استاندارد تابلوهای برق

Engineer Power

عضو جدید
استانداردهای مورد نیاز برای برخی از قطعات بکار برده شده در تابلوها
استانداردهای عمومی بدنه تابلو
- دربها باید با لولای گالوانیزه یا استیل بوده و دارای قفل باشد قفلها باید شبیه به هم انتخاب شده و یک کلید برای هر قفل موجود باشد
- تابلوها باید طوری ساخته شوند که توسعه آنها در آینده امکان پذیر باشد
- تابلو باید طوری ساخته شود که امکان دسترسی پرسنل و یا افرادی که با تابلو در تماسند به قسمتهای برقدار یا قسمتهایی که ایجاد قوس الکتریکی می کنند نباشد .
- برای حفاظت تحت شرایط قوس و وقوع خطا معیارهای زیر باید پا برجا باشد .
- هیچ درب یا دریچه حفاظتی باز نباشد
– هیچ بخشی از تابلو شل نشده باشد
– هیچ سوراخی ناشی از سوختگی در سطح خارجی تابلو ایجاد نشده باشد
– هیچ ماده قابل اشتعالی در خارج از تابلو آتش نگیرد
– تمام اتصالات زمین پا برجا باشد .
استانداردهای کلید قدرت
- کلیدهای قدرت باید برای مدت 5 سال یا عملکرد تا 2000 بار تحت شرایط نامی احتیاجی به تعمیر و نگهداری نداشته باشد .
- وسایل طوری تعیین شوند که برای بازرسی تعمیر و نگهداری به آسانی دسترسی به کنتاکتها یا مجموعه های قطع کننده مسیر باشد.
– تمام کنتاکتها و مجموعه های قطع کننده باید به سهولت و سریعا تعویض شوند و امکان تعویض مجموعه کنتاکت و قطع کننده بصورت غلط وجود نداشته باشد.کلیه سیم کشی های لازم برای عملکرد صحیح کلیدهای قدرت باید انجام شود. سروصدای ایجاد شده توسط کلید قدرت هنگام باز و بسته شدن باید تحت هر شرایطی حداقل باشد. در مورد تابلوهای کشویی ، ساختارهايی که کلید قدرت را حمل می کند ، باید طوری باشد که اپراتور ، وسیله کلیدزنی را به راحتی و بصورت امن خارج یا داخل کند .مقره ها و محفظه کلید ها باید طوری طرح گردد تا در اثر تغییر دما به هیچ قسمت تابلو ، نیرو وارد نسازندکلیدهای قدرت باید دارای ابعادی باشد تا بتوان نیروی حاصل از موارد زیر را تحمل کند
1 ) نیروی اتصال کوتاه
2 ) نیروی ناشی از زمین لرزه
وسایل الکتریکی شامل کویل و موتور الکتریکی شارژ فنر باید از ولتاژی حدود 115 – 80 درصد ولتاژ اسمی منبع تغذیه و در شرایط دمای بالای محیط عمل کند. زمینه قرمزشینه ها و اتصالات شینه ها ، نگهدارنده ها و اتصالات باید مطابق مقررات پذیرفته شده زیر باشند . پیمانکار باید تماما مسئولیت نصب و انتخاب شینه ها که نیازهای این مشخصات را بدون خطا و در هر شرایطی برآورده می کند ، بعهده گیرد.نیروی وارده به پایه حمل کننده بیشتر باشد .حداقل ظرفیت الکتریکی شینه ها ، نباید از شدت جریان اسمی کلید اصلی تابلوبيشتر باشد. در مواردی که برای شینه کشی از شینه های گرد استفاده می شود ، کلیه اتصالات باید از نوع مخصوص شمش گرد باشدترجیحا از شینه های مسی استفاده کرده و در صورت درخواست خریداری شینه های آلومینیومی قابل نصب می باشد .
هر مجموعه تابلو باید دارای شینه ها و اتصالات مناسب و با توجه به جریان عبوری باشد و مطابق استانداردها ، آزمونهای جریانهای کوتاه مدت و آزمون افزایش دما را ( با دمای محیط حداکثر درجه 40 و متوسط دمای35 ) با موفقیت بگذراند .تمام شینه ها باید از مس و دارای هدایت بالا باشد و بخوبی از بدنه تابلو عایق شده و روی مقره ها محکم شوند ، بطوری که فشار حرارتی و مکانیکی ناشی از جریان اتصال کوتاه اسمی کلید ( متقارن و غیر متقارن ) را تحمل کند .همچنین شینه ها طوری طرح گردند که انبساط و انقباض ناشی از تغییرات دما را تحمل کند.تمام اتصالات شینه ها با پیچ و مهره و واشری که با شینه مناسب است محکم و سفت شود. شینه مسی زمین برای هر مجموعه تابلو فراهم شود و این شینه باید تمام طول تابلو را در بر گیرد و هر قسمت سلول به آن متصل شود . در انتهای هر شینه زمین ترمینال مناسب برای اتصال این شینه به سیستم زمین نصب شود .
سیم کشی در ترانسفورماتور
برای سیم کشی ثانویه ترانسفورماتور جریان نباید از سیم با مقطع کمتر از 4ميليمتر استفاده کرد و عایق سیمها باید از جنس پلی اتیلن با تحمل ولتاژی 1000/600 ولت باشد .
گرمکن (هیتر)
گرمکن های ضد تشکیل قطرات آب برای تابلوهای متناسب با شرایط آب و هوایی باید در نظر گرفته شود .
کنتاکتورهای فشار ضعیف
کنتاکتورها و هادی ها باید طوری انتخاب شوند که جریان بار نامی را مداوم بتواند تحمل کند و در این حال هیچگونه خسارتی یا آسیبی به آنها یا اجزاء مجاور وارد نشود .کنتاکتور باید هنگام کار در محدوده ولتاژ نامی ، فاقد هر گونه لرزش و یا برشی در کنتاکتها باشد .
نصب قطعات تابلو
بعد از استقرار تابلو، شینه های اصلی در سلولهای جداگانه را باید به هم متصل نمود. ابتدا بستهای موقت که برای حمل و نقل تعبیه شده باز می شود و سپس شینه ها با توجه به ردیف رنگهای مشخص شده و طبق دستورالعمل سازنده به هم اتصال داده می شوند، این اتصال توسط پیچ و مهره های دریافتی از کارخانه سازنده انجام می شود، سطح شینه ها به یکدیگر و به یراق آلات باید از هرگونه چربی و گردوغبار پاک شود و نقاط تماس حامل جریان (کنتاکت های ثابت) با یک لایه گریس پوشانده شود و پس از محکم کردن پیچ ها، گریس اضافی از کلیه سطوح زدوده گردد، سفت کردن پیچ ها با آچار مخصوص و با توجه به گشتاور تعیین شده توسط سازنده صورت گیرد. سپس ابزار دقیق و وسایل اندازه گیری و حفاظتی تابلو در صورتیکه جداگانه حمل شده باشند طبق نقشه و دستورالعمل سازنده در محل مشخص شده نصب گردد. تابلو با کلیه تجهیزات داخل آن از طریق قاب فلزی زیر بدنه به زمین متصل می شود لذا به هنگام نصب قطعات باید دقت نمود که سطح زیر پیچ و مهره ها کاملا پاکیزه و براق شود و پیچ و مهرها بخوبی در جای خود محکم گردند همچنین در صورت وجود سر کابل این وسیله نیز باید به دقت به چهار چوب سلولها محکم گردیده و با اتصال کامل بسته شود کلیه سیم کشی های داخل تابلو و اتصال مدارهای ثانویه اندازه گیری ، فرمان هشدار و غیره طبق نقشه های سازنده با استفاده از سیم مسی مفتولی تک لا با سطح مقطع 5/2 میلیمتر مربع و ولتاژ عایقی حداقل 1000 ولت انجام گیرد دسته بندی و فرم دهی این سیمها باید بگونه ای باشد که تعویض هر کدام در صورت نیاز بدون باز کردن سایر مدارها امکان پذیر باشد. بعد از نصب اجزا و قطعات داخل تابلو گردوغبار داخل آنها بخوبی پاک و تجهیزات بار دیگر معاینه شود. برای این کار تمام اتصالات پیچ و مهره ها ، روغن کاری قسمتهای متحرک ، تنظیم سوئیچ ها و رله ها و سالم بودن کنتاکتهای سیگنال و همچنین عملکرد ارابه ها و مدارهای کشویی دقیقا بازرسی گردند، اتصالات زمین بدنه و قاب محفظه جانبی و مقره های عایق و غیره محکم گردند کلیدهای چاقویی باید از نظر قدرت مکانیکی بدقت مورد بازرسی قرار گیرند این کار می باید حدود 30 مرتبه با باز و بسته کردن چاقوی کلیدها صورت گیرد تا کنتاکتها با گیره های درگیر شونده آنها کاملا جفت شوند. در خاتمه مدارها و سلولها باید شماره گذاری شود.
آزمون راه اندازی تابلو
قبل از اینکه تابلوهای برق تحت بار قرار گیرند کلیه تجهیزات داخل سلولها از قبیل کلیدها – مکانیزم های عمل کننده، ترانسفورماتورهای اندازه گیری و غیره باید بازرسی و آزمایش شوند و کلیه سیم بندیها و مدارهای الکتریکی مطابق دیاگرامهای سازنده بازرسی شوند و استحکام اتصال سیمها به ترمینالها مورد معاینه قرار گیرند. انجام آزمونهای معمول (روتین) در محل مصرف وقتی ضروری است که عمل مونتاژ و نصب قطعات آن در محل پست انجام گرفته باشد در غیر این صورت اگر تابلو بصورت یکپارچه به محل مصرف آورده شده تائیدیه آزمون کارخانه برای این کار کافی است.
تعمیر و نگهداری تابلو
چگونگی اتصالات :
صحت اتصالات و سالم بودن آنها باید مرتبا بازرسی شوند و به هرگونه نشانه اضافه دما دقت شود .بعد از وقوع اختلال ، پیچ و مهره ها و قفلها و تمام وسایلی که از آنها جریان عبور می کند ، و اتصالات زمین بررسی شده و در صورت تغییر و ضعیف دوباره بصورت اول برگردانده شود . به سفت و محکم شدن یک پیچ اکتفا نشود زیرا ممکن است به علت درازی پیچ و یا گیر کردن در سوراخ کور بعدا شل شود . یک آزمایش با ولتاژ حدود میلی ولت می تواند اتصالات بد را نشان دهد.
انواع عایقها:
عایقهای جامد: عایقهای چینی و سایر عایقهای جامد از لحاظ ترک خوردگی و سایر اثرات مکانیکی باید بازرسی گردند ، بعد از هر تعمیر و یا بعد از وقوع خطا و یا هر وقت که به کیفیت عایق شک گردد تست مقاومت عایقی باید صورت گیرد . قبل از آزمایش ، عایق باید تمیز و خشک گردد . ولتاژ آزمایش با توجه به ولتاژ نامی تجهیزات انتخاب می گردد .
گاز 6SF
در کلیدهای قدرتی (Circuit Breaker) که از این گاز استفاده می شود به طور دوره ای فشار 6SF و دمای آن با مقدار مشخص شده آن توسط کارخانه سازنده مقایسه گردد .
اینترلاکها: هنگام امتحان اینترلاک ، احتیاط لازم برای جلوگیری از خطر برای دستگاه و اشخاص انجام شود تا از حوادث ناخواسته جلوگیری گردد.علت استفاده از اینترلاک ، اطمینان از عملکرد مشخص شده برای دستگاه است و اینکه اپراتور نتواند حالتی بوجود آورد که دستگاه برای آن طراحی نشده است و یا دستگاه هنگامیکه برای شخص خطر به بار می آورد عمل نکند این حالات معمولا شروع بکار وسیله ، خاموش کردن ، کلید زنی و اجازه دسترسی می باشد.
نگهداری سیستم اینترلاک
شخص مسئول نگهداری باید ، ماهیت و هدف استفاده از اینترلاک و جزئیات و تجربه کار مربوطه را داشته باشد. دفترچه نصب و راه اندازی و نگهداری کارخانه بعنوان مرجع باید در دسترس باشد.با توجه به نوع نصب اینترلاک توصیه های زیر قابل استفاده است:
الف) از لحاظ مکانیکی
1 - پیچ ها ، اهرمها ، فنرها، کشوها و قفل و بستها باید تمیز شده و به حد کافی روغن کاری شده تا عملکرد صحیح داشته باشند.
2- هر نشانه ای از پوسیدگی به دقت بررسی و در صورت لزوم قطعه تعویض گردد.
3 - تمام اجزا ثابت مانند پیچ و مهره ها ، پیچ تنظیم ، پین ها و ... باید بازرسی گردد.
ب) از لحاظ الکتریکی
1 – مدارات سیم بندی و ترمینالها کنترل و قسمتهای معیوب تعویض و یا تعمیر گردد.
2 – تست مقاومت عایقی روی مدارات کنترل صورت گیرد.
آزمایش نحوه عملکرد
بعد از بی باری شینه ها و فیدرها عملکرد تمام اینترلاکها باید بررسی گردد. این آزمایشات می بایست هم در جهت عملکرد و هم در جهت عدم عملکرد اینترلاک ترتیب داده شود تا هم از کار صحیح سیستم اطمینان حاصل شود و هم نسبت به جلوگیری از خطر در مواقع لزوم ، اطمینان حاصل شود.
تهویه
وسایل تهویه باید بررسی شده و اطمینان حاصل شود که جریان هوا از هیچ راهی مسدود نمی شود.
تجهیزات گرمازا و روشنایی
این وسایل نیز باید به دقت بازرسی گردند و چراغ روشنایی داخل تابلو و عملکرد کلید فشار متصل به درب و نیز گرمکن داخل تابلو و ترموستات و کلید آن مورد معاینه قرار گیرند.
ابزار آزمایشها
این ابزار نیز در دوره های منظم باید بازرسی شوند.اتمام تعمیر و نگهداری
تجهیزات باید عملکرد صحیح داشته و به دقت تنظیم شوند. همچنین باید از شل بودن قطعات ، سیم های اضافی و ... مطمئن بود. تمام پوششها ، وسایل اندازه گیری، رله ها بصورت کاملا ایمن در جای خود باشند و در صورت باز ماندن درب دستگاه ، حفاظت بیشتری از آن محوطه به عمل آید.
ایمنی در کار
روشهای تعمیر و نگهداری و ایمنی در کار
توصیه می شود که در تمام محوطه پستها و محل های کار بنابر نیاز و در طول عمر تجهیزات یک سری از قواعد ایمنی بصورت مدون در محل دید قرار داده شده و بصورت مشخص دنبال شود تا حدود دسترسی افراد و نوع و طرز نگهداری بصورت مشخصی به اجرا در آید.
تجهیزات خاموش کردن آتش
تمام افرادی که مسئولیت نگهداری وسایل و تجهیزات را به عهده دارند هنگام بروز آتش سوزی باید اطلاعات لازم را داشته باشند. نوع وسایل آتش خاموش کن باید مطابق نوع تجهیزات بوده و برای استفاده در پست خطری نداشته باشد و باید با توجه به دستورات سازندگان تهیه و دارای برچسب راه اندازی و نگهداری باشد.
کمکهای اولیه
کلیه افراد مرتبط با نگهداری تجهیزات تعالیم لازم برای برخورد با فرد برق گرفته را دیده باشند و وسایل کمکهای اولیه در دسترس باشد و نیز آدرس و تلفن تعدادی از نزدیکترین مراکز درمانی و بیمارستانها در دسترس باشد.
برچسب ها و دستورالعمل ها
قواعدکار مربوطه در دسترس تمام افراد مسئول ، روی سوئیچگیرها و تابلوها نصب و نحوه رفتار با شخص برق گرفته نمایش داده شود . همچنین دیاگرام خطاهای احتمالی و حفاظت های تاسیسات در دسترس بوده و اخطارهای لازم مربوط به هر وسیله برای افراد و کارکنان بر روی دستگاه قابل مشاهده باشند.
در صورت بوجود آمدن تغییرات در روند نگهداری و عملکرد سالم تجهیزات این تغییرات روی هر وسیله درج گردد.
دسترسی
تابلو باید طوری طرح شود که مانع از دسترسی افراد غیر مجاز گردد و نیز درجه حفاظت بر روی آن قابل دیدن باشد.
اقدامات حفاظتی و عایقی قبل از شروع بکار
1 – قبل و بعد از بی برق شدن با یک نمایشگر ولتاژ مناسب ولتاژ خوانده شود.
2 – وقتی کلید جداکننده قطع میکند باید نشانگر رویOFF قرار گرفته و نقطه ایزوله شده مشخص باشد.
3 – قبل از اطمینان از بی برق شدن و دشارژ و زمین شدن هادی مورد نظر از تعمیر آن خودداری گردد.
4 – از برقدار شدن تصادفی تجهیزات جلوگیری کرد.
5 – به مدارات کنترل کلیدها اینترلاکها و جداسازی قطعات ، نباید اعتماد داشت و احتمال دوباره برقدار شدن مدار اصلی و یا کمکی را در مد نظر داشت.
6 – تجهیزات تابلو دارای منابع تغذیه متفاوت می باشند که با خط اصلی فرق می کند لذا همواره هنگام بی برق کردن مدار اصلی و هنگامی که کلید جدا کننده، حالت خاموش و قطع را نشان می دهد، تمامی خطوط بی برق نیستند، لذا برای جلوگیری از وقوع اشتباه باید پیامهای هشدار دهنده مناسب نصب گردد در ضمن باید از برق دار شدن معکوس ترانسفورماتور ولتاژ و یا باز شدن ثانویه ترانس جریان جلوگیری کرد
7 – تمام سطوحی که در تابلو شامل هادی های برق دار می باشند درحالت عادی باید قابل دسترسی نبوده و دریچه های حفاظتی بسته باشند.
8 _ رله ها نباید در مدارات کنترل عایقی به کار روند تا از برق دار شدن اتفاقی جلوگیری نمایند.
9 – در صورت عدم وجود کلید زمین نکات زیر در مورد زمین کردن با سیم رعایت گردد
- تمامی فازها زمین گردند حتی اگر کار روی فاز دیگری صورت می گیرد .
- قبل از وصل کردن سیم زمین به فاز ابتدا سیم زمین به سیستم زمین وصل شود و پس از اینکه از صحت اتصال و محکم بودن آن اطمینان حاصل شد آن را به فاز متصل نمود .بعد از انجام کار سیم زمین ابتدا از هادی فاز جدا شده و سپس از سیستم زمین جدا گردد .سیم زمین به هیچ عنوان نباید برای سلولها یا قسمتهایی که در معرض هادی های برق دار فشار متوسط هستند به کار روند..
 
بالا