اشعه کانالی

[P O U R I A]

دریک لوله تخلیه الکتریکی ، اشعه کاتدی بر اثر برخورد با اتمهای گاز درون لوله، الکترونهای آنها را جدا کرده، یونهایی با بار مثبت ایجاد می کنند.این یونها به علت مثبت بودن در جهتی خلاف جهتحرکت اشعه کاتدی (که بار منفی دارند) حرکت می کنند، یعنی از قطب مثبت دور و به قطب منفی نزدیک می شوند.بسیاری از اینیونها با جذب الکترون از اشعه کاتدی دوباره به اتمهای خنثی تبدیل می شوند. ولی بعضی از آنها به کاتد می رسند و اگر کاتد سوراخی داشته باشد، از آن عبور می کنند.
این جریان یونهای مثبت که اشعه مثبت یا اشعه کانالی نامیده می شوند، نخستین بار توسط یوجین گلدشتاین در 1886 مشاهده شد. اشعه کانالی مانند اشعه کاتدی به خط مستقیم حرکت میکند ​

​

درهمان آزمایشهای اولیه دیده شد که این اشعه رنگی است یعنی نور مرئی ساطع می‌کند ورنگ نور مشاهده شده بستگی به گاز درون لوله دارد و مشابه همان رنگی است که درآزمایشهای اولیه اشعه کاتدی ( تخلیه تابانی )دیده می شود. مثلاً از گاز نئون رنگ قرمز در پشت کاتدو بهعبارتی در سمت راست شکل بالا، آشکار می‌گردد( پست فبلی را ببینید )در صورتیکه لوله تخلیه، را با گاز هیدروژن پرکنیم ، اشعه‌ای بنفش مایل به صورتی در پشت کاتد ظاهرمی‌گردد. که دریک میدان مغناطیسی خارجیدر جهت عکس انحراف اشعه کاتدی منحرف میشود

. این مطلب موید ایناست که این اشعه باری مخالف اشعه کاتدی یعنی بار مثبت دارد .چون میزانانحراف این اشعه در میدان مغناطیسی نسبت به انحراف اشعه کاتدی کمتراست می توان نتیجه گرفتکه ذرات تشکیل دهنده این اشعه سنگین تر ازذرات تشکیل دهنده اشعه کاتدی می باشد نحوه ایجاد پرتو کاتالی به این صورت است که الکترونهایپر انرژی که همانااشعه کاتدیک است، از کاتد روانه آند در سمت چپ می‌شوند.در اینمسیر بااتمهایگازی برخورد کرده،الکترون آنها را جدا می‌کند. یونهایمثبت حاصل مسیر مخالفرا گرفته، از درون سوراخها به سمت پشت کاتد می‌روند.از آنجایی که هرچه جرم کمتر و هرچه بار بیشتر باشد میزان انحراف در میدان مغناطیسی بیشتر است تامسون توانست نسبت بار به جرم ذرات سازنده اشعه مثبت را به دقت تعیینکند