بررسي وارونگي دما(اينورژن) و اثر آن روي آلودگي كلان شهرها
نويسنده:
[ مسلم بور ] - دانشجوي كارشناسي ارشد مهندسي عمران- محيط زيست
خلاصه مقاله:
پايداري جوي ناشي از وارونگي دمايي يكي از مهمترين علل افزايش پتانسيل آلودگي هوا بخصوص در كلان شهرها است. به طور طبيعي درلايه تحتاني جو(تروپوسفر) با افزايش ارتفاع، دما بطور آدياباتيك خشك(بي دررو) كاهش مي يابد، يعني هواي سطح زمين كه در مجاورت زيست كره واقع شده گرم تر از سطوح بالاتر است، لذا در چنين شرايطي نوسانات عمودي جو به راحتي مهيا شده و هواي سطح زمين با هواي پاك و پاكيزه سطوح بالايي جابجايي صورت داده و تهويه طبيعي به اين شكل انجام مي گيرد. اگر شرايط به گونه اي باشد كه با افزايش ارتفاع دما نيز افزايش يابد، يعني هواي مجاور سطح زمين سردتر از سطوح بالايي باشد، در اين حالت جابجايي عمودي جو متوقف شده و هواي سطح زمين به حالت پايدار مسكوت مي گردد، به چنين حالتي وارونگي دمايي يا اينورژن گفته مي شود، و از آنجاييكه منابع آلاينده هوا به طور دائمآلاينده هاي خود را در داخل لايه سطحي تزريق مي كنند، غلظت آلاينده ها در اين شرايط به شدت افزايش مي يابد . آلودگي هوا زماني به شديدترين حد خود مي رسد كه پديده وارونگي، با ارتفاع كم و براي مدت طولاني تر در هواي شهر باقي بماند. در واقع لايه اينورژن با ارتفاع كم و مدت زمان مديد، حائل پايدار و ساكني ايجاد مي كند كه مانع اختلاط اين سطح با سطوح بالايي شده و با افزايش غلظت آلاينده ها درزير آن، آلودگي هوا تشديد مي شود. وارونگي هوا به معناي تغيير يا انحراف هوا از وضعيت موجود به حالتي ديگر به علت ارتفاع مي باشد كه در بيشتر موارد به وارونگي دمايي مربوط بوده و منجر به تهديد سلامتي انسان ها مي شود. اين پديده همچنين مي تواند باعث جلوگيري از پديده انتقال حرارت جابجايي گردد. وارونگي هوا به طور عمده باعث يخ زدن باران در مناطق سردسير مي شود. وارونگي دمايي بسته به نوع تشكيل و عوامل بوجودآورنده، به چهار دسته تقسيم مي شود: تابشي، توربولانسي، فرونشيني و جبهه اي. در اين مقاله پس از بررسي عوامل بوجود آورنده وارونگي و انواع آن، اثرات اين پديده در آلودگي هوا و ساير عوامل زيان آور براي محيط زيست در يك كلان شهر مطرح مي شود.
كلمات كليدي:
آلودگي هوا، وارونگي دما، كلان شهرها
OMRANTOSEE01_190_1927256.pdf
نويسنده:
[ مسلم بور ] - دانشجوي كارشناسي ارشد مهندسي عمران- محيط زيست
خلاصه مقاله:
پايداري جوي ناشي از وارونگي دمايي يكي از مهمترين علل افزايش پتانسيل آلودگي هوا بخصوص در كلان شهرها است. به طور طبيعي درلايه تحتاني جو(تروپوسفر) با افزايش ارتفاع، دما بطور آدياباتيك خشك(بي دررو) كاهش مي يابد، يعني هواي سطح زمين كه در مجاورت زيست كره واقع شده گرم تر از سطوح بالاتر است، لذا در چنين شرايطي نوسانات عمودي جو به راحتي مهيا شده و هواي سطح زمين با هواي پاك و پاكيزه سطوح بالايي جابجايي صورت داده و تهويه طبيعي به اين شكل انجام مي گيرد. اگر شرايط به گونه اي باشد كه با افزايش ارتفاع دما نيز افزايش يابد، يعني هواي مجاور سطح زمين سردتر از سطوح بالايي باشد، در اين حالت جابجايي عمودي جو متوقف شده و هواي سطح زمين به حالت پايدار مسكوت مي گردد، به چنين حالتي وارونگي دمايي يا اينورژن گفته مي شود، و از آنجاييكه منابع آلاينده هوا به طور دائمآلاينده هاي خود را در داخل لايه سطحي تزريق مي كنند، غلظت آلاينده ها در اين شرايط به شدت افزايش مي يابد . آلودگي هوا زماني به شديدترين حد خود مي رسد كه پديده وارونگي، با ارتفاع كم و براي مدت طولاني تر در هواي شهر باقي بماند. در واقع لايه اينورژن با ارتفاع كم و مدت زمان مديد، حائل پايدار و ساكني ايجاد مي كند كه مانع اختلاط اين سطح با سطوح بالايي شده و با افزايش غلظت آلاينده ها درزير آن، آلودگي هوا تشديد مي شود. وارونگي هوا به معناي تغيير يا انحراف هوا از وضعيت موجود به حالتي ديگر به علت ارتفاع مي باشد كه در بيشتر موارد به وارونگي دمايي مربوط بوده و منجر به تهديد سلامتي انسان ها مي شود. اين پديده همچنين مي تواند باعث جلوگيري از پديده انتقال حرارت جابجايي گردد. وارونگي هوا به طور عمده باعث يخ زدن باران در مناطق سردسير مي شود. وارونگي دمايي بسته به نوع تشكيل و عوامل بوجودآورنده، به چهار دسته تقسيم مي شود: تابشي، توربولانسي، فرونشيني و جبهه اي. در اين مقاله پس از بررسي عوامل بوجود آورنده وارونگي و انواع آن، اثرات اين پديده در آلودگي هوا و ساير عوامل زيان آور براي محيط زيست در يك كلان شهر مطرح مي شود.
كلمات كليدي:
آلودگي هوا، وارونگي دما، كلان شهرها
OMRANTOSEE01_190_1927256.pdf
