استخراج معادن روباز

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تعریف استخراج روباز :
روش های که برای استخراج ان گروه از معادن که در سطح و یا نزدیک سطح زمین قرار دارند به کار برده می شوند را روش های استخراج معادن سطحی می نامند.


توضیح :
در این روش ها معمولا انقدر از سطح با طله برداری صورت می گیرد تا به ماده ی دسترسی حا صل شود و چون عملیات باطله برداری واستخراج ما ده ی معدنی در فضای باز صورت می گیرد محدودیتی از نظر استفاده از ماشین الات عظیم الجثه با قدرت و ظرفیت زیاد وجود دارد و به همین دلیل تولید و ایمنی در این روش ها با لا بوده و هزینه پایین خواهد بود و چون هزینه ی استخراج پایین است امکان استخراج مواد معدنی با عیار پایین بعل اخذ در مورد ذخایر تودهای وجود دارد.


تقسیم بندی روش های استخراج معادن سطحی {بر حسب نوع ذخیره و شیوه ای استخراج}

۱- روش روباز :
استخراج با ایجاد پله صورت می گیرد و پله تا عمقی از معدن که استخراج مواد معدنی ضرر ندهد طراحی می شود این روش بیشتر برای معادن فلزی عمدتا مس و آهن وذخایری که به صورت توده ای یا انبوه هستند و از متوسط عیار کم برخوردارند به کار برده می شود در روش روباز باطله های روی مواد پس از برداشت به نقطه های دور تر از محل استخراج حمل می شوند واین مواد در آنجا دامپ می شود در بیش از ۰۸۰/۰معادن روباز سیستم بار گیری شاول ::وسیستم حمل ::کامیون و ماده ی منفجری اصلی آنفو است.


۲- روش سطح برداری (strapmining) :
برای استخراج زغال سنگ ، بوکسیت و فسفات به کار برده می شود ولی در این روش استخراج با پله صورت نمی گیرد بلکه با ایجاد برش جعبه ی گونه و یا بلوکی انجام می پذیرد که بر روی بیرون زدگی زغال ابتدا سطح را برداشته و سپس اسنخراج زغال انجام می گیرد و در اینجا برش های بعدی به موازات برش اولیه زده می شود که این عمل خودش به دو بخش تقسیم می شود:


(الف)روش استخراج مسطحی :::که شرایط زیر را دارد :::
معدن در منطقه ی کم ارتفاع و مسطح قرار گرفته باشد
ضخامت باطله های روی لایه ی زغال سنگ کم باشد
اولین برش جعبه گونه یا بلوکی در بیرون زدگی زغال ایجاد و باطله های برداشته دامپ و برش تا استخراج کامل زغال سنگ ادامه دارد و کلی است و در نتیجه زغال سنگ قابل استخراج خواهد بود.


(ب)روش استخراج کنتوری:::که دارای شرایط زیر است :::
۱. معدن در منطقه ی کو هستانی و مرتفع واقع شده است
۲. ضخامت باطله ی روی زغال در بعضی از نقاط به حدی است
که امکان استخراج همه ی زغال سنگ وجود ندارد که در این حالت اولین برش بر روی بیرون زدگی زغال در دامنه ی کوه ایجاد می شود و برش های بعدی به موازات برش قبلی زده می شوند و در این عملیات باطله ی هر برش در برش قبلی دامپ می شود.​
۳- روش سوم استخراج معادن سطحی ::استخراج کواری است ::
که این روش برای معادن غیر فلزی مانند:گرانیت ، سنگ اهک ، ماسه سنگ به کار برده می شود که مانند روش روباز است ولی از مواد منفجره نه برای خورد کردن بلکه برای ایجاد سطح ازاد استفاده می شود در برخی از موارد از سیم برش ها هم جهت استخراج سنگ کواری نیز استفاده می شود
۴- از روش های استخراج سطحی است به نام:::درج و یا روش هیدرولیکی:::
که برای استخراج فلزات سنگین مانند طلا ، نقره و امسال ان مورد استفاده قرار می گیرد که ارزش اقتصادی بالای دارند و بکار گیری ان بستگی به موقیت ذخیره دارد و برای استخراج فلزات قیمتی از کف دریا و دریاچه ها استفاده شده که این عمل استخراج با فشار آب انجام می شود و کلا برای فلزاتی است که وزن بیشتری داشته ودر زیر آب باقی می مانند.​


ذخایری که استخراج شان با روش های سطحی امکان پذیر است
۱- ذخایر توده ی طلا
۲- ذخایر لایه ی و رسوبی زغال سنگ​


* مراحل استخراج در روش های سطحی :
آماده سازی سطح زمین به کمک بولدوزر وگریدر
حفاری بر روی باطله و مواد معدنی
انفجار باطله یا مواد معدنی
بارگیری باطله یا مواد
حمل باطله یا مواد
بازسازی معدنی​
و نکته ی قابل توجه مخصوص موادی از قبیل شیل ، فسفات ، نمک و حتی زغال سنگ است که در برخی از موارد نیازی به حفاری و انفجار ندارند و توسط لودر ،گریدر، بولدوزر ، و اسکریپر قابل استخراج هستند


* مزایای روش روباز نسبت به زیرزمینی :
۱- یمنی بالاتر به دلیل روشنای کافی و قدرت دید بالا و عدم نیاز به سیستم نگهداری در فضای باز
۲- تولید بالا به دلیل امکان استفاده از ماشین های بارگیری و حمل در ظرفیت و قدرت بالا زیادتر است
۳- به دلیل تولید بالا و پایین بودن هزینه ی استخراج علیرغم بالا بودن هزینه ی اولیه ی امکان استخراج مواد معدنی با عیار پایین وجود دارد
۴- ضایعات مواد معدنی در روش های روباز کمتر است​


* شیب معدن :
در حال حاضر بیشتر شیب معدن بر اساس تجربه طراحی می شود و در سال های اخیر شیب ها بر اساس شرایط میکانیکی معدن و با محافظه کاری انتخاب شده اند که انتخاب شیب بالا موجب استخراج بیشتر معادن از اعماق با عیار پایین خواهد شد که این عمل هزینه ی باطله برداری را به حداقل خواهد رساند و وقتی امکان پذیر است که اطلاعات حاصله از مطالعات ژئومکانیکی از ضریب اطمینان بالای بر خوردار باشد و امکانات موجود در افزایش پایداری شیب و تقویت اصطحکاک توده ی سنگ کافی و مناسب باشد.


* بازده هی ماشین آلات :
معادن سطحی علیرغم پیشرفته بودن هنوز بعضا از کیفیت بالای برخوردار نیستند افزایش راندمان ماشین آلات معدنی موجب کاهش اطلاف وقت و بالا رفتن تولید و در نتیجه باعث اقتصادی شدن معادن می شود.


* محیط زیست :
روش استخراج سطحی موجب تخریب طبیعت ، آلودگی آب ، هوا همراه است که مطالعه و تحقیق بر روی بازسازی باید به طور جدی عمل شود.


* نحوه ی انتخاب روش استخراج :
۱- کانسار های که در مناطق کم عمق قرار گرفته اند و ضخامت موادی که بر روی ماده ی معدنی قرار گر فته است حداکثر۰ ۱۵متر مکعب می باشد که در صورت وجود سایر شرایط مثل :حجم ، عیار با روش سطحی استخراج می شوند.
۲- کانسار های که در مناطق عمیق قرار گرفته اند و به روش زیرزمینی استخراج می شوند.​


* مراحل انتخاب روش ویا عواملی یه برای انتخاب روش موثرند عبارتند از :
۱- خصوصیات فیزیکی وزمین شناسی کانسار :مثل شکل و ضخامت
۲- شرایط میکانیکی از نظر مقاومت ماده ی معدنی دیواره های بالایی و دیواره های پایینی ماده ی معدنی که شامل: مقاومت ، تنش و ناپیوستگی
۳- هزینه های عملیاتی و سرمایه گذاری
۴- نرخ تولید مثل نرخ باز گشت سریع که اول با عیار بالا استخراج شروع می شود
۵- دسترسی به هزینه و کارگران ماهر۶- میزان تاثیرگذاری بر محیط زیست​


* انتخاب روش روباز بر اساس مشخصات فنی کانسار :
۱- روش کمی آقای نیکو لاس : برای هر یک از خصوصیات فنی کانسار اعداد بین ۰تا ۴در نظر گرفته می شود و عدد ۴ نشانه ی مناسب ترین شرایط وعدد ۳ مناسب و عدد ۲ کمی مناسب و ۱ کمترین تاثیر را در انتخاب روش استخراج دارد و صفر به ان معنی است که در ان کانسار هیچ تاثیری در انتخاب روش ندارد.


* عوامل مهم در امتیازها :
۱- شرایط زئومتری کانسار مانند: شکل ، ضخامت ، شیب ، عمق و توضیع عیار​
۲- شرایط کیفی منطقه ی کانسنگ و دیواره ی بالای و دیواره پایینی از نظر مقاومت​


* زمان انتخاب روش استخراج :
یک ذخیره ی معدنی طی ۵ مرحله استخراج می شود و در هر یک از این مراحل می توان اقدام به انتخاب مراحل نمود:
۱. اکتشاف پیش بینی ذخایر زئومتری ذخیره
۲. توسعه ی حفاری و مطالعات فنی و اقتصادی
۳. طراحی
۴. استخراج کانسنگ
۵. پایان عمر معدن​


* طراحی در معادن روباز :
توضیح: امروزه ذخایر معدنی که با روش روباز استخراج می شوند از نظر اندازه ، شکل ، جهت و موقعیت قرارگیری آنها نسبت به سطح زمین که بسیار متنوع اند این شرایط به وجود امده از یک سو به دلیل توسعه ی تکنولوزی در ماشین آلات معدنی بلاخص از نظر ظرفیت ، قدرت ، سرعت می باشد و از سوی دیگر به دلیل الگوریتم مختلفی که در زمینه ی بر نامه ریزی و طراحی معدن که با استفاده از روش های ریاضی و تحقیق در عملیات و توسعه ارائه شده از گذشته تا کنون ذخایر معدنی با روش روباز به کمک یک سری سطوح افقی و مسطح انجام می گیرد که اصطلاحا پله و یا bench می گویند استخراج از اولین پله که در بالا ترین ارتفاع ایجاد می شود و تا آخرین پله و یا تا آخرین افق ادامه دارد که به ان کف پله یا پیت می گو یند و استخراج از هر پله تا آخرین محدوده ی پیت گسترش میابد و ارتباط پله ها از طریق گذرگاه انجام می گیرد که به ان ramp می گویند.

استخراج از هر پله توسط عملیات حفاری انفجار ، بارگیری و حمل انجام می گیرد لذا مشخص است که اندازه پله ها تابع مشخصات ماشین آلات معدن مانند: دریل ،کامیون و شاول باشد که در این صورت به ماشین های ۱ حفاری >>دریل – ۲ بارگیری >> شاول – ۳ حمل >>کامیون که ماشین های اصلی معدن هستند و سایر ماشین آلات معدن مثل: لودر >>گریدر >>بلدوزر >>ماشین آبپاش >>ماشین حمل سوخت >>سنگ شکن اولیه >>ماشین حامل مواد منفجره >>ماشین آلات تعمیراتی سیار >که به اینها نیز ماشین الات ثانویه و یا کمکی گفته می شود.


* توازن مثلثی :
بین ماشین آلات اصلی معدن یک توازن از نظر ظرفیت و قطر برقرار است که به آن توازن مثلثی می گویند:
مثلا ظرفیت کامیون بین ۵ تا ۱۰ تن به ازای هر اینچ قطر دریل و ظرفیت جام شاول بین نیم تا ۱ متر مکعب به ازای هر اینچ که در این حالت قطر دریل و ظرفیت کامیون باید بین ۵ تا ۱۰ تن به ازای هر متر مکعب ظرفیت جام شاول باشد
رابطه ی مثلثی: توازن مثلثات ماشین الات معدنی


open-pit.jpg

در شکل زیر فضایی که نیاز است تا عملیات حفاری و بارگیری و حمل بر روی آن انجام می پذیرد که به ان فضای عملیاتی و یا پله ی کاری گفته می شود.


open-pit-3.jpg

هر پله از دو سطح فوقانی و تحتانی تشکیل شده است که به فاصله ی عمودی از یکدیگر جدا شده اند که به ان ار تفاع پله می گو یند که همان فاصله ی عمودی است که لبه ی پله را به پای پله مر تبط می کند.

ارتفاع پله بین ۴ تا ۲۰ متر متقیر است و به عوامل متعددی بستگی دارد از میان مشخصات پله تامین ارتفاع پله جزء تصمیمات اولیه و اصلی تلقی می شود و پس از تامین ارتغاع پله سایر مشخصات پله ها را باید انتخاب کرد امروزه ارتفاع پله ها در معادن روباز فلزی پایه و بزرگ بین ۱۲ تا ۱۵ متر است و در معادن کوچک متوسط بین ۴ تا ۱۲ متر انتخاب می شود و در معادن فلزی قیمتی مانند: طلا و معادن اورانیوم بین ۶ تا ۹ متر متقیر می باشد.


* عوامل ماثر در تامین ارتفاع پله عبارتند از :
۱- ارتفاع برداشت سیستم بارگیری ارتفاع پله باید کمتر و یا نزدیک به ارتفاع برداشت سیستم بارگیری باشد
۲- عمق چالی که دریل قادر است آن را حفر کند که با توجه به فراوانی و تنو ع سازندگان ماشین آلات حفاری این عامل از اهمیت کمتری بر خوردار است
۳- نوع سنگ: {الف} برای سنگ های نرم ارتفاع پله ی پیش نهادی ۴ تا ۶ متر است :{ب} ودر سنگ های نیمه سخت ۶ تا ۸ متر است :{ج} و برای سنگ های سخت ارتفاع پله ی پیشنهادی ۸ تا ۲۰ متر است
۴- شرایط جوی نیز در انتخاب پله تاثیر دارد مثلا در معادن برفگیر که احتمال یخ بندان زیاد است و در این شرایط ضخامت یخ که بر روی سطح فوقانی پله ایجاد خواهد شد منظور شده و در عملکرد ماشین بارگیری تاثیر داده می شود.​
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
* دامنه ی پله :
بخشی از پله که در معرض استخراج قرار می گیرد را دامنه ی پله می گویند.

توضیح : دامنه ی پله از لبه ی پله تا پای پله و از شیب پله تشکیل شده است و براساس نوع سنگ و دامنه ی پله می تواند از شرایط متفاوت بر خوردار باشد و در معادن روباز شیب پله بین ۵۵ تا ۸۰ سانتی متر متفاوت است و در شرایط معمولی برای شروع کار شیب ۶۵ توسیه می شود و وضعیت قرار گیری ناپیوستگی ها مانند: درزه ، ترک ، شکاف نیز در میزان شیب پله تاثیر دارند و در شرایطی که شیب درزه ها عمود بر دامنه ی پله اند شیب پله ها پایدارتر در مقایسه با شرایطی که شیب درزه ها به موازات شیب دامنه ی پله قرار دارد:


* شیب پله بر اساس کیفیت توده سنگ به شرط زیر است:
{الف} برای سنگ های نرم ۳۵۰ تا ۵۵ در جه :{ب} برای سنگ های نیمه سخت ۳۵۰تا ۷۰ در جه {ج}و برای سنگ های سخت ۷۰در جه تا قائم
معمولا به دلیل انفجار و شیب زیاد مقداری عقب زدگی در پله ها ایجاد می شود.
{{عقب زدگی}} که به فاصله ی افقی بین لبه ی پله ی واقعه ی یا لبه ی پله ی طراحی شده اطلاق می شود.
{{عرض پله }} که به فاصله یبین پله تا لبه یپله اطلاغ می شود {{پشتی }} که به تصویر افقی دامنه ی کناری گفته می شود


open-pit-4.jpg



در معادن روباز حداقل دو نوع پله داریم:
۱- پله ی کاری
۲- پله ی ایمنی​

توضیح پله ی کاری: به پله ی اطلاق می شود که تحت عملیات استخراج قرار گرفته و یا در دست استخراج است آن بخش از پله ی عملیاتی و یا کاری که باید استخراج شود را برش می گویند.
پله ی ایمنی: و به ان بخش از پله ی که به دلایل ایمنی در دیواره ی نهایی بجای گذاشته می شود را پله ی ایمنی می گویند

{نکته} پله ی ایمنی به ۲ منظور در دیواره ی نهایی به جای گذاشته می شود {الف} جمع آوری قطه سنگ های که از پله ی فوقانی سقوط می کنند {ب}و جلوگیری از سقوط قطعه سنگ ها به افق پایین تر به طور سر انگشتی عرض پله یکاری تابعی از ارتفاع پله است که در سال های اولیه ی استخراج به ازای هر پله یک پله ی ایمنی گذاشته می شود و در این سال ها عرض پله حدود ::دو سوم:: ارتفاع پله خواهد بود اما در سال های پایانی عمر معدن عرض ان حدود ::یک سوم:: ارتفاع پله در نظر گرفته می شود و در بعضی از معادن روباز به ازای هر ۲ و یا ۳ پله یک پله ی ایمنی در نظر می گیرند که در این صورت عرض پله ی ایمنی ۲ و یا ۳ برابر عرض پله های ایمنی خواهد بود که برای هر پله و یا افق در نظر گرفته می شود طبق تعریف عرض پله ی کاری و یا عرض پله ی عملیاتی عبارتند از فاصله ی بین لبه ی پله تا پای پله که بعد از برداشتن و برش در این حالت سینه کاری به وجود می اید و با توجه به تعریف پله ی عملیاتی برابر است با :

۱- عرض پله ای ایمن sbشامل ۲ بخش می شود:
۱) ذون یا قسمت ضربه گیر tz) tmpeefzone)
۲) پهنای دیواره حائل BW) bernwidth)​


دیواره حائل: از باطله های معدن می باشد وارتفاع آن حدودا نصف قطر چرخ بزرگترین کامیون معدن می باشد

عرض پله ای کاری یا عملیات باید در حدی باشد که عملیات استخراج توام با ایمنی انجام پذیرد و از رابطه زیر محاسبه می شود.

Wb = bw +1.5+ wt + b + g

Wb عرض پله کاری یا عملیاتی –bw پهنای دیواره حائل :قطر چرخ کامیون – wt پهنای کامیون تقسیم بر۲ – b شعاع دامپ شاول تخلیه شاول در حالی که دریچه جام شاول حداکثر فاصله را نسبت به سطح زمین دارد
G:شعاع تمیز کردن فاصله افقی بین محور بدن گرد شاول تا نقطه که جام شاول از پای پله آغاز به برداشت می کند.


open-pit-5.png
عدد ۵/۱ فاصله ای ایمنی بین قطر خارجی چرخ کامیون و قسمت داخلی دیواره حائل می باشد فرض کنید در یک معدن روباز از شاول با ظرفیت ۹ یارد حدود ۷ متر مکعب و ظرفیت کامیون ۱۰۰ تن و پهنای کامیون ۵ متر و قطر چرخ کامیون ۴/۲و زاویه قرار گیریه باطله ها ۴۵ درجه و شیب پله ها ۷۰ درجه باشد عرض پله عملیاتی چقدر است.

Wb = bw +1/5+ wt + b*g

عدد ۵/۱ فاصله ای ایمنی بین قطر خارجی چرخ کامیون و قسمت داخلی دیواره حائل می باشد فرض کنید در یک معدن روباز از شاول با ظرفیت ۹ یارد حدود ۷ متر مکعب و ظرفیت کامیون ۱۰۰ تن و پهنای کامیون ۵ متر و قطر چرخ کامیون ۴/۲و زاویه قرار گیریه باطله ها ۴۵ درجه و شیب پله ها ۷۰ درجه باشد عرض پله عملیاتی چقدر است.

Wb = bw +1/5+ wt + b*g

Wb عرض پله کاری – bw پهنای دیواره حائل – ۱/۵ فاصله ی ایمنی قطر خارجی چرخ کامیون و بخشی از دیواره ی حائل – wt پهنای کامیون = ۵ متر – b شعاع دامپ شاول و دریچه ی جام شاول که حداکثر فاصله را نسبت به سطح زمین
Tan = hb = bw =1/2 = bw =1/2 = bw​


{{مثال}}
طبق مشخصات b:45ftgin=13/87m ::شعاع تمرکز کردن>ft3in=10/75m35=6

Wb=2/4+1/5+2/5+12/87+10/75=31mعرض پله

طبق تعریف::wb=sb+wcعرض پله}}{{سینه ی کار wc=26=2*10/75=21/5m<<

در این رابطه پهنای برش ویا سینه کار در حالی که شاول در مرکز سینه کار قرار گیرد وبا توجه به مشخصات شاول برای معدن wcبرابر است با ۵/۲۱mاست که از این رابطه حساب می شود مقدار واقعه ی wcحدودابرابر است با
Wc=0/9(26)=19/35
۱۱/۶۵m= ۳۱-۱۹.۸۰
sb=wb-wc=عرض پله ی ایمنی​

در نهایت درستی محاصبات باید بررسی شود

رمپ: ارتباط پله ها از طریق گذر گاه یا رمپ انجام می شود پهنا وشیب ان نیز به مشخصات ماشین الات عمدتا کامیون ها بستگی دارد پهنای ان به گونه ی انتخاب می شود که حداقل۲کامیون بتواند از کنار یکدیگر بگذرد وحدودا به اندازه یپهنای جاده های اصلی معدن انتخاب می شود و شیب ان بین ۸تا۱۰درصد متقیر است.
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
* جاده ها در معادن روباز :
به دلیل مزایای کامیون نسبت به سایر روش های حمل مواد در معادن روباز که به عنوان یکی از عوامل مهم طراحی و برنامه ریزی در معادن طلقی می شود که بیش از ۸۰ درصد معادن روباز از کامیون و یا ترکیبی از کامیون و نوار نقاله استفاده می کنند و بر این اساس وجود جاده و یا جاده ها ضروری است

چگونگی جاده ها در معادن یکسری شرایط دارد ؟
۱- جاده باید در جایی ایجاد شود که به موقعیت سنگ شکن و مکان های دامپ بستگی دارد
۲- وجود بیش از یک جاده دسترسی موجب افزایش انعطاف پذیری طرح معدن خواهد شد اما حجم باطله برداری نسبت باطله برداری و هزینه یجاده سازی را نیز افزایش می دهد
۳- از ایجاد جاده های نیمه وقت و موقت به دلیل پرهیز از هزینه های دوباره کاری باید اجتناب ورزید
۴- شکل جاده به صورت حلزونی و یا زیگزاگی است
۵- در جاده های دو بانددار پهنای جاده بزرگتر یا مساوی ۴ برابر پهنای بزرگترین کامیون معدن در نظر گرفته می شود که این عمل سرعت وایمنی را افزایش می دهد
۶- شیب مناسب برای کامیون ها تا ۰۱۳/۰می باشد و شیب های کم باعث افزایش طول مسیر و کاهش بازدهی کامیون ولی موجب افزایش ضریب ایمنی می شود و شیب های زیاد باعث تقلیل طول مسیر و باعث کاهش زمان رفت و برگشت می شوند و همچنین ضریب ایمنی کاهش می آبد و شیب متداول بین ۸تا۰۱۰/۰می باشد
۷- با توجه به ظرفیت بالای کامیون و سرعت مجاز کم حداکثر مسیری را که می تواند برای کامیون ها در نظر گرفت ۲ مایل است که همان ۲/۳ کیلو متر است
۸- جاده های معادن روباز همانند سایر جاده های ارتباطی مانند جاده های درون و برون شهری نباید از میان زون های سست و آبدار عبور داده شوند
۹- حدالمقدور از به جا گذاشتن کانسنگ پس از ساخت جاده ها انصراف شود​

– توضیح جاده ی حلزونی
در تمام روش های استخراج معادن سطحی بلاخص در روش روباز حداقل به یک جاده ی اصلی نیاز است تا ماده ی معدنی استخراج شده به سطح زمین انتقال داده شود در معادن کم عمق این جاده مستقیم است اما با عمیق شدن معدن جاده ی معدنی به صورت حلزونی طراحی می شود که در این حالت جاده به طور حلزونی به اطراف دیواره معدن ایجاد می شود و شیب جاده در تمام طول مسیر کم و بیش یکسان است.

– جاده های زیگزاگی:
این سیستم برای معادن عمیق مورد استفاده قرار می گیرد و در جهت غلبه و در شیب معدن جاده ها به صورت زیگزاگی طراحی می شوند این سیستم در کمر پایین توده سنگ کانی دار ایجاد می شود و انتخاب این ۲ سیستم به شکل و اندازه ی توده سنگ کانی دار پایداری شیب و نوع کامیون ها بستگی دارد


* جاده سازی:
داشتن جاده ی خوب یکی از عوامل موفقیت عملیات در معادن روباز تلقی می شود جاده های بد باعث افزلیش هزینه های حمل وکاهش ضریب ایمنی می گردد به طور کلی ساختار جاده های معادن روباز مانند هر جاده ی دیگر از چند بخش تشکیل میشود ؟
1- روسازی
2- زیر سازی​
که خود می تواند به ۲ بخش تقسیم شود {الف}اساس(buse) پایانی جاده {ب}زیر اساس(sub-buse)​
3- پی سازی و یا قشر بستر جاده subgrod و یاfondatian​


_ رو سازی و یا رویه ی جاده
از آسفالت و یا بتن و در معادن روباز از باطله های دانه درشت استفاده می شود هر چند جاده های آسفالته موجب افزایش سرعت کامیون می شود و باعث کاهش زمان حمل و افزایش بازدهی کامیون را در پی دارد ولی احتمال تصادف را افزایش می دهد و ضمن انیه باعث بالا رفتن هزینه ی جاده سازی می شود به این جهت غالب طراحان روباز ترجیح می دهند که در روسازی جاده از باطله های دانه درشت معدن و یا لاشه های معدنی استفاده شود رویه یا روسازی باعث انتقال بار به بخش های زیرین و ایجاد کشش بین سطح جاده و لاستیک جلوگیری از سائیدگی و همانند یک پوشش مصدود کننده مانع نفوذ آب به بخش های زیرین می شود اساس و یا پایه جاده از سنگ های پایدار و با دانسیته ی زیاد تشکیل می شود و نقش عمده ی بخش اساس جاده آن است که از یک سو مانع تقییر حالت بخش روسازی و یا رویی جاده می شود که تحت تاثیر تنش قرار دارد و به عبارت دیگر موجب ثبات و پایداری رویی جاده می گردد و از جابه جای بخش پی جاده جلوگیری به عمل می آورد لذا زیر سازی جاده بلاخص بخش پایه و یا اساس جاده نقش عمده ی در کیفیت عمر جاده ها دارند و از باطله های دانه ریز معدن تشکیل می شود و بخش زیر اساس در صورت نیاز بین بخش پی جاده و بخش اساسی و یا همان پایداری جاده ایجاد می شود این بخش وقتی ایجاد می شود که پی جاده ضعیف و یا یخبندان در منطقه وجود داشته باشد که عمدتا از ماسه ی تمیز تشکیل می شوند بخش زیراساس در توضیح تنش و حفظ پایداری جاده نقش مهمی دارد.

_ پی جاده: کلیه ی تنش های که از رویه ی جاده به افق های پایین منتقل می شود را تحمل می کند و ایده آل ترین شرایط می تواند سطح طبیعی زمین و یا از تراکم مخلوط ماسه و رس ایجاد شود.

_ پهنای جاده: دو خط و دو باند معادن روباز از سه بخش تشکیل می شود ۱- پهنای خطوط رفت و برگشت ۲- پهنای جاده به طور سر انگشتی برابر یا بزرگتر از از پهنای بزر گترین کامیون معدن ۳- پهنای دیواره ی حائل

open-pit-6.jpg
 

Similar threads

بالا