انار Pomegranate

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
در این تاپیک میخواهیم در مورد انار بحث و تبادل نظر کنیم. ابتدا اشاره می کنم به دانستنی های عمومی در مورد انار و همچنین اطلاعاتی در مورد احداث باغ انار.
پیشینه، طبقه بندی گیاهی، ترکیبات و خواص غذایی و طبی، پراکنش جغرافیایی، شرایط اقلیمی، ترکیبات موجود در انار، هزینه های احداث و نگهداری باغ، هزینه تولید و درآمد ...
اگه عمری باقی بود در مورد مبارزه و کنترل آفات و بیماریهای این محصول هم صحبت خواهیم کرد.

 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
پیشینه

منشأ و موطن اصلی انار هنوز بطور دقیق شناخته نشده است . ولی بیشتر گیاه شناسان بر این باور هستند که موطن اولیه انار از قفقاز ، سواحل دریای مازندران ( خزر ) و بلندیهای زاگرس است .
برخی هم آن را بومی شمال آفریقا دانسته اند ، گروهی را عقیده بر این است که انار بومی نواحی بین دریای سیاه و دریای خزر و جنگلهای شمال البرز و بلندی های زاگرس است . آنچه مسلم است کشت و کار انار و بهره وری از آن در زمانهای باستان متداول بوده است .
در کتابهای مذهبی آمده است که حضرت سلیمان انارستان بزرگی داشته است .
در قرآن مجید نیز در سوره انعام آیه های 99 و 141 از انار نام برده شده است . در آئین زرتشت نیز از کاشت انار در خانه ها به عنوان کار نیک و پسندیده یاد شده است . در کتاب های رومی از 3 سده پیش از میلاد مسیح از میوه و درخت انار نام برده اند . در کتیبه های تخت جمشید ، کنده کاری هایی روی برگ انار دیده می شود. این نکته نشان می دهد که ایرانیان از دیرباز انار را می شناخته و آن را می کاشته اند .
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
طبقه بندی گیاهی

انار با نام علمی Punica granatum از خانواده Punicaceae جنس Punica و گونه granatum است .
انار درخت یا درختچه ای است پرشاخ و برگ با پاجوشهای زیاد که در اقلیم های نیمه گرمسیری و مدیترانه ای به ارتفاع 2 تا 5 متر می رسد . در نواحی گرم و مرطوب با زمستانهای معتدل تقریبا همیشه سبز و در جاهایی که زمستانهای سرد و خشک دارند خزان می شود . این درخت برای به ثمر رسیدن میوه هایش نیازمند تابستان گرم و پائیز طولانی و خشک است .
برگ انارهای اهلی ، کامل و بدون گوشوارک می باشند . برگهای جوان و چند روزه انار حنایی و عنابی رنگ اند . برگهای کامل آن سبز خوشرنگ و صاف است و آثاری از رنگ حنایی نیز در آن دیده می شود ، برگهای درخت انار متقابل و گاهی منفرد و یا فراهم اند .
شاخه های انار باریک و معمولا ناهموارند و باتوجه به رقمهای گوناگون دارای خارهایی با تعداد و طول مختلف می باشند . مثلا رقم شیرین شهوار بدون خار و انار ترش سبز از پرخارترین رقم هاست .
شاخه ها به هنگام جوانی ، مقطع چهارگوش دارند و پس از رشد کامل به حالت دایره ای در می آیند . پوست ساقه ها تقریبا خاکستری رنگ است .
گل انار بدون بو و به رنگ های قرمز تند و یا مایل به نارنجی است . در برخی گونه های زینتی مانند : P.g.var.albescens به رنگ سفید و در برخی رقمها به رنگ زرد نیز دیده می شود . گلهای درخت انار درشت و به قطر 3 سانیمتر و به طول 5/3 تا 5/7 سانتیمتر و عرض 8/3 تا 5 سانتیمتر می رسند .
پیشترها تصور می شد که گلهای انار شهد ندارند . اما مطالعات اخیر خلاف آن را ثابت کرده است . مثلا از رقم واندرفول در ایالت آرزونای آمریکا مقدار کافی شهد همراه 27 درصد مواد محلول ( قندها ) به دست آورده اند .
گلهای درخت انار دو دسته اند :
ـ گلهای زایا ( Fruitful ) که بزرگتر هستند و قطرشان در محل اتصال به درخت بیش از قطرشان در گردن گل است .
ـ دسته دیگر گلهای نازا یا علفی ( barren ) هستند که اندازه آنها کوچکتر و قطرشان در محل اتصال به شاخه کمتر از قطر آنها در گردن گل است . این گل ها به میوه تبدیل نمی شوند و ریزش می کنند .
روی شاخه های بارده هر درخت انار ممکن است از یک تا چندین گل بر روی یک شاخه بوجود آید که یکی از آنها انتهایی و بقیه جانبی و منفرد هستند .
ریشه درخت انار بسته به نوع خاک ، اندازه گودال کاشت ، قابلیت نفوذ خاک و ریشه دوانی درخت تا 5/1 متر به طور عمودی و 5/2 تا 3 متر به طور افقی نفوذ و گسترش می یابد . ولی بطور کلی گسترش و پراکندگی افقی ریشه های درخت انار بیشتر است . عمر اقتصادی و باردهی درخت انار بیش از 40 سال است . درخت انار سال آوری ندارد و اگر شرایط مساعد باشد هر ساله میوه می دهد .
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
ترکیبات و خواص غذایی

انار یکی از محصولاتی است که می تواند به عنوان یک میوه تازه در حد میوه هایی چون مرکبات و سیب مصرف شود . فرآورده های تبدیلی انار نیز مصرف خوراکی به عنوان چاشنی دارند .
این میوه دارای ویتامینهای C ، B1 ، B2 و B6 است و عناصری مانند کلسیم ، فسفر ، آهن و منگنز نیز دارد که متعادل کننده مایعات بدن به ویژه خون است و کار دستگاههای دیگر بدن انسان را نیز تنظیم و آسان می کند .
انار با زیادکردن فعالیت سلولهای کبدی و تحریک کیسه صفرا و روده ها در سلامت عمومی بدن و رفع ناراحتیهای کبدی مؤثر است . ضمن اینکه اوره ، کلسترول و دیگر سمهای بدن را دفع می کند و دارای خواص دارویی نیز می باشد .
رب انار ، آب انار ، انار دانه ( دانه های خشک شده ) ، سس انار ، ژله انار ، روغن هسته انار ، مواد رنگی پوست ، ریشه و شاخه انار ، سرکه انار ، لواشک انار ، شربت انار ، مربای انار ، سماق انار و سبد بافته شده از شاخه های انار از جمله فرآورده های انار محسوب می شوند .






خواص طبی انار

1. سرشار از ويتامينهاي (b1,b2,b6,c).
2. خاصيت غذايي آن كم ولي پاك كننده خون است و سموم موجود در آن رازايل مي سازد.
3. مصرف مداوم آن باعث جلوگيري از بروز بيماري قند مي گردد.
4. انار شيرين در كنترل بيماري آسم، سرفه و سينه درد مؤثر است.
5. آب انار همراه شكر و نشاسته و صمغ عربي و روغن تقويت كننده مثانه ودافع سموم ناشي از مصرف الكل در بدن است.
6. حالت قي و اسهال و ناراحتي معده را مرتفع مي سازد.
7. با مزه مزه كردن آب آن جوشهاي دهان معالجه مي شود.
8. پودر خشك شده پوست انار از خاكخوريبچه ها و زنان حامله جلوگيري ميكند.
9. فعاليت سلولهاي كبدي و كيسه صفرا را افزايش داده و باعث دفع اوره و کلسترولخون مي شود.
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
پراکنش جغرافیایی

انار بومی ایران بوده و اکنون در بیشتر نقاط ایران بطور وحشی و اهلی به چشم می خورد . بصورت وحشی در کلیه سواحل دریای شمال بر روی شنهای ساحلی و حتی در جنگلهای جلگه ای ( جنگلهای گرگان ، مازندران ، گیلان بویژه کنار دریای خزر و اطراف شفارود ) و مناطق غربی دیده می شود و حتی در نقاط معتدل مانند جنگلهای غرب در لرستان ، کردستان ، بختیاری ، فارس ، بلوچستان و در دامنه های جنوب کوههای البرز ، در دره های شرق و غرب منجیل و در دره لوشان مخلوط با سایر درختان نیمه خشک یزد ، دامغان و ساوه دیده می شود .

در نواحی شمال مخصوصاً نزدیک بندر انزلی وسعت های زیادی از زمین ماسه زار، از درختچه های کوچک وحشی انار پوشیده شده است این وضع در نواحی مختلف ایران در جنگلها و دامنه کوهستانها و غیره نیز دیده می شود مانند آنکه در دامنه های کم ارتفاع هرزویل ورود بار : ناحیه کوشک همچنین به حالت وحشی در بندرکز، مازندران بین بابلسر و نوشهر دره هراز ، جنگلهای رامسر آذربایجان : نزدیک آسپینا کردستان کوه آورومان ، شاهو ، لرستان : تی در 1600 متری بلوچستان : کوه بم پشت ، میاندره . قزوین کرج و کوه دشته در نزدیکی کرج. و به حالت پرورش یافته در بعضی نقاط کشور یافت می شود
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
شرایط اقلیمی

انار میوه خاص مناطق نیمه گرمسیری است . گرمای زیاد موجب سوختگی و سرمای زیاد باعث ترکیدگی آن می شود و از لطافت پوست و مرغوبیت میوه می کاهد . بهترین شرایط آب و هوایی برای درخت انار زمستانهای نسبتا خنک ، تابستانهای گرم و پائیز طولانی و خشک است .
بارندگی در پائیز و سردشدن پیش از موعد هوا باعث تریکدگی انار می شود . میزان مقاومت درخت انار نسبت به سرما دقیقا روشن نشده است ، ولی در ارقام گوناگون متفاوت است . سرمای ( دیررس ) بهاره به جوانه ، گل و شاخه های جوان صدمه می زند . سرمای پائیزه باعث ترکیدگی می شود و سرمای زمستان بویژه اگر از 12 تا 14 درجه زیر صفر پائین تر برود باعث خشکیدگی قسمتهای هوایی درخت می شود و سرمای خیلی شدید در زمستان حتی می تواند تنه ها را هم خشک کند ، در این حالت درختان را کف بر می کنند و از پاجوشهای جدید درختهای جدید بدست می آید .
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
سطح زیرکشت ، تولید و عملکرد در ایران و جهان :

از آمار جهانی انار اطلاع چندانی در دسترس نیست . ولی انار در کشورهای هندوستان ، ترکیه ، اسپانیا ، افغانستان ، پاکستان ، ارمنستان ، گرجستان ، تاجیکستان ، آذربایجـان ، لیبی ، لبنان ، سودان ، بنگـلادش ، مراکش ، قبرس ، یونان ، چین و آمریکا کشت می شود که سطح زیرکشت ، تولید و عملکرد در کشور هندوستان به عنوان دومین کشور تولیدکننده انار به ترتیب عبارت است از : 42.000 هکتار ، 300.000 تن و 10 تن در هکتار .
ـ حداکثر عملکرد :
در سالهای اخیر عملکرد تا میزان 115 تن در هکتار توسط باغداران نمونه افزایش داشته است .
ـ ارقام عمده و برتر کشور : 5 رقم دیررس ، پوست کلفت ، پوست قرمز و دانه قرمز ، رباب نیریز ، شیشه کپ فردوس ، ملس ساوه ، میخوش ( ملس ) یزد ، نادری نطنز ( بادرود ) .
ـ ارقام خارجی : رقم واندرفول ( تولید کشور اسپانیا )
ـ پایه های مشهور : در انار نوع پایه مطرح نمی باشد و تکثیر توسط قلمه و قلمه ریشه دار انجام می شود.
ـ مصرف سرانه : 7 ـ 8 کیلوگرم
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
شرح گیاه
کلمه لاتین granatum از granun که به معنی دانه است مشتق گردیده و منظور آن بوده است که میوه گیاه دارای دانه های متعدد بیشمار است انار درختی است که منشأ آن به تفاوت ایران و بین النهرین و همچنین نواحی شمالی آفریقا ذکر شده است ولی از قرائن تاریخی استنباط می گردد که از قدیم الایام در منطقه وسیعی از ایران مانند کردستان،بلوچستان و امتداد آن تا افغانستان به حالت وحشی وجود داشته و بعداً از آنجا به نواحی دیگر انتقال یافته است امروزه این میوه در همه کشورهای اطراف دریای مدیترانه کاشته می شود در سنگ نوشته های مصریها متعلق به 2500 سال قبل از میلاد و مسیح شکل انار دیده شده و هنگام دفن مرده ها اناری هم در کنارش می گذاشتند. درخت انار دارای ساقه ای ناهموار با چوب محکم و پوشیده از پوستی به رنگ مایل به سبز است شاخه های متعدد آن شکل نامنظم و رنگ قرمز مخصوص دارند و غالباً نیز در انتها به نوک تیزخار مانند ختم می شوند برگهائ آن متقابل ، شفاف ، ساده (گاهی منفرد یا فراهم حتی در شاخه های مختلف یک درخت) و گلهای آن درشت و شامل گلبرگهای به رنگ قرمز مایل به ارغوانی است. از اختصاصات آن این است که کاسه گوشتدار آن پس از تشکیل میوه نیز در قسمت مادگی آن به پیاله نهنج پیوستگی دارند بطوریکه مجموعه آنها تخمدانی تحتانی و شامل برچه های فراهم در یک تا سه ردیف منطبق به هم بوجود می آورد. میوه آن کروی به بزرگی یک نارنج گاهی بزرگتر و دارای پوستی ضخیم و قرمز رنگ و یا نازک و ناهموار است. دانه های فراوان انار هر یک در بخش آبدار و قرمز رنگ یا به صورتی رنگ محصور است بعضی از نژادهای این درخت گلهای سفید و برخی نیز دانه های محصور در یک قسمت گوشتدار سفید مایل به صورتی دارند.


انواع
انار را می توان طبق مزه میوه آن به انواع شیرین، میخوش و ترش تقسیم کرد، انواع شیرین درختهای انار با داشتن برگهای سبز روشن و خار و قد نسبتاً کوتاهتر از انواع ترش و میخوش متمایز می شوند انواع ترش و میخشوش آن دارای قدی بلندتر و برگهای سبز تیره اند. طبق رنگ پوست به انواع زرد، قهوه ای و قرمز تقسیم می شوند با استفاده از رنگ دانه های میوه به انواع دانه سفید و دانه قرمز و روش و دانه قرمز تیره می توان آنها را تقسیم نمود. با مقایسه بزرگی درختچه ها به انار پا بلند و پاکوتاه رده بندی کرد.


نیاز اکولوژیکی

آب و هوا
درخت انار بومی مناطق استپیی معتدل است و در نقاطی که زمستانهای نسبتاً معتدل داشته باشند کاشته می شود آب و هوا ایده آل برای رشد خوب درختان انار زمستانهای خشک و معتدل و تابستانهای نسبتاً گرم و خشک و حدود 40 درجه سانتی گراد است. هوای گرم تابستان نباید مرطوب باشد تا درخت انار بتواند در آن خوب رشد کرده و محصول دهد. برای رسیدن و محصول خوب دادن نیاز به طول زیاد روز دارد بطوری که مدت تابش روزانه نورخورشید زیاد باشد. انار سرمای زمستانی 12 تا 15 درجه سانتی زیر صفر را تحمل می کند ولی در هنگام فعال شدن نهال یا پیش از خواب زمستانی سرمای صفر درجه نیز می تواند صدمات قابل ملاحظه ای به درخت وارد کند.

آبیاری
باران مورد نیاز انار 500 تا 600 میلی متر در سال است درمناطق خشک کمبود بوسیله آبیاری جبران می شود آبیاری باید به طور صحیح به مقدار لازم و در فواصل معین صورت گیرد. از هنگام شروع گل دادن فواصل بین دو آبیاری را کوتاه می کنند. در سه سال اول پس از کاشت نهالها هر 7 تا 11 روز حداقل یکبار آبیاری می کنند پس از شروع باردهی فاصله بین دو آبیاری را می توان زیاد تر کرد.

خاک
بهترین نوع زمین برای رشد انار زمینهای سبک شنی – رسی است که PH آن 5/6 تا 8 باشد. ولی بطور کلی انار در همه نوع زمین می روید و محصول می دهد زمینهای سنگین رسی کمترین استعداد را برای کاشت انار دارد ولی با این وجود در زمینهای شمال ایران که خاکشان رسی است درختهای انار به صورت وحش در جنگلها و به حالت خودرو به تعداد زیاد وجود دارند.میوه ها در زمینهای رسی معمولاً کوچک می شوند و بجز انار ترش سایر انارها در زمینهای رسی تغییر مزه داده و خوردن آنها چندان مطلوب نیست. پیش از کاشت نهالها باید زمین را آمده کرده لذا باید زمین را کودپاشی کرده و شخم زد تا کودها به داخل فرستاده شوند. آنچه برای رشد و محصول دادن انار خیلی مهم می باشد عملیات زراعی منظم از قبیل :یخ آب زمستانه،شخم پای درختان است شخم باید سطحی باشد چون ریشه انار در عمق نسبتاً کمی پخش می شود. عمق شخم در دوران میوه دهی بیش از 15 سانتی متر توصیه نشده است. در زمینهای نسبتاً شور درخت انار مقاومت دارددرخت انار در زمینهایی که سایر درختان میوه حتی رشد هم نمی توانند بکنند (مثل زمینهای سنگلاخی) می تواند زندگی کرده و محصول خوبی بدهد، بشرطی اینکه آب مورد نیاز آن تامین گردد.

کود
ریشه های انار به دلیل ضعیف بودن قدرت جذب مواد غذایی کمترین عکس العمل را در مقابل کود از خود نشان میدهند لذا مقدار کود در واحد سطح را زیادتر کرده تا گیاه بتواند از کود زیاد نیاز حقیقی خود را جذب کند لذا قبل از کاشت نهالها 50 تن کود حیوانی 80 کیلو کود ازته به صورت N و 50 کیلو کود فسفر به صورت P2O5 و بالاخره 50 کیلو کود پتاسی به صورت K2O در هر هکتار به زمین داده آنرا شخم عمیق زده تا کودها به عمق خاک رفته و بتوانند به موقع در دسترس ریشه های درخت چه انار قرار گیرند و گیاه از آن استفاده کند. نیاز درخت انار به کلسیم زیاد است لذا حدود 50 کیلوگرم کود آهکی به صورت Cao در هر هکتار به زمین اضافه می کنند سالهای اول زندگی درختچه انار به هر هکتار 100 کیلو ازت، 40 کیلو فسفر و 40 کیلوگرم پتاس داده می شود.
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
ازدیاد
ازدیاد درختچه اگر چه به وسیله بذر هم امکان پذیر است ولی رواج ندارد زیرا گیاه بدست آمده لزوماً تمام خواص گیاه مادر را ندارد روش مناسب ازدیاد درختچه انار از طریق غیر جنسی قلمه می باشد قلمه زدن می تواند در پائیز یا بهار زیرگر مخانه یا در هوای آزاد صورت گیرد. قلمه ها را می توان حتی در محل اصلی کاشت. مهمترین خواص خوب یک گیاه قلمه دهنده انار عبارتند از : (1) میوه هایش درشت باشند. (2) میوه ها پوست نازک باشند. (3) دانه ها درشت و آبدار باشند. (4) شیرین و خوشمز باشند. (5) قرمز یاقوتی و یا حتی قرمز بنفش باشند. (6) در مقابل امراض مقاومت خوبی داشته باشند. قلمه ها به بزرگی 50 تا 60 سانتی متر انتخاب شده و قبل از کاشتن آنها را 24 ساعت داخل آب می گذارند تا خوب آب به خودشان بگیرند. قلمه را باید در فصلی کاشت که درخت برگ نداشته باشند. انار پاجوش هم می دهد و ازدیادش به وسیله پا جوش نیز امکان پذیر است. شرایطی که برای قلمه ذکرشده برای پا جوش هم مهم است تعداد ریشه های پا جوشها هر چه زیادتر باشد بهتر است چون ساده تر می گیرند. انار به وسیله پیوند هم قابل ازدیاد است معمولاًً از پیوند شکمی ، لوله ای و اسکنه ای استفاده می شود.


کاشت
پیش از کاشت نهالها به زمین کود داده و به دنبال آن شخم عمیق زد تا خاکها در عمق نسبتاً زیاد نرم شده و ریشه های سطحی و معمولاً ضعیف و کم قدرت درختچه ها بتوانند آسانتر به عمق خاک نفوذ کنند. (میزان کود 50 تن کود حیوانی 80 کیلو کود ازته به صورت n و 50 کیلو کود فسفره به صورت p2o5 و 50 کیلو کود پتاسی به صورت k2o در هر هکتار) سپس به حفر چاله هایی به عمق 50، طول 50 و عرض 50 سانتی متر می پردازند. باغ انار باید روی نظم و نقشه احداث شود چاله ها روی ردیف مشخصی کنده می شوند آنگاه نهالهایی که از 24 ساعت پیش در آب خوابانده شده بودند در هر چاله 3 یا 4 عدد قرار می دهند. بهتر است طول نهالها بیش از 60 سانتی متر باشد. هنگام خاک ریزی به داخل چاله ها نیز مقداری کود فسفره با خاک مخلوط می کنند. فاصله چاله ها از یکدیگر را حدود 3 یا 4 متر می گیرد. انار کاری را می توان در زمینهایی که به صورت جوی و پشته ترتیب داده شده اند نیز انجام داد به طوری که آب از داخل جویی که زیر پشته کنده شدند گذشته و ریشه های گیاهان را آبیاری کند. در هر حالت بلافاصله بعد کاشت باید آبیاری را آغاز کرد. درخت انار نیاز به روزهای طویل و تابش زیاد خورشید دارد تا بتواند رشد کرده میوه دهد.

داشت
هرس
هرس درختچه انار منحصر به حذف شاخه های آفت زده و خشک شده و همچنین فرم دادن به درختچه می باشد . درخت انار پاجوشهای زیادی می دهد چیدن پا جوش به منظور ازدیاد آنها با برای فروش خود عملاً نوعی هرس برای درختان انار به حساب می آید. معمولاً درخت انار را در زمستان پیش از پیدایش برگهای تازه هرس می کنند برای فرم دادن هر گاه بخواهند درختهای انار پاکوتاه باشند نهالها را پس از کاشتن در ارتفاع 30 تا 40 سانتی متر از سطح زمین قطع می کنند (سر می زنند) تا جوانه های جانبی خوابیده بیدار شده شروع به رشد کنند و تاج درخت را بوجود آوردند اگر تصمیم به داشتن درختهای پابلند باشد نهالها را در ارتفاع 70 تا 80 سانتی متر سر می زنند. مهمترین بیماریهای درخت انار : 1- شته سبز انار 2- کرم انار 3- کرم میوه ریز 4- کنه قرمز 5- آفتاب سوختگی 6- ترک خوردگی انار 7-گنجشک 8- کمبود عناصر (آهن ، ازت ، مس ، روی)

برداشت
اوایل پائیز زمان برداشت میوه است ولی بر خلاف سایر میوه ها در برداشت میوه عجله لازم نیست. چون انار می تواند ماهها روی درخت باقی بماند بدون اینکه خراب شود با حتی آسیبی ببیند. زمان چیدن میوه موقعی است که پوست و دانه های انار رنگ مشخصه خودش را گرفته باشد. از این زمان تا حدود 2 ماه بعد هر وقت لازم بود می توان انار را چید. عمر درخت انار طولانی است درختانی وجود دارند که در سن 200 سالگی نیز باردهی آنها حفظ شده است.
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
مبارزه تلفيقي با آفات و بيماريهاي درختان انار

• استفاده از نهالهاي تجاري سالم و قوي براي احداث يا جايگزيني درختان در باغات قديمي انار
• رعايت فاصله كاشت درختان انار در سطح باغ
• غرس درختان به نحوي كه طوقه زير خاك قرار نگيرد
• تامين ميزان آب لازم و كافي براي درختان
• انجام آبياري با فاصله زماني منظم به منظور كاهش درصد تركيدگي ميوه ها
• هرس صحيح و به موقع درختان انار
• مصرف متعادل انواع كودهاي شيميايي كم مصرف و پر مصرف همراه با كودهاي آلي به روش چالكود
• انجام شخم پاييزه در باغ با استفاده از تراكتورهاي باغي
• رها كردن حشراتي كه آفات انار را مورد حمله قرار مي دهند
• جمع آوري و سوزاندن يا دفن كردن انارهاي آلوده موجود بر روي درختان يا ريتخه شده در زير آنها(محوطه باغ)
• جدا كردن ميوه هاي آلوده از سالم در زمان بسته بندي و حمل به سردخانه
• اجراي دقيق موارد فوق با نظر كارشناسان و مروجين ضامن افزايش توليد و سلامت جامعه خواهد بود
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
علائم كمبود آهن در درختان انار
در ابتدا برگها زرد شده و ليكن رگبرگها سبز مي مانند و در كمبود شديد برگها به طرف سفيدي تمايل و از طرف نوك و حاشيه برگ نكروزه مي گردند.
توصيه:
• مصرف سولفات آهن به صورت محلول پاشي باغلظت 5در هزار در دو مرحله
• مصرف سکاسترين آهن در آبياري به ميزان 10 كيلوگرم در هكتار



علائم كمبود روي در درختان انار
برگها كوچك شده و به صورت رزت (فنجاني) در انتهاي شاخه در مي آيند
توصيه:
• مصرف سولفات روي به ميزان 150 كيلوگرم در هكتار به صورت چالكود
• محلول پاشي سولفات روي يا كلات روي با غلظت 5 در هزار در دو مرحله
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
دستورالعمل کاشت

الف- نيازهاي اكولوژيكي انار

1-درجه حرات
انار ميوه اختصاصي مناطق نيمه گرمسيري است( درجه حرارت 5- تا 40+ درجه سانتيگراد) زيرا گرماي زياد باعث سوختگي و سرماي زياد سبب تركيدگي آن گشته و از لطافت پوست و مرغوبيت ميوه مي‌كاهد. در مناطق مرطوب براي شكستن دوره خواب به 200 تا 400 ساعت درجه حرارت زير 7 درجه سانتيگراد نياز دارد و ميوه براي رسيدن كامل به تابستانهاي گرم و طولاني و پاييز خشك و بدون باران احتياج دارد زيرا بارندگي فصل پاييز وسرماي زودرس هوا موجب تركيدگي ميوه و ضايعات زياد مي شود، همچنين هواي خنك و وجود اختلاف درجه حرارت شب و روز به رنگ گيري پوست و دانه ها كمك مي‌كند. ميانگين دماي سالانه در نواحي مساعد كشت انار در 16 الي 19 درجه سانتي گراد و يا اكثرا 5/17 تا 18 درجه سانتي گراد قرار دارد.

2-باران

3-ارتفاع از سطح دريا
بهترين ارتفاع 1000 تا 1700 متر از سطح دريا مي‌باشد. بعضي از واريته ها در ارتفاعات پايين تر و برخي در ارتفاعات بالاتر رشد مناسب دارند. ولي به طوركلي ارتفاع از سطح دريا آن طوري كه درباره درختان ميوه سردسيري و از جمله سيب مورد توجه است درباره انار مطرح نيست.

4- عرض جغرافيايي
محدوده كاشت آن تا 41 درجه عرض شمالي و جنوبي همراه با انجير و زيتون مي‌باشد.

5-آب
آب مورد نياز براي هر هكتار باغ بطريقه سنتي تقريباً حدود 30000 متر مكعب مي‌باشد. در تحقيقات انجام شده در يزد ميزان آب مصرفي در روش كرتي 21000 و در روش جوي و پشته 15000 و در روش قطره اي 7000 متر مكعب در طول يك فصل رشد مي‌باشد.

6- خاك
درخت انار به انواع خاكها سازگاري نشان ميدهد ولي به خاكهايي كه داراي زهكشي كمي باشند حساس مي باشد و درصورت بالابودن آب تحت الارضي نمي‌تواند توليد مناسب داشته باشد . بهترين خاك جهت كشت انار خاكهاي رسي شني يا شني رسي با pH بين 5/7 تا 5/8 است.

7- مقاومت انار به شوري
مقدار براي صفر درصد كاهش محصول 8/1 ميلي موس بر سانتي متر است يعني شوري آب آبياري نبايد از 8/1 ميلي موس بر سانتي متر بيشتر باشد. چنانچه متوسط شوري آب آبياري به 3/9 برسد، گياه قادر به رشد نخواهد بود.

8- سرمازدگي
يكي از محدوديت هاي كشت انار حساسيت آن به سرما مي باشد كه برودت زمستانه تا 12- الي 15- درجه سانتي گراد را تحمل مي كند و در سرماي كمتر از 15- درجه سانتي گراد صدمه مي بيندو از اين بابت حساسيت انارهاي شيرين نسبت به انارهاي ترش بيشتر است.​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
ب- مراحل احداث نهالستان

براي احداث نهالستان، خاكهاي شني و رسي با بافت سبك بسيار مناسب هستند. حدود 40 تن در هكتار كود دامي به خاك آن اضافه مي‌شود. در نيمه دوم اسفند ماه كرتهاي كوچكي( 20-10 متر مربع ) در نظر گرفته و به عمق 50-30 سانتي متر شخم مي زنيم و سپس آنرا به صورت جوي و پشته به فاصله 50 سانتي متر در مي‌آوريم و قلمه ها را به فاصله 10 سانتي متر طوري در خاك فرو مي‌كنيم كه 4-2 سانتي متر آن از خاك بيرون باشد.
بلافاصله پس از كاشت ، خزانه را آبياري و از آن پس به فاصله هر 8 تا 10 روز يكبار آبياري را تكرار مي كنيم ودر طول فصل رشد مرتباً‌ علفهاي هرز را از زمين بيرون مي كشيم.
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
توصيه ارقام جهت كاشت در مناطق عمده اناركاري

اصفهان
نادري- راوندي - ملس دانه قرمز - شيرين شهوار - آمنه خاتوني- زاغ- شيرين
ايلام
كلم
تهران
گلوباريك - ملس - قجاق - تقليد - قياسي - شيرين – يزدي- عروسك
خراسان جنوبي
شيشه كپ
خراسان رضوي
شيشه كپ – بجستاني - خزر - اردستاني - قند (مشكي) - ملس - ليلي
خوزستان
قرمز دو مزه - ملس دانه سياه - سينه پهن - شيرين پوست نازك
زنجان
دوستي - شاهوار – پوست كدوئي - ملس قرمز - ميخوش – سياه
سمنان
گلوباريك - سرخك - شهوار - يزدي - اردستاني - ملس – قرنچوك
سيستان و بلوچستان
ميخوش - گلابي - بزماني - كله گاوي - بي هسته- سنگاني- ساوه اي- لاديز
فارس
رباب - بريت - فاروق- اتابكي - كدرو(زرده انار)- قجاق – ملس( ميخوش )– سياه- شيرين شهوار- ترش سبز- حسين آقايي - قلاتون – رمي- ابر- عروس
قزوين
شاه بار- ملس- قره گوز- سنگاني
قم
قجاق – شاه پسند(دختر حمومي )
كرمان
دانه قرمز راور - كيواني - شاهي - سياه ملس - شيرين عقدائي
كرمانشاه
بريت سفيد - ملس سوري - قمي - دانه قرمز - شيرين انار- ساوه
مازندران
كلباد( كاب دار)- شكر- ملس- لمسري (ترش كه همان انار جنگلي مي باشد)
مركزي
ملس ( معمولي ، تبريزي و يوسف خاني ) آقامحمدعلي - آلك (شيرين و ترش) - سياه
يزد
ملس - ميخوش - شيرين شهوار - زاغ – گل – ملس دانه سياه - طوق گردن – گرچ- سوسكي​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
1- تهيه بستر كاشت
در انتخاب زمين بايدعواملي نظير نوع خاك ، بافت مناسب، عمق خاك ، شيب زمين ، روش كشت ، فاصله كشت و جهت كشت مدنظر قرار گيرند. انار در خاكهاي شني – رسي ، داراي عمق و تهويه مناسب به خوبي رشدمي‌كند.اگر زمين به صورت تپه ماهور و روش آبياري نشتي باشد بايدنهالها را بر روي خطوط تراز با شيب حداكثر 2-1 درصدكشت نمود.بعد از اصلاح عوامل محدودكننده خاك و قبل از شخم زدن به ميزان 20-40 تن در هكتار كود دامي به زمين مي دهيم .

2- نقشه باغ و جهت كشت
با توجه به موارد فوق بهترين فاصله كشت براساس آخرين نظريات كارشناسي و طرحهاي انجام يافته در ايستگاه تحقيقات انارساوه 3×4 متريا 5/2×4 متر توصيه ميگردد.جهت رديفها درجهت شمالي و جنوبي انتخاب ميگردد

3- ابعاد گودالها
در خاكهايي كه شرايط كافي براي پرورش و رشد درخت ندارند ، گودالي به طول و عرض 1 متر و عمق 1 متر ايجاد و بعد از برداشتن خاك چاله و ريختن خاك مرغوب و مقداري كود آلي ( خاك برگ يا كود دامي ) كاملاً‌ پوسيده و كود فسفره ، به كاشت نهال اقدام مي كنند . در خاكهاي مرغوب ، چاله هايي به طول و عرض و عمق 6/0 متر ايجاد و نهال را در آن مستقر مي كنيم.

4- زمان و نحوه كاشت
زمان كاشت نهال در فصل خواب گياه است. هنگام كشت بايد توجه نمود زمان درآوردن نهال ريشه دار از خزانه تا كاشت در محل اصلي كوتاه باشد و در هنگام كاشت نهال بايد دقت نمود كه تا قسمت يقه وارد خاك شود. درصورتيكه در ته چاله لايه خاك رس وجود داشته باشد، مقداري ماسه با خاك مخلوط مي كنيم و در ته هر چاله نيز يك بيل كود حيواني مخلوط مي‌گردد. نهال ها با دقت در عمق مناسب گذاشته شده و با خاك معمولي اطراف آن را پر مي‌شود. بعد ا ز حفر گودال پس از مخلوط كردن مقداري كوددامي كاملاً‌ پوسيده به غرس نهال اقدام و پس از غرس نهال خاك اطراف نهال را لگدكوب مي‌شود تا ذرات خاك به حد ممكن به همديگر چسبيده و ريشه را محكم نگهدارند. پس از انجام اين مقدمات اقدام به آبياري نموده كه پس از آن مقداري از خاك نشست خواهدكرد كه لازم است مجدداً كمي خاك پاي نهال ريخته شود.

5- تغذيه در زمان كاشت
در خاكهايي كه شرايط كافي براي پرورش و رشد درخت ندارند، بعد از برداشتن خاك چاله و ريختن خاك مرغوب و مقداري كود آلي(خاك برگ يا كود دامي) كاملاً‌ پوسيده و كود فسفره ، با خاك مخلوط ميشود.

6- فاصله كاشت
فاصله 4×4 متر بهترين فاصله در يزد براي رقم تجاري منطقه ( ملس يزدي ) بوده است ، همچنين باغ احداث شده براي رقم ملس ترش ساوه در منطقه ساوه با فواصل 5/3 متر × 5/2 متر نتايج خوبي داشته است، لذا فاصله كاشت حداقل 5/3 متر × 5/2 متر براي ارقام بارشد رويشي متوسط و حداكثر4 متر × 4 متر براي ارقام با رشد رويشي قوي قابل توصيه است.

7- آبياري
بعد از كاشت بلافاصله آبياري سنگيني انجام ميگردد تا ريشه ها به خوبي به خاك اطراف بچسبند به نحوي كه هواي بين خاك و ريشه خارج گردد.

8- حفاظت
نصب قيم براي نگهداري نهال و جلوگيري ازخم شدن در مقابل باد الزامي مي باشد و اين قيم حداقل بايد دو سال در كنار نهال حفظ شود اتصال قيم به نهال توسط نوار پهن و نرم صورت مي گيرد تا آسيبي به نهال وارد نشود، همچنين براي جلوگيري از خسارت جوندگان، آفتاب سوختگي و ... با پوششي مانند شاخه درختان ، نهال تازه كاشته شده را محصور مي كنند.​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
دستورالعمل داشت

آبياري
پس از عمليات شخم كه در اوائل فروردين ماه صورت مي‌گيرد باغ انار را تا اواخر ارديبهشت ماه آب نمي‌دهند تا بدين وسيله گلهاي باردهنده هرچه بيشتر روي درختان ظاهر و ريشه هاي جديد به فعاليت بيشتري وادار شوند . در آبياري هاي نوبت اول و دوم بايستي سعي شود كه درختان كاملاً سير آب شوند چون اين دو آب مهمترين و موثرترين آبياري از لحاظ تعدادميوه روي درخت مي‌باشد، نوبت آبياري در زمينهاي سبك هفته اي يكبار و در زمينهاي سنگين هر ده روز يك بار انجام مي‌گيرد. نياز انار به آب از اغلب درختان كمتر و مقاومت آن به كم آبي بيشتر از ساير درختان ميوه است ولي بايد به خاطر داشت كه درختان را بايد به كم يا زياد آب دادن عادت داد، آبياري نامنظم بخصوص اگر درخت ميوه داشته باشد خطرناك و اغلب سبب تركيدن ميوه مي شود. آبياري به روشهاي مختلفي انجام مي گردد

شخم
باغ انار همه ساله احتياج به شخم دارد. زمان مناسب شخم از اواخر پاييز تا اوايل بهار بوده و عمق متوسط مفيد آن 40-25 سانتي متر است. در سطوح كوچك فاصله بين درختان و داخل جوي ها را بوسيله كارگر و با بيل شخم مي زنند و در سطوح بزرگتر و مكانيزه از تراكتورهاي كوچك باغي(براي صرفه جويي درهزينه كارگر و دفع علفهاي هرز و غيره ) استفاده مي‌گردد.​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
تغذيه

توصيه كودي بر اساس آزمونهاي خاك و برگ صورت مي‌گيرد. به طور عمومي مي‌توان يك سوم كود نيتروژني وتمام كود فسفاته و پتاسيمي را همراه با كود دامي، حداكثر يك ماه قبل از تورم جوانه ها مصرف كرد. يك سوم ازت پس از ريزش كامل گلبرگها، و يك سوم ازت باقيمانده به فاصله دو ماه پس از تقسيط دوم مصرف مي‌شود. كودها را مي توان در نيمه خارجي سايه انداز تاج درخت به صورت چالكود و يا كانال‌كود استفاده كرد.

توصيه كود اوره براساس درصد نيتروژن كل خاك

درصد نيتروژن كل***اوره ( كيلوگرم در هكتار )
كمتر از 45/0 *** 450-400
60/0-46/0 *** 400-350
0/1-6/0 *** 350-250
بيشتر از 0/1 *** 250 >​



توصيه كود فسفاته براساس ميزان فسفر قابل جذب خاك

فسفر قابل جذب (ميليگرم در كيلوگرم) *** فسفات آمونيوم ( كيلوگرم در هكتار)
كمتر از 5 *** 150-100
10-5 *** 100-75
15-10 *** 75-50
بيشتر از 15 *** صفر​



توصيه كود پتاس
در غالب خاكهايي كه باغ انار در آنها احداث شده است، به ميزان كافي پتاسيم وجود دارد امامحققان معتقد هستند كه در صورت سبك بودن خاك و كاهش ماده آلي و همچنين پايين بودن غلظت پتاسيم در خاك ( كمتر از 250 ميليگرم در كيلوگرم ) مي‌توان نسبت به مصرف سولفات پتاسيم به ميزان نيم الي يك كيلوگرم به ازاء هر درخت بارده اقدام كرد


عناصر غذايي ميان مصرف
با توجه به آهكي وگاهي شور بودن خاكهاي زيركشت باغهاي انار و نيز درجه شوري بالا و وجود بي كربنات فراوان در آب آبياري در اكثرمناطق زيركشت و از طرف ديگر ضرورت اصلاح pH خاكهاي زيركشت و تامين نياز غذايي گوگرد و كلسيم، مصرف كودهاي گوگردي همراه با مواد آلي به صورت كانال‌كود و يا چالكود و همچنين براي تعديل اثر سديم فراوان و اصلاح نسبتهاي كلسيم به سديم وكلسيم به منيزيم مصرف سولفات كلسيم ( گچ ) درباغها موثر است.


عناصر غذايي كم مصرف

عنصر غذايي *** كود *** به ازاء هر درخت بارده ( هر 4 سال يكبار )
آهن *** سولفات آهن *** 1000-500گرم
منگنز *** سولفات منگنز *** 250-150 گرم
روي *** سولفات روي *** 1000-500 گرم
مس *** سولفات مس *** 200-150 گرم​

 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
هرس

حال حاضر روش قالب پرورش و تربيت درختان انار روش چندتنه اي است كه منجر به انبوهي باغ و عدم امكان توسعه مكانيزاسيون و استفاده از ماشين آلات مي شود ، بنابراين هرس شاخه هاي پاييني ، شاخه هاي اضافي و محدود كردن تعداد تنه ها ( 3-2 تنه ) و حذف نركها و پاجوشها در طول فصل داشت جزء اهداف اصلي اين فعاليت مي باشد. در هنگام هرس درختان انار بايد دقت نمود تا شاخه هاي بارده به طور نرمال در سطح جانبي تاج درخت توزيع شود. حفظ اسپورها و شاخه هاي سال جاري به منظور باروري درخت در سال آينده بسيار مهم است. پاجوشها، ريشه جوشها وتنه جوشها در جذب مواد غذايي با ميوه رقابت مي‌نمايند و در صورت عدم حذف آنها از كميت و كيفيت محصول به شدت كاسته مي شود.
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
هرس فرم ( نونهال )
سال اول :
در فروردين ماه پس از كاشت نهال، پس از جوانه زدن بايد اقدام به سربرداري انار نمود. در فرم تاج آويزان نهالها از ارتفاع يك متري سربرداري مي‌گردند. در فرم هاي دوتنه، سه‌تنه، چهارتنه و جامي درخت از ارتفاع 30 سانتي متري سربرداري مي شود.
سال دوم :
در كليه فرمهاي هرس فقط به شاخه هاي انتخابي سال قبل اجازه رشد داده مي‌شود و در اوايل فصل شاخه هاي اضافي، هرس مي‌گردد.
سال سوم :
هرس پاجوشها وتنه جوشها تا شاخه‌هاي بارده ادامه مي‌يابد. حذف شاخه هاي زايد روي دستكها و جلوگيري از رشد اضافي به منظور تقويت شاخه ها ودستكهاي انتخاب شده الزامي است. حذف تيغ هاي روي شاخه هاي انتخاب شده به تميز بودن درخت كمك مي‌كند.
سال چهارم و پنجم :
مراقبت از شاخه ها و دستكهاي بارده و حذف شاخه ها، پاجوشها، تنه‌جوشها و نرك ها ضروري است. با توجه به اينكه از سال چهارم و پنجم بايد ارتفاع درخت نيز كنترل شود لذا شاخه‌هاي اضافي و داراي رشد عمودي حذف مي‌گردند، ولي بايد توجه داشت كه درفرم هاي مذكور از خالي كردن تاج درخت اجتناب گردد زير اين عمل باعث افزايش خسارت آفتاب سوختگي مي‌شود. دستكهاي بارده بر روي تنه‌ها در جهات مختلف انتخاب مي‌شوند به نحوي كه هيچ يك از دستكها مزاحم ديگري نباشد. در هرس بايد اجازه داد ميوه‌ها در قسمت سايه تاج درخت رشد كنند.​


هرس باروري ( هرس ساليانه)
هرس باروري به دو بخش تقسيم مي‌گردد : الف ) هرس خشك ب) هرس سبز

هرس خشك:
هرس خشك در اواخر زمان خواب درختان انار يعني ماههاي بهمن و اسفند و قبل از بيدارشدن درختان انجام مي‌گيرد كه شامل حذف شاخه‌هاي اضافي، خشك و سرمازده مي باشد.
هرس سبز:
هرس سبز تقريباً‌ در تمامي ماههاي رشد درخت، جز زماني كه شدت تابش آفتاب شديد است (خرداد ، تير و مرداد) انجام مي‌گيرد و شامل حذف شاخه‌هاي مزاحم، نركها و پاجوشها مي‌باشد.
حذف پاجوشها و نرك ها در ماههاي شهريور و اوايل مهر نيز به دليل رقابت با ميوه در جذب مواد غذايي، جهت افزايش وزن ميوه در سال جاري ا هميت زيادي دارد.​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
آفات مهم انار (کرم گلوگاه انار)

آفات مهم انار (کرم گلوگاه انار)

كرم گلوگاه انار

Spectrobates (myelois) ceratonia

كرم گلوگاه انار مهمترين عامل كاهش كمي و كيفي محصول انار در كل مناطق انار خيز كشور مي باشد. اين آفت چند ميزبانه است و علاوه بر انار به پسته و انجير نيزحمله مي‌كند. كرم گلوگاه انار با تغذيه از بافت درون ميوه‌ها راه را براي ورود قارچها و باكتريها بداخل ميوه مهيا نموده و در نهايت گنديدگي ميوه را بدنبال خواهد داشت.
حشره كامل، پروانه كوچكي به رنگ خاكستري مي‌باشد. تخم حشره، بيضوي و كمي كشيده و در ابتدا به رنگ قرمز همرا با برجستگي‌هاي مثلثي بوده با نزديك شدن به مرحله تفريخ، كم‌رنگتر شده و در نهايت به رنگ سفيد متمايل به زرد در مي‌آيد. لارو حشره در حالت رشد كامل به طول 21 ميليمتر كه در پشت بدن لارو موهاي كم‌رنگي ديده مي‌شود. لارو داراي سه جفت پا در حلقه هاي سينه و پنج جفت پا در حلقه هاي شكمي است. رنگ آن بسته به اينكه از انارهاي دانه قرمز و يا دانه سفيد تغذيه كرده باشد به رنگ هاي قرمز يا سفيد متغير بوده كه در سنين بالا متمايل به قهوه اي مي‌شود. شفيره ها به رنگ قهوه اي و طول حدود 9 و عرض حدود 3 ميليمتر هستند. زمستان گذراني آفت به صورت سنين مختلف لاروي به ويژه سنين آخر، در تاج و داخل ميوه انارهاي باقيمانده در روي درخت، كف باغ و يا انارهاي انبار شده و به ندرت در زيردرختان انار مي‌باشد. در فروردين ماه بسته به شرايط حرارت و رطوبت هوا شفيره ها تشكيل و در اوايل ارديبهشت ماه كه مقارن با آغاز ظهور گل هاي انار است، پروانه هاي آفت ظاهر مي‌شوند.
لاروها پس از پايان دوره لاروي خود را به تاج انار رسانده و در آنجا به شفيره تبديل و سپس بشكل پروانه از تاج انار خارج مي‌گردد.
پروانه ها بعد از جفتگيري تخمهاي خود را درون تاج انار بر روي قسمتهاي مختلف از جمله پرچم و مادگي گل و ديواره تاج مي چسبانند. لاروها در پي تغذيه از گلوگاه انار دالانهايي ايجاد نموده و وارد ميوه انار مي‌گردند و در داخل پيه انار ( بافت سلولزي) شروع به پيشروي مي‌كنند.
اين حشره درسال 4-3 نسل دارد.​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
آفات مهم انار (کرم گلوگاه انار)

آفات مهم انار (کرم گلوگاه انار)

روش‌هاي مبارزه: براساس بيواكولوژي اين آفت، كنترل شيميايي هيچگونه جايگاهي در جهت مبارزه با اين حشره نداشته و تنها از طريق اعمال روشهاي تلفيقي ( روشهاي مكانيكي – زراعي و بيولوژيك ) ميتوان جهت كنترل آن اقدام نمود .​

روشهاي مكانيكي– زراعي :​

1- جمع آوري و پاك سازي و معدوم نمودن ميوه هاي آلوده انار از اوايل تابستان ( شروع فعاليت نسل اول آفت ) تا پايان فصل برداشت هر 15 روز يكبار.​

2- از آنجائي كه اين آفت علاوه بر انار به انجير و گردو نيز خسارت مي زند درصورت مختلط بودن باغ كليه ميوه هاي آلوده محصولات فوق نيز بايد جمع آوري و معدوم گردد.​

3- عمليات پاكسازي باغات وجمع آوري انارهاي آلوده بصورت همگاني در كل منطقه.​

4- جمع آوري انارهاي آلوده واصلاح و جوان كردن باغات رها شده و قديمي.​

5- حفظ دشمنان طبيعي خصوصاً زنبورهاي پارازيتوئيد، نظير تريكوگراما در محيط باغ باحفظ پوشش گياهي زير درختان و كشت گياهان شهدزا و ترجيحاً گل سفيد نظير شبت، در مناطق عاري از گياهان گلدار براي فعاليت و بقاي اين حشره مفيد.​

كنترل بيولوژيك:​

درسال 1366 در ايران اولين شناخت از فعاليت طبيعي زنبور تريكوگراما رخ داد و در پي آن تحقيقات مربوط به چگونگي پارازيتوئيديسم طبيعي تريكوگراما در انارستانها، امكان كاربرد تقويتي آن در يك برنامه مبارزه بيولوژيك شروع شد . در اين راستا دو گونه بومي زير شناسايي گرديدند. Trichogramma cacoeciae , Trichogramma embryophagum​

مبارزه تلفيقي با كرم گلوگاه انار( IPM ): بكار بردن مجموعه عوامل و روش‌هاي ممكن در كنترل آفت. اين روش مبارزه در باغاتي امكان پذير است، كه شرايط زير را داشته باشد :
1-تراكم اصولي و مطلوب درختان.
2-انجام شخم پاييزه، كرت بندي، تقويت، هرس و پاكسازي به موقع.
3-جمع آوري به موقع انارهاي سردرختي و يا زيردرختي آلوده و انهدام آنها.
4-آبياري مناسب با در نظر گرفتن ميزان رطوبت باغ در زمان رهاسازي زنبورها و جلوگيري از تركيدگي انار.
5-حفظ پوشش گياهي مناسب در باغ و امكان كشت گياهان شهدزا مانند يونجه و شبدر.​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
آفات مهم انار (کرم گلوگاه انار)

آفات مهم انار (کرم گلوگاه انار)

دستورالعمل رهاسازي زنبور تريكوگراما در باغات انار:

1- در انجام مبارزه بيولوژيك بايد از سوش محلي زنبور تريكوگراما استفاده گردد.
2- فاصله رهاسازي 10-6 روز بسته به شرايط اعلام شده در نظر گرفته شود.
3- مقدار مصرف در هكتار 60 گرم در طول فصل، كه البته مقدار مصرف در هر نسل و هر نوبت بسته به شرايط متفاوت و با درنظر گرفتن جهات و شرايط حاكم بر باغات انار به شرح زير اعلام شده است:
- نوبت هاي اول و دوم هر كدام به مقدار 5 گرم در هر هكتار معادل 500 تريكوكارت يك صد ميلي‌گرمي.
- نوبت سوم تا هفتم هر كدام به مقدار 4 گرم در هر هكتار معادل 400 تريكوكارت يك صد ميلي‌گرمي.
- نوبت هشتم تا دوازدهم هر كدام به مقدار 6 گرم در هكتار معادل 600 تريكوكارت يك صدميلي‌گرمي.
- نوبت دوازدهم را در ارقام زودرس انار مي توان حذف كرد.
- حفظ رطوبت باغ در هر نوبت رهاسازي ضروري است.
- جمع آوري و سوزاندن ميوه هاي آلوده به آفت وترك خورده در روي درخت و زيرآن از اوايل تابستان ( تيرماه) به فاصله هر هفته تا 15 روز تا پايان فصل براي تقويت مبارزه بيولوژيك.​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
آفات مهم انار (کنه پاکوتاه انار)

آفات مهم انار (کنه پاکوتاه انار)

كنه پاكوتاه انار

Tenuipalpus punicae​

اين كنه از آفات خطرناك درخت انار بوده كه در اثر تغذيه از شيره برگها باعث تغيير رنگ و خشك شدن برگها و در نهايت ضعف درخت و خشكيدگي سرشاخه‌هاي آلوده مي‌گردد و درصورت تغذيه از ميوه باعث كوچك ماندن ميوه و بد شكل شدن و در نهايت تركيدگي انار مي‌شود .
زمستان گذراني بطور متوسط بمدت 6 ماه بصورت كنه هاي ماده بالغ در زير شكافها و زيرپوست درختان انار و همچنين روي علفهاي هرز پاي درختان و پاجوشها مي‌باشد. فعاليت كنه در بهار سال بعد زماني كه متوسط درجه حرارت محيط به 13 درجه سانتي گراد مي رسد آغاز مي شود. ماده ها تخمهاي خود را بصورت انفرادي در امتداد كناره رگبرگها و روي شاخه ها در محل اتصال دمبرگ به شاخه قرار مي دهند. مرحله خسارتزاي كنه بصورت لارو ،‌پوره و كنه بالغ مي‌باشد.اين آفت بطور متوسط 8 نسل در سال دارد.


روشهاي كنترل :

1- عدم مصرف هرگونه سموم شيميايي با توجه به كنترل طبيعي اين آفت در باغات.
2- خودداري از كاشت درختان انار بصورت توام با درختان ديگر.
3- انجام بموقع عمليات دفع علفهاي هرز باغات.
4- شخم زمستانه و هرس پاجوشها در فصل استراحت گياه.
5- خاك دادن پاي دختان ضمن تغذيه مناسب و تامين مواد معدني گياه،
كنه هاي زمستان گذران را مدفون مي‌نمايد.
6- هرس شاخه هاي شديداً آلوده در فصل رشد.​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
آفات مهم انار (شته سبز انار)

آفات مهم انار (شته سبز انار)

شته سبز انار

Aphis punicae​

تمام سرشاخه‌ها، سطح زيرين برگها، جوانه‌ها و گلهاي قرمز درختان مورد حمله اين آفت قرار مي‌گيرد و ضمن تغذيه از شيره گياه ترشحات چسبنده اي نيز توليد كرده و باعث عدم رشد سرشاخه‌ها و ريزش اغلب گلها و ميوه هاي جوان مي شود.
اين آفت زمستان را بصورت تخم در روي سرشاخه هاي انار بسر مي‌برد. در ماههاي بهار بالاترين جمعيت را داشته و گاهي تمام سرشاخه‌هاي جوان، گل و ميوه‌هاي تازه تشكيل شده را مي‌پوشاند. در تابستان به دليل گرم شدن هوا از تراكم و شدت خسارت آن كاسته مي شود. در ماههاي پاييز كه درجه حرارت پايين مي آيد دوباره بر انبوهي شته ها افزوده مي شود ولي شدت آن كمتراز بهار است.


روشهاي كنترل آفت :

براي حفظ تعادل طبيعي در باغات انار بهيچ وجه سمپاشي جهت كنترل اين آفت توصيه نمي شود و بايد اقدامات زراعي مناسب به شرح ذيل انجام گيرد:​

1- از كشت درختان انار با درختان ميوه ديگر خودداري شود .​

2- فواصل درختان رعايت گردد و ازكشت متراكم خودداري شود.​

3- از آبياري بيش از حد درختان در بهار خودداري گردد.​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
بیماریهای انار

بیماریهای انار

بيماري غده اي شدن ريشه درختان انار
Meloidogyne spp

خسارت بيشتر متوجه باغات جوان و يا باغاتي كه در اراضي ماسه اي و بسيار سبك احداث شده اند بوده و بصورت توقف رشد ، ضعف عمومي ، زردي برگها ، ريزش برگهاي فوقاني ،‌لخت شدن سرشاخه ها و خشك شدن تدريجي آنها ، غده اي شدن توام با پوسيدگي عمومي ريشه ظاهر شده و موجبات زوال و يا مرگ تدريجي درختان را فراهم مي كند .​

در شرايط مناسب رطوبت و حرارت تخم هاي نماتد تفريخ شده و لارو سن دوم از آنها خارج مي گردد و داخل خاك مي شود . درصورت عدم دسترسي به ميزبان اين لاروها مي توانند به حالت كمون بدون تغذيه بيش از يكسال به صورت زنده در داخل خاك دوام بياورند . لارو سن دوم در واقع مرحله عفونت زاي نماتدها بوده و به محض برخورد با ريشه هاي فرعي گياه ميزبان به داخل آنها نفوذ ، پس از تغذيه و پوست اندازي تحرك خود را از دست داده متورم شده و پس از گذرانيدن 2 سن لاروي ديگر بالــــغ مي شوند . آنگاه از ريشه خارج و جهت جفت گيري در داخل خاك اطراف ريشه به فعاليت پرداخته نماتدهاي ماده پس از جفت گيري اقدام به تخم ريزي مي كنند . در سال سه نسل دارد .​

- روشهاي كنترل :​

1- استفاده از ارقام مقاوم يا متحمل نسبت به انگل​

2- خاك محل كشت درختان در موقع هرس نهال يا قلمه آلوده نباشد .​

3- درصورت استفاده از نهال يا قلمه ريشه دار ،‌نهالها سالم و عاري از نماتد باشند.​

4- آب مورد استفاده باغات جديد عاري از لارو سن دوم و تخم نماتدهاي مولد غده باشد .​

5- در دوره استقرار درختان از كشت گياهان ميزبان نماتد در اطراف درختان اجتناب شود.​

6- با علفهاي هرز باغات در دوره استقرار كه بسياري از آنها ميزبان نماتدهاي مولد غده ريشه هستند شديداً‌ مبارزه شود .​

7- با شخم ساليانه باغات ريشه هاي سطحي درختان هرس شده وتوسعه ريشه هاي عميق تر تسهيل شود.​

8- از كشت درختان اناردر خاكهاي خيلي سبك وماسه اي بايد اجتناب كرد .​

9- جمعيت نماتدهاي مولد غده ريشه حداقل سالي يكبار در پاييز در طي دوره استقرار كنترل شود تا در صورت وجود آلودگي هاي قابل توجه قبل از ايجاد صدمات كلي با آنها مبارزه شيميايي شود .​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
بیماریهای انار

بیماریهای انار

بيماري پوسيدگي طوقه درخت انار

Phytophthora cactorom



علائم بيماري عبارت است از پوسيدگي ،‌شكاف خوردگي و سرانجام ريزش پوست در قسمتهاي حدود طوقه و گاهي پوسيدگي درقسمت پوست اطراف طوقه تا 50% محيط طوقه را آلوده مي نمايد . ولي ممكن است در شرايط مناسب پوسيدگي به سرعت ظرف چند روز بطور عرضي سراسر محيط طوقه را گرفته و درخت سريع سبز خشك شود ( وقتي پوسيدگي حدود 80 درصد محيط طوقه را فــرا گيرد) .​

- چرخه بيماريزايي :​

اين گونه قادر است مدتهاي زيادي در بقاياي گياهي زنده بماند . در شرايط رطوبتي و حرارتي مناسب اسپورهاي اين قارچ جوانه زده و زئوسپورهاي متحرك را آزاد مي سازند . زئوسپورها به كمك تاژكهاي خود فواصل كوتاه را شنا كرده و خود را به طوقه و ريشه هاي درخت مي رساند . اين قارچ قادر است بطور مستقيم از ريشه هاي جوان يا زخمهاي روي طوقه وارد گياه شده و توليد ريسه كند. اين ريسه عامل انتقال و بيماري زايي در شرايط مطلوب مي باشد .​

- روشهاي كنترل :​

الف ) استفاده از ارقام مقاوم يا متحمل
ب ) اتخاذ روشي از آبياري و يا كاشت كه مانع از رسيدن آب به طوقه درخت شود .
ج ) استفاده از قارچكشهاي متالاكسيل و يا تركيب بردو زمانيكه كمتر از 50% طوقه آلوده شده باشد .​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
بیماریهای انار

بیماریهای انار

بيماري ترشيدگي و پوسيدگي انار


عامل بيماري قارچ Nematosporaمي باشد كه توسط سن هاي آلودهفعال درباغات انار از جملهApodiphus amygdale ،sp.Acrosternum ، sp.Dolycroisبه ميوه ها منتقل مي شود. در زمان گلدهي درخت، نيش حشره باعث ريزش گل هاي مي شودو پس از تشكيل ميوه در محل نيش حشرات ابتدا لكه هاي تغيير رنگ يافته اي تشكيل مي گردد، كه در حالت هاي اوليه كرم رنگ بوده ولي بتدريج بزرگتر و تيره تر مي شوند. در زير اين لكه ها پوست دانه هاي انار تغيير رنگ داده و به تدريج شروع به له شدن و ترشيدگي مي نمايند. سرانجام تمام ميوه از بين مي رود و اين روند همچنان تا انبار ادامه مي يابد.

وضعيت فعلي خسارت :​

در استان يزد دامنه انتشار به علت جمعيت زياد عوامل انتقال دهنده بسيار بالاست ، در حاليكه در استان اصفهان ( به خاطر وضعيت بهتر اراضي غيرزراعي اطراف از نظر سرسبزي و وجود مراتع در اطراف باغات انارستانهاي انتقال دهنده به انارستانها هجوم نياورده اند) به جز در شرايط استثنايي ارقام خسارت زياد چشمگير نمي باشد. برخورداري و يزداني ( 1346) ميزان خسارت را در باغات شديد آلوده اردكان تا 80 درصد ميوه ها ذكر كرده اند.


امكانات مبارزه و پيشگيري :​

الف- مبارزه شيميايي : هزينه زياد مبارزه مكانيكي و عدم كارآيي كافي اين روش در كنترل آفات درختان انار و اجتناب از مبارزه شيميايي ، باعث طغيان حشرات و فعاليت شديد سن ها روي درختان انار مي باشند. استفاده از چند حشره كش لبايسيد به صورت مخلوط با كاپتان در چهار مرتبه به فاصله يك ماه از يكديگر در كنترل معني دار بيماري موثر بوده است. ولي از آنجا كه مبارزه توام با ريزش شديد برگ درختان بوده است، ( احتمالاً در اثر طغيان كنه انار ، پيشنهاد مي شود سموم مذكور با يك كنه كش مناسب مخلوط گردد.( برخورداري و يزداني ، 1364)
ولي متاسفانه با توجه به پلي فاژ بودن عامل بيماري كه در ايران علاوه بر انار حمله آن به پسته و يازده گونه گياه ديگر نيز گزارش گرديده است( نيمان وهمكاران 1364، ارشاد و برخورداري 1365 ) ، و فراواني ميزبان هاي حشرات انتقال دهنده و دوره چهار تا پنج ماهه سرايت بيماري به انار ، به نظر ميرسد كه مبارزه شيميايي روي ميزبان قادر نيست جمعيت عوامل انتقال دهنده را طوري پايين آورد كه پس از چندي از اين نوع مبارزه بي نياز باشيم ( اين مسئله در استانهاي كرمان ، يزد ، مركزي ، اصفهان ، خراسان رضوي و سمنان كه باغات پسته و انار تواماً وجود دارند ، بسيار قابل ملاحظه است).
ب- توجه به تمايل عامل انتقال بيماري به زندگي در محيط خارج از باغات و در روي گياهان مرتعي ( احتمالاً يكي از علل طغيان حشرات انتقال دهنده و هجوم آنها به باغات انار از بين رفتن اين گونه ها در اثر خشكسالي چند سال اخير و يا تخريب مراتع مي باشد) اين امكان را به وجود مي آورد كه با بهبود وضعيت پوشش گياهي اطراف باغات انار از هجوم و خسارت اين عوامل به باغات جلوگيري نمائيم.​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
علفهای هرز

علفهای هرز

تعداد علفهاي هرز باغهاي انار را 34 گونه ذكر مي كند ولي آنچه مسلم است علفهاي هرز يك منطقه با منطقه ديگر تفاوت دارند

1-برنامه تنظيم شده ي مناسب براي مبارزه با علفهاي هرز
2-كندن علف هرز سس با دست و يا بيل
3-سوزاندن قطعات جدا شده سس.
4-چرانيدن گوسفند در باغات 3-1 بار در طول فصل رشد.
5-به هيچ وجه نبايد به سس اجازه به بذر رفتن را داد و بايد قبل از به بذر نشستن باغ از وجود آن پاكسازي گردد.
6-قطع پاجوشها و هرس شاخه هاي نزديك به سطح زمين نيز امكان اتصال انگل را محدود مي كنند.
7-پس از استقرار سس روي درخت فقط امكان مبارزه مكانيكي وجود دارد و از پاشيدن هر گونه علف كش روي درخت بايد جداً خودداري شود.
8-علف كش هاي گليفوسيت (راندآپ) به ميزان محلول 2% و پاراكوات (گراماكسون) به ميزان محلول 1% براي مبارزه با علف هاي هرز در باغات توصيه مي شوند. پاراكوات براي كنترل سس و علف هاي هرز يك ساله به صورت بعد از رويش و در مرحله حدود 10 سانتي متري مصرف مي شود كه مي توان بر حسب مورد نياز و در طول فصل 3-2 بار سمپاشي نمود.
مي توان از يك علف كش پيش رويشي نيز استفاده نمود، به اين ترتيب كه با مقدار 15 كيلوگرم از علف كش كلر دميتيل ( دستان 75 درصد) قبل از رويش علف هاي هرز در بهار ، در سطح باغ را سمپاشي نمود. اين علف كش همچنين از رويش سس نيز جلوگيري به عمل مي آورد.​
 

Phyto

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
دستورالعمل برداشت انار

دستورالعمل برداشت انار

زمان برداشت

درخت انار معمولاً از سال سوم كاشت گل و ميوه مي دهد. رسيدن ميوه تدريجي بوده و با توجه به آب و هوا و واريته هاي گوناگون از اواسط شهريور ماه تا آخر آبان ماه ادامه مي يابد.
زمان رسيدن ميوه موقعي است ،كه نسبت قند به اسيد ( طعم ميوه ) ثابت بماند و پوشش پي ( پوشش دور دانه ها ) و نيز محل قرار گرفتن دانه قرمز شود.

ارقام انار از نظر زمان رسيدن :

از نظر زمان رسيدن و موقع برداشت ، ارقام انار را مي توان به سه گروه تقسيم كرد:

واريته هاي زودرس شيرين شامل :

قند (مشكي ) بردسكن ، بريت شيراز ، آقا محمدعلي ، پوست سياه شيرين، پوست سفيد شيرين، ملس شيرين و آلك شيرين مي باشند، انارهاي مذكور تا اواسط شهريور مي رسند.

واريته هاي زودرس ترش شامل :

انارهاي تابستاني ترش و آلك ترش مي باشند كه اين ارقام تا اوايل مهرماه مي رسند و بايد به موقع برداشت گردند، چون هر دو واريته تقريباً فاقد خاصيت انباري هستند و بايد به محض رسيدن برداشت و به بازار حمل گردند.

واريته هاي انار ديررس شامل :

رباب ني ريز، شيشه كپ فردوس ، ملس يزد ، نادري بادرود ، خزر بردسكن ، اردستاني مه ولات ، بجستان ، قجاق قم، ملس ترش و پوست سفيد ترش مي باشند، كه بهترين و مرغوبترين واريته ها از نظر نگهداري ، بازارپسندي ، طعم ، تهيه آب ، رب و كنسانتره انار محسوب مي شوند. اين واريته ها در اواخر مهر يا اوايل آبان ماه مي رسند و به منظور جلوگيري از عارضه تركيدگي بايد هر چه زودتر برداشت و به بازار مصرف حمل گردند. به طور كلي زمان برداشت متجاوز از 90% محصول توليدي انار در مهرماه صورت مي گيرد.

ميوه انار را به محض رسيدن بايد چيد در غير اينصورت بيشتر ميوه هاي درشت در اثر سردي هوا صدمه ديده و مي تركند. بايد دقت كرد كه انار حتي المقدور در مواقع بارندگي و يا شبنم چيده نشود زيرا كه انار آبديده زودتر ترك خورده و در انبار مي گندد.

براي چيدن انار ، مي توان يا از قيچي باغباني استفاده كرد و يا با يك دست نقطه اتصال ميوه به شاخه را گرفته و با دست ديگر ميوه را عكس جهتي كه روي شاخه قرار گرفته ، چرخاند و يا ميوه را در دست گرفته و به طرف چپ و راست چرخانده تا از شاخه جدا شود. هرگز نبايد ميوه را با كشيدن از شاخه جدا كرد زيرا در اثر اين عمل اكثر شاخه هايي كه در سال بعد بايد ميوه توليدكنند، كنده مي شوند.
بعد از جداشدن ميوه از شاخه بايد دم آنها را قطع كرده و به آرامي در جعبه هاي مخصوص قرار داد و در هنگام حمل نيز بايد دقت كرد كه به ميوه ها آسيبي نرسد زيرا ميوه هاي آسيب ديده خاصيت انباري نداشته و به دليل نفوذ عوامل بيماريزا از محل هاي آسيب ديده ، به زودي پوسيده و از بين مي روند. ذكر اين نكته ضروري است كه در هنگام برداشت ، باغداران با تجربه ابتدا انارهاي درشت ، سرخ و بدون سوختگي ( انارهاي شاه چين ) و سپس بعد از آن انارهاي متوسط ( انارهاي معمولي و رسمي ) و پس از دو هفته انارهاي ريز ( انارهاي خرمني ) را برداشت مي كنند. در اين روش انارهاي دسته اول جهت حمل به بازار و صادرات ، انارهاي دسته دوم جهت نگهداري در انبار و انارهاي دسته سوم جهت حمل به كارخانجات و استفاده براي توليد فرآورده هاي آن مورد استفاده قرار مي گيرند.​
 
Similar threads
Thread starter عنوان تالار پاسخ ها تاریخ
Phyto دستورالعمل توليد نهال انار میوه کاری 6

Similar threads

بالا