اتوماتيسم : شور طراحی

raha

مدیر بازنشسته
نویسنده : ثنا ولدخانی

سورئاليسم ، كه در بين دو جنگ جهاني و از دل جنبش دادا ظهور كرد ، بر خلاف دادائيسم ضد هنر نبود و خرد را به مبارزه نمي طلبيد ، بلكه تقطه نظري مثبت داشت . در واقع ، اين جنبش عكس العملي بود ، به ناكامي هايي كه منطق پس از جنگ جهاني اول به بار آورده بود . سخنگوي اصلي اين جنبش ، آندره برتون ، كه بيانيه سورئاليسم را در 1924 منتشر كرد ، اعتقاد داشت : سورئاليسم ابزاري است ، براي پيوند كاملدو عالم خود آگاه و ناخوآگاه ، به طوري كه عالم خيال در يك واقعيت محض ، در يك فراواقعيت (surreality) ، به جهان روزمره منطقي ما بپيوندد . برتون ، كه تحت تأثير عقايد زيگموند فرويد بود ، نبوغ را در دسترسي به عالم بكر ذهن مي دانست و اعتقاد داشت : اين عالم براي نقاشان و شاعران قابل دسترسي است .

طراحي اتوماتيك به وسيله سورئاليست ها به عنوان ابزاري براي بيان نيمه خودآگاه پديدار شد . در طراحي اتوماتيك ، دست اجازه دارد ، به صورت تصادفي ، روي كاغذ حركت كند . بنابراين ، با استفاده از شانس و تصادف در نشانه گذاري ، طراحي به نسبت يا نشانگر چيزي از روان هنرمند است . نمونه هايي از طراحي اتوماتيك به دست فعالان حوزه هنرهاي رواني به وجود آمده است . برخي از معتقدان مراوده با ارواح اعتقاد داشتند : هر چند بدن انسان به گونه اي فيزيكي مديوم را كنترل مي كند ، اما ، اين كنترل روح است كه موجب خلق اثر مي شود . در اين زمينه آندره ماسون آغازگر طراحي اتوماتيك شناخته شده است .

اين هنرمند فرانسوي ، آثار اوليه خود را بر پايه ي علاقه اي كه به كوبيسم داشت ، خلق كرد.
بعد ها به سورئاليسم روي آورد و يكي از قابل توجه ترين طراحان اتوماتيك شد . او اغلب خود را مجبور مي كرد ، در شرايط دشوار كار كند ؛ مثلاً ، مدت ها غذا نمي خورد ، نمي خوابيد يا مخدر مصرف مي كرد . وي مي انديشيد ، اگر خود آگاهي كمتري داشته باشد ، هنرش از كنترل عقل رها مي شود . ماسون ، از 1926 ، تجربه تجريدي را وارد كارش كرد . او خاك و چسب را روي بوم پرتاب مي كرد و نقاشي هاي رنگ روغن خود را بر پايه اشكال به وجود آمده خلق مي كرد . وي ، در اواخر دهه 1920 ، اتوماسيون را محدود يافت ، در نتيجه سورئاليسم را كنار گذاشت و سراغ شيوه اي ساختار مندتر رفت . از آن پس اغلب آثارش همراه با خشونت يا مضامين اروتيك بود . ماسون چند نقاشي هم در واكنش به جنگ داخلي اسپانيا خلق كرد . در زمان جنگ جهاني دوم ، كه آثارش با مخالفت نازي ها روبه رو بود ، به آمريكا مهاجرت كرد . معلوم است كه در چنان شرايط سياسي يا بايد به اتوماتيسم مي پرداخت يا به گل و بلبل . در ابتداي ورودش ، گمرك امريكا تمامي آثار اروتيكش را پاره كرد . اما تأثير وي بعد ها بر اكسپرسيونيسم انتزاعي امريكا غير قابل انكار است . ماسون پس از جنگ ، دوباره به فرانسه بر مي گشت و به نقاشي منظره پرداخت .

از ديگر هنرمنداني كه به طراحي اتوماتيك دست زده اند ، سالوادور دالي ، خوان ميرو ، ژان آرپ و آندره برتون را مي توان نام برد . اين تكنيك سپس به نقاشي منتقل شد (نظير نقاشي هاي ميرو كه اغلب با طراحي اتوماتيك آغاز شده اند ) و بعد به رسانه هاي ديگر انتقال يافت . حتا در گرافيك رايانه اي هم طراحي اتوماتيك وجود دارد . اين طور تصور مي شد كه پيكاسو هم به نوعي طراحي اتوماتيك دست ميزند . بخصوص در آخرين آثارش و بالاخص در دسته آثار سياه قلم و چاپ سنگي خود در دهه 60 اغلب طراحي هاي اتوماتيك سورئاليست ها و هم گرايانه بودند يا اگر بخواهيم دقيق تر بگوييم ، طراحي هايي بودند كه در آنها فرم را به خود ارجاع مي دادند . يك گروه از هنرمندان فرانسوي – كانادايي به نام اتوماتيست ها رد هر تجسمي را در طراحي هاي اتوماتيك خود ممنوع كرده بودند . شايد اين روش ناب تري از طراحي اتوماتيك بود ؛ چون تجسم و بانمايي به ذهني خود آگاه نياز دارد ، مگر اين كه به طور تصادفي ايجاد شده باشد .

به نظر مي رسد ، سورداليست هاي رومانيايي از اين هم فراتر رفتند و با استفاده از روشي كه آن را سوراتوماتيك ناميدند ، اتوماتيسم را تا درجه پوچي معنا كردند . البته واژه سوراتوماتيسم خود بيانگر اين مطلب است كه اين متد فراي اتوماتيسم است .

منبع : سایت هنری عیار
 

raha

مدیر بازنشسته


 

یـــــــاس

عضو جدید
یه عالـــــــــــــــمه تشکر.
اما آقای سالوادور دالی که یه دادائیسته بی نظـــــــــــــــیرن. غیر از هنر کلا زندگیشون بر پایه عقاید دادائیستی می گذشته. چطور تو این سبک هم بودن؟؟؟
البته زمانی تحتـــه تاثیره کارهای خــــــــــــــوان میرو قـــرار می گیرن. این قضیه مالـــــه اون زمانه؟:question:
 

raha

مدیر بازنشسته
یه عالـــــــــــــــمه تشکر.
اما آقای سالوادور دالی که یه دادائیسته بی نظـــــــــــــــیرن. غیر از هنر کلا زندگیشون بر پایه عقاید دادائیستی می گذشته. چطور تو این سبک هم بودن؟؟؟
البته زمانی تحتـــه تاثیره کارهای خــــــــــــــوان میرو قـــرار می گیرن. این قضیه مالـــــه اون زمانه؟:question:

سالوادور دالی، اطلاعاتی درباره زندگیشون ندارم.
اما به عنوان یک نقاش سورئالیست معرفی شدند در منابع موجود!
 
بالا