بررسي اثر تلقيح قارچ ميكوريز آربوسكولار در گياه گندم تحت استرس خشكي

[محمد بهبود]

توليد غذا در دنيا به طور عمده توسط تنشهاي محيطي محدود شده است

. در اين ميان تنش خشكي بر روي

عملكرد و كيفيت دانه محصولات از جمله گندم تاثيرات به سزائي دارد​

. از جمله دلايل پيدايش تنش خشكي در گياه

افزايش تعرق، كافي نبودن جذب آب بوسيله سيستم ريشه و يا غالبا​

"تركيبي از اين دو است [ 5]. گياهي كه قادر است

.[ ​

آب بيشتري جذب كند و يا كارآيي استفاده از آب بالاترداشته باشد از مقاومت به خشكي بيشتر ي برخوردار است [ 5

يكي از راهكارهاي مقابله با تنش خشكي بهرهگيري از همزيستي ميكوريزي ميباشد​

. قارچ هاي ميكوريز با افزايش

جذب عناصر غذايي، آب، توليد مواد محرك رشد، برقراري روابط متقابل مثبت با باكتري هاي تثبيت كننده نيتروژن و


حل كننده فسفات، افزايش مقاومت گياه ميزبان به خشكي و شوري و عوامل بيماريزاي گياهي به بقاء و رشد گياه


3 ​

و 4]. گياهان ميكوريزي اغلب تحمل به خشكي بيشتري ،2 ، ميزبان در شرايط نامساعد محيطي كمك مي كنند [ 1

نسبت به گياهان غير ميكوريزي دارند​

. مكانيسمهاي مختلفي ممكن است در استرس خشكي به گياهان ميكوريزي

كمك كنند​

. به عنوان مثال قارچهاي ميكوريزي با افزايش طول ريشه به علت هيف هاي قارچي، قادرند از حجم

بيشتري از خاك آب مورد نياز را استخراج كنند​

. برخي محققين عقيده دارند افزايش مقاومت گياه به خشكي به دليل

افزايش جذب فسفر توسط گياه در خاكهايي است كه مقدار فسفر قابل دسترس خاك كم باشد​

[ 4]. در اين تحقيق تأثير

دو گونه قارچ ميكوريز آربوسكولار در تنش خشكي بر گياه گندم بررسي شد​

.

13 ​

مجموعه مقالات دهمين كنگره علوم خاك ايران، كرج- 4 تا 6 شهريور 1386

يك گونه كه از مناطق مختلف جمع آوري شده باشند از نظر كلنيزاسيون اختلاف دارند​

. افزايش معني دار مقدار فسفر

در گياهان ميكوريزي ​

(مخصوصا" گلوموس اتونيكاتوم) نسبت به شاهد احتمالا" به دليل افزايش سطح جذب، پايين

قارچ نسبت به گياه و فعاليت زياد آنزيم فسفاتاز قارچهاي ميكوريزي بوده است​

[ 3 و 4]. در بين تيمار هاي Km بودن

قارچي گونه ​

گلوموس اتونيكاتوم نسبت به گونه گلوموس اينتراراديسز داراي مقدار فسفر بيشتري بوده و افزايش رشد

بهتري را نشان داد كه ممكن است مربوط به تفاوت در كارآيي گونه هاي قارچهاي ميكوريزي در جذب عناصر بخصوص


بوده و يا به علت افزايش كلنيزاسيون ريشه در قارچ گلوموس اتونيكاتوم از طريق بهبود رشد گياه موجب افزايش جذب


1997 ) ​

دريافتند كه ميكوريزها جذب فسفر توسط ريشه را افزايش ) Duniway و Bryla .[ فسفر در گياه گرديد [ 2

دادند و تغذيه بهتر فسفر ممكن است گندم ميكوريزي را به مقاومت بهتر در برابر خشكي قادر سازد​

.

غلظت ​

،( p< وزن خشك ريشه ( 0.01 ،( p< اثر اصلي سطوح رطوبتي براي صفت وزن خشك بخش هوايي ( 0.01

معني دار شد​

. مقايسه ميانگين ها نشان داد كه با افزايش ( p< و مقدار كلسيم ( 0.05 ( p<. فسفر ، مقدار فسفر ( 0.05

با ​

FC استرس خشكي وزن خشك بخش هوايي و ريشه كاهش يافته و تفاوت معني داري بين ميانگين سطح رطوبتي

0/4 ​

وجود داشت. كاهش معني دار وزن خشك بخش هوايي با افزايش تنش FC 0/6 و FC ميانگين سطوح رطوبتي

خشكي احتمالا​

" مربوط به كاهش سطح برگ، جذب نور و كاهش ظرفيت كل فتوسنتز بوده است [ 5] .بالا بودن غلظت

0/6 ​

شايد مربوط به رشد ناكافي گياهدر شرايط استرس آبي و FC و FC 0/4 سبت به FC فسفر در سطح رطوبتي

FC كاهش وزن اندام هوايي، سبب افزايش غلظت عناصر در اين اندام شد. افزايش معني دار مقدار فسفر و كلسيم در


.[ بدون تنش ) باشد[ 5 ) FC نسبت به دو سطح ديگر مي تواند به دليل افزايش وزن خشك بخش هوايي در


منابع


1] ​

​

​

برين، م.، علي اصغرزاده، ن.، صمدي، ع.، 1385 . اثر شوري حاصل از كلريد سديم و مخلوط املاح بر غلظت پرولين و برخي شاخص هاي ]​

.139- ​

​

​

​

​

رشد گوجه فرنگي در همزيستي با قارچ هاي ميكوريز آربوسكولار. مجله علوم كشاورزي دانشكاه تهران. جلد 37 .ش 1. ص 147

[2] Aliasgharzadeh N., M. R. Neyshabouri and G. Salimi, 2006. Effects of arbuscular mycorrhizal fungi and​

Bradyrhizobium japonicum on drought stress of soybean.Biologia Bratislava. (supplement), 61( 19): 324-328.


[3] Al- karaki G. N., and A. AL- Raddad, 1997. Effects of arbucular mycorrhizal fungi and drought stress on growth


and nutrient uptake of two wheat genotypes differing in drought ressistance. Mycorriza 7:83-88


[4] Bryla, D. R. and J. M. Duniway, 1997. Effects of mycorrhizal infection on drought tolerance and recovery in


safflower and wheat. Plant Soil. 197:95-103.


[5] Hsiao, T.C., 1973. Plant responses to water stress. Annu. Rev. Plant Physiol. 24:519-570


[6] Page, L. A., 1982. A. Methods of Soil Analysis. Part 2 chemical and microbiologic properties. Second edition.


Madisons, Wisconsin USA.


محسن برين، عباس صمدي و ناصر علي اصغرزاده​

 

[زهرا فرشید]

سلام دوست عزیز
ممنون از فعالیت شما در این تالار
آقا محمد عزیز لطف کنید و متن بالا را تنظیم کنید مقداری جمله بندیش بهم ریخته و کلا و مت کل مناسبی برای خوندن نداره.
ممنون.

منتظر اطلاعت علمی و عملی خوب شما هستیم.

باتشکر
​