*اموزش ترکی استانبولی*

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
ترکی با رسم الخط لاتین - يك راه آسان براي ياد گيري حروف صدادار

یك راه آسان براي ياد گيري حروف صدادار در تركي

زبان تركي آذربايجاني 9 حرف صدادار (مصوت) دارد كه عبارتند از:

Ә - E – O – A –İ - I - U - Ö – Ü

همه ۹ حرف صدادار موجود در ترکی آذربایجانی در شماره‌های یک تا ده (ترکی) موجود میباشند. به جدول زیر با دقت نگاه کنید.

İ Bir 1 بیر
İ İki 2 ايکي
Ü Üç 3 اوچ
Ö dörd 4 دؤرد
E Beş 5 بئش
A, I Altı 6 آلتی
E, İ Yeddi 7 يئددي
Ə, İ Səkkiz 8 سکكيز
O, U Doqquz 9 دوققوز
O On 10 اون

از اين 9حرف صدادار ( مصوت ) چهار حرف كلفت ( قالين) [ A _ O _ U _ I ] و پنچ حرف نازك ( اينجه) [ Ü - Ö - İ- E - Ә ] مي باشد.

كلماتي كه در هجاي آخر آنها حرف كلفت ( قالين ) باشد با « لار» و كلماتي كه در هجاي آخر آنها حرف نازك ( اينجه ) باشد با « لر » جمع بسته مي شود.

براي مصدر سازي به ترتيب از ماق و مك و همچنين براي منفي كردن از « ما» و « مه » استفاده مي شود .

مثال 1 :

درخت : آغاج >> درختان : آغاج لار
گُل : چيچك >> گلها : چيچك لر

مثال 2:

بمان : قال ماندن ( مصدر ) قالماق
بيا : گل >> آمدن ( مصدر ) : گلمك
نمان ( منفي ) قالما
نيا ( منفي ) : گلمه
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
جايگاه زبان تركي و ساير زبانها

كليه ي اطلاعات زيراز موسسه ي ائي. ام. تي و آ. ام. تي كه در اروپا و آمريكا واقع شده و تحت مديريت برجسته ترين زبان شناسان اداره مي شود، گرفته شده است و همه ساله گزارشهاي زيادي را درباره ي زبانها منتشر مي كنند و كليه ي استانداردهاي زبان شناسي از اين ادارات كه دولتي هستند،اعلام مي شود. به اطلاعات استخراجي از اين موسسات توجه كنيد:

- 19% كلمات انگليسي از زبان تركي گرفته شده است.

- 92% كلمات فارسي از عربي و تركي گرفته شده و مابقي بدون هيچ فرمولي توليد شده اند.

- 2% كلمات تركي از ايتاليايي، فرانسوي و انگليسي گرفته شده است.

- در هيچ يك از زبانهاي بين المللي لغتي از زبان فارسي وجود ندارد.

- 39% كلمات ايتاليايي، 17% كلمات آلماني و 9% كلمات فرانسوي از زبان تركي گرفته شده است.

- 100% كلمات تركي ريشه ي اصلي دارند.

- 100% كلمات انگليسي، آلماني ، فرانسوي و تركي داراي عمق ريخت شناسي هستند.

- 83% كلمات انگليسي ريشه ي اصلي دارند.

- جملات تركي 2% ابهام جمله اي ايجاد مي كنند.(يعني اگر يك خارجي زبان تركي را از روي كتاب ياد بگيرد، پس از ورود به يك كشور ترك زبان مشكلي نخواهد داشت.)

- جملات انگليسي نيم درصد و جملات فرانسوي تقريبا 1% ابهام توليد مي كنند.

- جملات فارسي 67% ابهام توليد مي كنند.(يعني يك خارجي كه فارسي را ياد گرفته، به سختي مي تواند در ايران صحبت كرده و يا جملات فارسي را درك كند مگر آنكه مدت زيادي در همان جامعه مانده و به صورت تجربي ياد بگيرد ) كه اين براي يك زبان ضعف نسبتا بزرگي است.

- جملات عربي 8 تا 9% ابهام توليد مي كنند.

- معكوس پذيري(ترجمه ي كامپيوتري) كليه ي زبانها به جز زبانهاي عربي و فارسي امكان پذير بوده و براي عربي خطاي موردي 45% و براي فارسي 100% است. يعني زبان فارسي را نمي توان با فرمولهاي زبان شناسي به زبان ديگري تبديل كرد.

زبان تركي را شاهكار زبان معرفي كرده اند كه براي ساخت آن از فرمولهاي بسيار پيچيده اي استفاده شده است.

خانم “نيكيتا هايدن” متخصص و زبان شناس مشهور آلماني در موسسه ي اروپايي ((يورو توم)) گفته است: ” انسان در آن زمان قادر به توليد اين زبان نبوده و موجودات فضايي اين زبانم را خلق كرده و يا خداوند به پيامبران خود عاليترين كلام ارتباطي را داده است.

هم اينك زبان تركي در بيشتر پروژه هاي بين المللي جا باز كرده است. به مطالب زير كه برگرفته از مجله ي New science چاپ آمريكا و مجله ي International Languagesچاپ آلمان است، توجه نماييد:

- كليه ي ماهواره هاي هواشناسي و نظامي اطلاعات خود را به زبانهاي انگليسي، فرانسوي و تركي به پايگاههاي زميني ارسال مي كنند.

- پيچيده ترين سيستم عامل كامپيوتري os2/8 و معمولي ترين windows زبان تركي را به عنوان استاندارد پايه ي فنوتيكي قرار داده اند.

- كليه ي اطلاعات ارسالي از رادارهاي جهان به 3 زبان انگليسي، فرانسوي و تركي علايم پخش مي كنند.

- كليه ي سيسستم هاي ايونيكي و الكترونيكي هواپيماهاي تجاري از سال 1996 به 3 زبان انگليسي، فرانسوي و تركي در كارخانه ي بوئينگ آمريكا مجهز مي شوند.

- كليه ي سيستم ها و سامانه هاي جنگنده ي قرن 21 “جي- اس- اف” كه به تعداد هفت هزار فروند در حال توليد است، به 2 زبان انگليسي و تركي طراحي شده اند.

همه ي اين مطالب نشان دهنده ي استاندارد بودن و بين المللي شدن و اهميت ژئوپوليتيكي زبان تركي است. متاسفانه زبان رسمي ما(فارسي) از هيچ قاعده ي فنولوجيكال نيز پيروي نمي كند و داراي ساختار تك ديناميكي است. اما زبان تركي با در نظر گرفتن تمام وجوه به عنوان سومين زبان زنده ي دنيا شناخته شده است، طي يك دستورالعمل اجرايي در تاريخ مه 1992 رسما از طريق همين موسسات به سازمان بين المللي يونسكو اعلام شده كه زبان تركي در كليه ي دانشگاهها و دبيرستانهاي اروپا و آمريكا جزو درسهاي رسمي شود و اين مسئله هم اكنون در كليه ي دانشگاههاي اروپا و دانشگاههاي مطرح آمريكا اجرا شده و دومين زباني است كه در حال تهيه ي تافل مهندسي دانشگاهي براي آن هستند.

اما زبان فارسي رتبه ي 261 را به خود اختصاص داده است آن هم نه به عنوان زبان، بلكه به عنوان لهجه كه اين زبان را با ساختاري كه بتوان جمله سازي مفهومي ايجاد كند، شناخته اندو و اگر روي اين مسئله كار جدي نشود، در يادگيري مثلا زبان انگليسي، تركي يا فرانسوي مشكل عمده اي ايجاد كرده و مي كند و مي بينيم كه فارسي زبانان براي يادگيري زبان انگليسي با مشكل عمده اي مواجه هستند، ولي ترك زبانان با مشكل يادگيري و تلفظ مواجه نيستند. اين مسئله به رفتارهاي مغز انسان برمي گردد كه خود داراي بحثهاي دامنه داري است و اينكه بسياري از جملات فارسي بر اساس عادت شكل گرفته اند نه براساس فرمول ساخت و با اين وضعيت فرمول پذيري آن امكان ندارد
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
[h=2]گرامر زبان ترکی استانبولی[/h]
گرامر زبان ترکی استانبولی
A همون "آ" برای "آشپز"برای انگلیسی
B همون "ب" در انگلیسی
C "ج" یا همون "جالب" در فارسی
Ç "چ" یا همون "چادر" در فارسی
D همون "د" فارسی
E مانند "انقضا" یا "انتها" در فارسی
F همون "ف" در فارسی
G همون "گ" در فارسی
Ğ صدایی متفاوت که در فارسی مشابهی ندارد. خود ترکها بهش "گ" نرم می گن که خیلی کم تلفظ میشه مثل "شوا" در انگلیسی . برای روشن شدن نسبی مسئله یک مثال می زنم....مثلا....yağmur...به معنی "باران" .....که تلفظش میشه "یامور"....یعنی اگه خیلی حرفه ای نباشی حتی متوجه تلفظش نمی شی و دقیقا هم ما کلا تلفظش نمی کنیم.
H همون "ح" "ه" در فارسی
I فعلا براش معادلی نیست در فارسی صدایی ما بین i و e دارد ...و اگر هم خواستین که بفهمین چه شکلیه به یکی از آشنایان آذری زبانتون بگین واستون کلمه "ولرم" رو آذری بگه ماجرا حله
İ همون "ایران" گفتن خودمون یا همون "ایلام"....
J همون "ژ" در فارسی با "ج" اشتباه نگیریم در تلفظ شبیهن
K همون "ک" در فارسی
L همون "ل" در فارسی
M همون "م" در فارسی
N همون "ن" در فارسی
O همون "عثمان" در فارسی
Ö باز هم صدایی متفاوت از یک آذری زبان بخوایین براتون بگه "اردک"...تمومه
P همون "پ" در فارسی
R همون "ر" فارسی
S همون "س" " "ث" "ص" در فارسی
Ş همون "ش" در فارسی
T همون "ط" "ت" در فارسی
U انگار ضمیر "او" سوم شخص مفرد رو در فارسی تلفظ می کنین
Ü آخرین صدای متفاوت از یک آدری زبان بخوایین به آذری بگه "اتو" یا "سردمه" ...
V همون "و" در فارسی
Y همون "ی" در فارسی
Z همون "ض" "ظ" "ز" "ذ" در فارسی​
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
واژه efendi و اشتقاقات آن: یکی از پر کاربردترین واژه ها در زبان ترکی همین کلمه می باشد. در کل این واژه به معنای با شخصیت می باشد.اما کاربردهای مختلف آن: efendim:
1. زمانی که کسی با شما حرف می زند و متوجه حرف او نمی شوید از این کلمه استفاده می کنید.
Siz Ali misiniz? شما علی هستید؟
جان؟ (ببخشید،چی گفتید؟) ?efendim
گفتم شما علی هستید؟ Siz Ali misiniz diye söyledim
2. به معنای خانم و آقا
بفرمایید خانم (آقا) Buyurun efendim
Taze yumurtanız var mı? تخم مرغ تازه دارید؟
3. پای تلفن و هنگام صحبت کردن:
الو Alo
بفرمایید !Efendim
Orhan var mı? اورهان هست؟
Efendim. .بفرمایید خودم هستم
4. به صورت beyefendi و hanımefendi به معنای خانم و آقا:
سلام خانم Merhaba hanımefendi
ببخشید آقا Affedersiniz beyefendi
5. به صورت beyefendi و hanımefendi به معنای ... خانم و ... آقا برای احترام بیشتر به کسی که او را نمی شناسیم:
بفرمایید تو آقا رستم. .Girin Rüstem beyefendi
سرپیل خانم آمد. .Serpil hanımefendi geldi
6. به معنای واقعی خودش یعنی با شخصیت:
O efendi bir erkek. .او مرد با شخصیتی است
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
زمان گذشته نقلی(حال کامل): بیانگر فعلیست که در زمان گذشته انجام شده و آثارش تا الان ادامه دارد.
برای ساختن این فعل در ترکی ابتدا مصدر را حذف کرده سپس با توجه یه هارمونی اصوات یکی از چهار پسوند (miş، mış، muş، müş) را به ریشه فعل می افزاییم و در انتها پایانه های صرفی شش گانه را با توجه به هارمونی اصوات می آوریم.
پایانه های صرفی:
im,ım,um,üm iz,ız,uz,üz
sin,sın,sun,sün siniz,sınız,sunuz,sünüz
- ler,lar
مانند:
Görmek: دیدن
Görmüşüm دیده ام Görmüşüz دیده ایم
Görmüşsün دیده ای Görmüşsünüz دیده اید
Görmüş (دیده (است Görmüşler دیده اند
Almak: گرفتن
Almışım گرفته ام Almışız گرفته ایم
Almışsın گرفته ای Almışsınız گرفته اید
Almış گرفته است Almışlar گرفته اند
ساختن زمان گذشته نقلی منفی: برای ساختن منفی این نوع فعل me وma را بعد از ریشه فعل آورده و سپس با توجه به قانون هماهنگی اصوات یکی از پسوندهای mış,miş را می آوریم.در انتها نیز پایانه های صرفی زیر را می آوریم.
پایانه های صرفی:
im,ım iz,ız
sin,sın siniz,sınız
- ler,lar
مانند:
seçmek: انتخاب کردن
seçmemişim انتخاب نکرده ام seçmemişiz انتخاب نکرده ایم
seçmemişsin انتخاب نکرده ای seçmemişsiniz انتخاب نکرده اید
seçmemiş انتخاب نکرده است seçmemişler انتخاب نکرده اند
kalmak: ماندن
kalmamışım نمانده ام kalmamışız نمانده ایم
kalmamışsın نمانده ای kalmamışsınız نمانده اید
kalmamış نمانده است kalmamışlar نمانده اند
زمان گذشته نقلی سوالی: برای ساختن این حالت یکی از mu,mü,mi,mı بعد از فعل وقبل از پایانه صرفی استفاده می کنیم (با توجه به قانون هماهنگی اصوات).
مانند:
Görmek: دیدن
Görmüş müyüm? دیده ام؟ Görmüş müyüz? دیده ایم؟
Görmüş müsün? دیده ای؟ Görmüş müsünüz? دیده اید؟
Görmüş mü? (دیده؟ (است Görmüşler mi? دیده اند؟
Almak: گرفتن
Almış mıyım? گرفته ام؟ Almış mıyız?گرفته ایم؟
Almış mısın? گرفته ای؟ Almış mısınız? گرفته اید؟
Almış mı? گرفته است؟ Almışlar mı? گرفته اند؟
زمان گذشته نقلی سوالی و منفی: برای ساختن این حالت یکی از mu,mü,mi,mı بعد از فعل منفی وقبل از پایانه صرفی استفاده می کنیم (با توجه به قانون هماهنگی اصوات).
مانند:
seçmek: انتخاب کردن
seçmemiş miyim? انتخاب نکرده ام؟ seçmemiş miyiz? انتخاب نکرده ایم؟
seçmemiş misin? انتخاب نکرده ای؟ seçmemiş misiniz? انتخاب نکرده اید؟
seçmemiş mi? انتخاب نکرده است؟ seçmemişler mi? انتخاب نکرده اند؟
kalmak: ماندن
kalmamış mıyım? نمانده ام؟ kalmamış mıyız? نمانده ایم؟
kalmamış mısın? نمانده ای؟ kalmamış mısınız? نمانده اید؟
kalmamış mı? نمانده است؟ kalmamışlar mı? نمانده اند؟
*همانطور که می بینید برای سوم شخص جمع پسوند mı بعد از lar می آید.
Artık kamil oldu
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
زمان آینده ساده: :Gelecek zaman
برای بیان زمانی است که در آینده انجام می شود است،یعنی درآینده گوینده قصد انجام آن را دارد.برای ساختن این فعل ابتدا مصدر را از ریشه فعل حذف کرده و سپس پسوند ecek- وacak- را (با توجه به هارمونی اصوات) به آن اضافه کرده و سپس پسوندهای فاعلی شش گانه را به آن اضافه می کنیم.این پسوندهای شش گانه عبارتند از:
im ım iz ız
sin sın siniz sınız
tir tır ler lar
Görmek: مانند: دیدن
Göreceğim خواهم دید Göreceğiz خواهیم دید
Göreceksin خواهی دید Göreceksiniz خواهید دید
Görecek خواهد دید Görecekler خواهند دید
Almak: گرفتن
Alacağım خواهم گرفت Alacağız خواهیم گرفت
Alacaksın خواهی گرفت Alacaksınız خواهید گرفت
Alacak خواهد گرفت Alacaklar خواهند گرفت
حالت منفی زمان آینده ساده: برای ساختن این حالت مصدر را از ریشه منفی فعل حذف کرده پسوند ecek- (یا acak-) را به آن اضافه کرده و سپس زواید شش گانه را می آوریم.
* در این زمان معمولا ma به mı و me به mi تبدیل می شود. گرچه فرم اول آنها نیز رایج می باشد.
مانند: نخواهد گرفت Almayacak نخواهد گرفت Almıyacak
مانند: نیامدن : Gelmemek
Gelmiyeceğim نخواهم آمد Gelmiyeceğiz نخواهیم آمد
Gelmiyeceksin نخواهی آمد Gelmiyeceksiniz نخواهید آمد
Gelmiyecek نخواهد آمد Gelmiyecekler نخواهند آمد
Almamak: نگرفتن
Almıyacağım نخواهم گرفت Almıyacağız نخواهیم گرفت
Almıyacaksın نخواهی گرفت Almıyacaksınız نخواهید گرفت
Almıyacak نخواهد گرفت Almıyacaklar نخواهند گرفت
حالت سوالی زمان آینده ساده: برای ساختن این حالت از mi (یا با توجه به هارمونی اصوات mı) استفاده می کنیم.
Görmek: مانند: دیدن
Görecek miyim? خواهم دید؟ Görecek miyiz? خواهیم دید؟
Görecek misin? خواهی دید؟ Görecek misiniz? خواهید دید؟
Görecek mi? خواهد دید؟ Görecekler mi? خواهند دید؟
Almak: گرفتن
Alacak mıyım? خواهم گرفت؟ Alacak mıyız? خواهیم گرفت؟
Alacak mısın? خواهی گرفت؟ Alacak mısınız? خواهید گرفت؟
Alacak mı? خواهد گرفت؟ Alacaklar mı? خواهند گرفت؟
حالت سوالی منفی زمان آینده ساده: برای ساختن این حالت بعد از فعلهای صرف شده پسوند mi , mı و سپس زواید شش گانه مربوط را می آوریم.
Görmemek: مانند: دیدن
Görmiyecek miyim? نخواهم دید؟ Görmiyecek miyiz? نخواهیم دید؟
Görmiyecek misin? نخواهی دید؟ Görmiyecek misiniz? نخواهید دید؟
Görmiyecek mi? نخواهد دید؟ Görmiyecekler mi? نخواهند دید؟
Almamak: گرفتن
Almıyacak mıyım? نخواهم گرفت؟ Almıyacak mıyız? نخواهیم گرفت؟
Almıyacak mısın? نخواهی گرفت؟ Almıyacak mısınız? نخواهید گرفت؟
Almıyacak mı? نخواهد گرفت؟ Almıyacaklar mı? نخواهند گرفت؟
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
زمان گذشته ساده: :Geçmiş kipi
برای بیان زمانی است که در گذشته به طور کامل انجام شده است،آن هم در یک لحظه.برای ساختن این فعل ابتدا مصدر را از ریشه فعل حذف کرده و سپس پسوند di- (یا dı ,du,dü) را (با توجه به هارمونی اصوات) به آن اضافه می کنیم.
Yemek: :مانند
Yedim خوردم Yedik خوردیم
Yedin خوردی Yediniz خوردید
Yedi خورد Yediler خوردند
* برای افعالی که ریشه آنها به f,s,t,k,ç,ş,h,p ختم می شوند پسوند di- (یا dı ,du,dü) به ti- (یا tı ,tu,tü) تبدیل می گردد و سپس زواید شش گانه برای صرف آورده می شود.
مانند: رفتن :Gitmek
Gittim رفتم Gittik رفتیم
Gittin رفتی Gittiniz رفتید
Gitti رفت Gittiler رفتند
صرف تعداد دیگری از افعال در زمان گذشته:
Görmek: دیدن
Gördüm دیدم Gördük دیدیم
Gördün دیدی Gördünüz دیدید
Gördü دید Gördüler دیدند
Almak: گرفتن
Aldım گرفتم Aldık گرفتیم
Aldın گرفتی Aldınız گرفتید
Aldı گرفت Aldılar گرفتند
Yapmak: انجام دادن
Yaptım انجام دادم Yaptık انجام دادیم
Yaptın انجام دادی Yaptınız انجام دادید
Yaptı انجام داد Yaptılar انجام دادند
Okumak: خواندن
Okudum خواندم Okuduk خواندیم
Okudun خواندی Okudunuz خواندید
Okudu خواند Okudular خواندند
حالت منفی زمان گذشته ساده: برای ساختن این حالت مصدر را از ریشه منفی فعل حذف کرده پسوند di- (یا dı) را به آن اضافه کرده و سپس زواید شش گانه را می آوریم.
مانند: نیامدن : Gelmemek
Gelmedim نیامدم Gelmedik نیامدیم
Gelmedin نیامدی Gelmediniz نیامدید
Gelmedi نیامد Gelmediler نیامدند
Almamak: نگرفتن
Almadım نگرفتم Almadık نگرفتیم
Almadın نگرفتی Almadınız نگرفتید
Almadı نگرفت Almadılar نگرفتند
حالت سوالی زمان گذشته ساده: برای ساختن این حالت از mi (یا با توجه به هارمونی اصوات mı,mu,mü) استفاده می کنیم.
مانند:
Aldım mı? = گرفتم؟ Almadın mı? = نگرفتی؟
Gördüm mü? = دیدم؟ Görmedin mi? = ندیدی؟
Sattı mı? = فروخت؟ Satmadı mı? = نفروخت؟
Geldi mi? = آمد؟ Gelmedi mi? = نیامد؟
Okudu mu? = خواند؟ Okumadı mı? = نخواند؟
. اصولا نمی آیند ler,lar و dir برای تمام زمانها و وجوه*
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
. فعل زمان حال ساده: برای بیان فعلی است که درزمان حاضردرحال انجام شدن است. مانند: علی غذا می خورد، محمدرضا به مدرسه می رود و ... . در زبان ترکی زمان حال ساده به شکل زیر ساخته می شود:
Eylem+ı/i/u/ü+yor+um,sun,(dur),uz,sunuz,lar
البته این که از کدامیک از ı/i/u/ü استفاده کنیم بستگی به قانون هماهنگی اصوات دارد که قبلا در مورد آن مفصلا صحبت شده است.
چند مثال: :Kaç örnek
Almak: alıyorum می گیرم alıyoruz می گیریم
می گیرید alıyorsun می گیری alıyorsunuz
می گیرند (alıyor(dur می گیرد alıyorlar
Gelmek: geliyorum می آیم geliyoruz می آییم
geliyorsun می آیی geliyorsunuz می آیید
geliyor(dur) می آید geliyorlar می آیند
Görmek :görüyorum می بینم görüyoruz می بینیم
görüyorsun می بینی görüyorsunuz می بینید
görüyor(dur) می بیند görüyorlar می بینند
Okumak : okuyorum می خوانم okuyoruz می خوانیم
okuyorsun می خوانی okuyorsunuz می خوانید
okuyor(dur) می خواند okuyorlar می خوانند
۳. فعل منفی زمان حال ساده:با افزودن me و –ma- به ریشه افعال و ادامه روش بالا فعل حال ساده منفی ساخته می شود.
چند مثال: :Kaç örnek
Almak: almıyorum نمی گیرم almıyoruz نمی گیریم
نمی گیرید almıyorsunuz نمی گیری almıyorsun
نمی گیرند almıyorlar نمی گیرد (almıyor(dur
Gelmek: gelmiyorum نمی آیم gelmiyoruz نمی آییم
gelmiyorsun نمی آیی gelmiyorsunuz نمی آیید
gelmiyor(dur) نمی آید gelmiyorlar نمی آیند
Görmek :görmüyorum نمی بینم görmüyoruz نمی بینیم
görmüyorsun نمی بینی görmüyorsunuz نمی بینید
görmüyor(dur) نمی بیند görmüyorlar نمی بینند
Okumak : okumuyorum نمی خوانم okumuyoruz نمی خوانیم
okumuyorsun نمی خوانی okumuyorsunuz نمی خوانید
okumuyor(dur) نمی خواند okumuyorlar نمی خوانند
3. حالت سوالی زمان حال ساده: برای سوالی کردن زمان حال ساده یک mu قبل از زواید شش گانه اضافه می کنیم و بین زواید شش گانه و ریشه فعل (به علاوه yor) یک فاصله می اندازیم.
چند مثال: :Kaç örnek
Ben alıyor muyum ? من می گیرم؟ Biz alıyor muyuz? ما می گیریم؟
شما می گیرید؟ ?Siz alıyor musunuz تو می گیری؟ ?Sen alıyor musun
آنها می گیرند؟ ?Onlar alıyorlar mı او می گیرد؟ ?(O alıyor mu(dur
Ben geliyor muyum? من می آیم؟ Biz geliyor muyuz? ما می آییم؟
Sen geliyor musun? تو می آیی؟ Siz geliyor musunuz? شما می آیید؟
O geliyor mu(dur)? او می آید؟ Onlar geliyorlar mı? آنها می آیند؟
Ben görüyor muyum? من می بینم؟ Biz görüyor muyuz? ما می بینیم؟
Sen görüyor musun? تو می بینی؟ Siz görüyor musunuz? شما می بینید؟
O görüyor mu(dur)? او می بیند؟ Onlar görüyorlar mı? آنها می بینند؟

Ben okuyor muyum? من می خوانم؟ Biz okuyor muyuz? ما می خوانیم؟
Sen okuyor musun? تو می خوانی؟ Siz okuyor musunuz? شما می خوانید؟
O okuyor mu? او می خواند؟ Onlar okuyorlar mı? آنها می خوانند؟
3. حالت سوالی-منفی زمان حال ساده: برای ساختن سوالی-منفی زمان حال ساده یک mu قبل از زواید شش گانه اضافه می کنیم و بین زواید شش گانه و ریشه فعل (ma+yor) یک فاصله می اندازیم.
چند مثال: :Kaç örnek
Ben almıyor muyum ? من نمی گیرم؟ Biz almıyor muyuz? ما نمی گیریم؟
شما نمی گیرید؟ ?Siz almıyor musunuz تو نمی گیری؟ ?Sen almıyor musun
آنها نمی گیرند؟ ?Onlar almıyorlar mı او نمی گیرد؟ ?(O almıyor mu(dur
Ben gelmiyor muyum? من نمی آیم؟ Biz gelmiyor muyuz? ما نمی آییم؟
Sen gelmiyor musun? تو نمی آیی؟ Siz gelmiyor musunuz? شما نمی آیید؟
O gelmiyor mu(dur)? او نمی آید؟ Onlar gelmiyorlar mı? آنها نمی آیند؟
Ben görmüyor muyum? من نمی بینم؟ Biz görmüyor muyuz? ما نمی بینیم؟
Sen görmüyor musun? تو نمی بینی؟ Siz görmüyor musunuz? شما نمی بینید؟
O görmüyor mu(dur)? او نمی بیند؟ Onlar görmüyorlar mı? آنها نمی بینند؟

Ben okumuyor muyum? من نمی خوانم؟ Biz okumuyor muyuz? ما نمی خوانیم؟
Sen okumuyor musun? تو نمی خوانی؟ Siz okumuyor musunuz? شما نمی خوانید؟
O okumuyor mu? او نمی خواند؟ Onlar okumuyorlar mı? آنها نمی خوانند؟

* توجه: کلا در زبان ترکی حتی در متون خیلی ادبی (dir,dır,dur,dür) نوشته و خوانده نمی شوند و به طور کلی کاربردی ندارند (فقط برای این نوشتم که اگر در جایی دیدید تعجب نکنید).
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
فعل: درهر زبان و به ویژه زبان ترکی فعل از اهمیت ویژه ای برخوردار است.چرا که تمام جملات با استفاده از یک یا چند فعل ساخته می شود. مصدر در زبان ترکی: علامت مصدر در زبان ترکی mek- و mak- می باشد که با حذف مصدر از فعل ریشه فعل به دست می آید. با این کار ما فعل امر غیر محترمانه را نیز ساخته ایم.
Almak گرفتن Gitmek رفتن Görmek دیدن Okumak خواندن
علامت مصدر mek- و mak- نیز تابع قانون هماهنگی اصوات (که در گذشته ذکر شد) می باشد.
در زبان ترکی فعل تنوع زیادی از لحاظ وجه و زمان دارد و به جرئت می توان گفت که در ترکی نزدیک به 18 نوع فعل وجود دارد که البته بعضی از این تعداد کاربرد زیادی ندارند و بیشتر در متون ادبی و حفوقی به کار می روند.
1. فعل امر: از آنجاییکه فعل امر در ترکی ساده تر از فعلهای دیگر ساخته می شود در ابتدا به توضیح این فعل می پردازیم.
برای ساختن فعل امر غیرمحترمانه کافی است مصدر را از فعل حذف کنیم. برای ساختن امر محترمانه یکی از ın,in,un,ün را (با توجه به قانون هماهنگی اصوات) به ریشه فعل می افزاییم و برای ساختن امر خیلی محترمانه یکی از ınız,iniz,unuz,ünüz را (با توجه به قانون هماهنگی اصوات) به ریشه فعل می افزاییم.
چند مثال: :Kaç örnek
Girmek(وارد شدن): gir بیا تو girin بفرمایید تو giriniz لطفا)بفرمایید تو)
Almak(گرفتن): al بگیر alın بگیرید alınız لطفا) بگیرید)
Görmek(دیدن): gör ببین görün ببینید görünüz لطفا) ببینید)
Okumak(خواندن): oku بخوان okuyun بخوانید okuyunuz لطفا) بخوانید)
* توجه داشته باشید که اگر ریشه فعل به یک حرف صدادار ختم شود یک حرف y میانجی بین زواید و ریشه فعل قرار می دهیم.
2. فعل امر منفی (نهی): با افزودن me- و ma- (با توجه به قانون هماهنگی اصوات) و افزودن پسوندهای ذکر شده در بالا فعل نهی ساخته می شود.
Girmek: girme نیا تو girmeyin نیایید تو girmeyiniz لطفا) نیایید تو)
Almak: alma نگیر almayın نگیرید almayınız لطفا) نگیرید)
Görmek: görme نبین görmeyin نبینید görmeyiniz لطفا) نبینید)
Okumak: okuma نخوان okumayın نخوانید okumayınız لطفا) نخوانید)
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
عدد در ترکی
از لازمه های یک زبان ، عدد است. بدون عدد واقعاً ارتباط گوینده و شنونده کامل نمی شود. در زبان ترکی نقش عدد بارزتر و گسترده تر است ، چراکه عدد در ترکی حتی می تواند در قالب فعل درآید.عدد صحیح (اعداد غیر از کسری و اعشاری و ... ) در زبان ترکی مانند بسیاری از زبانها در دو ساختار دیده می شود: ساختار ساده و ساختار مرکب. عدد با ساختار ساده ، عددی است که از یک کلمه تشکیل می شود و در ترکی عبارتند از:
• بیر ـ ایکی ـ اوچ ـ دؤرد ـ بئش ـ آلتی ـ یئددی ـ سکگیز ـ دوققوز (به ترتیب یک تا نه)
• اون ـ ییرمی (ایگیرمی) ـ اوتوز ـ قیرخ ـ اللی ـ آلتمیش ـ یئتمیش ـ ***ن ـ دوقسان (به ترتیب ده تا نود)
• یوز ـ مین ـ تومن ـ میلیون ـ میلیارد (به ترتیب صد ، هزار ، ده هزار ، میلیون ، میلیارد)
البته دو عدد میلیون و میلیارد ترکی نیستند ولی اکنون در ترکی استفاده می شوند.
بقیه اعداد از ترکیب دو یا چند عدد ساده تشکیل می شوند. اینها را عدد مرکب می گویند. مثلاً برای ساختن عدد چهارده در ترکی ابتدا ده سپس چهار می آید ، بصورت: اون دؤرد. البته در فارسی هم چنین است و فقط اعداد بین ده و بیست اینگونه مقلوب شده اند. به همین ترتیب داریم: یئددی یوز آلتمیش بئش (هفتصد و شصت و پنج) ، بئش مین یئددی یوز اللی دؤرد (پنج خزار و هفتصد و پنجاه و چهار).
این اعداد بصورت زیر تشکیل می شوند:
• اعداد دو رقمی غیر ساده (11 تا 99): رقم دهگان + رقم یکان
مثلاً برای عدد دو رقمی غیرساده شصت و هفت در ترکی داریم: آلتمیش + یئددی
• اعداد سه رقمی غیر ساده (101 تا 999): رقم صدگان + رقم دهگان + رقم یکان
مانند: آلتی یوز قیرخ اوچ (ششصد و چهل و سه)
• اعداد چهاررقمی غیرساده (1001 تا 9999): رقم هزارگان + رقم صدگان + رقم دهگان + رقم یکان
مانند: مین اوچ یوز اللی یئددی (هزار و سیصد و پنجاه و هفت)
• ...
پس در زبان ترکی اعداد عبارتند از:
• بیر ـ ایکی ـ اوچ ـ دؤرد ـ بئش ـ آلتی ـ یئددی ـ سکگیز ـ دوققوز ـ اون (1 تا 10)
• اون بیر ـ اون ایکی ـ اون اوچ ـ اون دؤرد ـ اون بئش ـ اون آلتی ـ اون یئددی ـ اون سکگیز ـ اون دوققوز ـ ییرمی (11 تا 20)
• ییرمی بیر ـ ییرمی ایکی ـ ییرمی اوچ ـ ییرمی دؤرد ـ ییرمی بئش ـ ییرمی آلتی ـ ییرمی یئددی ـ ییرمی سکگیز ـ ییرمی دوققوز ـ اوتوز (21 تا 30)
• ...
• یوز بیر ـ یوز ایکی ـ یوز اوچ ـ ... ـ دوققوز یوز دوقسان دوققوز (999)
• مین بیر ـ مین ایکی ـ ... ـ دوققوز مین دوققوزیوز دوقسان دوققوز (9999)
• ...
عدد قدیمی ده هزار در ترکی بصورت «تومن» اکنون کاربرد عددی ندارد و فقط در واحد پول استفاده می شود. مثلاً در دیوان قوتادغوبیلیک در هزاره گذشته می خوانیم: «تومن مین ثنا» یعنی ده هزار هزار ثنا. به عبارتی هزاران بار ثنا.
انتظار نمی رود عدد بصورت مجرد در جمله ظاهر شود (مگر به ندرت) و انتظار داریم در کنار هر عدد یک اسم مشاهده کنیم. در زبان ترکی عدد قبل از اسم آمده و تعداد و کمیت آنرا می رساند. مانند ایکی کیشی (دو مرد) ، اوچ آغاج (سخ درخت) ، مین ار (هزار جوانمرد).
اما گاهی خواهیم دید که عدد به آنسوی اسم می رود و مانند حالات شش گانه اسم را به خود می گیرد. مانند: اوشاقلارین بیری گئتدی ، آغاجلارین ایکیسی اوجا دیر ، میدادلارین دؤردو سنین دیر.
دیده می شود که اسم مقلوب شده بصورت جمع ظاهر می شود. در این حالت می توان جمله را به حالت عدد + اسم تبدیل کرد. به شرطی که عدد بصورت طبیعی آمده و اسم مفرد شود. بصورت:
بیر اوشاق گئتدی ، ایکی آغاج اوجا دیر ، دؤرد میداد سنین دیر.
در ترکیب عدد و اسم مقلوب اگر اسم به موضوع خاص و منحصری اطلاق نگردد می توان آنرا فرد آورد. مثلاً هم «میدادلارین دؤردو سنین دیر» می توان گفت و هم «میدادین دؤردو سنین دیر». چرا که مداد مانند اوشاق به موضوع منحصری اطلاق نمی گردد و حالت عام دارد.
نکته دیگر درباره عدد این است که می توان بین عدد و اسم ، واحد اسم را آورد. مثلاً بجای «اوچ آدام» می توان «اوچ باش آدام» یا «اوچ نفر آدام» را آورد. برای نمونه:
آلتی باش اوشاق ، اوچ نفر آدام ، اون دنه چؤرک ، بیر جوت باشماق ، بیر توپ پارچا ، بیر تیکه چؤرک ، بیر دامجی سو ، بیر قاشیق شربت ، بئش پارا کند ، بئش تومن پول ، اوچ گؤز دام و ... .
از موارد دیگری که بین عدد و اسم واسطه قرار می گیرد ، صفت است. چراکه اگر اسم دارای صفت باشد ، باید قبل از اسم بیآید. لذا بین عدد و اسم ، صفت ظاهر می شود. مانند: ایکی گؤزل گول ، دؤرد اوجا اوغلان ، ایکی یاخشی یولداش. حال اگر بخواهیم عدد را همراه با واحد بیآوریم ، هم واحد و هم صفت بین عدد و اسم قرار می گیرند. مانند: ایکی دنه گؤزل گول ، دؤرد باش اوجا اوغلان ، ایکی دنه یاخشی یولداش.
گاهی ممکن است عدد خود نقش اسم را بازی کند. البته این اتفاق ، نادر است. مانند: بو پارچا بئش مینه دیر (بو پارچا بئش مین تومنه دیر) ، بو ورقه ییرمیه یازیلیب (بو ورقه ییرمی نمره ایچون یازیلیب) ، اونلارین اوچو بیره دگمز (اونلارین اوچ دنه سی بیر دنه یه دگمز).

اعداد ترتیبی:
در ترکی نیز مانند همه زبانها از اعداد ترتیبی استفاده می شود. اگر به انتهای عدد ترکی پیوند چهارگانه «ینجی» اضافه کنیم ، به عدد ترتیبی تبدیل می شود. مانند: بیرینجی (اولین) ، ایکینجی (دومین) ، اوچونجو (سومین) ، اونونجو(دهمین) ، یوزونجو (صدمین) ، مینینجی (هزارمین).
اولاً دیده می شود که بسته به مصوت عدد ، این پیوند یکی از حالات چهارگانه خود را با عدد همراه می کند. ثانیاً پس از اعداد «ایکی ، آلتی ، یئددی» که به مصوت «ای» ختم می شوند ، دیگر نیازی نیست دوباره همراه با «ینجی» مصوت «ای» را اضافه کنیم ، بلکه در این حالت «نجی» کافیست. مانند: ایکینجی ، آلتینجی.
اعداد ترتیبی ممکن است در نقش اسم ظاهر شوند و حالات شش گانه آنرا به خود بگیرند. مانند: بئشینجی دن سوروشدوم ، ایکینجی دن اویانا فایدا وئرمز ، دؤردونجونون آدی نه دیر؟

اعداد کسری:
اعداد کسری اعم از اعشاری و متعارفی بخش عمده ای از اعداد هستند و بدون آن نمی توان منظور خود را رساند. عدد اعشاری مانند «سه و ممیز هفت دهم» یا عدد متعارفی مانند «سه پنجم» در ترکی چگونه استفاده و بیان می شوند.
عدد اعشاری مانند 5.4 (پنج و ممیز چهار دهم) را در ترکی به یکی از صورتهای زیر می خوانیم: «بئش ممیز دؤرد» ، «بئش و اوندان دؤرد» ، «بئش تام و اوندان دؤرد». گاهی نیز به تقلید از فارسی می شنویم که می گویند: «بئشی دؤرد» در حالیکه در فارسی نیز گفتن «پنج و چهار» به جای «پنج و ممیز چهار دهم» صحیح نیست. «پنج و چهار» در ادبیات فارسی معنای عدد «نه» می دهد. مثلاً اگر در شعر فارسی می گویند: «ای ده و چهار من بیا» یعنی «ای ماه شب چهارده من بیا» و هرگز منظور از «ده و چهار» عدد «ده و ممیز چهار دهم» نیست!. به هرحال در ادبیات محاوره چه ترکی و چه غیره برای تسهیل ، ساده سازی هایی می کنند که با ادبیات مکتوب سازگار نیست.
درمورد اعداد کسری یا متعارفی مانند «5/2» (دو پنجم) نیز در ترکی می گوئیم: «بئش دن ایکی» یعنی «دو از پنج».
از اعداد کسری معروف در ترکی می توان گفت: یاری (یک دوم یا نیم) ، اوچدن بیر (یک سوم) ، دؤرددن بیر (یک چهارم) ، بئشدن بیر (یک پنجم) ، اوندان بیر (یک دهم) ، یوزدن بیر (یک صدم).
گاهی نیز این اعداد را بصورت زیر می گویند که باز صحیح است: اوچه بیر ، دؤرده بیر ، بئشه بیر ، اونا بیر ، یوزه بیر. که مفهوم یک به سه ، یک به چهار و ... را دارد.
در مورد عدد صد اگر مبنا صد باشد ، مفهوم درصد از آن استخراج می شود. مانند: یوزه اون (ده در صد) ، یوزه اللی (پنجاه در صد) ، یوزه دوقسان دوققوز (نود و نه در صد) ، یوزه یوز (صد در صد).

اعداد غیرمعین:
در ترکی نیز در کنار اعداد معین فوق از اعداد غیرمعین استفاده می شود. مانند: «آز ، چوخ ، خئیلی ، لاپ ، ان ، داها ، اولدوقجا و ...». در کنار این اعداد غیرمعین می توان از ترکیبات آنها با پیوندها و حالتهای شش گانه اسمی آنها نیز در جمله استفاده کرد. مانند: آزجا ، چوخلو ، چوخدان ، چوخدانکی ، خئیلک ، آزی ، چوخو ، چوخونون و ... .

عدد در نقش فعل:
از توانمندیهای استثنائی زبان ترکی ساختن فعل از عدد است. اگر پیوند «له/لا» به عدد بچسبد ، از آن فعل می سازد. مانند: ایکیله مک (دوتائی کردن ، دوبله کردن) ، یاریلاماق (نصف کردن) ، بئشله مک (پنج برابر کردن).
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
اسم
الف ـ اسم از نظر ساخت
اسم نيز مانند فعل ممكن است ساده ، مشتق و مركب باشد. تعاريف مانند همان تعاريف فعل است اما با ساختار متفاوت:

الف ـ 1: اسم ساده:
غيرقابل تجزيه بوده و به اجزاي كوچكتر تبديل نمي شود. مانند: آي ، گون ، يئر ‏، گؤي ، سو
اين نوع اسم غالباً تك هجائي است و اگر اسمي ساده و دو هجائي باشد ، احتمال وجود دارد كه ما در شناخت ريشه آن ناآگاه باشيم. مثلاً به نظر مي رسد اسم «الك» ساده و غيرقابل تجزيه باشد درحاليكه دو مرتبه مي تواند تجزيه گردد. يكبار با تبديل شدن به فعل اله(مك) و يكبار با تبديل شدن به ريشه تك هجائي «ال» (دست). اما هستند اسمهائي كه دوهجائي هستند و ما درباره ريشه اصلي آنها به قطعيت نرسيده ايم. مانند: آغاج ، اولدوز ، بولود.

الف ـ 2: اسم مشتق:
مانند فعل مشتق مي توان اسم مشتق ساخت. اسم مشتق از روي اسم يا فعل ساخته مي شود و تركيبات متنوعي ايجاد مي كند كه مفاهيم گسترده تري به خود مي گيرد و با نقشهاي مختلف و معاني متنوع ظاهر مي شود. قطعاً در كنار ريشه اي به نام اسم يا فعل ، پيوندهائي هم وجود دارند كه با تركيب شدن روي ريشه بتوانند اسمهاي جديد توليد كنند. در ادامه ايجاد اسم مشتق از روي دو نوع بن اسمي و فعلي را برايتان مي گوئيم:

الف ـ 2ـ1: بن اسمي
پيوندهاي زيادي وجود دارند كه با چسبيدن به انتهاي اسم مي توانند اسم جديد ايجاد كنند. به ده مورد از اين نوع پيوندهاي معروف اشاره مي كنيم:
ü جا/جه(چا/چه): آزجا ، قاراجا ، بالاجا ، قيزيلجا ، قارينجا (قاريشقا) ، منجه ، گؤيجه ، توركجه
ü جاق/جك(چاق/چك): الجك ، ديلچك ، تومانچاق ، اويونجاق ، قولچاق
ü جي/4 (چي/4): ايشچي ، ديشچي ، سوتچو ، آليجي ، وئريجي ، گوموشچو
ü جيل/4(چيل/4): آدامجيل ، اؤلومجول ، يئييمجيل ، اورتانجيل
ü داش/دش: ديلداش ، قارداش ، يولداش ، آداش ، اكدش ، چاغداش
ü راق/رك: اوجاراق ، آزاراق ، قاراراق ، آغراق ، ساريراق
ü لاق/لك: باتلاق ، چايلاق ، قيشلاق ، يايلاق ، دوزلاق ، ديشلك
ü لي/4: باشلي ، وارلي ، كارلي ، پوللو ، گونلو ، اوغوللو
ü ليق/4: يايليق ، ائوليك ، بايرامليق ، دامازليق ، سودلوك ، باشليق
ü مان/من: آيمان ، توركمن ، قاهرامان ، دوزمان ، قوجامان

الف ـ 2ـ2: بن فعلي
پيوندهاي چسبيده به انتهاي فعل و به وجود آورنده اسم جديد نيز بسيار متنوع هستند و در اينجا به ده مورد از متداولترين آنها اشاره مي كنيم:
ü آ/ا: آغا ، يارا ، دره ، اؤته
ü آر/ار: آچار ، ياشار ، يئتر ، دؤنر ، يانار
ü آق/اك: ياتاق ، اوتوراق ، قوناق ، كؤمك ، الك
ü يق/4: قاتيق ، قاييق ، يونوق ، بيشيك ، سؤنوك
ü يم/4: يئييم ، ايچيم ، گؤروم ، قورتوم ، دؤزوم
ü آن/ان: آلان ، وئرن ، گئدن ، قاچان ، ايچن
ü ينج/4: ياپينج ، قيسقينج ، قارينج ، قاخينج ، قيلينج
ü يش/4: باخيش ، گؤروش ، ياغيش ، تانيش ، قارقيشپ
ü اي/4:قالي ، يازي ، سورو ، اؤرتو ، قورو
ü ين/4: اكين ، اويون ، دوگون ، بورون ، يارين

الف ـ 3: اسم مركب
اسم مركب كاربرد زيادي در ادبيات دارد و بدون آن نمي توان منظور خود را رساند. تنوع آنها بسيار زياد است. اسم مركب در تركي ممكن است بدون دخالت واسطه اي ، از تركيب اسم با اسم ديگر به وجود آيد ، ممكن است يك پيوند يا علامت به كمك آنها بيآيد و گاهي ممكن است دو علامت اين وظيفه را برعهده داشته باشند. توجه شود كه در اينجا منظور از اسم بصورت عام شامل اسم خاص ، صفت و ... است.

الف ـ 3ـ1: تركيب دو اسم بدون پيوند
درحالتيكه تركيب دو اسم فارغ از حضور هيج پيوندي است ، ممكن است اسم اول يا دوم ، اسم خاص باشد يا صفت و يا حتي عدد و ضمير. براي نمونه به مثالهاي زير دقت كنيد. ضمناً دقت كنيد كه يكي از آنها ممكن است اسم خاص ، صفت ، عدد يا ضمير باشد:
تاختا قاپي ، قيزيل توپراق ، آلچاق آدام ، مين بير ناغيل ، بو قيز ، آخان سو ، ايستي گون ، كور كيشي ، ايستي سويوق ، داغ داش

الف ـ 3ـ2: تركيب دو اسم همراه با يك پيوند
با مشخصات مورد قبل است با اين تفاوت كه يكي از اجزاي آن داراي پيوند است. مانند:
گئجه قوشو ، بازار آدامي ، قويون سوتو ، قوزو گؤزو ، ائو اوشاغي ، آلما آغاجي ، كامپيوتر ميزي ، اوتاق فرشي.
در مثالهاي فوق ديده مي شود كه انتهاي اسم دوم به مصوت ختم نمي شود. اگر چنين باشد ، براي راحتي تلفظ حرف «س» قبل از پيوند «ي/4» مي آيد. مانند: ائشيك قاپيسي.
گاهي صفت سپس اسم مي آيد. مانند: آنلاقلي آدام ، پولسوز كيشي ، ميانالي دانشجو ، يارالي رزمنده.
گاهي هم يك اسم در انتهاي مصدر مي آيد. مانند: گؤرمك اشتياغي ، قالماق فيكري ، آلماق نظري.

الف ـ 3ـ3: تركيب دو اسم همراه با دو پيوند
در اين نوع تركيب هر دو جزء داراي پيوند هستند و معاني و مفاهيم جديد عرضه مي كنند. مانند:
ائوين قيزي ، ائلين داياغي ، آدامين آنلاغي ، ميانانين مسئوللاري.

ب ـ تقسيم بندي اسم از نظر مفهومي
از اين منظر هم مي توان به اسم نگاه كرد و به انواع زير رسيد:

ب ـ 1: عام و خاص
اسم خاص مانند آيلين ، ميانا ، سينيق كؤپرو ، قافلانتي و ... كه به يك شخص ، شئي يا مكان خاص دلالت مي كنند ، اسم خاص نام دارند. در مقابل اسمهائي چون ائو ، آغاج ، آدام ، شهر و ... كه دقيقاً مشخص نمي كند به چه كسي يا چه چيزي دلالت مي كند ، عام هستند.

ب ـ 2: مجرد و غيرمجرد
اسمهائي مانند پيسليك ، آجيق ، آج ، قارا و ... كه قابل لمس و درك نيستند ، مجردند. در مقابل اسمهائي چون كامپيوتر ، كيتاب ، قيچ ، ال و ... كه قابل لمس و درك هستند ، غيرمجرد ناميده مي شوند.

ب ـ 3: مفرد و جمع
اسمهائي مانند كيتاب ، آغاج ، اوشاق ، كيشي ، خانيم و ... كه به يك چيز يا شخص دلالت مي كنند ، اسم مفردند. اما اسمهائي چون كيتابلار، آغاجلار ، اوشاقلار ، كيشيلر ، خانيملار و ... كه به بيش از يك نفر دلالت دارند ، اسم جمع ناميده مي شوند.
دو نكته در اين قسمت لازم به اشاره است. يكي آنكه بعضي اسمها ذاتاً جمع هستند ولي نشانه جمع «لار/لر» ندارند ، مانند: فوشون ، اولوس(مردم) ، ائل و ... . در جمله براي چنين اسمهائي فعل مفرد مي آوريم. نكته دوم آنكه در تركي كهن نشانه هاي جمع ديگري مانند «يز/4» وجود داشت كه اكنون تنها چند اسم جمع از آن به يادگار مانده است و از خود پيوند «يز/4» استفاده اي نمي كنيم. مانند: دنيز ، بيز ، سيز ، اوغوز و ... . اينها هم ذاتاً اسم جمع هستند ولي در جمله در نقش اسم مفرد استفاده مي شوند.

ج ـ تقسيم بندي نحوي اسم
پس از سازه شناسي اسم ، سراغ نقش آن در جمله مي رويم. اسم در جمله شش حالت مي تواند به خود بگيرد. اين حالات شش گانه اسم عبارتند از:
ü مسنداليه (چه كسي؟ چه چيزي؟) بدون پيوند. مانند: من گلديم ، سن آلدين
ü مالكيت (مال چه كسي؟ متعلق به چه چيزي؟ مال كجا؟) همراه با ضمير ملكي. مانند: سنين آنان ، منيم كيتابيم ، بيزيم مياناميز.
ü مفعول به (چه كسي را؟ چه چيزي را؟) ، با پيوند چهارگانه «ي». مانند: مني آپاردي ، كيتابي اوخودو ، سويو ايچدي ، علي ني گؤردوم.
ü مفعول فيه (در چه كسي؟ در چه چيزي؟ در كجا؟) ، با پيوند دوگانه «دا». مانند: دامدا ، شهرده ، ائوده ، حسن ده ، اوشاقليقدا.
ü مفعول اليه (به چه كسي؟ به چه چيزي؟ به كجا؟) ، با پيوند دو گانه «ا». مانند: آغاجا چيخديم ، ائشيگه گئتديم ، اوتاغا گيرديم ، علي يه وئرديم.
ü مفعول عنه (از چه كسي؟ از چه چيزي؟ از كجا؟) ، با پيوند دوگانه «دان». مانند: آغاجدان ، ائشيكدن ، اوتاقدان ، علي دن.
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
ضمیر
ضمایر در شش نوع مختلف تعریف می شوند که عبارتند از:


من (بن) بیز
سن سیز
او/ اول اونلار
• ضمیر شخصی اول شخص مفرد بصورت «من» استفاده می شود که صورت کهن آن در ترکی «بن» می باشد و به خاطر قرابت مخرج به «من» تبدیل شده است. با پیوند نشانه جمع قدیمی «یز» به انتهای این ضمیر بصورت «بنیز» به ضمیر اول شخص جمع می رسیم که صورت ساده آن «بیز» است. اتفاقاً «سن» هم با همین قاعده به «سنیز» تبدیل می شود.
• ضمیر سوم شخص مفرد «او» دارای صورت قدیمی تر «اول» است که اکنون تنها در ادبیات مکتوب می توان آنرا دید. این ضمیر بصورتهای شو/شول هم کاربرد داشته و دارد.
• این ضمایر مانند اسم ، حالات شش گانه آنرا هم به خود می گیرد. مانند: من ، مندن ، منه ، منده ، منی ، منیم
• این ضمایر پیوندپذیر هم هستند. مانند: من ، منسیز ، منجه


بو (این) بونلار (اینها)
شو (این) شونلار (اینها)
او (آن) اونلار (آنها)
• ضمیر اشاره «شو» برای نشان دادن اشاره ای بین این و آن است (یعنی حالت متوسط) اما معنای نزدیکی نیز از آن استنباط می شود. اکنون جز در ترکی استانبولی استفاده نمی شود.
• ضمیر اشاره «او» که بصورتهای «او ، اول ، آن» استفاده می شود ، دارای صورت کهن «آن» است. مثلاً آنلار به معنای آنها می باشد. بعداً این ضمیر به «اونلار» و در محاوره به «اولار» تبدیل شده است.
• این ضمایر مانند اسم ، حالات شش گانه آنرا هم به خود می گیرد. مانند: اونلار ، اونلاردان ، اونلارا ، اونلاردا ، اونلاری ، اونلارین
• این ضمایر پیوندپذیر هم هستند. مانند: اونلار ، اونلارسیز ، اونلارجا


این ضمایر به اسم می چسبند و عبارتند از:
م میز
ن نیز
ی لاری
برای نمونه برای اسمهای «آنا ، کیتاب» داریم:
آنام ، آنان ، آناسی ـ آنامیز ، آنانیز (آناز) ، آنالاری
کیتابیم ، کیتابین ، کیتابی ـ کیتابیمیز ، کیتابینیز ، کیتابلاری
• اگر حرف آخر اسم صدادار باشد ، در سوم شخص مفرد از یک حرف کمکی سین کمک می گیریم و مانند مثال فوق بجای آنایی می گوئیم: آناسی
• اگر حرف آخر اسم صدادار نباشد ، برای روانی ادای کلمه از صداهای ی/4 کمک می گیریم. مانند مثال فوق برای کتاب.


این ضمایر مستقل از اسم هستند و بصورت «ضمیر شخصی+ضمیر ملکی متصل + کی» درست می شوند. مانند: من + یم + کی که می شود: منیمکی.
منیمکی بیزیمکی
سنینکی سیزینکی
اونونکو اونلارینکی


ضمایر تأکیدی با وجود فاعل بر او تأکید می کنند. این ضمیر در ترکی کهن «کند» بود که در ترکی کنونی آذربایجان «اؤز» و گاهی «بیله» جای آنرا گرفته است:
کندیم کندیمیز
کندین کندینیز
کندی کندیلری

اؤزوم اؤزوموز
اؤزون اؤزونوز
اؤزو اؤزلری

بیلم بیله میز
بیلن بیله نیز
بیله سی بیله لری
• این ضمایر نیز مانند دیگر ضمایر ، حالات شش گانه اسم را به خود می گیرند. مانند: اؤزوم ، اؤزومدن ، اؤزومه ، اؤزومده ، اؤزومو ، اؤزومون


این ضمایر جانشین اسم شده و یک نوع معنای ابهام را می رسانند. تنوع آنها زیاد است اما برای نمونه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
کیم: کیم ، کیمی ، کیمیسی ، کیمسه ، کیم ایسه ، هر کیم ، هئچ کیم
بیر: بیری ، بیریسی ، هر بیریسی ، هئچ بیریسی ، هر بیر ، هئچ بیر
نه: نه ، نه یه ، نه یی ، نه دن
به همین ترتیب قاباقکی ، دوننکی ، آیری ، آیریسی ، باشقاسی ، اؤزگه و ... .


این ضمایر با سئوال ، هویت اسم را مشخص می کنند. عمده ترین آن عبارتند از: کیم ، نه ، نه یه ، هارا ، هاچان ، هانسی ، هانکی. 1 ـ ضمایر شخصی 2 ـ ضمایر اشاره 3 ـ ضمایر ملکی متصل 4 ـ ضمایر ملکی منفصل 5 ـ ضمایر تأکیدی 6 ـ ضمایر مبهم 7 ـ ضمایر استفهامتمام ضمایر در دو حالت فرد و جمع برای اول شخص ، دوم شخص و سوم شخص اطلاق می گردند. حال به تفکیک به هر کدام از این ضمایر اشاره می کنیم: 1 ـ ضمایر شخصی 2 ـ ضمایر اشاره 3 ـ ضمایر ملکی متصل 4 ـ ضمایر ملکی منفصل 5 ـ ضمایر تأکیدی 6 ـ ضمایر مبهم 7 ـ ضمایر استفهام
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
[h=2][/h]
Vowel Harmony Explained
The First Rule of Vowel Harmony


The first rule of Vowel Harmony concerns the vowels - a - and - e

There are eight vowels in Turkish which are divided into two groups as follows:

The A-Undotted Vowels - A I O U

The E-Dotted Vowels - E İ Ö Ü

Forming the Plural


To explain Vowel Harmony we are using the Plural Suffix choosing either -ler or -lar to mirror the final vowel of its noun - all other suffixes will follow these Vowel Harmony rules

To form the plural we have a choice to add either -lar or -ler to the word.

Plural of the A-Undotted Vowel Group.


We must add -lar to words whose final vowel is any of the A-Undotted Vowels
balta - final vowel -a - axe
baltalar - balta-lar - axes
kapı - final vowel -ı - door
kapılar - kapı-lar - doors
palto - final vowel -o - overcoat
paltolar - palto-lar - overcoats
boncuk - final vowel -u - bead
boncuklar - boncuk-lar - beads

Not that the vowels in these Turkish word are all of the A-Undotted Group so the added Plural suffix -lar - must also comtain an A-Undotted Vowel.

Plural of the E-Dotted Vowel Group.


We must add -ler to words whose final vowel is one of the E-Dotted Vowels
ev -final vowel -e house
evler - ev-ler - houses
kedi - final vowel -i - cat
kediler - kedi-ler - cats
göz - final vowel -ö - eye
gözler - göz-ler - eyes
ödül - final vowel -ü - present (gift)
ödüller - ödül-ler - presents

This echoing of the final vowel by the suffix is called Vowel Harmony.

Some Exceptions In Formation of Words


There are a very few exceptions to this rule where the suffix does not echo Vowel Harmony exactly - as examples:
saat - hour, clock
saatler - hours, clocks
harf - letter (of alphabet)
harfler - letter (of alphabet)

We should note that all exceptions to the rule of pluralizing nouns in Turkish also constitute exceptions when other suffixes are attached to them.

For instance, when you want to pluralize the word, say, rol - rôle in Turkish, then we must add the suffix -ler to form - roller - roles, which is contrary to the general rule, as the plural suffix -lar would normally be added to a word like rol, which contains an UnDotted Vowel o.

These words like rol also constitute exceptions when case suffixes are attached, as follows:
Bu rolü ben almak istiyorum - I want to take (on) the is rôle.
Bu rolden çok sıkıldım - I am fed up wth this rôle.
Bu rolde bir sürü aksaklık var - There is something wrong in this rôle.
Bu role hiç ısınamadım - I could not get used to this rôle.
Exceptions

Some Exceptions - with Suffix Additions Shown Vaat
PromiseVaatler
PromisesVaadi
Promise (obj.)Vaadin
of the promiseVaade
to the promiseVaatten
from the promise Kalp
HeartKalpler
HeartsKalbi
Heart (obj.)Kalbin
of the heartKalbe
to the heartKalpten
from the heart Harf
LetterHarfler
LettersHarfi
Letter (obj.)Harfin
of the ketterHarfe
to the letterHarften
from the letter

There are other words - especially from Arabic - which exibit this irregularity, but it is not too important - only the words mentioned above are in regular use.​
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
مکالمات روزمره و لغات کاربردی ترکی استانبولی
ابتدایی ترین لغات و جملات برای شروع......

Selam, merhaba = سلام

bye-bye. hosça kal; güle güle = خداحافظ

arkadaş; ahbap; dost = دوست

bugün = امروز

dün = دیروز

yarın. yarin = فردا

gün gündüz = روز

günaydin = صبح بخیر

iyi geceler = شب بخیر

nasılsın? = چطورین؟ . حالتون چطوره؟

iyim = خوبم

Teşekkür ederim./Sağ olun./Mersi = ممنونم .تشکر می کنم. مرسی
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
درس 3
benim adım Rıza = اسم من رضاست

? adınız = اسمتون ؟

ben = من

sen = تو

o = او

bız = ما

siz = شما

onlar = آنها

kardeş ,erkek kardeş, birader = برادر کوچک

abi = برادر بزرگ

anne, ana = مادر

baba = پدر

؟kaç yaşın var?- senin yaşın kaç? - kaç yaşındasın =چند سالته . چند سال دارین.

yaş = سن و سال

kaç = چند و چقدر
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
تلفظ
Selam, merhaba = سلام > سلام

bye-bye. hosça kal; güle güle = خداحافظ > بای بای . هوش چاکال . گوله گوله

arkadaş; ahbap; dost = دوست > آرکاداش . آحباپ . دست

bugün = امروز > بوگون

dün = دیروز > دون

yarın. yarin = فردا > یارن . یارین

gün gündüz = روز > گون . گوندوز

günaydin = صبح بخیر > گون آیدین

iyi geceler = شب بخیر > ایی گجلر

nasılsın? = چطورین؟ . حالت چطوره؟ > ناسلسن

iyim = خوبم > اییم

Teşekkür ederim./Sağ olun./Mersi = ممنونم .تشکر می کنم. مرسی > تشکور ادریم . ساگولون . مرسی

benim adım Rıza = اسم من رضاست > بنیم آدیم ریضا

? adınız = اسمتون ؟ > آدینیز ؟

ben = من > بن

sen = تو > سن

o = او > صدای o

bız = ما > بیز

siz = شما > سیز

onlar = آنها > انلار

kardeş ,erkek kardeş, birader = برادر کوچک > کاردش . ارکک کاردش . بیرادر

abi = برادر بزرگ > آبی

anne, ana = مادر > آنه . آنا

baba = پدر > بابا

؟kaç yaşın var?- senin yaşın kaç? - kaç yaşındasın =چند سالته . چند سال دارین. >کاچ یاشن وار . سنین یاشن کاچ . کاچ یاشینداسن

yaş = سن و سال > یاش

kaç = چند و چقدر > کاچ
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
درس 4.....

دوستت دارم =seni seviyorum = سنی سوییوروم

خیلی دوستت دارم =seni çok seviyorum = سنی چوک سوییوروم

چشمات خیلی زیباست =gözlerin çok güzel = گوزلرین چوک گوزل

تولدت مبارک =doğum günün kutlu olsun = دگوم گونون کوتلو اولسون

عروسکم( مردمک چشمم) =göz bebeyim = گز ببییم

یکی یدونم=bitanem = بیتانم

می میرم واست = senin için ölürüm = سنین ایچین الوروم

خیلی دلتنگت هستم = seni özledim = سنی اوزلدیم

خوشحال کننده = sevindirici = سوین دیریجی
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
درس 5
ساعت چنده = Saat kaç? = ساعات کاچ؟

به عنوان مثال. مثال =örneğin = ارنیین

بی شک . بدون تردید = şüphesiz = شوبهه سیزبا اجازه شما . به اذن شما = izninizle = ایزنی نیزله

خواه نا خواه = ister istemez = ایستر ایستمز

چرا که نه؟ =neden olmasın? = ندن اولماسین ؟

خوش آمدید = hoş geldiniz = هش گلدینیز

تا حالا . تا کنون =şimdiye kadar = شیمدی یه کادار

مدرن = çağdaş = چاغداش

داغونم . پکرم = darmadağınım = دارما داغنم

تا صبح = sabaha kadar = صاباحا کادار
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
میوه ها: :meyveler
سیب Elma
بـــــــه Ayva
پرتقال Portakal
نارنگی Mandalina
ترنج،نارنج Turunç
گریپ فروت Greyfurt
گلابی Armut
گیلاس Kiraz
زردآلو Kayısı
آلبالو Vişne
گوجه سبز Yeşil erik
هلو Şeftali
شلیل Duraki
گــــوجه،آلو Erik
خیار Salatalık
هندوانه Karpuz
خربزه Kavun
مـــوز Muz
نارگــیل Hindistan cevizi,Narcıl
آناناس Ananas
خــــرما Hurma
خرمالو Trabzon hurması
کیوی Kivi
ازگیل Ezgil
انگور Üzüm
توت Dut
توت فرنگی Çilek
تمشک Böğürtlen,Ağaç çileği
زالزالک Dönel meyvesi
زغال اخته Kızılcık ürünü
انجیر İncir
لیمو ترش Eksi limon
لیمو شیرین Tatlı limon
بادام زمینی Yer fıstığı
بادام Badem
گـــردو Ceviz
فـــندق Fındık
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
[h=2][/h]
According to thatona göre بر طبق آن
At lastnihayet ; sonunda در نهایت در نتیجه
After allnede olsa در کل روی هم رفته
At leasten azından دست کم حد اقل
A littlebiraz کمی
At mosten çok ; azami خیلی زیاد
A little bitbir parça یک مقدار یک تکه
At once derhal همین الان اکنون
All day longbütün gün تمام روز
At random rastgele اتفاقی تصادفی
All of a suddenbirdenbire ناگهان
At short noticekısa süre içinde در طول مدت کوتاهی
All of youhepiniz همه شما
All over the worldbütün dünyada در تمام دنیا
At the backarkada در عقب در ورا
__________________​
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
[h=2][/h]
Some Daily Turkish Conversational Locutions
All right peki بسیار خوب
At the door kapıda جلوی در مقابل در
All set? tamam mı? همه چیز حله , تمومه
At the end sonunda در نتیجه , آخرش
Almost hemen hemen تقریبا , بطور نزدیک
At the same time aynı zaman da همزمان , در عین حال
A longtime ago çoktan beri از مدتها قبل
As a matter of fact nitekim موضوعی روشن مسئله ای آشکار
Before long çok geçmeden yakında به همین زودی
As a rule usulen بر طبق قانون
As for me bana kalırsa به نظر من
Besides bundan başka به جز این
As if ; as though sanki ; güya مثل اینکه , گویا
Better daha iyi بهتر
As usual her zamanki gibi طبق روال معمول , مثل همیشه​
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
[h=2][/h]
مکالمات روزمره و لغات کاربردی ترکی استانبولی
Both of you ikiniz de هر دوی شما
As you please nasıl istersenizهر جور راحتی
By airmail uçakla با هواپیما
At any rate her zaman هر زمان
By heart ezberden از حفظ
At first ilkin در اولین . اولین
By means of aracıyla بوسیله
At hand elde نقد . در دست
By no means asla اصلا . به هیچ عنوان
By the way sırası gelmişken خلاصه . به هر حال
By turns sıra ile به نوبت . نوبتی
How is that? nasıl olur? چطور میشه?
Come in! buyurun ; giriniz بفرمایین داخل
How many? kaç tane چند تا​
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
[h=2][/h]
مکالمات روزمره و لغات کاربردی ترکی استانبولی
Consequently dolayı بخاطر همین
How much.kaça? ; ne kadar? چقدر ؟ چند ؟
Don't mention itbir şey değil چیز مهمی نیست
I am sorry!affedesiniz!; üzülüyorum معذرت می خوام ببخشین
Don't worrymerak etmeyin نگران نباشین
Enclosedilişik olarak به عنوان رابطه
I am sureeminim مطمئنم
Ever sinceo zamandan beri از اون وقت تا حالا
I beg your pardonözür dilerim عذر می خوام
Every dayher gün هر روز
Face to faceyüz yüze حضوری رودررو
I can't help itelimde değil نمی تونم کاری بکنم. دست من نیست
For eversonsuzca برای همیشه . تاآخر
For God's sake!Allaha aşkına! به خاطر خدا
I don't carealdırmam! اهمیت نمیدم. به خیالم هم نیست
For İnstanceörneğinبرای مثال . برای نمونه

ادامه دارد.........
 

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
[h=2]آموزش زبان ترکی استانبولی[/h]
صفات:
صفات در زبان ترکی قبل از اسم می آیند و بر چند نوع می باشند:
صفت مطلق: صفتی است که به صورت ثابت در فرهنگ لغات قرار دارد و با آمدن قبل از اسم در واقع آن را تعریف می کند. مثال:
güzel (زیبا) , kötü (بد) , az (کم) , çok (زیاد)
صفت برتر: این نوع صفت با افزودن پیشوند daha ، که خود دارای معنی می باشد، به قبل از صفت مطلق ساخته می شود. مثال:
daha güzel (زیباتر) , daha kötü (بدتر) , daha az (کمتر) , daha çok (بیشتر)
صفت برترین: این نوع صفت با افزودن پیشوند en به قبل از صفت مطلق ساخته می شود. مثال:
en güzel (زیباترین) , en kötü (بدترین) , en az (کمترین) , en çok (بیشترین)
نکته اول: نوع خاصی از صفت وجود دارد که از مصدر فعل یا اسم ساخته می شود و در فرهنگ لغات به ندرت یافت می شوند. بلکه بسته به موقعیت این نوع صفت ساخته می شود. این صفت با افزودن li یا lı به مصدر ساخته می شود. البته باید دقت داشت که هنگام ترکیب ek - آخر مصدر حذف می شود. مثال:
ـ در زیر yetenek به معنی توانایی که خود اسم می باشد در ترکیب با lı به صورت yeteneklı به معنی توانا در آمده است:
yetenek + lı = yeteneklı
ـ در زیر yemek به معنی خوردن که خود فعل می باشد در ترکیب با li به صورت yemeli به معنی خوردنی در آمده است:
yemek + li = yemeli
نکته دوم: نوع خاصی از صفات همچون çok و fazla هر دو به معنی زیاد می توانند بر سر صفات دیگر آمده و نشان دهنده تاکید بیشتر بر آن صفت باشند. مثال:
ـ صفت çok به معنی "زیاد" وقتی همراه با صفت güzel به معنی "زیبا" میاید با هم معنی "خیلی زیبا" را می دهند.
ـ صفت fazla هم به معنی "زیاد" وقتی همراه با صفت güzel به معنی "زیبا" میاید با هم معنی "خیلی زیبا" یا "بیش از حد زیبا" را می دهند.
جمع بستن صفت و اسم: برای جمع بستن هم صفت و هم اسم از پسوندها ی ler - یا lar - استفاده می شود. مثال:
dağ کوه + lar = dağlar کوهها çiçek گل + ler = çiçekler گلها
güzel زیبا + ler = güzeller زیباها acı تلخ + lar = acılar تلخی ها
 
  • Like
واکنش ها: bmd

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
حروف اضافه
توجه: اول یک نکته درباره یک وِیژگی که منحصر به فرد زبان ترکی است بگویم: در زبان ترکی هیچ حرف اضافه ای کلمه مستقل نیست و تماما به کلمات دیگر می پیوندند. یعنی حروف اضافه در اشتقاق با کلمات دیگر دارای معنی شده و معنی آن کلمه را نیز تغییر می دهند. توضیحات بعدی این مسئله را کاملا مشخص خواهد کرد.
حرف اضافه مفعولی (را):
حرف اضافه "را" با افزودن صداهای u ، ü و i یا ı به آخر کلمات ساخته می شوند. اگر صدای ما قبل آخر کلمه ö ، o ، u و یا ü باشد صدای آخر ü یا u خواهد بود. در مابقی کلمات صدای آخر i یا ı خواهد بود.
البته توجه داشته باشید که اگر صدای آخر کلمه خود جزو حروف صدادار باشد در ساخت مفعول صدای n قبل از یکی از صداهای مفعولی استفاده می شود، مثل "او را" در زیر. مثال:
o + u = onu او را
yol + u = yolu راه را
bülbül + ü = bülbülü بلبل را
sürü + ü = sürünü دسته را
sen + i = seni تو را
dil + i = dili زبان را
kız + ı = kızı دختر را
kitap + ı = kitapı کتاب را
مثال در جمله:​
من او را دیدیم Ben onu gördüm یا من تو را دیروز دیدم Ben seni dün gördüm
 
  • Like
واکنش ها: bmd

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
[h=2]
[/h]
حرف اضافه (از):
حرف اضافه "از" با افزودن پسوند den یا dan به آخر کلمات ساخته می شوند. اگر صدای ما قبل آخر کلمه i ، ü ، e یا ö باشد پسوند آخر den خواهد بود. در غیر این صورت آخر کلمات پسوند dan را خواهد داشت. مثال:
yol + dan = yoldan از راه
nur + dan = nurdan از نور
kız + dan = kızdan از دختر
bülbül + den = bülbülden از بلبل
bir + den = birden از یک
kör + den = körden از کور
مثال در جمله: من از این راه آمدم Ben bu yoldan geldim یا از یک تا ده بشمار Birden onacak sana
حرف اضافه (به):
حرف اضافه "به" با افزودن صداهای e (با تلفظ اَ ) یا a به آخر کلمات ساخته می شوند. اگر صدای ما قبل آخر کلمه i ، ü ، e یا ö باشد صدای آخر e خواهد بود. در غیر این صورت آخر کلمات صدای a را خواهند داشت.
البته توجه داشته باشید که اگر صدای آخر کلمه خود جزو حروف صدادار باشد در ساخت مفعول صدای y قبل از صدای اضافه ساز استفاده می شود، مثل "به زنده" در زیر. مثال:
ev + e = eve یه خانه
dil + e = dile به زبان
diri + e = diriye به زنده
yol + a = yola به راه
kız + a = kıza به دختر
kar + a = kara به برف
مثال در جمله:​
من به خانه رفتم Ben getim eve یا دارم به برف نگاه می کنم Kara bakiyorum
 
  • Like
واکنش ها: bmd

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز


توجه: اول یک نکته درباره یک وِیژگی که منحصر به فرد زبان ترکی است بگویم: در زبان ترکی هیچ حرف اضافه ای کلمه مستقل نیست و تماما به کلمات دیگر می پیوندند. یعنی حروف اضافه در اشتقاق با کلمات دیگر دارای معنی شده و معنی آن کلمه را نیز تغییر می دهند. توضیحات بعدی این مسئله را کاملا مشخص خواهد کرد.

حرف اضافه (در):

حرف اضافه "در" با افزودن پسوندهای de و daبه آخر کلمات ساخته می شوند. اگر صدای ما قبل آخر کلمه i ، ü ، e یا ö باشد پسوند آخر de خواهد بود. در مابقی کلمات پسوند آخر daخواهد بود.​

نکته: اگر کلمه فقط از یک حرف صدادار تشکیل شده باشد نیاز به یک مصوت(ترجیحا n) قبل از گرفتن این پسوند خواهد داشت. مثل «در او» در مثال پایین. مثال:

o + da = onda در او

yol + da = yolda در راه

çöl + de = çölde در بیرون

sürü + de = sürüde در دسته

sen + de = sende در تو

dil + de = dilde در زبان

kız + da = kızda در دختر

kitap + da = kitapdaدر کتاب

مثال در جمله: من عشق را در او پیدا کردم Ben sevgini onda buldum یا من تو را دیروز در جاده دیدم Ben seni dün yolda gördüm

حرف اضافه (تا):

حرف اضافه "تا" با افزودن پسوند cekیا cak به آخر کلمات ساخته می شوند. اگر صدای ما قبل آخر کلمه i ، ü ، e یا ö باشد پسوند آخر cekخواهد بود. در غیر این صورت آخر کلمات پسوند cak را خواهد داشت.​

نکته: به صداهای قبل از پسوند و آخر کلمات دقت کنید. مثل«تا راه» یا «تا خانه» و .... مثال:

yol + cak = yolacak تا راه

bura + cak = buracak تا اینجا

son + cak = sonacak تا آخر

ev + cek = evecek تا خانه

bir + cek = birecek تا یک

çöl + cek = çölecek تا بیرون

مثال در جمله: همه چیز تا اینجا کافیه Herşey buracak yeter یا از یک تا ده بشمار Birden onacak sana

 
  • Like
واکنش ها: bmd

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
[h=2][/h]
حرف اضافه (با):
حرف اضافه "با" با افزودن پسوندهای le یا la به آخر کلمات ساخته می شوند. اگر صدای ما قبل آخر کلمه i ، ü ، e یا ö باشد پسوند آخر le خواهد بود. در غیر این صورت آخر کلمات پسوند la را خواهند داشت.​
نکته: در ساخت بعضی از کلمات با این پسوند نیاز به افزودن برخی صداها به کلمه قبل از پسوند می باشد. مثل «با تو» و «با ماشین» در مثال پایین. مثال:
sen + le = seninle با تو
iyi + le = iyile با خوبی
sürü + le = sürüle با دسته
araba + la = arabayla با ماشین
kız + la = kızla با دختر
kar + la = karla با برف
مثال در جمله:​
من با تو صحبت کردم Ben seninle konuşdum یا با ماشین اومدی؟ ? Arabayla geldimmi
 
  • Like
واکنش ها: bmd

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
[h=2][/h]
صرف افعال
توجه: به دلیل اهمیت ویژه ای که افعال در جمله دارند و فهم دقیق کاربرد زمانها در موقعیت های مناسب خود این صرف افعال در چندین جلسه به صورت دقیق مورد بحث قرار خواهد گرفت.
زمان حال ساده (Şimdiki Zaman):
برای ساخت زمان حال ساده ابتدا مصدر فعل را که دارای پسوند mek و یا mak هست حذف کرده سپس پسوند yor و در پایان پسوند مرتبط با هر شخص را به ترتیب زیر اضافه می کنیم:​
git+yor+um = gidiyorum می روم
git+yor+uz = gidiyoruzمی رویم
git+yor+sun = gidiyorsunمی روی
git+yor+sunuz = gidiyorsunuzمی روید
git+yor = gidiyorمی رود
git+ yor+lar = gidiyorlarمی روند
مثال:
Ben herşeyi biliyorum من همه چیز را می دانم
Sen araba sürüyorsun تو ماشین می رانی
O beni anliyor او مرا درک می کند
Biz sana bir hediye alıyoruz ما یک هدیه برایت می گیریم
Siz dersi oğreniyorsunuz شما درس را یاد می گیرید
Onlar bir bina yapıyorlar آنها یک ساختمان می سازند
سوالی کردن افعال ساده:
برای سوالی کردن افعال زمان حال ساده بعد از پسوند yor از پسوندهای پرسشی mu ، mi ، mı و یا mü استفاده کرده و با افزودن پسوند مرتبط هر شخص جمله را سوالی می کنیم.​
نکته: در اکثر حالتهای سوالی کردن جملات فقط شکل افعال تغییر می کند اما بعضی مواقع علاوه بر تغییر فعل، کلمه acaba هم به جمله افزوده می شود. (مثال در پایین)​
git+yor+muyum = gidiyormuyum? آیا می روم؟
git+yor+musun = gidiyormusun?آیا می روی؟
git+yor+mu = gidiyormu?آیا می رود؟
git+yor+muyuz = gidiyormuyuz?آیا می رویم؟
git+yor+musunuz = gidiyormusunuz?آیا می روید؟
git+ yor+larmı = gidiyorlarmı?آیا می روند؟
مثال:
Ben herşeyi biliyormuyum? آیا من همه چیز را می دانم؟
Sen araba sürüyormusun? آیا تو ماشین می رانی؟
O beni anlıyormu? آیا او مرا درک می کند؟
Biz sana bir hediye alıyoruz? آیا ما یک هدیه برایت می گیریم؟
Siz dersi oğreniyormusunuz? آیا شما درس را یاد می گیرید؟
Onlar bir bina yapıyorlarmı? آیا آنها یک ساختمان می سازند؟
مثال برای کاربرد acaba در جمله:
Anlıyamıyorum gidiyormusun acaba ya yok? متوجه نمی شوم آیا می روی یا نه؟
 
  • Like
واکنش ها: bmd

Girlicious

عضو جدید
کاربر ممتاز
منفی کردن افعال ساده:
برای منفی کردن افعال در زمان حال ساده قبل از پسوند yor یکی از پسوندهای mu ، mi ، mı و یا mü را آورده و سپس پسوند مرتبط با هر شخص را به آن اضافه می کنیم.​
git+mi+yor+um = gitmiyorum نمی روم
git+mi+yor+sun = gitmiyorsunنمی روی
git+mi+yor = gitmiyorنمی رود
git+mi+yor+uz = gitmiyoruzنمی رویم
git+mi+yor+sunuz = gitmiyorsunuzنمی روید
git+ mi+yor+lar = gitmiyorlarنمی روند
مثال:
Ben herşeyi bilmiyorum من همه چیز را نمی دانم
Sen araba sürmüyorsun تو ماشین نمی رانی
O beni anlamıyor او مرا درک نمی کند
Biz sana bir hediye almiyoruz ما یک هدیه برایت نمی گیریم
Siz dersi oğrenmiyorsunuz شما درس را یاد نمی گیرید
Onlar bir bina yapmiyorlar آنها یک ساختمان نمی سازند
 
  • Like
واکنش ها: bmd

Similar threads

بالا