نگاه اجمالی
آنچه خداوند در طبیعت به ودیعه نهاده است، اگر بصورت صحیح و در جهت درست مورد استفاده قرار گیرد، وسایل رفاه و آسایش بیشتر را تأمین خواهد کرد. اما اگر این امکانات خدادادی در جهت نادرست و نامشروع مورد بهره برداری قرار گیرند، نه تنها وسیله‌ای برای آرامش و آسایش او نخواهد بود، بلکه بلای جان او شده و وسیله‌ای برای تهدید هستی او تبدیل خواهد شد. یکی از این منابع طبیعی سنگ معدن اورانیوم است که اگر بصورت درست مورد استفاده قرار گیرد، بسیار مفید بوده و به تعداد فوق‌العاده‌ای می‌تواند انرژی برق مورد استفاده بشر را تأمین کند، اما متأسفانه استفاده‌های نادرست سبب شده است که این عنصر خدادادی ماده اولیه سلاحهای مرگبار باشد که بمب اتمی یکی از این نمونه‌ها می‌باشد.
تاریخجه
درسال 1938دو دانشمند آلمانى به نامهاى اتوهان و فرتیس شتراسمن با بمباران هسته اتم اورانیم به وسیله نوترون ها به عناصر رادیواكتیو دست یافتند كه جرم اتمى كوچكترى نسبت به اورانیم داشت، و این ابتداى ساخت بمب اتم بود.
در وسایل انفجارى یا بمبهاى هسته اى از نوع شكافت همان فرآیندى اتفاق می افتد كه در راكتورهاى هسته اى، با این تفاوت كه در یك راكتور هسته اى واكنش شكافت تحت كنترل است وبصورت معمول ودر شرایط عادى قابلیت انفجار ندارد. درراكتورهاى هسته اى تحقیقاتی یا قدرت، ادوات ایمنى بسیار گران قیمتى تعبیه شده است كه روند كار متداوم و متعادل آنرا فراهم می آورند. ولى علیرغم تمام تمهیدات واحتیاط ها، ممكن است عیب ها قصورى ، كاركرد راكتور را هم منجر به حادثه كند.
در بمب هاى اتمى وسایلى تعبیه شده است كه دفعتاّ انرژى معتنابهى در ظرف چند ثانیه با انجام واكنش شكافت حاصل مى گردد . سوخت بمب هاى هسته اى چه از نوع اورانیوم _235 یا پلوتونیم_239 در وضعیتى به صورت قطعاتى با جرم پایین تر از جرم بحرانى نگهدارى می شوند. این قطعات در هنگام انفجار با كمك اولیه مواد انفجارى متعارف، مثل ترى نیتزو تولوئن یا همان TNT و با حصول به جرم بحرانى ، انفجار هسته اى اتفاق مى افتد. در واقع نوترون هاى رها شده از مركز این توده ، واكنش هاى زنجیره اى انفجارى را سبب میشوند . انرژى سینتیكى فراوان واكنش هاى شكافت ، ساختمان ها را فرو میریزد ، انرژى حرارتى ، آنچه را كه سر راه دارد مىسوزاند و تابش هاى مرگ بار هسته اى موجودات زنده را شدیداّ متأثر مى سازد .
در ششم اوت 1945 بمب هسته اى "بچه كوچك" از نوع اورانیم_235 بر روى هیرو شیما استفاده شد ، با برخورد یك نوترون آزاد با هستهء اورانیم_235 ، هسته ، نوترون را جذب می كند و نوترون ها آزاد می شوند ، با متلاشى شدن اتم ، اتم هسته هاى دیگر را متلاشى مىكند.
در نهم اوت همان سال بمب هسته اى دیگرى به نام"مرد چاق" از نوع پلوتونیم _239 روى ناكازاكى در ژاپن انداخته شد. در این روش پلوتونیم_239 توسط اورانیم_238 احاطه شده است با انفجار مواد منفجره پلوتونیم به مخزن كره اى شكل وارد مى شود ، هسته مركزى منفجر مىشود و واكنش شكافت هسته اى رخ مى دهد.
آمریكا در نوامبر سال 1952 اولین انفجار هیدروژنى مایع و سپس در بهار سال 1954 انفجار هیدروژنى لیتیم دو تراید خود را آزمایش كرد . این درحالى بود كه شوروى سابق اولین بمب هیدروژنى جامد خود را در اوت 1953 (كه از بمب هیدروژنى اولیه به مراتب پیشرفته تر بود ) آزمایش كرده بود . به همین دلیل آندره ساخاروف تئوریسین گداخت هسته اى در 32 سالگى لقب پدر بمب هیدروژنى را به خود اختصاص داد.
آنچه خداوند در طبیعت به ودیعه نهاده است، اگر بصورت صحیح و در جهت درست مورد استفاده قرار گیرد، وسایل رفاه و آسایش بیشتر را تأمین خواهد کرد. اما اگر این امکانات خدادادی در جهت نادرست و نامشروع مورد بهره برداری قرار گیرند، نه تنها وسیله‌ای برای آرامش و آسایش او نخواهد بود، بلکه بلای جان او شده و وسیله‌ای برای تهدید هستی او تبدیل خواهد شد. یکی از این منابع طبیعی سنگ معدن اورانیوم است که اگر بصورت درست مورد استفاده قرار گیرد، بسیار مفید بوده و به تعداد فوق‌العاده‌ای می‌تواند انرژی برق مورد استفاده بشر را تأمین کند، اما متأسفانه استفاده‌های نادرست سبب شده است که این عنصر خدادادی ماده اولیه سلاحهای مرگبار باشد که بمب اتمی یکی از این نمونه‌ها می‌باشد.
تاریخجه
درسال 1938دو دانشمند آلمانى به نامهاى اتوهان و فرتیس شتراسمن با بمباران هسته اتم اورانیم به وسیله نوترون ها به عناصر رادیواكتیو دست یافتند كه جرم اتمى كوچكترى نسبت به اورانیم داشت، و این ابتداى ساخت بمب اتم بود.
در وسایل انفجارى یا بمبهاى هسته اى از نوع شكافت همان فرآیندى اتفاق می افتد كه در راكتورهاى هسته اى، با این تفاوت كه در یك راكتور هسته اى واكنش شكافت تحت كنترل است وبصورت معمول ودر شرایط عادى قابلیت انفجار ندارد. درراكتورهاى هسته اى تحقیقاتی یا قدرت، ادوات ایمنى بسیار گران قیمتى تعبیه شده است كه روند كار متداوم و متعادل آنرا فراهم می آورند. ولى علیرغم تمام تمهیدات واحتیاط ها، ممكن است عیب ها قصورى ، كاركرد راكتور را هم منجر به حادثه كند.
در بمب هاى اتمى وسایلى تعبیه شده است كه دفعتاّ انرژى معتنابهى در ظرف چند ثانیه با انجام واكنش شكافت حاصل مى گردد . سوخت بمب هاى هسته اى چه از نوع اورانیوم _235 یا پلوتونیم_239 در وضعیتى به صورت قطعاتى با جرم پایین تر از جرم بحرانى نگهدارى می شوند. این قطعات در هنگام انفجار با كمك اولیه مواد انفجارى متعارف، مثل ترى نیتزو تولوئن یا همان TNT و با حصول به جرم بحرانى ، انفجار هسته اى اتفاق مى افتد. در واقع نوترون هاى رها شده از مركز این توده ، واكنش هاى زنجیره اى انفجارى را سبب میشوند . انرژى سینتیكى فراوان واكنش هاى شكافت ، ساختمان ها را فرو میریزد ، انرژى حرارتى ، آنچه را كه سر راه دارد مىسوزاند و تابش هاى مرگ بار هسته اى موجودات زنده را شدیداّ متأثر مى سازد .
در ششم اوت 1945 بمب هسته اى "بچه كوچك" از نوع اورانیم_235 بر روى هیرو شیما استفاده شد ، با برخورد یك نوترون آزاد با هستهء اورانیم_235 ، هسته ، نوترون را جذب می كند و نوترون ها آزاد می شوند ، با متلاشى شدن اتم ، اتم هسته هاى دیگر را متلاشى مىكند.
در نهم اوت همان سال بمب هسته اى دیگرى به نام"مرد چاق" از نوع پلوتونیم _239 روى ناكازاكى در ژاپن انداخته شد. در این روش پلوتونیم_239 توسط اورانیم_238 احاطه شده است با انفجار مواد منفجره پلوتونیم به مخزن كره اى شكل وارد مى شود ، هسته مركزى منفجر مىشود و واكنش شكافت هسته اى رخ مى دهد.
آمریكا در نوامبر سال 1952 اولین انفجار هیدروژنى مایع و سپس در بهار سال 1954 انفجار هیدروژنى لیتیم دو تراید خود را آزمایش كرد . این درحالى بود كه شوروى سابق اولین بمب هیدروژنى جامد خود را در اوت 1953 (كه از بمب هیدروژنى اولیه به مراتب پیشرفته تر بود ) آزمایش كرده بود . به همین دلیل آندره ساخاروف تئوریسین گداخت هسته اى در 32 سالگى لقب پدر بمب هیدروژنى را به خود اختصاص داد.
