[ابنیه سنتی ایران] کليسا

سـعید

مدیر بازنشسته
سلام و درود بر دوستان ِ عزیز معماری ..

این تاپیک را برای
"کلیسا" افتتاح می کنیم ، و از این پس مطالب مرتبط را در اینجا قرار می دهیم .


موفق باشید...:gol:
.
.
.

قوانین این تاپیک :

1- لطفا ،در عنوان پست ِ خود ، نام ِ مکانی را که می خواهید ارائه و بررسی کنید ، بنویسید .
2- به خاطر احترام به قانون ِ نشر ، ذکر ِ منبع را فراموش نفرمایید .
3- عکسها را از سایتهای معتبر آپلود کنید، تا پست ها بعد از گذشت ِ زمان ، دچار مشکل نشوند .
4- لطفا جهت ِ حفظ ِ انسجام و تسلسل ، از دادن ِ پست های بی ارتباط با موضوع (اسپم) اکیدا خودداری نمائید .



فهرست مطالب:

قره کلیسا#1
معرفی کليساهای ايران #2
کلیسای سنت استپانوس
#3-#8
کلیسای وانک#4-#5
كليساي هاكوپ#5
كليساهاي بيت اللحم و گئورگ#5
کليساهای تهران #6
کليساهای استان کرمانشاه#6
کليساهای استان آذربايجان شرقی#7
كليساهای استان قزوين #7
كليساي سنندج #7
کليساهای استان فارس#7
کلیسای کانتور قزوین#9
کلیسای کاتولیک‌ها (عذرای توانا) تبریز#10
کلیسای کاتولیک ها (روزاریای مقدس)، اصفهان
#11
کلیسای کاتارینیان (کاتارینه)، اصفهان
#12
کلیسای کاتولیک حضرت رفائیل، همدان
#13
کلیسای هوانس مگردیچ مقدس، اصفهان
#14
کلیسای هوانس مقدس، مرند
#15
کلیسای هوانس مقدس، مراغه
#16
کلیسای هفتوان، سلماس
#18

قره كليسا از بناهاي مذهبي متعلق به ارامنه بوده كه در جنوب ماکو و 20 كيلومتري شمال شرقي چالدران در كنار روستايي به همين نام واقع شده است. قره در زبان آذری به معنای "سیاه" است و وجه تسمیه این نام سیاه بودن قسمتی از کلیسا است. ظاهرا ساختمان اصلی کلیسا تماما از سنگ های سیاه ساخته شده که پس از بازسازی قسمتی از سنگ ها به وسیله سنگ های سفید جایگزین شده است. به احتمال زیاد این عمل به صورت عمدی انجام شده تا آیندگان از شکل و ظاهر اولیه کلیسا مطلع باشند.





قسمت های قدیمی و بازسازی شده قره کلیسا


این کلیسا در دوره های مختلفی، به دلایل مختلف ویران و مجددا بازسازی شده است. در سال 1230 ميلادي (616 هجري) هنگام حمله چنگيز، قسمت بزرگي از اين كليسا ويران شد، ولي هنگام اقامت هلاكوخان مغول در آذربايجان، خواجه نصيرالدين طوسي به مرمت آن همت گماشت. اين كليسا يك بار نيز در زلزله اي كه در سال 1319 میلادی اتفاق افتاد، ويران شد و بنا بر روايت "آندرانيك هويان"، سندي درباره تعمير آن به وسيله زكرياي قديس در سال 1329 در دست است. اين كليسا در سال 1691 ميلادي با سنگهاي سياه، در سال 1810 به وسيله اسقف ماكو، بنام سيمون بزنوني با نصب سنگ هاي سفيد و در زمان قاجار به وسيله عباس ميرزا تعمير شد. قره كليسا داراي ويژگي خاص معماري ارمني بوده و از نظر حجم و تكنيك يكي از با ارزش ترين آثار تاريخي كشور محسوب مي شود. اين بنا از اشتهار جهاني برخوردار بوده و بسياري از ارامنه داخل و خارج كشور براي انجام مراسم مذهبي به اين كليسا مي آيند.




نماهایی از قره کلیسا


تادئوس یا طاطائوس (طاطاوس) يكي از حواريون مسيح است که در سال چهل ميلادي به ارمنستان آمد و به تبليغ مسيحيت پرداخت. گروه زيادي به آيين مسيح روي آوردند كه از آن جمله "ساناتروك" پادشاه ارمنستان و دخترش "ساندخت" بود. ولي سلطان كمي بعد پشيمان شد و به مخالفت با آيين جديد پرداخت و دستور داد تا تادئوس، ساندخت (دخترش) و گروهي ديگر که به مسيحيت گرويده بودند (حدود 3500 نفر) را به قتل برسانند.
در سال 302 ميلادي، زمان پادشاهي تيرداد از پادشاهان ارمنستان، مسيحيت در اين كشور دين رسمي و همگاني شد. مسيحيان ارمني كه خاطره شهادت تادئوس و ساندخت را نسل به نسل حفظ كرده بودند در محل فرار آنان كليساهايي بنا كردند كه قره كليسا يكي از آنهاست. بنا بر عقیده ارامنه كليساي طاطائوس اولين كليسايي است كه به دستور مبشرين و حواريون مسيح در دنيا ساخته شده است و چون از نظر مذهبي، شهادت را بزرگترين سعادت براي بشر مي دانند، هر سال در روزهاي آخر تيرماه و هفته اول مرداد ماه كه مصادف با قتل تادي مقدس و پيروان مسيحي او است در قره كليسا مراسم خاصي بر پا ميدارند.




نمایی دیگر از قره کلیسا


به هر روي اين كليسا امروزه به مناسبت جشني سالانه، تابستان ها ميعادگاه ارمنيان ايران و حتی كشورهاي همسايه است. در هفته اول مرداد ماه، ارمنيان از شهرهاي تبريز، اروميه، تهران، اصفهان، قزوين و... به صورت گروهي و خانوادگي به قره كليسا مي آيند. افزون بر ارمنيان، خانواده هايي از آشوريان و به ندرت خانواده هاي كاتوليك هم در اين جشن شركت مي كنند.
يكي از آداب پسنديده در طول زيارت سه روزه، آيين هاي غسل تعميد كودكان و نوجوانان ارمني در اين كليسا است. زيرا عده ای براين عقيده اند كه تعميد كودكانشان در نخستين كليساي حضرت مسيح و محل شهادت حواري آن حضرت، همراه با خير و بركت است. گروهي نيز فرزندانشان را با نذر و نيت در آنجا غسل تعميد مي دهند و به همين خاطر سن غسل تعميد گيرندگان گاه به ۱۵ و ۲۰ سال هم مي رسد.
روزهاي توقف خانواده ها در قره كليسا متفاوت است. رسم اين است كه سه روز (از اول تا سوم مرداد) بايد در آنجا بمانند ولي كساني كه از راه دور مي آيند، گاهي بيش از سه روز مي مانند. خانواده هايي هم كه از شهرهای نزدیک مي آيند ممكن است فقط روز دوم آنجا باشند، سپس مراجعت كنند.
در اطراف كليسا، به رغم فراواني جمعيت در روزهاي جشن، ساختمان و بنايي براي بيتوته زائران نيست. خانه هاي روستايي قره كليسا (در سيصد متري كليسا، كه 10 تا 12 خانه است) متعلق به كشاورزان مسلمان روستاست و مورد استفاده مسافران قرار نمي گيرند.




نمایی از داخل قره کلیسا


از طرف خليفه گري ارامنه، در روزهاي جشن چادرهايي در اطراف كليسا نصب شده كه در اختیار مسافران قرار داده مي شود. علاوه بر آن؛ گروه زيادي از مسافران با خود چادرهاي مسافرتی حمل مي كنند تا با مشكل اقامت رو به رو نشوند.
جشن قره كليسا براي ارمنيان، مجموعه اي از انگيزه هاي اعتقادي، قومي، سنتي، خانوادگي، عاطفي، تفريحي و همچنين مسافرت و استفاده از آب و هواي ييلاقي و ديدار دوستان و آشنايان است.
تهيه غذا و پرداختن به خوردن و آشاميدن، سرگرمي عمومي خانواده ها را در اين سه روز تشكيل مي دهد. در بيشتر ساعت هاي روز و شب سفره و بساط غذا در چادرها يا آستانه چادرها گسترده است و اين سفره ها مركز گرد آمدن خانواده ها و آشنايان است. تجديد ديدار با دوستان و آشنايان نيز يكي از ويژگي هاي اين جشن سه روزه است. چنان كه برخي از ارامنه تنها در موقعي كه به قره كليسا مي آيند يكديگر را ملاقات مي كنند. در اين سه روز آيين "دعاي كليسا" در روزهاي اول و دوم مرداد صبح و عصر برگزار مي شود، ولي در روز سوم، تنها يك بار و با آيين ويژه عيد به وسيله اسقف اعظم كه از تهران مي آيد و اسقف تبريز اجرا مي شود. شركت در آيين هاي كليسا در روزهاي جشن اجباري نيست و ديده شده است كه برخي افراد هيچ گاه در اين مراسم شركت نمي كنند.
در دو كيلومتري شمال غرب كليسا، بر بلندایی، نمازخانه ای وجود دارد که طبق گفته ها محل شهادت ساندوخت، اولین شهیده مسیحی است که قدمت آن هم به كهني قره كليسا مي باشد. این کلیسا در انتهای جاده ای قرار دارد که صرفا برای این کلیسا و یک روستای کوچک ساخته شده است.

منابع:
anobanini
chn (dot) ir
entezarat (dot) com
azarabadgan (dot) blogfa (dot) com
iraninstitute (dot) net
topiranian (dot) com
chnphoto (dot) ir
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

سعید معمار

عضو جدید
کاربر ممتاز
معرفی کليساهای ايران

معرفی کليساهای ايران

معماری كلیسای سورپ سركیس
معماری كلیسای «سورپ سركیس» از معماری سنتی كلیساهای ارامنه اقتباس شده و شیوه‌های نوگرایانه معماری دوره ساخت (پهلوی دوم)، تاثیری بر شكل‌گیری و اصول ساخت كلیسا نداشته است و از شرایط سیاسی و فرهنگی زمان خود متاثر نشده است. كلیسای «سورپ سركیس» بین هشت كلیسا و سه ماتورا موجود در تهران، بزرگ‌ترین كلیساست. معماری كلیسای «سورپ سركیس» از معماری سنتی كلیساهای ارامنه اقتباس شده و شیوه‌های نوگرایانه معماری دوره ساخت (پهلوی دوم)، تاثیری بر شكل‌گیری و اصول ساخت كلیسا نداشته است و از شرایط سیاسی و فرهنگی زمان خود متاثر نشده است.كلیسا، مشتق از واژه یونانی اكلزیا به معنای فضایی برای گردهمایی مومنان و عبادت و راز و نیاز با پروردگار است. همچنین به معنای جایگاهی برای حفظ میراث و هویت فرهنگی ـ مذهبی مومنان محسوب می‌شود.
● كلیسای ارمنیكلیسای ارمنیان از بدو اعلام مسیحیت به عنوان دین رسمی ارمنستان در سال ۳۰۱ میلادی كاملا مستقل از دستگاه رسمی كلیسا بوده و رنگ و بوی خاص خود را داراست. از آنجا كه ترویج مسیحیت در ارمنستان توسط دو نفر از حواریون حضرت مسیح(ع) به نام‌های «راطلیموس» و «طاطاوس» مقدس صورت پذیرفت، تشكیلات دینی ارمنیان به نام «كلیسای مقدس مرسلین ارمنستان»‌ نامیده می‌شود و مركزیت عالی روحانیت آن، كلیسای «اچمیاتزیین مقدس» (۳۰۱ ـ ۳۰۳ میلادی) است كه خود نخستین كلیسای ارمنی است.
● ساخت كلیسا در ایرانبه طوركلی ساخت كلیسا در ایران به سه دوره اصلی تقسیم می‌شود:كلیساهایی كه از ابتدای نشر مسیحیت تا قرن ۱۳ ـ ۱۴ و نیمه دوم قرن ۱۵ ساخته شدند.كلیساهایی كه از دوره صفویه تا قاجاریه بنا نهاده شدند.كلیساهایی كه در قرن ۱۹ و ۲۰ میلادی ساخته شدند.
● خلیفه‌گری ارامنه تهرانخلیفه‌گری ارامنه تهران كه قبلا تحت پوشش خلیفه‌گری ایران و هندوستان بود، در سال ۱۳۲۴ ش (۱۹۴۵ م) تاسیس شد و ساختمان آن در صحن كلیسای حضرت مریم(س) واقع در خیابان سی‌تیر بنا نهاده شد. این ساختمان بعدها پس از انتقال خلیفه‌گری به محل جدید فعلی، مبدل به مدرسه ارامنه شد كه هنوز پابرجاست. در پی تغییر اسقف اعظم تهران در سال ۱۳۴۰ ش (۱۹۶۰ م)، تصمیم به ساخت بنای جدیدی جهت خلیفه‌گری ارامنه تهران گرفته شد. به همین منظور فرد خیری به نام «ماركار سركیسیان» زمینی در خیابان كریم‌خان زند، نبش خیابان استاد نجات‌الهی (ویلا)، خریداری كرد كه پس از فوت وی، پسرانش به نام‌های «گوركن و وازگن سركیسیان» ‌كار احداث كلیسا را دنبال كردند؛ ساخت كلیسا در ماه مه ۱۹۶۴ م (۱۳۴۳ ش) با تشریفات مذهبی آغاز شد و در سال ۱۹۷۰ میلادی (۱۳۴۹ ش) پایان یافت و در سال ۱۹۷۲م، خلیفه‌گری ارامنه تهران به محل جدید منتقل شد و كلیسا به نام «سورپ سركیس» نامگذاری شد. كلیسای «سورپ سركیس» ششمین كلیسای ساخته شده در تهران است. اولین كلیسا در تهران، كلیسای «سورپ گئورك» است كه در سال ۱۷۹۵ میلادی در محله بازار، ساخته شد و آخرین كلیسا، كلیسای گریگوری لوساوریچ، در محله مجیدیه است كه در سال ۱۹۸۲ م ساخته شده است.
● معرفی بنامحل قرارگیری این كلیسا به لحاظ موقعیت شهری، مركزیت بیشتری دارد و از قالب محلی دیگر كلیساهای تهران خارج شده و نقش عمومی‌تری به خود گرفته است. موقعیت قرارگیری این كلیسا با عملكردش به عنوان نهادی كه به اداره امور جامعه ارامنه می‌پردازد و تمام موسسات، كلیساها، مدارس و گورستان‌های ارامنه را تحت پوشش و كنترل خود دارد، كاملا سازگاری دارد.
● پلانپلان كلیسا به صورت صلیب محصور در یك مستطیل است، این صلیب از داخل دیده می‌شود ولی از فرم خارجی آن قابل تشخیص نیست. فضای داخلی شامل: ورودی، شبستان، قسمت خواندن دعا و مراسم عشای ربانی، محراب و حجره‌هایی در طرفین محراب است. كلیسا دارای سه ورودی است، ورودی اصلی كه بزرگ‌تر است و ورودی فرعی در طرفین آن كه كمی نسبت به آن عقب رفته و در زیر برج‌های ناقوس قرار گرفته‌اند. شبستان دارای دو ردیف نیمكت است؛ به طوری كه راهرویی برای رسیدن به محراب ایجاد كرده است.روبه‌روی درهای فرعی دو مسیر باریك‌تر در قست شمالی و جنوبی كلیسا وجود دارد كه عبور مومنان را میسر می‌كند. قسمت اجرای مراسم مذهبی و دعای كشیش با یك اختلاف سطح از شبستان جدا شده بدین ترتیب حریم و سلسله مراتبی برای این فضا ایجاد شده است. حجره‌های طرفین محراب به غیر از ورودی كه از داخل شبستان باز می‌شود، ورودی‌های جداگانه‌ای دارد كه به حیاط باز می‌شود. حجره‌ها به عبادت‌های خصوصی‌تر و اتاق كشیش اختصاص دارد. محراب در شرقی‌ترین نقطه كلیسا قرار دارد و تمام جایگاه‌ها به سوی آن رو كرده، ورو
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

amirabas_ali

عضو جدید
کاربر ممتاز
سفر به جلفا1 - دیدار از کلیسای سنت استپانوس

سفر به جلفا1 - دیدار از کلیسای سنت استپانوس

سفر به جلفا1 - دیدار از کلیسای سنت استپانوس
هفته آخر آبان سفری داشتم به جلفا برای دیدار از کلیسای سنت استپانوس .
از مسیر اتوبان تهران – قزوین و بعد قزوین – زنجان و در ادامه اتوبان زنجان – تبریز . مسیر خوبی بود . البته تقریبا حدود 60 کیلومتر از آخر اتوبان تمام شده و جاده دوطرفه شروع میشد . صبح از تهران حرکت کردیم و حدود 3 بعد از ظهر تبریز بودیم . برای ناهار و نماز و استراحت 2 ساعتی در تبریز ماندیم . غروب بود که به سمت جلفا حرکت کردیم . جاده دوطرفه بود . حدود یک ساعت و نیم پیمودن مسیر طول کشید و بعد شهر مرزی جلفا . چند مسافرخانه داشت و هتل کوچک جهانگردی . برای یک شب اقامت به هتل رفتیم و اتاق گرفتیم .
هتل جهانگردی جلفا
آدرس : جلفا – خیابان امام . میدان شهید بهشتی – تلفن 3022824-3022220 (0492)
قیمت اتاق ها :
اتاق دو تخته با حمام 249573 ریال
اتاق دو تخته بدون حمام 214327 ریال
سوئیت دو نفره 439070 ریال
نفر اضافی 68076 ریال
به همراه صبحانه .
کیفیت اتاقها معمولی بود . تلویزیون و یخچال . نسبتا تمیز و البته کاملا گرم . با صبحانه ای حداقلی روی اتاق و پارکینگ روباز .
وقتی رسیدیم جلفا هوا کاملا تاریک شده بود و مثل تمام شهر های کوچک همه جا تعطیل بود . بعد از گرفتن اتاق در هتل و گذاشتن وسایل به رستورانی در شهر رفتیم برای خوردن شام . قیمت غذا خیلی با تهران تفاوت نداشت و البته کیفیت آنهم معمولی بود . بنا داشتیم صبح برای دیدن به سمت کلیسا برویم .
صبح بعد از خوردن صبحانه حدود ساعت 8:30 بود که به سمت کلیسا حرکت کردیم . در امتداد مرز( رود ارس ) و به سمت غرب جلفا . کلیسا تقریبا 18 کیلمتری شهر قرار داشت . مسیر حرکت اینگونه بود که یک طرف رود ارس قرار داشت و طرف دیگر کوه . کلیسا با فاصله تقریبا 2 ،3 کیلومتری مرز و در میان مسیر دره ای واقع شده بود .
ابتدا توضیحات کلی در مورد کلیسا با استفاده از منابع مختلف تا آشنایی مختصری صورت بگیرد و بعد هم آنچه من دیدم .


کلیسای سن استپانوس یا سنت استپانوس دومین كليسای مهم ارامنه ایران است که از نظر اهمیت بعد از قره‌کليسا قرار می‌گیرد . این بنا در استان آذربایجان شرقی در ۱۷ کیلومتری غرب شهر جلفا و در فاصله ۳ کیلومترى كرانه جنوبی رودخانه ارس در محلی به نام قزل وانک (صومعه سرخ) واقع شده است. این كلیسا در سده نهم میلادی ساخته شده است ولی به علت زلزله دچار آسیب‌های جدی شده بود كه در دوران صفویه مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.


کلیه محوطه کلیسا در قلب کوه‌ها و در میان طبیعت سبز منطقه مرزی جلفا و جمهوری آذربایجان قرار گرفته است.
این کلیسا مورد احترام تمام مسیحیان و تقریبا تمامی ادیان است اما در واقع به شاخه مسیحیان گریگوری که ساکن ارمنستان هستند تعلق دارد. در یک روز از سال هزاران نفر از ارمنیان در این نقطه گردهم می‌آیند تا ضمن زیارت، مراسم و مناسک خاص خود را به‌جای آورند.
سنت استپانوس برگرفته شده از نام استپانوس ( یا همان استفان در زبان ارمنی) شهید اول راه مسیحیت است و در اغلب کشورهای جهان کلیساهای متعددی با همین نام وجود دارد. علاوه برآن به دلیل قرارگرفتن کلیسا در روستاى «دره شام» به‌این نام نیز خوانده مى شود. همچنین به دلیل متروکه بودن محل، به خارابا کلیسا یا «خارابا کلیسا» نیز شهرت دارد.
سنت استپانوس یا سنت استفان اولین شهید راه مسیحیت است که در ۲۶ دسامبر سال ۳۶ میلادی در اورشلیم توسط یهودیان سنگسار شد.
درباره تاریخ بناى کلیسا، اظهارات گوناگونى ابراز شده‌است. عده‌اى آن را از بناهاى اوائل مسیحیت، مى دانند برخى چون تاورنیه بناى آن را به دوره صفویه نسبت مى‌دهند. در حالى که شیوه معمارى بنا، مصالح ساختمانى و تزئینات مفصل و زیباى آن مؤید این مطلب است که کلیسا همانند و هم زمان با کلیساهائى چون طاطائوس در بین قرن چهارم تا ششم هجرى (دهم تا دوازدهم میلادى) ساخته شده است و سبک معمارى آن تلفیقى از شیوه هاى مختلف معمارى اورارتو، اشکانى و رومى است که بعد از به وجود آمدن بناهای شگرف سنتاچمیادیزین، طاطائوس و آختامار و سنت استپانوس به شیوه معماری ارمنی شهرت یافت.
این کلیسا در محوطه‌ای محصور از درختان و دره سرسبزی واقع شده و حصار سنگی که بنا را احاطه نموده بارویی است بلند با هفت برج نگهبانی و پنج پشت استوانه‌ای سنگی مانند دژهای مستحکم دوره ساسانی و قرون اولیه اسلام. دروازه این بارو در وسط دیوار غربی تعبیه شده و دارای دری چوبی وآهن کوبی شده است. در پایه‌های طرفین و طاق جناغی آن سنگ تراش با حجاری‌های ظریف به‌کار رفته و نقش برجسته‌ای از مریم و کودکی عیسی در پیشانی طاقنمای آن به‌چشم می‌خورد. این کلیسا دارای سه ساختمان اصلی و مشخص و همچنین قسمتهای فرعی مختلفی است. سه قسمت اصلی عبارتند ار: نماز خانه اصلی، اجاق دانیال، برج ناقوس.
مشخصات بنا
این کلیسا در محوطه‌ای محصور از درختان و دره سرسبزی واقع شده و حصار سنگی که بنا را احاطه نموده بارویی است بلند با هفت برج نگهبانی و پنج پشت استوانه‌ای سنگی مانند دژهای مستحکم دوره ساسانی و قرون اولیه اسلام. دروازه این بارو در وسط دیوار غربی تعبیه شده و دارای دری چوبی وآهن کوبی شده است. در پایه‌های طرفین و طاق جناغی آن سنگ تراش با حجاری‌های ظریف به‌کار رفته و نقش برجسته‌ای از مریم و کودکی عیسی در پیشانی طاقنمای آن به‌چشم می‌خورد. این کلیسا دارای سه ساختمان اصلی و مشخص و همچنین قسمتهای فرعی مختلفی است. سه قسمت اصلی عبارتند ار: نماز خانه اصلی، اجاق دانیال، برج ناقوس.
نمازخانه اصلی
نمازخانه در زمینى به ابعاد ۱۶ در ۲۱ متر بنا شده است. در ورودى منبت‌کارى با تزئینات بسیار زیباى آن در وسط ضلع غربى تعبیه شده و از آثار نفیس اوایل دوره قاجاریه و احتمالاَ زمان عباس میرزا السلطنه فرزند فتحعلی‌شاه به‌شماره مى‌آید. حجارى پایه‌ها و طاق‌نماها و نیم‌ستون‌ها و زنجیره‌هاى جوانب و مقرنس‌کارى‌ها و تزئینات طاق سردر به قدرى بدیع است که بى شک از شاهکارهاى هنر حجارى محسوب مى‌شود.
نقش برجسته‌هایى از حواریون و قدیسین و فرشتگان بر پیشانی طاق‌نماهاى اضلاع شانزده گانه گریوگنبد که در حقیقت پاطاق گنبد زیباى نمازخانه کلیسا محسوب مى شود مشاهده مى‌گردد، پوشش این گنبد به صورت هرمى با سبک خیارى سى و دو پهلوئى است که بر روى یک پلان ستاره شکل شانزده‌پر قرار دارد. داخل طاق‌نماهاى گریوگنبد یک در میان پنجره‌اى تعبیه شده که طاق هلالى تودر توئى دارد و بالاتر از پنجره، تصویر برجسته یکى از حواریون در داخل قابى چهار گوش نماى بیرونى آن را زینت مى‌دهد.

کتیبه‌اى از سنگ ماسه‌اى سرخ رنگ به‌خط نستعلیق بر بالاى در ورودى و زیر طاق مدخل کلیسا به‌چشم مى‌خورد که مورخ به سال ۱۲۴۵ هجرى قمرى مبنى بر خرید قریه دره شام جلفا توسط عباس میرزا ناب السلطنه فرزند فتحعلیشاه از مجبعلى بیگ نخجوانى به مبلغ سیصد تومان و وقف آن به کلیساى سنت استپانوس است.

 

*ملینا*

عضو جدید
کاربر ممتاز
کلیسای وانک

کلیسای وانک

کلیسای وانک



کلیسای وانک یا آمنا پرکیج نام کلیسایی است در محله جلفای اصفهان. این کلیسا از کلیساهای تاریخی ارمنیان اصفهان می‌باشد و در زمان شاه عباس دوم ساخته شده‌است.وانک در زبان ارمنی به معنی کلیسای جامع است.
این نوشتار خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.​
ارامنه بعد از کوچ بزرگ یعنی در سال ۱۶۰۵ به دستور شاه عباس دوم به اصفهان آورده شدند . آنها از بدو ورود شروع به ساختن محل زندگی کردند و در وحلهٔ اول کلیساها را بنا کردند . ارامنه مردمانی بودند که مذهب برایشان اهمیت بسیاری داشت . پس این باعث می‌شد که محلی برای دعا و راز و نیاز با خدای خود داشته باشند . اولین آنها کلیسای وانک بود . وانک اولین بار در سال ۱۶۰۴ ساخته شد که البته این بنا خیلی کوچک‌تر از بنای فعلی و با وسعت کم ساخته شد. ۵۰ سال بعد از ساخت اولیه به خواست و تشویق خلیفه‌ وقت داویراول ( خلیفه شخصی است روحانی که ازدواج نمی‌کند و امور ارامنه در دست اوست این شخص از ارمنستان و یا لبنان که رئوس مذهبی ارامنه هستند انتخاب شده وبه نقاط مختلفی که ارامنه ساکن هستند فرستاده می‌شود ) این مکان ویران شده و جای آن بنایی با طرحی شکوهمند و عظیم ساخته می‌شود . ساخت این مکان ۹ سال به طول می‌انجامد . و در سال ۱۶۶۴ در زمان سلطنت شاه عباس دوم به اتمام می‌رسد این مکان را برای تعلیم راهبان و اسکان خلیفه بنا می‌کنند این کلیسا و یا دیر آمناپرگیچ ( ناجی همگان ) در جنوب اصفهان در محله‌ جلفا یعنی در میدان بزرگ این محله واقع است ، بنای عظیم و برج ساعت آن از فاصلهٔ دور مشخص است با ایرن این بنا با ذوق و سلیقهٔ مردمان این منطقه بیشتر آشنا می‌شویم مردمانی که خاک خود را رها کرده وبه سرزمین غریب آورده شدند و اثری چنین زیبا خلق کرده‌اند . این بنا دو در ورودی دارد که در اصلی دری چوبی بزرگ است که مردم از آن رفت و آمد می‌کنند .​
سر در این ورودی منظره‌ای از داخل دیر با کاشی لاجوردی و خاکستری مزین شده بالای تصویر به خط ارمنی این چنین نوشته شده ( دیر ناجی همگان محلی برای راهبان ) بعد از ورود دالانی وجود دارد که در دو طرف دالان دو اتاق وجود دارد که قبلاٌ در آن اتاقها به امور مربوط به ارامنه رسیدگی می‌کردند ولی در حال حاضر یکی به عنوان مغازه‌ای کوچک و دیگری به عنوان اتاق نگهبانی از انها استفاده می‌شود . دالان ما را به سمت پلکان ورودی راهنمایی می‌کند . در سمت راست پلکان برج ناقوس واقع است در زیر این برج دو قبر وجود دارد این قبرها مطعلق به سربازی ارمنی و دیگری مطعلق به پیشوای ارمنی است این برج ۳۸ سال بعد از بنای اصلی دیر ساخته می‌شود هزینهٔ آن را تاجری ارمنی به اسم هوانجان جمالیان متقبل می‌شود . در سمت راست این بنا ( برج ناقوس ) کتیبه‌ای بزرگ به رنگ آبی مشخص است و دور آن را سنگهای صلیبی احاطه کرده‌اند این سنگهای صلیبی به زبان ارمنی ( خاچ کارم نام دارند یعنی همان سنگ صلیبی ) این سنگها یا خاچ کارها از کلیساهای ویران شدهٔ جلفا به این مکان آورده شده و در این دیوار نصب شده‌اند . در قسمت سمت چپ برج ناقوس بنای یاد بودی چشم بیننده را به طرف خود جلب می‌کند این بنای یاد بود ، یاد بودی از قتل عام ارامنه‌است که در سال هزار و نه صد و پانزده به دست ترکان عثمانی صورت گرفته هر ساله در این مکان در روز بیست و سه آوریل مراسم برگذار می‌شود که مردم ( ارامنه ) جمع شده و شمع روشن می‌کنند و یاد شهدای ارمنی را گرامی می‌دارند .​
چاپچانه کلیسای وانک
چاپچانه کلیسای وانک پشت این بنا واقع شده ، که البته چند سالی است که به چاپخانه تبدیل شده‌است . شایان ذکر است که اولین چاپخانهٔ ایران و خاورمیانه در این مکان تأسیس شد . در سال ۱۶۴۰ به سرکردگی پیشوای مذهبی کلیسای وانک خلیفه خاچاطور کساراتسی چاپخانه‌ای دایر شد ( در کلیسای وانک ) این شخص ماشین چاپ و حروف چاپ را خود شخصاٌ ساخت و در سال ۱۶۴۱ کتابی با مضمون شرح حال پدران روحانی به چاپ رساند . هنوز هم چند نسخه از این کتاب در موزه‌ کلیسای وانک وجود دارد که البته از لحاظ چاپ و کاغذ مرغوب نیست ولی برای چاپ کنندگان آن افتخار بزرگی است .​
کتابخانه کلیسای وانک در زمان کوچ بزرگ ، ارامنه همه چیز خود را جا گذاشتند و به ایران آمده‌اند ولی تنها چیزی که نتوانستند از آن چشم پوشی بکنند کتابهایی بود که در خانه‌های خود داشتند ارامنه با تحمل زحمات فراوان کتابهای زیادی را با خود به ایران ( اصفهان ) آوردند این کتابها تنها ثروتی بود که همیشه برای ارامنه باارزش بود و هست .​
البته باید گفت در سال ۱۷۷۰ تا ۱۷۹۰ در آن هنگام که ارمنیان و به ویژه پیشوایان مذهبی کلیسای وانک مورد آزار و اذیت قرار گرفتند کتابهای زیادی به خاطر بدست آوردن تفنگ و باروت فروخته شدند ولی بعد از گذشت سالها وقتی وضع به حالت عادی برگشت دوباره این کتابها جمع‌آوری شدند و در سال ۱۸۸۴ قسمتی از کلیسای وانک ( محوطهٔ کلیسا ) را به کتابخانه اختصاص دادند یعنی کتابخانه‌ای بنا کردند و گنجه‌های چوبی برای آن ساختند تا بتوانند از کتابها نگهداری کنند که این کتابخانه و گنجه‌های چوبی آن در حال حاضر وجود دارد . شایان ذکر است تمام این کتابها کتابهای خطی هستند که روی پوست نوشته شده‌اند .​
کتابخانهٔ کلیسای وانک در قسمت غربی محوطه کلیسا روبروی نمازخانه واقع است .​
بعد از آن پیشوای مذهبی خاچاطور شخصاٌ خلیفه خوانس را به ایتالیا فرستاد تا شیوه‌ چاپ کردن را بیاموزد که خلیفه هوانس به آمستردام می‌رود و آنجا شیوهٔ چاپ را آموخته و یک ماشین چاپ نیز با خود به جلفای اصفهان می‌آورد و در سال هزار و شش صد و چهل و هفت کتاب « تهیه و تقویم » را به چاپ می‌رسانند .​
در سال ۱۸۴۴ بارون مانوک هورداینان جلفایی یک ماشین چاپ عالی را که گرانقیمت نیز بوده را از اروپا به اصفهان می‌آورد که این ماشین چاپ در حال حاضر در موزهٔ کلیسای وانک نگهداری می‌شود و اولین کتاب را که با این ماشین در کلیسای وانک به چاپ رساندند زبور داوود بود که تنها نسخهٔ باقیمانده از آن در کتابخانه‌ بولئان آکسفورد محفوظ است .​
موزه کلیسای وانک این موزه در سال ۱۸۷۱ در کلیسای وانک ساخته شد .بعد از کتابخانه موزهٔ این کلیسا قرار دارد .​
این مکان محل نگهداری اجناس گرانقیمت و نایابی است که در دنیا نظیر آنها وجود ندارد باید گفت که بشر این اموال گرانقیمت و نایاب به وسیلهٔ مردم هدیه شده‌اند که اهدای این اموال بیشتر برای آن بوده که جایگاه مناسبی برای یادگارهای گذشتگان وجود داشته باشد تا آیندگان بدانند پدرانشان که بودند و چه کردند .​
در این مکان از انجیلهای زیبایی نگهداری می‌شوند که یکی از آن انجیلها کوچک‌ترین انجیل دنیا است که با هفت زبان نوشته شده و هفت گرم وزن دارد.​
اماکن اداری کلیسای وانک در گذشته کارهای اداری و قضایی ارامنه‌ جلفا در این مکان صورت می‌گرفت از تنظیم قباله ازدواج تا تعمیر و ثبت فوت و تولد و امور قضایی مثل شکایات و رسیدگی به ان انجام می‌شد این امر در حال حاضر ادامه دارد و ارامنه جلفا برای کارهای خود به این محل رفت و آمد می‌کنند . برای همین در دیر آمناپرگیچ ساختمانی ساخته می‌شود که در حال حاضر نیز برپاست و خدمتگزاران مردم در این مکان به کارهای جامعهٔ ارمنی در جلفا رسیدگی می‌کنند .​
البته این را نیز بنا به فراموش کرد که در گذشته امور ارامنهٔ بعضی از کشورها مثل هند نیز در دیرآمناپرکیج حل و فصل می‌شده ولی در حال حاضر فقط به امور ارامنهٔ جنوب ایران رسیدگی می‌کنند .​
این مکان در جنوبی‌ترین قسمت دیر واقع است و سال ساخت آن به زمان سلطنت ناصرالدین شاه باز می‌گردد .​
در قسمت شرقی دیر روبروی موزه محل اسکان اسقف و یا خلیفه وقت ساخته شده‌است دو طبقه دارد که در طبقهٔ اول وسائل و مایحتاج ذیر در آن نگهداری می‌شود و طبقهٔ دوم محل سکونت اسقف است .​
برگرفته شده از سایت : http://forum.persiangraphic.com
 

rabin_huood

عضو جدید
کاربر ممتاز
منطقه ارمني نشين استان عمدتا محدوده ناحيه جلفا است .
اجداد اوليه ارمنياني كه هم اكنون دراين ناحيه ساكن هستند به فرمان شاه عباس درسال 1014 ه . ق ازمحل خود درخط مرزي شمال غرب ايران – جلفا – به اصفهان كوچ داده شدند وبه فرمان وي اراضي وسيعي ازساحل جنوبي زاينده رود جهت اسكان به آنها واگذار شد ودر طي ساليان متمادي برجمعيت آنها افزوده شد . درحال حاضر تعدادي نمازخانهكليسا و منازل قديمي ازدوران صفويه دراين ناحيه باقي مانده است كه تعدادي از اين كليساهاازجهت ويژگي هاي معماري وتفاويس هنري – ازساير ابنيه مشابه ممتازترند .
مانند كليساهاي هاكوپ . وانك . بيت اللحم . استپانوس . يوحنا . سركيس وغيراز اين كليساها – ارامنه كاتوليك و پروتستان هم درمحله سنگ تراشها ومحله هاكوپ جان براي خود كليساي مخصوص دارند.
كليساي هاكوپ
كليساي هاكوپ اولين كليساي ارامنه اين ناحيه است كه درسال1065 – بعداز مهاجرت ارمنيان به اصفهان احداث شده ودر حال حاضر درحياط كليساي مريم واقع است . اين كليسا از آن جهت كه اولين كليساي ايجاد شده ارامنه جلفاستمورد احترام وتوجه خاص آنها است .اين كليسا در سال 1613 ميلادي همزمان با سلطنت شاه عباس اول بناشد .اين بنا توسط شخصي بنام خواجه آوتيكودر كنار كليساي قديمي ترهاكوپ ساخته شده است . كليساي مريم داراي حياط وسيعي است كه دورتادور آ ن اتاقهايي اي
استراحت نماز گزاران تعبيه شده است. دروسط حياط ساختمان كليسا واقع شده كه داراي ستون هايي دراطراف و گنبد يك پوش است . داخل كليسا مزين به نقاشي وكاشي هفت رنگ است .
كليساهاي بيت اللحم و گئورگ
اين كليسا در ميدان جلفا به فاصله كمي از كليساي مريم قراردارد . ساختمان آن را يكي از ارامنه نيكوكار آن دوره بنام خواجه پطرس ولي جانيان –احداث كرده است وتصوير اودرديوار كليسا جاي داده شده است .
كليساي گئورگ
اين كليسا يكي ديگر از كليساهاي جالب و ديدني ارامنه جلفا است كه به كليساي غريب مشهور است . دراين كليسا قطعات بزرگ سنگ هاي مقدس – اوچ كليسا– نگهداري مي شود .
كليساي وانگ
اين كليسا بزرگ ترين وزيبا ترين كليساي جلفاي اصفهان است كه از نظر تزيينات ونقاشيهاي فضاي داخلي بسيار جالب توجه است . طاق كليساي وانك كه در زبان ارمني كليساي اعظم معني مي دهد از نظر طلا كاري سقف وسطح داخلي گنبد و نقاشي هاي تاريخي يكي از زيبا ترين كليساها جلفاي اصفهان است كه درنوع خود بي نظير است . اين كليسا به نامهاي – سن سو – و –دو آ ناپركيچ – كه به زبان فرانسه به معني نجات دهنده است نيز معروف است . داخل كليسا وديوارهاي اطراف آ ن از تزيينات ونقاشي رنگ وروغن و آب طلا به سبكهاي ايراني وتصاويري از زندگي حضرت مسيح – ع –متاثر از نقاشي ايتاليايي تزيين شده است .روبه روي در اصلي اين كليسا – برج ناقوس كليسا قرار دارد كه در زمان شاه سلطان حسين صفوي ساخته شده است . كتيبه تاريخي ناقوس – نامهاي شاه سلطلن حسين و خليفه بزرگ و باني ساختمان كه به زبان ارمن نوشته اند – را در سال 1702 ميلادي در آنجا نصب كرده اند.


www.isfahan4u.com
 

mh.memar

عضو جدید
کلیسای سن استپانوس

کلیسای سن استپانوس

کلیسای سن استپانوس;)
میراث جهانی یونسکو
اطلاعات اثر
نام کشور ایران
نوع فرهنگی
شماره ثبت ۱۲۶۲
منطقه آسیا و اقیانوس آرام
تاریخچه
تاریخ ثبت ۲۰۰۸ (جلسه ۳ام)
دورنمای کلیسای سن استپانوس در دره شام ارسکنار در استان آذربایجان شرقی در نزدیکی جلفا
کلیسای سن استپانوس یا سنت استپانوس دومین کلیسای مهم ارامنه ایران است که از نظر اهمیت بعد از قره‌کلیسا قرار می‌گیرد[۱] این بنا در استان آذربایجان شرقی در ۱۷ کیلومتری غرب شهر جلفا و در فاصله ۳ کیلومتری کرانه جنوبی رودخانه ارس در محلی به نام قزل وانک (صومعه سرخ) واقع شده است. این کلیسا در سده نهم میلادی ساخته شده است ولی به علت زلزله دچار آسیب‌های جدی شده بود که در دوران صفویه مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.
کلیه محوطه کلیسا در قلب کوه‌ها و در میان طبیعت سبز منطقه مرزی جلفا و جمهوری آذربایجان قرار گرفته است.
این کلیسا مورد احترام تمام مسیحیان و تقریبا تمامی ادیان است اما در واقع به شاخه مسیحیان گریگوری (پیروان گریگور روشنگر) که ساکن ارمنستان هستند تعلق دارد. در یک روز از سال هزاران نفر از ارمنیان در این نقطه گردهم می‌آیند تا ضمن زیارت، مراسم و مناسک خاص خود را به‌جای آورند.[۲]
نام بنا
شمایل سنت استپانوس یا سنت استفان اولین کسی که در راه مسیحیت جان سپرد
سنت استپانوس برگرفته شده از نام استپانوس ( یا همان استفان در زبان ارمنی) شهید اول راه مسیحیت است و در اغلب کشورهای جهان کلیساهای متعددی با همین نام وجود دارد. علاوه برآن به دلیل قرارگرفتن کلیسا در روستای «دره شام» به‌این نام نیز خوانده می‌شود. همچنین به دلیل متروکه بودن محل، به خارابا کلیسا نیز شهرت دارد.
سنت استپانوس یا سنت استفان اولین شهید راه مسیحیت است که در ۲۶ دسامبر سال ۳۶ میلادی در اورشلیم توسط یهودیان سنگسار شد.[۳]
تاریخچه و سبک معماری
درباره تاریخ بنای کلیسا، اظهارات گوناگونی ابراز شده‌است. عده‌ای آن را از بناهای اوائل مسیحیت، می‌دانند برخی چون تاورنیه بنای آن را به دوره صفویه نسبت می‌دهند. در حالی که شیوه معماری بنا، مصالح ساختمانی و تزئینات مفصل و زیبای آن مؤید این مطلب است که کلیسا همانند و هم زمان با کلیساهائی چون طاطائوس در بین قرن چهارم تا ششم هجری (دهم تا دوازدهم میلادی) ساخته شده است و سبک معماری آن تلفیقی از شیوه‌های مختلف معماری اورارتو، اشکانی و رومی است که بعد از به وجود آمدن بناهای شگرف سنتاچمیادیزین، طاطائوس و آختامار و سنت استپانوس به شیوه معماری ارمنی شهرت یافت.
مشخصات بنا
این کلیسا در محوطه‌ای محصور از درختان و دره سرسبزی واقع شده و حصار سنگی که بنا را احاطه نموده بارویی است بلند با هفت برج نگهبانی و پنج پشت استوانه‌ای سنگی مانند دژهای مستحکم دوره ساسانی و قرون اولیه اسلام. دروازه این بارو در وسط دیوار غربی تعبیه شده و دارای دری چوبی وآهن کوبی شده است. در پایه‌های طرفین و طاق جناغی آن سنگ تراش با حجاری‌های ظریف به‌کار رفته و نقش برجسته‌ای از مریم و کودکی عیسی در پیشانی طاقنمای آن به‌چشم می‌خورد. این کلیسا دارای سه ساختمان اصلی و مشخص و همچنین قسمتهای فرعی مختلفی است. سه قسمت اصلی عبارتند ار: نماز خانه اصلی، اجاق دانیال، برج ناقوس.
نمازخانه اصلی
نمازخانه در زمینی به ابعاد ۱۶ در ۲۱ متر بنا شده است. در ورودی منبت‌کاری با تزئینات بسیار زیبای آن در وسط ضلع غربی تعبیه شده و از آثار نفیس اوایل دوره قاجاریه و احتمالاَ زمان عباس میرزا السلطنه فرزند فتحعلی‌شاه به‌شماره می‌آید. حجاری پایه‌ها و طاق‌نماها و نیم‌ستون‌ها و زنجیره‌های جوانب و مقرنس‌کاری‌ها و تزئینات طاق سردر به قدری بدیع است که بی شک از شاهکارهای هنر حجاری محسوب می‌شود.
نقش برجسته‌هایی از حواریون و قدیسین و فرشتگان بر پیشانی طاق‌نماهای اضلاع شانزده گانه گریوگنبد که در حقیقت پاطاق گنبد زیبای نمازخانه کلیسا محسوب می‌شود مشاهده می‌گردد، پوشش این گنبد به صورت هرمی با سبک خیاری سی و دو پهلوئی است که بر روی یک پلان ستاره شکل شانزده‌پر قرار دارد. داخل طاق‌نماهای گریوگنبد یک در میان پنجره‌ای تعبیه شده که طاق هلالی تودر توئی دارد و بالاتر از پنجره، تصویر برجسته یکی از حواریون در داخل قابی چهار گوش نمای بیرونی آن را زینت می‌دهد. کتیبه‌ای از سنگ ماسه‌ای سرخ رنگ به‌خط نستعلیق بر بالای در ورودی و زیر طاق مدخل کلیسا به‌چشم می‌خورد که مورخ به سال ۱۲۴۵ هجری قمری مبنی بر خرید قریه دره شام جلفا توسط عباس میرزا ناب السلطنه فرزند فتحعلیشاه از مجبعلی بیگ نخجوانی به مبلغ سیصد تومان و وقف آن به کلیسای سنت استپانوس است.
متن کتیبه:
«
بسم الله الرّحمن الرّحیم و هو قدیم.
در عصر سلطنت اعلی حضرت قدر قدرت، قضا تؤامان، سکندر حشمت، دارا دربان، نواب اشرف، حضرت نایب السلطنة العلیه، عباس میرزا، ارواحنا فداه که خلف ارشد نامدار جمجاه، ظل الله، فتحعلیشاه قاجار است ابقی الله عمره و سلطنة و ادام الله ملکه که مرحمت بی‌نهایت درباره کمترین دعاگو سرکیس ولد استپان خلیفه جلفای من قراء نخجوان داشت، و گویا که حسن خدمت کمترین در پیشگاه حضور والا جلوه‌گر شده بود، بنابر این قریه دره شام را در تاریخ سنه ۱۲۴۶ به این کمترین که دعاگوی دولت ابد مدت شاهی بودم تیول مرحمت فرمودند که صرف اوجاق دانیال (ع) نمایم و دعاگوی عمر و دولت شاه و شاهزاده و امیرزاده‌ها باشم. در تاریخ سنه ۱۲۴۶ قریه دره شام را از عالیجاه محبعلی بیگ نخجوانی به مبلغ سه صد تومان گرفته، وقف اوجاق دانیال (ع) ساختیم، که هر کس در این مقام مبارک بعد از این خلیفه بوده باشد اولاً به دولت شاه ایران واجب است دعا نماید. ثانیاً لعنت خدا و نفرین رسول بر آن کس شود که این قریه را بفروشد و یا به بیع گذارد وصرف اوجاق ننماید. کتبه علی اشرف نخجوانی سده ۱۲۴۷
»
فضای داخل کلیسا به صورت صلیب (باسلیکا) می‌باشد که از سه قسمت ایوان نمازخانه و محراب تشکیل شده‌است. ایوان بر روی دو ستون و دو نیم‌ستون قرار گرفته در پشت آن و زیر گنبد اصلی نمازخانه کلیسا واقع شده است. گوشه‌های مقرنس پاطاق گنبد دارای تصاویری رنگی است که شیوه نقاش‌های مذهبی قرن ۱۶ و ۱۷ میلادی را به یاد می‌آورد. محراب در جانب شرقی نمازخانه قرار گرفته که ۹۶ سانتیمتر از کف نمازگاه بلندتر است. ازاره محراب از سنگ مرمر است و بالای این ازاره‌ها را هفت طاقنمای جناعی دو طبقه زینت می‌دهد. از جمله تزئینات شگرف درون معبد سه نمازگاه سنگی انفرادی با حجاری‌های زیباست یکی از این نمازگاه‌ها را در وسط محراب قرار داده اند و دو تای دیگر در طرفین شمالی و جنوبی و نمازخانه بزرگ و در محاذات همدیگر قرار گرفته اند. این نمازگاه‌ها از آثار دوره قاجار به حساب می‌آیند.
[ویرایش] برج ناقوس
نمایی از کلیسای سن استپانوس
بر روی ایوان دو طبقه‌ای متصل به دیوار جنوبی کلیسا قرار گرفته و دارای گنبدی هرمی شکل هشت ضلعی است که بر روی هشت ستون استوانه‌ای از سنگ سرخ با سرستونهای زیبا استوار گردیده است.
این برج در زمان عباس میرزا نایب السلطنه مرمت شده است
پیشانی طاق‌های بین این ستون‌ها که پا طاق گنبد برج محسوب می‌شوند، با نقوش برجسته فرشته، صلیب، ترنج، ستاره و گل هشت پر زینت یافته ودر سطح ایوان برج، قبوری از بزرگان آیین دین مسیح به چشم می‌خورد ودر دیوار ضلع شمالی این برج که بخشی از دیوار جنوبی کلیسا نیز بشمار می‌آید، تصاویر بر جسته‌ای از مریم مقدس و عیسای مسیح مشاهده می‌شود. در صحن این برج، تعدادی قبر به‌چشم می‌خورد که گفته می‌شود متعلق به افراد سرشناس و بزرگ مسیحی است. همچنین گویا ناقوس برج توسط ایتالیایی‌ها برای مرمت برده شده اما برگشت داده نشده است.
[ویرایش] اجاق دانیال
تالاری است متصل به دیوار شمالی کلیسا که ۶ متر عرض و نزدیک به ۲۰ متر طول دارد و به سه قسمت مساوی تقسیم می‌شود:
۱- اجاق دانیال که به وسیله دیوار از تالار جدا شده و به نام دانیال از قدیسین قرن پنجم میلادی معروف است.
۲- تالار اجتماعات در وسط قرار گرفته است.
۳- محل غسل تعمید در انتهای شرقی تالار واقع است که در آن سکوی بلندی به چشم می‌خورد که میز سنگی غسل تعمید در وسط آن نهاده شده است.
مدرسه مذهبی یا دیری در کنار کلیسا وجود دارد که قدمت آن را به بیش از ۹۰۰ سال پیش نسبت می‌دهند. که در چهار طرف آن اتاقهایی وجود داشته که طبقه فوقانی آن جهت استراحت مسافرین و زائرین و طبقه زیرین محل اصطبل چهار پایان آنان بوده است. این دیر فعلاً در دست تعمیر است.
درباره تاریخ بنای این کلیسا که یکی از شاهکارهای معماری است. مطالب مختلفی نوشته شده است. برخی بدون توجه به وقایع تاریخی و تاریخ تطور شیوه‌های معماری بنای آن را تا نخستین سده‌های مسیحیت پیش برده اند در حالیکه شیوه بنا و مصالح ساختمانی و تزئینات هنری نشان می‌دهند که بنای این کلیسا همزمان با کلیساهای آختارمار و طاطائوس احداث شده است.
صدها سنگ نبشته به زبان ارمنی در داخل و خارج بنا نصب شده است که اگر این سنگ نبشته‌ها به زبان فارسی ترجمه گردد بانی و معمار و تاریخ بنای کلیسا حتی قسمتهایی از تاریخ اقوامی که در این سرزمین می زیسته‌اند. روشن خواهد شد.
ثبت در میراث جهانی یونسکو
این بنای تاریخی به شماره ۴۲۹ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده و به خاطر قدمت و سابقه تاریخی و مذهبی و شیوه معماری منحصر به فرد آن در سال ۱۳۸۶ همراه با کلیساهای دیگر در استان آذربایجان، در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور مجموعه سه کلیسای سنت استپانوس، زور زور و قره کلیسا را به عنوان یک پرونده برای ثبت در فهرست میراث جهانی به یونسکو ارائه داد. در سال ۲۰۰۶ میلادی سه کلیسا برای ثبت در یونسکو پیشنهاد گردید که این کلیسا یکی از آنهاست. مراحل تشکیل پرونده این بنای تاریخی در حال انجام است و روند بازسازی و مرمـّت کلیسا به این منظور انجام شد. همچنین تعمیرات اساسی و گسترده‌ای با حفظ سبک شیوه معماری گذشته آن، با همّت سازمان میراث فرهنگی کشور و با همکاری شورای خلیفه‌گری ارامنه صورت گرفته است.
از جمله اقداماتی که در این راستا انجام گرفته می‌توان به تهیه نقشه فتوگرامتری با تمام جزئیـّات آن، تعمیر قسمت‌هایی ازحصار، خاک برداری داخل دیر، تعمیر کلّی پشت بام حجره‌ها و اتاق‌ها و ایجاد شیب مناسب در پشت بام آنها، ترمیم بخشی از دیوارهای فروریخته و تعمیر اساسی پشت‌بام کلیسا و نماز خانه، تعمیرطبقهٔ اوّل و دوم برج ناقوس، پنجره‌های چوبی، آتش دان‌های قدیمی و مانند آن‌ها اشاره کرد. اخیراَ افزون بر کارهای مرمتی فوق جهت استحکام بخشی بنا و آماده‌سازی آن برای بازدید جهانگردان که توسط میراث فرهنگی آذربایجان‌شرقی صورت گرفته است، جاده سابق آن نیز به نحو مطلوبی تعریض و آسفالت گردیده‌است.
اکتشافات جدید
در سال ۱۳۸۴ کارشناسان سازمان میراث فرهنگی طی مرمت بنا، بقایای استخوان حواریون و قدیسین مسیح را کشف کردند که طبق روایات تاریخی در این کلیسا نگهداری می‌شده‌است. آن‌ها بقایای استخوان‌ها را در میان دو طاق کلیسا شناسایی کردند. علاوه بر بقایای استخوانی چند تکه تخته مربوط به جعبه‌های نگهداری این استخوان‌ها، چند تکه پارچه زرد و آجری، تکه‌های موم، گِل اخرا و دانه‌های کُندر نیز در این محوطه شناسایی شده است.[۱] اسقف اعظم و خلیفه ارامنه تهران و شمال ایران با ارزشمند خواندن بقایای استخوانی یافت شده در این کلیسا از احتمال تعلق این بقایا به جسد حضرت یحیی خبر داد.[۴]
 

mina.eror

عضو جدید
کاربر ممتاز
معرفی کليساهای ايران

معرفی کليساهای ايران

۱- کليساهای استان تهران

کليساي سورپ گئورگ
اين کليسا در ميدان وحدت اسلامي ، بازارچه قوام الدوله واقع است. اين کليسا در سال 1790 تا 1795 به عنوان محراب روستا بنا شد و در سال 1835 به کليسا تبديل شد. در مرحله بعد با بازسازي در سال 1882 ، به صورت کنوني درآمد. در آن سال ها ، اين محله به ارامنه اختصاص داشت. هر سال در سالروز گئورگ مقدس در دهه اول مهرماه در اين کليسا مراسم دعا و نيايش برگزار مي شود. روي سنگ قبرهاي نصب شده بر ديوارهاي کليسا نقوش زيبايي ديده مي شود.

کليساي تاديوس بارتوقيموس مقدس
اين کليسا در دروازه حضرت عبدالعظيم ، در جنوب شرقي تهران قرار دارد. بناي کليسا در سال 1808 ميلادي ( 1223 ق) به دست ده خانواده ارمني که به «جام بـُران» معروف شدند، انجام شد. اين افراد به دستور فتحعلي شاه قاجار از جلفاي اصفهان براي شيشه بري قصرهاي سلطنتي ( کاخ گلستان ) به تهران آمده بودند.

کليساي تاتاوس از قديمي ترين کليساهاي تهران محسوب مي شود که در داخل آن مقابر و سنگ مزارهاي جالب توجه شخصيت هاي ارمني و مسيحيان اروپايي که در تهران در گذشته اند، قرار دارد.

مدفن دو استاد کار اصلي بنا در همين کليسا قرار دارد. مساحت تقريبي کليسا 220 متر مربع است و از صحن آن براي تدفين مسيحيان تهران استفاده مي شد. در سال 1970 ميلادي بخشي از گچ ديوار فرو ريخت و قسمت هايي از نقاشي ، زير گچ نمايان شد که شامل تصاويري از سفراي روسيه و انگلستان ، اسکندر شاهزاده گرجستان ، چارلز فرزند سر والتر اسکات نويسنده انگليسي و .... بود. در سمت راست مدخل ورودي ، لوحي به زبان فارسي و لاتين نصب است.

کليساي تاتاووس
اين کليسا در زمان فتحعلي شاه قاجار در محله ي چال ميدان ساخته شد و داراي نمازخانه اي با پوشش گنبدي شکل و چهار شاه نشين است. محراب و جايگاه پيشواي روحاني در شاه نشين شرقي قرار دارد. اين کليسا از قديمي ترين کليساهاي تهران محسوب مي شود که در داخل آن مقابر و سنگ مزارهاي جالب توجه شخصيت هاي ارمني و مسيحيان اروپايي که در تهران در گذشته اند، قرار دارد.

کليساي انجيلي
با گسترش تهران در سال 1284 هـ . ق ارامنه تهران از کليساي کوچک دروازه قزوين که در سال 1876 م توسط يک مبلّغ مذهبي تأسيس شده بود، تغيير مکان دادند و در منطقه حسن آباد ، کليساي انجيلي کنوني توسط ميسيون مذهبي آمريکايي ها بنا شد. در سال 1874 م اين کليسا با وسعت بيشتر ، کاربري فرهنگي نيز يافت و مدرسه آمريکايي ها در آن شروع به کار کرد. مدرسه در سال 1319 شمسي به امر پهلوي اول بسته و تأسيسات فرهنگي آن به وزارت فرهنگ ايران واگذار شد. براي تأمين آب مورد نياز باغ و کليساي انجيلي که در خيابان سي تير واقع است، براي اولين بار در ايران چاه آرتزين حفر شد. اين باغ و کليسا امروزه به صورت متروکه باقي است.

از ديگر کليساهاي تهران بايد از کليساي حضرت مريم، کليساي سورپ تارگمانچاس در وحيديه ، سورپ وارتان حشمتيه ، سورپ گريگور لوساوريچ مجيديه و ميناس مقدس در قريه ونک نام برد.

۲- کليساهای استان کرمانشاه

کليساي قلب مقدس مسيح
اين کليسا در سال 1914 م به دستور «اسقف يوحنانيان» در زميني به مساحت 280 متر مربع بنا و توسط ايشان تقدس شد. زير بناي اين کليسا با احتساب فضاي سرايداري، اتاق ها و ساير تأسيسات يک صد و شصت متر مربع است. مصالح به کار رفته در بنا آجر و داراي مختصر تزيينات و آجرکاري است.

نماي خارجي ضلع غربي کليسا داراي سه طاق نما است. در طاق نماي مياني، ورودي کليسا قرار دارد و در طاق نماهاي طرفين دو پنجره ديده مي شود. اين در و پنجره ها با قالب هاي آجري که در بالا به قوسي زيبا ختم مي شوند، تزيين شده اند. تزيين نماي خارجي اضلاع شمالي وجنوبي کليساي نيز طاق نما و پنجره هاي قوس داراست. با اين تفاوت که در ضلع جنوبي پنجره ها مسدود شده و از آن ها به عنوان طاقچه استفاده مي کنند. نماي اصلي کليسا با سنتوري که در وسط يک نورگير به شکل صليب تعبيه شده، تزيين شده است. بام بنا شيرواني و سقف آن از داخل با چوب کار شده است.

کليساي پنطي کاستي
اين کليسا در سال 1955 م به دستور کشيش (تور ما ناصري) بنا شد. وجه تسميه اين کليسا به اين گونه است: پنطي کاست عبدي از اعياد يهود و به زبان عبري به معاني پنجاهمين است، يعني پنجاهمين روز از عيد که در آن روز روح القدس ظهور مي نمايد. چون تاريخ اتمام ساخت اين کليسا مصادف اين روز است، لذا نام پنطي کاستي را بر آن نهاده اند.

عرصه کليسا 720 متر مربع و زير بناي ساختمان اصي آن 170 مترمربع است. در انتهاي زمين و در پشت نمازخانه ساختمان دو طبقه سرايداري با زير بناي 120 مترمربع در هر طبقه قرار دارد. نقشه نمازخانه مستطيل شکل است و در ضلع جنوبي به يک فضاي نيم دايره ختم مي شود. اين فضا محل خواندن خطبه و دعاي کشيش است. ورودي کليسا در ضلع شمالي و داراي طاق رومي است. اين طاق بر دو ستون سنگي استوار است. اضلاع شرقي و غربي داراي يک در و چهار پنجره با قوس هاي هلالي هستند. در نماي خارجي، از اره اي به ارتفاع حدود نيم متر از سنگ تيشه اي کار شده است. مصالح به کار رفته در بنا آجر قرمز رنگ (بهمني) و ملات آن از ماسه و سيمان است.

نمازخانه
اين بناي قاجاري در محله قديمي «فيض آباد» شهر کرمانشاه قرار دارد. در ضلع شرقي آن بناي ديگري احداث شده که به عصر پهلوي تعلق دارد و هم اکنون مسکوني است. مساحت طبقه اول ضلع جنوبي که نمازخانه را شامل مي شود، 162 مترمربع و مساحت کل اعياني حدود 440 متر مربع است.

اين بنا در اصل کليساي کوچکي بود که از آن با نام نمازخانه مسيحيان ياد مي شود. اين نمازخانه در دوره هاي بعد به خانه مسکوني تبديل شد؛ از اين رو معماري آن با خانه هاي مسکوني هم عصر خويش متفاوت است. تالار نمازخانه در ضلع جنوبي قرار دارد. در حال حاضر اين فضا با احداث ديوارهايي به سه قسمت تفکيک شده است. در انتهاي تالار سکويي ديده مي شود که محل موعظه و انجام مراسم مذهبي توسط کشيش بوده است. تالار با ايواني ستون دار به حياط مشرف است. ستون ها با سر ستون هاي گلداني تزيين شده اند.
 

mina.eror

عضو جدید
کاربر ممتاز
۳ کليساهای استان آذربايجان شرقی

كليساي پروتستان
اين كليسا كه مخصوص مسيحيان انجيلي است در تبريز ، خيابان شريعتي جنوبي در كوچه والمان واقع شده است .

كليساي سركيس مقدس
اين كليسا درخيابان شريعتي جنوبي در محله ي " بارون آواك " تبريز واقع شده و بناي آن در سال1821 ميلادي توسط پطروسيان ساخته شده است.

در داخل كليسا چهارستون آجري با پايه هاي سنگي ، گنبد بزرگ وسطي و طاق هاي متعدد ، سقف را نگه داشته اند و محراب و نمازخانه هاي فرعي را نيز از تالار اجتماعات جدا ساخته اند. تصاويري از حضرت مريم ( س ) ، حضرت عيسي ( ع ) و حواريون ، ديوار غربي كليسا را زينت بخشيده است.

كليساي سنت استپانوس
كليساي سنت استپانوس در 16 كيلومتري غرب جلفا و به فاصله 3 كيلومتري كرانه جنوبي ارس ، در روستاي متروكه اي به نام " دره شام " قرار دارد . نام كليسا ملهم از نام استپانوس شهيد اول راه مسيحيت است و به علت استقرار در روستاي دره شام به اين نام خوانده مي شود.

درباره تاريخ بناي كليسا ، نظرهاي گوناگوني ابراز شده است ، عده اي آن را از بناهاي اوايل مسيحيت مي دانند. برخي چون " تاورنيه " بناي آن را به دوره صفويه نسبت مي دهند ، در حالي كه شيوه معماري بنا ، مصالح ساختماني و تزيينات مفصل و زيباي آن مويد اين مطلب است كه كليسا همانند و همزمان با كليساهايي چون طادئوس در بين قرون چهارم تا ششم ه .ق ( دهم تا دوازدهم ميلادي ) ساخته شده و سبك معماري آن تلفيقي از شيوه هاي مختلف معماري اورارتو ، اشكاني و رومي است. بعد از ساخت بناهاي شگفت انگيز اچميادزين ، طادئوس ، آختامار و استپانوس ، اين اجتماع سبك ها به نام سبك ارمني مشهور شد.

اين كليسا در محوطه اي پوشيده از درخت و در دره اي سرسبز واقع شده و حصاري سنگي دورتا دور بنا را احاطه كرده است . اين حصار بارويي بلند با هفت برج نگهباني و پنج پشت بند استوانه اي سنگي ، شبيه دژهاي مستحكم دوره ساساني و قرون اوليه اسلام دارد .

دروازه ي اين بارو در وسط ديوارغربي تعبيه شده و داراي دري چوبي و آهن كوبي شده است. در پايه هاي طرفين و طاق جناغي آن سنگِ تراش با حجاري هاي ظريف به كار رفته و نقش برجسته اي از حضرت مريم (س) و كودكي حضرت عيسي ( ع) در پيشاني طاق نماي آن به چشم مي خورد . در كليسا به راهروي باريك و تاريكي باز مي شود كه از جنوب به ديرها و از شمال به كليسا واز شرق به اصطبل و انبار علوفه راه دارد.

بناي كليسا از سه قسمت مشخص تشكيل شده : برج ناقوس ، نمازخانه و اجاق دانيال .

برج ناقوس : بر روي ايوان دو طبقه اي متصل به ديوار جنوبي كليسا ، قرار گرفته و داراي گنبدي هرمي شكل و هشت ضلعي است كه بر روي هشت ستون استوانه اي از سنگ سرخ با سرستون هاي زيبا استوار شده است. پيشاني طاق هاي بين اين ستون ها كه پا طاق گنبد برج محسوب مي شوند با نقوش برجسته ي فرشته ، صليب ، ترنج ، ستاره و گل هشت پر زينت يافته است. اين برج در زمان عباس ميرزا نايب السلطنه مرمت شد.

نمازخانه : در زميني به ابعاد 16×21 متر بنا گرديده است. درِ ورودي منبت كاري شده و داراي تزيينات بسيار زيبا است . اين در وسط ضلع غربي تعبيه شده و از آثار نفيس اوايل دوره قاجاريه و احتمالاَ زمان عباس ميرزا نايب السلطنه به شمار مي آيد . حجاري پايه ها و طاق نماها و نيم ستون ها و زنجيره هاي جوانب مقرنس كاري ها و تزيينات طاق سرد به قدري بديع است كه بي شك از شاهكارهاي هنر حجاري محسوب مي شود.

كتيبه اي از سنگ ماسه اي سرخ رنگ به خط نستعليق بر بالاي در ورودي و زير طاق مدخل كليسا به چشم مي خورد كه مورخ سال 1245 ه . ق است . متن كتيبه از خريد قريه " دره شام " جلفا توسط عباس ميرزا نايب السلطنه فرزند فتحعلي شاه از محب علي بيگ نخجواني به مبلغ سيصدتومان و وقف آن به كليساي سنت استپانوس حكايت دارد.

نقش برجسته هايي از حواريون ، قديسين و فرشتگان بر پيشاني طاق نماهاي اضلاع شانزده گانه ي " گريوگنبد " مشاهده مي گردد كه در حقيقت پاطاق گنبد بلند و زيباي نمازخانه كليسا محسوب مي شود. پوشش اين گنبد به صورت هرمي با سبك خياري سي و دو پهلويي است كه بر روي يك پلان ستاره شكل شانزده پر قرار گرفته است.

داخل طاق نماهاي گريو گنبد ، به صورت يك در ميان پنجره اي تعبيه شده كه طاق هلالي تودرتويي دارد و بالاتر از پنجره ، تصوير برجسته يكي از حواريون در داخل قابي چهارگوش ، نماي بيروني را زينت مي دهد.

فضاي داخل كليسا به صورت صليب و از سه قسمت شامل ايوان ، نمازخانه و محراب تشكيل شده است .

ايوان بر روي دو ستون ودو نيم ستون قرار دارد . در پشت ايوان و زير گنبد اصلي ، نمازخانه كليسا واقع شده است . گوشه هاي مقرنس پا طاق گنبد داراي تصاويري رنگي است كه شيوه نقاشي هاي مذهبي قرن 16 و17 ميلادي را به ياد مي آورد.

محراب در جانب شرقي نمازخانه قرار گرفته و 96 سانتيمتر از كف نمازگاه بلندتر است. ازاره ي محراب از سنگ مرمر است و بالاي اين ازاره ها را هفت طاق نماي جناغي دو طبقه زينت مي دهد. ا زجمله تزيينات شگرف درون معبد سه نمازخانه است كه وسط محراب قرار داده اند و دوتاي ديگر در طرفين شمالي و جنوبي نمازخانه بزرگ و به موازات يكديگر قرار گرفته اند. اين نمازگاه ها از آثار دوره قاجار به حساب مي آيند .

اجاق دانيال : تالاري است متصل به ديوار شمالي كليسا كه 6 متر عرض و نزديك 20 متر طول دارد . اين تالار به سه قسمت تقسيم مي شود :

1 – اجاق دانيال كه به وسيله ي ديوار از تالار جدا شده ، به نام دانيال از قديسين قرن پنجم ميلادي معروف است .

2 – تالار اجتماعات در وسط قرار دارد.

3 – محل غسل تعميد در انتهاي شرقي تالار واقع است و در آن سكوي بلندي به چشم مي خورد كه ميز سنگي غسل تعميد در وسط آن نهاده شده است.

دركنار كليسا ديري نيمه ويران نيز جاي دارد. در چهار طرف اين دير اتاق هايي وجود داشت كه طبقه ي فوقاني آن براي استراحت مسافران و زائران و طبقه پايين اصطبل چهارپايان بود .

صدها سنگ نبشته به زبان ارمني در داخل و خارج اين كليسا نصب شده كه با ترجمه ي آنها به زبان فارسي مي توان به نام باني كليسا ، معمار، و تاريخ بناي كليسا و حتي بخش هايي از تاريخ اقوامي كه در اين سرزمين مي زيستند ، پي برد .

كليساي شوغات مقدس
كليساي شوغات مقدس در محوطه گورستان ارامنه واقع در محله مارالان تبريز ، دركنار كليساي قديم مريم مقدس از سنگِ تراش و با اسلوبي بديع ساخته شده است . برخي از مراسم ارامنه در اين كليسا انجام مي شود .

كليساي كاتوليك
اين كليسا در كوچه ميارميار تبريز ، در سال 1910 به شيوه ي معماري گوتيك ساخته شده است . دراين كليسا تابلوهاي زيباي تاريخي از تصاوير مقدس به چشم مي خورد.

كليساي مريم مقدس
كليساي مريم مقدس در تبريز، انتهاي خيابان شريعتي شمالي واقع است . تاريخ بناي اين كليسا 1782 ميلادي است و به شيوه معماري ارمني به شكل صليب ساخته شده است.

تصاوير زيبايي از حضرت مريم ( س ) ، حضرت عيسي و حواريون و قديسين ، ديوارهاي محراب و گوشه هاي پاطاق گنبد را زينت بخشيده اند . كليساي مريم مقدس بزرگترين و قديمي ترين كليساي تبريز است كه مراسم بزرگ ملي و مذهبي ارامنه از قبيل اعياد و جشن ها و مجالس ديني در آنجا برگزار مي شود.

كليساي موجومبار
كليساي موجومبار كه به كليساي " سنت هريپ سيمه " نيز شهرت دارد در روستاي موجومبار ، حدود 30 كيلومتري جاده تبريز – مرند واقع شده است .

مؤلف كتاب تاريخچه ارامنه در آذربايجان ( نوره آيرميان ) مي نويسد : " وجود سنگ هاي رج اول كليسا نشان مي دهد كه ساختمان اوليه اين كليسا حدود 800 سال قبل در اوايل قرن سيزدهم ميلادي ساخته شده است " ولي به استناد سنگ نبشته ي روي سنگ هاي زيربناي كليسا ، اين بنا يك بار در سال 1691 ميلادي بازسازي شد. در سال 1840 ميلادي نيز بر اثر زلزله ي شديدي كه در منطقه روي داد يكي از ديوارهاي كليسا خراب شد كه مجدداَ بازسازي گرديد.

زير بناي كليسا 13×23 متر و به ارتفاع آن 8 متر با سقف شيرواني است كه روي آن را خاك و شن پوشانده است . تمامي بنا به سنگ لاشه ساخته شده و ورودي بنا در ضلع جنوبي و غربي كليسا قرار دارد . تالار كليسا روي چهار ستون قرار گرفته و محراب كليسا به شكل نيم دايره در ضلع شرقي و وسط دو اتاق كوچك ساخته شده است . شش نورگير در بالاي ديوارهاي غربي وشرقي و ديوار جنوبي و يكي نيز در سقف كليسا به فضاي محوطه بزرگ داخلي بنا ، نور ملايمي مي بخشد.

كليساي هُوانس مقدس
اين كليسا يكي از كليساهاي ارامنه كاتوليك است و نام آن از اسم يكي از حواريون حضرت عيسي ( ع) به نام " يوحنا " كه ارامنه به آن " هوانس " مي گويند ، گرفته شده است. اين كليسا روي تپه اي مشرف به روستاي سُهُرل يا سهرقه مرند واقع شده و در 40 كيلومتري شمال غربي تبريز قرار دارد. هرچند قدمت بناي اين كليسا را به قرون پنج و شش ميلادي نسبت داده اند ، ولي بناي اصلي بارها بر اثر ويراني تجديد بنا شده است.

قدمت بناي فعلي كه توسط معماران روسي و فرانسوي ساخته شده است ، به سال 1840 ميلادي مي رسد . كليساي هوانس در اثر زلزله ي 1936 ميلادي آسيب جدي ديد و بعد از آن درها و پنجره هاي بنا به تاراج رفت .

بنا به صورت مستطيل در ابعاد 5/18 × 5/6 متر ، با نماي آجري ساخته شده و شامل سه قسمت ورودي ، تالار مركزي و محراب است . ايوان آجري بنا به وسيله ي دو راه پله به برج ناقوس كليسا كه به صورت ستاره اي 16 ضلعي است و 12 متر ارتفاع دارد ، راه مي يابد.

پوشش طاق مركزي به صورت گريو استوانه اي و گنبد مخروطي است. محراب نيز در قسمت شرقي با گنبدي كوچك تر قرار دارد .

۴- معرفی كليساهای استان قزوين

كليساي رفيع
كليساي رفيع در حياط مدرسه اي به همين نام ، در شهر قزوين قرار دارد . اين كليسا در دوره پهلوي اول ، در اين محوطه كه از ديرباز مجموعه آموزشي و عبادتي ارمنيان اين شهر بود ، ساخت.

كليسا داراي بنايي آجري با طرحي مبتني بر محورهاي چليپايي است و فضاي اصلي آن به شكل مستطيل و داراي چهار ستون است . محور اين فضا ، شرقي – غربي است و در ضلع شرقي آن ، محراب كليسا قرار دارد كه با چند پله از هال نمازخانه جدا مي شود . در دو طرف محراب ، دو اتاق كوچك قرار دارد . در ضلع غربي كليسا ، دري ديده مي شود كه به فضاي زير برج ناقوس راه مي يابد . اين فضا طرحي هشت گوش دارد . ورودي كليسا به شكل نيم دايره و در ضلع جنوبي است و به قرينه ، در ضلع شمالي ، فضايي شبيه به آن ساخته اند .

كليساي كانتور ( برج ناقوس )
كليساي كانتور معروف به " برج ناقوس " در جنگ جهاني دوم در زمان اشغال ايران به دست روس ها در شهرستان قزوين ساخته شد. اين كليساي كوچك مانند ساير كليساها داراي طرحي چليپايي است و محراب آن رو به شرق است . ورودي كليسا در ضلع غربي آن قرار دارد و شامل فضاي ورودي يا سقف شيب دار و در ورودي است . پس از ورودي ، پيش فضاي هال قرار دارد كه بالاي آن برج ناقوس كليسا با ارتفاع حدود يازده متر به چشم مي خورد . هال شامل نمازخانه و محراب است و در دو طرف آن دو فضاي مستطيل شكل قرار دارد . فضاي محراب به شكل نيم دايره است و برفراز آن گنبدي قرار گرفته است . فضاي نمازخانه داراي گنبد و فضاهاي جانبي آن داراي پوشش تخت است . در نماي خارجي اين كليسا ، ستون هاي تزييني ديده مي شود .

5-كليساي سنندج

اين بنا در ضلع غربي خيابان نمكي و در محله قديمي " آقازمان" كه محله اي مسيحي نشين است قرار دارد. اواخر صفويه در زمان حكومت شاه عباس دوم ، هنگامي كه ارامنه توسط دولت عثماني به ايران تبعيد شدند، گروهي از آنها در شهر سنندج ساكن و احتمالاً درهمان زمان به ساخت كليسا اقدام نمودند.

شيوه ساخت و نوع معماري كليساي سنندج تحت تأثير معماري سبك اصفهاني است و تلفيقي از نماسازي سبك بومي مانند طاق نما و ستون نماي آجري در آن به كار رفته كه به فرم مشعل در بخش فوقاني به صورت سه تركي آجر كاري شده است. خطوط عمودي در نماي بيروني ساختمان تاكيد بر ارتفاع كليساست.

در گل دسته ناقوس كليسا كاشي ها و گره چيني قابل ملاحظه است. حجاري سنگ هاي سر در ورودي كه داراي نقش گل لوتوس و ترنج است، كار استادان سنندجي است. اين كليسا داراي قناتي فعال است و آب نماي زيبايي نيز در داخل حياط آن در ضلع جنوبي ديده مي شود.

۶- کليساهای استان فارس

كليساي حضرت شمعون غيور
كليساي حضرت شمعون غيور در خيابان زند، كوچه نوبهار واقع است. " شمعون غيور" حواري دهم بود و طبق يك روايت قديمي در ايران كشته شد. اين كليساي مسيحي، يكي از زيباترين كليساهاي كشور با رعايت جزئيات معماري ايراني است. سقف نمازگاه ، طاق ضربي آجري است و به جاي دريچه در همه جا پنجره هاي رنگارنگ با نقشه هاي مهندسي ريز و بسيار ظريف، به كار رفته است. چنين در و پنجره هايي در خانه هاي قديمي شيراز مشاهده مي شود. ساخت اين كليسا در سال 1317 پايان يافت. باني و نخستين كشيش اين كليسا " رالف نارمن شارپ" دانشمند و خاورشناس شهير انگليسي است.

كليساي ارامنه
اين كليسا در سال 1662 ميلادي يعني در زمان سلطنت شاه عباس دوم ساخته شد. تالار نمازگاه اين كليسا يكي از بناهاي ظريف باستاني و هنري قرن هفتم شيراز است. نقاشي سقف تالار بسيار زيبا و از طراحي ويژه اي برخوردار است. گچ بري هاي اين تالار نيز از شاهكارهاي گچ بري قرن يازده است. اين كليسا در داخل شهر و نزديك مسجد مشير و در كنار بازارچه ارمني ها قرار دارد.
 
آخرین ویرایش:

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
کلیسای سن استپانوس

کلیسای سن استپانوس

کلیسای سنت استپانوس در نزدیکی رود ارس در آذربایجان غربی قرار دارد .این کلیسا در 26 کیلومتری غرب جلفا در محلی به نام قریه قزل وانگ (صومعه قرمز) در نردیکترین روستای دره شام از دهستان ارس در کنار بخش پلدشت شهرستان ماکو واقع شده است.یکی از زیباترین و مشهورترین کلیساهای ارمنیان در جهانٰ کلیسای استپانوس مقدس با ویژگی‌های معماری و تزیینی بسیار است.استپانوس مقدس یکی از 7 نفر نیک تاماتی است که مراسم تحلیف او به وسیله حواریون حضرت عیسی مسیحانجام گرفت و از مبلغان مسیحیت شد.
یهودیان اورشلیم به او تهمت زدند که سخنانی برخلاف شریعت یهود گفته، استپانوس را دستگیر و در روز 26دسامبر سال 36 میلادی سنگسار کردند.


تاریخچه و سبک معماری:

درباره تاریخ بنای کلیسا، اظهارات گوناگونی ابراز شده‌است. عده‌ای آن را از بناهای اوائل مسیحیت، می‌دانند برخی چون تاورنیه بنای آن را به دوره صفویه نسبت می‌دهند. در حالی که شیوه معماری بنا، مصالح ساختمانی و تزئینات مفصل و زیبای آن مؤید این مطلب است که کلیسا همانند و هم زمان با کلیساهائی چون طاطائوس در بین قرن چهارم تا ششم هجری (دهم تا دوازدهم میلادی) ساخته شده است و سبک معماری آن تلفیقی از شیوه‌های مختلف معماری اورارتو، اشکانی و رومی است که بعد از به وجود آمدن بناهای شگرف سنتاچمیادیزین، طاطائوس و آختامار و سنت استپانوس به شیوه معماری ارمنی شهرت یافت.

مشخصات بنا:


این کلیسا در محوطه‌ای محصور از درختان و دره سرسبزی واقع شده و حصار سنگی که بنا را احاطه نموده بارویی است بلند با هفت برج نگهبانی و پنج پشت استوانه‌ای سنگی مانند دژهای مستحکم دوره ساسانی و قرون اولیه اسلام. دروازه این بارو در وسط دیوار غربی تعبیه شده و دارای دری چوبی وآهن کوبی شده است. در پایه‌های طرفین و طاق جناغی آن سنگ تراش با حجاری‌های ظریف به‌کار رفته و نقش برجسته‌ای از مریم و کودکی عیسی در پیشانی طاقنمای آن به‌چشم می‌خورد. این کلیسا دارای سه ساختمان اصلی و مشخص و همچنین قسمتهای فرعی مختلفی است. سه قسمت اصلی عبارتند ار: نماز خانه اصلی، اجاق دانیال، برج ناقوس.

نمازخانه اصلی:

نمازخانه در زمینی به ابعاد ۱۶ در ۲۱ متر بنا شده است. در ورودی منبت‌کاری با تزئینات بسیار زیبای آن در وسط ضلع غربی تعبیه شده و از آثار نفیس اوایل دوره قاجاریه و احتمالاَ زمان عباس میرزا السلطنه فرزند فتحعلی‌شاه به‌شماره می‌آید. حجاری پایه‌ها و طاق‌نماها و نیم‌ستون‌ها و زنجیره‌های جوانب و مقرنس‌کاری‌ها و تزئینات طاق سردر به قدری بدیع است که بی شک از شاهکارهای هنر حجاری محسوب می‌شود.
نقش برجسته‌هایی از حواریون و قدیسین و فرشتگان بر پیشانی طاق‌نماهای اضلاع شانزده گانه گریوگنبد که در حقیقت پاطاق گنبد زیبای نمازخانه کلیسا محسوب می‌شود مشاهده می‌گردد، پوشش این گنبد به صورت هرمی با سبک خیاری سی و دو پهلوئی است که بر روی یک پلان ستاره شکل شانزده‌پر قرار دارد. داخل طاق‌نماهای گریوگنبد یک در میان پنجره‌ای تعبیه شده که طاق هلالی تودر توئی دارد و بالاتر از پنجره، تصویر برجسته یکی از حواریون در داخل قابی چهار گوش نمای بیرونی آن را زینت می‌دهد. کتیبه‌ای از سنگ ماسه‌ای سرخ رنگ به‌خط نستعلیق بر بالای در ورودی و زیر طاق مدخل کلیسا به‌چشم می‌خورد که مورخ به سال ۱۲۴۵ هجری قمری مبنی بر خرید قریه دره شام جلفا توسط عباس میرزا ناب السلطنه فرزند فتحعلیشاه از مجبعلی بیگ نخجوانی به مبلغ سیصد تومان و وقف آن به کلیسای سنت استپانوس است.
متن کتیبه:
بسم الله الرّحمن الرّحیم و هو قدیم.
در عصر سلطنت اعلی حضرت قدر قدرت، قضا تؤامان، سکندر حشمت، دارا دربان، نواب اشرف، حضرت نایب السلطنة العلیه، عباس میرزا، ارواحنا فداه که خلف ارشد نامدار جمجاه، ظل الله، فتحعلیشاه قاجار است ابقی الله عمره و سلطنة و ادام الله ملکه که مرحمت بی‌نهایت درباره کمترین دعاگو سرکیس ولد استپان خلیفه جلفای من قراء نخجوان داشت، و گویا که حسن خدمت کمترین در پیشگاه حضور والا جلوه‌گر شده بود، بنابر این قریه دره شام را در تاریخ سنه ۱۲۴۶ به این کمترین که دعاگوی دولت ابد مدت شاهی بودم تیول مرحمت فرمودند که صرف اوجاق دانیال (ع) نمایم و دعاگوی عمر و دولت شاه و شاهزاده و امیرزاده‌ها باشم. در تاریخ سنه ۱۲۴۶ قریه دره شام را از عالیجاه محبعلی بیگ نخجوانی به مبلغ سه صد تومان گرفته، وقف اوجاق دانیال (ع) ساختیم، که هر کس در این مقام مبارک بعد از این خلیفه بوده باشد اولاً به دولت شاه ایران واجب است دعا نماید. ثانیاً لعنت خدا و نفرین رسول بر آنکس شود که این قریه را بفروشد و یا به بیع گذارد وصرف اوجاق ننماید. کتبه علی اشرف نخجوانی سده۱۲۴۷

فضای داخل کلیسا به صورت صلیب (باسلیکا) می‌باشد که از سه قسمت ایوان نمازخانه و محراب تشکیل شده‌است. ایوان بر روی دو ستون و دو نیم‌ستون قرار گرفته در پشت آن و زیر گنبد اصلی نمازخانه کلیسا واقع شده است. گوشه‌های مقرنس پاطاق گنبد دارای تصاویری رنگی است که شیوه نقاش‌های مذهبی قرن ۱۶ و ۱۷ میلادی را به یاد می‌آورد. محراب در جانب شرقی نمازخانه قرار گرفته که ۹۶ سانتیمتر از کف نمازگاه بلندتر است. ازاره محراب از سنگ مرمر است و بالای این ازاره‌ها را هفت طاقنمای جناعی دو طبقه زینت می‌دهد. از جمله تزئینات شگرف درون معبد سه نمازگاه سنگی انفرادی با حجاری‌های زیباست یکی از این نمازگاه‌ها را در وسط محراب قرار داده اند و دو تای دیگر در طرفین شمالی و جنوبی و نمازخانه بزرگ و در محاذات همدیگر قرار گرفته اند. این نمازگاه‌ها از آثار دوره قاجار به حساب می‌آیند.

برج ناقوس:

بر روی ایوان دو طبقه‌ای متصل به دیوار جنوبی کلیسا قرار گرفته و دارای گنبدی هرمی شکل هشت ضلعی است که بر روی هشت ستون استوانه‌ای از سنگ سرخ با سرستونهای زیبا استوار گردیده است.
این برج در زمان عباس میرزا نایب السلطنه مرمت شده است
پیشانی طاق‌های بین این ستون‌ها که پا طاق گنبد برج محسوب می‌شوند، با نقوش برجسته فرشته، صلیب، ترنج، ستاره و گل هشت پر زینت یافته ودر سطح ایوان برج، قبوری از بزرگان آیین دین مسیح به چشم می‌خورد ودر دیوار ضلع شمالی این برج که بخشی از دیوار جنوبی کلیسا نیز بشمار می‌آید، تصاویر بر جسته‌ای از مریم مقدس و عیسای مسیح مشاهده می‌شود. در صحن این برج، تعدادی قبر به‌چشم می‌خورد که گفته می‌شود متعلق به افراد سرشناس و بزرگ مسیحی است. همچنین گویا ناقوس برج توسط ایتالیایی‌ها برای مرمت برده شده اما برگشت داده نشده است

اجاق دانیال:


تالاری است متصل به دیوار شمالی کلیسا که ۶ متر عرض و نزدیک به ۲۰ متر طول دارد و به سه قسمت مساوی تقسیم می‌شود:
۱- اجاق دانیال که به وسیله دیوار از تالار جدا شده و به نام دانیال از قدیسین قرن پنجم میلادی معروف است. ۲- تالار اجتماعات در وسط قرار گرفته است. ۳- محل غسل تعمید در انتهای شرقی تالار واقع است که در آن سکوی بلندی به چشم می‌خورد که میز سنگی غسل تعمید در وسط آن نهاده شده است.مدرسه مذهبی یا دیری در کنار کلیسا وجود دارد که قدمت آن را به بیش از ۹۰۰ سال پیش نسبت می‌دهند. که در چهار طرف آن اتاقهایی وجود داشته که طبقه فوقانی آن جهت استراحت مسافرین و زائرین و طبقه زیرین محل اصطبل چهار پایان آنان بوده است. این دیر فعلاً در دست تعمیر است.
درباره تاریخ بنای این کلیسا که یکی از شاهکارهای معماری است. مطالب مختلفی نوشته شده است. برخی بدون توجه به وقایع تاریخی و تاریخ تطور شیوه‌های معماری بنای آن را تا نخستین سده‌های مسیحیت پیش برده اند در حالیکه شیوه بنا و مصالح ساختمانی و تزئینات هنری نشان می‌دهند که بنای این کلیسا همزمان با کلیساهای آختارمار و طاطائوس احداث شده است.
صدها سنگ نبشته به زبان ارمنی در داخل و خارج بنا نصب شده است که اگر این سنگ نبشته‌ها به زبان فارسی ترجمه گردد بانی و معمار و تاریخ بنای کلیسا حتی قسمتهایی از تاریخ اقوامی که در این سرزمین می زیسته‌اند. روشن خواهد شد.

ثبت در میراث جهانی یونسکو:


این بنای تاریخی به شماره ۴۲۹ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده و به خاطر قدمت و سابقه تاریخی و مذهبی و شیوه معماری منحصر به فرد آن در سال ۱۳۸۶ همراه با کلیساهای دیگر در استان آذربایجان، در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور مجموعه سه کلیسای سنت استپانوس، زور زور و قره کلیسا را به عنوان یک پرونده برای ثبت در فهرست میراث جهانی به یونسکو ارائه داد. در سال ۲۰۰۶ میلادی سه کلیسا برای ثبت در یونسکو پیشنهاد گردید که این کلیسا یکی از آنهاست. مراحل تشکیل پرونده این بنای تاریخی در حال انجام است و روند بازسازی و مرمـّت کلیسا به این منظور انجام شد. همچنین تعمیرات اساسی و گسترده‌ای با حفظ سبک شیوه معماری گذشته آن، با همّت سازمان میراث فرهنگی کشور و با همکاری شورای خلیفه‌گری ارامنه صورت گرفته است.
از جمله اقداماتی که در این راستا انجام گرفته می‌توان به تهیه نقشه فتوگرامتری با تمام جزئیـّات آن، تعمیر قسمت‌هایی ازحصار، خاک برداری داخل دیر، تعمیر کلّی پشت بام حجره‌ها و اتاق‌ها و ایجاد شیب مناسب در پشت بام آنها، ترمیم بخشی از دیوارهای فروریخته و تعمیر اساسی پشت‌بام کلیسا و نماز خانه، تعمیرطبقهٔ اوّل و دوم برج ناقوس، پنجره‌های چوبی، آتش دان‌های قدیمی و مانند آن‌ها اشاره کرد. اخیراَ افزون بر کارهای مرمتی فوق جهت استحکام بخشی بنا و آماده‌سازی آن برای بازدید جهانگردان که توسط میراث فرهنگی آذربایجان‌شرقی صورت گرفته است، جاده سابق آن نیز به نحو مطلوبی تعریض و آسفالت گردیده‌است.

اکتشافات جدید:


در سال ۱۳۸۴ کارشناسان سازمان میراث فرهنگی طی مرمت بنا، بقایای استخوان حواریون و قدیسین مسیح را کشف کردند که طبق روایات تاریخی در این کلیسا نگهداری می‌شده‌است. آن‌ها بقایای استخوان‌ها را در میان دو طاق کلیسا شناسایی کردند. علاوه بر بقایای استخوانی چند تکه تخته مربوط به جعبه‌های نگهداری این استخوان‌ها، چند تکه پارچه زرد و آجری، تکه‌های موم، گِل اخرا و دانه‌های کُندر نیز در این محوطه شناسایی شده است.اسقف اعظم و خلیفه ارامنه تهران و شمال ایران با ارزشمند خواندن بقایای استخوانی یافت شده در این کلیسا از احتمال تعلق این بقایا به جسد حضرت یحیی خبر داد.

منبع : ویکی پدیا


 
آخرین ویرایش:

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
کلیسای کانتور، قزوین

کلیسای کانتور، قزوین

کلیسای کانتور در شهر قزوین خیابان طالقانی، کوچه دارایی، بن بست ثبت احوال بین مدرسه و حیاط اداره ثبت احوال واقع شده است. این کلیسا که به نام " برج ناقوس " نیز معروف است در زمان جنگ جهانی دوم توسط روسها ساخته شده است. از نظر ابعاد کلیسای کوچکی است که دارای یک پلان چهار ضلعی بوده و دارای دو گنبد یکی بزرگ در مرکز نمازخانه و دیگری کوچکتر در بالای محراب میباشد. مصالح بکار رفته آجر و ملاط میباشد که آجرها با هنرمندی بسیار چیده شده و در نتیجه بنایی بسیار زیبا بدست آمده است. کلیسای کانتور دارای یک در ورودی است که بر روی دیوارهای دو سمت آن صلیبهای روسی نقش بسته است . در بالای ورودی ناقوسخانه ای سه طبقه قرار داده شده است که به یک گنبد کوجک منتهی میگردد. جهت حفاظت از درب چوبی ورودی و نقوش دیوارهای مجاور آن اقدام به ساخت یک سقف شیروانی با حایل ستونهای چوبی در جلوی ورودی کلیسا شده است . در چهار گوشه دیوارهای خارجی بنا ستون نماهای بزرگی قرار داده شده است که به زیبایی آن افزوده است. دوگوشه طبقه اول برج ناقوس همچون نمازخانه دارای ستون نماهای بزرگی است ولی در طبقه دوم برچ چهار ستون در چهار گوشه آن با فاصله ای از دیوارها قرار داده شده است. به غیر از تورگیرهای نمازخانه برج ناقوس نیز دارای نورگیرهایی میباشد. حیاط کلیسا دارای آجرفرش است که در محوطه آن سنگ قبرهایی به چشم میخورد که یکی آز آنها متعلق به یک خلبان روسی است. کلیسای کانتور معروف به «برج ناقوس» در جنگ جهانی دوم در زمان اشغال ایران به دست روس‌ها در شهرستان قزوین ساخته شد.این کلیسای کوچک مانند سایر کلیساها دارای طرحی چلیپایی است و محراب آن رو به خاور است. ورودی کلیسا درضلع باختری آن قرار دارد و شامل فضای ورودی با سقف شیب‌دار و درب ورودی است. پس از ورودی، پیش فضای هال قرار دارد که بالای آن برج ناقوس کلیسا با ارتفاع حدود یازده متر به چشم می‌خورد. هال شامل نمازخانه و محراب است و در دو طرف آن، دو فضای مستطیل شکل قرار دارد. فضای محراب به شکل نیم دایره است و بر فراز آن گنبدی قرار گرفته است. فضای نمازخانه دارای گنبد و فضاهای جانبی آن دارای پوشش تخت است. در نمای خارجی این کلیسا، ستون‌های تزیینی دیده می‌شود.



منبع:irandeserts
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
کلیسای کاتولیک‌ ها (عذرای توانا)، تبریز

کلیسای کاتولیک‌ ها (عذرای توانا)، تبریز

کلیسای کاتولیک‌ها (عذرای توانا)متعلق به مسیحیان کاتولیک ایران است. این بنا در سال ۱۲۹۱ خورشیدی احداث شده و نمای آن آجری می‌باشد. طول کلیسای کاتولیک‌ها ۳۰ متر و عرض آن ۱۵ متر است و برج ناقوس کلیسا در بالای بالکن کوچکی قرار گرفته‌است. این کلیسا برای اجرای مراسم و جشن‌های کاتولیک‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. کلیسای کاتولیک‌ها در محلهٔ میارمیار شهر تبریز واقع شده‌است. ساختمان این کلیسا در سال 1912 میلادی /1291 هجری شمسی به اتمام رسیده و بزرگترین کلیسای ایران بشمار می رود. نمای این کلیسا آجری است. طول کلیسا 30 متر و عرض آن 15 متر و به ارتفاع 12 متر است. در ورودی به دهلیز کوچکی باز می شود که در صحن کلیسا در مقابل آن قرار گرفته است و در طرفین آن راه پله های تنگ و باریکی وجود دارد که به بالکن کوچکی که محل استقرار گروه کر کلیساست، منتهی می شود. برج ناقوس کلیسا در بالای این بالکن واقع شده است. تالار اجتماعات کلیسا مستطیلی شکل است و دارای چهارده ستون سفید رنگ مستقر در دو ردیف که همه ستونها دارای سرستونها زیبایی است.


مراسم بزرگ ملی و مذهبی کاتولیک ها اعم از اعیاد و جشنها و مجالس دینی در کلیساها برگزار می شود. در بالای در ورودی کلیسا گچبری زیبای حضرت مریم را در وسط ده فرشته مقدس نشان میدهد. طرح این اثر هنری در سال 1923 میلادی – 1302 ه.ش به وسیله فرانس کوردون فرانسوی تهیه گردیده است. محراب کلیسا با کف آن همسطح است، در دیوارهای محراب تزئینات چوبی نصب شده است. مالکیت بنا متعلق به مسیحیان کاتولیک ایران می باشد.





منبع:irandeserts
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
کلیسای کاتولیک ها (روزاریای مقدس)، اصفهان

کلیسای کاتولیک ها (روزاریای مقدس)، اصفهان

کلیسای کاتولیکها مربوط به دوره صفوی است و در اصفهان، محله جلفا، خیابان حکیم نظامی، کوچه کاتولیکها واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۰۲۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. دیر روزاریای مقدس واقع در محلهٔ سنگ تراشان به ارمنیان کاتولیک ساکن جلفای اصفهان تعلق دارد. کلیسای اولیه در1681م به نام مریم مقدس و به دست اسقف ارمنیان کاتولیک، قوگاس آبارانی، بنا شد اما کلیسای اصلی در1705م به نام دومینیگوس مقدس یا روزاریای مقدس ساخته شد و تا زمان بنای کلیسای گریگور مقدس در تهران کلیسای جامع ارمنیان کاتولیک ایرانمحسوب می شد. پلان کلیسا به شیوهٔ بازیلیک ستون دار، با ابعاد 15 x24 متر در جهت شرقی ـ غربی قرار گرفته. گنبد کلیسا دارای ساق هشت ضلعی است که بر روی هر ضلع یک نورگیر دارد و با قوس هایی بر روی چهار ستون قرار گرفته. محراب کلیسا با دو اتاقک چهارگوش در دو سمت آن در سمت شرقی بنا واقع شده. کلیسا دارای دو ورودی در شمال و غرب است و یک ورودی نیز به داخل اتاقک شمالی محراب باز می شود. ورودی غربی دارای سر دری زیباست. مصالح به کار رفته در بنا عبارت اند از خشت و آجر. دیوارهای داخلی کلیسا با گچ پوشانده شده و دارای نقاشی های بسیار زیبایی با موضوعات مذهبی است از جمله چهرهٔ دومنیگوس و فرانچیگوس مقدس همچنین در دیوار داخلی بنا کتیبه ای متعلق به1724 م قرار دارد.



منبع:irandeserts
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
کلیسای کاتارینیان (کاتارینه)، اصفهان

کلیسای کاتارینیان (کاتارینه)، اصفهان

کلیسای کاتارینه مربوط به دوره صفوی است و در اصفهان، جلفا، محله چهارسو، خیابان خاقانی، کوچه رامین واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۰۹۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این کلیسا یا دیر در خیابان خاقانی کوچه چهارسوق کوچه امین محله جلفای اصفهان واقع است، که در سال 1623 میلادی بعنوان صومعه برای خواهران راهبه بنا گردیده است. این دیر که به نام کاترین مقدس توسط خواجه یغیازار لازاریان از بازرگانان ثروتمند جلفا ساخته شده در خود ساختمان کتابخانه،کلاسهای درس،حجره هایی برای سکونت راهبه ها،سالن نهارخوری و آشپزخانه را نیز جای داده است که در زمان تعریض خیابان جانبی آن در سال 1349 شمسی بخش بزرگی از حیاط آن از محوطه دیر جدا نموده و به عرض خیابان افزوده شد. طبق روایاتی اولین راهبه های دیر به نامهای رویسانا، تاگوهی و هریپسیمه که با کوچ ارامنه در زمان شاه عباس به اصفهان آمده اند موسسان دیر بوده که عکسهای آنان در داخل کلیسا نقاشی شده است. طبق اطلاعات موجود در سال 1702 میلادی دیر دارای 33 راهبه بوده است و در طول چهار قرن فعالیت خود حدود 200 راهبه در آن اقامت نموده اند تا اینکه در سال 1333 شمسی با فوت آخرین راهبه دیر مادر الیزابت اسرائیلیان به کار خود پایان داده و تبدیل به کلیسایی جهت دعا و نیایش ارامنه محل گردیده است. اولین مدرسه دخترانه ارامنه جلفا با همت راهبه ها و کمکهای مالی مانوک هوردانانیان به سال 1858 میلادی در محوطه دیر بنا گردید که بعدا بعلت افزیش شمار دانش آموزان دختر در سال 1900 میلادی مدرسه جداگانه دیگری بنا شد که نام دیر بر روی آن گذاشته شد. راهبه ها برای پرداخت هزینه های دیر اقدام به تهیه و فروش شیرینیهایی مثل گز و لوز مینمودند که بسیار معروفیت داشته است. در سال 1842میلادی هاکوپ پطروسیان ساختمان دیر و کلیسا را مرمت و تالار بزرگی نیز به آن افزود. در سال 1907 میلادی با کوشش خلیفه باگرات وارتازاریان در محل حجره های راهبه ها ساختمان جدیدی بعنوان پرورشگاه برای کودکان و نوجوانان بی سرپرست ساخته و در کنار آن ساختمانی نیز برای برپایی کلاسهای درس برای آنان ساخته شد. کلیسای دیر که دارای پلان مستطیل شکلی با سمت شرق به غرب میباشد که از نظر پلان داخلی مطابق با سبک معماری ارمنی ولی نمای خارجی آن دارای سبک معماری ایرانی است و یکی از نمونه های تلفیق معماریهای ارمنی و ایرانی است. دارای دو ورودی در سمت شمالی و غربی میباشد که در سمت غربی به داخل ایوانی ستوندار باز میشود که از سقف آن تخته چوبی آویزان است که به جای ناقوس استفاده میشده و آن را کوچناک مینامیدند. در دو طرف محراب کلیسا دارای دو اطاق مستطیلی شکل است. سر در ورودیهای کلیسا با اشکال هندسی و گیاهان تزئین شده است که به آن زیبایی ویژه ای بخشیده است. مصالح بکار رفته در ساختمان خشت و آجر است. که دیوارهای داخلی آن با گچ و دیوارهای خارجی آن با کاهگل پوشیده شده است. نورگیرهای کیسا بر روی ساق کوتاه گنبد و دیوارهای بنا قرار دارد.







منبع:irandeserts
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
کلیسای کاتولیک حضرت رفائیل، همدان

کلیسای کاتولیک حضرت رفائیل، همدان

کلیسای کاتولیک حضرت رفائیل از سال 1956 میلادی تاسیس شده و فعال می باشد و در میدان آرامگاه بوعلی واقع است. مسیحیان همدان، مراسم مذهبی خود را روزهای یکشنبه هر هفته ، به طور آزادانه به جای می آورند.


منبع:irandeserts
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
کلیسای هوانس مگردیچ مقدس، اصفهان

کلیسای هوانس مگردیچ مقدس، اصفهان

این کلیسا که در محلهٔ چهارسو واقع است در1621م بنا شده. پلان کلیسا با ابعاد 15 x 5/21 به سبـک بازیـلـیک چهـارستون در جهت شرقی ـ غربی قرار گرفته. ستون ها با قوس هایی به یکدیگر و به دیوارهای جانبی متصل اند. گنبد کلیسا با نورگیرهای متعدد و نیز سقف بنا برروی این قوس ها تکیه دارند. محراب کلیسا در قسمت شرقی واقع شده که در دو طرف آن اتاقک هایی با پلان چهارگوش و محراب مجزای خود قرار گرفته اند. مصالح به کار رفته در ساختمان عبارت اند از خشت و آجر. دیوارهای داخلی بنا با گچ پوشانده شده اند و در قسمت زیر گنبد و محراب کلیسا دارای نقاشی هایی با موضوعاتی از کتاب مقدس اند اما دیوارهای خارجی با کاهگل پوشانده شده اند. کلیسا دارای سه ورودی است که برج دوطبقهٔ ناقوس خانه و گنبد آن در 1841م در جلوی ورودی غربی کلیسا بنا شده. در مجاورت ضلع شمالی کلیسا هم نمازخانهٔ کوچکی قرار دارد که در1774م ساخته شده است.




منبع:irandeserts
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
کلیسای هوانس مقدس، مرند

کلیسای هوانس مقدس، مرند

این کلیسا در 35 کیلومتری تبریز و 13 کیلومتری جاده تبریز– مرند در روستای سهرقه (سرحول) واقع در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. بنای کنونی کلیسا در سال 1840 میلادی به ابتکار سردار سامسون خان و توسط معماران روسی بر پایه ویرانه های کلیسایی متعلق به قرون 5 یا 6 میلادی بنا گردیده و در سال 1936 به دنبال وقوع یک زلزله صدمات زیادی متحمل گردید ولی همچنان پا برجاست. کلیسای هوانس مقدس دارای پلانی مستطیلی شکل با جهت شرق به غرب است که طول آن 18 متر و عرض آن در پهن ترین قسمت 7.5 و بقیه قسمتها 5.4 متر است. کلیسای هوانس مقدس یکی از کلیساهای ارامنهٔ کاتولیک است و نام آن برگرفته از اسم یکی از حواریون عیسی به‌نام یوحنا که ارامنه به آن «هوانس» می‌گویند، گرفته شده‌است. این کلیسا در داخل شهر مراغه واقع شده و تنها کلیسای موجود در این شهر است. کلیسای هوانس مراغه در دوران حکومت ایلخانان مغول از موقعیت خاصی برخوردار بوده‌است؛ ولی در زمان حاضر این کلیسا به‌دلیل مهاجرت ارامنه به تهران و شهرهای دیگر، عملاً بدون استفاده باقی مانده‌است.
کلیسای هوانس شامل سه بخش محل اسکان اسقف اعظم، مدرسه و روشن‌کردن شمع وعود است که برخلاف عرف رایج در کلیساسازی، دارای پلان مربع القاعده می‌باشد. مدخل این کلیسا در ضلع غربی و ورود به داخل آن از طریق درگاه زیر تاق گنبدی صورت می‌گیرد. سردر ورودی کلیسا دارای گنبد رک هرمی با روکش شیروانی است و ناقوس کلیسا نیز در این محل واقع شده‌است. در بنای این کلیسا آجر بکار رفته است. درون کلیسا به سه بخش تقسیم شده است که هر یک دارای گنبدی مجزا هستند. در سمت غربی بنا ورودی اصلی کلیسا همراه با برج ناقوسخانه قرار دارد که مرتفع ترین ساق گنبد بین سه گنبد کلیسا را دارد. ناقوسخانه از داخل دارای پلانی مربع شکل و از خارج پلان ستاره شکل با 8 پر با 8 نورگیر در بالای آن است . جهت دسترسی به برج کلیسا دو ردیف پلکان در دو سمت برج ساخته شده است. در قسمت میانی بنا صحن اصلی کلیسا قرار دارد که خود از دو مربعهای مجزا تشکیل یافته است. در مربع اول (مربع غربی) یک ورودی در سمت جنوب و دو پنجره در قسمت فوقانی آن قرار دارد و در قسمت مربع دوم گنبدی مخروطی شکل با چهار نورگیر و شش پنجره نما از داخل تعبیه شده است . ارتفاع ساق این قسمت از بنا کمتر از ساق گنبد ناقوس خانه است. سطح داخلی گنبد که با آجر بنا شده است دارای تزئینات زیبا و منحصر بفرد است. در این قسمت نیز یک پنجره به سمت شمال و یک پنجره به سمت جنوب تعبیه شده است. در شرق بنا محراب کلیسا قرار دارد که دارای گنبدی 8 ضلعی با کوتاه ترین ساق در بین سه گنبد کلیسا بوده و در قسمت پائین دیوارهای داخلی محراب تزئیناتی بصورت طاقچه نما و در بالای محراب در دو سمت جنوبی و شمالی دارای پنجره میباشد. دیوارهای خارجی کلیسا دارای قاب بندیهایی است که بر زیبایی بنا افزوده است.






منبع:irandeserts
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
کلیسای هوانس مقدس، مراغه

کلیسای هوانس مقدس، مراغه

بنای اولیه این کلیسا که توسط ارامنه ساکن مراغه، در آذربایجان شرقی، در دوره ایلخانیان ساخته شده بود، در قرون بعد ویران گردیده و سپس در قرن هجدهم میلادی مجددا تجدید بنا شده است. کلیسا که با سنگ لاشه، آجر و خشت ساخته شده است و کلیه دیوارهای آن با گچ پوشانده شده اند، دارای پلانی است به سبک بازیلیک مستطیل شکل، در جهت شرق به غرب با ابعاد 18.5 در 12.5 متر که سقف چوبی آن بر روی سه جفت ستون چوبی تکیه دارد. ورودی اصلی کلیسا در سمت غربی بنا قرار دارد که در جلوی آن برج ناقوس خانه قرار گرفته است. کلیسا دارای دو ورودی کوچک نیز در سمت شمال و جنوب بنا است . محراب کلیسا در سمت شرق کلیسا قرار دارد که بصورت مربعی شکل بوده و در دو سوی آن دو اطاقک چهارگوش قرار دارد. کلیسا و ساختمانهای اطراف آن در سال 1378 شمسی مرمت گردیده اند.




منبع:irandeserts
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
کلیسای هوانس مقدس، ارومیه

کلیسای هوانس مقدس، ارومیه

به فاصلۀ حدود 35 کیلومتری شمال شرق شهرستان ارومیه روستای کوچک قرهقیز واقع شده. این روستا از توابع دهستان نازلوی شهرستان ارومیه است و در طول جغرافیایی َ09 و ْْ45 و عرض جغرافیایی 45 و ْْ37 قرارگرفته و ارتفاع آن از سطح دریا 1288 متر است.روستا در دشتی معتدل و نیمه خشک در سیزده کیلومتری شمال شرقی نوشین شهر واقع شده و حدود یازده خانوار ترک و ارمنی در آن ساکن هستندکه اکثر آنها به کار کشاورزی، باغداری و دامداری اشتغال دارند. این روستا دارای جادهای شوسه است که کلیسای تاریخی هوهانس مقدس در حاشیۀ جنوبی و ابتدای روستا در ضلع غربی این جاده واقع شده است.

تاریخچه

بر سردر ورودی کلیسا کتیبهای نصب بوده که امروزه به غارت رفته و از متن آن اطلاعی دقیق در دست نیست. در مورد تاریخ دقیق ساخت و نام بانی آن نیز مدرکی مستند و مستدل در دست نداریم. محققان ایتالیاییای که در مورد این کلیسا تحقیق کردهاند تاریخ احتمالی ساخت آن را قرن هفدهم میلادی دانستهاند. شباهت نقشهها و مصالح به کار رفته در ساخت این بنا با کلیساهای حضرت مریم نخجوان تپه، سورپ سارکیس سپورغان و... نیز استفاده از سر ستونهای چوبی به شیوۀ ایونیک و دوریک، که خصیصۀ عمدۀ اکثر کلیساهای قرن هفدهم و هجدهم در این منطقه است، این نظریه را قوت میبخشد. گذشت زمان، بیتوجهی و مهاجرت ارمنیان کلیسا را به حالت متروکه در آورده و به تدریج، تخریبهایی در آن صورت گرفته به طوری که امروزه بخشی از دیوار شمالی و محل اتاق جانبی و قسمتهایی از پوشش سقف آن نیز از بین رفتهاست.

پیشینه و تحقیقات

مدارک مکتوب موجود دربارۀ این کلیسا محدود به اشارات دانشکدۀ پلی تکنیک دانشگاه میلان ایتالیا، در چهارچوب مطالعه بر روی معماری مذهبی ارمنیان ایران، به نام این بنا، موقعیت مکانی، تاریخ احتمالی ساخت، نوع پوشش سقف و وضعیت کنونی آن است. مدارک مرسوم این کلیسا تاکنون منتشر نشده است.

توصیف کلی بنا


کلیسای هوهانس مقدس قرهقیز مشتمل بر تالاری است منفرد و مستطیل شکل به مساحت حدود 102 مترمربع در ضلع جنوبی و ابتدای ورودی روستای قرهقیز. در حاشیۀ کلیسا، درختان زیادی ریشه دواندهاند که باعث تخریبهایی در بنا شدهاند. این کلیسا از چهار طرف به فضای باز منتهی میشود. مصالح کلیسا با سنگ و خشت به منزلۀ مصالح اصلی و گچ و چوب به منزلۀ مصالح فرعی بنا شده است.

نقشه

کلیسـای هوهـانس مقدس قرهقیـز مشتمل بر نمازخانهای است مستطیل شکل با ابعاد 12 × 5/8 متر. این کلیسا محور اصلی شرقی ـ غربی دارد و انتظام اجزا و عناصر بر اساس انطباق با جهت محراب صورت گرفته است. سطح کلیسا اندکی پایینتر از زمینهای اطراف قرار گرفته و دارای یک ورودی اصلی در ضلع جنوبی است. این کلیسا نیز به شیوۀ بازیلیک تک ناوی و ستون دار بنا شده و در فضای داخلی آن چهار ستون چوبی سنگینی سقف را تحمل میکنند. محراب کلیسا در انتهای ضلع شرقی و بالاتر از سایر نقاط قرار گرفته و ورود به آن از طریق دو پله، که آنها را به صورت قرینه در دو جناح محراب ساختهاند، امکانپذیر میشود. محراب مستطیل شکل است و در جناح شمالی و جنوبی آن دو طاقچۀ کوچک برای نگهداری اشیاء تعبیه شده است. همچون بیشتر کلیساهای ایران این کلیسا نیز دارای دو اتاق جانبی در دو جناح محراب است که معمولاً در اتاق جانبی شمالی لباسهای کشیشان و در اتاق جانبی جنوبی، وسایل مورد نیاز در مراسم مذهبی نگهداری میشود. به لحاظ کارکردی در این کلیسا نیز سه بخش محل عوام، محل سرودخوانان و محراب وجود دارد و تفکیک این سه قسمت با ایجاد اختلاف سطح مابین آنها صورت گرفته است به طوری که محل سرودخوانان، که از اواسط بخش میانی آغاز میشود، بالاتر از سطح محل عوام و سطح محراب بالاتر از سطح محل سرودخوانان قرار گرفته است اما تفکیک دقیق این حریمها به لحاظ تخریبهای صورت گرفته در فضای داخلی میسر نیست. در این کلیسا برای پوشش سقف از دو روش استفاده کردهاند. پوشش قسمت اعظم کلیسا، که محل عوام، محل سرودخوانان و اتاقهای جانبی را شامل میشود، به صورت مسطح و چوبی است. در این بخشها، سنگینی سقف به چهار ستون چوبی و دیوارهای شمالی و جنوبی منتقل میشود. به دلیل تخریب بخشی از دیوار جنوبی، که محل اتکای تیرکهای افقی سقف است، ستون دیگری نیز برای استحکام بخشی به این قسمت افزودهاند. پوشش بخش دیگر کلیسا، که شامل سقف محراب است به صورت گنبدی اجرا شده بدین معنا که با استفاده از خشتهایی به ابعاد 10×10×20 سانتیمتر و چهار سکنج چوبی پایۀ مربع را به دایره تبدیل کرده و بر مجموع آنها گنبد عرقچین کوچکی ایجاد کردهاند.

نماهای خارجی

نمای خارجی دیوار کلیسا ساده و فاقد تزیینی خاص است. نمای خارجی دیوار جنوبی کلیسا و محل ورودی پوشش کاهگل دارد و برای افزودن به روشنایی داخل کلیسا دو نورگیر کوچک در این دیوار تعبیه کردهاند. نمای ورودی اصلی شامل درگاهی کوتاه و کم ارتفاع با طاقی تخت به پهنای یک متر است که بر بالای آن اثر کتیبهای سنگی به جای مانده و متأسفانه خود کتیبه به غارت رفته است. نمای خارجی دیوار شرقی کلیسا نیز دارای سه نورگیر است و با کاهگل پوشیده شده. بخشی از دیوار شمالی کلیسا در محل اتاق جانبی تخریب شده است. این بخش را هم با کاهگل اندود کردهاند. نمای خارجی دیوار غربی نیز پوشش کاهگل دارد و در این ضلع یک نورگیر هم تعبیه شده است.

نماهای داخلی

دیوارهای داخلی کلیسا نمای تزیین شده ندارند و تا ارتفاع یک متر از سطح با ازارۀ سیمانی پوشیده شدهاند. بخش فوقانی کلیسا را نیز با کاهگل اندود کرده و بر روی آن قشر ضخیمی از گچ کشیدهاند. در این بخش، تزیین خاصی دیده نمیشود. فقط دو طاقچۀ تزیینی به صورت قرینه در دیوار شمالی و جنوبی و دو طاقچه نیز در دیوار غربی تعبیه کردهاند. یـکی از ستونهـای چوبی به کار رفته در کلیسا به صورت هشت ضلعی تراش خورده ساخته شده و مابقی شکلی استوانهای با قطر هفتاد سانتیمتر دارند. در ساخت سرستونهای چوبی از دو شیوۀ دوریک و ایونیک استفاده شده است. بدین معنا که دو ستون دارای سرستون ایونیک و یک ستون دارای سرستون دوریک است. ستون دیگر نیز سرستون ندارد. تزیینات بخش محراب شامل دو طاقچۀ کوچک تزیینی است که به صورت قرینه در دیوارهای شمالی و جنوبی آن تعبیه شده. بر فراز محراب نیز قوس رومی بلندی با قطر دهانۀ 90/1متر جدا کنندۀ این بخش از سایر بخشهاست. امروزه این کلیسا متروک شده و مورد استفاده قرار نمیگیرد. درون کلیسا گودال بزرگی به عمق حدود سه متر به دست قاچاقچیان ایجاد شده و فضای داخلی آن مملو از شن و سنگهای ناشی از تخریب است. کلیسا نیازی مبرم به مرمت دارد و چنانچه در انجام این کار اهمال شود تا آیندهای نه چندان دور دیگر اثری از آن بر جای نخواهد ماند.



منبع:irandeserts
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
کلیسای هفتوان، سلماس

کلیسای هفتوان، سلماس

کلیسای هفتوان مربوط به اواخر دوره صفوی است و در شهرستان سلماس، روستای هفتوان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۸۴۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این كلیسا به امر شاه عباس صفوی احداث شد. این کلیسا در سه کیلومتری جنوب شهر سلماس در روستای "هفتوان" قرار دارد. این بنا در اثر زلزله سال ۱۹۳۰ میلادی خسارات سنگینی دید و پس از آن بازسازی شد. بنا تماما" از سنگ های سیاه آذرین تراشدار و با دقت خاصی کار شده است. گنبد مرکزی آن به صورت هرم دوازده ترک بوده و بنا بر روی چهار ستون سنگی قرار گرفته است. در جبهه ورودی بنا چندین کتیبه به خط ارمنی در دیوار کار گذاشته شده که بنای اولیه آن را به قرن ۱۳ و ۱۴ میلادی می‌رساند. در محوطه کلیسا تعداد زیادی قبر با کتیبه هایی به زبان ارمنی و نقوش مذهبی دیده می شود که مربوط به اسقف های آن زمان است.



منبع:irandeserts
 

Ashkan-kamrani

عضو جدید
کلیسای کانتور قزوین+عکس

کلیسای کانتور قزوین+عکس

کلیسای کانتور ، کلیسای کوچکی است اما همانند دیگر کلیساها دارای طرحی چلیپایی بوده و محراب آن، رو به شرق است.

کلیسای کانتور معروف به برج ناقوس مجموعه‌ای است که در زمان اشغال ایران در جنگ جهانی دوم بدست روس‌‌ها در شهر قزوین ساخته شد.
در دوره مشروطه، محوطه‌ای به نام کانتور در اختیار روس‌های تزاری قرار داشت که دفاتر اداری خود را در آن مستقر کرده بودند. کلیسای کانتور در داخل این محوطه توسط شرکت راه‌سازی روس ها بنا شد.
ورودی کلیسا درضلع باختری آن قرار دارد و شامل فضای ورودی با سقف شیبدار و درب ورودی است. پس از ورودی، پیش فضای هال قرار دارد که بالای آن برج ناقوس کلیسا با ارتفاع حدود ۱۱ متر به چشم می‌خورد.
هال، شامل نمازخانه و محراب قرار دارد و در دو طرف آن، دو فضای مستطیل شکل طراحی شده است. فضای محراب به شکل نیم دایره است و بر فراز آن گنبدی قرار گرفته است. فضای نمازخانه دارای گنبد و فضاهای جانبی آن دارای پوشش تخت است. در نمای خارجی این کلیسا، ستون‌های تزیینی زیبایی به چشم می‌خورد.
این کلیسا به دلیل پلان چند ضلعی نامنظم، نمای آجری قرمز به همراه آجر لعابدار و نوآوری در فرم های تزئینی هندسی معماری کاملا متفاوتی با سایر بناهای استان قزوین دارد.

در ورودی کلیسا پس از عبور از ایوان کوچکی که نیم متر از سطح زمین بالاتر است؛ با قوسی هلالی از جانب غرب باز شده و به سالن اصلی و دو اتاق کوچک در شمال و جنوب آن می‌پیوندد که هر کدام با پنجره‌های نعل اسبی به بیرون ارتباط دارند.
در محوطه این کلیسا دو مقبره قرار دارد که یکی متعلق به یک خلبان روسی است که بر اثر سقوط هواپیمایش در طول جنگ جهانی اول کشته شد و دیگری متعلق به یک مهندس راه‌سازی روسی می‌باشد.




لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/7533/کلیسای-کانتور-قزوین/
 

Ashkan-kamrani

عضو جدید
کلیسای تاتووس مقدس آذربایجان‌غربی+عکس

کلیسای تاتووس مقدس آذربایجان‌غربی+عکس

قره کلیسا از بناهای مذهبی متعلق به ارامنه است که در جنوب ماکو و ۲۰ کیلومتری شمال شرقی چالدران در کنار روستایی به همین نام قرار دارد.

در جنوب شهر ماکو در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی سیه‌چشمه و ۷ کیلومتری شمال راه سیه‌چشمه به قره ضیاءالدین کلیسای تاتووس قرار دارد
به سبب دفن تاتووس یکی از حواریون حضرت عیسی مسیح در این کلیسا، کلیسای تاتووس نزد ارمنیان بسیار مقدس و محترم است.
کلیسای تاتووس یکی از معتبرترین و پر نقش و نگارترین کلیساهای ارمنیان در ایران است که شهرت جهانی دارد. سراسر دیوارهای جنوبی و شمالی و همچنین برج ناقوس کلیسا دارای حجاری‌های منحصر به فرد است، ظرافت، تناسب، زیبایی، و نمادهای به کاربرده شده در نقش برجسته‌های این کلیسا، در نوع خود در جهان مسیحیت بی‌نظیر است.
حجاران هنرمندی که با توشه‌ای سرشار از هنر،‌ تجربه و مهارت، نقش‌برجسته‌های این اثر مذهبی و هنری را به وجود آورده‌اند، دارای چنان ذوق و قریحه بودند که توانستند چنین نقش برجسته‌هایی از خود به یادگار بگذارند و آن را در شمار گنجینه هنر حجاری ایران زمین درآورند و زایران کلیسا را به تحسین وا دارند.
هر سال در فصل تابستان در ماه ژوئیه ارمنیان ایران و برخی از سفیران مسیحی کشورهای خارجی در ایران به زیارت کلیسای تاتووس می‌آیند و در مراسم خاص مذهبی شرکت می‌کنند. در سال ۱۳۸۶ روز ۳۰ تیرماه برابر با ۲۱ ژوئیه روز زیارت کلیسای تاتووس نامگذاری شد.
کلیسای تاتووس در سده هفتم میلادی ساخته شده است. قسمت شرقی کلیسا که با سنگ سیاه ساخته شده بخش کهن کلیسا است.
دولت قاجار خصوصاً عباس میرزا نایب السلطنه در نظر داشتند که محل مرجع تقلید ارمنیان جهان که در اجمیادزین (نزدیک ایروان) بود به کلیسای تاتووس منتقل و این مرکز را از زیر نفوذ روسیه تزاری و دولت عثمانی خارج سازند تصمیم گرفته شد که با افزودن مجموعه بنایی به کلیسای کهن، کلیسای تاتووس را وسعت داده و آن را شبیه کلیسای اجمیادزین سازند.
با حمایت مادی و معنوی عباس میرزا، معماران و حجاران به تلاش پرداختند و در ادامه کلیسای کهن در ضلع غربی آن تالاری دیگر که مکمل کلیسای کهن بود ساختند. بنای جدیدالاحداث بزرگتر از بنای کهن کلیسا ولی با همان سبک ساخته شد. دیوارهای خارجی بنای جدید با نقش و نگارهای برجسته؛ روحانیون، قدیسان دین مسیح و گل و بته تزیین شده است.
مورخان و پژوهشگران به سبب اینکه قسمت خاوری این کلیسا با سنگ سیاه ساخته سده، به آن قرا کلیسا یعنی کلیسای سیاه می‌گویند.
تاریخ دقیق بنار کلیسای تاتووس مقدس معلوم نیست؛ پس از کشته شده تاتووس او را در این مکان دفن کردند. به احتمال زیاد این کلیسا در سده ششم میلادی ساخته شده است.
در طول تاریخ، بارها دچار زلزله، غارت و انهدام شده است. حمله چنگیز مغول و جانشینانش، یورش تیمورلنگ و اعقاب او، حمله سپاهیان عثمانی و جنگ های داخلی در آذربایجان همیشه مانعی برای مرمت کلیسای تاتووس بوده است.
در سال ۱۲۳۰ میلادی هنگام حمله چنگیز، قسمت بزرگی از این کلیسا ویران شد. یک بار نیز در زلزله‌ای که در سال ۱۳۱۹ میلادی روی داد، ویران شد.
کلیسای تاتووس یا قره کلیسا دارای ویژگی خاص معماری ارمنی بوده و از نظر حجم و تکنیک یکی از باارزش‌ترین آثار تاریخی کشور محسوب می‌شود.
این بنا از اشتهار جهانی برخوردار بوده و بسیاری از ارامنه داخل و خارج کشور برای انجام مراسم مذهبی به این کلیسا می‌آیند.
تادئوس یا طاطائوس (طاطاوس) یکی از حواریون مسیح است که در سال ۴۰ میلادی به ارمنستان آمد و به تبلیغ مسیحیت پرداخت.
گروه زیادی به آیین مسیح روی آوردند که از آن جمله ساناتروک پادشاه ارمنستان و دخترش ساندخت بود.
ولی سلطان کمی بعد پشیمان شد و به مخالفت با آیین جدید پرداخت و دستور داد تا تادئوس، ساندخت (دخترش) و گروهی دیگر که به مسیحیت گرویده بودند را به قتل برسانند.
در سال ۳۰۲ میلادی، زمان پادشاهی تیرداد از پادشاهان ارمنستان، مسیحیت در این کشور دین رسمی و همگانی شد. مسیحیان ارمنی که خاطره شهادت تادئوس و ساندخت را نسل به نسل حفظ کرده بودند در محل فرار آنان، کلیساهایی بنا کردند که قره کلیسا یکی از آنهاست.
بنا بر عقیده ارامنه کلیسای طاطائوس اولین کلیسایی است که به دستور مبشرین و حواریون مسیح در دنیا ساخته شده است و چون از نظر مذهبی، شهادت را بزرگترین سعادت برای بشر می‌دانند، هر سال در روزهای آخر تیرماه و هفته اول مرداد ماه که مصادف با قتل تادی مقدس و پیروان مسیحی او است در قره کلیسا مراسم خاصی بر پا می‌کنند.
در ۲ کیلومتری شمال غرب کلیسا، بر بلندایی، نمازخانه‌ای وجود دارد که طبق گفته‌ها محل شهادت ساندوخت است.
کلیسای طاطائوس مقدس به شماره ۴۰۵ به تاریخ ۱۱/۱۱/۱۳۳۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
سازمان میراث فرهنگی کشور در سال ۱۳۸۳ اسناد و مدارک کلیساهای: طاطائوس مقدس، استپانوس مقدس و ۳ کلیسای مریم مقدس، گوداک مقدس و چوپان واقع در حریم کلیسای استپانوس و کلیسای مریم مقدس یا دزور دزور را شامل؛ تاریخچه کلیساها، عکس‌های قدیم و جدید آنها، طرح‌های مدیریتی تنظیم شده توسط استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، طرح‌های ساماندهی، مرمتی، امکانات گردشگری و… را برای ثبت در فهرست میراث جهانی به سازمان یونسکو ارسال کرد. [آشنایی با ۱۰ اثر ایرانی ثبت شده در یونسکو]

در سال ۱۳۸۴ به خاطر وجود نواقص در پرونده کلیسای تاتووس، ثبت این کلیسا در فهرست میراث جهانی پذیرفته نشد.
با رفع کاستی‌ها، در سال ۱۳۸۵، مجدداً پرونده کلیساها مورد بررسی سازمان یونسکو قرار گرفت اما به سبب وجود نقص فنی از سوی کمیته سازمان یونسکو رد شد.
پس از تکمیل پرونده در بهمن‌ماه ۱۳۸۵ و ارسال آن به سازمان یونسکو، پرونده کلیسای طاطائوس موفق به اخذ تاییدیه مرحله اول شد. کارشناسان و مشاوران سازمان یونسکو به ایران آمدند و از کلیسا بازدید کردند و نظریه کارشناسان ضمیمه پرونده شد.
سرانجام در تاریخ ۷ ژوئیه سال ۲۰۰۸، مجموعه قره کلیسا، شامل ۳ کلیسای اصلی با نام‌های قره کلیسا یا سنت تادئوس، سنت استپانوس و دزور دزور در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.





لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/7566/کلیسای-تاتووس-مقدس-آذربایجان‌غربی/
 

Similar threads

بالا