بانکت / بانکت های کوچک و چاله ای شکل
این نوع بانکت ها بیشتر در جنگل کاری مورد استفاده قرار میگیرد و آنها را به دو شکل میتوان احداث کرد :
یکی با نیمرخ به شکل V
دیگری با نیمرخ طبیعی
بانکتهای کوچک با نیمرخ به شکل V ، برای نواحی که بارندگی آن زیاد و نفوذ پذیری خاک آن بالنسبه کم و شیب زمین زیاد (معمولا " تا 60 درصد) باشد، مناسب است در این روش ، معمولا " حفره ای شکل است و برای کاشت درختان بوجود می آید. کف این بانکت ها شیب دار است. چون برای احداث این بانکت ها زیاد خاک برداری نمیشود، آنها هزینه زیادی در بر نخواهد داشت. این بانکت های چاله ای شکل و به طور کلی بانکت های کوچک از این نوع ، اجبارا" فقط با وسایل دستی (از قبیل بیل و کلنگ) احداث میشود.
بانکتهایی کوچک با نیمرخ طبیعی یا شکل معمولی، شبیه کانالهای کوچکی است که آب را در خود نگه میدارد. این بانکت های، نسبت به بانکت های قبلی (با نیمرخ به شکلV) دارای ظرفیت بیشتری است و معمولا" در نقاطی که از آنها استفاده میشود که شیب زمین 25 تا 40 درصد باشد. در این روش، کف بانکت ها مستقیم و افقی است. خاکهایی که از کندن سطح بانکت بدست میآید، در جلوی بانکت به صورت پشته انباشته میشود.
معمولا" درختکاری در پای پشته ولی در مواردی هم در روی آنها و همچنین در داخل کانالها صورت میگیرد.
بانکت / بانکتهای بزرگ با نیمرخ طبیعی
فرق این بانکتها با بانکتهای کوچک که نیمرخ طبیعی دارد، در بزرگتر بودن ابعاد آنهاست. این بانکت ها را برخلاف بانکت های چاله ای شکل و کوچک میتوان با وسائل دستی و تراکتور احداث کرد. این روش در نقاطی در شیب زمین 20 تا 50 درصد باشد، مورد استفاده قرار میگیرد.
سطح بین دو بانکت را میتوان شخم زد و در آن زراعت کرد. اما قسمتهائی که بانکت بندی شده است در مقابل اثر فرسایش آب بسیار حساس مباشد، از این رو برای زراعت مناسب نیست. در موقع شخم زدن باید دقت شود تا جهت شخم، حتی الامکان عمود بر جهت شیب باشد. بانکت ها معمولا" یا افقی است یا شیب دار است.
بانکت های افقی به شکل جویها یا کانالهایی در خطوط تراز ایجاد میگردد و معمولا" دو طرف آنها بسته است. چون آب در این نوع بانکت ها مجرای خروجی ندارد (دو طرف آن بسته است) در آن میایستد و بتدریج یا در زمین نفوذ میکند و به طبقات پایین تر آن هدایت میشود و یا تبخیر میگردد.
از بانکت های افقی معمولا" در این شرایط استفاده میشود: نقاطی که میزان بارندگی کم است و خاک میتواند آب زیادی در خود نگه دارد و همچنین آن را به طبقات پایین تر زمین نفوذ دهد.
اما اگر مقدار بارندگی زیاد و شرایط خاک طوری باشد که نباید آب زیادی در خاک نفوذ کند و احتمال خطر لغزش خاک باشد، بانکت های شیب دار، مناسب است.
بانکتهای افقی بویژه در نقاطی که خاک تحت الارض نفوذ ناپذیر باشد نباید احداث گردد زیرا آب در خاکهای سطحی نفوذ میکند و آن را به مرحله اشباع میرساند که با کمک شیب زمین امکان لغزش آن به صورت توده های عظیم وجود دارد . این پدیده ممکن است باعث حرکت وسیعی از دامنه کوه بشود و خطرات جبران ناپذیر زیادی در بر داشته باشد.
بنابراین در هر نقطه و در هر شرایط برای جلوگیری از فرسایش خاک و همچنین نفوذ دادن آب در زمین که هدف اصلی آبخیز داری هاست نباید بانکت، آنهم بانکت های افقی و نامناسب ایجاد کرد، بلکه باید متناسب با شرایط و امکانات موجود روش صحیح مبارزه انتخاب و عمل شود.
معمولا" در محلهائی که خاک تحت الارض غیر قابل نفوذ است، که نفوذ آب و ذخیره شدن آن در خاک باعث لغزش و حرکت توده ای شکل خاک به طرف پایین میشود، میبایست به جای مبارزه مستقیم با فرسایش خاک یعنی ایجاد بانکت های افقی، تا آنجا که ممکن است گیاه کاری بشود یعنی به طور غیر مستقیم با آن مبارزه گردد . اگر امکان ایجاد پوشش گیاهی نیست، یا هست ولی به طور مستقیم و سریع هم باید با فرسایش مبارزه شود، در این صورت بانکت های شیب دار احداث گردد تا از خطر بغزش جلوگیری بعمل آید.
در نقاطی که خاک کم است و در ضمن موانع سختی مانند تخته سنگهای بزرگ در زیر آن وجود دارد، برای آنکه از لغزش زمین تا آنجا که ممکن است، جلوگیری به عمل آید و آبهایی که نمیتوانند در زمین نفوذ کند به سوی مجاری خروجی هدایت بشود، ابتدا باید چندین ردیف بانکت های افقی و بعد یک ردیف بانکت شیب دار , احداث شود و این وضع از بالای دامنه کوه تا پایین ادامه پیدا کند.
در شرایطی که خطر لغزش زمین یا بیشتر است، میبایست یا فقط بانکت های شیب دار، احداث گردد یا اگر بانکت افقی ایجاد میشود، از نوعی باشد که یک طرف آنها باز است، تا به این طریق از اثر تخریبی آبی که نمیتواند در زمین نفوذ کند، کاسته شود.
منبع
این نوع بانکت ها بیشتر در جنگل کاری مورد استفاده قرار میگیرد و آنها را به دو شکل میتوان احداث کرد :
یکی با نیمرخ به شکل V
دیگری با نیمرخ طبیعی
بانکتهای کوچک با نیمرخ به شکل V ، برای نواحی که بارندگی آن زیاد و نفوذ پذیری خاک آن بالنسبه کم و شیب زمین زیاد (معمولا " تا 60 درصد) باشد، مناسب است در این روش ، معمولا " حفره ای شکل است و برای کاشت درختان بوجود می آید. کف این بانکت ها شیب دار است. چون برای احداث این بانکت ها زیاد خاک برداری نمیشود، آنها هزینه زیادی در بر نخواهد داشت. این بانکت های چاله ای شکل و به طور کلی بانکت های کوچک از این نوع ، اجبارا" فقط با وسایل دستی (از قبیل بیل و کلنگ) احداث میشود.
بانکتهایی کوچک با نیمرخ طبیعی یا شکل معمولی، شبیه کانالهای کوچکی است که آب را در خود نگه میدارد. این بانکت های، نسبت به بانکت های قبلی (با نیمرخ به شکلV) دارای ظرفیت بیشتری است و معمولا" در نقاطی که از آنها استفاده میشود که شیب زمین 25 تا 40 درصد باشد. در این روش، کف بانکت ها مستقیم و افقی است. خاکهایی که از کندن سطح بانکت بدست میآید، در جلوی بانکت به صورت پشته انباشته میشود.
معمولا" درختکاری در پای پشته ولی در مواردی هم در روی آنها و همچنین در داخل کانالها صورت میگیرد.
بانکت / بانکتهای بزرگ با نیمرخ طبیعی
فرق این بانکتها با بانکتهای کوچک که نیمرخ طبیعی دارد، در بزرگتر بودن ابعاد آنهاست. این بانکت ها را برخلاف بانکت های چاله ای شکل و کوچک میتوان با وسائل دستی و تراکتور احداث کرد. این روش در نقاطی در شیب زمین 20 تا 50 درصد باشد، مورد استفاده قرار میگیرد.
سطح بین دو بانکت را میتوان شخم زد و در آن زراعت کرد. اما قسمتهائی که بانکت بندی شده است در مقابل اثر فرسایش آب بسیار حساس مباشد، از این رو برای زراعت مناسب نیست. در موقع شخم زدن باید دقت شود تا جهت شخم، حتی الامکان عمود بر جهت شیب باشد. بانکت ها معمولا" یا افقی است یا شیب دار است.
بانکت های افقی به شکل جویها یا کانالهایی در خطوط تراز ایجاد میگردد و معمولا" دو طرف آنها بسته است. چون آب در این نوع بانکت ها مجرای خروجی ندارد (دو طرف آن بسته است) در آن میایستد و بتدریج یا در زمین نفوذ میکند و به طبقات پایین تر آن هدایت میشود و یا تبخیر میگردد.
از بانکت های افقی معمولا" در این شرایط استفاده میشود: نقاطی که میزان بارندگی کم است و خاک میتواند آب زیادی در خود نگه دارد و همچنین آن را به طبقات پایین تر زمین نفوذ دهد.
اما اگر مقدار بارندگی زیاد و شرایط خاک طوری باشد که نباید آب زیادی در خاک نفوذ کند و احتمال خطر لغزش خاک باشد، بانکت های شیب دار، مناسب است.
بانکتهای افقی بویژه در نقاطی که خاک تحت الارض نفوذ ناپذیر باشد نباید احداث گردد زیرا آب در خاکهای سطحی نفوذ میکند و آن را به مرحله اشباع میرساند که با کمک شیب زمین امکان لغزش آن به صورت توده های عظیم وجود دارد . این پدیده ممکن است باعث حرکت وسیعی از دامنه کوه بشود و خطرات جبران ناپذیر زیادی در بر داشته باشد.
بنابراین در هر نقطه و در هر شرایط برای جلوگیری از فرسایش خاک و همچنین نفوذ دادن آب در زمین که هدف اصلی آبخیز داری هاست نباید بانکت، آنهم بانکت های افقی و نامناسب ایجاد کرد، بلکه باید متناسب با شرایط و امکانات موجود روش صحیح مبارزه انتخاب و عمل شود.
معمولا" در محلهائی که خاک تحت الارض غیر قابل نفوذ است، که نفوذ آب و ذخیره شدن آن در خاک باعث لغزش و حرکت توده ای شکل خاک به طرف پایین میشود، میبایست به جای مبارزه مستقیم با فرسایش خاک یعنی ایجاد بانکت های افقی، تا آنجا که ممکن است گیاه کاری بشود یعنی به طور غیر مستقیم با آن مبارزه گردد . اگر امکان ایجاد پوشش گیاهی نیست، یا هست ولی به طور مستقیم و سریع هم باید با فرسایش مبارزه شود، در این صورت بانکت های شیب دار احداث گردد تا از خطر بغزش جلوگیری بعمل آید.
در نقاطی که خاک کم است و در ضمن موانع سختی مانند تخته سنگهای بزرگ در زیر آن وجود دارد، برای آنکه از لغزش زمین تا آنجا که ممکن است، جلوگیری به عمل آید و آبهایی که نمیتوانند در زمین نفوذ کند به سوی مجاری خروجی هدایت بشود، ابتدا باید چندین ردیف بانکت های افقی و بعد یک ردیف بانکت شیب دار , احداث شود و این وضع از بالای دامنه کوه تا پایین ادامه پیدا کند.
در شرایطی که خطر لغزش زمین یا بیشتر است، میبایست یا فقط بانکت های شیب دار، احداث گردد یا اگر بانکت افقی ایجاد میشود، از نوعی باشد که یک طرف آنها باز است، تا به این طریق از اثر تخریبی آبی که نمیتواند در زمین نفوذ کند، کاسته شود.
منبع