در سال‌های اخیر ورود رایانه به عرصه معماری، موجب ظهور معمارانی را فراهم کرده‌است که با استفاده همه جانبه از این ابزار، حقیقتا بنیانگذار موج جدیدی در این رشته با عنوان معماری دیجیتالی(۱) بوده‌اند؛ آنها برخلاف سال‌های گذشته با بهره‌گیری از این روش توانستند قبل از تولد واقعی فرم یا تجربه کردن آن، در فضای رایانه‌ای مفهوم سازی کرده، سپس فرم مورد نظر را به دنیا تزریق کنند...!
مساله صرفه‌جویی در زمان و بهره‌گیری بهینه از حداقل آن، نبود فرصت برای استفاده از تکنیک‌های راندوی دست آزاد-تی و گونیا-، رایانه را به جمع معماران آورد؛ اما این تکامل تدریجی در تکنیک های ارائه ، باعث تاثیر بی‌بدیل رایانه در شیوه طراحی معماران و نیز سیطره ی آن بر فرآیند طراحی معماری (۲) شد، بگونه‌ای که دیگر عده کثیری از معماران کنونی، مگر در اتودهای اولیه طراحی، به شیوه دست آزاد عمل نمی‌کنند و رایانه را همانند ابزار بخدمت می گیرند و ادامه مسیر طراحی را بر عهده ی آن می‌نهند.... در این بین چه‌بسا نکته جالب توجه این باشد که تاکنون تنها ترسیم به کمک رایانه ها انجام گرفته نه طراحی توسط آنها....
در حقیقت رایانه در طراحی معماری - جدا از نقشش به عنوان رسام(۳)- همواره به عنوان کاتالیزوری مطرح بوده که در انتخاب راه حل بهینه(۴) و مسیر سریع‌تر به هدف رسیدن، مددیار طراح بوده است و اینکه نقش رایانه را در فرآیند طراحی، جایگزین شونده طراح بدانیم تاحدودی مورد پرسش قرار می‌گیرد. رایانه با نقش برجسته‌اش، فرآیند طراحی را بی نیاز از طراح نمی‌کند، به این دلیل که با ورود رایانه، تصمیم‌سازی، تولید آلترناتیوهای متعدد در پاسخ به مسائل متفاوت طراحی و مراتب خلاقیت همچنان در ذهن طراح انجام می‌شود و رایانه تنها در جهت تسریع بخشی از پروسه و اولویت دادن به همان آلترناتیوهاست.
البته در دهه ی اخیر زمزمه هایی مبنی بر ساخت و بهره برداری از نسخه های جدید نرم افزارهای متفاوت باکاربرد فوق العاده ای در معماری بگوش می‌رسد که نقش رایانه را بعنوان جایگزین طراح به نقشی بسیار پررنگ‌تر بدل کرده‌اند و طراحی با رایانه یا CAD معنای خود را تاحدودی بازیافته است. نرم افزارهای مدلسازی سه بعدی نظیر مایا(۵)، راینو و نیز نرم افزار مایکرواستیشن(۶) که هیچ نسخه‌ای از آن در بازار ایرانی بطور رسمی بفروش نمی رسد، از این رده‌اند.
برنامه های فوق الذکر که به نرم افزارهای پارامتریک(۷) مشهورند به طراح این امکان را می‌دهند که پارامترهای تاثیرگذار و تعریف شده توسط خود وی را بصورت پیش فرض در طراحی بکار برد و نتیجه کار را بصورت حجمی مستقل مشاهده کند؛ در حقیقت نتیجه حاصله، نمایاندن محدودیت های یک پروژه در هیات حجمی خام است که بازهم پیگیری ممتد طراح برای به اتمام رساندش را می‌طلبد.
در انتها چه بسا بتوان به این نتیجه رسید که پیدایش رسانه‌ای همچون رایانه و نیز کاربرد آن در معماری، علیرغم بدوش کشیدن بخش عمده‌ای از فرآیند طراحی، تاکنون قادر نبوده نقش طراح را از مسیر این فرآیند حذف کند.
پینوشت:
۱ - Digital Architecture
۲ - Architectural Design Process
۳ - Tracer
۴ - Optimum
۵ - Maya
۶ - Microstation
۷ - Parametric
*Submission of Architectural Design under Ascendency of Strong Medium In The Name of Computer
برگرفته از: آرونا
