت مطرح خواهد گرديد كه عبارتند از سايت پلان ، طراحي معماري ، روشهاي ساخت مانع يا حصار.هدف از ارائه اين فاکتورهاي اساسي مديريت اصوات يا طراحي اصولي فضاها در جهت درست شنيدن و در عين حال اجتناب از نفوذ اصوات مزاحم در محدوده هاي زيستي است. اين تكنيك هاي فيزيكي در كاهش صداهاي مزاحم (noise)و اثرات زيان آور ناشي از آن موثر بوده و بر كارائي محل هاي ويژه به لحاظ آکوستيکي مي افزايند. در حقيقت هدف اين مطالعه ارائه يك راهکارهايي است كه ميتوانند در مراحل برنامه ريزي ، طراحي معماري و ساخت مورد توجه قرار گيرند.

طراحي سايت آكوستيكي از ترتيب نظام ساختمان ها در يك قطعه زمين براي به حداقل رساندن فشار سر و صدا با تاكيد بر شكل طبيعي سايت و منحنيهاي تراز زمين استفاده مي كند. فضاي باز ، كاربري هاي غير مسكوني و ساختمان هايي كه به عنوان سد يا مانع صدا هستند، مي توانند به عنوان محافظ براي زمين هاي مسكوني يا ساير فعاليت هاي حساس يا نفوذپذير به سروصدا مرتب گرديده و آرايش يابند ، همچنين خانه هاي مسكوني دور از سروصدا واقع شوند.
در طراحي معماري ايده هاي كاهش سروصدا در جزئيات ساختمان به صورت مجزا جاي مي گيرد . اهميت فضاهاي معماري در ارتفاع ساختمان ، آرايش اتاق ها ، قرارگيري پنجره و طراحي حياط و بالكن مي باشد.
ساخت آكوستيكي شامل استفاده از مصالح ساختماني و تكنيك هاي كاهش انتقال صدا از راه ديوارها ، پنجره ها ، درها ، سقف ها و كف هاست.اين بخش شامل بسياري از ايده هاي صدابندي سنتي و جديد مي باشد.
موانع در برابر سروصدا مي تواند بين منبع صوت و قسمت هاي حساس به صدا قرار گيرد.انواع موانع شامل :تپه يا خاكريز شيبدار ، ديوارها و حصارهاي ساخته شده از مواد و مصالح مختلف ، كاشت انبوه درختان و بوته ها وتركيبي از اين مواد مي باشد.

طراحي سايت آکوستيکي

طراحي سايت پلان آكوستيكي اغلب تكنيكي موثر براي كاهش فشار صوت مي باشد. نظم و ترتيب قرارگيري اجزاي يك سايت مي تواند براي به حداقل رساندن فشار صدا در ساختمان بكار رود.
بسياري از تكنيك هاي طراحي سايت مي تواند براي محافظت از يك ناحيه در برابر اصوات مزاحم مطرح گردند که اين تكنيك ها شامل موارد زير ميباشد:
1- افزايش فاصله بين منبع صوت و شنونده
2-جاگيري زمين هاي غيرمسكوني نظير محوطه پارك ، تاسيسات و كاربريهاي عمومي بين منبع صوت و شنونده
3- قراردادن مانع يا حفاظ به صورت عمود بر منبع صوت يا بزرگراه و ...
4- جهت گيري مساكن در خلاف جهت سروصدا
نتيجه بهتر مي تواند از طريق بكار گيري تركيبي و برنامه ريزي شده از تمامي اين تكنيك هاي مطرح شده به صورت بدست آيد.

فاصله

سروصدا مي تواند بطور موثر با افزايش فاصله بين يك ساختمان و منبع صوت كاهش يابد ، مسافت خود باعث كاهش شدت صوت مي شود ، دو برابر شدن فاصله از يك منبع صوتي مي تواند شدت صوت را بيش از 6 دسي بل كاهش دهد. اما در مورد ساختمان هاي بلند مرتبه مسافت ممكن است ، تنها در كنار طراحي آكوستيكي ساختمان براي كاهش تاثير صدا موثر باشد زيرا عملاٌ استفاده از حفاظ هاي صوتي فيزيكي براي ساختمان هاي بلندمرتبه غير ممكن است.(شكل1-1)
استفاده از كاربري هاي همساز با سروصدا به عنوان صداگیر
حفاظت از سروصدا مي تواند با جاگيري كاربري هاي همساز با صدا بين منبع صداهاي مزاحم و واحد هاي مسكوني تحقق يابد . در حقيقت اين ساختمانها به عنوان حائل بين منبع صوت و ساختمانهاي حساس به صدا قرار مي گيرند. درصورت امكان ، چنين كاربري هايي مي بايست نزديك منبع واقع شوند. شكل 1-2 پيشنهاد طرح ايجاد گاراژ خودرو را در طول طرح توسعه بوستون نشان ميدهد. در اين طرح به منظور حفاظت از كاربري هاي مسكوني در مقابل صدا و آلودگي صوتي ناشي از بزرگراه ، كاراژ خودرو به عنوان حائل صوتي عمل مي کند.

yasi · Feb 3, 2008

تكنيكهاي فيزيكي كاهش فشار صدا در ساختمان

تكنيكهاي فيزيكي كاهش فشار صدا در ساختمان

تكنيكهاي فيزيكي كاهش فشار صدا در ساختمان

اين مقاله برخي از روشهاي فيزيكي را كه معماران ، ارگانهاي توسعه دهنده و سازندگان ساختمان براي كاهش اثرات صدا مي توانند بهره گيرند، نشان مي دهد. در اين راستا چهار عامل اصلي براي بهبود سازگاري صدا در هر نوع كاربري يا فعاليت مطرح خواهد گرديد كه عبارتند از سايت پلان ، طراحي معماري ، روشهاي ساخت مانع يا حصار.هدف از ارائه اين فاکتورهاي اساسي مديريت اصوات يا طراحي اصولي فضاها در جهت درست شنيدن و در عين حال اجتناب از نفوذ اصوات مزاحم در محدوده هاي زيستي است. اين تكنيك هاي فيزيكي در كاهش صداهاي مزاحم (noise)و اثرات زيان آور ناشي از آن موثر بوده و بر كارائي محل هاي ويژه به لحاظ آکوستيکي مي افزايند. در حقيقت هدف اين مطالعه ارائه يك راهکارهايي است كه ميتوانند در مراحل برنامه ريزي ، طراحي معماري و ساخت مورد توجه قرار گيرند.

طراحي سايت آكوستيكي از ترتيب نظام ساختمان ها در يك قطعه زمين براي به حداقل رساندن فشار سر و صدا با تاكيد بر شكل طبيعي سايت و منحنيهاي تراز زمين استفاده مي كند. فضاي باز ، كاربري هاي غير مسكوني و ساختمان هايي كه به عنوان سد يا مانع صدا هستند، مي توانند به عنوان محافظ براي زمين هاي مسكوني يا ساير فعاليت هاي حساس يا نفوذپذير به سروصدا مرتب گرديده و آرايش يابند ، همچنين خانه هاي مسكوني دور از سروصدا واقع شوند.
در طراحي معماري ايده هاي كاهش سروصدا در جزئيات ساختمان به صورت مجزا جاي مي گيرد . اهميت فضاهاي معماري در ارتفاع ساختمان ، آرايش اتاق ها ، قرارگيري پنجره و طراحي حياط و بالكن مي باشد.
ساخت آكوستيكي شامل استفاده از مصالح ساختماني و تكنيك هاي كاهش انتقال صدا از راه ديوارها ، پنجره ها ، درها ، سقف ها و كف هاست.اين بخش شامل بسياري از ايده هاي صدابندي سنتي و جديد مي باشد.
موانع در برابر سروصدا مي تواند بين منبع صوت و قسمت هاي حساس به صدا قرار گيرد.انواع موانع شامل :تپه يا خاكريز شيبدار ، ديوارها و حصارهاي ساخته شده از مواد و مصالح مختلف ، كاشت انبوه درختان و بوته ها وتركيبي از اين مواد مي باشد.

طراحي سايت آکوستيکيطراحي سايت پلان آكوستيكي اغلب تكنيكي موثر براي كاهش فشار صوت مي باشد. نظم و ترتيب قرارگيري اجزاي يك سايت مي تواند براي به حداقل رساندن فشار صدا در ساختمان بكار رود.
بسياري از تكنيك هاي طراحي سايت مي تواند براي محافظت از يك ناحيه در برابر اصوات مزاحم مطرح گردند که اين تكنيك ها شامل موارد زير ميباشد:
1- افزايش فاصله بين منبع صوت و شنونده
2-جاگيري زمين هاي غيرمسكوني نظير محوطه پارك ، تاسيسات و كاربريهاي عمومي بين منبع صوت و شنونده
3- قراردادن مانع يا حفاظ به صورت عمود بر منبع صوت يا بزرگراه و ...
4- جهت گيري مساكن در خلاف جهت سروصدانتيجه بهتر مي تواند از طريق بكار گيري تركيبي و برنامه ريزي شده از تمامي اين تكنيك هاي مطرح شده به صورت بدست آيد.

فاصلهسروصدا مي تواند بطور موثر با افزايش فاصله بين يك ساختمان و منبع صوت كاهش يابد ، مسافت خود باعث كاهش شدت صوت مي شود ، دو برابر شدن فاصله از يك منبع صوتي مي تواند شدت صوت را بيش از 6 دسي بل كاهش دهد. اما در مورد ساختمان هاي بلند مرتبه مسافت ممكن است ، تنها در كنار طراحي آكوستيكي ساختمان براي كاهش تاثير صدا موثر باشد زيرا عملاٌ استفاده از حفاظ هاي صوتي فيزيكي براي ساختمان هاي بلندمرتبه غير ممكن است.

استفاده از كاربري هاي همساز با سروصدا به عنوان صداگیر
حفاظت از سروصدا مي تواند با جاگيري كاربري هاي همساز با صدا بين منبع صداهاي مزاحم و واحد هاي مسكوني تحقق يابد . در حقيقت اين ساختمانها به عنوان حائل بين منبع صوت و ساختمانهاي حساس به صدا قرار مي گيرند. درصورت امكان ، چنين كاربري هايي مي بايست نزديك منبع واقع شوند. شكل 1-2 پيشنهاد طرح ايجاد گاراژ خودرو را در طول طرح توسعه بوستون نشان ميدهد. در اين طرح به منظور حفاظت از كاربري هاي مسكوني در مقابل صدا و آلودگي صوتي ناشي از بزرگراه ، كاراژ خودرو به عنوان حائل صوتي عمل مي کند.

Bache porroo · Feb 17, 2008

عکس های سالن همایش

عکس های سالن همایش

آماده سازی فضا برای جلوگیری از ورود و خروج صدا از سالن

سقف سالن برای کاربری پشم شیشه و ...

سقف آماده شده ...

دیوار سالن...

.

موفق باشید

fariba.sh70 · Feb 12, 2011

[تاسیسات الکتریکی] آکوستیک و مباحث مربوط به آن

آکوستیک در معماری

کلیاتی از صوت

تاریخچه :

زندگی پر از صداست و ما همیشه طالب شنیدن صداهای خوش و حیاتی هستیم و از صداهای نا مطبوع و خطرناک گریزانیم. بطور کلی باید گفت که هر چه پیش می دویم، بشر نسبت به حس شنوایی بیشتر توجه پیدا می‌کند. پیشرفت روز افزون صنایع صوت از قبیل : تلفن ـ رادیو ـ فونوگراف ضبط صوت روی فیلم و تهیه فیلمهای صدا دار و غیره خود می‌تواند بر این موضوع دلیلی مسلم باشد .
از نظر اهمیتی که آکوستیک یا علم صدا دارا می‌باشد می‌توان انتظار داشت که این موضوع در تاریخ علوم فیزیک جزو مطالب اساسی به شمار رفته باشد، در صورتی که چنین چیزی نیست، زیرا در قبال تاریخ سایر علوم ، تاریخ آکوستیک قسمت از قلم افتاده و مهجوری بیش نیست. یکی از دلایل این مهجوریت تاریخی این است که نظریه اساسی اصلی راجع به انتشار و اخذ صوت از زمانهای بسیار قدیم در تحولات فکر بشری پیدا شده و اسلوب این فکر همان است که امروزه مورد قبول ماست.

تولید صوت :

وقتی که به یک جسم جامد ضربه وارد می‌سازیم، تولید صدا می‌کند. تحت بعضی از شرایط صدای حاصل ، بگوش انسان خوش آیند و مطبوع است و این در واقع اساس پیدایش علم موسیقی است که سالیان دراز قبل از تاریخ ضبط صوت ، موجود بوده است، اما موسیقی ، قرنها قبل از نظر علمی مورد تحقیق قرار گیرد، جزو صنایع ظریفه محسوب می‌گردید. این مطلب مورد قبول عموم است که اولین فیلسوف یونانی که مبنای موسیقی را برسی نموده است. فیثاغورث می‌باشد که ۶ قرن قبل از میلاد زندگی می‌کرده است .

ارتباط صوت و ارتعاش :

تجربیات یومیه نشان می‌دهد که احساس شنیدن وقتی برای ما پیدا می‌شود که شی که در مجاورت ما واقع شده است به ارتعاش در آید. مثلا اگر پهلوی ما جامی فلزی قرار داشته باشد چنانچه با یک قطعه فلز به بدنه جام بزنیم صدایی از آن به گوش می‌رسد، و اگر با دقت به آن نگاه کنیم ملاحظه می‌گردد که در حین صدا دادن لبه جام غیر واضح می‌باشد و این علامت ارتعاش سریع است .

اگر در این هنگام پاندول سبک وزن ساده‌ای را به بدنه جام نزدیک کنیم ضربه‌های پشت سر هم بدنه جام را روی پاندول که دلیل ارتعاش آن است بخوبی مشاهده می‌کنیم. اما بعضی اوقات ارتعاش به اندازه‌ای سریع است که با چشم دیده نمی‌شود و باید با وسایل مختلف از قبیل وسیله فوق وجود آنرا در اجسام ظاهر ساخت .
• علاوه بر آزمایش‌های مربوط به هوا جامدات و مایعات نیز برای صوت ناقل خوبی هستند. هر کس می‌داند که با گذاشتن گوش خود بزمین می‌تواند حرکت عابرین پیاده و چهارپایان را از مسافت نسبتا زیادی بشنود. همچنین اگر گوش خود را به ریل راه ‌آهن بچسبانیم حرکت لکوموتیو و قطار را ممکن است از چندین کیلومتر بشنویم . خاصیت انتقال صوت در جامدات و مایعات قویتر از خاصیت مزبور در گازها می‌باشد .

اغلب دیده‌ایم که با وجودیکه پهلوی ریل راه ‌آهن ایستاده‌ایم ، صدای حرکت قطاری را که دور از ما واقع شده است نمی‌شنویم، و اگر بخواهیم صدای حرکت قطار مزبور را بشنویم یا باید گوش خود را به ریل بچسبانیم و یا اینکه یک سر میله چوبی و یا فلزی را به ریل چسبانده و سر دیگر را روی گوش خود بگذاریم، طوریکه در هر دو حالت استخوان خارجی گوش به ارتعاش در آید. به همین دلیل است که دیاپازون را روی جعبه مخصوص قرار می‌دهند تا صدایش قوی شود .

• صدا نتیجه ارتعاش یک جسم است و در محیط مادی (هوا یا آب) به صورت موج انتشار می یابد و ما در دستگاه شنوایی مان آن را با فعل و انفعالات فیزیولوژیک درک می کنیم.

• بسامد : تعداد حرکت نوسانی را در مدت زمان معین بسامد می نامند.(هر حرکت کامل نوسانی تناوب نامیده می شود).زمان اندازه گیری نوسان ها ثانیه می باشد و تعدادشان با واحد هرتز مشخص می شود. ثانیه/تعداد نوسان Hz=

• هرقدر بسامد صدا بیشتر باشد یعنی حرکت ارتعاشی تندتر باشد صدای حاصل زیرتر و هرقدر بسامد آن کمتر باشد بم تر خواهد بود. اما گوش انسان تنها قادر به شنیدن صداها در بازه بسامدی بین ۲۰ تا ۲۰۰۰۰هرتز می باشد.

• برای تولید و انتشارات امواج آکوستیکی ، ارتعاشهایی را که سبب تولید و انتقال موجهای آکوستیکی می‌شوند بر حسب حدود فرکانسشان به سه دسته تقسیم می‌شوند: ارتعاشهای صوتی که در ایجاد صدا موثرند و با گوش شنیده می‌شوند. حدود فرکانس ارتعاشهایی از این نوع که در ایجاد صدا موثرند و با گوش شنیده می‌شوند، بین ۲۰ الی ۱۵۰۰۰ سیکل بر ثانیه می‌باشد. ارتعاشهای فراصوتی از فرکانسهای ۱۵۰۰۰ سیکل بر ثانیه به بالا و ارتعاشهای فروصوتی، از فرکانسهای ۲۰ سیکل بر ثانیه به پایین.

• طول موج : جسم مرتعش هر تناوب کامل را در مدت زمانی مشخص انجام می دهد . واحد طول موج متر بوده و هرچه این مقدار کوتاهتر باشد صدا زیرتر و در صورت بلند بودن صدا بم تر می باشد.

• دامنه : حداکثر مسافتی که جسم مرتعش از نقطه تعادل خود در وسط به دو طرف (نقاط اوج ) طی می کند. . دامنه بیانی از شدت صداست. هرچه دامنه صدا بلندتر صدا شدیدتر و در صورت کوتاه بودن صدا ضعیف تر است.

• شدت صوت :احساس بلندی و کوتاهی صدا مربوط به انرژی حمل شده با امواج صوتی است و بر حسب واحد دسی بل می‌باشد که یک واحد مقایسه‌ای است و عبارت است از ده برابر log نسبت شدت صدای مورد نظر به شدت یک سطح مقایسه‌ای که بطور قراردادی صدایی است که دارای ۰۰۰۲/۰ میکرو بار فشار بوده و به عنوان آستانه شنوایی در انسان در نظر گرفته می‌شود.

فرکانس شنوایی انسان بین۲۰۰۰۰ – ۲۰ سیکل در ثانیه انجام می‌شود که دارای شدتی برابرا ۶۰ – ۳۰ دسی بل می‌باشد.

• تفاوت بلندی و شدت صوت : شدت صوت یک کمیت فیزیکی است اما بلندی صوت یک خاصیت فیزیولوژیکی که علاوه بر شدت صوت به گوش انسان نیز بستگی دارد .

• نوفه : نوفه یا سر و صدا واژه‌ای است که برای توضیح وضعیت صدا در زمان‌های به خصوص به کار می‌رود. صدا، تعریف نوفه بر اساس جنبه‌های فیزیکی صدا ممکن نیست، چرا که یک صدا می‌تواند در یک لحظه “خواسته” باشد، در صورتی که در شرایط دیگر یا برای همان افراد “ناخواسته” باشد و به عنوان نوفه تلقی شود و لذا به دلیل مطرح شدن عوامل ذهنی و فیزیولوژیکی و حالات درونی ارائه تعریف برای آن مشکل است. اما به طور کلی به صداهای ناخواسته یا آزاردهنده که به هر دلیلی بر فعالیت‌های روزانه ما اثر منفی بگذارد، نوفه گفته می‌شود. صداها زمانی ناخواسته گفته می‌شود که: – صحبت کردن و برقراری ارتباط میان افراد را تحت تأثیر قرار دهند. – در فرآیندهای فکر کردن و تمرکز فکری اختلال ایجاد کنند. – از انجام مناسب فعالیت‌ها جلوگیری نمایند .
• شیوش ( طنین یا رنگ صوتی): صداهای موسیقیایی و سازها دارای شیوش خاص خود هستند و علت تشخیص صدای سازها از یکدیگر در حال نواختن یک نت مشترک همین امر است. صدای بی شیوش منحنی سینوسی دارد و منظم است.
آکوستیک در یک فضا

• تصور کنید در شکل مقابل در نقطه سبز رنگ یک منبع صوتی وجود دارد که می تواند بلندگوهای یک دستگاه پخش، نوازنده یک ساز، خواننده و یا یک ارکستر باشد. برای سادگی بررسی فرض می کنیم نسبت منبع صوتی به فضای اتاق آنقدر کم است که می توان آنرا یک منبع نقطه ای صوت در نظر گرفت .
• شنونده در نقطه قرمز رنگ قرار دارد. حال فرض کنید که در یک لحظه این منبع صوتی، صوتی را تولید کند، کوتاه ترین فاصله میان منبع صوتی و شنونده خط سبز رنگ است که با مسیر a نمایش داده شده است. بدیهی است شنونده ابتدا این صدا را خواهد شنید .
• انرژی انعکاسهای صوت با توجه به مسیری که طی می کنند بتدریج کاسته می شود .
امواج صوتی هنگام برخورد به موانع با زاویه تابش نسبت به خط مماس بر نقطه برخورد بازتابیده خواهند شد. بنابراین همانطور که در شکل مشاهده می کنید به دلیل اینکه این اتاق دارای چهار دیوار است، چهار باز تابش داریم که همان صوت تولید شده را پس از طی مسافت طولانی تری به گوش شنونده می رسانند. این انعکاسها با حروف b , c , d و e نمایش داده شده اند .
که انتشار صوت در محیط به دلیل وجود مقاومت هوا بتدریج باعث کمتر شدن انرژی آن می شود. به عبارت دیگر هرچه از منبع بیشتر دور شویم انرژی صوتی کمتر خواهد شد .

بنابراین مشخص است که بازتابشهایی از منبع اصلی صوت که مسافت بیشتری را برای رسیدن به گوش شنونده طی می کنند؛ اولآ دیرتر به گوش شنونده می رسند و ثانیآ حامل انرژی کمتری هستند .

آکوستیک در معماری
• صوت در دو نوع مستقیم و غیر مستقیم دریافت میشود. صداهای مستقیم د ریک فرم کروی انتقال یافته و از منبع به طور مستقیم به شنونده می رسند و این فرم کروی در حرکت باعث میشود در تمام جهت ها در یک زمان مشخص حرکت داشته باشد . در حالت غیر مستقیم صدا در اثر برخورد با یک سطح بازگشت یافته و سپس به دریافت کننده می رسد.
• صدا هم زمان که از مسیرهای مختلف خارج می گردد دریافت میشود.
• کنترل آکوستیکی به معنی کنترل انتشار مستقیم و غیر مستقیم(مسیرهای ثانویه) توسط صوت است.
• برای فراهم نمودن یک صدای خوب در محیط باید به سه نکته توجه ویژه داشت اول کنترل و رسیدن صدای خوب به هر شخص به صورت مستقیم است که این موضوع خود بیانی از مباحث انتشار و بازگشت و کم کردن مدت زمان طنین جهت جلوگیری از هم پوشانی شدن صداها توسط یکدیگر است.دوم جلوگیری از ایجاد نویز یا نوفه بوده که از طریق انتخاب سایت مناسب دور از آلودگی صوتی ،دیوارهای دوجداره ، مصالح جاذب و دورسازی تاسیسات از چنین محیط هایی و همچنین قرار دادن فضاهای واسطه ای چون کریدور و انبار میان محیط خارج و فضاهای شنوایی است. و سوم استفاده از سیستم های صوتی ایده آل میباشد. که در واقع تقویت صدا توسط بکار گیری میکروفونها و بلندگوها و آمپلی فایرها با تعبیه یک اتاق کنترل است. که بسته به نوع بکارگیری متفاوت بوده و از سیستم های مختلفی میتوان بهره برد.
• از زمان اولین تمدنها موسیقی یک قسمت بی کسر از زندگی تمامی انسانها بوده و به عنوان یک فرم تکمیلی ارتباط میان انسانها مد نظر بوده . در واقع جز حیاتی اجتماع بوده است و تعجبی ندارد که بشر میلیونها سال در صدد خلق محیط هایی هرچه بهتر برای اجرای موسیقی بوده .
• کیفیت صدا ارزیابی درونی در انسان است که دارای اهمیت بسزایی است و دامنه آن از صحبت میان انسانها آغاز و تا شنیدن آواهای موسیقیایی ادامه می یابد.
• از نظر علم فیزیک ، مسیر صدا از منبع به دریافت کننده در یک فضای بسته مانند سالن موسیقی شمار بی نهایتی از مسیرهای مختلف را در احتمالات حرکتهای خویش داراست(حرکت کروی صوت). و با توجه به ویژگی های سطوحی که در نهایت به آنها برخورد می کند موج صدا دچار یکی از رخ دادهای بازگشت (رفلکت) ، انکسار ، انتشار و یا جذب توسط سطوح می گردد.
• در عمل رفلکت و بازگشت ، موج صدا با ز می گردد اما مقدار بسیاری از انرژی خویش را از دست می دهد..
• انکسار و انتشار در واقع اشاره به زمانی دارد که صدا گرداگرد محیط پخش شده و حرکتی در جهت پر کردن محیط از خویشتن را انجام می دهد که این حرکت نیز در انتها از انرژی آن می کاهد.
• هنگامی که یک موج صدا با سطوح معینی برخورد می کند ، مصالح سطح در حقیقت مقداری از انرژی صوت را جذب میسازند . ضریب جذبی برای هر یک از مصالح معین وجود دارد که درصد جذب آن را مشخص میسازد.
• در ادامه باید گفت که در طراحی فضاهایی مانند تئاترها و محیط های شنوایی در زمینه بالانس و موازنه نمودن مقدار بازگشت و جذب تلاش میشود تا در نهایت محیطی خلق شود که در آن صدا به شایستگی جریان یابد.
• عامل مهم دیگر در کنترل کیفیت صدا مربوط به طنین یا پس آواست و در واقع مربوط به مدت زمانی است که طنین ادامه می یابد.. این اتفاق زمانی رخ میدهد که انرژی صدا پس از اینکه خروج اش از منبع متوقف می شود، ادامه میابد. و این موضوع تازمانی که طنین از طریق برخوردهای با سطوح و گردش در محیط که نهایتاً منجر به از دست دادن انرژی آن میشود ، از بین برود. که این موضوع و مدت زمان ادامه یافتن طنین وابسته به حجم فضا و نوع مصالح خواهد بود. به عنوان مثال اگر این طنین بسیار طولانی گردد فهم کلمات را در یک سخنرانی با مشکل روبرو خواهد نمود.
• هر جسمی دارای تناوبی طبیعی است و در واقع دارای لرزشی است. یک سالن موسیقی یا مانند آن خود یک تشدید کننده غول پیکر است
• یکی از جالبترین نمونه ها در این قسمت بحث در باره گنبد است که باعث تحریف صدا و انتقال آن به گونه ای خاص می گردد.
فرم
• فرم تالارها نخستین نکته ای که باید بررسی شود نسبت طول، عرض و ارتفاع به یکدیگر میباشد که سابقاً مسئله اساسی آکوستیک بود و در کتابهای قدیمی آکوستیک نسبتهایی نظیر ۲:۳:۵ بیان گردیده . امروزه محاسبه ابعاد داخل تالارها از طریق تئوری امواج آکوستیکی و باتوجه به فرم انتخاب شده دیگر جز مسائل لاینحل نیست . ولی با مطالعات انجام شده که توجه به این قضیه راه حل قطعی مسئله آکوستیک نیست بلکه ابعاد و فرم تالار باید طوری انتخاب گردد که حتی الامکان امواج ویژه یکنواخت پخش گردند که این خود مستلزم اجتناب از انتخاب ابعاد صحیح(رند) می باشد..
• فضاهای شنوایی در مورد وجود راه مستقیم و نزدیک از سرچشمه آوا تا شنونده باید بررسی گردند زیرا امواج بازتابیده از دیوارها و سقف تالار برای فهم مطلب کافی نیست و در هرصورت راه مستقیم اهمیت بیشتری دارد و به خصوص انرژی صوتی مستقیم و انرژی صوتی بازتابیده در خوبی آکوستیک فضا تاثیر ویژه دارد. رعایت این نکته در ساختمان استودیو ها که شنوندگان صدا را از راه میکروفن می شنوند اهمیت بسزایی دارد.
• در تالارها و تئاترها و فضاهای این چنین که شنوندگان انرژی صوتی را مستقیم از سرچشمه دریافت می دارند بایستی دقت گردد که به خصوص شنوندگان دور از سرچشمه آوا که صدا به دلیل طی مسیر و داشتن اصطکاک با مولکولهای هوا تضعیف می گردد، در هر حال دید مسفقیم داشته باشند و از این رو بایستی ردیفهای مختلف نسبت به ردیف قبل از خود اختلاف ارتفاع داشته که این مقدار معمولاً ۱۲ سانتی متر انتخاب می گشته ولی امروزه طبق استاندارد ۸ سانتی متر کفایت می کند..
• براساس گفته ها ، وجود راه نزدیک و آزاد صوتی از سرچشمه تا شنونده ، فرم تالار و محیط شنوایی مان بهتر است ذوزنقه انتخاب گردد .خصوصاً فرم A که از هرلحاظ برتری دارد و ذوزنقه را در مورد یک فرم آکوستیکی کامل گردانیده.

• فرم سقف باید با استفاده از قوانین آکوستیک هندسی انتخاب گردد.
• درشکل ۱ به علت گود بودن سقف تجمع امواج در یک نقطه باعث جلوگیری از پخض یکنواخت انرژی صوت در کل محیط میگردد.
• در صورتیکه در شکل ۲ با فرم خاصی که سقف داراست بازتابها در سطح بالکون پخش شده انرژی آوای بیشتری در بالکون که نسبت به سرچشمه فاصله دارد پخش مینماید.
• در نتیجه باید از ایجاد سطوح گود در هرصورت دوری جست به ویژه در صورتی که شعاع انحنا این سطوح در حدود ابعاد تالار باشد. سطوح گود با انحنای کوچکتر مشکل ایجاد نمیکند اما بزرگتر بودن ممکن است ایجاد بازآوا یا اکو نماید و از وضوح گفتار بکاهد.

• امواج منتشر ه از سرچشمه آوا از راههای مختلفی پس از بازتاب در سقف و دیوارها به گوش شنونده می رسد و از این رو ممکن است به علت طولانی بودن راه برخی از بازتابها مدتی پس از آوای اصلی به گوش برسد که اگر این فاصله زمانی بیش از ۵۰ هزارم ثانیه باشد بر آوای بازتابیده کوتاه نظیر صدای طبل یا زدن دست کاملاً متمایز و مشخص از آوای اصلی و به طور وضوح شنیده می شود که آن را پژواک یا بازآوا می نامند. ولی اگر آوای بازتابیده در مدتی کمتر از ۵۰ هزارم ثانیه بازگشت نماید با آوای اصلی مخلوط شده فقط اثر و دوا م اوا را در گوش زیاد تر می کند که بدان پس آوا اطلاق میشود.
• سعی میگردد که اختلاف زمان مابین رسیدن آوای اصلی و آوای بازتاب از ۳۵ الی ۴۵ زارم ثانیه بیشتر نباشد که معادل است با اختلاف راه از ۱۲ تا ۱۵ متر ، ممولاً مقدار کمتر را برای تالارهای سخنرانی و کلاس درس و مقدار متوسط را برای کنسرت هال و بیشتر را برای کلیسا ها و تالارهای کر انتخاب می نمایند.
• دیفوزیته • علاوه بر پخش یکنواخت انرژی در حجم نکته مهم دیگری که باید در طرح این گونه بناها مورد توجه قرار گیرد میرائی یکنواخت امواج با فرکانس ویژه می باشد که برای حصول آن پخش مصالح آبسوربنت در تمام پهنه ها از فرضیات می باشد.
• بدیهی است که اجرای این امر به سهولت میسر نیست زیرا تماشاچیان را که خود بخش عمده مصالح آبسوربنت یا جاذب هستند را نمی توان به طور یکنواخت برروی سقف و کف و دیوارها پخش نمود. با توجه به این که به خصوص در تالارها و استودیوها با فرم هندسی موزون (مکعب و ..) که دارای دیوارهای متوازی و مسطحی می باشند خطر وجود امواج ویژه با شدتهای متفاوت بسیار زیاد است که این از یکنواختی آوا میکاهد و از این رو برای احتزاز آن لازم است از توازی دیوارها و مسطح ساختن آنها خوداری نمود تا میدان آوا همگن (دیفوز) گردد.. دیوارهای تاا باید طوری ساخته شوند ه بازتاب آنها در یاجهت نبوده همه جانبه باشند و صوت دیبیوز شود.
• برای همگن ساختن صوت هز پهنه های ناهموار با ناهمواریهای بزرگ استفاده میکنند.در حدود ۱ تا ۱۰ متر
• – پهنه های نیمه استوانه ای
• -قطعاتی از کراتی با شعاع بزرگ
• دیفیوز مسطح که صفحاتی هستند که با فواصل مختلفی از دیوارها و سقف نصب میگردند. (نامرتب و با ابعاد مختلف و روکش آنها با توجه به ضریب آبسوربسیون مناسب انتخاب میگردد)

آکوستیک در بناها

• شاید فکر کنید برای اجرای موفق یک موسیقی تنها نیاز به سازهای خوب، نوازندگان ماهر یک رهبر خوب است، اما متاسفانه این گونه نیست و این موضوعی نیست که دست اندرکاران موسیقی اخیرآ به آن رسیده باشند. در یک اجرای خوب موارد زیر باید رعایت شود :
- شنونده باید صدای تمامی سازها و احیانآ خوانندها را با یک بالانس متعادل بین آنها بشنود .
- هر یک از خواننده یا نوازنده ها باید بتوانند اجرای خود و دیگران را به وضوح بشنوند .
- میزان طنین یا انعکاس صدا در سالن باید بگونه ای باشد که نه تنها مزاحمتی برای موسیقی نداشته باشد، بلکه بر کیفیت اجرای موسیقی بیفزاید .
- صداهای اضافی از بیرون یا آنها که احیانآ توسط تماشاچیان و شنوندگان ایجاد می شود نباید تاثیری بر اجرای کلی داشته باشد .
- صدای سالن ، حتی المقدور نباید به بیرون از آن نفوذ کند .
• یونانی ها و رومی ها از اولین شناخته شدگان هستند که در جهت خلق محیط شنوایی شایسته تلاشهای بسیاری نموده اند.تئاتر اپیداروس یونان نشانی از این موضوع است.هنوز از دورترین صنلی این تئاتر ، شنیدن صدایی که از روی صحنه جاری میشود به روشنی و وضوح صورت می گیرد.(دورترین صنلی حدود ۶۰ متر از سن اجرا فاصله دارد) . جالب است بدانیم که امروزه در بزرگترین تئاترهای دنیا نهایت فاصله صندلی آخر از منبع ۵۰ متر میباشد.
• فرم انتخابی یونانیان برای این امر فرمهای بیضی و مدور میباشد که دارای ویژگی های آکوستیکی خوبی است. امواج صوت در این پهنه در صورتی که فرستنده روی یکی از کانونهای بیضی قرار گیرد ، انتشار یافته از طریق دیوارهای داخلی بازتاب به سمت درون یافته و روی کانون دیگر همگرا می گردند.
• در این تئاترها صندلیها بر روی یا شیب جدود ۳۰ تا ۳۴ درجه قرار گرفته اند . این زاویه تند شیب دار باعث می شود دید کامل از هر نقطه به سن اجرا وجود داشته باشد علاوه بر آن به سیستم آکوستیکی نیز کمک مینماید.. علاوه بر آن این حرکت شیب دار مسیر کوتاهتری را برای صوت فراهم میسازد (رسیدن صدای مستقیم) ، مسیری که دارای کمترین دخالت کننده ها در میان است.دراین نوع طراحی طنین کوتاه بوده که این موضوع وضوح و شفافیت صدا را بالا میبرد.
• در کلیساها معمولاً طنین حائز اهمیت می باشد و مطلوب آن این است که طولانی باشد.این موضوع توسط گنبد ارضا میگردد .سیستم سهمی وار گنبد باعث فوکوس شدن صدا می گردد. امواج صوتی با سطح درون گنبد برخورد کرده و به سمت کانون و مرکز آن همگرا میگردند.( این موضوع بسته به مقدار انحنای گنبد و همبنطور نوع مصالح آن متفاوت است.) گنبدها میتوانند در جهت کنترل اکو طراحی گردند و باعث به تاخیر انداختن آن و درواقع مانع از رخداد آن گردند ( با استفاده از مصالح جاذب) و یا با استفاده از مصالح تشدید کننده آن چون مرمر و موزاییک بشدت آن را تقویت سازند.
• در یک تالار اجتماعات گر نسبت تماشاچی به حجم سالن زیاد باشد پس آوا تحت تاثیر جمعیت قرار میکیرد و نمیتوان تالار را برای هر موردی استفاده نمود و یا از مصالح آبسوربنت اضافی استفاده کرد و اگر هم سالن خالی باشد تفاوت فاحشی پدید می آید.. در این حالت از آبسوربنت های متغیر استفاده میکنند که به نسبت جمعیت بتوانند آنها را کم و زیاد گردانند.

• در سینماها غالباً ایده آل این است که فضا به صورت صد در صد صامت بوده تا صدای فیلم بدون هیچ تغییری در کیفیت پخش گردد اما در این صورت سرچشمه و سیستم صوتی باید به شدت قوی گردد که این موضوع هم تعداد بلنگوها را افزایش میدهد که مقرون به صرفه نیست و هم باعث میشود صدا برای افراد نزدیک به سرچشمه آزاردهنده گردد . این موضوع باعث میشود که طراحی آکوستیکی محیط حائز اهمیت گشته و از پس آوا ها استفاده مفید گردد..

سیستم های صوتی • میکروفون ها مبدل های الکتروآکوستیک هستند که تغییرات فشار صوتی را به توان الکتریکی تبدیل
می کنند .
• بهترین سیستم برای نصب اسپیکرها ، نصب در دیوار میباشد یا در ستونها که مشکلات حاصل از کمبود بلندگوها را برطرف میسازد و صدا را در پخش میسازد اما مقرون به صرفه نیست
• در مورد هر فضای آکوستیکی ما میتوانیم فضای مرده ای خلق نموده و صوت را به طور مصنوع از طریق اسپیکرها پخش نماییم که اقتصادی نمی باشد.
• توان اسپیکرها توسط وات سنجیده شده و بیانگر مقدار قدرتی که در پخش صداهای بلند دارند ، میباشد. در یک تالار یا بنایی مثل آن اتاق کنترلی جهت قرارگیری دستگاههای آمپلی فایر تعبیه می گردد و سیستم میکروفن ها و اسپیکرها را کنترل مینماید که میتوان آن را به شیوه ای خاص بر اساس نیاز طراحی نمود. به عنوان مثال در چه زمانی چه اسپیکری فعال باشد و صدا از چه نقطه سالن خارج گردد و یا صدای هر میکروفن از کدام اسپیکر خارج گردد امثال آن.
• عایق بندی صوتی یا صدابندی
یکی از مشحصات استودیوی صدابرداری ایزوله بودن آن از نظر صوتی نسبت به محیط خارج است افزون بر این نویز داخل استودیو نیز می بایست در سطح استاندار باشد
برای رسیدن به یک شرایط مطلوب از نظر سطح نویز زمینه در داخل استودیو می بایست به روش های مختلف راه های ورود صداها مزاحم را به داخل استودیو سد نمود افزون براین در حد امکان از وسایلی که تولید نویز می کنند در داحل استودیو استفاده نشود
مجموعه روش ها و راهکارهای بکار گرفته شده در این زمینه ایزولاسیون صوتی خوانده می شود.

منبع:lajourd.com

yoolia · Oct 20, 2011

تاریخچه آکوستیک معماری -- قسمت اول و دوم

تاریخچه آکوستیک معماری -- قسمت اول و دوم

موضوع: تاریخچه آکوستیک معماری -

در این سلسله مقالات می خواهم به تاریخچه ی آکوستیک در معماری بپردازم. البته این بخش بندی تاریخی بر پایه ی بخش بندی تاریخ اروپاست و خیلی خوشحال خواهم شد اگر کسی یا کسانی بتوانند چنین تحقیق و دسته بندیی را برای تاریخ ایرانی-شرقی انجام دهند. نکته ی دیگر آنکه، تاریخ معماری آکوستیک، چیزی جدای خود تاریخ معماری نیست و از این رو، دوره های تاریخیش همان دوره های تاریخی معماری است: دوره ی یونانی ها و رومی ها، مسیحیت اولیه، رومانس، گوتیگ، رنسانس، باروک، کلاسیک، رمانتیک و بالاخره دوران مدرن و قرن بیستم. هر کدام از این دوره های فرهنگی، معماری و آکوستیک معماری مختص خود را نیز دارند. مقدمه منشا موسیقی که احتمالا با کلمات موزون و خودساخته ی انسانهای اولیه ی قبایلی در کنار آتش آغاز شده بر کسی معلوم نیست. مدارک و شواهد نشان می دهند که ادوات اولیه موسیقی، 13 هزار سال پیش از میلاد نیز موجود بوده اند(ساندرز 68) اما درک شفاف موسیقایی و همخوانی منظم را به 3 هزار سال پیش از میلاد، هنگامی که "فوهی" فیلسوف چینی کتابی در مورد موسیقی نوشته نسبت داده اند(اسکادرزیک 54) که امکان دارد صحیح نباشد. اولین مکان های عمومی انسان نیز احتمالا شکلی طبیعی داشته اند: جایی میان درختان انبوه و یا در شکاف کوه. به دلیل این که انسان بر روی دو پای خودایستاد و جهت وری ِ شنوایی و بینایی اش مستقیم به سمت جلو گشت، مکانهای عمومی اولیه نیز شکلی قطبی به خود گرفت. به شکلی نیم دایره که گوینده در مرکز آن می ایستد تا همه به طور یکسان او را ببینند و بشنوند. این شکل "معماری اولیه" به همان دلیل ساختار طبیعی بدن انسان است. بخش اول: دوره ی یونانی-رومی (650 پیش از میلاد تا 400 میلادی) یونانی ها یونانی ها احتمالا به دلیل ساختار دموکراتیک حکومتشان برخی از اولیه ترین آمفی تئاترهای فضای باز را بنا نهادند. طرح نشیمن این آمفی تئاترهای روباز که معمولا بر روی تپه هایی رو به دریاست، به صورت بخشی از یک دایره است که بیشتر از 180 درجه می باشد.یکی از بهترین نمونه های این معماری، یک آمفی تئاتر یونانی-هلنی است که در "اپیداروس" در شمال پلوپونزی و در زمان ارسطو ساخته شده است.نشیمن ها با یک شیب تند به سمت پایین و مرکز ساخته شده اند که این کار دو مزیت دارد. یکی اینکه حضار به خوبی می توانند صحنه را ببینند و دیگری کاهش تضعیف صدا توسط زمین (grazing attenuation) است.

اپیداروس -- یونان

به نظر می رسد یونانی ها در موسیقی و رقص پیشرفته بوده اند. نقل شده است که در سال 250 پیش از میلاد گروهی چندصد نفره از همخوانان کر، قطعه ای با پنج موومان در ستایش پیروزی آپولون بر پیتون اجرا کرده اند ( رولاند و دیگران 48) مدارک دیگری نیز در دست است که نشان می دهد بازیگران تئاتر یونانی در اجراهایشان وسایلی قیفی شکل که کاربری بلندگو و ازدیاد جهتوری صدا را داشت در دست داشتند و از آنها استفاده می کردند. شگفت انگیز نیست که خطیب ماهر آن دوران یعنی دموستنس، ریگهایی در دهان می گذاشت و رو به دریا فریاد می زد و سخنرانیش را تمرین می کرد. شفافیت صدا در آمفی تئاترهای یونانی به دو دلیل وجود داشت: یکی سنگی بودن بنا و دیگری کم بودن ِ نویز جامعه ی دوره ی پیشا صنعتی. آن چیزی که امروز در باره ی موج صوتی و انتشار صوت می شناسیم، ریشه اش به مدارس یونان باستان بازمیگردد. در آن زمان در مدارسی مانند "پایتاگوریا" که هندسه، جبر، فیزیک و سایر علوم تدریس می شد، صدا را به موجهایی که حاصل از برخورد سنگ به سطح آب است تشبیه کردند. ارسطو به ماهیتی به نام "رسانا" پی برد و انتقال گرما، موج یا هر چیز دیگری را مولفه ای وابسته به ماده ی انتقال دهنده دانست. همچنین دانشمندانی در مورد رابطه ی سرعت و فرکانس صدا، لرزش و انرزی صوت و ... تحقیقاتی انجام دادند. کتابی به نام "در باب آکوستیک" موجود است که نگارشش به ارسطو نسبت داده می شود. رومی ها معماری رومی ها و آمفی تئاترهای هلنی متاخر، بسیار به معماری یونانی ها شباهت داشت با این تفاوت که نشیمن ها تا 180 درجه بسط داده شده بود. آنها همچنین یک استیج مجزا برای خوانندگان در پشت بازیگرها تعبیه کرده بودند (که به آنها اسکین می گفتند) همچنین یک آویز که روسا را از آفتاب محافظت می کرد. گروه کر بر روی یک دایره ی سنگی که بر روی زمین داشت می ایستادند. مثالی از این معماری در ترکیه با نام آسپندیوس وجود دارد. در مجموع، رومی ها مهندسین بهتری نسبت به یونانی های قدیم بودند.

آسپندیوس --ترکیه

"کلزیوم" نمونه ی بارز معماری رومی هاست. نام اولیه ی این بنا، "فلاویان" بوده است. ظرفیت این بنا 40 هزار نفر بوده که بیشترین ظرفیت یک آدیتوریوم در دوران باستان می باشد. معماران کلزیوم مجهولند اما تکنیک های ابداعیشان هنوز مورد استفاده قرار می گیرد. بیشتر مولفه های برجسته ی این بنا مربوط به ویژگیهای مطلوب دیداری آن است و چون بیشتر برای جنگ گلادیورها از آن استفاده می شده، شفافیت صوت و موسیقی در آن اهمیت زیادی نداشته است. تئاتر در فضاهای روبسته نیز در زمان رومی ها انجام می شد که به سالن های آنها odea می گفتند. تاریخ odea ها به دوران پریکلس در یونان باز میگردد. در این سالن ها از چوب به عنوان سقف آن استفاده می شد. آنها به خواص آکوستیکی چوب پی برده بودند.

کلزیوم --ایتالیا

در دوران درخشش رومی ها در معماری، در یونان نیز بناهای خلاقانه ای ساخته می شد که نمونه ی آن Odeon of Agrippa در آتن است که 12 سال پیش از میلاد بنا شد.در این بنا تا 25 متر ارتفاع، با چوب محکم شده بود. مشابه این سالن با ظرفیت های مختلف ( از 200 تا 1500 نفر) در شهرهای مختلف یونان نیز بنا شد. Odeon of Agrippa در قرن دوم پس از میلاد فروریخت و تا آن زمان، محل برگزاری هزاران تئاتر باستانی و اپرا بود. Odeon یا Odeum به معنای "مکانی برای سرود" است.

بقایای Odeon of Agrippa

yoolia · Oct 20, 2011

بخش دوم: دوره اولیه مسیحی (400 تا 800 میلادی) از امپراتوری رومی ها تا تاجگذاری چارمین در 800 میلادی را دوره ی اول مسیحی می نامند. این دوره، تمامی پادشاهی کنستانتین را در بر میگیرد، تغییر مکان او از رم به بیزانتین، تاخت و تاز هون ها در اروپا، قدرت گرفتن مسلمانان در شمال افریقا و بخشهایی از اسپانیا، جنگهای متعدد ژرمن ها و گال ها و .. از حوادث این دوره ی اروپا هستند. در این دوره، صومعه ها به پناهگاهی برای مردم عادی تبدیل شده بود و عملا مدرسه، محل گردهمایی و جلسات، عزاداریها و جشن ها و...صومعه ها بودند. پس از پذیرش همگانی مسیحیت در اروپا، کلیساها به سرعت گسترش یافتند.در رم، کلیسای سنت پیتر به دستور خود کنستانتین بنا گردید. معماری این کلیسا ترکیبی از یک "باسیلیکا" ( دادگاههای آن زمان به این نام بودند) و معماری دوره ی رومانس (که از پس ِ این دوره آمد) است. اکنون 31 باسیلیکا در رم موجودند. این ساختمان ها از یک عرشه ی اصلی حاوی دو راهرو تشکیل شده که توسط یک ردیف ستون که سقف و دیواره ی مرتفع را نگه داشته اند جدا می گردد. میان ستون ها و درب ، یک اتاق میانی نیز وجود دارد که در آن زمان به آن atrium می گفتند. باسییلیکا ها در واقع طرح های اولیه ی کلیساهای اروپای غربی بودند و کلیساهای جامع گوتیک نیز فرزندان آنهایند. .

طرحی از یك باسیلیكا

در امپراطوری رم شرقی، بنا ها حاوی یك گنبد هستند كه طرح روی آن مربع یا چند ضلعی است. فرم ساختمانها ،‌تركیبی از ردیف ستونهای سبك یونانی برای دیواره ی بالایی و چند دیواره ی قوسی شكل نزدیك سقف است. مواد سازنده ی اولیه ی بنا، آجرهای تخت است و از سنگ مرمر به عنوان تزیین بنا استفاده می شود. معروفترین بنای این دوره، "سنت سوفیا" است كه اكنون به نام مسجد ایاصوفیه در قسطنطنیه وجود دارد. این بنا ابتدا كلیسایی بوده و در سال 532 تا 537 توسط دو معمار رومی به نام آنتمیوس و ایزودروس ساخته شده است.

تصویری از داخل بنای مسجد ایاصوفیه -- استانبول

در قرن ششم میلادی، می توان سه گستره را در اروپا، شمال افریقا و خاور میانه و نزدیك درنظر گرفت:سرزمینهای روم شرقی، سرزمینهای اسلامی و اروپای بدوی غربی. سرودهای فرقه گریگوری كه به نام plainsong معروف بود، برای قرن ها در كلیساهای غرب و شرق اروپا به صورت مناجات و آداب نماز درآمده بود. این سرودها تركیبی از یك ملودی ساده و ریتم است. با به وجود آمدن یك نوشتار – اگرچه اولیه و ساده- برای موسیقی در قرن نهم میلادی، این سرودها هماهنگ تر و یكپارچه تر گردید. طنین صداها در كلیساهای باسیلیك بسیار زیاد بود حتی وقتی كه پنجره ها را باز می كردند. این باعث می شد كه یك سرود مونولوگ هم با طنین و به زیبایی در فضا منتشر شود. با تقسیم شدن ایدئولوژیك مسیحیت شرق و غرب اروپا،‌كلیساهای آنها هم تا حدودی فرم های متفاوت به خود گرفت. از جمله تغییراتی كه دیده می شود، رنگ كردن دیوارهای كلیسا در ایتالیاست.

كلیسای باسیلیك كنستانتین -- رم

yoolia · Oct 20, 2011

تاریخچه آکوستیک معماری -- قسمت سوم تا پنجم

تاریخچه آکوستیک معماری -- قسمت سوم تا پنجم

موضوع: تاریخچه آکوستیک معماری -

بخش سوم: دوره ی رومانس (800 تا 1100 میلادی)

از آغاز سلطنت چارمین تا ورود به کلیساهای جامع گوتیک در قرن دوازدهم را دوره ی رومانس می نامند. در این دوره، کمتر کسی پیدا می شد که بیرون از طبقه ی روحانیون، به تحصیل علم پرداخته باشد. زبان لاتین در کشورهای مختلف با توجه به میزان تسلط کلیسا بر آنها گسترش پیدا نمود. فئودالیسم، ساختار بارز این دوره است و پیرامون آن، ایدئولوژیهایی نیز شکل گرفته بود. این ایدئولوژیها آمیزه ای از اصول فئودالیسم و ایده های مسیحی بود.
تاثیرات معماری رومی و بیزانتین به خوبی در دوره ی رومانس مشهود است. مثلا، معماری ساختار باسیلیکایی خود را – که بازمانده ی دوره ی رومی بود- حفظ کرد با این حال شکل کف سالن ها به سمت "صلیبی شکل شدن" گرایش پیدا کرد. تاثیرات معماری شرقی، خود را در شهرهایی مانند ونیز و مارسی نشان داد. معماری دوره ی رومانس با طاق های گرد و سقف های گنبدی شکل – که ملهم از سبک معماری در جهان اسلام و روم شرقی بود- شناخته می شود. پنجره های مرتفع و باریک اروپای جنوبی تبدیل به پنجره های بزرگ برای تابش نور آفتاب شد. سقفهای تخت خانه ها تبدیل به شیروانی گردید تا برف و باران روی آنها نماند.
مواد اولیه ی بناها در دوره ی رومانس، آجر و سنگ و سفال بود.آن سنگ مرمرهای دست ساز اعلای دوره ی یونانی و رومی، جای خود را به آجرهای زمخت قرون وسطی داد و در معماریها دیگر خبری از تزیینات قبلی نبود. اما یکی از استثنائات معماری در این دوره، کلیسای سنت مارک در ونیز است. این کلیسا که بر روی بقایای یک کلیسای باسیلیک بنا شده، سقفهای گنبدی شکلی – آنطور که در قسطنطنیه دیده می شود- دارد. کف آن صلیبی شکل است و طاقهای گنبدی شکل آن همان چیزی است که در دوره های بعد در کلیساهای ارتودکس روسیه دیده شد.

کلیسای سنت مارک -- ونیز

آوازهای گریگوری در دوره ی رومانس به صورت تواشیح مسیحی و عبادات درآمد. "اورگانیوم" یکی از این سرودهاست که از سرودهای اولیه ی گریگوی به وجود آمده است. دراین سرود، دو تنور خوان با یک گام فاصله، همزمان سرود را می خوانند. در دوره ی قرون وسطی، همخوانی و آواز و به تبع آن آکوستیک معماری پیشرفت قابل توجهی نداشت.

بخش چهارم: دوره گوتیک (1100 تا 1400 میلادی)

در این دوره انقلابی در معماری به وجود آمد و این انقلابها از طراحی جدبد کلیساها آغاز شد. جنگهای صلیبی موجب شد تا علاوه بر احساس نیاز مسیحیان به باشکوه جلوه دادن سرزمینهای خویش، از شهرها و ساختمانها بر علیه هجوم اعراب و مسلمانان محافظت کنند. این انقلاب از شمال فرانسه شروع شد و سپس تمامی اروپا را دربرگرفت. به این کلیساهای جدید که محل عبادت تعداد زیادی از مردم بود، کلیساهای جامع می گفتند.
اولین کلیسای جامع، جایی نزدیک پاریس با نام کلیسای سنت دنیس ساخته شد. معمار این کلیسا ابوت شوگر است که در الیگارشی مخوف آن زمان، بخت این را یافت تا از میان مردم معمولی به تحصیلات عالیه بپردازد. سقف کلیسای سنت دنیس 30 متر از زمین فاصله دارد. پنجره های مرتفع و بزرگ آن به همراه ردیف ستونهای جانبی باعث نورگیری کلیسا می شود. علاوه بر آن، لوسترهای شمعی که در آن کار گذاشته شده است به کلیسا حالتی روحانی می بخشد.

کلیسای جامع سنت دنیس--پاریس

در دوره ی گوتیک، سرودهای مذهبی با این استدلال که این سرودها آوازهای فرشتگانند، پیشرفت کردند. از این رو، سرودخوانی به صورت سنت هر روزه ی مردم درآمد. در نیمه ی دوم قرن دوازدهم، همخوانی در نوتردام آموزش داده می شد و پیشگام این کار، صومعه ی سنت مارشال بود. بخشهایی به اورگانیوم نیز افزوده شد. این قطعه ها با توجه به طنین زیاد کلیساهای جامعه ساخته شده بودند. همچنین یک تغییرات آرام در سرودها به سمت بالا رفتن صدا به وجود آمد. این بالا رفتنها باعث شد تا در قرون چهارده و پانزده، گرایش به همخوانی نیز بیشتر گردد. و با گسترش همخوانی، برخی از نتها تغییر نمود.
علاوه بر تاثیر کلیسا و سرودهای مذهبی بر موسیقی، کولی های بی دین پرووینس، خنیاگران شمال فرانسه و جنوب انگلستان، قصه گوهای بومی و آوازه خوان های آلمان نیز سهم بزرگی در پیشرفت موسیقی داشته اند.
خش پنجم: دوره رنسانس ( 1400 تا 1600 میلادی) دوره ی رنسانس، دوره ی شکوفایی همه چیز – از جمله هنر- بود. این دوره، از شمال ایتالیا آغاز گردید و سپس تمامی اروپا را در بر گرفت. پیشرفت موسیقی در این دوره چشمگیر بود و هزاران قطعه ساخته و نواخته شد. گرچه، موسیقی مذهبی متوقف ماند. البته در اوایل این دوره، معماری کلیسا همچنان رونق داشت. کلیسای جامع سنت پیتر که مهمترین بنای آن دوران است در سال 1506 پایه ریزی شد و تعدادی از معماران برجسته ی آن روزگار مانند میکلانژ، برنینی، رافائل و دیگران بر روی آن کار کردند. از میان اینها، برنینی متعلق به دوران باروک بوده که تخت کلیسای سنت پیتر را طراحی نموده است. ساخت تئاتر نیز اوایل رنسانس در ایتالیا آغاز گردید. یعنی تقریبا در همان سرزمینی که هزار سال پیش از آن، رومی ها سالن های تئاتر می ساختند. در سال 1580 آکادمی المپیک، پالادیا (1580-1518) را مامور کرد تا اولین ساختمان تئاتر را بعد از odeon های رومی بسازد. نشیمن این سالن، که Teatro Olimpico نام دارد، به شکل نیم بیضی است و استیج آن برگرفته از الگوهای روم باستان می باشد. پشت صندلی ها ردیف ستونهایی با سر ستونهای مجسمه قرار دارند. استیج این سالن، شیب دار است و این به دلیل کشف تازه ی هنر پرسپکتیو در آن دوران می باشد. اصطلاحات "پایین صحنه" و "بالای صحنه" بازمانده ی سالن های آن دوران است.

Teatro Olimpico -- Vicenza

بخش ششم: دوره باروك (1600 تا 1750 میلادی) در نیمه ی اول قرن هفدهم میلادی، اروپا درگیر جنگی هراس آمیز و گیج كننده در مركز خویش بود. جنگی سی ساله كه در طی آن جنگ،‌اتحادهای سیاسی و مذهبی پیشین فروریخت، فرانسه به استعمارگر اروپا تبدیل شد و بخشهایی از آلمان را به تصرف درآورد. در این دوران، ایتالیا مركز هنر اروپا شناخته می شد چراكه تا حدودی از تاخت و تازها و جنگهای مركز اروپا دور بود. در شمال اروپا، سبكی پدید آمد كه به آن barocco كه به معنی "صدف یا مروارید كج و معوج" است می گفتند. این سبك حاصل مدارس فلورنس و آهنگسازانی بود كه به آنها Camerata می گفتند. این گروه، تكخوانی با یك ساز را جایگزین سبك همخوانی كلیسایی رنسانس نمودند این نوع موسیقی،‌سكولار و عاشقانه بود و به آهنگساز آزادی بیشتری می داد. هم موسیقی و هم معماری در دوره ی باروك به سمت تزیینات بیشتر رفتند. آهنگسازان فرم های جدید استفاده از سازها و گامها را ابداع كردند و سبكهایی مانند اپرا به وجود آمد. پیشرفت موسیقی در این دوره مرهون معماری نیز بود و نقشی كه سالنها بر صدا داشتند جهت پیشرفت موسیقی را مشخص می كرد. به عنوان مثال، برای كلیسای سنت مارك چند گنبد ساخته شد كه این امر باعث طنین زیبای صدا و همچنین ایجاد چند فضای مجزا درون سالن برای اجرای چند ساز به صورت مجزا می شد. گابریلی كه به مدت بیست و هفت سال معمار این كلیسا بود این اثر را با آزمون و خطا به دست آورد و در معماری بنا اعمال كرد. در سال 1697 نخستین سالن اپرای – یا اصطلاحا اپرا هاوس- جهان در ونیز با نام سنت جیووانی پائولو ساخته شد. نشیمن این سالن، U شکل بود که از سالن تئاتر Farnese الهام گرفته است. علاوه بر آن، در میان هر ردیف، چارچوب هایی نیز تعبیه شده است. بعدها شکل نشمین از U به صورت نیم بیضی درآمد. ارکستر که در ابتدا عقب صحنه و سپس در دوره هایی روی بالکنهای کناری می ایستاد بالاخره در پایین استیج جای گرفت. استیج نیز وسیع تر شد و آن را به صورت متحرک درآوردند. این سالن را می توان نمونه ی ایتالیایی اپراهاوس در دوره ی باروک نامید؛ که در دویست سال بعدی در تمامی اروپا از سبک معماری آن تقلید شد.

نقشه ی اپراهاوس سنت جییوانی پائولو--ایتالیا

این سالن در سال 1700 به دلایل اقتصادی برای همیشه بسته شد.

در آن سالها می توان ایتالیا را مرکز اپرای جهان نامید. تا پایان قرن هفدهم، فقط در ونیز 388 سالن اپرا بنا شد. در واقع اپرا بزرگترین گردهمایی مردمان ان روزگار ایتالیا بود. مردم عادی با دادن 500 تومان – به پول امروز ما!- می توانستند بر روی زمین و در ورودی سالن بنشینند و اپرا را تماشا کنند؛ که البته طبق معمول صندلی ها توسط روسا و مدیران اشغال شده بود! شلوغی اپراها نویز زیادی ایجاد می کرد. علاوه بر آن، با پیشرفت اپراها و استفاده از "جلوه های ویژه" در آن، وجود دستگاههای مکانیکی را در پشت صحنه ایجاب می کرد که آنها هم صدای زیادی داشتند. بهمین خاطر اولا آهنگسازان یک موسیقی بدون کلام را در خلال اپرا اجرا می کردند تا نویز محو شود و ثانیا از کسانی که حنجره ی قوی و توانایی ادای بسیار واضح کلمات را داشتند در اپرا استفاده می شد. این دو موضوع، هنوز هم در اپراها وجود دارد. در قرن هفدهم، تجمل گرایی نیز اوج گرفت و به تبع آن تزیینات کلیساها و سالن ها بیش از پیش گردید. استفاده از تزیینات و دکوراسیون های تجملاتی، نشانه ی دوره ی باروک است. در این دوره، موسیقی نیز جای خود را در کلیسا باز نمود. Oratorio فرم موسیقی کلیسایی آن زمان است که همان اپرا بود منتها بدون لباس نمایش و طراحی صحنه تئاتری. پاپ آن زمان ( اوربان هفتم) نیز به اپرا علاقه داشت و به سفارش او سالن تئاتر (قصر)باربنینی را – که توسط باربنینی طراحی شده بود و گنجایش 3000 نفر را داشت- بنا نمود که با یک اپرای مذهبی در سال 1632 افتتاح شد.

باربنینی پلازا -- رم

دردوره ی باروک، موسیقی بی کلام به نوعی شکوفایی دست یافت و هم طراز با آواز گردید. این امر به دلیل ابداع سازهای خوش صدا و پیچیده و بالا رفتن کیفیت ساخت سازهای قدیمی بود. هارپسیکورد – همان هارپ خودمان!- و سازهای خانواده ی ویولن به صورت گروه اصلی همنوازی درآمد. عود – که یک ساز مردمی بود- نیز به ارکسترها اضافه شد. همچنین شکلهای اولیه ابوا ( که در آن زمان، "شام" نام داشت) ، شیپور و طبل نیز وارد همنوازی بی کلام گردید. ویوالدی نابغه ی موسیقی دوران باروک است. او ویولن را از پدرش – که ویولونیست کلیسای سنت مارک بود- آموخت. موسیقی پروتستان نیز از موارد پر اهمیت دوره ی باروک است . باروک، دوره ی شکوفا و پرزرق و برقی است و توضیحات بیشتر در مورد این دوره، مجال بیشتری می طلبد. فعلا از این دوره عبور می کنیم.

"شام"؛ پدر ابوای امروزی

yoolia · Oct 20, 2011

بخش هفتم: دوره کلاسیک ( 1750 تا 1825 میلادی)

آغاز علم جدید

از دوران قدیم تا دوره ی رنسانس در اروپا، تئوری آکوستیک و علوم شاره ها پیشرفتی نکرده بود. رومیان قدیم تنها می دانستند که باد، پایین تپه های را طی می کند تا به بالای آن برسد. همچنین استفاده از لوله کشی های اولیه و قنات نیز مرسوم بود. از دوره ی رنسانس به بعد، دانشمندان سعی در تعریف رفتارهای طبیعی داشتند که یکی از آنها حرکت شاره ها و دیگری، نوسان و لرزش مواد بود.
لئوناردو داوینچی از نخستین کسانی است که در مورد رفتار شاره ها به صورت اولیه مطالعاتی انجام داده است. او پی برده بود که در رودخانه هایی با عمق ثابت، سرعت آب در بخشهای باریک، بیشتر از سرعتش در بخشهای پهن تر است. این ایده، اساس معمادله ی پیوستگی است که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از پایه های رسیدن به معادله موج است.
از آن سو، نیوتون رابطه ای میان فرکانس یک سیم کشیده با طول، تنش (کشش) و چگالی آن به دست آورد. جیووانی باتیستا رابطه ای میان پیچ صوت و فرکانس لرزش تارهای فلزی محاسبه نمود. در انگلستان، رابرت هوک که بر روی نور تحقیق می کرد به معادله ی نوسان دست یافت. این رابطه بر اساس قانون دوم نیوتون به دست آمده است با این حال هوک در عصر خود نیوتون جوان را مورد آزار و اذیت قرار می داد! نخستین کسی که تئوری انتشار صدا را به صورت مدون درآورد، نیوتون بود. او در کتاب "اصول ریاضی فلسفه ی طبیعت" به فرمولهایی هوشمندانه دست پیدا کرده است. از جمله رابطه ی سرعت صدا، فشار صدا و چگالی محیط.
در قرن هیجدهم، ریاضیدانان شروع به ساخت ابزارهای ریاضی برای توضیح مکانیک نمودند. این اقبال گسترده به فیزیک به دلیل جوایزی که حاکمان برای حل سوالات پیچیده می گذاشتند هم بود. برنولی، اویلر و لاگرانژ از جمله ریاضیدانانی بودند که به حل مسائل مکانیکی روی آوردند و به ایده های شگرفی نیز رسیدند. رفتار صدا در لوله ها و تیوبها از جمله موضوعات جالب توجه آن دوره بوده که دانشمندان مذکور بر روی آن نیز تحقیق می کردند. در سال 1766 اویلر رساله ای جامع در مورد مکانیک شاره ها ارائه نمود که یک فصل آن کاملا به صدا در تیوب پرداخته بود.
سنت ِ جایزه دادن به اکتشافات علمی در قرن نوزدهم نیز ادامه پیدا کرد. به عنوان مثال، ناپلئون دستور داد تا یک جایزه ی 3000 فرانکی از طریق انستیتو فرانسه به جهت کشف "تئوری لرزش سطوح و صفحات" اهدا کنند. این جایزه به خانمی با نام سوفی گرمین که یک ریاضیدان بود اهدا شد که یک معادله دیفرانسیلی درجه چهار برای توضیح نوسان سطح پیدا کرده بود.
تمامی تجارب و تحقیقات آکوستیکی قرون رنسانس به بعد، در کتابی با نام "تئوری صوت" به قلم جان اشتراووت و لرد ریلی به صورت کلاسیک درآمد. این کتاب هنوز هم اثری درخشان محسوب می شود.

تصویری از جلد دوم کتاب تئوری صوت، اثر اشتراووت و ریلی

کلاسیسیسم

قرن هیجدهم اروپا، قرن دیکتاتوری روشنفکران بود. همه چیز به بایستی به صورت دقیق، چهارچوب دار و مستدل انجام می گردید. همچنین بازگشت به هنر رومی و سادگی و فرمدار بودنش نیز در این دوره مشاهده می شود. موسیقی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در قرن هیجدهم توجه به دقیق بودن و فرم موسیقی افزایش یافت و فرمهایی ابداع و قانونگذاری گردید. یکی از این فرمها "سونات" است که به صورت قطعه ای سه قسمتی یا ترنری می باشد. ابداع سونات به سباستین باخ نسبت داده می شود و پس از باخ، جوزف هایدن، موتزارت و بعدتر، بتهوون نیز از این فرم در آهنگسازی استفاده نمودند.
برای نخستین بار در لندن سالن هایی صرفا برای اجرای موسیقی – و نه تئاتر- بنا گردیدند. دو موسیقیدان مهاجر، کارل فریدریک آبه و یوهان کریستین باخ ( پدر سباستین باخ معروف) از جیووانی آندره گالینی درخواست کردند تا این سالن را بسازد. ساخت این بنا که "هانوور" نام دارد در 1773 شروع شد و دوسال به طول انجامید و برای یک قرن، بهترین کنسرت هال لندن شناخته می شد.
فضای اجرای این سالن، مکعبی با ابعاد حدود 24*10*8 می باشد. ظرفیت این سالن 800 نفر بود و هنگامی که پر از حضار می شد، زمان واخنش آن به کمتر از یک ثانیه می رسید. راهرو شکل بودن هانوور باعث می شد تا دیواره صدا را بارها منعکس کنند و درنتیجه وضوح صدا مطلوب باشد با این حال به تراز بالایی برای صدارسانی نیاز بود. سالن هانوور مورد تایید موسیقیدانان بنام آن زمان واقع شد.
در قرن هیجدهم دیگر ایتالیا سردمدار هنر و موسیقی نبود.ارکسترهای لندن، پاریس، مانهایم، برلین و وین پذیرای آهنگسازان تمامی ملل بودند. سالنهای اجرای موسیقی نیز در دوبلین، آکسفورد و ادینبورگ بنا شدند که در تمامی اروپا پیشرو بودند. سالن Hollywell music آکسفورد در سال 1748 بنا شد که استانداردهای آن هنوز هم معتبر است. زمان واخنش این سالن کمتر از 1.5 ثانیه و ظرفیت آن 400 تا 600 نفر می باشد.

Hanover square rooms --London
author: Thomas Hosmer Sheferd

همچنین اجراهای فضای باز نیز در این دوره گسترش یافت. این اجراها معمولا در باغها و پارکهای عمومی انجام می گرفت و مردم با دادن دو شیلینگ به تماشای آنها می پرداختند. با این حال، رفتن به سالنهای کنسرت در قرن هیجدهم مختص اشراف و نخبگان بود. کنسرتها معمولا در قصرها و خانه های اشرافی – مانند Eisenstadt Castle در جنوب وین و یا قصر استرازا در بوداپست که خانه ی هایدن بود- اجرا می شد و مردم عادی به آنجا راه نداشتند. نخستین سالنهای عمومی کتسرت در آلمان بنا شدند. در هامبورگ و لایپزیک سالنهایی با ظرفیت 400 نفر برای عموم بنا گردید.

Eisenstdadt Castle -- vienna

[FONT=tahoma,verdana,arial,helvetica,sans-serif]منبع:نشریه الکترونیکی معماری منظر+مای کامپیوتر[/FONT]

#MaHDi# · Apr 28, 2012

بابت مطلب جالبتون ممنون
البته دید من به عنوان یک مهندس معدن با دید شما فرق داره ولی خواستم این نکته رو هم اضافه کنم به مطالب شما که صدا فقط ناشی از ضربه نیست. البته منظور من صداهایی است که یک دستگاه ثبت اکوستیک (که عکسشو در ادامه میزارم) ظبط میکند. برای مثال سنگ یا سرامیک یا بتنی که تحت فشار است، به خاطر بسته شدن ترکهای داخلی، ایجاد ترکهای جدید، لغزیدن دانه ها بر روی همدیگر و دیگر فعل و انفعالات داخلی آن، انرژی الاستیک در داخل جسم تولید شده و به صورت موج ساطع میگردد، این موج ساطع شده در دستگاه اکوستیک ثبت شده و به صورت نمودارهای شمارش در زمان نشان داده میشود. در واقع از این سیستم میتوان روند شکست یک سازه رو مونیتورینگ کرد. مثلا اگر این سیستم به یک سازه عمرانی (مثل سد) وصل باشد، و این سازه به خاطر بارهای وارده در حال ترک خوردگی و شکست باشد، میتوان به وسیله این ابزار از احتمال وقع این شکست قبل از اتفاق آن خبردار شد.

arch.mi · Jun 4, 2012

صوت در تالارها
10-7-1) اصول طراحي صوتي تالارها:
يك تالار بايد دو ويژگي مهم صوتي داشته باشد اول آكوستان بودن تالار است ، به اين معني كه آلودگي‌ها و معايب صوتي داخل تالار هنگام اجراي برنامه‌هاي موسيقي حذف شوند و دوم ايزولان بودن تالار، به اين معني كه صداي دروني تالار هنگام اجراي برنامه‌ها از بيرون قابل شنيدن نباشد و در مقابل آلودگي‌هاي صوتي بيرون به داخل تالار راه نيابند. به همين منظور ما ابتدا آلودگي صوتي و معايب آكوستيكي و عوامل كنترل‌كننده آنها را بررسي مي‌كنيم ، آنگاه اصول طراحي آكوستيكي تالار را ذكر مي‌كنيم. با اين وجود پيش از ورود به بحث به ذكر مقدمه‌اي در اين زمينه مي‌پردازيم:
در يك تالار بايد شرايط مطلوبي براي توليد، انتقال و دريافت صوت ايجاد شود. منبع صوتي بايد در ارتباط مناسب با شنونده توليد صوت نمايد و مسير انتقال صوت بايد به طور مؤثري با تقويت صوتي و قرارگيري شنونده در نزديكترين فاصله نسبت به منبع ساماندهي گردد. به علاوه شنونده بايد از تمام اصوات مزاحم داخلي و خارجي به دور باشد. به اين منظور بايد توليد، انتقال و دريافت اصوات نامطلوب را به حداقل رساند و به وسيلة سدهاي ضدصدا يا ضدلرزه در مسير انتقال يا ايجاد پوشش‌هاي مناسب براي اصوات مزاحم، از شنونده محافظت كرد. امروزه مسأله آكوستيك در انواع سالن‌ها (اپرا، تئاتر، سخنراني، سينما، موسيقي، …) به مسأله بسيار پيچيده‌اي بدل گشته، چرا كه تطبيق همزمان مسايل زيباشناختي، عملكردي، تكنيكي، سازه‌اي، هنري و اقتصادي با در نظر گرفتن ظرفيت تالار و انتظارات مسلم مستمعين (كيفيت صدا و نور، راحتي، ايمني، …) كار ساده‌اي نيست. مثلاً شكل فضا، ابعاد و حجم آن، طرح سطوح مرزي، مصالح و دكوراسيون داخلي و تمام جزييات يك فضاي بسته در ايجاد شرايط آكوستيكي دخالت دارند. جالب آنكه آكوستيك نه تنها آزادي معمار رامحدود نمي‌كند بلكه با دانش و هنر كافي مي‌تواند زمينه‌ساز شيوه‌هاي جالبي در دكوراسيون داخلي تالار باشد. به هر حال براي نزديك شدن به يك تالار ايده‌آل رعايت نكات زير ضروري به نظر مي‌رسد:
الف) مسير مستقيم امواج صوتي بايد كوتاهترين اندازة ممكن را داشته باشد تا از اتلاف انرژي صوتي توسط هوا جلوگيري شود.
ب) فاصله صوت تقويت شده كه مستقيماً از منبع به شنونده مي‌رسد بهتر است از 12 متر تجاوز نكند.
ج) انعكاسات تأخير يافته از سطوح منعكس‌كننده با مسيري كمتر از حدود 9 تا 5/10 متر برابر با تأخير اوليه حدود 03/0 ثانيه به شنونده برسد.
د) طراحي جايگاه تماشاگران بايد طوري باشد كه صندلي‌ها در زاويه‌اي حدود 140 درجه از موقعيت منبع قرار گيرند و لازم است فركانس‌هاي بالاي صوت تقويت شوند، زيرا اين فركانس‌ها خارج از اين زاويه نيروي خود را به دليل ويژگي‌هاي خاص اين فركانس‌ها از دست خواهند داد.
ه) زمان واخنش شنودگاه بايد تا حد امكان به اندازة ايده‌آل آن نزديك باشد. زمان واخنش كوتاه لزوماً‌ شرايط استماع خوبي را براي شنوندگان به دست نمي‌دهد.
و) روكاري‌هاي آكوستيكي به كار رفته در فضا بايد مشخصات جذب يكنواختي براي فركانس‌هاي مختلف ، بويژه بين 250 تا 8000 هرتز داشته باشند تا از جذب بيش از اندازة يك رديف از فركانس‌ها جلوگيري شود.
ز) به منظور نزديكي تعداد بيشتري از شنوندگان به صحنه ممكن است از چند بالكن در طرح استفاده شود. به همين دليل پايين سطح‌ تراز شنوندگان (سطح اركستر ياگود) معمولاً به طور نامناسبي شيب داده مي‌شود يا به صورت پله‌اي در مي‌آيد و در نتيجه شرايط ديد و استماع در آن بخش صدمه مي‌بيند. ارتفاع بيش از حد به دست آمده نيز ممكن است زمان واخنش را به طور نامناسبي بالا ببرد. لذا نبايد از بالكن‌هاي خيلي عميق استفاده كرد.
10-7-2) آلودگي‌هاي صوتي:

انواع صداهاي ناخواسته و مزاحم كه به آنها اصوات آلوده، نوفه يا غوغا مي‌گويند، بايد در كليه مجتمع‌هاي زيستي، به ويژه در مراكز فرهنگي – هنري به شكل عام و در تالارها و موزه‌ها به شكل خاص كنترل شوند. براي كنترل آلودگي‌هاي صوتي در مراكز فرهنگي بايد بلندي صدا از 35-30 دسي‌بل تجاوز نكند به طور كلي صداهاي مزاحم تا 20 دسي‌بل بي‌آزار، 20 تا 30 دسي‌بل براي افراد حساس آزاردهنده، 30 تا 40 دسي‌بل قابل‌تحمل و بالاتر از آن آزاردهنده و غيرمجاز هستند. اما اينكه اين صدا از چه منبعي و به چه كيفيت و در كدام ساعت از شبانه‌روز ايجاد شود نيز بسيار مهم است. در جدول زير حداكثر غوغاي مجاز را در دو حالت معمولي و اتفاقي در فضاهاي مختلف مي‌بينيم. غوغاي بالاتر از اين حد كاملاً‌ غيرمجاز و آزاردهنده مي‌باشد. در ادامه چند نكته در مورد غوغاها ارائه شده است.
جدول 10-1: حداكثر غوغا در حالت معمول و اتفاقي برحسب نوع فضا (برحسب دسي‌بل)[2]

نوع فضا	غوغاي دايمي	غوغاي حداكثر (معمولي)	غوغاي حداكثر (اتفاقي)
شب	روز	شب	روز	شب	روز
1- نواحي آسوده و بيمارستان‌ها	35	45	45	50	55	55
2- نواحي آرام و مسكوني	45	55	55	65	65	70
3- نواحي مسكوني – تجاري	45	60	55	70	65	75
4- نواحي تجاري	55	60	60	70	65	75
5- نواحي صنعتي	55	65	60	75	70	80
6- نواحي شلوغ و پرترافيك	60	70	70	80	80	90

الف) با توجه به جدول 10-1 غوغاي مجاز براي كانون موسيقي در بدترين حالت (غوغاي اتفاقي) مي‌تواند 55 دسي‌بل باشد. لذا بايد ساختمان تا 55 دسي‌بل ايزوله گردد.
ب) آزار غوغاي دايم يا تكراري (با فواصل كوتاه) بيش از غوغاي گاه به گاه و كوتاه‌مدت با همان تراز صدا است.
ج) آواي زير (فركانس‌هاي بالا) آزاردهنده‌تر از آواي بم (فركانس‌هاي پايين) هستند.
د) غوغايي كه سرچشمة آن مكانيكي باشد (صداي اتومبيل، ژنراتور، …) آزاردهنده‌تر از غوغاي با تراز برابر ولي با سرچشمة طبيعي است.
ه) در مواقع خاص شبانه‌روز (شب، بعد از ناهار، روزهاي تعطيل، …) يك غوغاي ثابت آزاردهنده‌تر از ساير زمان‌ها است.
در جدول 10-2 تراز و احساس حاصل از چند نوع آواي رايج را مي‌بينيم.
جدول 10-2: تراز غوغا و احساس آن براي سرچشمه‌هاي مختلف صوتي

سرچشمه صدا	تراز صدا (دسي‌بل)	احساس صدا
1- هواپيماي ملخي در 5 متري	130	غيرقابل تحمل
2- پتك كمپرسي در 1 متري	120	غيرقابل تحمل
3- بوق اتومبيل در 5 متري	100	خيلي بلند
4- بوق كاميون در 5 متري	90	خيلي بلند
5- راديو با صداي بلند	80	خيلي بلند
6- گفتگو در يك متري	70	بلند
7- اتومبيل‌سواري در 10 متري	60	بلند
8- جوي آب آرام	50	آهسته
9- ناحيه مسكوني (بدون ترافيك)	40	آهسته
10- باغ آرام	30	خيلي آهسته
11- تك‌تك ساعت مچي	20	خيلي آهسته
12- زمزمه	10	غيرقابل شنيدن

10-7-3) عوامل كنترل‌كننده آلودگي‌هاي صوتي:

آلودگي‌هاي صوتي در هر محيطي با نسبت‌هاي مختلف تأثيرگذارند. در سايت پروژه حاضر مهمترين آلودگي‌ها شامل آلودگي ترافيك، تأسيسات مكانيكي و برقي مي‌باشد و براي كنترل آن‌ها بطور عمومي از دو روش طبيعي و مصنوعي استفاده مي‌كنيم:
الف) روش طبيعي: در اين روش علاوه‌بر لحاظ كردن فاصله حداقل 30-20 متر اتوبان‌ها و خيابان‌هاي اطراف با فضاهاي مجموعه سعي مي‌كنيم از فضاي سبز مؤثر براي جلوگيري از اصوات مزاحم استفاده كنيم. به طور كلي هر متر درختكاري حدود 16/0 دسي‌بل از شدت صدا مي‌كاهد. در اين زمينه ارتفاع و نوع درخت نيز بسيار مهم است، چنانكه درختان پهن برگ از سوزني‌برگ‌ها و سوزني‌برگ‌ها از درختان خزان‌پذير تأثير بيشتري دارند. علاوه‌بر آن فضاي سبز در كاهش آلودگي هوا به واسطة جذب ذرات معلق و ايجاد شرايط آرام‌بخش رواني بسيار مؤثر است. با اين حال براي تأمين ايزولاسيون تالار و موزه تكيه صرف به فضاي سبز جواب مناسبي نمي‌دهد.

ب) روش مصنوعي: در اين روش از ديوارهاي محافظ، لايه‌هاي دو جداره در بدنه ساختمان‌ها، حركت دادن فضاهاي آرام به مركز سايت، عايق‌بندي صوتي ساختمان، كنترل بازشوها و كنترل تأسيسات مكانيكي به شرح زير استفاده مي‌كنيم:
ديوارهاي محافظ: ديوارهاي محافظ كه مي‌توانند جزء ديوارهاي بنا يا ديوارهاي مستقل در دل فضاي سبز باشند مجموعاً 10-15 دسي‌بل از اصوات مزاحم مي‌كاهند. در تصوير 10-26 كميت‌هاي فيزيكي مؤثر در اين كاهش و در نمودار 10-1 ميزان دقيق اين كاهش نشان داده شده است.

كنترل‌بازشوها: در و پنجره‌هاي دو جداره با آب‌بندي مناسب و روكش‌هاي عايق مي‌توانند 60-40 دسي‌بل افت صوتي ايجاد كنند. در تصوير 10-27 جزييات اين درها نشان داده شده است.

كنترل تأسيسات مكانيكي: به اين منظور كلاً از تجهيزات مكانيكي با نوفه كمتر استفاده مي‌كنيم و براي دمنده‌ها و مكنده‌ها از صافي‌هاي آكوستيكي در مسير كانال‌هاي انتقال هوا و نيز مصالح نرم و قابل‌انعطاف در اتصالات كانال‌ها براي جلوگيري از انتقال لرزش‌هاي ناشي از سيستم تهويه استفاده مي‌كنيم. همچنين مي‌توان داخل كانال‌ها را به وسيلة مواد آستر جاذب صوت پوشاند و سرعت هوا را حتي‌الامكان در كانا‌ل‌ها كاهش داد. نمونه‌اي از كانال‌هاي آستر شده را در تصوير 10-28 مي‌بينيم.

شيوة طراحي: به منظور كنترل نهايي آلودگي‌هاي صوتي كم‌هزينه‌ترين روش جا دادن تالار، موزه و سالن‌ همايش‌هاي طرح در قسمت‌هايي از سايت است (به ويژه وسط وشمال سايت) كه در آنجا آلودگي‌هاي صوتي بيروني كمتر باشد. به ويژه قرار دادن اين فضاها در ضلع‌جنوبي سايت و در نزديكي بلوار همت درست به نظر نمي‌رسد.

10-4-7) معايب آكوستيكي 10-7-4-1) اتلاف انرژي صوتي:

اتلاف انرژي صوتي و عدم تأمين بلندي مناسب صوتي، كه بالاترين نقش را در دريافت مناسب صوت توسط شنونده دارد، به ويژه در شنودگاه‌هاي بزرگ از جذب بيش از اندازه انرژي صوتي توسط شنونده و اشياء داخل فضا (صندلي‌هاي روكش‌دار، فرش، تزيينات پرده‌اي، …) حاصل مي‌شود. همچنين انرژي صوتي توسط هوا تا حدي جذب مي‌شود در حاليكه اگر عامل هوا نبود صوت با شيوه‌هاي معمولي كه در تصوير 10-29 نشان داده شده با بلندي بيشتري به حاضرين مي‌رسيد. براي تأمين مناسب انرژي صوتي و بلندي كافي صدا در همه بخش‌هاي تالار لازم است به موارد زير توجه كافي داشته باشيم:
الف) صوت توليد شده بايد حتي‌الامكان بلند باشد به طوري كه امواج بطور مستقيم و بدون انعكاس به شنونده برسند و داراي جرياني يكنواخت و مطلوب باشند.
ب) شنودگاه بايد طوري ترتيب داده شود كه شنونده حتي‌الامكان به منبع صوت نزديك باشد و در نتيجه فاصله‌اي كه صوت طي مي‌كند، كاهش يابد. استفاده از بالكن‌ها به اين امر كمك مي‌كند.
ج) منبع صوت بايد از نزديك و بسيار زياد، با سطوح بزرگ انعكاس‌دهندة صوت نظير گچ، تخته چندلا، پلكسي گلاس، صفحات پلاستيكي سخت ،…احاطه شود. به اين ترتيب انرژي صوتي منعكس‌شده به همه قسمت‌هاي سالن به ويژه جايگاه‌هاي دور مي‌رسد.

د) ابعاد سطوح منعكس‌كننده بايد با طول موج صوت منعكس‌شده قابل‌مقايسه باشد و بازتاب‌دهنده‌ها بايد طوري قرار داده شوند كه زمان تأخير اوليه، بين اولين صداي منعكس‌شده و صداي مستقيم، كوتاه باشد و از 03/0 ثانيه تجاوز نكند.
ه) زواياي سطوح بازتاب‌دهنده‌ بايد براساس قانون انعكاسات صوت تعيين شوند (تصوير 10-30) و استفادة صحيح و حساب‌شده از آن‌ها مي‌تواند تأثير زيادي در كوتاه‌كردن تأخير انعكاسات داشته باشد.
و) سقف و ديوارهاي جلوي شنودگاه بايد به وسيلة انعكاس‌دهنده‌هاي صوت پوشيده شوند.
ز) سطح كف و حجم شنودگاه بايد در حداقل معقولي باقي بماند تا فاصلة صداهاي مستقيم و انعكاسي به كوتاه‌ترين اندازة خود برسد.
ح) بايد از توازي سطوح انعكاس‌دهندة صوت (عمودي و افقي) به خصوص در نزديك‌ منبع صوت جلوگيري كرد، زيرا اين امر باعث انعكاسات نامطلوب صوتي مي‌شود.
ط) شنونده‌ها را بايد در بخش‌هايي از سطح نشستن كه از نظر استماع و ديد مناسب‌تر است قرار داد و نبايد از رديف‌هاي صندلي بيش از اندازه عريض استفاده كرد.
ي) اگر در كنار منبع اصلي صوت كه معمولاً در بخش جلوي شنودگاه قرار دارد منابع صوتي ديگري در قسمت‌هاي ديگر فضا موجود باشند، بايد منبع صوت را به وسيلة سطوح انعكاس‌دهنده احاطه نمود تا به اين طريق انرژي صوت از فرستنده‌ها به همة گيرنده‌ها برسد.
ك)علاوه بر سطوح انعكاس‌دهنده معمول كه وظيفه تقويت صوت به سوي شنونده را برعهده دارند، سطوح انعكاس‌دهنده اضافي براي هدايت صوت به سوي اجراكنندگان نيز لازم است. اين مسأله كه به لحاظ رواني باعث افزايش كيفيت اجرا مي‌شود، به ويژه در مورد شنودگاه‌هاي آواز صدق مي‌كند.
10-7-4-2) پخش نامناسب صدا:

جهت پخش منظم و همگن صدا و رسيدن صوت به همه نقاط مي‌توان از اين تمهيدات استفاده كرد.
الف) ايجاد سطوح مختلف شكسته جهت همگني پخش صدا: به اين منظور مي‌توان از پهنه‌هاي استوانه‌اي با ابعاد بزرگ و شعاع حدود چند متر (تصوير 10-31) يا پهنه‌هاي كره‌اي با شعاع حدود چند متر (تصوير 10-32) يا پهنه‌هاي مسطح (تصوير 10-33) استفاده كرد. پهنه‌هاي استوانه‌اي بايد در جهت‌هاي مختلف عمودي و افقي در كليه ديوارها و سقف قرار داده شوند. نقش پهنه‌هاي كره‌اي در ديفيوز كردن صدا بيش از
پهنه‌هاي استوانه‌اي است و پهنه‌هاي مسطح در تالارها و استوديوهاي ضبط بهتر از دو مورد بالا جواب داده است.

تصاوير 10-31(سطوح استوانه اي)،10-32(سطوح كره اي)و10-33(سطوح مسطح)جهت ديفيوزيته صدا[3]
ب) كاربرد سطوح جاذب و منعكس‌كننده صوت به طور متناوب (يك در ميان): تجربه نشان داده اين شيوه به طرز جالبي به يكنواختي پخش صوت كمك مي‌كند، به شرط آنكه ابعاد منعكس‌كننده‌ها و جاذب‌هاي صوتي در حد معقولي بزرگ باشد (ابعاد متر).

ج) استفاده از جاذب‌هاي صوتي متفاوت: باتوجه به وجود پهنه‌هاي فركانسي مختلف در صوت بهتر است از مصالح گوناگون براي اين امر استفاده كرد. چرا كه هر يك از مصالح جاذب، بازه‌اي از فركانس‌ها را بيشتر جذب مي‌كنند.
د) بي‌نظمي سطوح و عناصر نمايان: اين مسأله‌ همانند مورد اول مي‌تواند به پخش يكنواخت صوت كمك كند. به اين منظور از سطوح شكسته، سقف با شكست‌هاي بزرگ، عناصر نمايان‌سازه‌اي، سقف‌هاي وافل، ديوارهاي مضرس، جعبه‌هاي پيش‌آمده، تزيينات قابل‌توجه سطوح، در و پنجره‌هاي عميق، … استفاده مي‌شود. لازم است اين استفاده در دفعات زياد و در ابعاد متر باشد.

10-7-4-3) واخنش طولاني:

انتظار هنرمندان و شنوندگان موسيقي آن است كه صداي توليد شده از منبع به سرعت كاهش نيابد، بلكه چند لحظه‌اي در فضا باقي بماند. به عبارت ديگر يك شنودگاه بايد نسبت به صداهاي خوشايند آلات موسيقي و نيز صداي آواز واكنش نشان دهد و صداي اصلي را بلند و ممتد كند. اين تطويل صوت را كه نتيجه انعكاسات پي در پي در يك فضاي بسته بعد از خاموش شدن منبع مي‌باشد، واخنش (تأخير) مي‌نامند. به عبارت ديگر اگر ديوارها و سقف جاذب صوت نباشند صدا با برخورد به هر ديوار بازتاب يافته و به ديوار بعدي مي‌خورد و به اين ترتيب صدا چند بار در ثانيه به گوش شنونده مي‌رسد و در اتاق ايجاد طنيني دلپذير مي‌كند. از طرفي چون صوت، با هر رفت‌وبرگشت مقداري از انرژي خود را از دست داده و ارتعاشات آن كمتر مي‌شود پس از مدت زماني ديگر صدا به گوش نمي‌رسد. به زماني كه طول مي‌كشد تا ميزان صوت در يك فضا به 60 دسي‌بل تنزل يابد «زمان واخنش» مي‌گوييم. اگر اين زمان خيلي كوتاه باشد علي‌رغم آنكه عيبي محسوب نمي‌شود از مطلوبيت اثر هنري مي‌كاهد و اگر بيش از حد طولاني باشد يك عيب آكوستيكي است. زمان واخنش براي انواع موسيقي نيز متفاوت است چنانكه براي گفتار كوتاه‌تر از اپرا و براي اپرا كوچكتر از موسيقي يا آواز است. براي كنترل زمان واخنش مقدار كل جذب‌كننده‌هاي اتاق را به ميزان لازم توسط روكاري‌هاي آكوستيكي و امثال آن كاهش مي‌دهيم.همچنين براي رسيدن به زمان‌هاي واخنش گوناگون مي‌توان در شنودگاه از يك سقف متحرك كه به ميزان قابل‌توجهي بالا و پايين مي‌رود، استفاده كرد. چرا كه زمان واخنش با حجم فضا در تناسب است.
تقريباً در همه شنودگاه‌ها شنونده بيشترين جذب را انجام مي‌دهد. وقتي كه حضور شنوندگان متغير باشد، بايد ترتيبي داد كه در صورت غيبت بخشي از آنها شرايط استماع رضايت‌بخش باشد كه در اين راستا مؤثرترين روش آن است كه فقدان جذب صوت توسط تماشاگران را با صندلي‌هاي روكش‌دار جاذب صوت (ميزان جذب هر صندلي برابر ميزان جذب يك تماشاچي) يا با زيرصندلي‌هاي جاذب صوت جبران كنيم. اين روش عليرغم كارآيي هزينه بالايي دارد.
10-7-4-4) پژواك:

پژواك به عنوان جدي‌ترين عيب آكوستيكي، در صورتي به وجود مي‌آيد كه صوت از تمام سطوح با بلندي كافي منعكس شده و با تأخير و به وضوح مستقل از صداي مستقيم، شنيده شود. پژواك وقتي اتفاق مي‌افتد كه بين درك مستقيم و انعكاسي حداقل ثانيه براي گفتار و ثانيه براي موسيقي فاصله زماني باشد. پژواك ، تكرار نامطلوب، واضح و بلند صوت اصلي است و يك عيب آكوستيكي محسوب مي‌شود، در صورتي كه واخنش، طولاني شدن مفيد صداست و در صورتي كه خيلي كوتاه يا خيلي بلند نباشد يك قوت آكوستيكي است. براي كنترل پژواك به كار بردن جذب‌كننده‌هاي صوتي در ديواره‌هاي سالن و پرهيز از ابعاد بسيار بزرگ بهترين روش است.
10-7-4-5) پژواك لرزه‌اي:

يك گونه پژواك (پژواك لرزه‌اي) زماني به وقوع مي‌پيوندد كه يك انفجار كوتاه صوتي شبيه صداي شليك گلوله بين سطوح موازي و انعكاس‌دهنده قرار گيرد، به اين ترتيب شاهد توالي سريع پژواك‌هاي كوچك خواهيم بود كه به لحاظ موسيقيايي نامطلوب است. حتي اگر بقيه ديوارهاي اين فضا، بسته و سطوح غيرموازي و جاذب صوت باشند باز هم حذف دو سطح موازي وانعكاس‌دهنده صوت لازم است. پژواك لرزه‌اي زماني كه صوت بين دو سطح غيرموازي قرار ندارد چندان قابل‌توجه نيست. لذا بهترين و مؤثرترين شيوه جهت حذف آن عدم استفاده از سطوح ممتد و موازي است.
10-7-4-6) تمركز:

تمركز صوت با انعكاس صوت از روي سطوح گود ايجاد مي‌شود و باعث مي‌شود در برخي نقاط شدت صوت به طور غيرطبيعي بالا باشد و در مقابل در نقاط ديگري شدت صوت به طور غيرطبيعي پايين

منبع

arch.mi · Jun 4, 2012

آکوستيک معماري اولين بحث دراين مسئله که مربوط به زياد نمودن شنوايي در اتاقها بود باتصورات هندسي، مانند گذاشتنتخته‌برگرداننده صوت و يا سطوح منعکس کننده در اطراف محصور بود. در سال 1853 اوفام (J.B.Upham) فيزيکدان اهل بستن ، چندين مقاله مهم در اين زمينه نوشتژزف هانري فيزيکدان مشهورآمريکايي (Joseph Hanry) در سال 1856 . در باب آکوستيک سالها مطالعاتي نمود که هر چند تحقيقاتش جنبه توصيفي داشت، تمام عوامل موثر اين کار را بطور صحيح منعکس مي‌گردانيد . کنترل ميزان ازدياد شدت در برخورد به ديواره هرگاه منبع صوتي پيوسته در محوطه بسته‌اي توليد صوت کند، آشکار است که تنها بواسطه جذب صوتي که در درون يا در ديواره‌ها صورت مي‌گيرد، هيچگاه شدت صوت بسيار زياد نمي‌شود. در محوطه‌هاي بسته کوچک يا متوسط ، جذب صوت ناچيز است. از اينرو ميزان ازدياد شدت و حداکثر آن ، هر دو بوسيله توانايي جذب ديواره‌هايي که محوطه را در ميان گرفته‌اند، کنترل مي‌شود. اتاق زنده (Live room) اگر توانايي جذب ديواره زياد باشد ، شدت به تندي به حداکثر مقدار خود که در هر نقطه مقدارش کمي زيادتر از شدت پرتو مستقيم است، مي‌رسد. برعکس اگر توانايي جذب کمتر باشد، نمو شدت به آهستگي صورت مي‌گيرد و مدت زماني طول مي‌کشد تا شدت مقدار نهايي خود را پيدا کند. اينگونه اتاقها را اتاقهاي زنده گويند. تباهي صوت در اتاق زنده اگر I0 شدت صوت در زمان اوليه باشد، I شدت در زمان t به صورت زير خواهد بود. I=I0e-act/4Vلذا نرخ تباهي در اتاق زنده با D دسي بل در ثانيه برحسب رابطه زير کاهش مي‌يابد . D = 1.087ac/V در ساختمان‌ها كيفيت و ميزان كنترل صوت در داخل ساختمان بسيار اهميت دارد. باعث مي‌شود كه صدا داخل سالن كنسرت پيچيده و پديده‌ي اكو (تكرار نامطلوب صدا) و دفترها را كاهش دهد. آكوستيك صداي محيط خارجي را بخصوص در دفترهاي كاري و آپارتمان‌ها سد مي‌كند. سالن کنسرت و سخنراني

اگر به سالن‌هاي سخنراني يا ساختمان‌هاي بزرگ رفته باشيد تا به موسيقي رفته باشيد،‌ شايد توجه‌ كرده باشيد كه در بعضي جاها صدا پخش‌شده و كر كننده مي‌شود. گويي در همان رديف اول نشسته باشيد. همين مسأله در طراحي‌هاي آكوستيك سالن‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

صدا ممکن است تغيير کند

صداي كساني كه روي «صحنه» هستند و نيز بلندگوها پخش مي‌شود،‌ در كُل تالار يا سالن پخش مي‌شود. بخشي از صدا از سطوح سخت ديواره‌ها و سقف بارتابيده مي‌شود. در سالن‌هاي بزرگ اين امر باعث پديده‌اي به‌نام «طنين» مي‌شود. اين طنين را به‌صورت «اكو» مي‌توانيد بشنويد كه صداي اصلي را تغيير مي‌دهد. به همين دليل در بخش‌هايي از سالن صدا چندان خوب شنيده نمي‌شود و برعكس در جاهايي بسيار بلند است.

سالن هاي کنسرت خوب

سالن‌هايي كه خوب طراحي مي‌شوند، بازتاب‌هاي ناخواسته و نامطلوب و اكوها را حذف كرده و كيفيت صداي خواننده يا سخنران را افزايش مي‌دهد. اين كار توسط مهندسي صدا و طراح داخلي سالن، اتاق و ديوارها انجام مي‌شود. آن‌ها از در جاهايي كه صدا امكان اكو شدن داشته باشد، از مواد جذب‌كنند‌‌ه‌ي صدا استفاده مي‌كنند.

سالن كنسرت موسيقي

سالن هاي همايش و سخنراني مسائل مذكور براي سالن‌هاي همايش و سخنراني در دانشگاه‌ها هم مورد توجه قرار مي‌گيرد چراكه استاد بايد صداي دانشجويان را در جلسه‌ي مربوطه بشنود. اگرچه كيفيت صدا مانند سالن‌هاي كنسرت و بخصوص تأتر چندان مهم نيست، ولي بايد در حدي باشد كه مانع «اكو» و اثرات مشابه شود.

سالن همايش و سخنراني

ساختمان ها

در حين ساختن دفترهاي داخل ساختمان كه «پارتيشن» (محيط‌ هاي جداكننده‌ي اداري) اغلب مشكل نويز از مكالمات ديگران و فعاليت‌هاي داخل فضاي مذكور در اين واحدها وجود دارد كيفيت به انداز‌ه‌ي نويز ايجاد شده مهم نيست.

معمولاً موزاييك‌هاي جذب صداي نرم در سقف‌ اتاق‌ها استفاده مي‌شوند. بالاخره يك قاليچه براي كاهش نويزهاي اضافي اضافه مي‌شود. محيط‌هاي كارخانه‌اي مشكلات زيادي با صداهاي اطراف خود دارند. واقعاً مشكل است كه ماده‌ي جذب‌كننده‌ي صدا در اين نوع محيط‌ها مورد استفاده قرار گيرد. در برخي از كارخانه‌ها كارگران بايد از گوشي‌هايي استفاده كنند تا صداي زياد آن‌ها را اذيت نكند.

نويزهاي محيط‌هاي بيروني نويزهاي بيروني بيش‌تر در محيط زندگي اهميت پيدا مي كنند. ولي در بيرون از محيط كاري هم ممكن است ساخت و سازي باشد و ماشين‌ها صداي مزاحمي ايجاد كنند. با استفاده از ديوار‌هاي سد كننده‌ي صدا اتاق يا ساختمان را از اين مشكل دور كرد. متأسفانه اين نوع ديوارها چندان هم كارآمد نيستند. در آپارتمان‌ها ديوارها ممكن است نازك باشند، به‌طوريكه مي‌توانيد صداي مكالمه‌ي ديگران را در واحد كناري بشنويد. حتي اگر ديوارها عايق بهتري هم براي صدا باشند، صداهاي فركانس‌ كوتاه «بم» (Bass) از ضبط استريو از اين ديوارها خواهد گذشت. دانشمندان همچنان در حال كار روي ابزارهاي حذف صداي الكترونيكي هستند كه مي‌تواند ديوارها را عايق صوتي كند. متأسفانه تا الان به نتيجه‌ي كاملي نرسيده‌اند. تکنيکهاي فيزيکي کاهش فشار صدا در ساختمان طراحي سايت آکوستيکي از ترتيب نظام ساختمان ها در يک قطعه زمين براي به حداقل رساندن فشار سر و صدا با تاکيد بر شکل طبيعي سايت و منحنيهاي تراز زمين استفاده مي کند. فضاي باز ، کاربري هاي غير مسکوني و ساختمان هايي که به عنوان سد يا مانع صدا هستند، مي توانند به عنوان محافظ براي زمين هاي مسکوني يا ساير فعاليت هاي حساس يا نفوذپذير به سروصدا مرتب گرديده و آرايش يابند ، همچنين خانه هاي مسکوني دور از سروصدا واقع شوند. در طراحي معماري ايده هاي کاهش سروصدا در جزئيات ساختمان به صورت مجزا جاي مي گيرد . اهميت فضاهاي معماري در ارتفاع ساختمان ، آرايش اتاق ها ، قرارگيري پنجره و طراحي حياط و بالکن مي باشد. ساخت آکوستيکي شامل استفاده از مصالح ساختماني و تکنيک هاي کاهش انتقال صدا از راه ديوارها ، پنجره ها ، درها ، سقف ها و کف هاست.اين بخش شامل بسياري از ايده هاي صدابندي سنتي و جديد مي باشد. موانع در برابر سروصدا مي تواند بين منبع صوت و قسمت هاي حساس به صدا قرار گيرد.انواع موانع شامل :تپه يا خاکريز شيبدار ، ديوارها و حصارهاي ساخته شده از مواد و مصالح مختلف ، کاشت انبوه درختان و بوته ها وترکيبي از اين مواد مي باشد.

طراحي سايت آکوستيکي
طراحي سايت پلان آکوستيکي اغلب تکنيکي موثر براي کاهش فشار صوت مي باشد. نظم و ترتيب قرارگيري اجزاي يک سايت مي تواند براي به حداقل رساندن فشار صدا در ساختمان بکار رود.

بسياري از تکنيک هاي طراحي سايت مي تواند براي محافظت از يک ناحيه در برابر اصوات مزاحم مطرح گردند که اين تکنيک ها شامل موارد زير ميباشد:

افزايش فاصله بين منبع صوت و شنونده

جاگيري زمين هاي غيرمسکوني نظير محوطه پارک ، تاسيسات و کاربريهاي عمومي بين منبع صوت و شنونده

قراردادن مانع يا حفاظ به صورت عمود بر منبع صوت يا بزرگراه و ...

جهت گيري مساکن در خلاف جهت سروصدا

نتيجه بهتر مي تواند از طريق بکار گيري ترکيبي و برنامه ريزي شده از تمامي اين تکنيک هاي مطرح شده به صورت بدست آيد.

فاصله سروصدا مي تواند بطور موثر با افزايش فاصله بين يک ساختمان و منبع صوت کاهش يابد ، مسافت خود باعث کاهش شدت صوت مي شود ، دو برابر شدن فاصله از يک منبع صوتي مي تواند شدت صوت را بيش از ? دسي بل کاهش دهد. اما در مورد ساختمان هاي بلند مرتبه مسافت ممکن است ، تنها در کنار طراحي آکوستيکي ساختمان براي کاهش تاثير صدا موثر باشد زيرا عملاٌ استفاده از حفاظ هاي صوتي فيزيکي براي ساختمان هاي بلندمرتبه غير ممکن است

موانع صوتي فقط براي طبقات پايين قابل استفاده مي باشند.

استفاده از کاربري هاي همساز با سروصدا به عنوان صداگير

حفاظت از سروصدا مي تواند با جاگيري کاربري هاي همساز با صدا بين منبع صداهاي مزاحم و واحد هاي مسکوني تحقق يابد . در حقيقت اين ساختمانها به عنوان حائل بين منبع صوت و ساختمانهاي حساس به صدا قرار مي گيرند. درصورت امکان ، چنين کاربري هايي مي بايست نزديک منبع واقع شوند.

شکل ?-? پيشنهاد طرح ايجاد گاراژ خودرو را در طول طرح توسعه نشان ميدهد. در اين طرح به منظور حفاظت از کاربري هاي مسکوني در مقابل صدا و آلودگي صوتي ناشي از بزرگراه ، کاراژ خودرو به عنوان حائل صوتي عمل مي کند.

شکل (?-?): گاراژ خودرو براي حفاظت از زمين هاي مسکوني

بلوک AAC عايق بسيار خوبي براي صوت ميباشد و در برخي مراجع در دسته مصالح ساختماني آکوستيک طبقه بندي شده است. جدول زير بيانگر ميزان جذب صوت بلوک AAC با ضخامت هاي مختلف است:

آلودگيهاي صوتي

عايق صوتي

در فضاهاي زيست و كار بر طبق آيين نامه ها و مقررات ساختماني ، حدود قابل قبولي براي سر و صدا وجود دارد و چنانچه شدت صدا از حد مزبور بالاتر رود ، آسايش و سلامتي ساكنين دچار مخاطره خواهد شد . از اين رو عايقكاري صوتي يا صدابندي ساختمانها امري الزامي و ضروري است ، صدابندي ساختمان بر دو اصل استوار است :

الف : كاهش سر و صداي ناخواسته در هر فضا از راه جذب هر چه بيشتر آن با مصالح آكوستيكي .

ب : جلوگيري از انتقال صوت از خارج يا داخل ساختمان به اطاقها از راه ديوارها ، درها ، پنجره ها و سقفها .

مصالح متخلخل كه براي عايقكاري حرارتي ساختمانها مصرف مي شوند ، عموماً جاذب صوتي مناسبي نيز مي باشند ، ولي معمولاً در برابر عبور صوت ضعيف اند ، اين نكته معمولاً از سوي طراحان در نظر گرفته نمي شود . در عبور صوت از ميان يك ديوار سخت مانند ديوار بتني يا آجري و اندودهاي روي آنها ، تمامي ديوار در اثر امواج صوتي به لرزه در مي آيد و ديوار لرزان ، خود منبع ثانوي براي توليد صدا مي گردد .

ضريب كاهش سر وصدا

از نقطه نظر تئوري ، يك سطح كاملاً منعكس كننده ، تمام صوت را به داخل اتاق بر مي گرداند . هر چه مقدار انرژي صوتي را كه ماده جذب مي كند بيشتر شود ، مقدار كمتري از آن را به صورت سر و صدا بر مي گرداند . درصدي از انرژي صوتي كه توسط مصالح جذب مي شود " ضريب كاهش سر و صدا " ناميده مي شود . ضريب صفر بيانگر اين است كه مصالح مربوط ، قدرت جذب صوت را ندارد و ضريب يك نمايانگر اين است كه مصالح مورد نظر قادر به جذب تمام انرژي صوتي است كه به آن مي رسد . براي يافتن رقمي كه معرف ويژگي هاي مربوط به كاهندگي سر و صداي هر نوع مصالح باشد ، به طور قرار دادي ميانگين ويژگي بازتاب آن را براي اصواتي كه فركانس آنها بين 250 تا 2000 هرتز باشد ، در نظر مي گيرند . سپس نزديك ترين عدد يه اين ميانگين با تقريب (5%) به عنوان " ضريب كاهش سر و صدا " بيان مي شود .

مصالح با ضريب 5/0 ، مقدار ( 50% ) از انرژي صوتي را جذب و ( 50% ) آن را به داخل اطاق بر مي گرداند . مصالح با ضريب 7/0 مقدار ( 70% ) از انرژي صوتي را جذب مي كنند و بنابراين جاذب صوتي مرغوب تري هستند .

درجه عبور صوت

تأثير يك مانع صوتي مانند دو تيغه جدا كننده يا سقف در كاهش عبور صداي هوايي به صورت افت در صوت عبور كرده اندازه گيري مي شود . اين ضريب با نسبت شدت صوت در يك سوي مانع به شدت صوت عبور كرده در سوي ديگر بر حسب دسيبل بيان مي شود .

درجه عبور صوت ( دسيبل )ويژگي هاي عايق صوتي مقايسه با صداي گفتگو 30-25ضعيفگفتگوي عادي به آساني وضوح از پشت ديوار شنيده مي شود . 35-30بالنسبه خوبگفتگو يا صداي بلند شنيده مي شود ، گفتگوي عادي قابل شنيدن است و به دشواري مفهوم است . 40-35خوبگفتگو با صداي بلند شنيده مي شود و نامفهوم است ، گفتگوي عادي شنيده نمي شود . 50-40بسيار خوبگفتگو با صداي بلند و صداي راديو تلويزيون در حد متوسط ، تنها به طور خفيف قابل شنيدن است . 50 و بيشترعاليصداهاي بسيار بلند و هاي فاي ( كيفيت بالا ) ، خفه يا غير قابل شنيدن است .

درجه عايق صوتي كوبه اي ( IIC ) يا ضربه اي

درجه عايق كوبه اي مندرج در مشخصات ASTM E492 – 73T ، براي اندازه گيري صوت توليد شده در اثر برخورد ، ليز خوردن ، لرزيدن يا كشيده شدن يك جسم بر روي كف به كار گرفته مي شود . صداي گام ، حركت مبل و اثاثيه ، افتادن اشيا ، باعث شروع لرزش كف ( سقف طبقه زير ) شده و سبب انتشار صوت مي گردد . تراز صداي كوبه اي در اطاق زيرين نمايانگر قابليت ميراندن صداي ضربه توسط يك كف يا جزئيات ساختماني معيني است . بسياري از كتابها و برخي از نشريات سازندگان هنوز استانداردهاي قديمي "درجه صداي كوبه اي" INR را به كار مي برند ، استاندارد جديد در حدود 50 درجه بيشتر از درجات قديمي است و مي توان آن را به ارقام " درجه صداي كوبه اي " مرتبط نمود .

شكل 1- " درجه عبور صوت " مربوط به جزئيات مختلف ديوارسازي

سر و صداي زمينه

ترازهاي سر و صداي زمينه ، هنگام قضاوت درباره قابليتهاي ساختمان در جلوگيري از انتقال سر و صداهاي هوايي و كوبه اي ، بايد مورد توجه قرار گيرد. سر و صداي محيط يا زمينه موجود در يك محيط معين عبارتست از مجموع سر و صداي حاصل از ترافيك ( اعم از زميني ،‌ هوايي و دريايي ) ، راديو ،‌ واحدهاي تهويه مطبوع و گرمايش و ديگر صداهايي كه به طور ثابت در يك فضا موجود مي باشند . اين سر و صداي زمينه ، صداهاي بخصوصي را مي پوشاند يا بر آنها غلبه مي كند . تراز سر و صداي زمينه را بايد در محاسبات مربوط به كاهش سر و صدايي كه در مورد يك كف يا ديوار مد نظر است ، مورد توجه قرار داد ، اين تراز بيانگر آن است كه صداي عبور كرده شنيده خواهد شد يا خير .

نصب مصالح آكوستيكي

به منظور دستيابي به بهترين اجرا و ظاهر كار مناسب ، مصالح آكوستيكي بايد به روش درست و در بهترين شرايط نصب شوند . نصب مصالح بايد هنگامي صورت گيرد كه شرايط گرمايي و رطوبت اطاق نزديك به شرايط موجود در هنگام بهره برداري باشد .

چسباندن

حدود نيمي از آكوستيك تايلها با چسب روي سطوح بتني ، گچي ،‌ يا تخته گچي چسبانده مي شوند . اين روش ارزان ترين و معمول ترين راه نصب آكوستيك تايل بر روي سقفهاي موجود مي باشد . چسباندن ، مستلزم وجود زيرسازي محكم و صاف است . سطوح كهنه ، بايد كاملاً تميز و اندودهاي نو ، بايد براي پذيرش چسب آهار زني آماده شوند ، جنس چسب بايد از انواع توصيه شده يا ساخته شده توسط توليد كننده تايلها باشد تا چسبندگي كافي بين آكوستيك تايل و زيرسازي آنها تأمين شود . چسب در هر چهار گوشه تايل 300*300 ميليمتر به اندازه گردو زده مي شود ، براي تايلهاي بزرگتر فاصله محل چسبها مورب لغزانده شده و در محل خود همسطح با تايلهاي اطراف و چسبيده به آنها قرار مي گيرند .

ميخ كردن

هنگامي كه سقفها كاملاً صاف نبوده و به اندازه كافي مناسب براي نصب تايل با چسب نباشد ، قيدهاي چوبي با مقطع 75×25 ميليمتر و به فواصل 300 ميليمتر از يكديگر به سقف اصلي نصب مي شوند و به كمك گوه هاي چوبي سطح زيرين آنها صاف و تراز مي شود ، هنگامي كه تيرچه هاي سقف بيرون باشند ، قيدهاي چوبي عمود بر آنها كار گذارده مي شوند .

آكوستيك تايلهاي سوراخدار معمولاً داراي سوراخ كم عمقي در هر گوشه براي ميخ كردن هستند ، به جاي ميخ مي توان پيچ نيز به كار برد تا استحكام بيشتري براي تايلهايي كه در معرض ضربه قرار دارند ، تأمين شود . تايلهايي كه در محل اتصال كام و زبانه مي شوند ، معمولاً داراي لبه پهني هستند كه براي ميخ كردن يا دوختنمناسب است . دوختن تايلهاي لبه پهن ، روشي اقتصادي است .

سيستمهاي آويخته مكانيكي

سيستم آويخته مكانيكي آكوستيكي ، مشابه سقف كاذب آويخته است . سقفهايي كه به طور مكانيكي به سقف اصلي آويخته مي شوند ، براي نصب قاب چراغ و دريچه هاي تهويه مناسبند . سقفهاي چراغ دار پيشرفته را مي توان با جانشين كردن پنلها و تايلهاي آكوستيكي با قطعات پلاستيك نيم شفاف ( نور گذران ) در بخشي از سقف اجرا كرد . براي تعبيه دريچه تهويه در سقفهاي آكوستيك ، نوعي قاب سوراخدار يا شكافدار نمايان به كار گرفته مي شود . با انتخاب مصالح و سيستمهاي مناسب ، مي توان سقفهاي آكوستيكي جديدتري كه پايداريشان در برابر آتش مناسب است ، به وجود آورد .

در سيستمهاي گم ، آويزها و قطعات اتصال ديده نمي شوند ، برخي از اين سيستمها نيز در كشور صنعتي به ثبت رسيده اند . قطعات اتصال به نحوي طراحي شده اند كه جاذب صوت هستند ، عيب بزرگ اين سيستم ، دشواري دستيابي به پشت سقف براي انجام تعميرات ضروري و حسن آن ، عدم لزوم رنگ آميزي قطعات اتصال است . در سيستمهاي نيمه گم ، قطعات اصلي نمايان هستند كه معمولاً‌ به طور موازي به كار گذارده مي شوند ، اين سيستم بيشتر براي نصب قطعات بزرگ و تخته هاي آكوستيكي به كار گرفته مي شود .

در سيستمهاي نمايان قطعات بزرگ آكوستيكي توسط سيستم نمايان آويخته مي شوند . در اين سيستم دستيابي به اجزاي تأسيساتي آسان است ، ولي دقت در برش و نصب قطعات به منظور رعايت زيبايي و حفظ تناسب ، ضروري است .

جلوگيري از انتقال لرزش به محيطهاي زيست و كار

به منظور جلوگيري از انتقال لرزشهاي ناشي از ضربه ، حركت وسائط نقليه، كار دستگاههاي تأسيسات مكانيكي ، حرارت مركزي و تهويه مطبوع ، بايد نكاتي در نصب دستگاهها ، اجزا و قطعات ساختماني يه شرح زير مد نظر قرار گيرند :

الف : قسمتهايي از ساختمان كه در معرض ضربه هستند ( مانند كفهاي طبقه بالا ) ، به وسيله قطعات نرم و كشسان به ساير قسمتهاي ساختمان نظير ديوارها و سقفها متصل گردند تا تأثير ضربات وارده به حداقل ممكن برسد ب : براي جلوگيري از انتقال سر و صداي كوبه اي از كفها به طبقه زير ، بهترين وسيله پوشش آنها با كفپوشهاي نساجي و ساير مواد نرم و فومدار است . پ : دو پوشه كردن سقفها و استفاده از سقفهاي كاذب آويخته نيز در كاهش انتقال سر و صداي كف طبقه بالا مؤثر است . استفاده از فنرها و قطعات ضربه گير در آويزهاي اين سقفها تأثير بسزايي دارد . لاستيك ، نئوپرين ، بالشتكها ، فنرها و قطعات اتصال ضربه گير لوله ها ، ضروري است . برخي از بالشتكها از آزبست فشرده با پوششي از يك ورقه سربي ساخته مي شوند . مورد مصرف بالشتكها بيشتر در شالوده ها و محل اتصال پايه لوازم تأسيساتي به ويژه كولرها و برجهاي خنك كني است كه در بامها نصب مي شوند . ث : لوله ها و داكتهاي تهويه بهتر است با قطعات كشسان و فنري به يكديگر و به سقفها و ديوارها نصب شوند تا لرزش آنها به سازه منتقل نشود .

asc Isowall system diagrams

Section, Wall/Ceiling Detail

مصالح و سيستمهاي آكوستيكي مناسب و متداول در ساختمان

براي مصارف مختلف ، مصالح و سيستمهاي آكوستيكي مناسبي انتخاب مي شود بديهي است در موارد حاضر تلفيق مناسبي از مصالح و روشهاي اجراي كار با نيازهاي استفاده كنندگان از ساختمانها ، نتايج مطلوبي را در زمينه آرامش محيط در بر خواهد داشت . توسط يك ماشين ضربه زدن در معرض ضربه هاي با فركانسهاي مختلف قرار مي گيرد . در مورد هر كف يك منحني براي صداي كوبه اي به دست مي آيد و سپس با منحني استانداردي كه حداقل ميزان عايق بودن يك سقف را ارائه مي دهد ، مقايسه مي شود . چنانچه ميزان عايق بودن سقف بيش از استاندارد باشد ، ارقام " درجه عايق صوتي كوبه اي " مثبت و در غير اين صورت منفي خواهد بود .

رقمي از " IIC " معادل 50 ، حداقل براي يك كف در محيط آرام در نظر گرفته مي شود . براي كف كريدورهايي كه در بالاي واحدهاي مسكوني قرار مي گيرد ، در محيط آرام حداقل IIC معادل 55+ مناسب است . ساختمان كفي كه ارقام بيشتري از حداقلها را ارائه كند ، براي زندگي در مناطق حومه شهري و شهري ، بهترين راه حلها را در مقابله با مسائل سر و صداي كوبه اي در بر دارد . IIC بيش از 60+ براي يك آپارتمان آرام ، مطلوب است.

به اين ترتيب هر چه ديوار سنگين تر باشد ،‌ لرزش آن دشوارتر شده و صداي كمتري از خود عبور مي دهد . براي مثال چنانچه وزن ديوار ساخته شده از مصالح بنايي حدود 50 كيلوگرم در هر متر مربع باشد ، به اندازه 26 دسيبل از شدت صوت مي كاهد ، چنانچه ضخامت ديوار را دو برابر كنيم ، به اندازه 9 دسيبل ديگر به عايق صوتي اضافه خواهد شد . به همين ترتيب هر افزايش ضخامت به اندازه دو برابر ، تنها 9 دسيبل در افزايش كفايت عايق صوتي مؤثر خواهد بود . بديهي است هنگامي كه عايقكاري صوتي زيادي مورد نظر باشد ، ضخامت ديوار افزايش چشمگيري پيدا خواهد كرد كه مقرون به صرفه اقتصادي نيست . در اين حالت مي توان با ايجاد فاصله هوايي بين دو تيغه نازك ، اقدام به عايقكاري صوتي نمود . نصب و درزبندي آنها نيز در عايقكاري صوتي مؤثر است .

" درجه صداي كوبه اي " مربوط به سقفهاي مختلف كاملاً درزبندي شده و بدون پنجره باشد . سر و صداي عبور كرده از پنجره هاي باز ، درها ، هواروها ( داكتها ) ، شبكه هاي تهويه يا از ميان فضاي هوايي بالاي سقف كاذب ، ممكن است سبب بي ارزش شدن ديوار يا تيغه اي كه از نظر صوتي ارزشمند است گردد ، زيرا ممكن است سر و صدا از ميان يا اطراف آن عبور كند . اين گذر فرعي ، عبور كناري ناميده مي شود . راههاي عبور كناري ممكن است قفسه هاي دارو ، جعبه تقسيمهاي برقي كه پشت كار گذارده شده اند ، هواروهاي گرمايش يا تهويه مطبوع مشترك بين دو اطاق يا حتي شكافهاي زير يا اطراف دري باشد كه به صورت لق كار گذارده شده اند .

نوعي کتان که به عنوان عايق صوتي

[*=center]پانلهاي عايق صوتي-حرارتي

منبع

همراهی · Jun 5, 2012

اکوستیک در معماری
ترجمه دکتر غلامعلی لیاقتی
دانشگاه شهید بهشتی
اصلی ترین منبع اکوستیک که چاپش نایاب شده

فرهيخته · Jun 5, 2012

ويژگي هاي آكوستيك سالن كنفرانس

ويژگي هاي آكوستيك یک سالن کنفرانس با توجه به نوع رخدادهایی که در آن صورت می پذیرد متفاوت می باشد. سخنرانی ها در جریان یک کنفرانس، جلسه و یا یک نمایش تاتر باید بلند و قابل فهم و در عین حال گرم و صمیمانه باشند. موسیقی ها باید کامل و پرطنین و واضح و فراگیر باشند. لازم است صدا در تمام نقاط سالن بصورت یکسان شنیده شود و تعادل صوتی برقرار گردد و از مشکلاتی همچون ارتعاش و یا اکو صدا جلوگیری شود. رخداد هایی که از صدای بسیار بلند در آنها استفاده می شود مانند کنسرت های گروهی باید به درستی کنترل گردند، بخصوص در ردیف های پایینی.

سقف یک سالن همایش باید در مرحله اول انعکاس دهنده و پخش کننده صدا باشد (بجای اینکه جذب کننده صوت باشد) تا انرژی اولیه را در سالن منعکس کند و صدا را بلند و قابل فهم نماید. سقف باید 30 تا 50 درصد به فضای بالای آن باز باشد تا نیروی مازاد صوت را خارج نماید و باعث انعکاس صدا گردد. لازم است سطح سقف قابلیت پخش کنندگی صدا را داشته باشد تا فضاهای باز باعث انقطاع پخش صدا و مشکل در یکسانی صدا بوجود نیاید. قسمتهای پایینی و دیوارهای پشتی نزدیک به شنوندگان هم باید قابلیت انعکاس دهندگی و پخش کنندگی داشته باشند و صدا را جذب نکنند تا بلندی صدا و قابل فهم بودن آن تضمین شود و از اکو صدا از دیوار پشتی جلوگیری شود.
انعکاس و بلندی صدا توسط قرار دادن لایه هایی برای جذب و پخش صدا به ترتیب در قسمت داخلی سقف و دیوارهای بالایی کنترل می شوند (جذب فرکانس متوسیط و پخش فرکانس بالا). میزان جذب و پخش بستگی به بزرگی فضای سالن دارد. سالن های بزرگتر (بیشتر از 10 متر مکعب به ازای هر صندلی) نیاز دارند تا حدود 50 درصد دیوار قسمت بالا خاصیت پخش کنندگی داشته باشند درحالیکه سالن های کوچکتر (7 تا 10 متر مکعب به ازای هر صندلی) باید حدود 25 درصد قسمت بالایی این خاصیت را داشته باشد. معمولا سالن های کوچکتر از 7 متر مکعب به ازای هر صندلی به اندازه کافی برای پخش موسیقی پرانعکاس نیستند و تنها می توان از آنها به عنوان سالن های سخنرانی خوب استفاده نمود. در این سالن ها میزان بسیار کمی خاصیت جذب کنندگی مورد نیاز است. مشکلاتی همچون اکو شدن صدا و صدای منقطع بوسیله خاصیت پخش کنندگی diffusion و diffsorption جلوگیری می شود.

اندازه
اندازه یک سالن همایش چند منظوره باید بین 7.8 تا 9.3 به ازای هر صندلی باشد. سالن های با حداقل این اندازه برای استفاده در سخنرانی ها و پخش فیلم ها استفاده می شود و برای کنسرت ها مناسب نیستند. سالن هایی که مشخصا برای پخش موسیقی استفاده می شوند و تنها گاه گاه فیلم در آنها نمایش داده می شود و یا برای کنفرانس ها مورد استفاده قرار می گیرند می توانند اندازه ای برابر 350 cubic feet به ازای هر صندلی داشته باشند. سالن هاي چند منظوره بیشتر بصورت مستطیلی شکل هستند با عمقی بیشتر از عرض سالن که 4/1 در برابر 0/1 است. معمولا عرض سالن نباید از 85 درجه باشد.

سقف Roof deck
اگر سایز سالن مطابق استاندارد های بزرگی به ازای هر صندلی که در بالا توضیح داده شد باشد یک سقف فلزی استاندارد معمولا قابل قبول است. اما اگر اندازه سالن بسیار بزرگ باشد (بیشتر از 10 متر مکعب به ازای هر صندلی) به یک سقف فلزی پرفراژ شده آکوستیک با جاساز های فایبرگلاس نیاز است.

ابر ها
ابر های آکوستیک که منعکس کننده و ساطع کننده می باشند (رنگ آبی) باید در زیر سقف roof deck آویزان شوند و با راهروها و زوایای دید از اتاق کنترل (رنگ قرمز) و بلند گوها (رنگ سبز) هماهنگ شوند.

ابرهای پیش صحنه – ابرهایی که دقیقا در قسمت جلوی صحنه قرار دارند باید زاویه ای بین 10 تا 15 درجه داشته باشند و باید از 3 تا 5 درجه 3’-5’ بالاتر از صحنه قرار داشته باشد تا فضای لازم برای قرار گرفتن سیستم های بلند گو بوجود آید.
ابرهای میانی – ابرهایی که در قسمت میانی سالن قرار دارند باید به صورت افقی قرار بگیرند تا صدا را به قسمت عقبی سالن منعکس کنند.
ابرهای عقبی – ابرهای عقبی سالن باید زاویه معکوس داشته باشند تا صدا را به انتهایی ترین صندلی ها منعکس کنند و از اکو شدن صدا از دیوار بالایی قسمت عقب سالن جلوگیری نمایند.

شکل ابرها –انواع مختلفی از ابرها وجود دارد، از یک شکل منحنی ساده گرفته (شکل موجی تک شعایی monoradial)، تا کنحنی های ساده در هر دو جهت (شکل موجی دو شعایی biradial).

دیوارهای بالایی
دیوارهای کناری و عقبی در فاصله 8’-0” از کف معمولا فضایی هستند که به diffsorptionبرای کنترل انعکاس کلی نیاز دارند. پوشش ایده آل برای این بخش از کار بد پنل های آر پی جی است (RPG’s BAD Panels). این پنل ها قابلیت جذب بسیار خوبی در فرکانس های متوسط دارند درحالیکه فرکانس های بالا یی را که برای قابل فهم شدن و تعادل کالی صوت در سخنرانی ها لازم است حفظ و پخش می کنند. از پنل های BAD با ضخامت 2’’ بر روی دیوار های gypsum boar و پنل های BAD با ضخامت 4’’ بر روی دیوارهای بتنی سیمانی concrete walls استفاده شود. معمولا در حدود 50 درصد از دیوار عقبی قسمت بالا (بالاتر از 8’-0” و پایین ابرهای سقفی انتهایی ترین قسمت) می بایست diffsorption داشته باشد. معمولا درحدود 30 درصد از دیوار های قسمت بالایی باید از diffsorption استفاده نمایند.

دیوارهای پایینی
دیوارهای قسمت پایینی و دیوارهای عقبی (پایینتر از 8’ – 0”) باید سخت و محکم باشند و خاصیت منعکس کنندگی و پخش کنندگی داشته باشند. این کار می تواند با استفاده از PRG Diffusor Blox بدون درز و رنگ شده (nonslotted & painted) به صورت مقرون به صرفه ای انجام گردد و همچنین می توان از پوشش های چوبی باکیفیت تر مانند Flutter Free یا QRDs و یا Diffractals استفاده نمود. اگرچه پوشش های چوبی باکیفیت گرانتر هستند اما آنها در مقادیر کمتری استفاده می شوند و تنها در قسمتهای بسیار حساس از آنها استفاده می شود.
سیستم پخش صدا diffusion دیوار عقبی باید بین 3’ – 0” و 7’-0” بالاتر از کف باشد. فضای باقیمانده دیوار عقبی را می توان به رنگ مشکی و یا gypsum در آورد.
سیستم diffusion دیوار های پایینی باید بین 2’ – 0” و 7’-0” بالاتر از کف قرار بگیرد و بهترین استفاده از آنها در جلوی سالن صورت می گیرد بخصوص در دیوار های کناری زاویه دار پایینی که معمولا در کنار فضای صحنه قرار دارند. دیوار های پایینی در نیمه عقبی سالن را می توان به رنگ gypsum board و یا concertoدر آورد.

کف سالن
کف سالن که صندلیها بر روی آن قرار دارد باید سخت و محکم و منعکس کننده صدا باشد برای مثال VCTو یا بتن رنگ شده stained concrete. تنها راهروها و محل های گذر باید با فرش های کم تراکم فرش شوند.

هشدار
پوشش های Diffusive می توانند عمقی از 1” تا 12” داشته باشند. آنها باید از اول کار با شکل و ساختار دیوار هماهنگ شوند تا در آن پنهان شوند و با بیرون آمدن از دیوارها فضا را اشغال نکنند.

مترجم: نرگس علیپور حیدری
گردآوری: حامد اخوان ملایری
منبع:conferencehall.cpm

همراهی · Jul 25, 2012

fereshte1111 گفت:
خیلی خیلی ممنون از مطالبی که گذاشتین. اتفاقا من دنبال کتاب آکوستیک در معماری دکتر لیاقتی بودم اما تو انقلاب پیدا نشد. شما کتاب دیگه ای میشناسید راجع به آکوستیک سالن های کنسرت و یا کلا آکوستیک در معماری؟

سلام
خوشحالم که به دردتون خورد
کتاب فیزیک ساختمان 1(اکوستیک)خانم دکتر زهرا قیابگلو هم هست که منبع کنکوره

همراهی · Jul 29, 2012

پاسخ نقل قول قبلی: Dr.Zahra ghiabaklou

راهنمای طراحی آکوستیکی
فضاهای آموزشی

نشریه شماره 343
سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور

تعاریف
2 روش پژوهش
3 شرایط بهینه آکوستیکی در فضاهای آموزشی
منابع نوفه در فضاهای آموزشی
4 راهنمای طراحی
و...

ma$ter · Apr 20, 2014

چند فایل مربوط به آکوستیک در معماری

چند فایل مربوط به آکوستیک در معماری

چند فایل مربوط به آکوستیک در معماری

مشاهده پیوست آکوستیک1.rar مشاهده پیوست آکوستیک2.rar

Thread starter	عنوان	تالار	پاسخ ها	تاریخ
	[تاسیسات الکتریکی] نور و روشنایی در محیط کار	تنظیم شرایط محیطی و تاسیسات	1	Mar 15, 2015
	[تاسیسات الکتریکی] مفاهیم نور پردازی، رویکرد لایه ها	تنظیم شرایط محیطی و تاسیسات	0	Mar 8, 2015
F	[تاسیسات الکتریکی] نور پردازی در چارچوب محدودیت ها	تنظیم شرایط محیطی و تاسیسات	0	Aug 13, 2013
	[تاسیسات الکتریکی] دانلود کتاب "مهندسی تاسیسات الکتریکی"	تنظیم شرایط محیطی و تاسیسات	0	Sep 11, 2011
	[تاسیسات الکتریکی] نور در معماری و سیستمهای LED	تنظیم شرایط محیطی و تاسیسات	5	Sep 18, 2010

[تاسیسات الکتریکی] آکوستیک و مباحث مربوط به آن

yasi

عضو جدید

yasi

عضو جدید

Bache porroo

عضو جدید

fariba.sh70

کاربر حرفه ای

yoolia

عضو جدید

yoolia

عضو جدید

yoolia

عضو جدید

yoolia

عضو جدید

#MaHDi#

عضو جدید

arch.mi

عضو جدید

arch.mi

عضو جدید

همراهی

مدیر بازنشسته

پیوست ها

فرهيخته

عضو جدید

همراهی

مدیر بازنشسته

همراهی

مدیر بازنشسته

پیوست ها

ma$ter

عضو جدید

Similar threads