برقو کاری (Reaming) به عملیات ایجاد سوراخ های منظم و دقیق را گویند. برقو کاری ممکن است به وسیله ابزار دستی، ماشینی، یا دریل انجام گیرد. سوراخ های ایجاد شده توسط مته دارای تلرانس مشخص نبوده، صاف و صیقلی هم نمی باشد به همین منظور لازم است عملیات مجددی که بتواند مشخصات لازم را به دست آورد انجام شود. برقو را می توان یک ابزار برش گردان نامید. زیرا این ابزار دارای یک یا چند لبه برنده بوده که به وسیله آن می توان سوراخ های انجام شده را به اندازه واقعی در آورد. جنس
برقوها معمولا از فولاد ابزار و یا فولاد تندبر بوده، لبه های برقو را با انواع مختلف آبکاری نموده سپس لبه برنده را با ماشین سنگ تیز می کنند
[
به طور کلی برقوها از دو قسمت عمده تشکیل شده اند که عبارتند از: بدنه اصلی برقو و دنباله که ممکن است دنباله مخروطی یا استوانه ای باشد. برای هدایت برقو به داخل سوراخ سر آن را مخروطی می کنند. طول سر مخروطی که
پیشرو نامیده می شود در
برقوها متفاوت است. برای استفاده از برقو نکاتی وجود دارد که می بایستی با دقت بررسی کرد تا بتوان سوراخ های ایجاد شده را به نحو مناسبی ایجاد نمود.
انواع برقو
به طور کلی برقوها را به دو دسته تقسیم می کنند.
انواع برقو از نظر فرم ساختمانی
برقوهای ثابت_ این نوع برقو از یک قطعه فلز که جنس آن از فولاد ابزار یا فولاد تندبر بوده، ساخته می شود.
·
برقوی ثابت با تیغه های کاربیدی
این نوع برقو ها از نظر اندازه ثابت می باشند و برای
برقوکاری دقیق طراحی نشده اند اما بهره وری بالای دارند. از دو قسمت عمده تشکیل شده اند بدنه برقو ( یک نوع فلز که دارای سختی زیادی نمی باشد مانند فولاد کربن دار و تیغه های مجزا، (از جنس کاربید که با لحیم کاری روی بدنه برقو وصل شده اند) تشکیل شده اند. این عمل ممکن است به وسیله
مسجوش یا برنج جوش نیز صورت گیرد.
·
برقوهای متغیر
برقوهای متغیر_ از نظر دنباله معمولا ثابت بوده ولی تیغه های برش آن قابل تعویض و تغییر می باشد
که به وسیله
پیچ و مهره مغزی روی بدنه بسته می شوند. می توان تیغه ها را برای اندازه های مختلف تغییر داده و به طور کلی چون بعد از مدتی کار ممکن است تیغه ها کند شود، می توان آن ها را باز کرده، تیغه دیگری را به جای آن قرار داد.
برقوهای قابل تنظیم
این نوع
برقوها درست شبیه برقوهای متغیر می باشد. اندازه آن ها ممکن است به وسیله لغزانیدن یا حرکت دادن تیغه ها به سمت داخل و خارج محور تغییر کند. در ضمن تیغه را بعد از کند شدن و شکستن به آسانی می توان عوض کرد.
فلزاتی که باید برقوکاری شوند
یکی از عوامل مهم در انتخاب برقو جنس فلز است که باید برقوکاری شود. اگر فلز به آسانی تراشیده شود می توان از برقوی ثابت استفاده کرد. ولی اگر جنس فلز سخت بوده و ماشین کاری آن مشکل باشد برای تراش این فلز باید پیش بینی لازم را نموده تا بتوان برقوکاری مناسبی انجام داد. به همین منظور برقو یی انتخاب شود که لبه های آن مقاومت داشته و ساییده نشود. بهترین برقو نوع کاربیدی آن می باشد.
براده ای که باید برداشته شود
مقدار براده هنگام برقوکاری مستقیم به
نیروی وارده و مقاومت و سختی برقو دارد. برای برداشت ماکزیمم براده باید از برقو خشن تراش استفاده کرد. زمانی که هدف پرداخت کاری است معمولا از برقوی مارپیچی ماشینی استفاده می کنند. کلا برای اندازه کردن سوراخ ها به صورت دقیق به طوری که سطوح ایجاد شده کاملا پرداخت شده و صیقلی باشند از برقوی دستی استفاده می کنند.
در نظر گرفتن عمق و قطر سوراخ
انتخاب صحیح برقو از ایجاد صدا هنگام برقو کاری جلوگیری می کند. صدای ایجاد شده در اثر ارتعاش ابزار برش یا قطعه کار می باشد. صحیح نبستن قطعه کار یا برقو عامل دیگر برای تولید صدا می باشد. برای برطرف کردن این عیوب باید نکاتی در نظر گرفته شود مثلا برای برقوکاری یک سوراخ نسبتا بزرگ و کم عمق از برقوی کوتاه استفاده کرد. نکته دیگری که در برطرف کردن صدا موثر می باشد ایجاد شیار با فواصل نامساوی و نامساوی گرفتن گام است. از طرفی این برقوها آرام کار کرده و یکنواخت براده بر می دارند.
