patent.institute
عضو جدید
قبل از تبیین رابطه بین حقوق مالکیت معنوی و بیوتکنولوزی لازم است در رابطه با تعریف بیوتکنولوزی مطالبی گفته شود.
ارائه تعریف جامع از بیوتکنولوژی امکان پذیر نیست.
بیوتکنولوزی در مفهوم کلی به عنوان دانش یا فن استفاده از مواد طبیعی نظیر موجودات زنده یا بخش هایی از آن برای تولید فراورده های مفید تعریف شده است. به عبارت دیگر ،بیوتکنولوژی عبارت است از بهره برداری تجاری از ارگانیسم ها یا اجزای آنها مثل آنزیم ها .
با توجه به تعریف فوق، بیوتکنولوژی شامل ارگانیسم های زنده مانند گیاهان، حیوانات و میگرو ارگانیسم ها همچنین مواد بیولوژیکی غیر زنده مانند بذرها،سلول ها، پلاسمیدها و ...میگردد.
لزوم حمایت از بیوتکنولوژی
همانند سایر حوزه های حمایت از تکنولوژی، در رابطه با اختراعات مربوط به بیولوژی نیز حمایت حقوقی لازم و ضروری به نظر میرسد. زیرا این اختراعات نیز ناشی از فکر انسان است و عملا نتیجه تخقیقات ماهوی و تلاش های مبتکرانه و سرمایه گذاری میباشد.
در واقع این حمایت حقوقی است که انگیزه شرکتها را برای تحقیقات و سرمایه گذاری در خصوص مورد افزایش میدهد.
خلاصه اینکه حمایت حقوقی از اختراعات بیوتکنولوژیک نه تنها به نفع مخترعین و کارفرمایان است بلکه از این جهت که موجب ارتقا پیشرفت تکنولوژی است، منافع عمومی را نیز تامین میکند. همچنین این اختراعات تاثیر مهمی در بخش های پزشکی ،کشاورزی ،انرژی و محیط زیست دارد.
حمایت حقوقی از مخترعین بیوتکنولوزیک با اعطای پروانه اختراع یا عناوین مشابه صورت میگیرد.با این حال مخترعین در زمینه بیوتکنولوژیک برای کسب حمایت از اختراعاتشان مواجه با مشکلات عدیده هستند به طوری که این قبیل مشکلات در سایر حوزه های تکنولوژیکی دیده نمیشود.
اولین چالشی که مخترعین بیوتکنولوژی در رابطه با اختراعشان مواجه اند این است که آن یا عمل آنها یک کشف است یا اختراع.
همان طور که در ابتدا توضیح دادیم فرق است بین اکتشاف و اختراع ،اکتشاف شامل پدیده های طبیعی است و به عنوان اختراع تلقی نمیگردد.
دومین چالش در رابطه با مسئله افشاء اختراع است ،هر میکرو ارگانیسمی که به عنوان اختراع ثبت شود لازم است در حدی کافی افشاء گردد. به طوری که یک شخص ماهر بتواند ،عامل ابتکاری ثبت این اختراع را درک کند.
در ماده 29 ترپیس بر این امر تاکید شده است این ماده مقرر میدارد:
کشورهای عضو تقاضا دارند که متقاضی ثبت اختراع خود را به گونه ای افشا سازد که اجرای آن برای یک استادکار ماهر به قدر کافی روشن و کامل باشد.
اعضا همچنین میتوانند از متقاضی بخواهند بهترین روش پیاده کردن اختراع را در حدی توضیح دهد که در تاریخ تشکیل پرونده برای مخترع اثر روشن بوده تا در صورت مطرح شدن تقدم ،تاریخ درخواست ،ملاک واقع شود.
این نوع افشاگری و توصیف گاهی در مورد میکرو ارگانیسم ها دشوار است.
سومین چالش هم مسئله امانت گذاری است. قوانین حق اختراع آمریکا و اروپا امانت گذاشتن نمونه میکروارگانیسم را در موسسات مجاز اجباری میباشد. برای مثال ماده 28 کنوانسیون اروپای حق اختراع (EPC) شرایط تقاضانامه ورقه اختراع مربوط به میکرو ارگانیسم ها را از این گونه بیان میدارد:
اگر اختراعی درباره فرایند میکرو بیولوژیکی یا محصولی از آن باشد و این اختراع مستلزم به کارگیری میکروارگانیسمی باشد که دردسترس عموم نیست و این که نتوان آن اختراع را در تقاضانامه های ورقه اختراع شرح داد. به نحوی که امکان اجرای اختراع به وسیله یک متخصص در آن رشته نباشد، اختراع فقط میتواند به عنوان آنچه در ماده 83 توصیف شده مورد توجه واقع شود مشروط بر این که :
الف – کشف میگر وارگانیسم ها نزد موسسه امانت دار مشخص (و مورد تایید) به امانت گذاشته شده باشد آن هم نه دیرتر از تاریخ ثبت تقاضانامه .
ب – تقاضانامه باید متضمن آن چنان اطلاعات کامل باشد که درخواست کننده در خصوص میکروارگانیسم ها داراست .
ج- موسسه امانت دار به شماره پرونده در تقاضانامه معرفی شود.
منبع: کلینیک مالکیت فکری پلکان