اکتشافات مقدماتی و بررسی ژنز کانی سازی در آن

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
خلاصه مطالب:
اندیس معدنی کامو در ۱۳۰کیلومتری شمال شرق اصفهان و ۸کیلومتری شمال شرق روستای کامو از توابع کاشان واقع شده است طی بررسیهای انجام شده در این منطقه که به روشهای ژئوشیمیایی و بررسی هاله های دگر سانی صورت گرفته است، سه محدوده بی هنجاری مشخص و بر اساس اولویت جهت ادامه اکتشافات در مرحله نیمه تفصیلی پیشنهاد گردیده اس، موقعیت این سه بی هنجاری بر روی نمودار سه بعدی مربوط به این منطقه مشخص گردیده و با توجه به نتایج بدست آمده ژنرکانی در بی هنجاری شماره ۱ از نوع اسکارن آهن – مس و در بی هنجاری شماره ۲ از نوع پورفیری مس و در بی هنجاری شماره ۳ از نوع اسکارن پورفیری مس تشخیص داده شد.


پیش گفتار:
از لحاظ تقسیمات زمین شناسی محدوده معدنی کامو روی کمربند آتشفشانی – ماگمائی ارومیه – دختر واقع شده است که تشکیلات رسوبی ژوراسیک با جنس استون، ماسه سنگ و شیل و نیز آهکهای کرتاسه بیشترین گسترش را در این بخش دارند این مجموعه خود تحت تاثیر توده های نفوذی و دایک های با ترکیب گرانیت تا دیوریت قرار گرفته است ( بخش برناوجانثاری ۱۳۷۲).

پس از انجام مطالعات پی جوئی در منطقه کاشان توسط محققین قبلی ( کوثری و پارسی ۱۳۷۳) به حضور کانی سازی احتمالی از نوع پورفیری در این بخش اشاره شده بود اما گروه اکتشافی قبل دلایل قانع کننده در مورد موقعیت، وسعت و ارزش کانی سازی در این محدوده ارائه نداده است. به همین خاطر در این مرحله سعی گردید با استفاده از روشهای کم هزینه و در عین حال مطمئن مانند مطالعات ژئو شیمیائی شامل بررسی هاله های ژئو شیمیائی ثانویه و اولیه و نیز بررسی هاله های دگر سانی دیدگاهی روشن در مورد کانی سازی در این محدوده ارائه گردد که این مطالعات منجر به کشف سه محدوده بی هنجاری گردیده است و کانی سازی در این محدوده از نوع پلی ژنتیک تشخیص داده شد.


بحث:
طی این مطالعات ابتدا نقشه زمین شناسی و توپو گرافی منطقه در مقیاس ۱:۵۰۰۰ و در محدوده ای به وسعت ۱۰ کیلومتر مربع تهیه گردید. جهت بررسی هاله های ژئو شیمیائی ثانویه برخی قسمت ها از هر ۱۰۰ متر از رسوبات بستر آبراهه ها یک نمونه تهیه و پس از آماده سازی و تجزیه در آزمایشگاه آکادمی علوم مسکو به روش اسپکترومتری نشری،نتایج بدست آمده مورد پردازش آماری قرار گرفت و در پایان پس از تفسیر نتایج بدست آمده دو محدوده بی هنجاری یعنی دو بی هنجاری شماره ۱و ۲ مشخص گردید.سپس با استفاده از نمونه های سنگ زمین شیمیایی سطحی و نمونه هائی که از هر ۱۰ متر از مغزه های حفاری بدست آمده از دو گمانه شماره ۱و ۲ تهیه گردید، هاله های اولیه ژئو شیمیائی به منظور تعیین میزان گسترش و نحوه کانی سازی در راستای قائم و به سمت اطراف بر روی هر کدام از محدوده های بی هنجاری تعیین شده در مراحل قبل، مورد بررسی قرار گرفت برای این منظور پس از تجزیه نمونه های تهیه شده و پس از انجام محاسبات آماری، جهت آشکار سازی هاله های اولیه ژئوشیمیائی از هاله های مرکب ضربی استفاده گردید. در ضمن چون طبق شواهد صحرائی و مطالعات کانی شناسی، در جنوب شرقی این اندیس بوضوح شواهدی از کانی سازی مشاهده گردید جهت بررسی هاله های اولیه ژئو شیمیائی در این بخش نیز بر روی مقطعی به طول تقریبی ۲ کیلومتر و از هر ۵۰ متر یک نمونه تهیه و مورد تجزیه قرار گرفت.

در ضمن حدود ۲۵۰ مقطع صیقلی- نازک و نازک صیقلی جهت انجام مطالعات کانی شناسی و مینرالوگرافی به منظور بررسی هاله های دگر سانی تهیه و مورد مطالعه قرار گرفته است در این راستا از مطالعات ژئو فیزیکی که قبلا توسط کارشناسان سازمان زمین شناسی و اکتشافی کشور که طبق روشهای IPو RSو MGدر محدوده ای به وسعت ½ کیلومتر مربع صورت گرفته بود نیز استفاده گردید و پس از بررسی و مقایسه نتایج بدست آمده طی روشهای مختلف اکتشافی که در بالا ذکر گردید مناطق امید بخش جهت ادامه اکتشافات و بر اساس اولویت در این منطقه مشخص گردیده. نتایج بدست آمده طی این مطالعات بطور خلاصه بر روی نمودار سه بعدی بی هنجاری با شماره های ۱و ۲و ۳ که موقعیت هر کدام بر روی نمودار سه بعدی نیز مشخص گردیده. تشخیص داده شد که شرح مختصری در مورد هر کدام در زیر ارائه می گردد.

بی هنجاری شماره ۱: مطالعه هاله های ژئو شیمیائی ثانویه در این محدوده نشانگر انطباق هاله های ژئو شیمیائی ثانویه مربوط به عناصر مختلف بر یکدیگر و در اطراف بخش اسکارن شماره ۱ می باشد که این هاله ها از گستردگی و شدت کمی نیز برخوردارند. مطالعات مینرالوگرافی نیز نشانگر تنوع و شدت کم کانی سازی کانیهای مس می باشد. مطالعه هاله های دگر سانی نیز نشانگر گسترش کم و زون بندی ضعیف در هاله های دگر سانی می باشد.

بی هنجاری شماره ۲: بررسی هاله های ژئو شیمیائی ثانویه در این بخش نشانگر زون بندی مشخص در قرار گیری بی هنجاری های مربوط به عناصر مختلف می باشد برای مثال بی هنجاریهای عناصر Zn-pbو Baبیشتر متمایل به شرق این محدوده و تقریبا منطبق بر هم وبی هنجاری های عناصر Co,Niنیز متمایل به غرب این محدوده و منطبق بر یکدیگر می باشند، در ضمن بی هنجاری های عنصر Cuنیز متمایل به غرب و بیشتر با بی هنجاری های ضعیف Niو Coانطباق دارد.

موقعیت قرار گیری بی هنجاری عنصر Cuبیشتر منطبق بر هاله دگر سانی پتاسیک بوده و بی هنجاری های عناصر zn-pbو Baنیز منطبق بر دگر سانی پروپلیتیک است.

هاله های دگر سانی در این بخش زون بندی خاصی از خود نشان می دهند، بطوریکه در مرکز محدوده این بی هنجاری و به سمت عمق دگر سانی پتاسیک قرار گرفته و به سمت اطراف دگر سانی پروپلیتیک گسترش یافته است که دگر سانی نوع آرژیلیک در چند بخش بین این دو نوع هاله دگر سانی مشاهده می گردد( نمودار سه بعدی)، انواع دیگر دگر سانی در این بخش یا مشاهده نگردیده یا اینکه از شدت بسیار کمی برخوردار بوده اند. در ضمن سنگ میزبان اصلی در این بخش سیلت استون- ماسه سنگ و شیل ژوراسیک می باشد که تحت تاثیر توده های نفوذی با ترکیب گرانودیوریت قرار گرفته است.

بی هنجاری شماره ۳: این بی هنجاری در بخش جنوب شرقی اندیس کامو قرار گرفته، این بخش از لحاظ گستردگی و نوع هاله های دگرسانی و جنس توده های نفوذی شباهت زیادی با بی هنجاری شماره ۲ دارد ولی شدت بیشتر کانی سازی مخصوصا بیشتر بی هنجاری عنصر مس در این بخش و نیز حضور سنگ میزبان مناسب تر یعنی آهک کرتاسه در بخش غربی این بی هنجاری و کانی سازی نوع اسکارن از تفاوت های عمده آن دو می باشد.



نتیجه گیری:
بطور کلی باتوجه به مطالعات ژئوشیمیایی – کانی شناسی و نیز با استفاده از مطالعات ژئوفیزیکی که قبلا در این منطقه انجام گرفته است و نیز با بررسی پدیده های دیگر زمین شناسی منشاء کانی سازی احتمالی در بی هنجاری شماره ۱ اسکارن آهن –مس و در بی هنجاری شماره ۲ پورفیری مس و در بی هنجاری شماره ۳ اسکارن پورفیری مس تشخیص داده شد که بطور مشخص نتایج بدست آمده نشانگر قدیمیتر بودن کانی سازی در بی هنجاری شمار ۱ نسبت به دو بی هنجاری دیگر و نیز عملکرد شدیدتر فرسایش در این قسمت می باشد. در ضمن با توحه به مطالعات انجام شده ثابت گردید که کانی سازی در این اندیس عمدتا از شکستگی ها و حاشیه دایک هائی باروند شمال شرق- جنوب غرب تبعیت می نماید ( که این امر نشانگر عملکرد یک فاز کششی قبل از کانی سازی و در راستای شمال غرب- جنوب شرق می باشد). کانی سازی در بی هنجاری شماره ۲ نیز از این نظر در جایگاه دوم قرار می گیرد ولی در بی هنجاری شماره ۱ که قبلا تمامی مطالعات به این بخش متمرکز گردیده بود از لحاظ اقتصادی ارزش چندانی نداشته و ادامه اکتشافات بر روی این بخش در حال حاضر توصیه نمی شود.


منابع:
۱- برنا، بهروز و جان نثاری، محمد رضا، (۱۳۷۲)، طرح اکتشاف سیستماتیک موضوعی، گزارش عملیات اکتشاف چکشی و متالوژنی در ورقه ۰۰۰/۱۰۰ :۱ کاشان
۲- کوثری، سلیمان و پارسی، پیمان (۱۳۷۳)، مطالعه و ارزیابی اندیس های معدنی (اندیس معدنی دره کامو – کاشان – الگوی مطالعاتی) – مجله علوم زمین – شماره ۱۳
۳- محمدی جو آبادی – هوشنگ (۱۳۷۲)، مطالعات ژئوفیزیکی بر روی اندیس معدنی کاموکاشان در مقیاس ۲۰۰۰ :۱ – سازمان زمین شناسی کشور
 

Similar threads

بالا