[FONT="]
[/FONT]
حفاظ‌گذاری ماشین‌آلات هدفی مشترک برای تمامی متخصصین HSE میباشد. تجهیزاتی که بدون محافظ کار میکنند، ریسک‌های زیادی را در بر دارند. جراحات شدید، خسارت به تجهیزات، افزایش هزینه‌های غرامت به کارگران وآسیب‌پذیری افراد از جمله ریسک‌های موجود میباشد. با وجود آنکه حفاظ‌گذاری ایمن ماشین‌آلات در امریکا پیش از زمان جنبش سازمان یافته ایمنی آغاز شده و بطور مداوم بهبود یافته، با این حال شرکت‌ها همچنان به‌صورت مداوم از جانب OSHA (سازمان سلامت و ایمنی در محیط کار )اخطاریه دریافت میکنند و کارگران همچنان توسط ابزارآلات وتجهیزات و ماشین‌های ابزار مجروح، و حتی کشته میشوند.[h=1]تابلو سازی اینترلاک[/h]در اوایل دهه ۱۹۰۰ ماشین‌آلاتی که در آنها انتقال قدرت توسط تجهیزاتی مثل چرخ‌دنده‌ها، تسمه‌ها، قرقره‌ها و میل‌گردان‌ها انجام می‌شد، اغلب بدون حفاظ کار می‌کردند. درآن زمان پیچ‌های مخروطی که در شفت‌ها استفاده میشود، هنوز ابداع نشده بود و پیچ‌های ساده در بسیاری از حوادث شدید نقش داشتند. ماشین‌ها و تجهیزات بدون توجه به ایمنی کارگران ساخته می‌شدند، در نتیجه قبل از آنکه اقدامات تعریف شده‌ای برای ارتقای سطح ایمنی در محل‌های کار انجام شود، بسیاری از کارگران در اثر حوادث کشته شده یا به شدت مجروح می‌شدند.اولین استفاده از حفاظ ماشین‌آلات در سال ۱۸۶۸ به صورت اینترلاک مکانیکی بود. به دنبال آن روشهای دیگر به عنوان روشهای حفاظ‌گذاری ماشین‌آلات و ابزارها توسعه یافتند. پس از آن استانداردها تهیه شدند و برنامه‌هایی به منظور کنترل کارخانجات برای اجرای این استانداردها اجرا شدند. بسیاری از آن استانداردها امروزه هم برای حفاظت از کارگران استفاده میشود.از بسیاری از ماشین‌های ابزار ساخته شده در دهه‌های ۱۹۴۰، ۱۹۵۰، ۱۹۶۰ هنوز هم استفاده میشود. این ماشین‌آلات از لحاظ حفاظ‌گذاری ممکن است طراحی ضعیفی داشته باشند یا حفاظ‌گذاری آنها نامناسب بوده و یا بدون حفاظ باشند. این شرایط اپراتور را با خطرات جدی روبرو میکنند.[h=2]نقش حفاظتی تابلو سازی اینترلاک
[/h]در پستهای فشار قوی ، تعدادی از کلید زنی ها به ترکیب و حالات تجهیزات پست، بستگی داشته و نیاز به یکسری کلید زنی های ترتیبی دارند . برای ورود یا خروج صحیح تجهیزات در مدار و دسترسی پرسنل تعمیر و نگهداری تجهیزات به اینترلاکهای مناسب، نیاز می باشد تا بدین ترتیب از کلیدزنی غیر مجاز در پست جلوگیری بعمل آمده و ایمنی پرسنل برای دسترسی به پست، تضمین گردد.سلامت پرسنل در طول بهره برداری و تعمیر و نگهداری تجهیزات و باز و بست کلید و ***یونر باید تضمین شود.مبحث اینترلاک در ارتباط با کنترل پست و پرسنل تعمیر و نگهداری مطرح شده و در طول طراحی پستهای فشار قوی، در نظر گرفته می شود. با استفاده از اینترلاکهای مناسب، می توان احتمال خطای ناشی از اشتباه شخصی را به حداقل رسانده و تجهیزات مورد نظر را حفاظت نمود و به عملکرد صحیح کلیدها و ***یونرها دست یافت.
سیستم اینترلاک چیست؟اینترلاکها چه در بهرهبرداری عادی از سیستم و چه در حفظ ایمنی پرسنل در فرایند تعمیر و نگهداری مورد نیاز هستند.اینترلاک چه کاربردی دارد؟بطور کلی هرگونه کلیدزنی ترتیبی و یا وابستگی عملکرد کلیدها به همدیگر توسط طرحهای اینترلاک عملی میشود.در تابلو سازی های فشار متوسط و پستهای فشارقوی ، تعدادی از کلیدزنیها به ترکیب و حالات تجهیزات پست بستگی داشته و ترتیبی هستند.اینترلاک بین تجهیزات توسط کنتاکتهای کمکی و ترکیبات آنها در مدار عمل کننده کلید یا ***یونر، انجام می گیرد. بنابراین یک کلید یا ***یونر، زمانی عمل می کند که کنتاکتهای کمکی کلیدها یا ***یونرهای دیگر در شرایطی باشند که اجازه شروع را بدهند. بدین ترتیب، حالت باز یا بسته بودن یک کلید، از چگونگی وضعیت کنتاکت کمکی آن مشخص می گردد.در پستهای فشار قوی، اینترلاکهای مختلفی بکارمی روند که تعدادی از آنها در اکثر پستها مشترک بوده و در شکل صفحۀ۱۰ نمایش داده شده است. برای فراهم آوردن اینترلاک مناسب در پست بخصوص، تعدادی از این ترکیبهای پایه در هم ادغام شده و نیازمندی پست را برآورده می کند.انواع سیستم های اینترلاک:طرحهای اینترلاک از نظرمکانیزم عملکرد به دو دسته تقسیم میشوند:۱)اینترلاک های مکانیکی۲)اینترلاک های الکتریکیدر تابلو های فشار متوسط و پستهای فشار قوی اینترلاک مکانیکی تقریباً تنها در مورد ***یونر و تیغه زمین آن بکار میرود و سایر طرحهای اینترلاک الکتریکی بوده و توسط کنتاکهای کمکی طرح ریزی میگردند.اینترلاک های مکانیکی:اینترلاک مکانیکی ، با قرار دادن ضامن (که می تواند دسته یا هندل عمل دهنده باشد) درون مکانیزم مکانیکی دستگاه و قفل کردن آن حاصل میشود.اینترلاک های الکتریکی:اینترلاکهای الکتریکی، توسط بکارگیری کنتاکتهای کمکی تجهیزات که نشاندهنده حالت آنها می باشند ، انجام می گیرند .ادغام این کنتاکتها در مدار فرمان تجهیزات مورد نظر ، از وقوع کلیدزنی نامناسب جلوگیری می نماید.انواع اینترلاک از نظر بهره برداری:۱)اینترلاک های عملیاتی:اینترلاکهای عملیاتی جهت بهرهبرداری عادی از پست مورد نیاز هستند و از کلیدزنی های غیرمجاز جلوگیری میکنند. منظور از کلیدزنی غیرمجازدر این حالت، کلیدزنیهایی هستند که بهرهبرداری عادی و نرمال شبکه را به خطر می اندازند، مانند موازی کردن منابع قدرت غیرسنکرون و یا کلیدزنی هایی که سطح اتصال کوتاه را به مقادیر غیر مجاز افزایش میدهند.۲)اینترلاک های تعمیر و نگهداریاینترلاکهای تعمیر و نگهداری در پستهای فشار قوی تضمین کننده حفظ ایمنی پرسنل در فرآیند تعمیر و نگهداری است.به عنوان یک قانون کلی، هر بخشی که عملیات تعمیر و نگهداری بر روی آن انجام میگیرد بایستی از کلیه منابع تغذیه ایزوله شده وزمین گردد.این عمل توسط طرحهای مناسب اینترلاک تعمیر و نگهداری انجام میشود.لازم به ذکر است که اینترلاکهای تعمیر ونگهداری که به منظور تامین ایمنی تجهیزات و پرسنل در سیستم کنترل اعمال میگردند نباید مانع انجام مانورهای لازم دربهره برداری پست باشند و یا انجام این مانورها را مشکل سازند.طرح های اینترلاک:اینترلاکها توسط بکارگیری کنتاکتهای کمکی تجهیزات که نشاندهنده حالت آنها می باشند، انجام میگیرند.ادغام این کنتاکها درمدار فرمان تجهیزات موردنظر، از وقوع کلیدزنی نامناسب جلوگیری مینماید.با استفاده از اینترلاکهای مناسب میتوان احتمال خطای ناشی از اشتباه شخصی را به حداقل رسانده و تجهیزات مورد نظر را حفاظت نمود و به عملکرد صحیح کلیدها و ***یونرهادست یافت.کلیه کلیدها، ***یونرها و تیغه های زمین باید دارای اینترلاک صحیح باشند تا از عملکرد غیر مطلوب آنها جلوگیری بعمل آید.اینترلاک عملیاتی متناسب با عملکرد کلیدزنی در سیستم است و مجموعهای از کلیدزنیهای مناسب را اعمال مینماید.در اینترلاک تعمیر و نگهداری، تعدادی کلیدزنی برای امنیت تجهیزات پرسنل فراهم میشود.در طراحی ترکیبهای مختلف اینترلاک، فرضیات زیر انجام میگیرد:ü ***یونرها توانایی وصل یا قطع جریانهای خازنی خطوط هوایی و بانکهای خازنی را ندارند.ü ***یونرها توانایی وصل یا قطع جریانهای مغناطیس کنندگی ترانسفورماتورها را ندارند.ü ***یونرها توانایی دشارژ کردن بانک های خازنی را ندارند.ü چنانچه تیغه زمین مربوط به ***یونر خط بسته باشد، ***یونر خط نباید عمل کند.ü جهت انجام آزمون، کلید قدرت از محوطه پست بسته نخواهد شد مگر اینکه ***یونرهای مربوطه باز باشند.ü ***یونر بای پس یک کلید تنها هنگامی بسته میشود که کلید کوپلاژ بسته شده باشد و سایر فیدرها به شینه شماره۱ متصل باشند.و بازبینی سنکرونیزم بسته میشود (به شرط HV ترانسفورماتور پس از اطمینان از بسته شدن کلید LV – کلید سمت وجود سیستم سنکرون چک در پست)ü تیغه زمین تغییر حالت نمیدهد مگر اینکه مداری که ***یونر بر روی آن نصب شده است، از تمام منابع تغذیه ایزوله شده باشد (برای زمین کردن از رله ولتاژ صفر سه فاز بهره گرفته میشود).منطق اینترلاک برای ترتیب صحیح کلیدزنی ***یونرها و کلیدها به دو طریق انجام میگیرد:
یک روش استفاده از رله ها وروش دیگر بکارگیری کامپیوتر است.انتخاب بین دو روش به پیچیدگی سیستم و قابلیتهای حفاظت و کنترل پست بستگی داردکه توسط طراح برگزیده میشود.در حالت استفاده از رله ها، اینترلاک بین تجهیزات توسط کنتاکهای کمکی و ترکیبات آنها در مدار عمل کننده کلید یا***یونر انجام میگیرد.بنابراین یک کلید یا ***یونر، زمانی عمل میکند که کنتاکتهای کمکی کلیدها یا ***یونرهای دیگردر شرایطی باشند که اجازه شروع را بدهند. بدین ترتیب، حالت باز یا بسته بودن یک کلید، از چگونگی وضعیت کنتاکهای کمکی آن مشخص میگردد.از سیستمهای کامپیوتری میتوان به عنوان مونیتورینگ سیستم و هم به عنوان اینترلاک عملیاتی استفاده نمود. دراینصورت، کامپیوتر اپراتور را آگاه میسازد که بستن یک کلید یا ***یونر صحیح است.در صورتیکه کامپیوتر بصورت عملیاتی بکار رود، از عمل کردن نامطلوب کلید یا ***یونر جلوگیری میکند.در سیستمهای کامپیوتری از دو کامپیوتر به عنوان اصلی و آماده به خدمت به عهده گرفته میشود تا قابلیت اطمینان ۱۰ ساله طراحی میگردند. که زمان بین خطای سیستم(MTBF ) افزایش یابد.این سیستمها معمولاً برای زمان متوسط بین خرابی های سیستمها اجازه میدهند که تعداد کلیدهای تحت نظارت بدون نیاز به تغییر نرم افزار افزایش یابد.اینترلاک های عملیاتی:در طرح هایی که دارای یک شینه اصلی هستند و از منابع مختلف تغذیه میشوند، همواره بایستی تنها یک منبع به شینه متصل باشد. در طرحه ایی با چند شینه، کلید کوپلاژ تنها در حالتی بسته میشود که با بسته شدن آن منابع مجزا با هم موازی نشوند.درطرح هایی که ترانسفورماتور وجود داردکلید HV فقط در صورت باز بودن کلید LV بسته می شود.و در عین حال سنکرون بودن منابع نیز چک میشوند.به عبارتی برای موازی کردن دو ترانسفورماتور اولاً لازم است که ترتیب کلیدزنی از فشارقوی به فشارضعیف باشد و همچنین کلید فشارضعیف تنها در صورتی بسته شود که خروجی دو ترانسفورماتور با یکدیگر سنکرون باشند.بدیهی است که کلیه نیازمندی های لازم برای موازی شدن دو ترانسفورماتور همچون یکسان بودن گروه برداری و غیره نیز بایستی رعایت شده باشد.اینترلاک های تعمیر و نگهداری:طرح اینترلاک تعمیر و نگهداری اساساً با ایمنی پرسنل مرتبط است (در زمانیکه تعمیر و نگهداری بر روی تجهیزات الکتریکی انجام میگیرد).صدمات دستگاهها را نیز بایستی مدنظر داشت اما احتمال آن کمتر است زیرا دستگاهها در خلال تعمیرات درحال کار نمیباشند.چنانچه پرسنل تعمیر و نگهداری بخواهد بر روی نقطه ای در پست کار کند، شرایط زیر باید فراهم شود:ü این نقطه از تمام منابع تغذیه جدا گردد.ü چک شود که از منابع تغذیه ایزوله شده است.ü تجهیزات تحت بررسی پرسنل زمین شود.ü چک شود که زمین کردن با موفقیت انجام شده است.ü اجازه کار کردن را صادر نماید.این سیستم اطمینان میدهد که تمام ***یونرها و تیغه های زمین عمل کرده و سپس دسترسی پرسنل به تجهیزات را مجازمیداند.برای تعمیر و نگهداری کلید بایستی اینترلاکهای زیر برقرار باشد:
ü با انتخاب موقعیت تعمیر توسط پرسنل، باید از ارسال فرمان وصل از راه دور جلوگیری شود.ü ***یونرهای دو طرف کلید باید بازشده و کلید زمین شود.ü ***یونرهای دو طرف کلید باید با کنتاک تعمیر و نگهداری کلید اینترلاک داشته و فرمان وصل نگیرند.برای تعمیر و نگهداری ***یونر باید اینترلاکهای زیر در نظر گرفته شوند:
ü ***یونر در زمان تعمیر باید باز شده و تیغه زمین آن وصل گردد و طرف دیگر ***یونر با روشهای مختلف در محلباید زمین گردد.ü فرمان بستن ***یونر باید با تیغه زمین اینترلاک الکتریکی و مکانیکی داشته باشد تا از راه دور عمل نکند.پیاده سازی اینترلاک ها:نحوه پیادهسازی اینترلاکها بستگی به نوع سیستم کنترل پست دارد.در پستهای قدیمی، پیاده سازی به کمک اتصالات سری وپیاده سازی ،DCS موازی کنتاکتهای کمکی تجهیزات (کلید و ***یونر) انجام میگرفت اما در پستهای مدرن با سیستم کنترل تعریف میشود و (BCU)اینترلاک ها بصورت نرم افزاری میباشد.در این سیستمها اینترلاکهای یک بی در داخل واحد کنترل بی ها بصورت نرم افزاری اجرا میشود. اینترلاک های بین بی های مختلف، در یک سطح کنترلی بالاتر ازBCU علاوه بر اینترلاکهای نرم افزاری لازم است که اینترلاکهای مکانیکی مورد نیاز نیز تأمین گردد.نصب اینترلاک:در نقطه ای که تیغه زمین نصب شده است، باید تمام کلیدهای تغذیه کننده آن باز شده باشد، تا تیغه زمین اجازه تغییر حالت را داشته باشد. برای این منظور در مدار فرمان تیغه زمین، کنتاکت کمکی ***یونرهای مرتبط قرار داده میشود. از کنتاکت بستۀ تیغه زمین در مدار فرمان ***یونرهای دوطرف کلید استفاده میشود. بدین ترتیب از بسته شدن***یونرهای دو طرف کلید در زمان بسته شدن تیغه زمین جلوگیری میشود.در مدار فرمان بسته شدن کلید سمت LV ترانسفورماتورو کنتاکت باز کلید سمت HV کنتاکت باز چک سنکرونیزم قرار می گیرد (در صورت وجود سیستم سنکرون چک در پست).چنانچه پرسنل بخواهد کلید فشارقوی را در محوطه پست ببندد، فرمان بسته شدن از طریق سری شدن با کنتاکتهای معمولاً بستۀ ***یونرهای دو طرف امکان پذیر میباشد.چنانچه وصل کلید از اتاق کنترل صورت میگیرد، در مدار فرمان بستن کلید، از اتصال سری کنتاکتهای باز ***یونرهای دو طرف کلید بهره گرفته میشود.منابع:تابلو سازی پرکاس۱ – استاندارد طراحی بهینه پستهای ۲۳۰ و ۴۰۰ کیلوولت، جلد ۲۲۲ : معیارهای طراحی و مهندسی سیستم اینترلاک، اینترتریپ[۲] A.R.Van, C.Warrington, Protective Rel ays”, Champand and Hall, 1962.[۳]Sunil S.Rao, “Switchgear Protection and Power System”, khanna Publishers, 1999.[۴] Protective Relays Application Guide, GEC Measurements, 1983.[۵] Modem Power Station Practice, Volume D: Electrical System and Equipment, pergamon Press, 1992.[۶] Modern Power Station Practice, Volume F: Control and Instrumentation, Pergamon Press, 1992.[۷] National Grid Technical Specification, Substation Interlocking Schemes, 2003.[۸] IEEE std C37,113-1999, IEEE Guide for Protective Relay, 2000.
[/FONT]
حفاظ‌گذاری ماشین‌آلات هدفی مشترک برای تمامی متخصصین HSE میباشد. تجهیزاتی که بدون محافظ کار میکنند، ریسک‌های زیادی را در بر دارند. جراحات شدید، خسارت به تجهیزات، افزایش هزینه‌های غرامت به کارگران وآسیب‌پذیری افراد از جمله ریسک‌های موجود میباشد. با وجود آنکه حفاظ‌گذاری ایمن ماشین‌آلات در امریکا پیش از زمان جنبش سازمان یافته ایمنی آغاز شده و بطور مداوم بهبود یافته، با این حال شرکت‌ها همچنان به‌صورت مداوم از جانب OSHA (سازمان سلامت و ایمنی در محیط کار )اخطاریه دریافت میکنند و کارگران همچنان توسط ابزارآلات وتجهیزات و ماشین‌های ابزار مجروح، و حتی کشته میشوند.[h=1]تابلو سازی اینترلاک[/h]در اوایل دهه ۱۹۰۰ ماشین‌آلاتی که در آنها انتقال قدرت توسط تجهیزاتی مثل چرخ‌دنده‌ها، تسمه‌ها، قرقره‌ها و میل‌گردان‌ها انجام می‌شد، اغلب بدون حفاظ کار می‌کردند. درآن زمان پیچ‌های مخروطی که در شفت‌ها استفاده میشود، هنوز ابداع نشده بود و پیچ‌های ساده در بسیاری از حوادث شدید نقش داشتند. ماشین‌ها و تجهیزات بدون توجه به ایمنی کارگران ساخته می‌شدند، در نتیجه قبل از آنکه اقدامات تعریف شده‌ای برای ارتقای سطح ایمنی در محل‌های کار انجام شود، بسیاری از کارگران در اثر حوادث کشته شده یا به شدت مجروح می‌شدند.اولین استفاده از حفاظ ماشین‌آلات در سال ۱۸۶۸ به صورت اینترلاک مکانیکی بود. به دنبال آن روشهای دیگر به عنوان روشهای حفاظ‌گذاری ماشین‌آلات و ابزارها توسعه یافتند. پس از آن استانداردها تهیه شدند و برنامه‌هایی به منظور کنترل کارخانجات برای اجرای این استانداردها اجرا شدند. بسیاری از آن استانداردها امروزه هم برای حفاظت از کارگران استفاده میشود.از بسیاری از ماشین‌های ابزار ساخته شده در دهه‌های ۱۹۴۰، ۱۹۵۰، ۱۹۶۰ هنوز هم استفاده میشود. این ماشین‌آلات از لحاظ حفاظ‌گذاری ممکن است طراحی ضعیفی داشته باشند یا حفاظ‌گذاری آنها نامناسب بوده و یا بدون حفاظ باشند. این شرایط اپراتور را با خطرات جدی روبرو میکنند.[h=2]نقش حفاظتی تابلو سازی اینترلاک
[/h]در پستهای فشار قوی ، تعدادی از کلید زنی ها به ترکیب و حالات تجهیزات پست، بستگی داشته و نیاز به یکسری کلید زنی های ترتیبی دارند . برای ورود یا خروج صحیح تجهیزات در مدار و دسترسی پرسنل تعمیر و نگهداری تجهیزات به اینترلاکهای مناسب، نیاز می باشد تا بدین ترتیب از کلیدزنی غیر مجاز در پست جلوگیری بعمل آمده و ایمنی پرسنل برای دسترسی به پست، تضمین گردد.سلامت پرسنل در طول بهره برداری و تعمیر و نگهداری تجهیزات و باز و بست کلید و ***یونر باید تضمین شود.مبحث اینترلاک در ارتباط با کنترل پست و پرسنل تعمیر و نگهداری مطرح شده و در طول طراحی پستهای فشار قوی، در نظر گرفته می شود. با استفاده از اینترلاکهای مناسب، می توان احتمال خطای ناشی از اشتباه شخصی را به حداقل رسانده و تجهیزات مورد نظر را حفاظت نمود و به عملکرد صحیح کلیدها و ***یونرها دست یافت.
سیستم اینترلاک چیست؟اینترلاکها چه در بهرهبرداری عادی از سیستم و چه در حفظ ایمنی پرسنل در فرایند تعمیر و نگهداری مورد نیاز هستند.اینترلاک چه کاربردی دارد؟بطور کلی هرگونه کلیدزنی ترتیبی و یا وابستگی عملکرد کلیدها به همدیگر توسط طرحهای اینترلاک عملی میشود.در تابلو سازی های فشار متوسط و پستهای فشارقوی ، تعدادی از کلیدزنیها به ترکیب و حالات تجهیزات پست بستگی داشته و ترتیبی هستند.اینترلاک بین تجهیزات توسط کنتاکتهای کمکی و ترکیبات آنها در مدار عمل کننده کلید یا ***یونر، انجام می گیرد. بنابراین یک کلید یا ***یونر، زمانی عمل می کند که کنتاکتهای کمکی کلیدها یا ***یونرهای دیگر در شرایطی باشند که اجازه شروع را بدهند. بدین ترتیب، حالت باز یا بسته بودن یک کلید، از چگونگی وضعیت کنتاکت کمکی آن مشخص می گردد.در پستهای فشار قوی، اینترلاکهای مختلفی بکارمی روند که تعدادی از آنها در اکثر پستها مشترک بوده و در شکل صفحۀ۱۰ نمایش داده شده است. برای فراهم آوردن اینترلاک مناسب در پست بخصوص، تعدادی از این ترکیبهای پایه در هم ادغام شده و نیازمندی پست را برآورده می کند.انواع سیستم های اینترلاک:طرحهای اینترلاک از نظرمکانیزم عملکرد به دو دسته تقسیم میشوند:۱)اینترلاک های مکانیکی۲)اینترلاک های الکتریکیدر تابلو های فشار متوسط و پستهای فشار قوی اینترلاک مکانیکی تقریباً تنها در مورد ***یونر و تیغه زمین آن بکار میرود و سایر طرحهای اینترلاک الکتریکی بوده و توسط کنتاکهای کمکی طرح ریزی میگردند.اینترلاک های مکانیکی:اینترلاک مکانیکی ، با قرار دادن ضامن (که می تواند دسته یا هندل عمل دهنده باشد) درون مکانیزم مکانیکی دستگاه و قفل کردن آن حاصل میشود.اینترلاک های الکتریکی:اینترلاکهای الکتریکی، توسط بکارگیری کنتاکتهای کمکی تجهیزات که نشاندهنده حالت آنها می باشند ، انجام می گیرند .ادغام این کنتاکتها در مدار فرمان تجهیزات مورد نظر ، از وقوع کلیدزنی نامناسب جلوگیری می نماید.انواع اینترلاک از نظر بهره برداری:۱)اینترلاک های عملیاتی:اینترلاکهای عملیاتی جهت بهرهبرداری عادی از پست مورد نیاز هستند و از کلیدزنی های غیرمجاز جلوگیری میکنند. منظور از کلیدزنی غیرمجازدر این حالت، کلیدزنیهایی هستند که بهرهبرداری عادی و نرمال شبکه را به خطر می اندازند، مانند موازی کردن منابع قدرت غیرسنکرون و یا کلیدزنی هایی که سطح اتصال کوتاه را به مقادیر غیر مجاز افزایش میدهند.۲)اینترلاک های تعمیر و نگهداریاینترلاکهای تعمیر و نگهداری در پستهای فشار قوی تضمین کننده حفظ ایمنی پرسنل در فرآیند تعمیر و نگهداری است.به عنوان یک قانون کلی، هر بخشی که عملیات تعمیر و نگهداری بر روی آن انجام میگیرد بایستی از کلیه منابع تغذیه ایزوله شده وزمین گردد.این عمل توسط طرحهای مناسب اینترلاک تعمیر و نگهداری انجام میشود.لازم به ذکر است که اینترلاکهای تعمیر ونگهداری که به منظور تامین ایمنی تجهیزات و پرسنل در سیستم کنترل اعمال میگردند نباید مانع انجام مانورهای لازم دربهره برداری پست باشند و یا انجام این مانورها را مشکل سازند.طرح های اینترلاک:اینترلاکها توسط بکارگیری کنتاکتهای کمکی تجهیزات که نشاندهنده حالت آنها می باشند، انجام میگیرند.ادغام این کنتاکها درمدار فرمان تجهیزات موردنظر، از وقوع کلیدزنی نامناسب جلوگیری مینماید.با استفاده از اینترلاکهای مناسب میتوان احتمال خطای ناشی از اشتباه شخصی را به حداقل رسانده و تجهیزات مورد نظر را حفاظت نمود و به عملکرد صحیح کلیدها و ***یونرهادست یافت.کلیه کلیدها، ***یونرها و تیغه های زمین باید دارای اینترلاک صحیح باشند تا از عملکرد غیر مطلوب آنها جلوگیری بعمل آید.اینترلاک عملیاتی متناسب با عملکرد کلیدزنی در سیستم است و مجموعهای از کلیدزنیهای مناسب را اعمال مینماید.در اینترلاک تعمیر و نگهداری، تعدادی کلیدزنی برای امنیت تجهیزات پرسنل فراهم میشود.در طراحی ترکیبهای مختلف اینترلاک، فرضیات زیر انجام میگیرد:ü ***یونرها توانایی وصل یا قطع جریانهای خازنی خطوط هوایی و بانکهای خازنی را ندارند.ü ***یونرها توانایی وصل یا قطع جریانهای مغناطیس کنندگی ترانسفورماتورها را ندارند.ü ***یونرها توانایی دشارژ کردن بانک های خازنی را ندارند.ü چنانچه تیغه زمین مربوط به ***یونر خط بسته باشد، ***یونر خط نباید عمل کند.ü جهت انجام آزمون، کلید قدرت از محوطه پست بسته نخواهد شد مگر اینکه ***یونرهای مربوطه باز باشند.ü ***یونر بای پس یک کلید تنها هنگامی بسته میشود که کلید کوپلاژ بسته شده باشد و سایر فیدرها به شینه شماره۱ متصل باشند.و بازبینی سنکرونیزم بسته میشود (به شرط HV ترانسفورماتور پس از اطمینان از بسته شدن کلید LV – کلید سمت وجود سیستم سنکرون چک در پست)ü تیغه زمین تغییر حالت نمیدهد مگر اینکه مداری که ***یونر بر روی آن نصب شده است، از تمام منابع تغذیه ایزوله شده باشد (برای زمین کردن از رله ولتاژ صفر سه فاز بهره گرفته میشود).منطق اینترلاک برای ترتیب صحیح کلیدزنی ***یونرها و کلیدها به دو طریق انجام میگیرد:یک روش استفاده از رله ها وروش دیگر بکارگیری کامپیوتر است.انتخاب بین دو روش به پیچیدگی سیستم و قابلیتهای حفاظت و کنترل پست بستگی داردکه توسط طراح برگزیده میشود.در حالت استفاده از رله ها، اینترلاک بین تجهیزات توسط کنتاکهای کمکی و ترکیبات آنها در مدار عمل کننده کلید یا***یونر انجام میگیرد.بنابراین یک کلید یا ***یونر، زمانی عمل میکند که کنتاکتهای کمکی کلیدها یا ***یونرهای دیگردر شرایطی باشند که اجازه شروع را بدهند. بدین ترتیب، حالت باز یا بسته بودن یک کلید، از چگونگی وضعیت کنتاکهای کمکی آن مشخص میگردد.از سیستمهای کامپیوتری میتوان به عنوان مونیتورینگ سیستم و هم به عنوان اینترلاک عملیاتی استفاده نمود. دراینصورت، کامپیوتر اپراتور را آگاه میسازد که بستن یک کلید یا ***یونر صحیح است.در صورتیکه کامپیوتر بصورت عملیاتی بکار رود، از عمل کردن نامطلوب کلید یا ***یونر جلوگیری میکند.در سیستمهای کامپیوتری از دو کامپیوتر به عنوان اصلی و آماده به خدمت به عهده گرفته میشود تا قابلیت اطمینان ۱۰ ساله طراحی میگردند. که زمان بین خطای سیستم(MTBF ) افزایش یابد.این سیستمها معمولاً برای زمان متوسط بین خرابی های سیستمها اجازه میدهند که تعداد کلیدهای تحت نظارت بدون نیاز به تغییر نرم افزار افزایش یابد.اینترلاک های عملیاتی:در طرح هایی که دارای یک شینه اصلی هستند و از منابع مختلف تغذیه میشوند، همواره بایستی تنها یک منبع به شینه متصل باشد. در طرحه ایی با چند شینه، کلید کوپلاژ تنها در حالتی بسته میشود که با بسته شدن آن منابع مجزا با هم موازی نشوند.درطرح هایی که ترانسفورماتور وجود داردکلید HV فقط در صورت باز بودن کلید LV بسته می شود.و در عین حال سنکرون بودن منابع نیز چک میشوند.به عبارتی برای موازی کردن دو ترانسفورماتور اولاً لازم است که ترتیب کلیدزنی از فشارقوی به فشارضعیف باشد و همچنین کلید فشارضعیف تنها در صورتی بسته شود که خروجی دو ترانسفورماتور با یکدیگر سنکرون باشند.بدیهی است که کلیه نیازمندی های لازم برای موازی شدن دو ترانسفورماتور همچون یکسان بودن گروه برداری و غیره نیز بایستی رعایت شده باشد.اینترلاک های تعمیر و نگهداری:طرح اینترلاک تعمیر و نگهداری اساساً با ایمنی پرسنل مرتبط است (در زمانیکه تعمیر و نگهداری بر روی تجهیزات الکتریکی انجام میگیرد).صدمات دستگاهها را نیز بایستی مدنظر داشت اما احتمال آن کمتر است زیرا دستگاهها در خلال تعمیرات درحال کار نمیباشند.چنانچه پرسنل تعمیر و نگهداری بخواهد بر روی نقطه ای در پست کار کند، شرایط زیر باید فراهم شود:ü این نقطه از تمام منابع تغذیه جدا گردد.ü چک شود که از منابع تغذیه ایزوله شده است.ü تجهیزات تحت بررسی پرسنل زمین شود.ü چک شود که زمین کردن با موفقیت انجام شده است.ü اجازه کار کردن را صادر نماید.این سیستم اطمینان میدهد که تمام ***یونرها و تیغه های زمین عمل کرده و سپس دسترسی پرسنل به تجهیزات را مجازمیداند.برای تعمیر و نگهداری کلید بایستی اینترلاکهای زیر برقرار باشد:
ü با انتخاب موقعیت تعمیر توسط پرسنل، باید از ارسال فرمان وصل از راه دور جلوگیری شود.ü ***یونرهای دو طرف کلید باید بازشده و کلید زمین شود.ü ***یونرهای دو طرف کلید باید با کنتاک تعمیر و نگهداری کلید اینترلاک داشته و فرمان وصل نگیرند.برای تعمیر و نگهداری ***یونر باید اینترلاکهای زیر در نظر گرفته شوند:
ü ***یونر در زمان تعمیر باید باز شده و تیغه زمین آن وصل گردد و طرف دیگر ***یونر با روشهای مختلف در محلباید زمین گردد.ü فرمان بستن ***یونر باید با تیغه زمین اینترلاک الکتریکی و مکانیکی داشته باشد تا از راه دور عمل نکند.پیاده سازی اینترلاک ها:نحوه پیادهسازی اینترلاکها بستگی به نوع سیستم کنترل پست دارد.در پستهای قدیمی، پیاده سازی به کمک اتصالات سری وپیاده سازی ،DCS موازی کنتاکتهای کمکی تجهیزات (کلید و ***یونر) انجام میگرفت اما در پستهای مدرن با سیستم کنترل تعریف میشود و (BCU)اینترلاک ها بصورت نرم افزاری میباشد.در این سیستمها اینترلاکهای یک بی در داخل واحد کنترل بی ها بصورت نرم افزاری اجرا میشود. اینترلاک های بین بی های مختلف، در یک سطح کنترلی بالاتر ازBCU علاوه بر اینترلاکهای نرم افزاری لازم است که اینترلاکهای مکانیکی مورد نیاز نیز تأمین گردد.نصب اینترلاک:در نقطه ای که تیغه زمین نصب شده است، باید تمام کلیدهای تغذیه کننده آن باز شده باشد، تا تیغه زمین اجازه تغییر حالت را داشته باشد. برای این منظور در مدار فرمان تیغه زمین، کنتاکت کمکی ***یونرهای مرتبط قرار داده میشود. از کنتاکت بستۀ تیغه زمین در مدار فرمان ***یونرهای دوطرف کلید استفاده میشود. بدین ترتیب از بسته شدن***یونرهای دو طرف کلید در زمان بسته شدن تیغه زمین جلوگیری میشود.در مدار فرمان بسته شدن کلید سمت LV ترانسفورماتورو کنتاکت باز کلید سمت HV کنتاکت باز چک سنکرونیزم قرار می گیرد (در صورت وجود سیستم سنکرون چک در پست).چنانچه پرسنل بخواهد کلید فشارقوی را در محوطه پست ببندد، فرمان بسته شدن از طریق سری شدن با کنتاکتهای معمولاً بستۀ ***یونرهای دو طرف امکان پذیر میباشد.چنانچه وصل کلید از اتاق کنترل صورت میگیرد، در مدار فرمان بستن کلید، از اتصال سری کنتاکتهای باز ***یونرهای دو طرف کلید بهره گرفته میشود.منابع:تابلو سازی پرکاس۱ – استاندارد طراحی بهینه پستهای ۲۳۰ و ۴۰۰ کیلوولت، جلد ۲۲۲ : معیارهای طراحی و مهندسی سیستم اینترلاک، اینترتریپ[۲] A.R.Van, C.Warrington, Protective Rel ays”, Champand and Hall, 1962.[۳]Sunil S.Rao, “Switchgear Protection and Power System”, khanna Publishers, 1999.[۴] Protective Relays Application Guide, GEC Measurements, 1983.[۵] Modem Power Station Practice, Volume D: Electrical System and Equipment, pergamon Press, 1992.[۶] Modern Power Station Practice, Volume F: Control and Instrumentation, Pergamon Press, 1992.[۷] National Grid Technical Specification, Substation Interlocking Schemes, 2003.[۸] IEEE std C37,113-1999, IEEE Guide for Protective Relay, 2000.
