بازشناسی نقش و تأثیر جریان‌های فکری عصر صفوی در شکل‌گیری ورودی مساجد مکتب اصفهان

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
نویسندگان
1محسن طبسی؛ 2فهیمه فاضل نسب
1استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد
2دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)،

چکیده
اعتقادات و ارزش‌های حاکم بر جامعه، همواره بر هنر و معماری دوران مؤثر بوده است. در دوره‌ای که مکتب اصفهان به مدد اندیشه‌ی بزرگان و نفوذ بی‌سابقه تفکر شیعی به بالندگی رسید؛ بستری برای رشد و امتزاج جریان‌های فکری مبتنی بر تفکر شیعی فراهم آمد. از مجموع دیدگاه‌های مطرح در این دوره، سه جریان فکری شاخص قابل درک است که به واسطه هم‌پوشانی، شرایط بی‌سابقه فلسفی دوران را شکل می‌دادند. این شرایط به بروز نوآوری‌هایی در معماری منجر شد که بیش از همه در نظام کالبدی و فضایی مساجد مجال بروز یافت. در این مقاله، جهت بازشناسی نقش جریان‌های فکری عصر صفوی در معماری، یکی از اصول حاکم بر ساماندهی فضای معماری انتخاب شد. با بررسی زمینه‌های فکری اصل سلسله‌مراتب در اندیشه حاکم، تأثیر آن بر شکل‌گیری نظام ورودی مساجد مورد مطالعه قرار گرفت. از مقایسه ورودی مساجد مکتب اصفهان با دوره‌های پیشین -که دارای وجوه مشترکی برای مقایسه بودند- نتایج معناداری حاصل شد. این مقایسه، پیشرفت در مراتب فضایی مساجد این مکتب را نشان می‌دهد. همچنین در این دوره، نوع جدیدی از نظام ورودی ابداع گردیده است که به شیوه‌ای هوشمندانه، به افزایش مراتب فضایی و ایجاد آمادگی در مخاطب در سیر از ظاهر به باطن کمک نموده است.

کلیدواژگان
سلسله‌مراتب؛ مراتب ورود؛ مساجد اصفهان؛ مکتب اصفهان

_________________________________
http://www.mediafire.com/download/l8b8w1lb0v9u96p/8.pdf
 
بالا