"Pejman"
دستیار مدیر مهندسی کشاورزی گیاهان دارویی
بيماري آنفلوانزاي مرغي وراهکار مبارزه با آن
مقدمه
آنفلوانزا چتر سلامتی بشر را ويران خواهد کرد ؟!
ويروسهای آنفلوانزا يا ارتو ميکسو ويروسها نوعی بيماری بسيار واگير هستند که در دستگاه تنفس، گوارش و اعصاب جايگزين شده ، گاهی در طيور مرگ و مير بسيار شديدی ايجاد مي نمايد . اين ويروسها به دو گروه شامل ويروسهای آنفلوانزای با قدرت بيماری زايي بيشتر (HPAI ) وويروسهای آنفلوانزای با قدرت بيماريزايي نه چندان زياد(nHPAI) طبقه بندی شده اند . عفونت آنفلوانزا در گونه های مختلف پرندگان در يايي مهاجر و آبزی در سراسردنيا مشاهده شده و اين پرندگان به عنوان مخزن و منبع ويروس های آنفلوانزای طيور محسوب ميشوند . اگر چه ويروسهایnHPAI از بيشتر گونه های پرندگان اهلی جدا شده اند ولی صنعت مرغداری و بوقلمون تا کنون بيشترين خسارت حاصله از آنفلوانزای را متحمل شده است . زنوم ويروسها ی آنفلوانزا حاوی RNA و از 8 قطعه مجزا تشکيل يافته است . به همين دليل شيوع بسيار با لای باز آرايي ژنتيکی از مشخصات بارز اين ويروس ها بوده و به عنوان سدی بزرگ در راه کنترل و پيشگيری بيماری آنفلوانزا بحساب می آيد . بر اساس پادگن های نوکلئو کپسيد يا ماتريکس ، ويروسهای آنفلوانزا به سه تيپ A-B-C طبقه بندی شده و تيپ A عامل اکثر همه گيريهای آنفلوانزای طيور و دامها و همچنين عامل مرگ ميليونها انسان در قرن حاضر بوده است . مهمترين پادگن های سطحی ويروس های آنفلوانزا ، هماگلو تينين HA) ) و نورا مينيدازNA) ) ميباشد. اين پادگنها مبنای سرو تيپاژويروسهای آنفلوانزا بوده ، تا کنون 15 تحت سروتيپ H و 9 تحت سروتيپ N گزارش شده است . کليه تحت سروتيپهای ويروسهای آنفلوانزا از پرندگان اهلی جدا شده است .و يروسهای آنفلوانزا در دستگاه تنفس و گوارش پرندگان آلوده تکثير پيدا می کند انتقال مستقيم ويروس از پرنده ای به پرنده ديگر از طريق آئروسل و ذرات معلق منتشره از دستگاه تنفس و مدفوع و انتقال غير مستقيم از طريق آب يا غذای آلوده انجام مي گيرد . به دليل آنکه پرندگان دريايي مهاجر و آبزی براحتی می توانند بطور همزمان با ويروسهايي که از نظر پادگنهای Hو N متفاوت هستند آلوده شوند ، لذا آنفلوانزای طيور احتمالا هميشه به عنوان يک بيماری غير قابل پيش بينی با قی خواهد ماند .
در مورد آنفلوانزا در ايران سوالات بي شماری پيش می آيد ک چندی از آنها به قرار زير است وبا يد کارشناسان صاحب نظر در اين مورد بتوانند پاسخ داده و راهکارهای عملی و قابل اجرا در کشور ايجاد کنند . وحتی برای آمادگی مانورهايی برگزار شود تا سيستم مربوطه خود را در موقعيتهای لازم محک زده باشد و کاستی ها را قبل از بروز خطر شناسايي کند.
1) ساختار مرغداريها در کشور ما چگونه است و آيا می تواند با ساختار مرغداريها در کشورهايي که با آنفلوانزا مبارزه کرده اند مقايسه کرد ؟
2) وسعت جغرافيايي کشور با تنوع آب وهوايي زياد چه تا ثيری در گسترش ويا انتشار بيماری دارد ؟
3) با توجه به توانايي انتقال آنفلوانزا از راه گرد و غبا رو وجود مرغداريهای بيشمار کشور در محدوده های پر گرد و غبار وطوفان خيز راهکار مبارزه با ويروس چگونه است ؟
4) با توجه به داد وستد جوجه ، مرغ زنده ، کود مرغی و نهاده های غذائی دام و طيور بدون برنامه چگونه ميتوانيم هم به توليد فکر کنيم و هم از انتشار بيماری جلوگيری نماييم؟
5) با توجه به تعدد بي شمار روستاها و مرغهای خانگی در کنار مرغداريهای صنعتی چگونه بايد با اين موضوع برخورد نماييم ؟
6) با توجه به فرهنگ کبوتر داری در کشور حتی در شهرهايي همچون تهران چگونه ميتوانيم خود را در مقابل شيوع احتمالی بيماری مصون بداريم ؟
7) تمرکز کارخانه های جوجه کشی در شمال و شمال غرب کشور و همجواری آنها با کشورهای در گير اين بيماری، در صورت شيوع احتمالی ،مرغداريهای مناطق ديگر کشور چگونه مي توانند به فعاليت خود ادامه دهند ؟
8) با توجه به شروع فصل سرما در کشور وبروز بيماری آنفلوانزای انسانی به طور گسترده ( در سالهای گذشته تجربه شده است ) چقدر قدرت آنرا داريم که از تداخل گسترده ويروس انسانی و طيور جلوگيری کنيم ؟
9) چند درصد مرغداريهای کشور آلوده به تحت سروتيپ H9N2 هستند و مادر اين سالها چقدر توانسته ايم اين ويروس راکنترل کنيم ؟!
10) چقدر امنيت زيستی در صنعت طيور و صنايع وابسته رعايت ميشود ؟
11) چند در صد کارشناسان، مرغداران و کارگران مرغداری به عوامل امنيت زيستی ايمان دارند و آن را اجرا ميکنند ؟
12) سازمان دامپزشکی در چند درصد مناطق کشور ميتواند به طورهمزمان عمليات اجرايي برای کنترل بيماری انجام دهد ؟
13) چقدر نيرو ، امکانات ، مواد آزمايشگاهی و لوازم در کشور داريم که بتوانيم در سطح گسترده بر ضد اين ويروس عمليات انجام دهيم ؟
14) اساساً دولت چقدر از جايگاه مرغداريها ، مرغان خانگی و پرندگان زينتی خبر دارد ؟ آيا فکری برای وجود کلاغها ، فاخته ها وگنجشکها داريم؟
15) کشتارگاهها و فروشگاههای کشور در چه سطحی از استاندارد قرار دارند ؟و هزاران سوال جزئی ديگر که اگر به هر يک پرداخته نشود ميتواند راه نفوذی برای آنفلوانزای فوق حاد در بين طيور و حتی جامعه ما باشد .تجربيات در کشور ما نشان داده که هر وقت ويروسی اراده وارد شدن به کشور ما را کرده با فراغ بال همه جا را فتح کرده است !!
در اين مقا له سعی خواهد شد ضمن درک خطر آنفلوانزا مارا به راهکارهای مبارزه همه جانبه با اين بيماری جسورراهنمايي نمايد .
هرکه دور از حالت ايشان بود پيشش آن آوازها يکسان بود
درسهايی برای آينده
همه ما ميتوانيم از تجربه های ديگران استفاده کنيم . جديدترين و جدي ترين مورد شيوع آنفلوانزای مرغی اخير اهميت داشتن يک برنامه مناسب برای مقابله با يک شيوع تازه را حد اقل بايد به ما بياموزد . اگر اين بيماری دوباره شيوع پيدا کند آيا ميدانيد چه بايد کرد؟ درهر صنعت دامپروری برای تامين موفقيت اقتصادی کنترل مؤثر بيماری مسری ضروری است . هزينه اين بيماری ها ميتواند منجر به نابودی صنعت و ورشکستگی اقتصادی شود . مرگ ومير، کاهش بهره وری ، کاهش ارزش محصولات و هزينه های کنترل بيماری از جمله خسارات مستقيم اين بيماری است شيوع اين بيماری هزينه های غيرمستقيم نيز تحميل مينمايد که به راهکارهای کنترل بيماری مربوط ميشود . مانند : محدوديتهای جابجايی ( قرنطينه ) ، حفظ بهداشت عمومی ، چالشهای مربوط به ايجاد آرامش در پرندگان و اثرات اجتماعی – اقتصادی – بر روی دامپروران ، صنايع وابسته ، مصرف کنندگان و اقتصاد محلی .
آنفلوانزای مرغی يک بيماری ويروسی است که در بين بيماريهای ماکيان ميتواند يکی ازپر هزينه ترين و خسارت آميزترين بيماريها باشد. جدول شماره (1) خلاصه ای از خسارات اقتصادی سه فقره از شديدترين شيوع آنفلوانزای مرغی اخير را نشان ميدهد .
جدول ( 1) هزينه شيوع بيماری آنفلوانزای مرغی در20 سال اخير
تاريخ و مکان شيوع
هزينه
پنسيلوانيا ، آمريکا 1983-- 1984
نابودی 17 ميليون پرنده/ 350 ميليون دلار
ايتاليا 2000 ---1999
نابودی 14 ميليون پرنده / 200 ميليون پوند
هلند 2003
نابودی 30 ميليون پرنده / 750 ميليون پوند
اگر چه اين آمار و ارقام وحشت آور است با اين وجود تصوير کاملی از وسعت تأثيرات اقتصادی – اجتماعی چنين بيماری به سرعت فرا گير را که بندرت محدود به مرزهای ملی ميشود نشان نمی دهد . حتیاگر سيستمهای غرامت دهنده نيزوجود داشتند با اين حال غالباً شرکتهای بزرگ و کوچک مجبور به ترک اين شغل تجاری می شوند و بازارهای صادراتی به صورت غير قابل جبرانی آسيب می بيند . شواهدی دال بر احتمال فزاينده يک شيوع فراگير آنفلوانزای مرغی و جود دارد .
جدول شماره 2 ليستی از شيوع گسترده آنفلوانزای مرغی بيماری زا در بين ماکيان را از سال 1995 نشان مي دهد .
A/Chicken/Scotland/59 (H5N1)
A/Turkey/England/63(H7N3)
A/Turkey/Ontario/7732/66(H5N9)
A/Chicken/ Victoria/76(H7N7)
A/Chicken/Germany/79(H7N7)
A/Turkey/England/199/79(H7N7)
A/Chicken/Pennsylvania/1370/83(H5N2)
A/Turkey/Ireland/1378/83(H5N8)
A/Chicken// Victoria/85(H7N7)
A/Turkey/ England/50-92/91(H5N1)
A/Chicken/Victoria/92(H7N3)
A/Chicken/Queensland/667-6/94(H7N3)
A/Chicken/Mexico/8623-607/94(H5N2)
A/Chicken/Pakestan/447/94(H7N3)
A/Chicken/NSW/97(H7N4)
A/Chicken/Hong Kong/97(H5N1)
A/Chicken/Italy/330/97(H5N2)
A/Turkey/Italy/99(H7N1)
A/Chicken/Chile/2002(H7N3)
A/Chicken/Netherlands/2003(H7N7)
در اين جدول ميتوان مشاهده کرد که نيمی از اين 20 مورد از شيوع بيماريها بين 1959 – 1991 رخ داده ولی ده مورد اخير آن تنها در فاصله يک دهه گذشته اتفاق افتاده است .
تلاشهای فوق العاده ای از سوی دولتها ، دامپزشکان و صاحبان صنايع برای نابودی و جلوگيری شيوع بيماريها انجام گرفته است .
به هر حال آيا ما برای عبرت آموزی از اين بيماريها وقت کافی ميگذاريم ؟ متأ سفانه معمولاً جواب منفی است .!
آيا ما بايستی اثرات يا پيامدهایديگر بلايای اصلی بهداشتی حيوانی را مانند بيماری نيوکاسل در مرغداريهارا مورد ملاحظه و رسيدگی قرار دهيم ؟ پاسخ قطعاً مثبت است .
دفتر بين المللی ( (OIEدرحال بازنگری قوانين مربوط به کنترل آنفلوانزای مرغی است و کل صنعت بايد خود را در اين مباحث درگير نمايد تا با بازبينی تجارب گذشته بهترين راه را برای آينده انتخاب کند . هدف از اين مقاله بر جسته کردن مواردی است که صنعت مرغداری، دامپزشکان اين صنعت و قانون گزاران ( ملی و بين المللی ) در دوره های عدم شيوع اين بيماری ، بايد مورد توجه قرار دهند .
- دشمن خود را بشناس !
برای اعمال موثر ترين کنترل و شيوه های پيشگيری ضروری است که هر صنعت جديد ترين ، قويترين و دقيقترين داده های علمی در باره آنفلوانزای مرغی را در اختيار داشته باشد . تا مين اين هدف نياز مند سرمايه گذاری مستمر در جنبه های مختلف از جمله تشخيص بيماری ، تعيين و توصيف ويروسهای مربوطه ميباشد . همچنين ضروری است تکنيک های ارزان ، سريع و دقيقی را برای تشخيص و تعيين ويروسها در اختيا رداشت .کسب اين نوع اطلاعات برای موارد ذيل ضروری است : 1) تشخيص سريع بيماری 2) شناخت مراکز واقعی و احتمالی انتشار آلودگی 3) دستيابی به تحليل ريسک در مقابل خطر واقعی 4) دسته بندی اقدامات کنترل متمرکز و واقعی .
البته بديهی است برای انجام کارهای دراز مدت در اين زمينه نياز به مراکز بسيار خوب و بودجه کافی می باشد . در مواردی که احتمال شيوع اين بيماری محدود به کشورها و مناطق خاصی می شود ضروری است که بر انبارهای تجاری محصولات و همچنين مخازن آب پرندگان وحشی نظارت مستمر صورت گيرد . در اين نظارت ها با يستی وجود يا عدم وجود شيوع محدود (LPAI ) يا گسترده و پر خطرHPAI)) ويروسهای بيماری آنفلوانزای مرغی مورد ارزيابی قرار گيرد .
اهميت مقابله با ويروسهای پر خطر HPAI)) بر همگان آشکار است اما برخی از انواع ويروسهای کم خطر (LPAI) به ويژه H5,H7 در زمان ابتلای پرندگان حساس به اين نوع ويروسها امکان تبديل شدن به ويروسهای پر خطر(HPAI) را دارند .بنا بر اين وجود اين نوع ويروسها در منابع آب پرندگان وحشی به ويژه پرندگانی که به راههای دور مهاجرت می کنند از اهميت بالايی برخوردار است
- پرندگان خود را بشناس !
قانون گزاران بايستی برای اجرای موثر يک راهبرد کنترل نسبت به موارد زير آگاهی داشته باشند
مقدمه
آنفلوانزا چتر سلامتی بشر را ويران خواهد کرد ؟!
ويروسهای آنفلوانزا يا ارتو ميکسو ويروسها نوعی بيماری بسيار واگير هستند که در دستگاه تنفس، گوارش و اعصاب جايگزين شده ، گاهی در طيور مرگ و مير بسيار شديدی ايجاد مي نمايد . اين ويروسها به دو گروه شامل ويروسهای آنفلوانزای با قدرت بيماری زايي بيشتر (HPAI ) وويروسهای آنفلوانزای با قدرت بيماريزايي نه چندان زياد(nHPAI) طبقه بندی شده اند . عفونت آنفلوانزا در گونه های مختلف پرندگان در يايي مهاجر و آبزی در سراسردنيا مشاهده شده و اين پرندگان به عنوان مخزن و منبع ويروس های آنفلوانزای طيور محسوب ميشوند . اگر چه ويروسهایnHPAI از بيشتر گونه های پرندگان اهلی جدا شده اند ولی صنعت مرغداری و بوقلمون تا کنون بيشترين خسارت حاصله از آنفلوانزای را متحمل شده است . زنوم ويروسها ی آنفلوانزا حاوی RNA و از 8 قطعه مجزا تشکيل يافته است . به همين دليل شيوع بسيار با لای باز آرايي ژنتيکی از مشخصات بارز اين ويروس ها بوده و به عنوان سدی بزرگ در راه کنترل و پيشگيری بيماری آنفلوانزا بحساب می آيد . بر اساس پادگن های نوکلئو کپسيد يا ماتريکس ، ويروسهای آنفلوانزا به سه تيپ A-B-C طبقه بندی شده و تيپ A عامل اکثر همه گيريهای آنفلوانزای طيور و دامها و همچنين عامل مرگ ميليونها انسان در قرن حاضر بوده است . مهمترين پادگن های سطحی ويروس های آنفلوانزا ، هماگلو تينين HA) ) و نورا مينيدازNA) ) ميباشد. اين پادگنها مبنای سرو تيپاژويروسهای آنفلوانزا بوده ، تا کنون 15 تحت سروتيپ H و 9 تحت سروتيپ N گزارش شده است . کليه تحت سروتيپهای ويروسهای آنفلوانزا از پرندگان اهلی جدا شده است .و يروسهای آنفلوانزا در دستگاه تنفس و گوارش پرندگان آلوده تکثير پيدا می کند انتقال مستقيم ويروس از پرنده ای به پرنده ديگر از طريق آئروسل و ذرات معلق منتشره از دستگاه تنفس و مدفوع و انتقال غير مستقيم از طريق آب يا غذای آلوده انجام مي گيرد . به دليل آنکه پرندگان دريايي مهاجر و آبزی براحتی می توانند بطور همزمان با ويروسهايي که از نظر پادگنهای Hو N متفاوت هستند آلوده شوند ، لذا آنفلوانزای طيور احتمالا هميشه به عنوان يک بيماری غير قابل پيش بينی با قی خواهد ماند .
در مورد آنفلوانزا در ايران سوالات بي شماری پيش می آيد ک چندی از آنها به قرار زير است وبا يد کارشناسان صاحب نظر در اين مورد بتوانند پاسخ داده و راهکارهای عملی و قابل اجرا در کشور ايجاد کنند . وحتی برای آمادگی مانورهايی برگزار شود تا سيستم مربوطه خود را در موقعيتهای لازم محک زده باشد و کاستی ها را قبل از بروز خطر شناسايي کند.
1) ساختار مرغداريها در کشور ما چگونه است و آيا می تواند با ساختار مرغداريها در کشورهايي که با آنفلوانزا مبارزه کرده اند مقايسه کرد ؟
2) وسعت جغرافيايي کشور با تنوع آب وهوايي زياد چه تا ثيری در گسترش ويا انتشار بيماری دارد ؟
3) با توجه به توانايي انتقال آنفلوانزا از راه گرد و غبا رو وجود مرغداريهای بيشمار کشور در محدوده های پر گرد و غبار وطوفان خيز راهکار مبارزه با ويروس چگونه است ؟
4) با توجه به داد وستد جوجه ، مرغ زنده ، کود مرغی و نهاده های غذائی دام و طيور بدون برنامه چگونه ميتوانيم هم به توليد فکر کنيم و هم از انتشار بيماری جلوگيری نماييم؟
5) با توجه به تعدد بي شمار روستاها و مرغهای خانگی در کنار مرغداريهای صنعتی چگونه بايد با اين موضوع برخورد نماييم ؟
6) با توجه به فرهنگ کبوتر داری در کشور حتی در شهرهايي همچون تهران چگونه ميتوانيم خود را در مقابل شيوع احتمالی بيماری مصون بداريم ؟
7) تمرکز کارخانه های جوجه کشی در شمال و شمال غرب کشور و همجواری آنها با کشورهای در گير اين بيماری، در صورت شيوع احتمالی ،مرغداريهای مناطق ديگر کشور چگونه مي توانند به فعاليت خود ادامه دهند ؟
8) با توجه به شروع فصل سرما در کشور وبروز بيماری آنفلوانزای انسانی به طور گسترده ( در سالهای گذشته تجربه شده است ) چقدر قدرت آنرا داريم که از تداخل گسترده ويروس انسانی و طيور جلوگيری کنيم ؟
9) چند درصد مرغداريهای کشور آلوده به تحت سروتيپ H9N2 هستند و مادر اين سالها چقدر توانسته ايم اين ويروس راکنترل کنيم ؟!
10) چقدر امنيت زيستی در صنعت طيور و صنايع وابسته رعايت ميشود ؟
11) چند در صد کارشناسان، مرغداران و کارگران مرغداری به عوامل امنيت زيستی ايمان دارند و آن را اجرا ميکنند ؟
12) سازمان دامپزشکی در چند درصد مناطق کشور ميتواند به طورهمزمان عمليات اجرايي برای کنترل بيماری انجام دهد ؟
13) چقدر نيرو ، امکانات ، مواد آزمايشگاهی و لوازم در کشور داريم که بتوانيم در سطح گسترده بر ضد اين ويروس عمليات انجام دهيم ؟
14) اساساً دولت چقدر از جايگاه مرغداريها ، مرغان خانگی و پرندگان زينتی خبر دارد ؟ آيا فکری برای وجود کلاغها ، فاخته ها وگنجشکها داريم؟
15) کشتارگاهها و فروشگاههای کشور در چه سطحی از استاندارد قرار دارند ؟و هزاران سوال جزئی ديگر که اگر به هر يک پرداخته نشود ميتواند راه نفوذی برای آنفلوانزای فوق حاد در بين طيور و حتی جامعه ما باشد .تجربيات در کشور ما نشان داده که هر وقت ويروسی اراده وارد شدن به کشور ما را کرده با فراغ بال همه جا را فتح کرده است !!
در اين مقا له سعی خواهد شد ضمن درک خطر آنفلوانزا مارا به راهکارهای مبارزه همه جانبه با اين بيماری جسورراهنمايي نمايد .
هرکه دور از حالت ايشان بود پيشش آن آوازها يکسان بود
درسهايی برای آينده
همه ما ميتوانيم از تجربه های ديگران استفاده کنيم . جديدترين و جدي ترين مورد شيوع آنفلوانزای مرغی اخير اهميت داشتن يک برنامه مناسب برای مقابله با يک شيوع تازه را حد اقل بايد به ما بياموزد . اگر اين بيماری دوباره شيوع پيدا کند آيا ميدانيد چه بايد کرد؟ درهر صنعت دامپروری برای تامين موفقيت اقتصادی کنترل مؤثر بيماری مسری ضروری است . هزينه اين بيماری ها ميتواند منجر به نابودی صنعت و ورشکستگی اقتصادی شود . مرگ ومير، کاهش بهره وری ، کاهش ارزش محصولات و هزينه های کنترل بيماری از جمله خسارات مستقيم اين بيماری است شيوع اين بيماری هزينه های غيرمستقيم نيز تحميل مينمايد که به راهکارهای کنترل بيماری مربوط ميشود . مانند : محدوديتهای جابجايی ( قرنطينه ) ، حفظ بهداشت عمومی ، چالشهای مربوط به ايجاد آرامش در پرندگان و اثرات اجتماعی – اقتصادی – بر روی دامپروران ، صنايع وابسته ، مصرف کنندگان و اقتصاد محلی .
آنفلوانزای مرغی يک بيماری ويروسی است که در بين بيماريهای ماکيان ميتواند يکی ازپر هزينه ترين و خسارت آميزترين بيماريها باشد. جدول شماره (1) خلاصه ای از خسارات اقتصادی سه فقره از شديدترين شيوع آنفلوانزای مرغی اخير را نشان ميدهد .
جدول ( 1) هزينه شيوع بيماری آنفلوانزای مرغی در20 سال اخير
تاريخ و مکان شيوع
هزينه
پنسيلوانيا ، آمريکا 1983-- 1984
نابودی 17 ميليون پرنده/ 350 ميليون دلار
ايتاليا 2000 ---1999
نابودی 14 ميليون پرنده / 200 ميليون پوند
هلند 2003
نابودی 30 ميليون پرنده / 750 ميليون پوند
اگر چه اين آمار و ارقام وحشت آور است با اين وجود تصوير کاملی از وسعت تأثيرات اقتصادی – اجتماعی چنين بيماری به سرعت فرا گير را که بندرت محدود به مرزهای ملی ميشود نشان نمی دهد . حتیاگر سيستمهای غرامت دهنده نيزوجود داشتند با اين حال غالباً شرکتهای بزرگ و کوچک مجبور به ترک اين شغل تجاری می شوند و بازارهای صادراتی به صورت غير قابل جبرانی آسيب می بيند . شواهدی دال بر احتمال فزاينده يک شيوع فراگير آنفلوانزای مرغی و جود دارد .
جدول شماره 2 ليستی از شيوع گسترده آنفلوانزای مرغی بيماری زا در بين ماکيان را از سال 1995 نشان مي دهد .
A/Chicken/Scotland/59 (H5N1)
A/Turkey/England/63(H7N3)
A/Turkey/Ontario/7732/66(H5N9)
A/Chicken/ Victoria/76(H7N7)
A/Chicken/Germany/79(H7N7)
A/Turkey/England/199/79(H7N7)
A/Chicken/Pennsylvania/1370/83(H5N2)
A/Turkey/Ireland/1378/83(H5N8)
A/Chicken// Victoria/85(H7N7)
A/Turkey/ England/50-92/91(H5N1)
A/Chicken/Victoria/92(H7N3)
A/Chicken/Queensland/667-6/94(H7N3)
A/Chicken/Mexico/8623-607/94(H5N2)
A/Chicken/Pakestan/447/94(H7N3)
A/Chicken/NSW/97(H7N4)
A/Chicken/Hong Kong/97(H5N1)
A/Chicken/Italy/330/97(H5N2)
A/Turkey/Italy/99(H7N1)
A/Chicken/Chile/2002(H7N3)
A/Chicken/Netherlands/2003(H7N7)
در اين جدول ميتوان مشاهده کرد که نيمی از اين 20 مورد از شيوع بيماريها بين 1959 – 1991 رخ داده ولی ده مورد اخير آن تنها در فاصله يک دهه گذشته اتفاق افتاده است .
تلاشهای فوق العاده ای از سوی دولتها ، دامپزشکان و صاحبان صنايع برای نابودی و جلوگيری شيوع بيماريها انجام گرفته است .
به هر حال آيا ما برای عبرت آموزی از اين بيماريها وقت کافی ميگذاريم ؟ متأ سفانه معمولاً جواب منفی است .!
آيا ما بايستی اثرات يا پيامدهایديگر بلايای اصلی بهداشتی حيوانی را مانند بيماری نيوکاسل در مرغداريهارا مورد ملاحظه و رسيدگی قرار دهيم ؟ پاسخ قطعاً مثبت است .
دفتر بين المللی ( (OIEدرحال بازنگری قوانين مربوط به کنترل آنفلوانزای مرغی است و کل صنعت بايد خود را در اين مباحث درگير نمايد تا با بازبينی تجارب گذشته بهترين راه را برای آينده انتخاب کند . هدف از اين مقاله بر جسته کردن مواردی است که صنعت مرغداری، دامپزشکان اين صنعت و قانون گزاران ( ملی و بين المللی ) در دوره های عدم شيوع اين بيماری ، بايد مورد توجه قرار دهند .
- دشمن خود را بشناس !
برای اعمال موثر ترين کنترل و شيوه های پيشگيری ضروری است که هر صنعت جديد ترين ، قويترين و دقيقترين داده های علمی در باره آنفلوانزای مرغی را در اختيار داشته باشد . تا مين اين هدف نياز مند سرمايه گذاری مستمر در جنبه های مختلف از جمله تشخيص بيماری ، تعيين و توصيف ويروسهای مربوطه ميباشد . همچنين ضروری است تکنيک های ارزان ، سريع و دقيقی را برای تشخيص و تعيين ويروسها در اختيا رداشت .کسب اين نوع اطلاعات برای موارد ذيل ضروری است : 1) تشخيص سريع بيماری 2) شناخت مراکز واقعی و احتمالی انتشار آلودگی 3) دستيابی به تحليل ريسک در مقابل خطر واقعی 4) دسته بندی اقدامات کنترل متمرکز و واقعی .
البته بديهی است برای انجام کارهای دراز مدت در اين زمينه نياز به مراکز بسيار خوب و بودجه کافی می باشد . در مواردی که احتمال شيوع اين بيماری محدود به کشورها و مناطق خاصی می شود ضروری است که بر انبارهای تجاری محصولات و همچنين مخازن آب پرندگان وحشی نظارت مستمر صورت گيرد . در اين نظارت ها با يستی وجود يا عدم وجود شيوع محدود (LPAI ) يا گسترده و پر خطرHPAI)) ويروسهای بيماری آنفلوانزای مرغی مورد ارزيابی قرار گيرد .
اهميت مقابله با ويروسهای پر خطر HPAI)) بر همگان آشکار است اما برخی از انواع ويروسهای کم خطر (LPAI) به ويژه H5,H7 در زمان ابتلای پرندگان حساس به اين نوع ويروسها امکان تبديل شدن به ويروسهای پر خطر(HPAI) را دارند .بنا بر اين وجود اين نوع ويروسها در منابع آب پرندگان وحشی به ويژه پرندگانی که به راههای دور مهاجرت می کنند از اهميت بالايی برخوردار است
- پرندگان خود را بشناس !
قانون گزاران بايستی برای اجرای موثر يک راهبرد کنترل نسبت به موارد زير آگاهی داشته باشند