بهترین شیوه ی حفظ قرآن کریم چیست؟

Nazi_Elite

عضو جدید
کاربر ممتاز
بسم الله الرحمن الرحیم
حدیث ثقلین یکی از حدیث‌های متواتر پیامبر اسلام است.
انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله وعترتی ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا بعدی: کتاب الله فیه‌الهدی والنور حبل ممدود من السماء الی الارض وعترتی اهل بیتی وان اللطیف الخبیر قد اخبرنی‌انهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض وانظروا کیف تخلفونی فیهما
«من در میان شما دو امانت نفیس و گرانبها می‌گذارم یکی کتاب خدا قرآن و دیگری عترت و اهل بیت خودم. مادام که شما به این دو دست بیازید هرگز گمراه نخواهید شد و این دو یادگار من هیچ گاه از هم جدا نمی‌شوند.»

برای پاسخ دادن به این سوال بهتر است ابتدا به سوالات دیگر بپردازیم ، مثل:
چرا قرآن را حفظ میكنم؟
چه فايده ه‏ایی دارد؟
حفظ قرآن چه کمکی به من میکند؟
ازچه سنی قرآن را حفظ کنیم بهتر است؟
قرآن چيست؟
سخن كيست؟
روى من چه اثراتى ممكن است داشته باشد؟
چقدر به قرآن علاقه دارم؟
چه چيزى از قرآن براى من مهمتر است؟
چه كتابى از اين مهمتر است؟
.
.
.
و
بهترین شیوه حفظ قرآن کریم چیست؟
برای پاسخ به سوال آخر از چند منبع مطالبی را انتخاب و دراختیار دوستان قرار می دهم
اگر کسی حافظ قرآن است یا تجربه ای در این زمینه دارد حتما ما را مطلع کند تا انگیزه افرادی مثل من که اطلاعات کمی در این زمینه دارند برای حفظ بیشتر شود
ایام به کام




حفّاظ قرآن، دوستان خدایند!

همه می توانند حافظ قرآن شون!
 
آخرین ویرایش:

Nazi_Elite

عضو جدید
کاربر ممتاز
براى حفظ قرآن لازم است به موارد ذيل توجه نموده و عامل باشيد:
1- تصميم جدى و باقى ماندن بر تصميم.
2- جواب‏هاى قانع كننده‏اى براى سؤال‏هاى ذيل داشته باشيد، چرا حفظ مى‏كنم؟ فايده‏اش چيست؟ قرآن چيست؟ سخن كيست؟ روى من چه اثراتى ممكن است داشته باشد؟ چقدر به قرآن علاقه دارم؟ چه چيزى از قرآن براى من مهمتر است؟ چه كتابى از اين مهمتر است؟ و...
3- قرائت صحيح و روان قرآن، در هيچ جاى قرآن مشكل قرائت نداشته باشيد.
4- استفاده از يك قرآن (خط عثمان‏طه) بدون ترجمه در هنگام حفظ به معانى كمتر بينديشيد انرژى را در ترجمه هدر ندهيد.
5- با صوت قرآن مأنوس باشيد و مرتباً نوار گوش كنيد. سعى كنيد جزء به جزء گوش دهيد و يا از نوارهاى تكرارى (مثل سه بار تكرار آقاى پرهيزكار)استفاده كنيد. از نوارى استفاده كنيد كه قرائت صحيح ترتيل دارد و دوست داريد.
6- وقت؛ وقت را به دو قسمت كنيد:
1- براى حفظ،
2- براى تكرار. زمان حفظ ثابت باشد و بهتر است در مكانى آرام و اوائل صبح بعد از نماز صبح باشد و تكرار هر موقع بود مهم نيست شب يا روز.
7- قسمتى از قرآن را انتخاب كنيد (يك صفحه يا چند آيه) بستگى به استعداد خودتان دارد اول ده مرتبه آن را بخوانيد (از روى متن) و سپس از حفظ براى كسى بخوانيد كه او غلطهاى شما را بگويد.
8- آيه به آيه از حفظ بخوانيد.
9- در مكان ثابت اثر بيشترى دارد دنبال جايى باشيد كه به شما احساس آرامش مى‏دهد عجله نكنيد، حوصله داشته باشيد و مطمئن باشيد كه شما حافظ قرآن خواهى شد. بلكه بالاتر قرآن حافظ شما خواهد بود.
10- هرگونه كه حفظ مى‏كنيد به همان روش تكرار كنيد.
11- سعى كنيد در هنگام حفظ، زبان كار كند، صدا بيرون بيايد، شمرده شمرده وبا تأنى بخوانيد.
12- صداى خودتان را ضبط كنيد مجدداً گوش كنيد.
13- هر روز كه حفظ مى‏كنيد از اول محفوظات را از حفظ بخوانيد، بعداً هفته‏اى يك بار و به مرور زمان ماهى يك بار دوره كامل داشته باشيد و بعداً هر سه ماه يك بار اگر به اين نحو حفظ كنيد تا قيامت هم فراموش نمى‏كنيد و قرآن خودش در سختى‏ها يار و مددكارت خواهد بود.

*منبع
سایت نهاد

راه های باقی ماندن محفوظات و فراموش نکردن آنها

برای این امر، دو روش وجود دارد:
روش اول، روش فردی؛ به این صورت که هر هفته یک ختم قرآن شود و حافظین قرآن در قدیم این کار را می کردند تا محفوظات خود را فراموش نکنند. توضیح مطلب این که روز شنبه از اول قرآن تا سوره ی مائده؛ یک شنبه، از سوره ی مائده تا یونس؛ دوشنبه، از یونس تا اسراء؛ سه شنبه از اسراء تا شعراء؛ چهار شنبه از شعراء تا صافات؛ پنج شنبه از صافات تا ق و جمعه از سوره ی ق تا آخر قرآن.
روش دوم: روش جمعی؛ به این صورت که دو نفر حافظ قرآن هر روز در ساعاتی معین آن چه که از قرآن حفظ کرده اند را برای یک دیگر بخوانند و آن ها را تکرار کنند. در این روش، هم اشتباهات احتمالی برطرف می شود و هم آیات حفظ شده کاملا در ذهن باقی می مانند.



مواردی که باید از آن ها دوری کرد

1ـ نا امیدی: هیچ گاه نباید نا امید شد و باید دانست که با پشتکار و اراده ی قوی است که عده ای توانسته اند به مقام های بالا برسند و حافظ قرآن شوند.
2ـ نباید در حفظ قرآن عجله کرد؛ زیرا نگه داری محفوظات قرآنی، مشکل تر از حفظ قرآن است و این نیاز به پشتکار و استمرار دارد.
3ـ نباید در انتظار تشویق دیگران بود بلکه باید حفظ قرآن فقط برای رضای خدا و انس با قرآن باشد.
4ـ حافظ قرآن باید از پیروی و تقلید از دیگران پرهیز کند؛ زیرا تجربه نشان داده است که عمرِ تقلید کوتاه است و نمی توان بر آن پایدار ماند. البته این به معنای کنار گذاشتن تجربه ی دیگران نیست؛ بلکه منظور یافتن راهی مناسب با قابلیت و استعداد خود است.

 

Nazi_Elite

عضو جدید
کاربر ممتاز
1- روش حفظ:
به سه شیوه می توان آیات را حفظ کرد
الف ـ از طریق تکرار و تمرین.
ب ـ با استفاده از نوارهای ترتیل.
ج ـ با نوشتن آیات.
از میان این سه ، شیوه اول توصیه می شود. اما نکته ای که ذکرش لازم است و به حفظ کردن کمک فراوان می کند این است که هدف فرد نباید تنها اکتفا به حفظ قرآن باشد بلکه با خود اینگونه فکر کند که علاوه بر قرآن مثلاً نهج البلاغه را هم حفظ خواهم کرد. اگر چنین هدفی را تعقیب کند و پشتکار و استمرارش را با مدد از توفیقات الهی همراه سازد می تواند قرآن کریم را زودتر حفظ کند و در عین حال از ادامه کار خسته نشود. چنانکه این امر در طی کردن مدارج مختلف تحصیلی نیز صادق است. دانش آموزی که به مراحل عالی تر فکر کند موفق تر از دیگر دانش آموزی است که این اندیشه را در سر ندارد.


2- شرایط حفظ:
شرایط حفظ را به دو دسته فردی و عمومی می توان تقسیم کرد:
اول شرایط فردی:
1-هر کس در اوایل حفظ باید به طبیعت خودش مراجعه کند و سپس با سه حالت صوتی قوی، متوسط و ضعیف تمرین کند و همینطور از نظر آهنگ خواندن به صورت تند و کند و متوسط تمرین کند و بعد هر کدام از نظر کیفی و کمی برای او بهتر بود و با طبیعتش سازگاری بیشتری داشت همان را انتخاب کند و ادامه دهد. مثلاً فرض کنید می خواهید سوره های نبأ و نازعات و عبس را حفظ کنید. سوره نبأ را با صورت قوی و از نظر آهنگ به صورت تند تکرار کنید. سوره نازعات را با صوت متوسط و آهنگ متوسط تمرین کنید و سوره عبس را با صوت ضعیف و آهنگ کند قرائت کنید و بعد هر کدام از این سه طریق با طبیعت شما سازگارتر بود و زودتر و آسانتر توانستید حفظ کنید همان را ادامه دهید. ولی تجربه نشان داده است که اگر صوت و آهنگ خواندن هر دو متوسط باشد بسیار نیکو بوده و شخص زودتر به نتیجه می رسد.
اینکه گفته می شود صوت و آهنگ متوسط بهتر است به این خاطر است که حفظ کردن، تکرار و تمرین زیاد لازم دارد و ممکن است انسان بعد از مدتی دچار ناراحتی حنجره و یا ناراحتیهای دیگر شود و یا ممکن است زود خسته شود و یا نیازمند صرف وقت زیاد باشد و در نتیجه کم حفظ کند. و آهنگ نیز اگر تند باشد موجب می شود که هنگام تحویل دادن تند تحویل داده شود و این با اصول حفظ منافات دارد و اساساً قرآن را باید با تأمل و تدبر خواند.
2- حفظ قرآن باید در مواقعی که مغز انسان آرامش کامل دارد صورت گیرد تا در ذهن بماند. بنابراین دانش آموزی که از کلاس درس بازگشته و یا کارگری که از کار دست کشیده و یا طلبه و دانشجویی که مدتی را مطالعه نموده است نباید تمریناتش را شروع کند.
نکاتی که در آرامش فکری موثرند عبارتند از:
الف ـ مکان: جایی که برای حفظ در نظر گرفته می شود بسیار با اهمیت است. باید سعی شود مکانی انتخاب شود که اشیاء مختلف با نقش و نگار در دید انسان نباشد چرا که هر کدام ممکن است اشتغالاتی را در ذهن ایجاد کند. بنابراین توصیه می شود که حتی الامکان تمرینات خود را در مکان ثابتی انجام دهید چون تغییر مکان از تمرکز حواس می کاهد. ونیز توصیه می شود اگر پرده و یا دیواری سفید رنگ در مقابل قرار گیرد بهتر است زیرا در آرامش فکر موثر است.
ب ـ زمان: اوقاتی که انسان از آرامش ذهنی برخوردار است عبارت است از اول صبح و قبل از طلوع آفتاب. زیرا انسان با استراحت در شب آرامش فکری و روحی خود را بازیافته است و خداوند نیز می فرماید:
وجعلنا نَوْمَکُمْ سُباتاً .
و خواب شما را وسیله آسایش قرار دادیم.
و یا در جای دیگر می فرماید:
اللهُ الّذی جعَل لکُم اللّیلَ لِتسکُنوا فیه و النّهارَ مُبصراً .
خداوند برای شما شب را قرار داده است تا در شب سکنی و آرامش بگیرد و قرار داده است بر شما روز را تا بیدار باشید و به تلاش و فعالیت بپردازید.
برای تحقق این منظور بهتر است شبها زودتر به خواب رویم تا بتوانیم صبحها زودتر برخیزیم.
ج ـ پرهیز از اشتغالات غیر ضروری: از آنجایی که حافظ قرآن بیش از هر چیز نیاز به آرامش روحی و روانی دارد، باید سعی کند خود را کمتر در معرض اشتغالات متفرق قرار دهد. البته اگر اتفاق پیش بینی نشده ای روی دهد باید تا غلبه کردن و به فراموشی سپردن آن و تسلط بر اعصاب و روان کار حفظ را به تأخیر انداخت و سپس با آرامش خاطر کار را دوباره شروع کرد.
د ـ داشتن نظم در کارها: عدم رعایت نظم در مسایل و کارهای روزمره گاهی اشتغالات، نگرانی ها و اضطرابهای فراوانی را به بار می آورد. مثلاً دانش آموزی که جای کتابها و دفتر هایش مشخص نیست یا مشخص است ولی آنها را جای خود قرار نمی دهد. ممکن است گم شدن یک جزوه درسی روزها و هفته ها آرامش فکری او را سلب کند. و نیز رعایت نظم در حفظ قرآن ضروری است و این خود دارای ابعاد متفاوتی است.
اول: وقت را مشخص کنیم و دیگر آن را تغییر ندهیم و هر روز بر طبق همان وقت مشخص به چفظ قرآن بپردازیم و مانند نمازی که در وقت معین خوانده می شود به رعایت آن پای بند باشیم.
دوم: بهتر است در موقع راه رفتن به حفظ قرآن نپردازیم چون عوارض مطلوبی ندارد.
سوم: تا آخر عمر تکرار محفوظات را ادامه دهیم.
چهارم: کم ولی با کیفیت خوب حفظ کنیم. گاهی بعضی به یکباره روی ذهن خود فشار می آورند و تا مدتی موفقیتهایی را دارند اما بعد خسته می شوند و حفظ را کنار می گذارند. باید بر طبق استعداد و وقت برنامه ریزی، و به آن دقیقاً عمل شود.
3- یکی دیگر از شرایط فردی غذای مناسب و متوسط خوردن است که در حفظ نقش موثری دارد. این سخن به معنی تشویق به پرخوری نیست بلکه منظور غذای مطبوع و به موقع خوردن است. کوتاهی در این مورد گاهی باعث ایجاد عوارضی می شود در حالی که در قرآن کریم آمده است:
فَلْینظُر الإنسانُ الی طَعامِه .
و بعضی در تفسیر آن گفته اند مراد آن است که انسان باید در نوع غذا و طعم و بهداشت آن دقت نماید. و در پارهای احادیث نیز تاکید شده است که صبح باید غذایی کامل خورد و شب غذایی سهل الهضم. و اگر دو عامل تغذیه و بهداشت توسط انسانها رعایت شود از بسیاری بیماریها جلوگیری به عمل می آید.البته باید دانست که پرخوری نیز باعث از کار افتادگی ذهن می شود، همانگونه که کم خوری زیاد آمادگی ذهنی را کاهش می دهد. چرا که جسم و روح با یکدیگر در ارتباطند و نخوردن غذای مناسب روح و ذهن را به دنبال جسم دچار ناراحتی و اختلال می کند. و خلاصه در تناول غذا از افراط و تفریط باید دوری کرد.
دوم شرایط عمومی:
1- برای حفظ کردن باید از یک قرآن مشخص استفاده شود تا آخر تعویض نگردد. در این رابطه بهترین چاپها، چاپ طاهر خوشنویس است. البته از نوع متوسط آن و بدون ترجمه. زیرا اگر قرآن بزرگ باشد گرچه در موقع تمرینات و حفظ کردن ممکن است مفید باشد اما در موقع ارائه دادن به مشکلاتی برخورد می کنیم زیرا هنگام ارائه دادن باید صفحه ای طویل را در ذهن مجیم کنیم و بعد بخوانیم و این امر دشواری است. از سویی دیگر قرآن مورد حفظ نیز نباید کوچک باشد زیرا فواصل خطها با هم نزدیک است و در موقع تمرین برای اعصاب و چشم ضرر دارد و نیز در موقع تحویل دادن خطوط فشرده و نزدیک به هم با هم اشتباه می شود. کسانی که از قرآن کوچک استفاده می کنند تا بتوانند در راه تمرین کنند باید بدانند که این کار غیر اصولی است و برای چشمها و اعصاب بسیار مضر است. بعضی گمان می کنند با این کار حداکثر استفاده را از اوقات خود می برند در حالی که قبلاً درباره نظم توضیح دادیم که اگر مرتب و طبق برنامه و نظم قرآن حفظ شود نیازی به تمرین در راه نخواهد بود. علاوه بر اینکه اینکار ممکن است باعث غفلت و بی خبری از محیط اطراف شود که این خود عوارض و حوادثی را به دنبال دارد و گاه باعث تردید و اشتباه در حفظ و تمرین آیات مشابه نیز می گردد. وعادت کردن به حالت تردید در آینده موجب وسوسهای مختلف خواهد بود. علاوه بر این همه چه بسا این کار بی حرمتی و هتک قرآن نیز باشد. البته در مسافرت و هنگامی که شخص در ماشین یا هواپیما و یا قطار بسر می برد تنها می تواند محفوظات خود را تکرار کند که این کار هم باعث تسلط بیشتر خود شخص و استفاده از وقت طولانی شده و هم عاملی برای تشویق دیگران به قرآن کریم است. اما اینکه قرآن مورد استفاده برای حفظ بدون ترجمه باشد از این جهت است که احتمال دارد توجه به معانی خللی به امر حفظ برساند. البته پس از حفظ قسمت مورد نظر، توجه به معانی بسیار عالی است ولی در هنگام حفظ کردن از تمرکز حواس می کاهد زیرا وقتی ذهن در مسیر حفظ کردن واقع می شود آیات به سهولت حفظ می شود و با کوچکترین توقفی آن سرعت از بین می رود و ذهن حالت کندی به خود می گیرد. نگاه کردن به ترجمه در مرحله اول و حفظ کردن آیات در مرحله دوم نیز موجب کندی حفظ خواهد شد زیرا هنگام حفظ کردن آیات ممکن است ذهن متوجه ترجمه شود و یا احیاناً در ترجمه ای که فرا گرفته شده دچار تردید گردد. پس بهتر این است که بعد از حفظ کردن مورد نظر به مفهوم آیات پرداخته شود. مثلاً بعد از اتمام یک جزء به بررسی مفهوم آن پرداخت تا بتوان بهره ای کامل و جامع از آیات الهی برد. البته چنانکه بعداً به تفصیل خواهد آمد افرادی که تسلطی بر ادبیات و مفاهیم قرآن کریم دارند به مراتب زودتر می توانند قرآن را حفظ کنند تا افرادی که اصلاً آگاهی از ادبیات و صرف و نحو مفاهیم قرآنی ندارند. لذا اگر اول مقداری صرف و نحو فرا گرفته شود با سهولت بیشتری می توان قرآن را حفظ کرد و طلّاب و دانشجویان معارف اسلامی از این جهت یک گام پیشتازترند.
2- باید شروع حفظ از اسامی سوره ها باشد به این ترتیب که اسامی سوره ها را در ابتدا ده تا ده تا تقسیم می کنیم و بعد از حفظ کردن هر ده تا، ده تای بعدی را شروع می کنیم و در نهایت اسامی همه سوره ها را از اول تا آخر چندین بار تمرین و تکرار می کنیم تا کاملاً در خاطر بماند. بعد از این مرحله نوبت به حفظ خود شوره ها می رسد که پیشنهاد می شود از جزء سی ام شروع شود یعنی از سوره نبأ تا پایان جزء. علت این پیشنهاد این است که سوره بقره طولانی است و بسیار دیر به انتها می رسد از این رو ممکن است حافظ را ملول و دلسرد کند. اما در جزء سی سوره ها کوتاه است و زود حفظ می شود و باعث تشویق و دلگرمی حافظ می گردد و از درون احساس شادمانی و نشاط می کند و تصمیم می گیرد بیشتر و بهتر حفظ کند. مانند کسی که قصد پیاده روی دارد. اگر از روز اول خیابانی طولانی را بپیماید چون عادت به این کار ندارد ممکن است خسته و یا اصلاً از پیاده روی منصرف شود. اما اگر در ابتدا مسیری کوتاه را طی کند و تدریجاً بر آن بیفزاید نه تنها خسته نمی شود که شوق خاصی به ادامه کار پیدا می کند.
آنچه در حفظ کردن مهم است این است که ذوق و شوق همیشه باقی باشد. وقتی احساس کردید خسته شده اید به حفظ ادامه ندهید. زمانی به حفظ کردن بپردازید که کاملاً برای شما شیرین و جذاب باشد و در آن موقع است که بهتر و زودتر حفظ می کنید.
3- برای حفظ هر سوره باید در ابتدا سوره را تقسیم بندی کرد و این می تواند بر اساس داستانهای یک سوره انجام شود که در قرآنها پایان هر داستانی با علامت (ع) مشخص شده است. هر داستان را از اول هر آیه ده بار مرور می کنیم . یعنی اول، هر آیه را به صورت جداگانه ده بار تکرار می کنیم تا داستان مورد نظر تمام شود. بعد از اتمام داستان مجدداً از اول تا آخر داستان را تکرار می کنیم تا تسلط کامل پیدا شود و به همین ترتیب در قسمتهای بعدی، و در پایان سوره دوباره از اول سوره تا آخر آن را تمرین و تکرار می کنیم و در سوره های بعدی نیز همین روال را ادامه می دهیم تا یک حزب کامل شود. بعد از اتمام یک حزب مجدداً از اول حزب شروع می کنیم تا تسلط کامل بر یک حزب پیدا شود و به همین صورت جزء ها را تکرار می کنیم.
این نکته قابل توجه است افرادی که مایل هستند قرآن را به صورت موضوعی حفظ کنند باید کاملاً علامت (ع) را دقت کنند و می توانند آیات مربوط به یک داستان را به خاطر بسپارند. ونیز کسانی که ذوق سخنرانی دارند می توانند از این در زیبا و پر بار کردن سخنان خود بهره برند. گاهی مشاهده می شود که بعضی قرآن را از چپ به راست می خوانند و این کار را بسیار مهم می دانند. این عمل گر چه هنر است و خوب اما بهتر آن است که قرآن را آن طور که هست حفظ کنیم ودر عوض وقت را صرف یادگیری مفاهیم قرآن نمائیم تا لذت بیشتری ببریم و بتوانیم به آیات الهی عمل کنیم .
4- توصیه می شود که حافظ قرآن در هر مرحله از حفظ که هست آنچه را حفظ کرده است برای فرد دیگری ارئه دهد تا او گوش دهد واغلاط او را تصحیح کند. این روش باعث تسلط زیاد حافظ می شود و این کار اگر در محیط خانه صورت گیرد می تواند عامل موثری در گرمی خانواده و جذب آنان به سوی قرآن باشد. این کار را به صورت مباحثه هم می توان انجام داد به این شکل که شما آیه ای را بخوانید ودوست شما آیه بعدی را و همینطور تا سوره تمام شود و یا شما قسمتی از سوره را بخوانید و دوست شما قسمت دیگری از سوره را و این کار نقش موثری در تثبیت آموخته ها دارد.
5- فشار آوردن یکباره روی مغز کار صحیحی نیست بلکه باید با برنامه ریزی منظم و پشتکار و تداوم به گونه ای حرکت کرد که بتوان تا آخر کار را به پایان آورد چرا که حفظ قرآن مشکل است ولی نگهداری محفوظات مشکلتر. بعضی افراد در ابتدا شوق فراوان دارند و مثلاً روزهای اول پنج ساعت وقت صرف می کنند اما بعد تا مدتی هیچ تمرین ندارد و سپس مجدداً چند ساعت به کار مشغول می شوند وبعد هیچ. باید تاکید کرد که برنامه ریزی درست وپشتکار است که موفقیتهای چشمگیر را به ارمغان می آورد.
6- در حفظ آیات مشابه باید بسیار دقت شود و حفظ اینگونه آیات نیازمند تکرار و تمرین زیاتری است. مثلاً اگر آیات معمولی را ده بار تکرار می کردیم هر یک از آیات مشابه را باید بیست بار تکرار کرد.
بعضی از آیات بدین شرح است:
و در سوره هود آمده است:
و إِلی عادٍ أخاهُم هُوداً قالَ یا قَومِ اعبُدوُا اللهَ مالکُم من اِله غیرُه إنْ انتم إلاّ مُفترونَ .
و در سوره اعراف می خوانیم که:
و إلی عادٍ أخاهُم هُوداً قالَ یا قَوم اعبُدوا اللهَ مالکُم مِنْ إلهٍ غیُره أفلا تَتقونَ .
ونیز در همین سوره می خوانیم:
و إلی ثمود أخاهُم صالحاً قالَ یا قَومِ اعبُدوا اللهَ مالکُم مِنْ إلهٍ غَیرُه قد جائْتکُم بَیّنةٌ مِنْ رَبَّکْم…
و یا مثلاً در سوره هود آمده است:
قالُوا یا صالحُ قد کنتَ فینا مرجُوّاً قَبْل هذا أتنهانا اَنْ نعبدَ ما یَعْبدُ اباؤُنا و إنَّنا لَفِی شکٍّ مما تَدْعُونَا الیه مریبٌ .
و در سوره ابراهیم آمده:
الم یأتکُم نَبَؤُا الذّین من قَبلِکُم قوم نوحٍ و عادٍ و ثمودَ… و قالوا إنّا کَفرنا بما اُرْسِلْتُم به و إنا لَفِی شَکٍّ ممّا تَدْعُونَنا اِلیْه مُریبٍ .
و یا در سوره قصص می خوانیم:
و أنْ اَلْقِ عصاکَ فلّما رَءاها تَهتزُّ کانَّها جانٌّ وَلّی مُدْبِراً و لَمْ یُعَقِّب یا موسی اَقْبِل و لا تخف إنّک من الا منینَ .
و در سوره نمل نیز آمده است:
وَ اَلْقِ عَصاک فلّما رَءاها تَهتزُّ کانَّها جانٌّ وَلّی مُدبراً و لَمْ یُعَقِّبْ یا موسی لا تَخفْ إنّی لا یَخافُ لَدیََّ المُرسَلُونَ .
در مورد حفظ این قبیل آیات فقط تکرار و تمرین فوق العاده توصیه می شود و البته قبل و بعد آیه نیز می تواند مقداری به سهولت حفظ آیات مشابه کمک کند.
در مورد اواخر آیاتی که با هم شباهت زیاد دارند مانند:

و کانَ اللُه غَفوراً رَحیماً
و کانَ اللُّه علیماً حکیماً
و إن اللَّه کان غفوراً رحیماً
و إنّ الله کان علیماً خَبیراً
إنّ الله کانَ بما تَعلمُونَ خَبیراً
نیز همچنان توصیه می شود که زیاد تکرار و تمرین شود و به علاوه معنا و مفهوم آیه هم می تواند به حفظ درست اینگونه آیات کمک کند. اگر در آیه ای از معرفت و رحمت و گذشت خداوند بحث شده است آخر آیه معمولاً همان مضمون را دنبال می کند مثلاً در سوره زمر خداوند خطاب به پیامبر اکرم (ص) می فرماید:
قلْ یا عبادیَ الذّینَ أسرَفُوا عَلی أنفُسِهِم لاتَقْنَطوا من رَحْمَةِ الله إنَّ اللهَ یغفِرُ الذُنُوبَ جَمیعاً انّه هو الغفورُ الرحیم .
چنانکه ملاحظه می شود جمله
انّ اللهَ یَغْفِرُ الذُنُوبَ جَمیعاً
با
إنّه هو الغَفُور الرّحیم
کاملاً تناسب دارد.
7- گوش دادن نوارهای ترتیل می تواند در بالا بردن سطح تجوید و صوت و صوت و لحن موثر باشد. مثلاً می توانید در پایان یک جزء و در مواقع مناسب از نوار جهت تمرین محفوظات خود استفاده نمایید. بعضی می گویند ما همراه با گوش دادن نوار بهتر می توانیم حفظ نماییم. گرچه این کار ممکن است، اما آن طور که با تمرین و تکرار، آیات در ذهن جا می گیرند و ذهن فعالتر می شود و در موقع تحویل کار با سهولت بیشتری انجام می شود، نوار نمی تواند موثر یاشد و ممکن است آیات زودتر از ذهن برود.
8- فراگیری صرف و نحو عربی در حفظ قرآن خصوصاً در حفظ آیات مشابه بسیار موثر است زیرا از نظر اعراب کلمات، اشتباهات کمتری پیش می آید مثلاً آیه
و اتَّقُوا یَوماً لا تَجْزی نَفسٌ عن نَفسٍ شَیئاً و لایُقْبَلُ مِنها شَفاعةٌ و لایُؤخَذُ مِنها عَدْلٌ و لا هُم یُنْصَرون .
برای کسی که بداند فاعل یا مفعول و یا ظرف کدام است و اعراب هر یک چیست، به خاطر سپردن آیه آسانتر است از کسی که هیچ چیز در این رابطه نمی داند. کسی که بداند مثلاً (یوماً) چون مفعول برای (اتقوا) است منصوب است در اینکه اعراب این لفظ مرفوع است یا منصوب و یا مجرور دچار شک نمی شود و لذا در موقع تحویل دادن نیز دچار اشتباهات کمتری می گردد. و یا در اعراب (نفسٌ) فرد آشنا به نحو عرب میداند این کلمه فاعل است و باید مرفوع خوانده شود اما فرد نا آشنا به این قاعده ممکن است در اعراب آن دچار تردید شود.
و یا در سوره فصّلت خداوند می فرماید:
انّ الّذینَ کَفَروا بالذِکّرِ لَمّا جاءَهم و إنّه لکتابٌ عَزیزٌ .
کسی که آگاهی از صرف و نحو عربی داشته باشد می داند که (إنّ) اسم و خبر می خواهد و (إنّ) اسم خود را نصب و خبر خودش را رفع می دهد و یا می داند که (بالّذکر) جار و مجرور است و نیز می داند اعراب (عزیز) رفع است زیرا صفت برای (کتابٌ) است و صفت و موصوف در اعراب با هم مطابقت می کنند. پس دانستن صرف و نحو، به مقدار زیادی می تواند در سهولت حفظ قرآن به ما کمک کند و نیز در حفظ کردن آیات مشابه کمک خوبی باشد.
http://amouzesh.radioquran.ir/?part=menu&inc=menu&id=175&
 

Nazi_Elite

عضو جدید
کاربر ممتاز
بهترین روشی که برای حفظ صحیح قرآن وجود دارد با رعایت نکات زیر تحقق می یابد:

نکات ضروری قبل از شروع به حفظ قرآن
1ـ نیّت، باید دوستی با خدا و آشنایی بیش تر با قرآن باشد و هنگام حفظ قرآن بهتر است با وضو و طهارت و رو به قبله باشیم.
2ـ حفظ اگر از کودکی و نوجوانی شروع شود، بسیار سریع تر به نتیجه خواهید رسید. از همان اول باید تصمیم بر این کار جدّی باشد و حفظ از اسامی سوره ها آغاز گردد.
3ـ برای حفظ باید نشاط و آمادگی داشت و در غیر این صورت، از حفظ قرآن پرهیز شود. باید ساعات مشخصی از روز را برای این کار در نظر گرفت و اگر یک روز از حفظ قرآن باز ماند روز بعد باید جبران شود. زمان حفظ بهتر است اول صبح و شب، قبل از استراحت باشد.
4ـ برای تمرکز حواس باید در مکان ثابت و ساده ای که دارای سکوت و آرامش و هوای سالم باشد، مشغول حفظ شد.
5ـ برای باید روش ترتیل را آموخت چون به کارگیری آهنگهای ترتیلی حفظ را راحت تر می گرداند.
6ـ هر چه تسلط به روان خوانی صحیح، تجوید و دستور زبان عربی بیش تر باشد، بهتر و زودتر می توان قرآن را حفظ کرد؛ هم چنین گوش فرا دادن به نوار ترتیل برای این کار بسیار مفید و مؤثر است.
7ـ خواندن دعاهای وارد شده و کمک خواستن از خدا، اثر زیادی در آسان شدن حفظ و فهم قرآن دارد.
8ـ باید برای این کار یکی از دوستان را انتخاب کنید تا بتوانید ساعاتی از روز را با هم سپری کرده و با یک دیگر تمرین نمایید.

حافظ قرآن باید از پیروی و تقلید از دیگران پرهیز کند؛ زیرا تجربه نشان داده است که عمرِ تقلید کوتاه است و نمی توان بر آن پایدار ماند. البته این به معنای کنار گذاشتن تجربه ی دیگران نیست؛ بلکه منظور یافتن راهی مناسب با قابلیت و استعداد خود است.

نکات ضروری در هنگام حفظ

1ـ حفظ قرآن را باید با روزی نیم ساعت و با آیات کوتاه شروع کرد و پس از گذشتِ حدود 20 روز مرور آن را افزایش داد.
2ـ حفظ قرآن نیازمند تکرار بسیار زیاد است؛ پس نباید تمرین مداوم را فراموش کرد و بهتر است که حفظ در زمان های مختلف انجام شود. (مثلاً نیم ساعت صبح و نیم ساعت شب قبل از استراحت).
3ـ حفظ قرآن با مباحثه ی دو نفری، بهتر و سریع تر انجام می پذیرد؛ به این شکل که ابتدا یک نفر آیه یا قسمتی از آن را بخواند و نفر دیگر قسمت بعد را بخواند.
4ـ برخی آیات قرآن، با یک بار و برخی با دو بار و برخی با چند مرتبه خواندن حفظ می شوند؛ از این رو نباید همه ی آیات را یکسان شمرد.
5ـ برای حفظ قرآن، نخست باید آیه ی اولِ هر سوره را حفظ کرد، سپس به سراغ آیه ی بعد رفت و آن را حفظ کرد، بعد از آن هر دو آیه را با هم حفظ خواند، آن گاه آیه ی سوم و سپس هر سه آیه را از حفظ خواند و به همین ترتیب، آیات بعدی را باید حفظ کرد تا یک صفحه تمام شود؛ آن گاه یکایک صفحه های بعد را باید مانند صفحه ی اول حفظ کرد تا یک سوره به اتمام برسد. توجه به این نکته لازم است که تا یک قسمت خوب حفظ نشده، نباید به سراغ قسمت دیگر رفت. شماره ی آیات نیز هم زمان با حفظ آیه باید حفظ شوند.
6ـ در حفظ آیاتی که شبیه هم هستند، باید دقت بیش تری شود و تکرار و تمرین زیادتر نمود.
7ـ در تمرین آیات حفظ شده خواندن باید به ترتیب و سلسله وار و جزء به جزء باشد؛ نه به صورت پراکنده و متفرق.
8ـ تحت فشار گذاشتن ذهن به این صورت که یک باره معلومات زیادی بر آن عرضه کنند، باعث ملامت و ناراحتی می شود و چه بسا در نهایت، منجر به کنار گذاشتن حفظ شود. این کار گرچه ممکن است برای مدتی کوتاه موفقیت آمیز باشد، ولی مضّر است و باید دانست کم و خوب حفظ کردن بهتر از زیاد و بی توجه حفظ کردن است.
شرایط عمومی حفظ کردن
1ـ در طول مدت حفظ باید از یک قرآن استفاده کرد، با اندازه ی متوسط و خطی زیبا (اگر خط عثمان طه باشد بهتر است).
2ـ قبل از حفظ، نام سوره ی مورد نظر را از میان که 114 سوره باید به خاطر سپرد سپس به حفظ سوره اقدام کرد.
3ـ سوره ی بقره به علت طولانی بودنش برای مبتدیان مناسب نیست، بلکه بهتر است از جزء 30 قرآن شروع شود.
4ـ تکرار آیات حفظ شده برای دیگران، جهت جلوگیری از اشتباهات احتمالی بسیار مفید است؛ زیرا صحیح خواندن، مقدّم بر حفظ است.
5ـ گوش دادن به نوار ترتیل قاریان معروف حافظ را در تسلط یافتن بر قواعد تجوید یاری کرده و در مسیر حفظ کمک می کند.
6ـ در تمرین و تکرار آیات، نباید از قرآن زیاد استفاده شود؛ بلکه بعد از چند بار خواندن یک آیه از روی قرآن، باید آیه از حفظ تکرار شود و هرگاه قسمتی از آن فراموش شد، باید از ذهن کمک گرفت و در صورتی که به یاد نیامد، به قرآن مراجعه شود.
7ـ بعد از حفظ یک سوره، مدت زمانی که صرف حفظ قرآن می شود، باید دو قسمت شود: یک قسمت برای حفظ آیات جدید و یک قسمت برای تکرار آیات حفظ شده.8ـ یکی از روش های حفظ قرآن، نوشتن با دقت و سپردنِ به ذهن است و به همین دلیل امام صادق-علیه السلام- فرموده اند: «بنویسید! زیرا تا ننویسید حفظ نخواهید شد».


مواردی که باید از آن ها دوری کرد

1ـ نا امیدی: هیچ گاه نباید نا امید شد و باید دانست که با پشتکار و اراده ی قوی است که عده ای توانسته اند به مقام های بالا برسند و حافظ قرآن شوند.
2ـ نباید در حفظ قرآن عجله کرد؛ زیرا نگه داری محفوظات قرآنی، مشکل تر از حفظ قرآن است و این نیاز به پشتکار و استمرار دارد.3ـ نباید در انتظار تشویق دیگران بود بلکه باید حفظ قرآن فقط برای رضای خدا و انس با قرآن باشد.
4ـ حافظ قرآن باید از پیروی و تقلید از دیگران پرهیز کند؛ زیرا تجربه نشان داده است که عمرِ تقلید کوتاه است و نمی توان بر آن پایدار ماند. البته این به معنای کنار گذاشتن تجربه ی دیگران نیست؛ بلکه منظور یافتن راهی مناسب با قابلیت و استعداد خود است.


راه های باقی ماندن محفوظات و فراموش نکردن آنها


برای این امر، دو روش وجود دارد:
روش اول،
روش فردی؛
به این صورت که هر هفته یک ختم قرآن شود و حافظین قرآن در قدیم این کار را می کردند تا محفوظات خود را فراموش نکنند. توضیح مطلب این که روز شنبه از اول قرآن تا سوره ی مائده؛ یک شنبه، از سوره ی مائده تا یونس؛ دوشنبه، از یونس تا اسراء؛ سه شنبه از اسراء تا شعراء؛ چهار شنبه از شعراء تا صافات؛ پنج شنبه از صافات تا ق و جمعه از سوره ی ق تا آخر قرآن.
روش دوم:
روش جمعی؛
به این صورت که دو نفر حافظ قرآن هر روز در ساعاتی معین آن چه که از قرآن حفظ کرده اند را برای یک دیگر بخوانند و آن ها را تکرار کنند. در این روش، هم اشتباهات احتمالی برطرف می شود و هم آیات حفظ شده کاملا در ذهن باقی می مانند.
بهترین مترجم قرآن چه کسی است و خط آن کدام است؟بهترین مترجم قرآن کسی است که دارای چهار شرط زیر باشد.
1ـ کاملا به نکات ظریف و دقیق هر دو (زبان اصلی و ترجمه) مسلط باشد.
2ـ به اسلوب ها و ویژگی های هر دو زبان آگاهی کامل داشته باشد.
3ـ ترجمه را به همه ی معانی اصلی و مقاصد مربوط به متن، به نحو مطمئنی ایفا نماید.
4ـ ترجمه را چنان نیکو ادا نماید که مستقل و بی نیاز از متن باشد؛ به گونه ای که اگر کسی فقط ترجمه را مطالعه کند، نیاز به مراجعه به متن پیدا نکند.




هر چه تسلط به روان خوانی صحیح، تجوید و دستور زبان عربی بیش تر باشد، بهتر و زودتر می توان قرآن را حفظ کرد؛ هم چنین گوش فرا دادن به نوار ترتیل برای این کار بسیار مفید و مؤثر است.


ویژگی های بهترین ترجمه


ترجمه ی مطلوب، ترجمه ای است که دو ویژگی ذیل را دارا باشد:
1ـ آیاتی که نیاز به تفسیر و توضیح دارند، به گونه ای ترجمه شوند که خواننده مقصود اصلی را دریابد و خود ترجمه، موجب پدید آمدن ابهام ها و اشکال هایی در ذهن خوانند نشود.
2ـ ترجمه به گونه ای نباشد که خواننده را از دست یابی به مضامین بلند آیات قرآنی محروم نماید.با توجه به ملاک ها و معیارهای ذکر شده، به نظر می رسد ترجمه‌ی حضرت آیة الله مکارم شیرازی بهترین ترجمه باشد و بهترین خطاط قرآن نیز عثمان طه است.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. اهمیت و روش حفظ قرآن، الیاس کلانتری2. راهنمای حفظ قرآن،الحافظ علاء البصری و صفا الدین البصری، ترجمه ی محمد مهدی رضایی.3. درس هایی از قرآن، فاطمه جهانگیر.4. تاریخ ترجمه از عربی به فارسی، آذر تاش آذر نوش.برگرفته از پایگاه اندیشه قم، تنظیم برای تبیان: شکوری
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=87378
 

Nazi_Elite

عضو جدید
کاربر ممتاز
22 شرط حفظ قرآن

1. در حفظ قرآن، «شرط اول قدم آن است كه مجنون باشی». پس شرط اول در حفظ قرآنْ «عشقِ» به این كار و عاشق آن بودن است و شما عشق به حفظ قرآن را می توانید از راههای ذیل، در خود، ایجاد یا تقویت كنید:
یك. توجه به ارزش و اهمیت خود قرآن؛
دو. توجه به مسئولیت خود در برابر یادگیری، یادسپاری، به كارگیری و یاددهی قرآن؛
سه. توجه به ارزش و اهمیت حفظ قرآن؛
چهار. توجه به آثار و فواید حفظ قرآن؛
پنج. توجه به اهداف حفظ قرآن.
2. از هر زمانی در طول شبانه روز می توان برای حفظ قرآن بهره جُست، اما برخی بر این عقیده اند كه بهترین زمان مناسب برای حفظ آیات قرآن، در اول صبح و بویژه در فاصله بین اذان صبح تا طلوع آفتاب است؛ زیرا انسان بتازگی از خواب شبانه اش بیدار شده و به امور مادی و اشتغالات روزانه اش مشغول نگشته و ذهن و روان وی كاملاً در آسایش و استراحت بوده است و در نتیجه، از فضای معنوی بهتر و آرامش روانی بیشتر و آمادگی ذهنی خوب تری برخوردار است.
برخی دیگر نیز بر این عقیده اند كه آخر شب و بویژه فاصله پیش از خواب شبانه، زمان مناسبی برای حفظ قرآن است؛ زیرا انسان از كارها و مشغله های ذهنی روزانه اش فارغ شده است و پس از حفظ آیات قرآن نیز به خواب می رود و دیگر ذهن او با اشتغالات و درگیریهای جدیدی روبه رو نمی شود و هر مقدار از آیات قرآن را كه پیش از خواب حفظ می نماید، پس از خوابیدن، در ذهن وی كاملاً نقش می بندد و هنگام صبح كه از خواب برمی خیزد، آیات حفظ شده را به صورت روشن و شفاف، در ذهن و حافظه خود می بیند.
3. حفظ قرآن، برنامه ریزی و زمان بندی و نظم و انضباط می خواهد. از این رو، باتوجه به شرایطی كه دارید، برای خودتان مشخص و معین كنید كه روزی چند ساعت و در كدام ساعتها می خواهید به حفظ قرآن بپردازید؛ مثلاً روزی سه ساعت و از ساعت 7 تا 8 صبح و 4 تا 5 عصر و 10 تا 11 شب. پس از این برنامه ریزی، هرگز از آن تخلّف نورزید و در صورت تخلّف، خود را به گونه ای جریمه و مُۆاخذه كنید. این برنامه ریزی باعث می شود تا براساس نظریه «پاوُلُف»، خود را «شرطی» كنید و ذهن شما همیشه در آن ساعتهای معین، آمادگی كامل برای حفظ آیات قرآن را داشته باشد.
4. در برنامه ریزی و زمان بندی حفظ قرآن، اگر می خواهید روزی 4 ساعت به حفظ قرآن بپردازید، بهتر است كه این چهار ساعت، پشت سر هم و در یك زمان ـ مثلاً از ساعت 8 صبح تا 12 ظهر ـ نباشد؛ بلكه آن را به دو زمانِ دو ساعته، مثلاً از ساعت 7 تا 9 صبح و از ساعت 9 تا 11 شب، و یا حتی به چهار زمانِ یك ساعته، مثلاً از ساعت 7 تا 8 صبح و 12 تا 1 ظهر و 5 تا 6 عصر و 10 تا 11 شب، تقسیم و تنظیم نمایید تا احیانا به بیماریها و فشارهای جسمی و روحی دچار نشوید.
5. در برنامه ریزی حفظ قرآن، مقدار حفظ قرآن در هر روز را با «صفحه» حساب كنید نه با «آیه»؛ زیرا كوتاهی و بلندی آیه ها یكسان نیست. مثلاً برای خودتان برنامه ریزی نمایید كه روزی «یك صفحه» از قرآن را حفظ كنید، نه روزی 10 آیه را.
6. حفظ قرآن را از زمانهای كوتاه آغاز نمایید و بتدریج، بر زمان آن بیفزایید تا دچار خستگی و دلزدگی نشوید. به طور نمونه، در هفته اول، روزی نیم ساعت و در هفته دوم، روزی یك ساعت و در هفته سوم، روزی یك ساعت و نیم و در هفته چهارم، روزی دو ساعت و در ماه دوم، روزی سه ساعت و در ماه سوم، روزی چهار ساعت و در ماه چهارم، روزی پنج ساعت، به حفظ قرآن مشغول شوید.
7. اگر نگوییم «لازم» است، حتما «بهتر» است كه شروع حفظ قرآن، از همان آغازِ دورانِ كودكی و نوجوانی باشد؛ زیرا ذهن انسان در این دوران، همچون آینه ای شفاف است كه هنوز زنگار نگرفته و با مسائل گوناگون و مشكلات فراوان و پیچیده زندگی آمیخته نگشته و آمادگی كامل برای یادگیری و یادسپاری آیات قرآن را داراست؛ هر چند انسانهایی نیز بوده اند كه پس از 40 ـ 50 سالگی، حافظ قرآن شده اند و البته با دشواری بیشتر و شتاب كمتری نیز، در این راه، روبه رو بوده اند.
8. توجه داشته باشید قرآنهایی كه با خط «عُثمان طه» و مانند آن نگارش شده اند، دارای «604» صفحه هستند. پس اگر روزی فقط «1» صفحه از این قرآنها را حفظ كنید، می توانید همه قرآن را در «604» روز، یعنی حدود «20 ماه» یا «1 سال و 8 ماه»، حفظ نمایید. و چنانچه روزی «2» صفحه از آنها را حفظ كنید، می توانید همه قرآن را در حدود «10 ماه» حفظ نمایید.
9. هیچ گاه در سرعت و مقدار حفظ قرآن، خود را با دیگران مقایسه ننمایید؛ زیرا هر كس از شرایط ویژه ای برخوردار است. پس، خودتان را با شرایط ویژه خودتان مقایسه كنید و آن گاه به ارزیابی سرعت و مقدار حفظِ خویش بپردازید و در صورتی كه آن را مناسب نیافتید، بر سرعت و مقدار حفظ خود بیفزایید و بر ثابت نگه داشتن آیاتِ حفظ شده، در ذهن و حافظه خویش، تلاش بیشتری داشته باشید.
10. سعی كنید هنگام راه رفتن و یا هنگامی كه سوار اتومبیل، اتوبوس، تاكسی، قطار، هواپیما و مانند آن هستید، به قرائت و مطالعه و حفظ آیات از روی قرآن نپردازید؛ زیرا برخی بر این عقیده هستند كه مطالعه در حال حركت، برای چشم و اعصاب زیان دارد و گاه نیز موجب سردرد و چشم درد و سوزش چشم و اشكریزی از چشمان می شود. در این حالتها، بهتر است آیاتی را كه قبلاً حفظ كرده اید، تكرار و تمرین نمایید و آنها را در ذهن خود مرور كنید. البته برای تصحیح اشتباهات و یادآوری قسمتهای فراموش شده، مراجعه به قرآنی كه همراهتان است، در حالتهای گفته شده، مانعی ندارد.
11. هنگامی كه تازه از خواب برخاسته اید، بلافاصله به خواندن و حفظ كردن قرآن مشغول نشوید؛ بلكه تا حدود نیم ساعت و یا حتی یك ساعت پس از بیدار شدن، به كارهای معمولی و متفرقه بپردازید و آن گاه مشغول خواندن و حفظ كردن قرآن شوید. رعایت این نكته برای آن است كه ذهن و حافظه شما، هنگام خواب، در آرامش كامل به سر می برده است و پس از بیدار شدن، آمادگی كامل و سریع برای یادگیری و یادسپاری مطالب فكری و علمی و از جمله آیات قرآن را ندارد. به همین دلیل، گاه دیده شده است برخی از كسانی كه پس از بیدار شدن و بدون درنگ، به مطالعه و كارهای فكری و علمی پرداخته اند، ناگهان خسته شده و به «سردرد» دچار گشته اند.
12. سعی كنید برای تكرار محفوظات قرآنی خود و مرور آیاتی كه قبلاً حفظ كرده اید، از هر فرصتی استفاده نمایید و آن را در هر شرایطی كه ممكن است انجام دهید. مثلاً اگر می توانید، در هنگام خیاطی كردن، ظرف شستن، قدم زدن، بازار و پارك و باغ رفتن، در صف و نوبت بودن، آشپزی كردن، لباس شستن، جارو نمودن، سبزی پاك كردن، نظافت نمودن، پیاده روی كردن، حیاط شستن، ورزش نمودن و رانندگی كردن به تكرار و مرور محفوظات قرآنی خود بپردازید.
13. قرآن كتابی «پاك» است. پس، حفظ قرآن را در محلی پاك و پاكیزه انجام دهید. به طور نمونه، بر فرش یا موكت نجس و آلوده ـ هر چند خشك و ناپیدا هم باشد ـ قرآن را حفظ نكنید.
14. حفظ قرآن را در مكانی آرام و دارای سكوت و به دور از هر گونه شلوغی و موانع تمركز حواس انجام دهید. مثلاً در اتاقی كه مجاور كوچه و خیابان است و یا رادیو و تلویزیون در آن روشن است، به حفظ قرآن نپردازید.
15. سعی كنید در هنگامی كه خسته یا عصبانی یا كسل یا گرسنه یا خواب آلود یا بی نشاط یا پریشانْ خاطر و یا مانند آن هستید، به حفظ قرآن نپردازید؛ زیرا در این اوقات، سلولهای مغزی آمادگی چندانی برای خواندن و حفظ كردن آیات قرآن را ندارند؛ مگر آنكه بتوانید با خواندن و حفظ كردن آیات، بر این موانع چیره شوید و آنها را به جهت مثبت و حالات مناسب تغییر دهید.
16. هرگاه از نظر روحی ـ روانی نمی توانید به حفظ آیات جدیدی مشغول شوید، اگر می توانید، به مرور و تكرار محفوظات قبلی خود بپردازید تا ارتباط شما با قرآن و برنامه حفظ آن قطع نگردد.
17. چنانچه برای خود به گونه ای برنامه ریزی كرده اید كه مثلاً روزی یك صفحه از قرآن را حفظ كنید، در هر روز و پیش از شروع حفظ صفحه جدید، به مرور و تكرار صفحات و یا صفحه قبلی آن بپردازید تا آنچه را قبلاً به یاد سپرده اید، زود از یاد نبرید و ارتباط حفظ صفحات با یكدیگر را نیز قطع نكرده باشید.
18. در هنگام حفظ قرآن، به كار دیگری از قبیل خوردن، آشامیدن، نگاه كردن به تلویزیون، گوش دادن به رادیو، سخن گفتن با دیگران، مطالعه كردن و مانند آن مشغول نشوید تا كیفیت و كمیت حف1 دارای رشد بهتر و بیشتری باشد. و باید توجه داشت: غالبا كسانی كه از «تمركزِ» بیشتری برخوردار بوده اند، از «موفقیت» بیشتری نیز برخوردار گشته اند. »
19.در صورتی كه در برنامه زمانبندی شما برای حفظ قرآن ـ به دلیلها و یا علتهایی ـ تأخیری رخ داد، باید در برنامه زمانی بعدی حتما آن را جبران كنید و در همین زمان نیز، برنامه از قبلْ تعیین شده را اجرا نمایید. به طور نمونه، اگر برای خود، برنامه ریزی كرده بودید كه در هر روز، یك صفحه از قرآن و مثلاً در روز شنبه صفحه 20 را حفظ كنید و به عللی نتوانستید صفحه 20 را در روز شنبه حفظ نمایید، باید در روز یكشنبه، نخست صفحه 20 و سپس صفحه 21 قرآن را حفظ كنید، نه اینكه در روز یكشنبه به حفظ صفحه 20 و در روز دوشنبه به حفظ صفحه 21 بپردازید.
20. برای اینكه در برنامه ریزی شما برای حفظ قرآن تأخیری نیفتد و خللی وارد نشود، باید برنامه حفظ قرآن خود را به عنوان یكی از كارهای اصلی و مهم و ضروری روزانه خویش بدانید تا كار حفظ قرآن شما تحت الشعاع كارهای دیگرتان قرار نگیرد به طوری كه از آن باز بمانید. از سوی دیگر نیز توجه داشته باشید كه اگر كار حفظ قرآن را با برنامه ریزی درست و منظم انجام دهید، كارهای دیگرتان را تحت الشعاع خود قرار نمی دهد به طوری كه خیال كنید از كارهای مهم دیگرتان در طول روز باز می مانید.
21. هنگام خواندن و حفظ قرآن، فاصله چشمان شما با قرآنْ كمتر از 30 سانتی متر نباشد تا چشمانتان خسته و آزرده نگردد.
22. كم حفظ كردن، ولی خوب حفظ كردن از شرایط مهم حفظ قرآن است. برخی از حافظان بر ذهن و حافظه خود سخت می گیرند و یكباره آیات و معلومات فراوانی در آن وارد می كنند و چه بسا كه موفق نیز می شوند؛ اما این كار تداوم زیادی ندارد و كم كم آثار ناراحتی و فراموشی بر آنان آشكار می شود و به كنار گذاشتن حفظ قرآن می انجامد. حفظ آیات باید متناسب با استعداد شخص و به اندازه زمانی باشد كه برای آن تعیین شده است.
منبع: ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره58.
 
آخرین ویرایش:

Nazi_Elite

عضو جدید
کاربر ممتاز
حفظ قرآن را براساس روش استاد علي پرهيزكار حافظ محترم قرآن كريم:

حضرت امام صادق )ع( فرمود: الحافظ للقرآن العامل به مع‌السفره‌الكرام‌البرره،
حافظ قرآني كه عامل به احكام آن نيز باشد در جوار فرشتگان و سفراي گرانقدر و خاص الهي خواهد بود



هوش واستعداد: تمامي‌اشخاصي كه در شرايط معمولي و عادي از نظر حافظه و استعداد قرار دارند، مي‌توانند قرآن را حفظ كنند وحافظ قرآن شوند. اكثريت قريب به اتفاق حافظان قرآن داراي حافظه متوسطي هستند و لذا امكان حفظ قرآن براي هر فرد معمولي وجود دارد.

محدوديت سني: اگرچه نيروي حافظه انسان در سنين نوجواني و كودكي نسبت به ميانسالي و كهولت به مراتب قوي‌تر و آماده‌تر است، اما در سنين بالا تر نيز مي‌توان با عشق و علا قه به اين مهم دست يافت.

چند توصيه‌ :
در انجام اين كار بايد همت داشت و ملزم به اجراي برنامه‌اي معين براي حفظ قرآن بود.
بايد به توانايي خود براي حفظ قرآن باور داشت و حجم زياد آيات نبايد موجب تصور دور از دسترس بودن حفظ آن شود.
بايد با اميدواري و علا قه بسيار و با توكل بر خداوند متعال، آيات تعيين شده براي هر روز را اگرچه زياد هم نباشد، حفظ كرد و مشتاقانه در انتظار فرا رسيدن روز ديگر براي حفظ كردن آيات جديد بود.
آشنايي با روش اصولي حفظ قرآن، عامل قابل ملا حظه‌اي است براي پيشبرد حفظ قرآن.
علا قه‌مندي به حفظ قرآن را بايد جدي گرفت و بهترين اوقات را براي حفظ قرآن در نظر بگيريد.


مقدمات حفظ
-١ نيت:
هر عمل صالحي را، نيتي است. توجه به فضيلت حفظ و حافظ قرآن و طلب رسيدن به گنجينه‌اي از نور و دريايي بيكران از حقايق و الفت هميشگي با كلا م خدا در ايجاد نيتي الهي و انگيزه‌اي پاك در اين مورد موثر است. در مورد كودكان بايد با ايجادانگيزه در آنان براي حفظ كردن قرآن، اقدام كرد.
- ٢عزم:
نيت، فقط خواستن است ولي عزم، حتما توانستن را به دنبال دارد و در حقيقت بسيج همه نيروها و توانايي‌هاي انساني در تحقق بخشيدن به امري مهم است.

-٣ توكل به خدا:
انسان در هيچ شرايطي از ياري خدا بي‌نياز نيست و با تكيه بر قدرت خدا، وصول به مطلوب آسان مي‌شود. البته توكل به خدا و انتظار رسيدن نصرت‌الهي در مرحله بعد از عزم است.
- ٤دعا:
براي جلب عنايت و توجه خاص خداوند به انسان و براي موفقيت در امر حفظ قرآن; دعا، بسيار موثر است.
- ٥آشنايي با روخواني و روانخواني:
آشنايي كامل با روخواني و روانخواني قرآن، ابتدايي‌ترين شرط حفظ قرآن است.
-٦ انتخاب يك نوع قرآن:
انتخاب يك نوع قرآن معين با چاپ مرغوب، عامل موثري در سهولت و افزايش سرعت حفظ مي‌شود. اين مصحف بايد ساده و داراي خطي زيبا و خوانا با اعراب‌گذاري دقيق و بدون تزيين باشد. كلمات و حروفش در هم و برهم نگاشته نشده باشد وترجمه زيرنويس آن، سليس و روان باشد. استفاده از قرآني كه زمينه صفحاتش كاملا سفيد است، خستگي چشم را به دنبال دارد. چنانچه از قرآن مورد نظر چند نسخه در قطعه‌هاي مختلف )جيبي و وزيري( در اختيار داشته باشيد، مي‌توانيد در داخل و خارج از منزل به حفظ قرآن مشغول شويد. نكته قابل توجه اينكه در طول مدت حفظ نبايد از قرآن‌هاي مختلف استفاده كرد، زيرا به تدريج براي ذهن، مشكلا تي ايجاد مي‌شود.
-٧برنامه‌ريزي دقيق‌:
از مهم‌ترين و ضروري‌ترين وظايف برا ي حافظ قرآن، تنظيم برنامه روزانه دقيق است. يعني بايد با در نظر گرفتن ميزان توانايي و آمادگي و نيز با توجه به مقدار وقتي كه براي اين كار در اختيار داريد، حد معيني از آيات را مشخص كرده و همه روزه آنها را حفظ كنيد. بهتر است برنامه‌اي تنظيم كنيد كه حداقل آن معين باشد ولي حداكثر نداشته باشد. بدين ترتيب هم ملزم مي‌شويد ميزان مشخصي از وقت روزانه خود را به حفظ قرآن اختصاص دهيد و هم مي‌توانيد علا وه بر آن مقدار معين را حفظ كنيد. البته بهتر است مبناي برنامه‌ريزي، تعداد صفحات قرآن باشد نه تعداد آيات. نيز مهم اين است كه حتي يك روز هم از اجراي برنامه خود دست نكشيد.
-٨تمركز حواس و آمادگي ذهن:
تمركز حواس و خالي كردن ذهن از هرگونه اشتغالا ت فكري به هنگام حفظ قرآن، از عوامل موفقيت شماست. البته اين كار در ابتدا قدري دشوار است و به تمرين زيادي نياز دارد.

راه‌هاي ايجاد تمركز حواس
الف- حذف عوامل تشتت افكار:
تمامي‌عوامل طبيعي از قبيل گرسنگي، تشنگي، خستگي، اضطراب، عصبانيت و ... را كه موجب تشتت افكار مي‌شود، بايد از بين برد.
ب- مكان مناسب:
حافظ قرآن به مكاني خلوت و ساكت نياز دارد. همچنين بايد از مكان‌هايي كه داراي هواي آلوده و دودآلود يا دم كرده است دوري كرد و از محيط‌هايي با هواي سالم و آزاد استفاده كرد.
ج- زمان مناسب:
بهترين وقت براي حفظ، هنگام سحر، قبل يا بعد از نماز صبح است. البته هرگز زمان حفظ را محدود به صبح و سحر نكنيد، بلكه از هر شرايط مناسب ذهني در شبانه‌روز استفاده كنيد. روان‌شناسان معتقدند كه بهتر است ساعات ثابتي از شبانه‌روز را براي حفظ مطالب استفاده كنيد. هميشه قبل از شروع به حفظ، كمي استراحت كنيد. همچنين زمان حفظ در طول شبانه‌روز را به چند بخش تقسيم كنيد. مثلا اگر روزي ٢ ساعت را به اين كار اختصاص مي‌دهيد، آن را به ٤ بخش نيم ساعته تقسيم كنيد و درچهار نوبت مشغول حفظ قرآن شويد.
د- داشتن وضو:
همچنان كه با وضو بودن در تمامي‌اوقات توصيه شده، به هنگام تلا وت و حفظ قرآن نيز رعايت آن لا زم است. حتي‌الا مكان سعي كنيد به هنگام حفظ قرآن روبه قبله باشيد.

[ ] [ ] [ گروه قرآنی اهلنا
http://www.ahlona.blogfa.com/post/48
 
آخرین ویرایش:

Nazi_Elite

عضو جدید
کاربر ممتاز
فضیلت و برکات حفظ قرآن

قال رسول الله (صلي الله عليه و آله): «إنَّ اَكْرَمَ العِبادِ إلَي اللهِ بَعْدَ الاَنبياءِ العُلَماءُ ثُمّ حَمَلَةُ القُرآن. يَخْرُجونَ مِن الدُّنيا كَما يَخْرُجُ الاَنبياء وَ يَحْشُرونَ مِنْ قُبُورِهِم مَعَ الاَنبياءِ و يَمُرُّونَ عَلي الصِّراط مَعَ الاَنبياءِ و يَأخُذونَ ثوابَ الاَنبياء. فَطوبي لِطالب العِلْمِ و حامِلِ القرآنِ ممّا لَهُم عِندَ اللهِ مِن الكرامَةِ وَ الشَّرَفِ.» [2]: گرامي‌ترين بندگان بعد از انبياء علما و سپس حافظان قرآن هستند. مانند انبياء از دنيا مي‌روند، همراه انبياء از قبرهايشان خارج مي‌شوند، به همراه انبياء از صراط مي‌گذرند و ثواب انبياء را مي‌برند. پس خوشا به حال پوينده راه علم و حافظ قرآن، به سبب كرامت و شرافتي كه نزد خدا دارند.
قال رسول الله (صلي الله عليه و آله): « مَنْ قَرَأ القرآنَ عن حفظِهِ ثمّ ظَنَّ أنّ اللّهَ تَعالى لا يَغْفِرُهُ فَهو مِمّنِ اسْتَهْزَأ بآياتِ اللّهِ. »:[9] كـسـى كـه قرآن را از حفظ بخواند و گمان كند خداى تعالى او را نمي‌آمرزد، در شمار كسانى است كه آيات الهى را به تمسخر گرفته‌اند.
 

Nazi_Elite

عضو جدید
کاربر ممتاز
درس دوم: بهترين روش براي حفظ قرآن

مهم‌ترين و مؤثرترين روش براي حفظ قرآن كه ـ به جز گروه اندكي ـ براي عموم علاقمندان قابل استفاده است و بيشتر حافظان كلام وحي نيز از آن استفاده كرده‌اند «روش ديداري» (بصري) است. پيش از توضيح درباره ويژگي‌هاي اين روش لازم است به يك نكته مهم اشاره كنيم و آن اینکه: مهم‌ترين اتفاق در حفظ قرآن اين است كه شخص به تعداد صفحات قرآن، تصاويري را در حافظه خود ثبت مي‌كند. به بیان دیگر حفظ كل قرآن يا قسمتهايي از آن، عبارت است از تهيه چندين تصوير ذهني از صفحات قرآن و انتقال آنها به «حافظه بلندمدت».

حفظ قرآن با روش ديداري به دو طریق محقّق مي‌شود؛ نخست اینکه فرد كل مقطع مورد نظر براي حفظ (براي مثال صفحه اول جزء 30) را چندين بار از ابتدا تا انتها از رو مي‌خواند و البته اين خواندن را با نيت حفظ كردن و همراه با دقت بر الفاظ آيات و محل قرار گرفتن هر آیه انجام می‌دهد. طریقه دیگر این است که فرد به جاي خواندن مكرر كل مقطع و حفظ يكباره آن، به خواندن و حفظ كردن تك‌تك آيات مي‌پردازد و سپس با كنار هم قراردادن آنها، كل مقطع را حفظ مي‌نمايد. [2]

تجربه نشان داده كه حفظ به طریقه دوم زمان كمتري مي‌گيرد و از طرفي كيفيت كار نيز در اين روش مطلوب‌تر است. از اين‌رو بهتر است براي پرداختن به حفظ قرآن از روش دوم استفاده كنيم.

لازم به یادآوری است که توصیه به استفاده از روش دیداری برای حفظ قرآن به این معنا نیست که در این فرایند هرگز از تلاوتهای ترتیل استفاده نکنیم.

دو روش «حفظ شنيداري» و «حفظ اشاره‌اي» :
روش
شنيداري مبتنی بر گوش دادن مکرر تلاوت ترتیل مقطع مورد نظر برای حفظ است؛ و اين گوش دادن تا زمانی ادامه مي‌يابد که شخص اطمینان حاصل كند می‌تواند آن مقطع را دقیقاً مطابق با لحن مرتّل و از حفظ بخواند.
استفاده از این روش به عنوان روش اصلی حفظ به سبب وجود برخی نارساییها در آن توصیه نمی‌شود. مهم‌ترین نقیصه حفظ شنیداری آن است که شخص به جای حفظ آیات و عبارات قرآن، در وهله نخست به حفظ کردن «لحن مرتّل» می‌پردازد و به همین خاطر ـ چنانچه نمونه‌های فراوان آن هم دیده شده است ـ با فراموش کردن لحن قاری، دیگر قادر به تلاوت باقیمانده آیات نیست

در روش
اشاره‌اي هر يك از حروف و كلمات قرآن داراي علائم حركتي مخصوص به خود است و هر يك با حركتي نشان داده مي‌شود. حتي در مواردي برخي مفاهيم با حركات چشم و پلكها و يا علائم صوتي به حافظ تفهيم مي‌شود.
استفاده عمومي از اين روش نيز به جهت وجود برخي نقاط ضعف در آن، از جمله «استفاده نكردن از روشهاي ديداري و در نتيجه تثبيت نشدن مناسب محفوظات و فراموشي سريع آنها، يكسان نبودن اشاره‌ها نزد همگان، تحميل بار اضافي به حافظه در به يادسپاري نشانه‌ها، محوريت يافتن حركات نمايشي به جاي معنامحوري در حفظ آيات قرآن و ارائه آنها» توصيه نمي‌شود.
البته مي‌توان از اين روش براي كودكان مقطع پيش‌دبستان ـ كه توانايي خواندن ندارند ـ جهت آموزش سوره‌هاي كوتاه پايان قرآن استفاده نمود. [3]

 
آخرین ویرایش:

Nazi_Elite

عضو جدید
کاربر ممتاز
ضميمه 1 جدول حفظ جزء سي

برنامه حفظ، مرور و تثبيت جزء سي‌ام قرآن كريم​
ماه
هفته
روز
حفظ جديد
مرور ميان‌مدت
مرور بلندمدت
اول
اول
ش
ناس ـ فلق ـ توحيد
-----
-----
ي
مسد ـ نصر
محفوظات روز قبل
-----
د
كافرون ـ كوثر
محفوظات دو روز قبل
-----
س
ماعون ـ قريش
محفوظات سه روز قبل
-----
چ
فيل ـ همزه
محفوظات چهار روز قبل
-----
پ
-----
تثبيت محفوظات هفته
ج
-----
دوم
ش
عصر ـ تكاثر
محفوظات يك هفته اخير
محفوظات هفته اول
ي
قارعه
//
//
د
عاديات
//
//
س
زلزال
//
//
چ
بينه (1ـ5)
//
//
پ
-----
تثبيت محفوظات هفته
ج
-----
مرور همه محفوظات
سوم
ش
بينه (5 تا آخر)
محفوظات يك هفته اخير
محفوظات دو هفته اول
ي
قدر ـ تين
//
//
د
علق
//
//
س
انشراح ـ ضحي
//
//
چ
ليل
//
//
پ
-----
تثبيت محفوظات هفته
ج
-----
مرور همه محفوظات
چهارم
ش
شمس
محفوظات يك هفته اخير
محفوظات سه هفته اول
ي
بلد (1 تا 10)
//
//
د
بلد (11 تا آخر)
//
//
س
فجر (1 تا 16)
//
//
چ
فجر (17 تا آخر)
//
//
پ
-----
تثبيت محفوظات هفته
ج
-----
مرور همه محفوظات (نيم‌جزء دوم جزء سي)
دوم
اول
ش
غاشيه (1 تا 14)
محفوظات يك هفته اخير
نيم‌جزء دوم جزء سي (فجر تا ناس)
ي
غاشيه (15 تا آخر)
//
//
د
اعلي
//
//
س
طارق
//
//
چ
بروج (1 تا 10)
//
//
پ
-----
تثبيت محفوظات هفته
ج
-----
مرور همه محفوظات
دوم
ش
بروج (11 تا آخر)
محفوظات يك هفته اخير
ده صفحه از محفوظات گذشته
ي
انشقاق (1 تا 15)
//
//
د
انشقاق (15 تا آخر)
//
//
س
مطففين (1 تا 17)
//
//
چ
مطففين (18 تا 28)
//
//
پ
-----
تثبيت محفوظات هفته
ج
-----
مرور همه محفوظات
سوم
ش
مطففين (29 تا آخر)
محفوظات يك هفته اخير
ده صفحه از محفوظات گذشته
ي
انفطار
//
//
د
تكوير (1 تا 14)
//
//
س
تكوير (15 تا آخر)
//
//
چ
عبس (1 تا 23)
//
//
پ
-----
تثبيت محفوظات هفته
ج
-----
مرور همه محفوظات
چهارم
ش
عبس (24 تا آخر)
محفوظات يك هفته اخير
ده صفحه از محفوظات گذشته
ي
نازعات (1 تا 15)
//
//
د
نازعات (16 تا 32)
//
//
س
نازعات (33 تا آخر)
//
//
چ
نبأ (1 تا 16)
//
//
پ
-----
تثبيت محفوظات هفته
ج
-----
مرور همه محفوظات
سوم
اول
ش
نبأ (17 تا 30)
محفوظات يك هفته اخير
ده صفحه از محفوظات گذشته
ي
نبأ (31 تا آخر)
//
//
د
-----
مرور و تثبيت جزء سي‌ام
س
-----
چ
-----
پ
-----
ج
-----
 

Similar threads

بالا