انواع شکست های مهم

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
اغلب شکست­ های سنگی می توانند در یک تا چهار طبقه تقسیم بندی شوند که به نوع سنگ و کنترل ساختار آن بستگی دارد :


۱- شکست ­های صفحه ­ای :
به وسیله یک سیستم ناپیوستگی با شیبی کمتر از شیب دامنه پله رخ می دهد(شکل۵۳).
شکست­های صفحه ای حرکاتی هستند که به وسیله ریزش سطحی که به صورت صفحه است، رخ می دهند. این شکست­ها به صورت دو بعدی آنالیز شده­اند.

آنالیزهای دینامیکی برای شکست صفحه ­ای :
سه شرط ساختاری لازم برای شکست صفحه ای عبارتند از :
۱- آزیموت ناپیوستگی صفحه ای بایستی حداکثر تا حدود ۲۰ درجه با آزیموت دامنه پله تفاوت داشته باشد به عبارت دیگر امتداد ناپیوستگی صفحه ای بایستی حداکثر تا حدود ۲۰ درجه با امتداد دامنه پله تفاوت داشته باشد.
۲- شیب ناپیوستگی صفحه ای باید کمتر از شیب دامنه پله باشد و به موجب آن ناپیوستگی باید در دامنه شیب ظاهر شود.
۳- شیب ناپیوستگی صفحه ای باید بیشتر از زاویه اصطکاک داخلی سطح باشد.​

به منظور رسیدن به شرایط پایدار دینامیکی باید یکی از شرایط زیر وجود داشته باشد :
الف). زاویه شیب ناپیوستگی اولیه مساوی یا بیشتر از شیب دامنه باشد، با این شرط ناپیوستگی در دامنه ظاهر نمی شود.
ب). اختلاف بین امتداد دامنه و امتداد ناپیوستگی بیشتر از ۲۰ درجه باشد.​

1-13.jpg
شکل(۵۳)- شکست صفحه ای



1-14.jpg
شکل(۵۴)- شکست گوه ای​
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
۲- شکست گوه­ ای­:
شامل شکست و ریزش توده سنگ به وسیله دو ناپیوستگی با خط تقاطعی با شیب کمتر از شیب دامنه پله است.(شکل۵۴ ) ریزش های گوه­ای هنگامی رخ می دهند که توده سنگ در امتداد تقاطع دو ناپیوستگی که بر روی دامنه ظاهر می­شود با زاویه مورب نسبت به دامنه ریزش می­کنند.

آنالیزهای دینامیکی شکست گوه­ای
شرایط ساختاری لازم برای شکست گوه­ای می تواند به صورت زیر بیان شود :
۱- جهت خط تقاطع باید تقریباً در جهت امتداد شیب دامنه پله باشد.
۲- شیب خط تقاطع باید کمتر از شیب دامنه پله باشد، تحت این شرایط خط تقاطع در سطح ظاهر می شود.
۳- شیب خط تقاطع باید بیشتر از زاویه اصطکاک داخلی باشد. اگر زاویه اصطکاک برای دو صفحه اختلاف مشخصی داشته باشد، زاویه میانگینی در نظر گرفته می شود.​

دو روش امکان پذیر برای جلوگیری از شکست گوه ای از لحاظ دینامیکی عبارتند از :
الف).کم کردن شیب دامنه
ب).تغییر دادن امتداد دامنه پله​
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
۳- شکست واژگونی :
شامل صفحات یا ستون­ هایی از سنگ که ناپیوستگی های آن شیب بیشتری از دامنه پله دارند. (شکل۵۵)
شکست های واژگونی اغلب در توده سنگ هایی که به یک سری صفحات یا ستون ها تقسیم شده اند رخ می دهند. این تقسیمات از دسته شکستگی هایی که تقریباً موازی با دامنه شیب هستند و بطور شیب دار نسبت به دامنه قرار گرفته اند تشکیل شده اند. در ریزش واژگونی زمانی که لغزش بین صفحات رخ می دهد، ستون یا ورقه سنگی به سمت یک نقطه ثابت در نزدیک پای پله می چرخد.


1-15.jpg
شکل(۵۵)- شکست واژگونی



1-16.jpg
شکل(۵۶)- شکست دایره ای​
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
۴- شکست دایره ای­(قاشقی):
در توده سنگ­هایی که شکاف و ترک زیادی دارند یا موادی با مقاومت خیلی کم. (شکل ۵۶)
شکست قاشقی در خاک یا سنگ های به شدت درزه دار یا سنگ­های هوازده و ضعیف اتفاق می افتد. عمدتاً این نوع شکست در شیب های خاکی مشاهده شده است. شکست در شیب های سنگی عمدتاً ناشی از ناپیوستگی های زمین شناسی مانند درزه، سطوح لایه بندی یا لایه های ضعیف می باشند که توده سنگ را به دو بخش تقسیم می کنند. شرایط عمومی شکست قاشقی عبارتند از :
۱- وجود ذرات منفرد در داخل خاک یا توده سنگ هوازده به طوری که این ذرات در قیاس با شیب بسیار کوچکند و به دلیل داشتن شکل و اندازه های متفاوت به یکدیگر نیز مربوط نیستند.
۲- وجود سنگ های خرد شده در دامپ های بزرگ باطله که مثل خاک عمل می کنند.
۳- وجود دانه های بسیار ریز که پس از مراحل خردایش و بازیابی کانه به جا می مانند.
۴- سنگ های به شدت هوازده و دگرسان شده.
۵- ظاهر شدن آب در پای شیب.
۶- وجود ترک کششی در سطح شیب که در اثر وارد آمدن تنش، گسترش عمقی حاصل می کند، به نحوی که تا نصف یا بیشتر ادامه پیدا می کند و موجب شکست قاشقی می شود.


ypes-of-slope-failures.jpg
 
بالا