آموزش پرورش میگو

[Niima]

مقدمه

گونه‌های میگوی آب شیرین جنس Macrobrachium در سراسر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان پراکنده‌اند. این گونه‌ها در اغلب آبهای شیرین داخلی شامل دریاچه‌ها ، رودخانــه‌ها، باتلاقها ، نهرهای آبیاری ، کانالها و استخرها یافت می‌شوند. اغلب گونه‌ها در مراحل نخستین چرخه زندگیشان به آب لب شور نیاز دارند و بنا بر این در آبهایی یافت می‌شوند که مستقیم یا غیر مستقیم به دریا می‌پیوندند، هر چند بعضی از آنها چرخه زندگیشان را در دریاچه‌های داخلی آب شور یا آب شیرین کامل می‌کنند. بعضی از گونه‌ها ، رودخانه‌هایی با آب شفاف را ترجیح می‌دهند، در حالی که بعضی دیگر در آبهای بسیار گل آلود یافت می‌شوند.

چرخه زندگی

برای رشد ، تمام میگوهای آب شیرین مانند سایر سخت‌ پوستان بطور منظم اسکلت خارجی یا پوسته خود را می‌اندازند. این فرآیند به پوست اندازی موسوم است و با افزایش ناگهانی در اندازه و وزن همراه است. چهار شکل مشخص در چرخه زندگی میگوی آب شیرین وجود دارد: تخم ، لارو ، پست لارو ، و بالغ. این جانوران همه چیز خوارند و جیره غذایی آنها در نهایت شامل حشرات آبزی و لاروهایشان ، جلبکها ، دانه گیاهان ، حبوبات ، بذر و گیاهان ، میوه‌ها ، نرم‌تنان ریز و سخت پوستان ، گوشت ماهی و پس مانده‌های ماهی و سایر جانوران است. به علاوه ممکن است همجنس خوار باشند.
عملیات پرورشی

مدیریت استخر

گیاهان امتداد دیواره‌های استخر ، فرسایش آنها را به حداقل می‌رسانند و زیر خط آب نیز غذا و زیستگاهی برای میگوها فراهم می‌کنند. به هر حال باید توجه داشت که رشد آنها نباید چنان زیاد شود که با برداشت کردن تداخل بوجود آید. از رشد گیاهان ریشه‌دار آبزی و جلبکهای کف‌زی نیز باید با اعمال مدیریتی جلوگیری کرد. استخرهای تازه باید آهک پاشی شوند. در عمل ، کاربرد استاندارد 1000Kg/ha سنگ آهک کشاورزی هر بار پس از تخلیه استخر پرورش میگوی آب شیرین توصیه می‌شود. پس از آهک دهی استخرها بیش از میگودار کردن آنها پر می‌شوند.

کود دهی در کشت میگوی آب شیرین به ندرت لازم می‌شود. در هر حال استخرهای ساخته شده در خاکهای شنی-رسی ممکن است نیاز به کوددهی داشته باشند. اجرا کننده باید در طی مدت پرورش ، مراقب خوب نگه داشتن استخرها باشد. برای جلوگیری از فرسایش دیواره‌ها ، کنترل گیاهان ریشه‌دار آبزی ، تعمیر و نگهداری تجهیزات خروجی و ورودی آب بویژه توریها بـاید مـراقـبت خـاصـی انجام گیرد. گیاهان Elodea و Hydrilla بستر خوبی برای میگوها می‌سازند.

میگودار کردن

پست لاروها را می‌توان بلافاصله پـس از پـر آب شـدن اسـتخرهـا در آنها ریخت . معمولا پست لاروهایی که تنها 4 - 1 هفته سن دارند (پس از دگردیسی) برای میگودار کردن استخرها بکار برده می‌شوند که تا زمان برداشت در آن باقی می‌مانند. به محض ورود پست لاروها به کناره استخر باید دقت شود که در پی شناور کردن کیسه‌های انتقال در استخر به مدت 15 دقیقه قبل از خالی کردن آنها در آب به درجه حرارت استخر عادت داده شوند.

اختلاف PH استخر و کیسه انتقال نیز موجب مرگ و میر می‌شود. میزان میگودار کردن استخر به اندازه بازاری مطلوب و مدیریت استخر ، خصوصا روش برداشت ، بستگی دارد. در جاهایی که اندازه مطلوب برای فروش حدود 70 گرم است و بسیاری از استخرها به علت ذخیره آب فصلی دچار محدودیت فصلی در حدود 8 ماه هستند، پیشنهاد می‌شود میزان میگو 5 پست لارو در متر مربع (5000/ha) باشد.
تغذیه

نوع تغذیه

کشت تجارتی موفق میگوی آب شیرین به غذای مکمل نیاز دارد. نوع این غذا بسیار متنوع است و مواد زیر را دربر دارد: مواد خام جانوری یا گیاهی ، مخلوطهای غذایی تهیه شده در کنار استخر و غذاهای ترکیبی. در بعضی جاها نیز از برنـج و محـصولات فـرعـی بـرنـج به صـورت مـخلوط با غذاهای دیگر استفاده می‌شود.

مقدار تغذیه

تـوصـیه کلی برای مقدار تغذیه روزانه وجود ندارد زیرا این مقدار بستگی به اندازه و تعداد میگوها در استخر ، کیفیت آب و خاصیت غذا دارد. بهترین رهنمود برای مجریان استخر ، تغذیه تا حد تقاضا است. غذا بطور معمول در اطراف محیط استخر در محلهای کم عمق که منطقه خوبی برای تغذیه است پخش می‌شود. در بعضی از مواقع غذا به منطقه تغذیه در چند متری کناره محدود می‌گردد.

در هر دو مورد مجری استخر می‌تواند ببیند چه مقدار غذا مصرف شده است. اگر هیچ غذایی در روز بعد باقی نماند، مقدار غذا باید افزایش یابد. اگر مقدار زیادی غذا بماند، مقدار آن را باید کاهش داد و یا حتی به مدت یک روز قطع کرد. مقدار اولیه غذای پیشنهادی با استفاده از جیره خشک ، همچون غذای ترکیبی جوجه در یک استخر دارای 5 عدد در متر مربع باید در حدود 6/25 Kg/ha در روز باشد.
برداشت

زمان برداشت بستگی به میزان رشد و اندازه بازاری مطلوب و تا حدی تکنیک مدیریت استخر دارد. اصولا در مدیریت استخر میگوی آب شیرین دو روش بسیار رایج وجود دارد. نخست ، تکنیک پرورش دسته‌ای که امکان می‌دهد جانوران تا اندازه بازاری متوسط یا تا هنگام تخلیه استخر به دلایل دیگر (مثلا کمبود آب ، پایین بودن درجه حرارت) رشد کنند، و سپس تمام محصول برداشت می‌شود.

تکنیک دیگر ، پرورش مداوم است به این ترتیب که معمولا یکبار در سال با تراکمی بسیار بیشتر از پرورش دسته‌ای به میگودار کردن استخر می‌پردازند و معمولا پس از 7 - 5 ماه بسته به میزان رشد (درجه حرارت) و اندازه قابل فروش محلی ، جانوران با اندازه بازاری بوسیله پره در فواصل زمانی منظم دست‌چین می‌شوند. استخرها را معمولا به طور کامل هر ماه یکبار و یا نصف استخر را ماهی دو بار برای جلوگیری از گل آلودگی تمام استخر پره کشی می‌کنند.
عملیات پس از برداشت

اغلب میگوهای آب شیرین ، در نزدیکی محل پرورش در یخ یا زنده فروخته می‌شوند. میگوها را نیز می‌توان در تانکهای حمل هوادار به مشتریان عرضه کرد. میگوهای آب شیرین خصوصا در معرض صدمات آنزیمی پس از برداشت و مرگ هستند و بعضی پرورش دهندگان میگوها را در آب یخ فرو می‌کنند و آنها را در آب 65 درجه سانتیگراد به مدت 20 - 15 ثانیه نگه می‌دارند تا سفید شوند و سپس آنها را در یخ به فروشگاه حمل می‌کنند.

بیماریها

بیماریها معمولا عامل ثانوی هستند و از نقص بهداشت تانک ، تعویض غیر کافی آب ، کمیت یا کیفیت غذا ، و اکسیژن محلول در شرایط بد ناشی می‌شوند. تک سلولیهاعفونتهای قارچی لاروها در مواردی مشاهده شده است اما غالبا در پی بهداشتی‌تر کردن غذا و کاهش تراکم لاروها رفع می‌گردد. فورمالین 200 - 250 p.p.m روزانه به مدت 30 دقیقه ، عامل موثری برای درمان بیماریهای ناشی از تک سلولیها و قارچهاست.

بیماری صدفی یا لکه‌های سیاه که بدیهی‌ترین بیماریهای پست لارو و میگوهای در اندازه بازاری هستند از تهاجم باکتریهای تجزیه کننده کیتین ناشی می‌شوند و در بعضی از مواقع با قارچها آلوده می‌گردند. تاری یا سفیدی بافتهای عضلانی که غالبا به طرف دم صورت می‌گیرد، احتمال دارد که واکنشی در برابر استرس باشد.
شایع‌ترین عامل بیماریهای لارو می‌باشند. صیادان

صیادی را اصولا سایر گونه‌های آبزی ، پرندگان ، مارها و انسان انجام می‌دهند. استفاده از تورهای با ارتفاع 60 سانتیمتر با چشمه‌های ریز در اطراف استخرها برای جلوگیری از ورود صیادان مشکل‌آفرین به استخرها مفید است. مشکلات ناشی از هیدروزوآ بویژه به هنگام استفاده از منابع آب سطحی نمایان می‌شود. استفاده از مواد شیمیایی نیز برای مبارزه با هیدروزوآ بکار می‌رود. عمده‌ترین صیادان مشکل آفرین مارها و گربه ماهی رودخانه‌ای هستند. خرچنگهای گرد نیز مشکلاتی را بوجود می‌آورند، بویژه از آن‌رو که سوراخهایی در دیواره استخرها ایجاد می‌کنند. البته می‌توان آنها را با قرار دادن تله‌هایی در دیواره استخرها از بین برد.

 

[scorpion_tur]

آماده سازي استخرهاي پرورش ميگو
مقدمه:
آماده سازي صحيح استخرهاي پرورش ميگو ؛ شرط لازم براي پرورش موفقيت آميز ميگو در آنها مي باشد. آماده سازي شامل عمليات مختلفي است كه بايستي براي استخرهاي پرورشي نوساز وهمچنين بهره برداري شده در دوره قبلي پرورش، انجام پذيرد. هدف از آماده سازي، مهيا نمودن بسترتميز و همچنين ايجاد كيفيت پا يدارومطلوب در آب استخرهاي پرورشي است.

كاهش رسوبات آلي تجمع يافته در استخر:

مواد باقي مانده در كف استخرهاي پرورشي ناشي از پس مانده هاي مواد غذايي و آلي تجمع يافته (در كف استخر) به سامانه پرورشي وتركيب يا بافت خاك استخرمرتبط است . مواد آلي باقيمانده به شكل خاك سياه يا رسوبات سياه رنگ، داراي بوي تند ي هستند كه ناشي از حضور هيدروژن سولفوره در آن است. هيدروژن سولفوره گازي سمي است كه شديدا بر ميگو اثر گذار است بنابراين ، رسوبات را بايستي قبل از ذخيره سازي جمع آوري يا با انجام عملياتي اقدام به تجزيه آنها نمود.

زهكشي ؛ خشك كردن و عمليات پس از آن:

در استخرهايي كه مواد باقي مانده حاصل از پرورش ميگو چندان قابل توجه و چشمگير نيست، مي توان از طريق خشك كردن استخر اقدام به جمع آوري مواد زايد در آن نمود، به طوري كه سطح كف استخر در اثر خشك كردن بايستي ترك ويا اصطلاحا سله بسته وسپس به جمع آوري و خروج مواد باقي مانده از طريق تراشيدن اقدام نمود .
براي استخرهايي كه تجمع موادزايد باقي مانده در كف آنها قابل توجه وزياد باشد با استفاده از وسايل مكانيزه (ماشين آلات ؛بلدوزر) و ابزار مخصوص اقدام به جمع آوري مواد زايد باقي مانده مي نمايند. همچنين بعد از خشك كردن استخرها مي توان با استفاده از وسايلي نظير تراكتورهاي كوچك باغباني ؛ تراكتورهاي ديگر و غيره اقدام به شخم زدن كف استخر به عمق 5 سانتيمتر كرد كه هدف آن نيز افزايش فعاليت هاي ميكروبي طبيعي استخر و انجام عمل اكسيداسيون در آن است .

يكي از معايب شخم زدن در استخرها افزايش مواد جامد معلق در آن پس از آبگيري مي باشد، بنابر اين فشرده سازي خاك كف استخر ( كمپاكت ) بايستي در دستور كار قرار گيرد. علاوه بر آن برداشت خاك كف استخر موجب مي شود كه زهكشي استخر دچار اشكال شود همچنين امتداد طول دوره پرورش نيز موجب افزايش بار مواد الي در كف استخر و نهايتاً نقصان و به هم ريختگي پايداري فاكتورهاي كيفي آب استخر خواهد شد.

بر اثر خشك كردن كف استخر مواد زايد باقي مانده در كف استخر بايد تغيير رنگ داده و به رنگ روشن برگردد و شكل خاك سالم را به خود بگيرد ولي ممكن است مواد آلي در خاك هنوز وجود داشته و مشكلاتي را در دوره بعدي پرورش ايجاد نمايد .

در صورتي كه امكان خشك كردن كف استخر بر اثر آفتاب خوردگي فراهم نباشد از طريق شستشو مي توان اقدام به كاهش بار مواد آالي تجمع يافته در استخر كرد، بنابر اين كار شستشوي استخر بايستي به دقت صورت گيرد تا از نفوذ باقي مانده مواد آلي در داخل خاك ( خاكهاي شني ) جلوگيري شود .

يكي از معايب شستشو ،ورود مواد آلي به محيط زيست طبيعي بوده و از مزاياي اين روش در مناطق با خاكهاي اسيد سولفاته آن است كه در اثر خشك كردن، خروج مواد امكان پذير نبوده و امكان اكسيداسيون در آن نيز فراهم نمي شود كه با روش شستشو، مواد اسيدي به همراه مواد زايد به آساني خارج مي شوند .

توصيه مي شود ميزان pH ، پتانسيل RedOX و ميزان كربن آلي خاك استخر بعد از برداشت محصول و قبل از آبگيري استخر مورد كنترل و اندازه گيري قرار گيرد . براي اين كار در يك استخر يك هكتاري چهار نقطه را مشخص و اقدام به نمونه گيري از اين نقاط مي كنيم . علاوه بر آنها مي توان كيفيت خاك استخر را در همان نقاط اندازه گيري كرد.

تسطيح كف استخر :

در زمان آماده سازي استخرهاي پرورش ميگو كار تسطيح نيز بايستي صورت پذيرد زيرا بر اثر به كار گيري هواده ها در زمان پرورش و همچنين برداشت خاك سياه در زمان آماده سازي ، سطوح ناهموار در سطح استخر ايجاد شده و شيب مناسب استخر را از قسمت ورودي به خروجي به هم زده و در نهايت كار زهكشي استخر و يا تخليه آب در زمان بر اشت محصول دچار اشكال مي شود . بنابر اين لازم است در زمان آماده سازي استخر و قبل از آبگيري و شروع مجدد پرورش، كار تسطيح استخر به منظور كاهش بار مشكلات در زمان برداشت محصول به خوبي صورت گيرد .

تعمير سازه هاي ورودي و خروجي استخر و توريها :

در زمان آماده سازي استخرهاي پرورش ميگو و قبل از آبگيري استخرها براي شروع مجدد سيكل پرورش بايستي سازه هاي ورودي و خروجي استخرها ، توريها ، شاندورها و لوله ها به دقت مورد بررسي قرار گرفته و در صورت نقص در آنها ،اقدام به بازسازي آن نمود . توريهاي مورد استفاده در قسمتهاي ورودي آب نقش مهمي در جلوگيري از ورود موجودات ناخواسته به استخر در زمان آبگيري دارند . بنابر اين لازم است به منظور پيشگيري از ورود شكارچيان و موجودات هرز، توريهاي سالم نصب شده و در زمان آبگيري نيز بايستي به طور مرتب اين توريها تميز شده و از گرفتگي و پارگي شان جلوگيري نمود .

تعمير دايك ها :

در زمان آماده سازي استخر بايستي ديواره هاي استخر به خوبي مورد بررسي قرار گرفته تا در صورت نفوذ و تراوش آب از ديواره ها اقدام به تعمير و اصلاح آن براي جلوگيري از نفوذ آب انجام پذيرد .

پتانسيل يا OX Red :

پتانسيل Redox نشان دهنده تغييرات تدريجي كيفيت خاك مي باشد . بنابر اين كنترل اين عامل قبل از شروع اولين سيكل توليد بايتسي مد نظر قرار گيرد . پتانسيل Red ox به وسيله يك ميله خاص و ويژه و با واحد mv اندازه گيري شده و آن نشان دهند ه آن است كه چه ميزان كيفيت خاك استخر به واسطه تخليه اكسيژني كاسته شده است . ميزان پتانسيل رد اكس در عمق 50 سانتي متري خاك ستخر بايستي بين 400 تا 500 mv باشد. وقتي كه خاك استخر كاهش كيفي پيدا مي كند تجمع خاك سياه به آساني قابل مشاهده و اين عامل به واسطه بوي بد هيدروژن سولفوره مضاعف مي شود .

مواد آلي :
ميزان مواد آلي استخر بايد كمتر از 5/3 در هزار باشد .

آهك پاشي استخر :
آهك پاشي استخر معمولا" پس از تميز كردن كف استخر انجام مي شود . براي اين كار ابتدا استخر را به ميزان خيلي كمي آبگيري و در آن وضعيت مي گذارند . در صورتي كه پ هاش خاك استخر خيلي پايين باشد اين عمل چندين بار تكراروتخليه مي شود بنابراين ميزان مصرف آهك در استخر پس از آخرين شستشو در بين استخر هاي مختلف متفاوت مي باشد . آهك پاشي استخر به منظور ايجاد پ هاش مطلوب براي خاك استخر و قليائيت ان صورت مي گيرد . در زمان خشك كردن استخر ،ميزان مصرف آهك بايستي به حداقل ممكن رسيده و آهك مورد نياز بايستي در طول دوره توليد نيز مورد استفاده قرار گيرد .
در صورت استفاده همگام آهك با كلر، ميزان كارائي هيپوكلريد كلسيم كه براي حذف شكارچي هاي نقب زن ، جلبكهاي رشته اي نامطلوب كف زي نظير لوموت استفاده ميشود، كاهش مي دهد، . لازم است در هنگام آهك پاشي از وسايلي نظير ، پيش بند ، چكمه ، ماسك ، دستكش استفاده كنيم .
هنگامي كه قليائيت و پ هاش آب بالا باشد ( پ هاش بيش از 8 و قليائيت به بيش از 80 ميلي گرم در ليتر ) استفاده از آهك ضروري نيست .
آهك هيدراته، فقط در زماني كه پ هاش خاك استخر كمتر از 5 باشد استفاده شده و لازم است آهك را در تمامي سطوح كف استخرپخش نموده و در نقاطي كه مواد زايد تجمع يافته زياد است ميزان بيشتري در آن نواحي پخش شود .

آهك كشاورزي : ( Caco3 )

آهك كشاورزي مورد استفاده در آبزي پروري بايستي پودري و ميزان كربنات آن بيش از 75 درصد باشد . هدف اصلي استفاده از اين آهك افزايش ظرفيت بافري آب استخر پرورش ميگو مي باشد . براي اطمينان از كيفيت آهك كشاورزي لازم است محلول 10 درصد آن تهيه پ هاش آن مورد سنجش قرار گيرد در صورتي كه پ هاش محلول 10 درصد آماده ،9 باشد آهك خوبي تلقي مي شود .

2- دولوميت ( Mgca(co3 ):

يك نوع ديگر از سنگ آهك است كه علاوه بر كلسيم داراي منيزيوم نيز مي باشد . همانند آهك كشاورزي اين آهك نيز باعث افزايش ظرفيت بافري آب استخر مي شود و محلول آماده10 درصد آن، بايستي داراي پ هاش بين 9تا10 باشد .

آهك هيدراته ( Ca(oH)2 ) :

اين آهك براي افزايش پ هاش خاك استخر استفاده مي شود . ومحلول 10 درصد آن بايستي داراي پ هاش 11 باشد .


ميزان آهك مورد استفاده و توصيه شده در زمان آماده سازي استخر :

پ هاش خاك آهك كشاورزي مورد نياز آهك هيدراته
(كيلوگرم/هكتار) (كيلوگرم/هكتار)
بيش از 6 كمتر از1000 كمتراز 500
بين 5تا6 كمتراز 2000 كمتر از1000
كمتر از 5 كمتراز3000 كمتراز 1500


پ هاش چيست (تعريف پ هاش)

پ هاش خاك يا فعل و انفعاال (كنش و واكنش ) خاك يك شاخصي از اسيديته و يا قلياييت خاك بوده و بصورت واحد پ هاش اندازه گيري مي شود . پ هاش خاك در واقع بصورت منفي لگاريتم غلظت يون هيدروژن تعريف ميشود . مقياس پ هاش از صفر تا 14 مي باشد كه پ هاش 7 ،نقطه خنثي آن مي باشد .


هر چه قدر ميزان يون هيدروژن در خاك افزايش يابد پ هاش خاك كاهش يافته وبه طرف اسيدي مي رود . پ هاش خاك وقتي كه به طرف صفر حركت كند نشان دهنده افزايش اسيديته خاك و هر چه پ هاش از عدد 7 به طرف 14 برود به معناي افزايش قليا ييت يا با زي خا ك استخر مي باشد .

اندازي گيري پ هاش خاك :

اندازه گيري پ هاش خاك بر اساس ويژگي ها و معيارهايي كه به كار گرفته مي شود به آساني قابل اندازه گيري است . دقيق ترين روش اندازه گيري پ هاش خاك استفاده از دستگاه پ هاش متر مي باشد وروش دوم براي اندازه گيري پ هاش خاك كه روشي ساده و آسان ولي بادقت كمتر از روش اول است، استفاده از شاخص هاي رنگي مي باشد .


بسياري از رنگها با افزايش و يا كاهش پ هاش خاك ،تغيير رنگ داده و با اين روش مي توان به برآورد پ هاش خاك اقدام نمود . براي تهيه پ هاش خاك نمونه ها در رنگ آغشته شده و براي مدت چند دقيقه باقي و تغييرات رنگ آن برررسي مي شود . با اين روش مي توان به اهداف مورد نظر دسترسي پيدا كرد . ممكن است پ هاش خاك از يك نقطه به نقطه ديگر تغييرات قابل توجهي داشته باشد . به همين منظور براي تعيين پ هاش خاك استخر ، چندين نقطه در يك استخر انتخاب و نمونه گيري و سپس نمونه ها را جمع آوري و پس از مخلوط و آماده نمودن آن، اقدام به تعيين پ هاش متوسط خاك مي شود .
پ هاش خاك بايستي در نقاط ثابت كف استخر براي مقايسه اطلاعات جمع آوري شده و همچنين ارزيابي كيفيت خاك كف استخر صورت گيرد . براي دو نقطه تعيين شده در سه مقطع ( سطح ، يك سانتي متري عمق ، دو سانتي متري عمق خاك ) پ هاش اندازه گيري مي شود .

كنترل موجودات ناخواسته :

توصيه مي شود كه در استخرها تمام موجودات ناخواسته از جمله ( خرچنگها ، ماهيها ) قبل از آبگيري استخر حذف شوند . براي حذف ناخواسته ها و شكارچيان استخر با استفاده از مواد ذيل مي توان اقدام نمود :


1 - روتنون : اين ماده براي كشتن ماهيها خيلي موثر است ولي قيمت آن بالا مي باشد . ميزان مصرف آن 5/1 تا 2/1 ميلي گرم در ليتر براي حجم كوچك و حجم بالاي آب به ترتيب ميباشد .


2- هيپوكلريد كلسيم 65% :
اين ماده براي كشتن تمام موجودات باقي مانده در چاله ها خيلي موثر است . ميزان مصرف آن 10 تا 300 ميلي گرم در ليتر است و لازم است حجم آب مورداستفاده به درستي برآورد و محاسبه شود .


3- تفاله تخم چاي :
تفاله تخم چاي براي از بين بردن ماهيهاي هرز وارده به آب استخر كاربرد دارد. اين ماده يك هفته قبل از ذخيره سازي بچه ميگو و پس از آبگيري آن استعمال مي شود . ميزان مصرف آن 12 ميلي گرم در ليتر بوده كه پس از تعيين وزن مورد نياز آن را در آب خيسانده و سپس در سرتاسر استخر پخش مي نمايند . اين ماده علاوه بر كشتن ماهي هاي هرز خاصيت غني سازي استخر را نيز دارد .

 

[آیورودا]

انتقال و کشت لارو میگو در استخر

انتقال و کشت لارو میگو در استخر

شیوع بیماریها در میگوهای پرورشی در سالهای اخیر باعث شده که آبزی پروران توجه زیادی به انتخاب لارو نمایند. پس از آماده سازی مناسب استخر و ایجاد شکوفایی، انتخاب لارو خوب و با کیفیت برای دستیابی به موفقیت در تولید نقش حیاتی دارد. بدین منظور آزمایشات استرس و بررسی میکروسکوپی لاروها از ارزش زیادی برخوردار است. انتخاب پست لارو بهترین سن برای ذخیره مستقیم لارو در استخرها مرحله PL -۱۴ تا –۱۸ PL برای میگوی ببری و PL – ۱۰تا PL - ۱۵برای میگوی سفید هندی است. در هچری، اختلاف سایز درمیگوی ببری از ۱۵- PL به بعد در تراکم بالا شروع می شود. اما لاروها در داخل استخرهایی که بزرگترند پرورش می یابند و به صورت یکنواخت رشد می کنند. انتخاب لارو و میزان ذخیره بر اساس انجام آزمایشات استرس لاروها انجام می گیرد، سایر معیارهایی که در نظر گرفته می شود شامل حمل و نقل و سازش. هاپا و تراکم ذخیره در استخرها و درجه بندی کیفی لارو‎ها می‎باشد. آزمایشهای استرس لاروها کاهش شوری و آزمایشات فرمالین دو آزمایش اصلی استرس هستند که برای ارزیابی کیفیت لاروها استفاده می شوند. این آزمایشات در هچریهایی که کیفیت آنها قبل از خریداری تعیین شده انجام می شود. شوری: بررسی شوری مخزن هچری دارای پست لارو باید ابتدای برداشت انجام گیرد. اگر شوری ppt ۳۲ باشد، این آب را با آب درون یک وان پلاستیکی ۲۰ لیتری که دارای شوری ppt۱۲ است مخلوط می‎کنند. بوسیله اختلاط دو نوع آب شور و شیرین، شوری تعدیل می شود (تبدیل به شوری PPt ۲۰). سپس ۱۰۰ عدد لارو از هچری (با شوری ppt ۳۲ )بیرون آورده و به داخل وان پلاستیکی که محتوی آب ppt۱۲ است معرفی می‎شود. تحت شرایط هوادهی بقا و رفتار را با آزمایش استرس ۲ ساعته مطالعه می کنند. اگر درصد بقا ۹۰ درصد و بیشتر باشد، کیفیت لارو خوب گزارش می شود. بقا ۷۰ تا ۸۹ درصد قابل قبول است.لاروهایی که بقا آنها به زیر ۷۰ درصد می رسد ضعیف هستند. فرمالین: انجام آزمایش مشابه دریک مخزن پلاستیکی محتوی ۲۰ لیتر آب حاوی PPM ۲۰۰ فرمالین.تحت هوادهی، بررسی رفتار میگو در آزمایش استرس ۲ ساعته. کیفیت لارو در صورتیکه بقا ۹۵ درصد یا بیشتر بدست آید خوب است، د ر۸۰ تا ۸۹ درصد مناسب و زیر ۸۰ درصد ضعیف است (بعد از مدت زمان ۲ ساعت). روشهای دیگر ۱- داخل روده پست لارو باید کاملاً پر باشد. وجود روده خالی یا روده ای که کاملاً پر نشده است، بدین مفهوم است که لارو خوب تغذیه نشده و آثار بیماری بزودی ظاهر می شود. ۲- در صورتی که نسبت عضلات در وسط ششمین بند شکمی ۴:۱ باشد نشان دهنده این است که لاروها رشد خوبی داشته و سالم هستند. بررسی این مورد با ذره بین دستی انجام می شود. وقتی که با ذره بین دستی یا میکروسکوپ بررسی شدند، لاروها باید شسته شوند و پوسته بدون هیچگونه آلودگی و هیچ آسیبی (نکروز ) درروی پوشش محافظ خارجی باشد. ۳- وقتی که آب دراستخر با نیروی گریز از مرکز می چرخد لاروهای خوب شنا خواهند کرد واز مرکز دور می شوند. به هنگام فرونشست حرکت، لاروهای خوب، به اطراف متمایل شده و به آنجا می چسبندو لاروهای ضعیف د رمرکز روی هم انباشته می شوند. به محض رها شدن به داخل استخرها، لارو های سالم به سمت کف استخر فروخواهند رفت و لاروهای ضعیف در سطح آب باقی خواهند ماند و با جریان آب حرکت می کنند. حمل و نقل و سازش با شرایط جدید لاروها در جعبه های پلاستیکی دوجداره که محتوی ۱ آب و ۲ اکسیژن است قرار می‎گیرند. تعداد لاروها د رجعبه بستگی به اندازه لارو، فاصله، درجه حرارت آب و غیره دارد.تراکم جعبه ها در حدود ۵۰۰ پست لارو در لیتر، در نظر گرفته شده اند که برای زمان مشخصی از حمل و نقل مناسب است. استفاده از تریس (تریس – هایدروکسی متیل آمینو متان ) در PPm ۱۰۰ یا آمونیا ساپرسنت (مواد کاهنده آمونیاک)۲ یا کربن فعال از ۲/۰ تا ۴/۰ گرم در لیتر میزان بقا را در حمل و نقل بهبود می بخشد. به محض ورود پست لارو به محیط پرورشی، آب حامل پست لارو و آب استخر هایی که در آنها ذخیره می شوند از لحاظpH ، شوری و درجه حرارت مورد بررسی قرار می‎گیرند در صورتیکه اختلاف شوری بین دو محیط (محیط حمل و نقل و محیط پرورشی) ppt۵، اختلاف pH ۵/۰ و تفاوت درجه حرارت ۲ درجه سانتی گراد باشد، حدوداً یک ساعت زمان نیاز است تا لاروها به وضعیت جدید عادت کنند. زمانیکه تفاوت زیادی در شوری بین هچری و بیرون محیط پرورشی که لارو ها از آنجا تهیه می شوند(بیشتر از ppt۵ ) رخ دهد،پرورش دهنده به اپراتور هچری اطلاع می دهد تا از سه روز قبل به کاهش شوری درهچری بپردازد.زمان ایده آل برای ذخیره پست لارو بین ساعات ۴ تا ۸ صبح برای روزهای آفتابی و درهر زمانی از روز برای روزهای ابری است. در پرورش نیمه متراکم و متراکم، PL-۱۵ جهت ذخیره سازی بهتر است زیرا سایز لاروها یکنواخت خواهد بود و در نتیجه د راستخر ها رشد یکنواختی خواهند داشت. به محض ورود به محیط پرورشی، ابتدا جعبه‎های محتوی لاروها را به ۴ گروه تقسیم می کنندو سپس به ۴ قسمت استخر انتقال می‎دهند. آنگاه جعبه ها باز می شوند و مقداری از آب استخر به آب داخل جعبه های پلاستیکی اضافه می شود تا جاییکه آب داخل جعبه با آب استخر از لحاظ شوری،PH و درجه حرارت یکنواخت گردد. اکنون پست لاروها آماده معرفی به داخل استخرها هستند. هاپا و ذخیره استخر پس از اینکه پست لاروها به شرایط جدید عادت کردند، ۱۰۰ عدد از آنها شمرده می شوند و به داخل هاپا با اندازه ۲/۱×۱ متر که از قبل داخل استخرها ساخته شده بودند آزاد می شوند. هاپا با مش ۲۴ ساخته شده است که پست لاروها نتوانند فرار کنند. حداقل وجود ۲ هاپا در هر استخر ضروری است. پس از رها سازی ۱۰۰ لارو در هاپا، لارو ها‎ی هم وزن به داخل استخرها رها سازی می شوند. به محض رها سازی، پست لاروها باید به سمت کف استخر حرکت کنند، که این موضوع نشان می دهد که کیفیت پست لاروها و کیفیت آب استخر مناسب است. پست لاروهای ضعیف درسطح شنا می کنند و گاهی نیز به اطراف رانده می‎شوند.میزان بقا در هاپا ۲۴ ساعت بعد از ذخیره سازی بررسی می شود و اگر میانگین بقا ۸۰ درصد یا بالاتر باشد، کیفیت لارو خوب در نظر گرفته می شود. بقا از ۶۰ تا ۷۹ درصد متوسط و کمتر از۶۰ درصد ضعیف می باشد. جایی که بقا زیر ۶۰ درصد است بررسی مشکل است زیرایا کیفیت پست لاروها بد است و یا آب استخرها مناسب نیست .اگر لاروها در۳ یا ۴ استخر درهمان روز ذخیره شده باشند، بقا دراستخرهای دیگر به درک مساله کمک خواهد کرد. اگر بقا درهمه استخرهای ذخیره سازی به طور همزمان پایین باشد،کیفیت پست لاروها ضعیف می باشد. درمواردیکه بقا خوب در یک استخر وجود دارد کیفیت آب بقیه استخرها باید براساس شرایط آن استخر تنظیم شود تا از مرگ و میر بیشتر جلوگیری شود. به علاوه جایی که بقا زیر۶۰ درصد یا حدود ۵۰ درصد است، لاروها از درون هچری‎‎ های دیگر نیز که چنین وضعیتی دارند (۵۰ درصد ذخیره آغازین ) فوراً ذخیره می شوند اگر بقا زیر ۵۰ درصد باشد، آب استخر به طور کامل تخلیه می شود و دوباره ذخیره سازی انجام می گیرد.ذخیره سازی مستقیم لارو در صورتی برای استخرها‎ی نیمه متراکم و متراکم مناسب است که از استرس ناشی از دستکاری زیاد لارو جلوگیری شود. جابجایی زیاد لاروهای بزرگ (۵۰-PL) از نوزادگاه (استخرهای نرسری)، باعث استرس شدید می شود.تولید لارواز تخم در محیط‎های پرورشی کوچک خوب است اما روش گرانی است. تولید لارو در محیط پرورشی به پرورش دهنده کمک می کند که استخرهای پرواری بندی را بدون هیچگونه شتابی آماده سازی کند و بطور دقیق بقا را د راستخر های پروار بندی ارزیابی کند. این مساله پرورش‎دهنده را قادر می سازد تا مقدار جیره غذایی را در سطح درست تنظیم نماید واز افزایش یا کاهش بی رویه غذا که هر دو موجب صدمه می گردد بپرهیزد.در یک استخر جدید حداقل ظرفیت، جهت ذخیره سازی در نظر گرفته می‎شود و اینچنین تا حدودی مشکلات محیط پرورشی حل می شود. معمولاً ظرفیت ذخیره بستگی دارد به: ۱- طبیعت یا محیط طبیعی ۲- نقشه، ساختار و اندازه استخر ۳- وجود امکانات قابل دستر سی در محیط پرورشی (ماشین آلات مانند هواده ها) ۴- تعداد محیط پرورشی در آن ناحیه ۵- تغییرات فصلی در شوری، درجه حرارت و غیره ۶- سایز مورد انتظار برای رشد ۷- تجربه سرپرست میزان کیفیت لاروها به منظور انجام آزمایشات برای تعیین کیفیت لاروها، آنها را درسه گروه بسیار خوب، خوب و ضعیف طبقه بندی می‎کنند.به لاروهایی که دراثر شرایط بد بیرون و آسیب بدنی کیفیت بدی دارند، امتیازی نمی دهیم، زیرا این لاروها باید به روش صحیحی دور ریخته شوند. یک پرورش دهنده می تواند کیفیت لاروها را از روی مقدار تعیین شده اش ارزیابی کند. لاروها تنها وقتی انتخاب می شوند که میزان مرغوبیت آنها بالای ۷۰ باشد.در صورتیکه میزان مرغوبیت لارو ۸۰ درجه و بالاتر و بقا هاپا ۹۰ درصد وبالاتر باشد(بعد از ۲۴ ساعت)، یک پرورش دهنده می تواند به بقا ۷۰ درصد و بالاتر در پایان دوره پرورش برسد. بنابراین کیفیت آب استخر برای بدست آوردن میزان مناسب، بررسی می شود

منبع ...مجله کشاورزی

 

[آیورودا]

آموزش پرورش میگو

گونه‌های میگوی آب شیرین جنس Macrobrachium در سراسر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان پراکنده‌اند. این گونه‌ها در اغلب آبهای شیرین داخلی شامل دریاچه‌ها ، رودخانــه‌ها، باتلاقها ، نهرهای آبیاری ، کانالها و استخرها یافت می‌شوند. اغلب گونه‌ها در مراحل نخستین چرخه زندگیشان به آب لب شور نیاز دارند و بنا بر این در آبهایی یافت می‌شوند که مستقیم یا غیر مستقیم به دریا می‌پیوندند، هر چند بعضی از آنها چرخه زندگیشان را در دریاچه‌های داخلی آب شور یا آب شیرین کامل می‌کنند. بعضی از گونه‌ها ، رودخانه‌هایی با آب شفاف را ترجیح می‌دهند، در حالی که بعضی دیگر در آبهای بسیار گل آلود یافت می‌شوند. ● چرخه زندگی برای رشد ، تمام میگوهای آب شیرین مانند سایر سخت‌ پوستان بطور منظم اسکلت خارجی یا پوسته خود را می‌اندازند. این فرآیند به پوست اندازی موسوم است و با افزایش ناگهانی در اندازه و وزن همراه است. چهار شکل مشخص در چرخه زندگی میگوی آب شیرین وجود دارد: تخم ، لارو ، پست لارو ، و بالغ. این جانوران همه چیز خوارند و جیره غذایی آنها در نهایت شامل حشرات آبزی و لاروهایشان ، جلبکها ، دانه گیاهان ، حبوبات ، بذر و گیاهان ، میوه‌ها ، نرم‌تنان ریز و سخت پوستان ، گوشت ماهی و پس مانده‌های ماهی و سایر جانوران است. به علاوه ممکن است همجنس خوار باشند. ● عملیات پرورشی ▪ مدیریت استخر گیاهان امتداد دیواره‌های استخر ، فرسایش آنها را به حداقل می‌رسانند و زیر خط آب نیز غذا و زیستگاهی برای میگوها فراهم می‌کنند. به هر حال باید توجه داشت که رشد آنها نباید چنان زیاد شود که با برداشت کردن تداخل بوجود آید. از رشد گیاهان ریشه‌دار آبزی و جلبکهای کف‌زی نیز باید با اعمال مدیریتی جلوگیری کرد. استخرهای تازه باید آهک پاشی شوند. در عمل ، کاربرد استاندارد ۱۰۰۰Kg/ha سنگ آهک کشاورزی هر بار پس از تخلیه استخر پرورش میگوی آب شیرین توصیه می‌شود. پس از آهک دهی استخرها بیش از میگودار کردن آنها پر می‌شوند. کود دهی در کشت میگوی آب شیرین به ندرت لازم می‌شود. در هر حال استخرهای ساخته شده در خاکهای شنی-رسی ممکن است نیاز به کوددهی داشته باشند. اجرا کننده باید در طی مدت پرورش ، مراقب خوب نگه داشتن استخرها باشد. برای جلوگیری از فرسایش دیواره‌ها ، کنترل گیاهان ریشه‌دار آبزی ، تعمیر و نگهداری تجهیزات خروجی و ورودی آب بویژه توریها بـاید مـراقـبت خـاصـی انجام گیرد. گیاهان Elodea و Hydrilla بستر خوبی برای میگوها می‌سازند. ● میگودار کردن پست لاروها را می‌توان بلافاصله پـس از پـر آب شـدن اسـتخرهـا در آنها ریخت . معمولا پست لاروهایی که تنها ۴ - ۱ هفته سن دارند (پس از دگردیسی) برای میگودار کردن استخرها بکار برده می‌شوند که تا زمان برداشت در آن باقی می‌مانند. به محض ورود پست لاروها به کناره استخر باید دقت شود که در پی شناور کردن کیسه‌های انتقال در استخر به مدت ۱۵ دقیقه قبل از خالی کردن آنها در آب به درجه حرارت استخر عادت داده شوند. اختلاف PH استخر و کیسه انتقال نیز موجب مرگ و میر می‌شود. میزان میگودار کردن استخر به اندازه بازاری مطلوب و مدیریت استخر ، خصوصا روش برداشت ، بستگی دارد. در جاهایی که اندازه مطلوب برای فروش حدود ۷۰ گرم است و بسیاری از استخرها به علت ذخیره آب فصلی دچار محدودیت فصلی در حدود ۸ ماه هستند، پیشنهاد می‌شود میزان میگو ۵ پست لارو در متر مربع (۵۰۰۰/ha) باشد. ● تغذیه ▪ نوع تغذیه کشت تجارتی موفق میگوی آب شیرین به غذای مکمل نیاز دارد. نوع این غذا بسیار متنوع است و مواد زیر را دربر دارد: مواد خام جانوری یا گیاهی ، مخلوطهای غذایی تهیه شده در کنار استخر و غذاهای ترکیبی. در بعضی جاها نیز از برنـج و محـصولات فـرعـی بـرنـج به صـورت مـخلوط با غذاهای دیگر استفاده می‌شود. ▪ مقدار تغذیه تـوصـیه کلی برای مقدار تغذیه روزانه وجود ندارد زیرا این مقدار بستگی به اندازه و تعداد میگوها در استخر ، کیفیت آب و خاصیت غذا دارد. بهترین رهنمود برای مجریان استخر ، تغذیه تا حد تقاضا است. غذا بطور معمول در اطراف محیط استخر در محلهای کم عمق که منطقه خوبی برای تغذیه است پخش می‌شود. در بعضی از مواقع غذا به منطقه تغذیه در چند متری کناره محدود می‌گردد. در هر دو مورد مجری استخر می‌تواند ببیند چه مقدار غذا مصرف شده است. اگر هیچ غذایی در روز بعد باقی نماند، مقدار غذا باید افزایش یابد. اگر مقدار زیادی غذا بماند، مقدار آن را باید کاهش داد و یا حتی به مدت یک روز قطع کرد. مقدار اولیه غذای پیشنهادی با استفاده از جیره خشک ، همچون غذای ترکیبی جوجه در یک استخر دارای ۵ عدد در متر مربع باید در حدود ۶/۲۵ Kg/ha در روز باشد. ● برداشت زمان برداشت بستگی به میزان رشد و اندازه بازاری مطلوب و تا حدی تکنیک مدیریت استخر دارد. اصولا در مدیریت استخر میگوی آب شیرین دو روش بسیار رایج وجود دارد. نخست ، تکنیک پرورش دسته‌ای که امکان می‌دهد جانوران تا اندازه بازاری متوسط یا تا هنگام تخلیه استخر به دلایل دیگر (مثلا کمبود آب ، پایین بودن درجه حرارت) رشد کنند، و سپس تمام محصول برداشت می‌شود. تکنیک دیگر ، پرورش مداوم است به این ترتیب که معمولا یکبار در سال با تراکمی بسیار بیشتر از پرورش دسته‌ای به میگودار کردن استخر می‌پردازند و معمولا پس از ۷ - ۵ ماه بسته به میزان رشد (درجه حرارت) و اندازه قابل فروش محلی ، جانوران با اندازه بازاری بوسیله پره در فواصل زمانی منظم دست‌چین می‌شوند. استخرها را معمولا به طور کامل هر ماه یکبار و یا نصف استخر را ماهی دو بار برای جلوگیری از گل آلودگی تمام استخر پره کشی می‌کنند. ● عملیات پس از برداشت اغلب میگوهای آب شیرین ، در نزدیکی محل پرورش در یخ یا زنده فروخته می‌شوند. میگوها را نیز می‌توان در تانکهای حمل هوادار به مشتریان عرضه کرد. میگوهای آب شیرین خصوصا در معرض صدمات آنزیمی پس از برداشت و مرگ هستند و بعضی پرورش دهندگان میگوها را در آب یخ فرو می‌کنند و آنها را در آب ۶۵ درجه سانتیگراد به مدت ۲۰ - ۱۵ ثانیه نگه می‌دارند تا سفید شوند و سپس آنها را در یخ به فروشگاه حمل می‌کنند. ● بیماریها بیماریها معمولا عامل ثانوی هستند و از نقص بهداشت تانک ، تعویض غیر کافی آب ، کمیت یا کیفیت غذا ، و اکسیژن محلول در شرایط بد ناشی می‌شوند. تک سلولیها شایع‌ترین عامل بیماریهای لارو می‌باشند. عفونتهای قارچی لاروها در مواردی مشاهده شده است اما غالبا در پی بهداشتی‌تر کردن غذا و کاهش تراکم لاروها رفع می‌گردد. فورمالین ۲۰۰ - ۲۵۰ p.p.m روزانه به مدت ۳۰ دقیقه ، عامل موثری برای درمان بیماریهای ناشی از تک سلولیها و قارچهاست. بیماری صدفی یا لکه‌های سیاه که بدیهی‌ترین بیماریهای پست لارو و میگوهای در اندازه بازاری هستند از تهاجم باکتریهای تجزیه کننده کیتین ناشی می‌شوند و در بعضی از مواقع با قارچها آلوده می‌گردند. تاری یا سفیدی بافتهای عضلانی که غالبا به طرف دم صورت می‌گیرد، احتمال دارد که واکنشی در برابر استرس باشد. ● صیادان صیادی را اصولا سایر گونه‌های آبزی ، پرندگان ، مارها و انسان انجام می‌دهند. استفاده از تورهای با ارتفاع ۶۰ سانتیمتر با چشمه‌های ریز در اطراف استخرها برای جلوگیری از ورود صیادان مشکل‌آفرین به استخرها مفید است. مشکلات ناشی از هیدروزوآ بویژه به هنگام استفاده از منابع آب سطحی نمایان می‌شود. استفاده از مواد شیمیایی نیز برای مبارزه با هیدروزوآ بکار می‌رود. عمده‌ترین صیادان مشکل آفرین مارها و گربه ماهی رودخانه‌ای هستند. خرچنگهای گرد نیز مشکلاتی را بوجود می‌آورند، بویژه از آن‌رو که سوراخهایی در دیواره استخرها ایجاد می‌کنند. البته می‌توان آنها را با قرار دادن تله‌هایی در دیواره استخرها از بین برد.آماده سازی استخرهای پرورش میگو آماده سازی صحیح استخرهای پرورش میگو ؛ شرط لازم برای پرورش موفقیت آمیز میگو در آنها می باشد. آماده سازی شامل عملیات مختلفی است که بایستی برای استخرهای پرورشی نوساز وهمچنین بهره برداری شده در دوره قبلی پرورش، انجام پذیرد. هدف از آماده سازی، مهیا نمودن بسترتمیز و همچنین ایجاد کیفیت پا یدارومطلوب در آب استخرهای پرورشی است.کاهش رسوبات آلی تجمع یافته در استخر:مواد باقی مانده در کف استخرهای پرورشی ناشی از پس مانده های مواد غذایی و آلی تجمع یافته (در کف استخر) به سامانه پرورشی وترکیب یا بافت خاک استخرمرتبط است . مواد آلی باقیمانده به شکل خاک سیاه یا رسوبات سیاه رنگ، دارای بوی تند ی هستند که ناشی از حضور هیدروژن سولفوره در آن است. هیدروژن سولفوره گازی سمی است که شدیدا بر میگو اثر گذار است بنابراین ، رسوبات را بایستی قبل از ذخیره سازی جمع آوری یا با انجام عملیاتی اقدام به تجزیه آنها نمود. زهکشی ؛ خشک کردن و عملیات پس از آن:در استخرهایی که مواد باقی مانده حاصل از پرورش میگو چندان قابل توجه و چشمگیر نیست، می توان از طریق خشک کردن استخر اقدام به جمع آوری مواد زاید در آن نمود، به طوری که سطح کف استخر در اثر خشک کردن بایستی ترک ویا اصطلاحا سله بسته وسپس به جمع آوری و خروج مواد باقی مانده از طریق تراشیدن اقدام نمود .برای استخرهایی که تجمع موادزاید باقی مانده در کف آنها قابل توجه وزیاد باشد با استفاده از وسایل مکانیزه (ماشین آلات ؛بلدوزر) و ابزار مخصوص اقدام به جمع آوری مواد زاید باقی مانده می نمایند. همچنین بعد از خشک کردن استخرها می توان با استفاده از وسایلی نظیر تراکتورهای کوچک باغبانی ؛ تراکتورهای دیگر و غیره اقدام به شخم زدن کف استخر به عمق 5 سانتیمتر کرد که هدف آن نیز افزایش فعالیت های میکروبی طبیعی استخر و انجام عمل اکسیداسیون در آن است .یکی از معایب شخم زدن در استخرها افزایش مواد جامد معلق در آن پس از آبگیری می باشد، بنابر این فشرده سازی خاک کف استخر ( کمپاکت ) بایستی در دستور کار قرار گیرد. علاوه بر آن برداشت خاک کف استخر موجب می شود که زهکشی استخر دچار اشکال شود همچنین امتداد طول دوره پرورش نیز موجب افزایش بار مواد الی در کف استخر و نهایتاً نقصان و به هم ریختگی پایداری فاکتورهای کیفی آب استخر خواهد شد.بر اثر خشک کردن کف استخر مواد زاید باقی مانده در کف استخر باید تغییر رنگ داده و به رنگ روشن برگردد و شکل خاک سالم را به خود بگیرد ولی ممکن است مواد آلی در خاک هنوز وجود داشته و مشکلاتی را در دوره بعدی پرورش ایجاد نماید . در صورتی که امکان خشک کردن کف استخر بر اثر آفتاب خوردگی فراهم نباشد از طریق شستشو می توان اقدام به کاهش بار مواد آالی تجمع یافته در استخر کرد، بنابر این کار شستشوی استخر بایستی به دقت صورت گیرد تا از نفوذ باقی مانده مواد آلی در داخل خاک ( خاکهای شنی ) جلوگیری شود . یکی از معایب شستشو ،ورود مواد آلی به محیط زیست طبیعی بوده و از مزایای این روش در مناطق با خاکهای اسید سولفاته آن است که در اثر خشک کردن، خروج مواد امکان پذیر نبوده و امکان اکسیداسیون در آن نیز فراهم نمی شود که با روش شستشو، مواد اسیدی به همراه مواد زاید به آسانی خارج می شوند . توصیه می شود میزان pH ، پتانسیل RedOX و میزان کربن آلی خاک استخر بعد از برداشت محصول و قبل از آبگیری استخر مورد کنترل و اندازه گیری قرار گیرد . برای این کار در یک استخر یک هکتاری چهار نقطه را مشخص و اقدام به نمونه گیری از این نقاط می کنیم . علاوه بر آنها می توان کیفیت خاک استخر را در همان نقاط اندازه گیری کرد. تسطیح کف استخر : در زمان آماده سازی استخرهای پرورش میگو کار تسطیح نیز بایستی صورت پذیرد زیرا بر اثر به کار گیری هواده ها در زمان پرورش و همچنین برداشت خاک سیاه در زمان آماده سازی ، سطوح ناهموار در سطح استخر ایجاد شده و شیب مناسب استخر را از قسمت ورودی به خروجی به هم زده و در نهایت کار زهکشی استخر و یا تخلیه آب در زمان بر اشت محصول دچار اشکال می شود . بنابر این لازم است در زمان آماده سازی استخر و قبل از آبگیری و شروع مجدد پرورش، کار تسطیح استخر به منظور کاهش بار مشکلات در زمان برداشت محصول به خوبی صورت گیرد . تعمیر سازه های ورودی و خروجی استخر و توریها : در زمان آماده سازی استخرهای پرورش میگو و قبل از آبگیری استخرها برای شروع مجدد سیکل پرورش بایستی سازه های ورودی و خروجی استخرها ، توریها ، شاندورها و لوله ها به دقت مورد بررسی قرار گرفته و در صورت نقص در آنها ،اقدام به بازسازی آن نمود . توریهای مورد استفاده در قسمتهای ورودی آب نقش مهمی در جلوگیری از ورود موجودات ناخواسته به استخر در زمان آبگیری دارند . بنابر این لازم است به منظور پیشگیری از ورود شکارچیان و موجودات هرز، توریهای سالم نصب شده و در زمان آبگیری نیز بایستی به طور مرتب این توریها تمیز شده و از گرفتگی و پارگی شان جلوگیری نمود . تعمیر دایک ها : در زمان آماده سازی استخر بایستی دیواره های استخر به خوبی مورد بررسی قرار گرفته تا در صورت نفوذ و تراوش آب از دیواره ها اقدام به تعمیر و اصلاح آن برای جلوگیری از نفوذ آب انجام پذیرد . پتانسیل یا OX Red : پتانسیل Redox نشان دهنده تغییرات تدریجی کیفیت خاک می باشد . بنابر این کنترل این عامل قبل از شروع اولین سیکل تولید بایتسی مد نظر قرار گیرد . پتانسیل Red ox به وسیله یک میله خاص و ویژه و با واحد mv اندازه گیری شده و آن نشان دهند ه آن است که چه میزان کیفیت خاک استخر به واسطه تخلیه اکسیژنی کاسته شده است . میزان پتانسیل رد اکس در عمق 50 سانتی متری خاک ستخر بایستی بین 400 تا 500 mv باشد. وقتی که خاک استخر کاهش کیفی پیدا می کند تجمع خاک سیاه به آسانی قابل مشاهده و این عامل به واسطه بوی بد هیدروژن سولفوره مضاعف می شود . مواد آلی : میزان مواد آلی استخر باید کمتر از 5/3 در هزار باشد . آهک پاشی استخر :آهک پاشی استخر معمولا" پس از تمیز کردن کف استخر انجام می شود . برای این کار ابتدا استخر را به میزان خیلی کمی آبگیری و در آن وضعیت می گذارند . در صورتی که پ هاش خاک استخر خیلی پایین باشد این عمل چندین بار تکراروتخلیه می شود بنابراین میزان مصرف آهک در استخر پس از آخرین شستشو در بین استخر های مختلف متفاوت می باشد . آهک پاشی استخر به منظور ایجاد پ هاش مطلوب برای خاک استخر و قلیائیت ان صورت می گیرد . در زمان خشک کردن استخر ،میزان مصرف آهک بایستی به حداقل ممکن رسیده و آهک مورد نیاز بایستی در طول دوره تولید نیز مورد استفاده قرار گیرد . در صورت استفاده همگام آهک با کلر، میزان کارائی هیپوکلرید کلسیم که برای حذف شکارچی های نقب زن ، جلبکهای رشته ای نامطلوب کف زی نظیر لوموت استفاده میشود، کاهش می دهد، . لازم است در هنگام آهک پاشی از وسایلی نظیر ، پیش بند ، چکمه ، ماسک ، دستکش استفاده کنیم . هنگامی که قلیائیت و پ هاش آب بالا باشد ( پ هاش بیش از 8 و قلیائیت به بیش از 80 میلی گرم در لیتر ) استفاده از آهک ضروری نیست . آهک هیدراته، فقط در زمانی که پ هاش خاک استخر کمتر از 5 باشد استفاده شده و لازم است آهک را در تمامی سطوح کف استخرپخش نموده و در نقاطی که مواد زاید تجمع یافته زیاد است میزان بیشتری در آن نواحی پخش شود . آهک کشاورزی : ( Caco3 ) آهک کشاورزی مورد استفاده در آبزی پروری بایستی پودری و میزان کربنات آن بیش از 75 درصد باشد . هدف اصلی استفاده از این آهک افزایش ظرفیت بافری آب استخر پرورش میگو می باشد . برای اطمینان از کیفیت آهک کشاورزی لازم است محلول 10 درصد آن تهیه پ هاش آن مورد سنجش قرار گیرد در صورتی که پ هاش محلول 10 درصد آماده ،9 باشد آهک خوبی تلقی می شود . 2- دولومیت ( Mgca(co3 ):یک نوع دیگر از سنگ آهک است که علاوه بر کلسیم دارای منیزیوم نیز می باشد . همانند آهک کشاورزی این آهک نیز باعث افزایش ظرفیت بافری آب استخر می شود و محلول آماده10 درصد آن، بایستی دارای پ هاش بین 9تا10 باشد .آهک هیدراته ( Ca(oH)2 ) :این آهک برای افزایش پ هاش خاک استخر استفاده می شود . ومحلول 10 درصد آن بایستی دارای پ هاش 11 باشد .میزان آهک مورد استفاده و توصیه شده در زمان آماده سازی استخر :پ هاش خاک آهک کشاورزی مورد نیاز آهک هیدراته (کیلوگرم/هکتار) (کیلوگرم/هکتار)بیش از 6 کمتر از1000 کمتراز 500بین 5تا6 کمتراز 2000 کمتر از1000کمتر از 5 کمتراز3000 کمتراز 1500پ هاش چیست (تعریف پ هاش)پ هاش خاک یا فعل و انفعاال (کنش و واکنش ) خاک یک شاخصی از اسیدیته و یا قلیاییت خاک بوده و بصورت واحد پ هاش اندازه گیری می شود . پ هاش خاک در واقع بصورت منفی لگاریتم غلظت یون هیدروژن تعریف میشود . مقیاس پ هاش از صفر تا 14 می باشد که پ هاش 7 ،نقطه خنثی آن می باشد .هر چه قدر میزان یون هیدروژن در خاک افزایش یابد پ هاش خاک کاهش یافته وبه طرف اسیدی می رود . پ هاش خاک وقتی که به طرف صفر حرکت کند نشان دهنده افزایش اسیدیته خاک و هر چه پ هاش از عدد 7 به طرف 14 برود به معنای افزایش قلیا ییت یا با زی خا ک استخر می باشد .اندازی گیری پ هاش خاک :اندازه گیری پ هاش خاک بر اساس ویژگی ها و معیارهایی که به کار گرفته می شود به آسانی قابل اندازه گیری است . دقیق ترین روش اندازه گیری پ هاش خاک استفاده از دستگاه پ هاش متر می باشد وروش دوم برای اندازه گیری پ هاش خاک که روشی ساده و آسان ولی بادقت کمتر از روش اول است، استفاده از شاخص های رنگی می باشد .بسیاری از رنگها با افزایش و یا کاهش پ هاش خاک ،تغییر رنگ داده و با این روش می توان به برآورد پ هاش خاک اقدام نمود . برای تهیه پ هاش خاک نمونه ها در رنگ آغشته شده و برای مدت چند دقیقه باقی و تغییرات رنگ آن برررسی می شود . با این روش می توان به اهداف مورد نظر دسترسی پیدا کرد . ممکن است پ هاش خاک از یک نقطه به نقطه دیگر تغییرات قابل توجهی داشته باشد . به همین منظور برای تعیین پ هاش خاک استخر ، چندین نقطه در یک استخر انتخاب و نمونه گیری و سپس نمونه ها را جمع آوری و پس از مخلوط و آماده نمودن آن، اقدام به تعیین پ هاش متوسط خاک می شود . پ هاش خاک بایستی در نقاط ثابت کف استخر برای مقایسه اطلاعات جمع آوری شده و همچنین ارزیابی کیفیت خاک کف استخر صورت گیرد . برای دو نقطه تعیین شده در سه مقطع ( سطح ، یک سانتی متری عمق ، دو سانتی متری عمق خاک ) پ هاش اندازه گیری می شود . کنترل موجودات ناخواسته : توصیه می شود که در استخرها تمام موجودات ناخواسته از جمله ( خرچنگها ، ماهیها ) قبل از آبگیری استخر حذف شوند . برای حذف ناخواسته ها و شکارچیان استخر با استفاده از مواد ذیل می توان اقدام نمود : 1 - روتنون : این ماده برای کشتن ماهیها خیلی موثر است ولی قیمت آن بالا می باشد . میزان مصرف آن 5/1 تا 2/1 میلی گرم در لیتر برای حجم کوچک و حجم بالای آب به ترتیب میباشد . 2- هیپوکلرید کلسیم 65% : این ماده برای کشتن تمام موجودات باقی مانده در چاله ها خیلی موثر است . میزان مصرف آن 10 تا 300 میلی گرم در لیتر است و لازم است حجم آب مورداستفاده به درستی برآورد و محاسبه شود . 3- تفاله تخم چای : تفاله تخم چای برای از بین بردن ماهیهای هرز وارده به آب استخر کاربرد دارد. این ماده یک هفته قبل از ذخیره سازی بچه میگو و پس از آبگیری آن استعمال می شود . میزان مصرف آن 12 میلی گرم در لیتر بوده که پس از تعیین وزن مورد نیاز آن را در آب خیسانده و سپس در سرتاسر استخر پخش می نمایند . این ماده علاوه بر کشتن ماهی های هرز خاصیت غنی سازی استخر را نیز دارد .منبع :مجله رشد