بیماریهای کرم ابریشم

[scorpion_tur]

کرم ابریشم به منظور تولید پیله پرورش داده می شود واز پیله ها جهت ابریشم کشی استفاده می گردد . الیاف ابریشم یکی از مواردی است که در تهیه منسوجات ، قالی و سایر دست بافتها به کار می رود و امروزه یکی از اقلام مهم صنعتی برخی از کشورها پرورش دهنده ی کرم ابریشم به شمار می آید . الیاف ابریشم دارای درخشندگی بسیار زیبا بوده وازبهترین الیاف جهت تهیه البسه انسان محسوب می گردد تقریباً در حدود 5000 سال قبل چینی ها به این واقعیت پی بردند که ازابریشم حاصله ازکرم ابریشم می توان الیافی جهت تهیه منسوجات به دست آورد .



تعداد انواع کرمهایی که پیله می سازند به بیش از ده رقم می رسد که اکثرآنها وحشی بوده ولی کرمی که بیشتر مورد بهره برداری قرار می گیرد کرم ابریشم (sericarin mori)می باشد
کرم ابریشم از زمانهای قدیم در مشرق زمین ، در مغرب و شرق آسیا در روی درختان توت بطور وحشی زندگی می کرد و از برگ درختان توت تغذیه می نمود . آنچه مسلم است این حشره اولین بار در چین اهلی شده است . سپس از چین به کره و ژاپن برده شد و به دنبال آن به هند و شوروی سابق راه یافت . اصولاً نوغانداری یک فعالیت روستائی می باشد که با حمایت دولت توسعه یافته است . فرش های ابریشمی ترکیه بسیار گرانبها بوده و منبع ارزی مناسبی برای این کشور می باشد .
پرورش کرم ابریشم که به عنوان فعالیت نوغانداری نام گرفته، با قدمت چهار هزار و 500 ساله در جهان از دیرباز نیز در کشور ما رواج داشته است. نوغانداری در ایران تاریخ پرفراز و نشیبی طی کرده که دوره فراز آن در عهد صفویه و فرود آن در عهد قاجاریه بوده است. در واقع به لحاظ اقتصادی و فرهنگی، کرم ابریشم رنسانس هنر و صنعت آسیا را پایه‌گذاری کرد. در ایران نیز کرم ابریشم از چنان اهمیتی برخوردار بود که جمشید ( پادشاه هخامنشی ) رواج و توسعه پرورش کرم ابریشم در ایران را بخشی از اقدامات مهم خود می‌داند. در حال حاضر در ایران سه کارخانه ابریشم کشی وجود دارد . در خصوص ویژگی های اقتصادی صنعت نوغانداری قابل ذکر است که سرمایه گذاری در این رشته در مقایسه با پاره ای از فعالیت های تولیدی کمتر بوده و زمان بازگشت سرمایه این رشته بسیار سریع است و کشت و کار توت در غالب خاکها و با کیفیت مختلف توپوگرافی و شرایط فنی متفاوت ، امکان پذیر است .
هم چنین در توتستان ها نیاز شدید به ماشین آلات وجود ندارد و کشت توت در کنار کانال های آبیاری ، حاشیه رودخانه ها و آبراه ها و مزارع عملی است و ارزش افزوده فعالیت های پرورش کرم ابریشم قابل توجه و بازگشت سرمایه گذاری سریع است . این فعالیت امکانات تأمین مواد اولیه برخی از صنایع نساجی ، قالی بافی ، پزشکی ، نظامی و مخابراتی را فراهم می سازد .
براساس آخرین وضعیت موجود ، ایران با دارا بودن حدود 17000 هکتار توتستان و پرورش بیش از 200000 جعبه تخم نوغان محصول تولیدی پیله تر آن به 5000 تن رسیده است که این مقدار تولید موجب ایجاد درآمد جنبی برای بیش از 80000 خانوار روستائی شده که از این تعداد57 درصد سهم استان گیلان و 5/17 درصد سهم استان مازندران و 5/17 درصد سهم استان خراسان و 8درصد سهم سایر استانها می باشد .
مجموع درآمد حاصل از فروش محصولات تولیدی در زمینه پیله تر در سطح کشور بالغ بر 35 میلیارد ریال شده که سهم هر کشاورز نوغاندار حدود 437500 ریال می شود ( سال 1373 ) که این درآمد در فصلی از سال که هیچگونه منبع درآمدی نصیب کشاورز نمی شود در اختیار کشاورز قرار می گیرد و امید است که افزایش میزان پرورش آن به حدود بیست هزار تن پیله تر طی ده سال آینده پیله تر ، تعداد خانوار افزایش پیدا نموده و میزان تولید نخ ابریشم به سطح 3000 تن برسد .

تخم نوغان موجود زنده ای است که باید در شرایط فنی و صحیح و تا زمان قبل از مصرف در سردخانه نگهداری شود و در حرارت و رطوبت معینی حفظ شود . با شروع رشد برگ توت در نقاط مختلف کشور ، تخم ها را در اطاق های فنی مخصوص که درجات گرما و رطوبت بتدریج بالا می رود قرار می دهند تا تخم ها بیدار شوند . بطور کلی کرم ها در عرض سه روز کاملاً بیدار و از پوسته خود خارج می شوند .
کرم ابریشم چهار خواب دارد و اصطلاح خواب از آنجا پیدا شده که در این مدت کرم از اشتها افتاده و رو ی برگ یا شاخه بی حرکت می ماند و وضع مخصوص بخود می گیرد که بنظر می آید خوابیده است . مدت این خواب ها اکثراً 24 ساعت ولی گاهی تا 36 ساعت هم طول می کشد . بعد از هر خواب کرم بزرگتر می شود که فاصله بین دو خواب را سن کرم می نامند و کرم ابریشم پنج سن دارد . سن اول 5 الی 6 روز ، سن دوم 4 الی 5 روز ، سن سوم 6 الی 7 روز ^ سن چهارم 7 الی 8 روز و سن پنجم 10 الی 12 روز که مجموعاً 32 تا 38 روز می شود .
باید دقت شود که در این مدت برگ کافی به کرم ها برسد زیرا هر قدر برگ بیشتر به کرم ها بدهیم آنها زودتر رشد کرده و بزرگتر می شوند قوت و سلامت خود را حفظ می کنند و در مقابل امراض مقاومت بیشتری می نمایند . بعلاوه وزن پیله زیادتر و میزان ابریشم آن بیشتر می شود و اگر برگ کافی به کرم نرسد به طول مدت پرورش افزوده می شود . لازم است که در سن اول و دوم هر 24 ساعت چهار بار به کرم ها غذا داده شود و برگ هائی را که به آنها می دهند بدون شاخه باشد و از برگ های نازک و ظریف استفاده شود و حتی برگ های توت را با چاقوی تمیز خرد کرده به مصرف تغذیه کرم ها برسانند . در سن سوم از شاخ های نازکی که دارای برگ های ظریف هستند استفاده می شود . از سن چهارم به بعد کرم ها را به تلمبار می برند باید در تمام دوران سن چهارم و پنجم غذای روزانه کرم ها فراوان باشد .
فضای مورد احتیاج برای پرورش یک جعبه تخم نوغان پلی هیبرید که شامل 20000 تخم است برای سن اول 5/0 متر مربع ،برای سن دوم 2 متر مربع ، برای سن سوم 6 متر مربع ، برای سن چهارم 12 متر مربع و برای سن پنجم 25 متر مربع می باشد . مقدار برگ لازم برای هر کرم در حدود 20 گرم است و برای یک جعبه تخم نوغان 25 گرمی نژاد بغدادی 700 کیلوگرم برگ بدون شاخه و 1200 کیلوگرم برگ با شاخه لازم است . برای هر جعبه تخم نوغان پلی هیبرید ، حدود 450 کیلوگرم برگ با شاخه لازم است . اغلب مقداری از برگ ها خورده نمی شوند و تدریجاً در زیر کرم ها باقی مانده که اگر جمع آوری نشوند به علت رطوبت تخمیر شده و تولید کپک می نمایند در این حال فضولات کرم ها و بوی بد نیز مزید بر علت شده و به آسانی سبب اشاعه امراض می گردد .
کرم ابریشم مانند موجودات زنده احتیاج به هوا دارد . بنابراین هوای اتاق و یا محل پرورش نباید خفه و مرطوب باشد و باید در هر 24 ساعت سه تا چهار بار درها و پنجره ها و پرده های اتاق تلمبار را باز گذاشت تا هوای سالم وارد شود . ولی در هر حال میزان درجه حرارت و رطوبت محل پرورش باید مراعات شود. کرم ها در آخر سن پنجم کم کم از اشتها می افتند قد آنها کوچکتر و رنگشان متمایل به زرد شیری و شفاف می شود . آنها سعی می کنند خود را به بالای بلندی رسانده و شروع به تنیدن کنند . بنابراین باید دسته های کاه و کلش و یا شاخه های بدون خار و یا شاخه های شمشاد فراهم نموده و آنها را بطور عمودی در میان تلمبار بگذارند . کرم ها روی شاخه ها و در محل هائی که دارای زاویه است جمع شده و تنیدن پیله را آغاز می کنند .

 

[scorpion_tur]

کرم ها معمولاً پس از ده روز کار تنیدن پیله را تمام می کنند و خود به صورت شفیره در درون پیله جای می گیرند و در این موقع نوغانداران اقدام به جمع آوری پیله می کنند ولی باید توجه داشت که پیله ها را زودتر و قبل از ده روز جمع نکنند زیرا ممکن است کرم ها صدمه دیده و از بین بروند . معمولاً قبل از جمع آوری پیله ها بوسیله تیغ چند عدد از آنها را می برند .اگر درون پیله کرم زرد رنگ وجود داشته باشد نباید اقدام به واچیدن تلمبار کرد .
در صورتی که درون پیله ها کرم به صورت شفیره قهوه ای رنگ در آمده باشد می توان پیله ها را جمع آوری نمود . هنگام جمع آوری باید پیله های ضعیف پوست پیازی ، را کنار گذاشت و با پیله های سالم و خوب مخلوط نکرد . از فرآورده های فرعی مانند شاخه های درختان توت برای سوخت ، از فضولات کرم ابریشم به عنوان کود ، از شفیره کرم ابریشم خوراک برای ماهیان و از روغن کشی شفیره ها برای ساختن کرم های آرایشی و مصارف طبی و بهداشتی می توان استفاده نمود. قابل توجه اینکه درآمد کشاورزان در موقع شروع فصل بهار که هنوز فعالیت های کشاورزی شروع نشده است از محل تولید پیله قابل توجه می باشد


بیماریهای کرم ابریشم

کرم ابریشم بوسیله تعداد بسیاری از عوامل بیماری زا از جمله ویروس ها ، باکتری ها، قارچ ها و تک یاخته ها تحت تاثیر قرار می گیرند. این بیماری ها تقریبا در تمامی نقاط دنیا که پرورش کرم ابریشم وجود دارد رخ می دهد و محصول نوغان کرم ابریشم تحت تاثیر قرار می گیرد. با یک سری برنامه
ریزی ها می توان این بیماری ها را کنترل و با آنها مبارزه کرد اما هیچکدام از این برنامه ها نمی تواند بقدر این مسئله مهم و تعیین کننده باشد که پیشگیری از ورود یا آلودگی درست باندازه رفع آلودگی اولیه بتواند در مبارزه نقش داشته باشد. همچنین باید دقت کرد حتی المقدور کرم ابریشم در معرض
حالتهای استرس زا مانند حرارت نامطلوب و رطوبت نامناسب، تهویه بد، تغذیه ناکافی که می تواند براحتی باعث بیماری شود، قرار نگیرد.
کلیه علائم در بیماری های کرم ابریشم که با بی اشتهایی ، اسهال ، استفراغ ، نرمی بدن و سستی ،آبکی شدن همراه است، (حتی به دلیل عوامل ناشناخته) فلاشری نامیده می شود. این بیماریها در فصل گرم و رطوبت بالا شیوع بالایی پیدا می کند. البته بطور کلی شیوع بالای بیماری غیر معمول است مگراینکه ضدعفونی ضعیف و یا با شیوهء نادرست انجام شده باشد، هم چنین تجمع مدفوع در سینی های پرورش، تغذیه با برگهای آلوده ،کاربردباکتری کش های غیر ایمن، می تواند شیوع بیماری ها باضایعات بالارا بوجودآورد.
بطور کلی بیماریهای باکتریایی در کرم ابریشم به سه دسته تقسیم می شوند. : بیماری های سپتی سمی، بیماری های گوارشی، بیماری های توکسینی.


الف- سپتی سمی :
زمانیکه باکتری بتواند درخون (لنف) کرم ابریشم در هر مرحله ای (لارو- شفیره و پیله - پروانه )تکثیر پیدا کند، سپتی سمی ایجاد می شود. سپتی سمی درمرحلهء لاروی منجر به مرگ ،اما در مرحلۀ
پیله و پروانه، ضایعه منحصر به کوچک شدن پیله و تاثیر بر تخم های تولیدی می باشد.
عامل بیماری
این بیماری می تواند بوسیله تکثیر عوامل باکتریایی بسیاری از جمله استافیلوکوک و استرپتوکوک وباسیل در لنف کرم ابریشم ایجاد گردد. راه آلودگی بیشتر از طریق ضربه ها و زخمها و بندرت ازطریق دهانی صورت می گیرد. یکی از اصلی ترین باکتریهای موجود سپتی سمی که عموما ایجاد می گردد، سپتی سمی سینه سیاه است و مسبب آن از اعضاء خانوادهء باسیلوسها بنام اوباکتریال با اسپور انتهایی و گرم مثبت است . عامل مهم دیگرکه باعث ایجاد سپتی سمی قرمز یا سپتی سمی سراتیا می گردد، بوسیلۀ باسیلوس سراتیا مارسسنس که گرم منفی و بدون اسپوراست ایجاد می شود .مراحل اولیهء آن به ضدعفونی کننده ها، مقاومتر از مراحل بعدی میکروب می باشد. البته به استثناء امولسیون آهک که مقاومتی در برابر آن ندارد.
معمولا سپتی سمی علائم عمومی مانند بیحالی و سستی در حرکت، کاهش اشتها، بدن کشیده، سینه متورم ، چروکیدگی غیر عادی بندها، استفراغ و عدم قدرت گرفتن در پاها ،را دارا می باشد. بدن نرم وبیرنگ می گردد و دیوارۀ بدن براحتی باز شده و از آن مایع بدبویی خارج می شود.تفاوت دو بیماری سپتی سمی سیاه و قرمز از نظر علائم این است که در سپتی سمی سینه سیاه ، سیاه شدن از ناحیۀ سینه شروع و به ناحیۀ پشتی احشائی گسترده شده و نهایتا تمام بدن سیاه و فاسد می گردد ،در حالیکه در سپتی سمی قرمز بدن نرم می شود و مختصری رنگ قرمز بخود می گیرد.

سپتی سمی ها معمولا بیماری هایی حاد هستند که بسیار سریع گسترش پیدا می کنندسیر بیماری ازآغاز آلودگی تا مرگ در 28 درجه سانتیگراد حدود 10 ساعت است .در درجۀ حرارت بالاتر، همه ساعت رخ می دهد. همه گیری بیماری و مرگ در 6-5 ساعت رخ می دهد.
پیشگیری و کنترل

بهترین شرایط مطلوب برای ایجاد سپتی سمی رطوبت و حرارت بالا است، پس این بیماری ها در فصل گرما و با رطوبت بالا بیشتر رخ می دهند. بیماری سپتی سمی معمولا بدنبال یک زخم بوجود می آید.
باکتری از راه زخم وارد می شود و در لنف کرم ابریشم تکثیر پیدا می کند و وضعیت طبیعی دفاع بدن کرم راازبین برده و سپتی سمی تولید می شود. بیشترین صدمات و ضربه های مرحلۀ پنجم لاروی، باعث ایجاد این بیماری ها می گردد. موثرترین راه کنترل سپتمی سمی این است که در اتاق پرورش با
داشتن بهداشتی مناسب ، اجازۀ رشد باکتری ها را بروی برگ ها و وسایل ندهیم. باید مراقب بود که مدفوع در سینی های پرورش بر روی هم جمع نشود و جمعیت لاروها در سینی پرورش بیش از اندازه نباشد تا از صدمات و ضربه های بدنی آنها جلوگیری شود

بیماری های باکتریایی دستگاه گوارش


عامل بیماری :
عوامل بیماری غیر اختصاصی هستند و یکی ازعوامل باکتریایی که با این بیماری همراه است، باکتری
گرم مثبت از خانوادۀ استرپتوکوک ها می باشد. که اندازۀ آن 9/0-7/0است.
علاوه بر استرپتوکوک ها، تعدادی باسیل های کوچک و بزرگ که در دستگاه گوارش وجود دارند که می توانند بیماری را بوجود آورند. تغذیهء ضعیف، عوامل منفی و نقص های محیطی و کیفیت پرورش، پایین می تواند دفاع طبیعی دستگاه گوارش را ضعیف و دراین شرایط اگر تعداد باکتری های بلعیده شده همراه با برگ توت، افزایش یابد باعث تخریب بافت پوششی دستگاه گوارش وبیماری می گردد.
علائم :
بطور عمومی علائم بی اشتهائی ، حرکت با سستی ، سر شفاف، رشد کند و نابرابر لارو ها ،گاها مخروجات معقدی و دهانی، دیده می شود. کرم بیمار معمولا زیر برگها پنهان می شود. در مواردیکه بیماری در مراحل آخر رشد برای مثال در مرحلۀ پیله بافی، رخ دهد ، کرم در این مرحله باقی می ماند و هیچ پیله ای نمی بافد و سرانجام می میرد.

پیشگیری و کنترل :
با تغدیه خوب از برگ های مغزی ، کنترل رطوبت و درجۀ حرارت محیط پرورش، رعایت وضعیت بهداشتی در محیط پرورش، حذف کرم های بیمار، شاید بتوان تا حد قابل ملاحظه ای از بیماری پیشگیری یا میزان آن را کاهش داد. افزودن کلرامفنیکل به جیرۀ غذایی می تواند تا حد زیادی در بیماری بهبود ایجاد نماید.
بیماری سوتو
سوتو یک بیماری باکتریایی توکسیک است و زمانیکه باسیل عامل بیماری بتواند در بدن کرم ابریشم تولیدسم نماید، ایجاد می گردد.
عامل بیماری :
این بیماری بوسیلۀ انواع باسیلوس تورینژینسیس از خانوادۀ باسیلوس ها گونه اوباکتریال ها بوجود می آید. باکتری بیماری سوتو، هم به شکل رویا و هم به شکل اسپوردار دیده می شود. اسپورآن می تواند اندوتوکسین دلتا تولید نماید . آلودگی معمولا از طریق دهانی صورت می گیردو البته از راه زخم ها و آسیب های پوستی نیز وارد می شود. بعد از ورود به بدن کرم ابریشم ، کریستال های سم در ترشحات بازی روده حل و از دیوارۀ گوارش جذب می گردد . سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار می دهد و منجر به فلج اعصاب می گردد.
علائم :
لارو بیمار بطور ناگهانی اشتهای خود را از دست می دهد و علائم به خود پیچیدن، بالابردن سر، گرفتگی بدن، لرزش، فلجی، بیقراری و افتادن ناگهانی و مرگ سرانجام دیده می شود. لاشه پس از مرگ کوتاه و قابلیت کشش خود را از دست می دهدو بهنگام لمس بسیار سخت بنظر می رسد و سرحالت قلاب مانند پیدا می کند . بدن بتدریج قهوه ای و سیاه رنگ و سپس فاسد شده، تبدیل به مایع قهوه ای سیاه و بدبویی می گردد.
پیشگیری و کنترل :
علاوه بر ضدعفونی محل و وسایل پرورش باید پیوسته مراقب باشیم که عامل بیماری وارد محل پرورش نشود. هم اکنون بعضی از انواع خانوادۀ باسیلوس تورینژینسیس برای مبارزۀ بیولوژیکی بر ضد بعضی پشه ها تکثیر می شوند . البته مضر بودن آنها برای کرم ابریشم باید مورد ارزیابی قرار گیرد و بسیار قاطعانه از کاربرد انواعی که در بدن کرم ابریشم تولید توکسین می نماید، در نواحی پرورش کرم ابریشم جلوگیری گردد.


بیماری های قارچی
بیماری های قارچی در کرم ابریشم بوسیلۀ بعضی از قارچ های انگلی بوجود می آیندو دو بیماری
مهم قارچی در کرم ابریشم موسکاردین و آسپرژیلوس می باشد. بیماری موسکاردین انواع مختلفی را
شامل می شود. این انواع بستگی به نوع اسپور و رنگی که روی بدن ایجاد می کند، دارد .مثلا
موسکاردین سفید ، موسکاردین سبز و موسکاردین زرد ، موسکاردین سیاه و … .
معمولی ترین و بیشترین بیماری قارچی که رخ می دهد ، موسکاردین سبز و سفید می باشد. البته
همانطور که قبلا ذکر شد آسپرژیلوس نیز در کرم ابریشم ایجاد بیماری می کندوالبته بیشتر کرم های ابریشم جوانرا مبتلا می سازد . معمولا بعد ا ز بیماری های قارچی کرم ابریشم، بدن سخت و گچی
می شود ، که در مورد موسکاردین این حالت کلسینو نامیده می شود.

 

[scorpion_tur]

موسکاردین سفید
یکی از بیماری های قارچی که شیوع گسترده ای نیز دارد، موسکاردین سفید است. که درهمۀ کشورهائی که پرورش کرم ابریشم وجود دارد، معمولا رخ می دهد. این بیماری معمولا در فصول سرد و بارانی که حرارت کمی پایین و رطوبت بالا است ایجاد می گردد
عامل بیماری :
این بیماری بوسیلۀ انواع مختلفی از بیوریا بزیاناBeauveria bassiana شیوع پیدا می کند. این قارچ از خانواده مونیلیاها می باشد که از دسته قارچ های ناقص هستند
انتقال بیماری
بیماری بیشتر از طریق تماس مستقیم و البته نه از طریق
گوارشی و یا راه ورود به زخم ها انتقال، می یابد. منبع آلودگی اصلی لاروهای مومیایی شده ، روزنامه های آلوده که در جایگاه استفاده شده ، سینی های پرورش آلوده ،لارو مرده وپروانه های وحشی که درتوتستان وجود دارند و ممکن ست آلوده باشند،

علائم :
در ابتدای آلودگی علائم بیماری چندان مشخص نیست . درسیر پیشرفت بیماری، برروی پوست لکه های مرطوب ایجاد می گردد. در این مرحله لارو اشتهای خود را از دست می دهد حرکت نمی کند. بدن لارو نرم شده، پوست حالت کشیدگی خود را از دست می دهد و سرانجام لارو کاملا"بی حرکت می ماند و می میرد. قبل از مرگ اسهال و استفراغ دیده می شود. بعد از مرگ در ابتدا ، بدن نرم بتدریج بدن سخت می گردد. در این مرحله بدن صورتی رنگ شده و این بدلیل رشد باکتری سراتیا مارسسن می باشد ، که بطور ثانویه برروی پوست قارچی شده،رشد کرده است
بعد از دو روز میسلیوم های هوایی تبدیل به کونیدیا می گردند.در شرایط حاد بیماری قارچی،منظرهءکونیدیاها بر روی بدن به استثناءقسمت کیتینی سر، شبیه به پوششی از پشم سفید می شود. لاروبر خلاف سایر بیماریهای کرم ابریشم بعد از مرگ فاسد نمی شود ، بلکه به دلیل ترشح اکسودای کریستالهء آمونیوم و منیزیم بوسیلهءقارچ، سخت می گردد.

پیشگیری و کنترل :
قبل از شروع پرورش دورۀ جدید کرم ابریشم باید تمامی اتاقها، وسایل و محیط اطراف پرورش بامحلول پودر آهک 5% ضدعفونی شود. این بیماری می تواند با کنترل دو فاکتور حرارت و رطوبت که از فاکتورهای مهم رشد قارچ ها هستند ، براحتی پیشگیری شود. برای جلوگیری از رشدقارچ ها، باید محل پرورش را تمیز وخشک نگه داشت.اگر در زمان پرورش، آلودگی قارچی ایجاد شود، باید پس از تمیز کردن جایگاه پرورش ،سینی ها و تعویض کاغذهای جایگاه، کلیهء آنهاضدعفونی و سپس جایگزین گردند. کرمهای بیمار قبل از اینکه مومیایی شوند بدقت خارج گردند و درون یک ظرف آهک قرار گیرند یا سوازنیده شوند یا با پاشیدن ضدعفونی کننده بر روی آنها عمیقا مدفون گردند.

موسکاردین سبز

عامل بیماری :
بیماری بوسیله قارچ نوماری ریلی فارلوnomuraea rileyi farlo از خانوادۀ مونیلیا ازدسته قارچ های کامل صورت می گیرد .
آلودگی بوسیله تماس مستقیم کونیدیا از طریق پوست انجام می شود . در شرایط مطلوب تکثیر در15-20ساعت تمام می شود. منبع اصلی آلودگی، لارو مومیائی شده بیمار و پروانه های وحشی آلودۀ توتستان می باشند. سه مرحله بیماری موسکاردین سبز شبیه موسکاردین سفید، یعنی کونیدیم ، میسلیوم رویا و میسیلیوم هوایی است

علائم :
در ابتدای بیماری علائم قابل ملاحظه ای مشاهده نمی شود. در سیر بیماری ،لکه های نامنظم قهوه ای سیاه،بر روی قسمت های پهلو ،پشت و احشائی دیده می شود. بعضی مواقع این لکه های رنگی بوسیلۀ حلقه ای روشن احاطه می گردند. در موارد شدید بیماری ، اسهال استفراغ دیده می شود و سرانجام
مرگ فرا می رسد. لاشه بعد از مرگ نرم است، اما بتدریج سخت می گردد.

3-2 روز بعد از مرگ میسلیوم ها از قسمت داخلی پوست و منافذ تنفسی ظاهر می شود و کم کم تمام بدن را می پوشانند. - 10-15 روز بعد این میسلیوم ها بوسیله کونیدیای سبز تازه، پوشیده می شود.


آسپرژیلوزیس
این بیماری بوسیله انواع مختلف آسپرژیلوس و استریگماهای مربوط به خانوادۀ مونیلیا ایجاد می گردد.که از قارچهای ناقص م یباشندو در حدود یک دوجین از انواع آن می توانند کرم ابریشم را آلوده کنند که در این ارتباط آسپرژیلوس فلاوی و آسپرژیلوس اریزا البته معمولتر می باشند. مراحل رشد قارچ
شامل میسلیوم رویا ، کونیدیوم و میسلیوم هوایی است.


علائم :
این بیماری بیشتر مراحل اول و دوم لاروی را تحت تاثیر قرار می دهد ،و لی نمی تواند رشد آن ر امتوقف سازد. لارو بیمارخوردن برگ توت را متوقف می کند و دچار سستی ورخوت شده ،پوست دارای تلالوءلوی خاصی می گردد و سر انجام مرگ فرا م یرسد . پیش از مرگ، سرو سینه لارو اتساع پیدا کرده
و استفراغ می کند . یک روز بعد از مرگ میسلیوم های هوایی ظاهر شده و سپس کونیدیاها تمام بدن را می پوشانند و بسته به نوع قارچ ،رنگ آن بر روی بدن متفاوت است. سختی لاشۀ کرم ابریشم بعدازمرگ محدود به محل نفوذ قارچ است، اما قسمت های دیگر لاشۀ کرم ابریشم ،سیاه و گندیده می گردد.
کنترل و پیشگیری :
این برنامه مانند کنترل موسکاردین است و اصلی ترین منبع آلودگی لوازم و وسایل پرورش که به قارچ آلوده شده اند ، می باشد. برای ضدعفونی می توان از محلول اهک 5% استفاده کرد.

ضدعفونی سالن پرورش
1-فرمالین 2-3% برای هر متر مربع یک لیتر
2-هیپو کلریت سدیم 2/0-3/0درصد بصورت اسپری
3-آهک کشته 5%


ضدعفونی بدن کرم ابریشم
در مراحل مختلف لاروی متفاوت است
1-فرمالین: در مرحله اول و دوم لاروی 2/0% مرحله سوم 5/0% ، چهارم 6/0% و مرحله پنجم 8/0%
2-آهک
پودر آهک کشته 96 % را به میزان 2 تا 3 گرم ،در مراحل اولیه لاروی و به میزان 4 تا 5 گرم درمراحل چهارم وپنجم لاروی، برای هر 1/0 متر مربع سطح بدن روی بدن کرم ها بکار می رود. / بعد از کاربرد آهک یا فرمالین با پارافین یا کاغذ، سطح بدن را پوشاندو پس از یک ساعت و نیم آنها را برداشت

مورد مراجعه به آزمایشگاه مرکزی

در تاریخ 8/3/89نمونه ای از تلفات کرم ابریشم به آزمایشگاه مرکزی ارسال گردید.
طبق نظرات صاحب نمونه تلفات بالا بوده و بیشتر تلف شده ها دارای تغییر رنگ به قرمز و صورتی بوده وحالات استفراغ مشاهده می گردد.

در بررسی بعمل آمده مشاهده گردید که محل نگه داری و شرایط بهداشتی کاملا نامناسب بوده و جهت تنیدن پیله از خار استفاده می گردد.
در ابتدا از نمونه مورد نظر کشت میکروبی بر روی محیط کشت مک کانکی و بلاد آگار بعمل آمد
روز بعد از کلونی های ایجاد شده مجددا جهت گرفتن تک پرگنه کشت انجام گردید
تست آنتی بیو گرام از باکتری مورد نظر بر روی محیط کشت مولر هینتون آگار و ایجاد رنگدانه صورتی در محیط
نهایتا با استفاده از تستهای تکمیلی باکتری serratia Marcescenseاز نمونه جدا
گردید.