اجزای تشکيل دهنده خاک

samane68

عضو جدید
 اجزای تشکيل دهندهخاک:):):
خاک که پدوسفر ناميدهمی‌شود، می‌تواند به صورت يک مخزن شيميايی در سطح زمين درنظرگرفته شود که از برهم کنش‌هایچهارمخزن شيميايی بزرگ تشکيل شده و به وسيله انرژی خورشيدی قدرت لازم را اخذ می‌نمايد،خاک از زمانی که زندگی بر روی کره زمين شروع شده از گياهان و حيوانات حمايت نموده است.خاک از سه حالت فيزيکی ماده يعنی جامد، مايع و گاز تشکيل شده است. تقريباً نصف حجمخاک بخش جامد، و نصف ديگر از آب و هوا تشکيل شده است. مقدار هوای خاک به مقدار آب بستگیدارد، در مقدار آب بهينه برای رشد اکثر گياهان، آب و هوا ممکن است هر کدام به ترتيبدر حدود 30 و 20 درصد از حجم خاک را اشغال کرده باشند. عمليات خاک ورزی می تواند نسبتآب و گازها در خاک سطحی را تحت تأثير قرار دهد. درخاکهای غرقابی شاليزار، اکسيژن فقطبه صورت محلول در آب خاک وجود دارد.
95 درصد يا بيشتر فاز جامد خاک را مواد معدنیو 5 درصد يا کمتر را مواد آلی تشکيل می دهد، مع‌ذلک در مناطق معتدل و سردتر جهان موادآلیخاک ممکن است بين 5 تا 10 درصد يا حتی بيشتر فاز جامد را تشکيل دهد، درحاليکه در مناطقگرمسيری و نيمه گرمسيری مقدار موادآلی خاک کمتر از 5 درصد است. بنابراين نسبت موادآلیو معدنی به طور قابل توجهی از خاکی به خاک ديگر متفاوت بوده و به خصوصيات اقليم منطقهبستگی دارد.
1- موادآلی خاک :
موادآلی خاک از پسماندهای گياهی وحيوانی منشأ می گيرد که معمولاً در مراحل مختلف تجزيه يعنی از موادتازه اضافه شده تا هوموس کاملاً تجزيه شده هستند. بعداً با جزئيات بيشتر در مورد موادآلی خاک بحث خواهد شد. مواد آلی خاک تعدادی از خصوصيات فيزيکی و شيميايی خاک را مهارمی کند. موادآلی، ظرفيت نگهداری آب خاک را افزايش داده و منبع چند عنصر ضروری مخصوصاًنيتروژن، گوگرد و فسفر برای گياه همچنين فراهم کننده انرژی برای ميکروارگانيسم هایخاک می باشند.
2- آب خاک:
پايداری کشاورزیيک کشور يا يک منطقه بستگی زيادی به چگونگی مديريت آبهای سطحی و زيرزمينی دارد. آببه داخل منافذ بين ذرات خاک نفوذ می کند و با شدتهای مختلف نگه داشته می‌شود. مقدارآب خاک را می توان به وسيله کاهش وزن خاک بر اثر خشک کردن به طور مستقيم، يا با استفادهاز تانسيومتر، بلوکهای گچی يا نايلونی روش پخش نوترونی و TDR)Time- domainre flectance) اندازه‌گيری نمود. مکش آب خاک با کاهش مقدار آب افزايش می يابد. مکش آبخاک در هر لحظه از زمان، حرکت آب در خاک و جذب آن توسط گياه را کنترل می کند. وقتیکه مکش آب بين 0.01 تا 0.03مگاپاسکال (يک مگاپاسکال(MPa) برابر 10 اتمسفر می باشد) باشد، آب در اثرنيروی جاذبه به لايه های پايينی حرکت می کند. وقتی که مکش آب خاک به 1.5 مگاپاسکاليا بيشتر برسد نيروی چسبندگی به قدری زياد است که ريشه های گياهان بسختی می تواننداز آب خاک استفاده کنند. تقريباً در اين مکش بيشتر گياهان به طور دائم پژمرده شده ورشدشان متوقف می گردد. آب خاک بين 0.01 تا 1.5 مگاپاسکال به عنوان آب قابل دسترس برایگياه در نظر گرفته می شود.
علاوه بر ضرورت آببراي هر حياتی، آب خاک ناقل عناصر غذايی برای گياهان هست. تمام عناصر بعد از محلولشدن توسط ريشه گياه قابل جذب می شوند. بنابراين مديريت آب خاک بخش مهمی از مديريت حاصلخيزیخاک را تشکيل می دهد.
3- هوای خاک :
مقدار و ترکيب هوایخاک به وسيله روابط آب - خاک تعيين می شود. هوای خاک از هوای آتمسفر از چند نظر متفاوتاست. هوای خاک رطوبت بيشتری دارد و غلظت دی‌اکسيدکربن آن چند صد برابر غلظت آن در آتمسفرمی باشد. در نتيجه مقدار اکسيژن در هوای خاک به طور قابل توجهی کاهش پيدا می کند وممکن است 10 تا 12 درصد يا کمتر از آن در مقايسه با 21 درصد در آتمسفر باشد. هوای خاکبه طور عمده از طريق پخشيدگی در ميان منافذ خاک حرکت می‌کند، شدت پخش شدن در منافذپر از هوا چندين برابر بيشتر از شدت آن در منافذ پر از آب می باشد.
به دليل وجود منافذدر بين ذرات خاک، خاکها دو نوع وزن مخصوص ظاهری و حقيقی دارند وزن مخصوص ظاهری، نسبتوزن به واحد حجم خاک تعريف می شود. اين حجم شامل فاز جامد و هم منافذ بين آنها می باشد.وزن مخصوص حقيقی يا وزن مخصوص ذرات خاک نسبت وزن به واحد حجم ذرات خاک می باشد. رابطهبين وزن مخصوص ظاهری (BD) وزن مخصوص ذرات (PD) و حجم خلل و فرج در خاک به صورت زير بيانمی شود.
  100 (BD/PD - 1)   =درصد حجم منافذ يا تخلخل
در بيشتر خاکهایمعدنی وزن مخصوص حقيقی به طور طبيعی در حدود 2.6 مگاگرم در متر مکعب يعنی دو برابروزن مخصوص ظاهری می باشد. وزن مخصوص ظاهری در خاکها معمولاً در محدوده 1.8-1 مگاگرمدر متر مکعب متغير است ولی درخاکهای فشرده امکان دارد به 2 مگاگرم در متر مکعب نيزبرسد در خاکهای با وزن مخصوص ظاهری کمتر، کار و مديريت آسان تر می باشد. افزايش کودهایحيوانی و بقايای گياهان زراعی برای چند سال می تواند وزن مخصوص ظاهری را کاهش دهد.
4- مواد معدنی خاک:
اکسيژن و سيليسيمبخش اعظم مواد معدنی خاک را تشکيل می دهند 90 درصد از حجم ذرات خاک از اکسيژن تشکيلشده و اتم اکسيژن به صورت هگزاگونال (هر اتم اکسيژن با 6 اتم اکسيژن مجاور تماس دارد)ديده می شود. عناصر ديگر مانند Si، Alو Fe حفرههای موجود در بين اتم های اکسيژن را پر می کنند. موقعيت اين يون ها بستگی به شعاع يونیآنها و نسبت شعاع يونی اين يون ها به اکسيژن دارد که اين نسبت عدد کئورديناسيون راتعيين می کند.
 
بالا