آشنایی با رشته مهندسی معدن

morteza_420

عضو جدید
مطالعه این بخش برای دانش آموزانی که در شهرها و در کوچه پس کوچه های شهرهای بزرگ فقط ساختمان دیده اند و بس و در دوره دبیرستان شاید برای یکبار هم به در ورودی یک معدن برده نشده اند بسیار عجیب است. نمی توان آنچه را یک معدنچی لمس کرده برای شما به خوبی بیان کرد گرچه همه گرایش های معدن منجر به کار در داخل تونل های تاریک و طولانی معادن نمی شود ولی به هر حال سعی داریم تا پایان کار بعضی از رشته ها را برای شما بیان کنیم.
خیلی مهم است که شما چه نگاهی به این رشته دارید و چگونه این آمادگی را در خود ایجاد کرده اید که رشته معدن را انتخاب می کنید ولی به هر حال بسیاری از مدیران کشور ما موفقیت خود را پس ذخائر عظیم و معادن غنی کشور ما کسب کرده اند. استخراج کانی ها از معادن و تبدیل آنها به فلزات یا مواد ارزشمند دیگر و استفاده از آنها در داخل یا خارج کشور تمامی فرایند این بخش بزرگ اقتصادی است. نمونه برداری های سطحی و نقشه های ماهواره ای در تشخیص ذخایر معادن و یا شناسائی معادن نقش اساسی ایفا می کنند. مهندسی معدن با رشته های زمین شناسی شیمی، جغرافیا ارتباط نزدیک دارد و دانش آمزی که این رشته را انتخاب می کند باید در دروس فیزیک و ریاضی پایه قوی داشته باشد.


درسهای رشته

ردیفنام درس ردیفنام درس 1آبهای زیرزمینی 2آزمایشگاه شیمی عمومی 3آزمایشگاه فیزیک 1 4آزمایشگاه فیزیک 2 5آزمایشگاه مکانیک سنگ 6آمار و احتمالات مهندسی 7اجزاء ماشین 8ارزیابی ذخایر معدنی 9استاتیک 10اصول استخراج معدن 11اقتصاد معدنی12انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن 13بازدید زمین شناسی عمومی 14برداشت زمین شناسی 1 15برداشت زمین شناسی 2 16برنامه نویسی کامپیوتر 17بهداشت معدنی 18تاریخ اسلام 19تجزیه مواد معدنی 20تحقیق در عملیات 21تربیت بدنی 2 22تربیت بدنی 1 23چاه پیمایی 24حفریات معدنی 25دینامیک 26راه و ساختمان 27ریاضی 1 28ریاضی 2 29زبان تخصصی 30زبان خارجی 31زمین شناسی اقتصادی 32زمین شناسی ایران 33زمین شناسی ساختمانی 34زمین شناسی عمومی 35ژئوتکنیک 36ژئوفیزیک اکتشافی 1 37ژئوفیزیک اکتشافی 2 38سنگ شناسی 1 39سنگ شناسی 2 40شیمی عمومی 41شیمی فیزیک 42عملیات نقشه برداری 43فارسی 44فسیل شناسی 45فیزیک 1 46فیزیک 2 47فیزیک 3 48مبانی مهندسی برق 49مبانی کانه آرایی 50متالورژی عمومی 51متون اسلامی (آموزش زبان عربی) 52محاسبات عددی 53مدیریت معدنی 54مصالح ساختمانی 55معادلات دیفرانسیل 56معارف اسلامی 2 57مقاومت مصالح 58منابع نفت و گاز 59منابع و تکنولوژی زغال سنگ 60مینرالوگرافی 61مکانیک سنگ 62مکانیک سیالات 63نقشه برداری عمومی 64نقشه برداری معدنی 65نقشه کشی صنعتی 66کاربرد مواد معدنی 67کاربرد کامپیوتر در معادن 68کارتوگرافی و کاربرد عکسهای هوایی 69کانی شناسی توصیفی 1 70کانی شناسی توصیفی 2 71کانی شناسی نوری

صنعت و بازار کار
در رشته مهندسی معدن، به دلیل غنی بودن خاک کشور از مواد معدنی، زمینه‌های مختلف کاری، به خصوص در مناطق خارج از شهر، فراهم است. در این رشته مهندسان هر دو گرایش با همکاری یکدیگر می‌توانند موفق باشند. مثلاً برای استفاده از یک معدن مس، ابتدا مهندسین اکتشاف با تهیه نقشه و انواع نمونه از خاک و جنس سنگ منطقه، به تعیین دقیق محل معدن می‌پردازند. ضمناً مهندسین اکتشاف، بررسیهای لازم را در زمینه‌هایی همچون اقتصادی بودن بهره برداری از معدن و. . . انجام می‌هند.
سپس مهندسین استخراج با استفاده از فنون آتشباری و حفاری، اقدام به حفر تونل‌های زیر زمینی و استخراج مواد به روشهای مختلف می نمایند. البته در مواردی ممکن است فقط نیاز به استخراج مواد از معادن روباز باشد. با پیشرفتهای علم مهندسی معدن می‌توان با استفاده از نقشه‌های ماهواره‌ای و نمونه برداری های سطحی، پی به وجود معادن و ذخایر موجود در اعماق زمین برد و نسبت به استخراج آنها اقدام کرد.
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

goldston

عضو جدید
سلام دوست عزیز

سلام دوست عزیز

منم کاملا با فکر شما موافقم رشته معدن یه رشته آینده داری در کشور ماست ولی حیف که در جامعه ما آنچنان شناخته شده نیست و مخصوصا خانمها رو که به عنوان مهندس معدن تحویل نمی گیرن.
من که خودم علاقه خاصی به رشته ام دارم و امیدوارم دیدگاه مردم نسبت به ما خانمها در این رشته عوض شه. شاید به جرات می تونم بگم که ما نه تنها هیچی از آقایون کم نداریم بلکه می تونیم پا به پای آقایون در این رشته فعالیت داشته باشیم. باور کنین من که خودم به کارهای صحرایی خیلی علاقه مندم .
نمی دونم نظر شما در این مورد چیه می خوام یه تاپیکی را به عنوان نظر خواهی از دوستان در این زمینه بذارم
 

Omid Taha

عضو جدید
تاریخچه معدن ومعدنکاری

تاریخچه معدن ومعدنکاری

تاریخچه فعالیت های معدنی در جهان ایران
معدنکاری باستانی که در اصطلاع معدنکاران «شدادی» نیز گفته می شود، به طور سنتی در هزاره چهارم قبل از میلاد و احتمالا قبل از آن، در سرزمین ایران انجام می شده است.
از بازمانده های چوب های مورد استفاده برای کوره های ذوب شدادی در چند ناحیه کرمان که مورد آزمایش سن رادیومتری با روش رادیو کربنی قرار گرفته اند، تاریخچه معدنکاری در ایران را حدود پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح محاسبه کرده اند.
دکتر کالدول (Caldwell) که در این زمینه در کرمان بررسی هایی کرده، می نویسد:
«در بین طبقات سفالینی که از طبقات اول و دوم تل ابلیس در کرمان جمع آوری کرده ایم تعدادی از نمونه ها دارای بقایای رنگ مس بودند، این چنین به نظر می رسد که این آثار از بقایای سفالین ذوب فلزات بوده باشند ... پس از بدست آوردن نتایج آزمایشات رادیو کربن، مسلم گردید که این قطعات مربوط به توده های سفالین ذوب فلز بوده و شش هزار سال قدمت دارند ... به نظر می آید منطقه تل ابلیس در کرمان قدیمی ترین محل صنعت ذوب فلز در دنیا بوده است.»
استرابو جغرافیا دان مشهور یونانی رودخانه هیکاتانس در کرمانیا(کرمان) را نام برده که طلای آبرفتی غنی داشته است. وی می نویسد: «در ایران طلا، نقره، مس، آهن، سرب و زرنیخ استخراج می شده و بیشتر از ناحیه کرمان بدست می آمده است.»
هردودت نیز می نویسد:« داریوش نقره را از کامپاد و ریا و کارمانیا بدست می آورده است.»
سابقه فعالیت دانشمندان مسلمان ایران در شناخت کانیها و معادن:
ابن سینا( 428-370 هـ.ق) که در غرب به «اویسینا» معروف است در کتاب شفا فصل پنجم طبیعیات، درباره مواد معدنی بحث مفصلی ارائه می کند. این فصل از کتاب شفا در حدود سال 1200 میلادی توسط آلفرد سارشل به لاتین ترجمه شده و نفوذ گسترده ای در عصر رنسانس از خود به جای گذاشت.
در رشته زمین شناسی و کانی شناسی بیش از شاخه های دیگر علوم توجه ابن سینا به روش های مشاهده و تجربه روشن می شود. او اولین طبقه بندی علمی کانی ها را در کتاب شفا مطرح نمود در این طبقه بندی کانی ها را به چهار دسته زیر تقسیم بندی کرد:
الف ـ سنگها و خاک ها
ب ـ سوختنی ها و ترکیبات گوگردی
پ ـ نمک ها
ت ـ فلزها
رساله ابن سینا درباره کانی ها همراه با آثار علویه ارسطو و کتاب عناصر منصوب به ارسطو، منابع اصلی نظرات زمین شناسی مؤلفان مسیحی دائره معارف صده سیزدهم را تشکیل می داد.
کانی «آویسینیت» در سال 1985 به افتخار ابن سینا، نامگذاری گردید.

منبع: کتاب معادن ایران(فعال و غیرفعال)
 

irmip

عضو جدید
از سوی یک همکار

از سوی یک همکار

ضمن عرض سلام و خسته نباشید خدمت شما

درخصوص پست جالبتون می خواستم بگم که شما تنها مشکل ندارین .آقایون هم گاهی درخصوص تحصیل دراین رشته مشکلاتی دارند. مهمتراز همه اونها اینکه چون ما به خاطر شرایط کاریمون مجبور هستیم گاهاً بیرون از شهر سکونتمون کار کنیم معمولاً خانواده های دخترخانم ها با شرایط کاری ما موافق نیستند و گاهاً مخالفت هایی میشنویم

خوشحال میشم بیشتر با شما به عنوان یک همکار آشنا بشم

محمد یاری
سرپرست وب سایت تخصصی گروه مهندسی معدن دانشگاه آزاد اسلامی واحد سوادکوه
admin@irmip.com
 

irmip

عضو جدید
ضمن عرض سلام و خسته نباشید خدمت شما

درخصوص پست جالبتون می خواستم بگم که شما تنها مشکل ندارین .آقایون هم گاهی درخصوص تحصیل دراین رشته مشکلاتی دارند. مهمتراز همه اونها اینکه چون ما به خاطر شرایط کاریمون مجبور هستیم گاهاً بیرون از شهر سکونتمون کار کنیم معمولاً خانواده های دخترخانم ها با شرایط کاری ما موافق نیستند و گاهاً مخالفت هایی میشنویم

خوشحال میشم بیشتر با شما به عنوان یک همکار آشنا بشم

محمد یاری
سرپرست وب سایت تخصصی گروه مهندسی معدن دانشگاه آزاد اسلامی واحد سوادکوه
admin@irmip.com
 

ali.siama

عضو جدید
سلام به دوستان خوبم
به نظر من مهندسی معدن برای پسر و دختر هاست ، این رشته نیاز به کسی دار که قوی و استوار باشه و صبور و جنسیت اهمیت کمی داره.
این خیلی اشتباه که ما این رشته را در معادن جست وجو کنیم ، در خیلی پروزه های عمرانی از جمله سد سازی ، تونل ، مترو نیاز به مهندسین معدن هست.
دخترا هم نباید ناراحت آینده باشند چون نیاز نیست حتما در خود پروزه و محل اجرا حظور داشت بلکه می تونن در شرکتهای مشاور به اموری مثل طراحی بپردازند.
موفق باشید
علی سیامکی
ali.siamaki@gmail.com
 

majid jafarpoor

عضو جدید
نکات مهم برای دانشجویان معدن

نکات مهم برای دانشجویان معدن

سلام .
من مهندس استخراج معدنم .
باید به عرض همه دوستان و احیانا دانشجویان برسانم که فقط تئوری خوندن هیچ فایده ای نداره .و اینم بدونید بیشتر مالکان معادن ما تو ایران کسانی هستند که هیچ اطلاعات معدنی ندارند .اینم بدونید در بعضی از شرایط کاری در معدن یک کارگر بی سواد می تونه از شما مهندس بیشتر تجربه کاری داشته باشه .پس اگه می تونید کار رو حتما از نزدیک لمس کنید .
اگه سال آخری هستند بیشتر به کار عملی بپردازند . کارآموزی ها رو خیلی جدی بگیرید .
شرایط کار خوبه .به شرطی که اولا رابطت خوب باشه یه پارتی نیازه دوما نباید مامانی باشید باید دل از شهر و دیارتون بزنید .
حقوق بستگی به کار و نوع شرکت داره و البته سابقه کار خیلی مهمه ، به هر حال از 300 هزار تومان هست تا 3 میلیون تومان.
تمام این مطالب تئوری که خوندید فقط 40 درصد مسائله ، 60 در صد دیگه اخلاق و رفتار برخورد با کارگر جماعته که بتونید مدیریت داشته باشی .
همیشه با توکل بر خدا قدم بر دارید حتما موفقیت حاصل خواهد شد .
موفق باشید ..
یا علی .

اصول استخراج معدن
http://osmadan.blogfa.com
 

iraj20

عضو جدید
رشته سختیه
بیشتر معادن خصوصین
پس باید برای کار
اول تجربه
دوم پارتی!!!!
سوم پول
 

agha amir

عضو جدید
سلام به همه معدنیا

سلام به همه معدنیا

با سلام و وقت بخیر اساسیمن امیرحسین هستم دانشجوی ترم آخر ارشد اکتشاف معدندر حال حاضر دارم رو پایان نامم کار می کنم. اگه کسی میتونه در ضمینه روشهای مختلف تولید گندله در معادن گل گهر سیرجان و اردکان یزد کمکم کنه خیلی ممنونش میشم.قربونه همتونsalehi.eng88@gmail.com
 

kazem_sabzevari

عضو جدید
سلام به همه استاد مرتضي فرمودند كسي در اين قسمت مطلب نميده كاملا درسته با توجه به اينكه اين رشته چهارم ييه كه ميخونم و در ضمن دارم يه مقاله تحقيقي در باره جوانان و دانشگاه تهيه ميكنم بايد بگم ظرف يك سال بررسي برام معلو م شده كه جز يه عده كم بقيه مدرك مبخوان كه يا برن خارج يا يه جا كار كنن يه تعداديم ميخوان بشن مهندس اينكه كي بايد تحقيق كنه يا كي بايدبگه از كجا ؟ بماند . اختلاف سر جزييات بين اساتيد قابل قبول اما اختلاف در اصول فقط دانشجو رو يا گيج ميكنه يا فراري ميده . بله اينده اين رشته روشن اما ايا كسي بفكرش هست؟ تا انجا كه معلومه همه دنباله زمان حال هستن كه اين جاي نگراني داره
 

Hans Engineer

عضو جدید
بنده کاملا موافق حضور خانمها در این رشته هستم. زیرا نیاز به قدرت بدنی ندارد که شخص بخواهد با بیل و کلنگ کار کند. تنها بعضی خانواده ها سر اینکه محل کار ممکنه ار محل سکونت دور شود راضی نیستند.
یک سوالی برایم پیش امد مگر رشته معدن تا به الان مردانه نیست ,پس شما چطور معدن خوانده اید؟
 

mehrab 13

عضو جدید
سلام استاد مرتضوی اینو همه میدونند که نابغه یک درصد نبوغ و نودو نه درصد عرق ریختن است پس ربطی به زن و مرد بودنش نداره من اسمم محراب عباسی دانشگاه باهنر کرمان مندسی معدن میخونم خوشحال میشم در مورد مسائل مکانیک سنگی منابع جدیدی معرفی کنی البته در سطح ارشد مرثی
 

madan-uk85

عضو جدید
همه چیز در باره مهندسی معدن - تازه قبولیا ببینن!

همه چیز در باره مهندسی معدن - تازه قبولیا ببینن!

سلام به دو ستان و ام رشته ای های تازه
در مورد مهندسی معدن و کاردانی معدن و دروسش و هر چی که بخواین بدونین تو وبلاگم هست.
مطلب زیاده . به خاطر همین نمیتونم همشو اینجا بیارم . برین خودتون ببینین
www.madan-uk85.blogfa.com
هر چیز دیگه ای هم خواستین بگین . تو قسمت نظر دهید
 

madan-uk85

عضو جدید
آشنایی با رشته مهندسی معدن

معادن سرشار منيزيم، زغال سنگ،‌ مس و آهن هند يكي از دلايل اصلي سيطره انگلستان بر كشور هند بود. دليل هجوم مهاجر نشينان فرانسوي، اسپانيايي،‌ پرتغالي و انگليسي به قاره آمريكا نيز معادن غني طلا،‌ نقره، الماس، مس و زغال سنگ اين قاره بود. سوداگران پرتغالي،‌ هلندي،‌انگليسي و فرانسوي نيز به عشق تصرف معادن طلا و الماس آفريقا به اين قاره روي آوردند و امروزه نيز دانشمندان به اميد دست‌يابي به معادن پربار و فلزات ناياب و گرانبهاي موجود در فضا پروژه‌هاي بسياري را در دست بررسي دارند. اما چرا در گذشته يكي از دغدغه‌هاي اصلي كشورهاي صنعتي،‌ دست‌يابي به معادن غني كشورهاي ديگر بود و چرا امروزه دانشمندان به اميد دست يافتن به ذخاير جديد معدني چشم به فضا دوخته‌اند؟پاسخ اين سؤال را بايد در صنعت جست. چون براي هر فعاليت صنعتي نياز به مواد معدني داريم و به عبارت ديگر مبناي اصلي توليد و توسعه صنعتي، مواد معدني است. موادي كه كشف و استخراج آنها نياز به كارشناساني متخصص دارد و به همين دليل امروزه در بسياري از دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي جهان، رشته‌اي به نام مهندسي معدن وجود دارد. رشته‌اي كه در كشور ما نيز با دو گرايش اكتشاف و استخراج در دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي ارائه مي‌شود.
گرايش‌ اكتشاف‌ معدن‌:مهندس‌ معدن‌ در گرايش‌ اكتشاف‌ پس‌ از كشف‌ معدن‌، نوع‌ و شكل‌ مواد معدني‌ را تعيين‌ كرده‌ و به‌ ارزيابي‌ اقتصادي‌، ميزان‌ ذخيره‌ و همچنين‌ چگونگي‌ استخراج‌ منابع‌ معدني‌ مي‌پردازد. در اين‌ گرايش‌ دانشجويان‌ درباره‌ مكانيك‌ سنگ‌، زمان‌شناسي‌ ساختماني‌، ژئوفيزيك‌ و زمين‌شناسي‌ معدني‌ مطالعه‌ مي‌كنند.
درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل‌ :
دروس‌ مشترك‌ در‌ گرايش‌هاي‌ مختلف‌ مهندسي‌ معدن :رياضي‌، معادلات‌ ديفرانسيل‌، آمار و احتمالات‌ مهندسي‌، برنامه‌نويسي‌ كامپيوتر، فيزيك‌، محاسبات‌ عددي‌، شيمي‌ عمومي‌، نقشه‌كشي‌ صنعتي‌، اجزاء ماشين‌، استاتيك‌، ديناميك‌، مقاومت‌ مصالح‌، مكانيك‌ سيالات،‌ شيمي‌ فيزيك‌، نقشه‌برداري‌ عمومي‌، عمليات‌ نقشه‌برداري‌، زمين‌شناسي‌ عمومي‌، زمين‌شناسي‌ ساختماني‌، زمين‌شناسي‌ اقتصادي‌، مكانيك‌ سنگ‌، اقتصاد معدني‌، كانه‌آرايي‌.
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ اكتشاف‌ معدن :اصول‌ استخراج‌ معدن‌، برداشت‌ زمين‌شناسي‌، كاني‌شناسي‌ توصيفي‌، سنگ‌شناسي‌ ، كارتوگرافي‌ و كاربرد عكس‌هاي‌ هوايي‌، كاني‌شناسي‌ نوري‌، مينرالوگرافي‌، زمين‌شناسي‌ ايران‌، تجزيه‌ مواد معدني‌، ژئوفيزيك‌ اكتشافي‌، حفاري‌ اكتشافي‌، چاه‌پيمايي‌، ژئوشيمي‌ اكتشافي‌، ژئوتكنيك‌، آب‌هاي‌ زيرزميني‌، نقشه‌برداري‌ معدني‌، ارزيابي‌ ذخاير معدني‌.
گرايش‌ استخراج‌ معدن‌:گرايش‌ استخراج‌ شامل‌ عمليات‌ حفاري‌ و آتشباري‌ به‌ منظور خردكردن‌ سنگ‌، بارگيري‌ و باربري‌ و در اغلب‌ اوقات‌ سنگ‌شكني‌ به‌ منظور رساندن‌ ابعاد كان‌سنگ‌ به‌ اندازه‌ مناسب‌ است‌. اين‌ عمليات‌ مي‌تواند در معادن‌ روباز، زيرزميني‌ و در موارد محدودي‌ در دريا انجام‌ گيرد.
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ استخراج‌ معدن‌:مباني‌ مهندسي‌ برق‌، ماشين‌هاي‌ حرارتي‌، كاني‌شناسي‌، سنگ‌شناسي‌، برداشت‌ زمين‌شناسي‌، كارتوگرافي‌ و فتوژئولوژي‌، اصول‌ اكتشاف‌ و ارزيابي‌ ذخاير، بازديد معدن‌، چالزني‌ و آتشباري‌، حفره‌ چاه‌ و تونل‌، ترابري‌ در معادن‌، نگهداري‌ در معادن‌، تهويه‌ در معادن‌، روش‌هاي‌ استخراج‌ روباز، روش‌هاي‌ استخراج‌ زيرزميني‌، نقشه‌برداري‌ معدني‌، آبكشي‌ در معادن‌، كانه‌آرايي‌، خدمات‌ فني‌ در معادن‌، اصول‌ طراحي‌ معادن‌.
توانايي‌هاي‌ لازم‌ :چون‌ بخشي‌ از كار مهندسي‌ معدن‌ مانند نقشه‌برداري‌ در زيرِزمين‌ انجام‌ مي‌شود، دانشجوي‌ اين‌ رشته‌ بايد از نظر جسمي‌ توانايي‌ خوبي‌ داشته‌ و قدرت‌ كار در معدن‌ را كه‌ بيشتر در خارج‌ از شهر و گاه‌ در نقاط‌ دور افتاده‌ قرار دارد، داشته‌ باشد. به‌ همين‌ دليل‌ بيشتر دانشجويان‌ دختر اين‌ رشته‌ ـ به‌ غير از تعداد معدودي‌ از آنها كه‌ در آزمايشگاه‌ها و مراكز طراحي‌ معدن‌ فعاليت‌ مي‌كنند ـ با مشكلات‌ كاري‌ روبرو مي‌شوند. گفتني‌ است‌ رياضي‌ در اين‌ رشته‌ از اهميت‌ زيادي‌ برخوردار است‌ زيرا بدون‌ استفاده‌ از مدل‌هاي‌ رياضي،‌ محاسبات‌ استخراج‌ و اكتشاف‌ معدن‌ را نمي‌توان‌ انجام‌ داد.
موقعيت‌ شغلي‌ در ايران :در حال‌ حاضر ما در بخش‌ معدن‌ بطور متوسط‌ داراي‌ رشد 5/6 درصدي‌ هستيم‌ كه‌ بايد در اين‌ زمينه‌ به‌ رشد 15 درصدي‌ برسيم‌ و براي‌ رسيدن‌ به‌ اين‌ رشد به‌ كارشناسان‌ تكنولوژي‌آفرين‌ بخصوص‌ در زمينه‌ فرآوري‌ نياز مبرم‌ داريم‌. چرا كه‌ راه‌ يافتن‌ به‌ بازارهاي‌ جهاني‌ تنها از طريق‌ كنترل‌ كيفيت‌ و استاندارد كردن‌ محصولات‌ معدني‌ مقدور خواهد بود. امروزه‌ ما نيازمند فارغ‌التحصيلان‌ علاقه‌مند و خلاق‌ مهندسي‌ معدن‌ هستيم‌ تا بتوانيم‌ بدون‌ وابستگي‌ به‌ كارشناسان‌ خارجي،‌ شاهد رونق‌ و افزايش‌ صادرات‌ اين‌ بخش‌ باشيم‌. فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ رشته‌ علاوه‌ بر وزارت‌ معادن‌ و فلزات‌ مي‌توانند در وزارت‌ نفت‌ در زمينه‌ حفاري‌، وزارت‌ نيرو در زمينه‌ آب‌هاي‌ زيرزميني‌، كارگاه‌هاي‌ وزارت‌ راه‌ و ترابري‌ براي‌ حفاري‌ راه‌ها و تونل‌ها، شركت‌ مترو و سازمان‌ انرژي‌ اتمي‌ مشغول‌ به‌ كار شوند.

منبع : www.madan-uk85.blogfa.com
 

madan-uk85

عضو جدید
آشنایی با رشته کاردانی معدن

آشنایی با رشته کاردانی معدن

رشته كاردان فني معدن داراي دو گرايش استخراج معدن و استخراج معادن زغال‌ سنگ است.

گرايش‌ استخراج معدن:با دولتي شدن معادن، كليه معادن كوچكي كه تاكنون بدون رعايت اصول فني و ايمني توسط افراد مورد بهره‎برداري قرار مي‎گرفته‎اند، بايستي توسط دولت يا شركت‎هاي مورد تأييد دولت به ‎صورت صحيح مورد بهره‎برداري قرار گيرند؛ بنابراين براي هر يك از اين معادن، حداقل يك كاردان فني استخراج معادن مورد نياز است؛ افرادي كه دانش لازم را براي استخراج معادن روباز و زيرزميني فرا مي‎گيرند.اين دسته از فارغ‏‎التحصيلان مي‎توانند مسؤوليت استخراج معادن و ساماندهي و رهبري كارگران و كنترل عمليات آتشباري، حفاري معدني ( چاه و تونل و غيره)، باربري و حمل و نقل، تهويه و نگهداري و استخراج مواد معدني در كارگاه استخراج را بر عهده بگيرند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل:
درس‌هاي مشترك بين گرايش‌هاي كاردان فني معدن :رسم فني، اجزاء ماشين و كارگاه، حسابداري مقدماتي ، رياضيات، زمين‎شناسي عمومي، كاني شناسي و سنگ شناسي، قوانين كار وبيمه‎هاي اجتماعي، كار آموزي، پيشروي در معادن، آتشباري در معادن، بارگيري و حمل‎ونقل در معادن، نگهداري در معادن، تهويه در معادن.
دروس تخصصي گرايش استخراج معدن:ايمني و نجات در معادن، روش‎هاي استخراج معادن زيرزميني،‌ اصول استخراج معادن، بهداشت و كمك‎هاي اوليه در معدن، نقشه‎برداري معدني و نقشه‎خواني، كانه آرائي، سرويس و نگهداري ماشين آلات معدني، زبان خارجه فني، برق معادن، استخراج معادن روباز .
گرايش استخراج معادن زغال ‌سنگ:هدف اين گرايش، تربيت كاردان فني براي استخراج و بهره‌برداري اقتصادي در معادن زيرزميني زغال‌سنگ است و دامنه فعاليت آن، شامل باز كردن، آماده‌سازي معادن زغال‌سنگ از مرحله عمليات اكتشافي و معدني تا تحويل زغال‌ به كارخانه تغليظ مي‌شود.فارغ‌التحصيلان اين گرايش مي‌توانند در معادن زغال‌سنگ، مسؤوليت اجراي يك يا چند وظيفه از عمليات معدني نظير چال‌زني، آتشباري، نگهداري، ريل‌كشي، ايمني و نجات،‌تهويه، كارگاه استخراج و غيره را به عهده بگيرند.
دروس تخصصي گرايش استخراج معادن زغال‌سنگ:
بهداشت معدن، ايمني و نجات در معادن، روش‌هاي استخراج، زغال‌شويي، زغال‌سنگ، ماشين‌آلات معدني، برق معادن، زبان خارجه فني، نقشه‌برداري زيرزميني، اصول معدن‌كاري.

منبع : www.madan-uk85.blogfa.com
 

madan-uk85

عضو جدید
تاریخچه معدن و معدن کاری

تاریخچه معدن و معدن کاری

معدنکاری باستانی که در اصطلاع معدنکاران «شدادی» نیز گفته می شود، به طور سنتی در هزاره چهارم قبل از میلاد و احتمالا قبل از آن، در سرزمین ایران انجام می شده است.
از بازمانده های چوب های مورد استفاده برای کوره های ذوب شدادی در چند ناحیه کرمان که مورد آزمایش سن رادیومتری با روش رادیو کربنی قرار گرفته اند، تاریخچه معدنکاری در ایران را حدود پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح محاسبه کرده اند.
دکتر کالدول (Caldwell) که در این زمینه در کرمان بررسی هایی کرده، می نویسد:
«در بین طبقات سفالینی که از طبقات اول و دوم تل ابلیس در کرمان جمع آوری کرده ایم تعدادی از نمونه ها دارای بقایای رنگ مس بودند، این چنین به نظر می رسد که این آثار از بقایای سفالین ذوب فلزات بوده باشند ... پس از بدست آوردن نتایج آزمایشات رادیو کربن، مسلم گردید که این قطعات مربوط به توده های سفالین ذوب فلز بوده و شش هزار سال قدمت دارند ... به نظر می آید منطقه تل ابلیس در کرمان قدیمی ترین محل صنعت ذوب فلز در دنیا بوده است.»
استرابو جغرافیا دان مشهور یونانی رودخانه هیکاتانس در کرمانیا(کرمان) را نام برده که طلای آبرفتی غنی داشته است. وی می نویسد: «در ایران طلا، نقره، مس، آهن، سرب و زرنیخ استخراج می شده و بیشتر از ناحیه کرمان بدست می آمده است.»
هردودت نیز می نویسد:« داریوش نقره را از کامپاد و ریا و کارمانیا بدست می آورده است.»
سابقه فعالیت دانشمندان مسلمان ایران در شناخت کانیها و معادن:
ابن سینا( 428-370 هـ.ق) که در غرب به «اویسینا» معروف است در کتاب شفا فصل پنجم طبیعیات، درباره مواد معدنی بحث مفصلی ارائه می کند. این فصل از کتاب شفا در حدود سال 1200 میلادی توسط آلفرد سارشل به لاتین ترجمه شده و نفوذ گسترده ای در عصر رنسانس از خود به جای گذاشت.
در رشته زمین شناسی و کانی شناسی بیش از شاخه های دیگر علوم توجه ابن سینا به روش های مشاهده و تجربه روشن می شود. او اولین طبقه بندی علمی کانی ها را در کتاب شفا مطرح نمود در این طبقه بندی کانی ها را به چهار دسته زیر تقسیم بندی کرد:
الف ـ سنگها و خاک ها
ب ـ سوختنی ها و ترکیبات گوگردی
پ ـ نمک ها
ت ـ فلزها
رساله ابن سینا درباره کانی ها همراه با آثار علویه ارسطو و کتاب عناصر منصوب به ارسطو، منابع اصلی نظرات زمین شناسی مؤلفان مسیحی دائره معارف صده سیزدهم را تشکیل می داد.
کانی «آویسینیت» در سال 1985 به افتخار ابن سینا، نامگذاری گردید.
www.madan-uk85.blogfa.com
 

hirt

عضو جدید
مشخصات کلی، برنامه آموزشی و سر فصل دروس دوره کارشناسی معدن برای ورودی های 91 به بعد

مشخصات کلی، برنامه آموزشی و سر فصل دروس دوره کارشناسی معدن برای ورودی های 91 به بعد

فایل بسیار گسترده و توضیحات مفصلی دارد. مرور آن را به بچه ها دیگه هم توصیه می کنم. برنامه بسیار بهتر شده - البته به نظر من

لینک دانلود
 

msh303

عضو جدید
چارت جدید مهندسی معدن (برنامه اموزشی جدید مهنسی معدن برای ورودی 91 به بعد)

چارت جدید مهندسی معدن (برنامه اموزشی جدید مهنسی معدن برای ورودی 91 به بعد)

سلام دوستان چارت مهندسی معدن می توان گفت دچار تحول زیادی شده در این چارت درس های مثل کانی شناسی و مقاومت مصالح ونقشه بردای واحدهایشان تغییراتی کرده به عنوان مثال کانی شناسی از 4واحد به 2 واحد که یک واحد از مایشگاه به طور مستقل در کنار هم نیاز شده هم چنین در این چارت بازدید زمین وبازدید معدن در یک واحد با هم ادغام شده اند .
چارت جدید غیر از تغییر تعداد واحد های دروس دارای دروس اصلی جدید وحذف دروس غیر مفید اقدام کرده است به طوری که دروس شیمی فیزیک ماشین های حرارتی و ونقشه برداری وعملیات نقشه برداری فیزیک 3 اجزا ماشین کارگاه 2 ودینامیک ودرس تخصصی ابکشی در معادن حذف شده اند ودر عوض ترمودینامیک ریاضی مهندسی روش وارایه گزارش وتحقیق مهندسی محیط زیست وچند درس از گرایش ها مهندسی معدن به ان اضافه شده اند.
دوستان نظرتون در مورد این تغییرات چیه و اینکه ایا بهبودی در چارت حاصل شده یا خیر؟:redface::confused:;)
 

kotal

عضو جدید
با سلام
من موافق تحصیل خانوم ها در این رشته نیستم ! چرا چون تو این رشته یا کار معدنی پیدا میکنی (مثل کار تو معادن تونل سازی سد سازی یا .. که هم دور از شهر ها هست هم سخت و کثیف) که با شرایط خانوم ها نمیخونه( تشکیل خوانواده و بچه دار شدن) یا کار غیر معدنی و دفتری پیدا میکنی که بهتره از همون اول برن رشته ای که به این کار ها بخوره که اگر هم به این رشته علاقه دارن زمین شناسی بخونن که الان کار مهندسی معدن رو هم میکنن بیشتر به درد خانوم ها میخوره.
علی مهندس اکتشاف معدن (فارق التحصیل 80 )
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
معدن

معدن

معدنکاری، صنعت پیچیده ای است که بر مبنای بسیاری از رشته های صنعتی دیگر بنا شده است و بنابرین مطالعه در مورد چنین صنعتی، مشکلات خاص خود را دارد. مشکل اصلی در این زمینه آن است که معدنکاری، صنعت آشنایی نیست و کمتر کسی است که با جزئیات آن آشنا باشد، حال آنکه در مورد صنایع دیگر این چنین نیست و مثلاَ در مورد رشته عمران، اکثر افراد با سازه های صنعتی آشنا هستند و آنها را دیده اند، از آنجا که این مطلب انتشار یافته در این زمینه است لازم میدانم تا حدودی هم نیز با صنعت معدن آشنا شوید.
در این مطلب ابتدا شرح مبانی معدنکاری می پردازیم تا شما یک دید کلی راجع به صنعت معدنکاری به دست آورید و برای مطالعه مطالب تخصصی تر که انتشار یافته و همچنان نیز بر تعداد آن افزوده می شود آماده شوید


آشنایی:
معدنکاری و کشاورزی صنایع پایه کشور هاست. کشاورزی مواد اولیه خوراکی، پوشاکی و تا حدودی بعضی مصالح ساختمانی را تعمین می کند ولی به کمک معدنکاری، مواد اولیه مورد نیاز صنایع مختلف تامین می شود.

مواد اساسی ساختمان سازی نظیر سنگ های طبیعی، ماسه، رس و مواد اولیه سیمان، با فعالیت های معدنی تامین می شود. تهیه تمام سوخت ها مثل گاز طبیعی، نفت و زغالسنگ، زمینه دیگری از فعالیت های معدنی است. به عنوان نمونه دیگری از کارهای معدنی، میتوان از استخراج گوگرد، زغالسنگ، مواد دیر گداز، طلا، نقره، مس، سرب، روی، آهن و آلومینیوم، که اهمیت آنها در صنایع بر کسی پوشیده نیست، نام برد.


معدن چیست؟
شاید کمتر کسی بتواند معدن را به درستی تعریف کند. در بسیاری موارد در رسانه های گروهی میخوانیم و یا میشنویم که مثلا «یک معدن بزرگ مس کشف شد». واضح است که چنین مطلبی صحیح نیست، زیرا اگر به محلی معدن گفته می شود، بایستی سال ها پیش کشف شده باشد.

به طور کلی برای اینکه یک استعداد بلقوه موجود در طبیعت که به آن کانسار می گوییم به یک معدن تبدیل شود، کانسار است نه معدن. پس از پی جویی و اکتشاف کانسار و آگاهی از اینکه که کانسار در شرایط فنی و اقتصادی موجود قابل بهره برداری است، بایستی معدن طراحی شود. یعنی اینکه ابتدا مشخص شود بهترین راه دست یابی به ماده معدنی چیست. پس از طراحی و انجام حفریات آماده سازی و احداث شبکه معدن، که معمولا چندین سال طول می کشد، آنگاه میتوان محل مورد نظر را معدن نامید.


گذری بر سوابق تاریخ معدنکاری
معدنکاری یکی از قدیمی ترین فعالیت هایی است که توسط بشر اولیه انجام گرفته است از جمله کارهای معدنی قدیمی میتوان جدا کردن طلا از شن های رودخانه، استخراج و ذوب کانی های مس و استفاده از قیر طبیعی را نام برد. اولین کارهای معدنی به صورت ترانشه و حفره های روباز بوده است. بعدها، بشر روش های زیرزمینی را برای استخراج کانسنگ های فلزی به کار برد و تا اعماق ۱۵ تا ۲۰ متری در داخل زمین فرو رفت. ابزاری که برای این حفاری ها مورد استفاده قرار می گرفت، کلنگ هایی بود که با استفاده از سنگ های آتشزنه ساخته می شد بر اساس اطلاعات موجود، اولین فعالیت های معدنی توسط مصریان برای استخراج فیروزه در شبه جزیره سینا در حدود ۳۴۰۰ سال قبل میلاد انجام شده است. تحقیقات تاریخی نشان داده است که در حدود ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، نقره توسط بابری ها استخراج می شده و به عنوان واحد پول به کار میرفته است. در زمان های قدیم قسمت عمده طلا از جنوب سودان استخراج می شده است. برای استخراج طلا، چاه های کوچکی حفر و سپس مخلوط طلا و شن به وسیله ی سینی های چدنی و به روش شست و شو از هم جدا می شده است.

به نظر میرسد که کار استخراج معادن طلا از حدود ۴۰۰۰ سال قبل در این منطقه آزاد شده باشد.اولین آهنی که در صنعت به کار رفته، از نوع سنگ های آسمانی بوده است و با توجه به نادر بودن این سنگ ها، قیمت آهن اولیه از طلا نیز گرانتر بوده است.

فن استخراج آب های زیرزمینی به وسیله قنوات را میتوان جزو اولین کارهای معدنکاری در نظر گرفت که مبتکر آن ایرانیان بوده اند. با توجه به آنکه طول این قنات ها در بعضی از نواحی ایران مرکزی به حدود ۶۰ کیلومتر میرسد، اهمیت این فن بیشتر مشخص می شود. در بسیاری از معادن فعلی ایران، آثار معدنکاری قدیمی دیده می شود که آنها را کارهای شدادی میخوانند. از جمله این معادن میتوان معادن سرب و روی تخلک (حوالی انارک)، معدن سرب آهنگران (حوالی ملایر)، معدن مس عباس آباد (از توابع شاهرود)، معدن سرب و روی ایران کوه (نزدیکی اصفهان) و معدن سرب و روی نمار (حوالی ده نمار از توابع بلده) را نام برد.

با اکتشاف معادن طلا در کالیفرنیا (۱۸۴۸ میلادی)، آفریقای جنوبی (۱۸۷۵ میلادی)، استرالیا (۱۸۸۲ میلادی) و کانادا (۱۸۹۶ میلادی)، صنعت معدن قدم های بزرگی در راه تکامل برداشت، به طوری که امروزه در تمام زمینه ها، از اکتشاف گرفته تا لوازم و وسایل استخراج و کارخانه جات کانه آرایی، یکی از مدرن ترین صنایع به شمار می آید.


تاریخچه معدنکاری در جهان
ارتباط مواد معدنی با رفاه و آسایش بشر آن چنان قدمتی دارد که محققان اعصار فرهنگی بشر را بر اساس مواد معدنی تقسیم بندی کرده اند (این اعصار به ترتیب عبارتند از: عصر حجر تا ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد، عصر برنز از ۴۰۰۰ تا ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد، عصر آهن از ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد تا ۱۷۸۰ میلادی، عصر فولاد از سال ۱۷۸۰ میلادی تا ۱۹۴۵ میلادی و عصر اتم از سال ۱۹۴۵ میلادی)

در بسیاری از مراحل بارز در تاریخ بشری ( از جمله سفر مارکوپولو به چین، کشف دنیای جدید توسط کلمپ، هجوم جویندگان طلا به سرزمین های کالیفرنیا، آفریقای جنوبی، استرالیا آلاسکای کانادا) دست یابی به مواد معدنی به عنوان هدف و مشوق اولیه مطرح بوده است (هارتمن ۱۹۸۷).

معدنکاری به عنوان یکی از قدیمی ترین فعالیت های بشر دارای تاریخچه ای طولانی است. ابزارهای آتش زنه (سنگ چخماق) به همراه اجساد انسان های دوران پارینه سنگی نشان میدهند که بشر در حدود ۴۵۰۰۰۰ سال قبل معدنکاری را شروع کرده است. اولین کارهای معدنی به صورت ترانشه و حفره های روباز بوده است. بعدها بشر روش های زیرزمینی را برای اسنخراج مواد معدنی به کار برد. با شروع عصر حجر با حفر فضاهایی به ارتفاع ۶/۰ تا ۹/۰ متر و عمق بیش از ۹ متر استخراج زیرزمینی را شروع کرد. ابزاری که برای این حفاری ها به کار می رفت، کلنگ هایی بود که با استفاده از سنگ های آتش زنه ساخته می شد (هارتمن ۱۹۸۷).

قدیمی ترین معدن زیرزمینی شناخته شده، یک معدن هماتیت در کشور سوئیس بوده که متعلق به عصر حجر است و اعتقاد بر این است که ۴۰۰۰۰ سال سن داشته باشد.

معدنکاران قدیمی برای کنترل زمین، تهویه، بالابری، روشنایی و کندن سنگ ها از روش های ابتدایی استفاده می کرده اند. بر اساس اطلاعات موجود اولین کارهای معدنی توسط مصریان برای استخراج فیروزه در صحرای سینا پنینسولا در حدود ۳۴۰۰ سال قبل از میلاد انجام شده است.

تحقیقات تاریخی نشان داده است که در حدود ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد، نقره توسط بابلی ها استخراج می شده است و به عنوان واحد پول به کار میرفته است. در زمان قدیم عمده طلا از نوبیا واقع در جنوب سودان استخراج می شده است. برای استخراج طلا، چاه های کوچکی حفر و سپس مخلوط طلا و شن به وسیله سینی های چدنی و به روش شستشو از هم جدا می شده است. به نظر میرسد که کار استخراج معادن طلا از حدود ۴۰۰۰ سال قبل در این منطقه شروع شده باشد

اولین آهنی که در صنعت به کار رفته است از نوع سنگ های آسمانی بوده و با توجه به نادر بودن این سنگ ها، احتمالا قیمت آهن اولیه از طلا نیز گرانتر بوده است. با توجه به مشاهده آثار سرب در خرابه های تِروی که متعلق به ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است، میتوان گفت که این فلز نیز از زمان های خیلی قدیم استخراج می شده است (هارتمن ۱۹۸۷).

در ابتدا بشر از فلزات به شکل طبیعی استفاده می کرد با شروع عصر برنز و آهن، بشر ذوب را کشف کرد و تبدیل مواد معدنی به فلزات را فرا گرفت. فن خرد کردن سنگ ها سابقه بسیار طولانی دارد و در زمان های مختلف روش های گوناگونی برای این منظور به کار میرفته است.

بشر ابتدا با استفاده از استخوان، چوب و سنگ، ماده معدنی را از دل زمین استخراج می کرد. این روش کارآیی چندانی برای سنگ های سخت نداشت مگر آن که شکافی در سنگ وجود داشته باشد و یا درزه هایی در آن ایجاد شود و با گوه گذاری در سنگ بتوان آن را جدا کرده (هارتمن ۱۹۸۷).

با کشف روش آتش افروزی معدن کاران با افروختن آتش فراوان، سنگ ها را داغ می کردند و پس از آن که سنگ ها به اندازه کافی گرم می شدند، به طور ناگهانی آب بر روی آنها می ریختند. سرد شدن ناگهانی سنگ ها باعث ایجاد شکاف های متعدد در سنگ ها می شد و در مرحله بعد به کمک دیلم، قطعات خرد شده سنگ را از هم جدا می کردند این روش در بسیاری از معادن قدیمی به کار میرفته است و در آن زمان، هر معدن به میزان زیادی سوخت برای آتش افروزی نیاز داشت.

بعدها در مصر باستان روش حفر به وسیله گوه برای استخراج سنگ های لازم برای ساختن اهرام ثلاثه به کار رفت. در این روش ابتدا به وسیله قلم و چکش تعدادی چال در سنگ حفر و سپس داخل آن گوه های چوبی خشک فرو می کردند. هنگامی که به تعداد کافی چال پر شده آماده می شد، روی گوه های چوبی آب می ریخته و آنها را مرطوب می کرده اند. در اثر رطوبت حجم چوب ها زیاد می شده و فشار ناشی از این ازدیاد حجم به قدری زیاد بوده که باعث خرد شدن قطعات عظیم سنگ می شده است.

اختراع باروت یک انقلاب ناگهانی در صنعت معدن کاری به وجود آورد. باروت برای اولین بار در سال ۱۶۳۵ میلادی توسط یک مهندس معدن آلمانی در معدن نقره ناسا به کار رفت زیرا در حوالی معدن مزبور هیزم به اندازه کافی برای آتش افروزی موجود نبود. با توجه به نتایج خوبی که از به کارگیری باروت در حفر کارهای معدنی به دست آمده، به کارگیری آن به سرعت در معادن مختلف رایج شد. با وجود این در بعضی معادن تا اواسط قرن نوزدهم هنوز از روش قدیمی آتش افروزی استفاده می شد.

در سال ۱۸۴۶ میلادی یک دانشمند ایتالیایی به نام سوبرو موفق به اختراع نیتروگلیسرین شد. در ابتدای کار برای استفاده از نیتروگلیسرین مشکلاتی وجود داشت. به علت مایع بودن جسم، تنها در چال های سرپایین از آن استفاده می شد، مشکل دیگر نیتروگلیسرین نقطه انجماد بالای آن بود که در دمای ۱۳ درجه سانتیگراد یخ میزد و کاربرد این جسم در حالت یخ زده فوق العاده خطرناک است.

در سال ۱۸۶۷ میلادی آلفرد نوبل سوئدی به قدرت جذب ماده ای به نام گیسلگور (نوعی خاک دیاتومه دار) پی برد و بدین ترتیب با جذب نیتروگلیسرین توسط این جسم، توانست دینامیتی به نام دینامیت گور بسازد. در اثر مخلوط شدن نیتروگلیسرین با خاک دیاتومه دار، قدرت انفجار آن به طرز فاحشی کاهش یافت و این امر موجب اعتراض معدنکاران شد.

در سال ۱۸۷۹ خاک دیاتومه دار با نیتروسلولز تعویض شد و در نتیجه اختلاط این جسم با نیتروگلیسرین، مخلوطی خمیری شکل به دست آمد که قدرت آن دست کمی از نیتروگلیسرین نداشت و در عین حال کاربرد آن بسیار ساده و بدون خطر بود. بعدها با توجه به هدف استفاده از مواد منفجره، ترکیبات مختلفی از دینامیت ها ساخته شد.


تاریخچه معدنکاری در ایران
علم معدنکاری و صنایع وابسته به آن در کشور ما سابقه بس طولانی دارد. وجود آثار فعالیت های معدنی و ذوب فلزات در نواحی مختلف نشان دهنده سابقه طولانی معدن کاری در ایران و شناخت ایرانیان از علوم مربوطه است. صدها نام به جا مانده از روزگاران گذشته مانند آهنگران، کوه زر، زرشوران، کوه سرمه، کوه نقره و طالمسی گواه این مدعاست.

در بسیاری از معادن فعلی ایران آثار معدنکاری قدیمی وجود دارد از جمله این معادن میتوان معادن سرب و روی نخلک در حوالی انارک، معدن مس عباس آباد در حوالی شاهرود، معدن سرب آهنگران در حوالی ملایر، سرب و روی ایران کوه در نزدیکی اصفهان و معدن سرب و روی نمار در حوالی ده نمار از توابع بلده را نام برد.

معدنکاری باستانی که در اصطلاح معدن کاری شدادی نیز گفته می شود، به طور سنتی در هزاره چهارم قبل از میلاد و احتمالا قبل از آن انجام می شده است. بازمانده چوب های مورد استفاده برای کوه های ذوب شدادی در چند ناحیه کرمان آزمایش شده و سن رادیومتری را با روش رادیوکربن ۵۰۰۰ سال قبل تعیین کرده است (امامی ۱۳۷۵).

کوره های قدیمی ذوب فلزات و سرباره های باقی مانده از آنها دلالت بر فعالیت های بی وقفه معدن کاری در مقیاس وسیع در فلات ایران دارد. کوره های ذوب و سرباره های باقی مانده آنها از دامنه رشته کوه های سر به فلک کشیده زاگرس در غرب و البرز در شمال گرفته تا اعماق کویر یزد و دامنه رشته کوه های بلوچستان همراه با سرباره های معدن مس مثل چهل کوره واقع در ناحیه کراوه و معادن متروکه مس بین ناحیه خارستان و بیدستر تفتان گرفته تا کوه های مرکزی ایران دیده می شوند (کیا ۱۳۷۴).

شواهد دیرین شناسی نشان میدهد که شمال و مرکز ایران قدیمی ترین مناطق متالوژنی در دنیای قدیم بوده اند و ساکنان فلات ایران جزو اولین اقوامی بوده اند که به کشف فلز دست یافته اند

معدن کاران ایرانی در استخراج مواد مهارت زیادی داشته اند. دلیل این ادعا وجود شبکه وسیع حفریات زیرزمینی معدن قدیمی فیروزه نیشابور است که طی چند هزار سال به وجود آمده و در بعضی مواقع برای پیشگیری از ریزش آن از ستون ها و داربست هایی استفاده شده است که امروزه مایه ی حیرت اهل فن می باشد (کیا ۱۳۷۴).

آثار سفالینه و سنگینه های کشف شده و در برخی معادن دال بر قدمت صنعت معدن کاری در ایران پیش و پس از اسلام بوده و از طریق این گونه ابزار مشکوفه میتوان تاریخچه معادن را شناسایی و تاریخ دقیق شروع به کار این حرفه را در کشور تعیین کرد. یکی از قدیمی ترین مناطق سکونت در فلات ایران که قدمت آن به هزاره ششم قبل از میلاد میرسد، تپه سیلک بوده است که در ۵ کیلومتری غرب کاشان و سر راه فین قرار دارد. کاوش های تپه سیلک به وسیله یک هیئت فرانسوی به سرپرستی گیرشمن در سال ۱۹۳۳ میلادی انجام شده است که از طرف موزه لوور ماموریت داشته اند. در سیلک بهتر از سایر نقاط ایران میتوان آثار نحوه سکونت انسان های ما قبل تاریخ ایران و نیز سیر تکاملی پیشرفت فرهنگ آنها را مشاهده کرد. در سیلک آثار دوران های مختلف تکامل بشر اولیه کشف شده اند. آثار کشف شده نشان میدهد که کشاورزی اولیه، گله داری و استفاده از فلزات در این محل بیش از سایر نقاط ایران انجام می گرفته است. در سیلک قدیمی ترین آثار مسی متعلق به ۴۱۰۰ سال قبل از میلاد کشف شده است که به روش سرد چکش کاری شده اند. از این واقعیت چنین استنباط می شود که در سیلک گذر از عصر حجر به عصر فلزات در هزاره پنجم پیش از میلاد صورت گرفته است.

عدم کشف کوره های ذوب مس متعلق به آن دوران و همچنین شکل ابزارهای کشف شده موید این نظریه است که ابزار آلات ساخته شده در آن دوران در اثر چکش کاری مس آزاد ساخته شده اند. در سیلک آثار مربوط به عصر مفرغ (اواخر هزاره چهارم تا عصر آهن یعنی تا هزاره دوم قبل از میلاد) از مس و مفرغ از جمله سنجاق، دست بند، قلاب کمر و… کشف شده است (صمصادی مهاجر ۱۳۶۹).

از بررسی آثاری که از تپه زاغه (سگزآباد قزوین) به دست آمده و نیز برداشتی که از نحوه زندگی ساکنان آن منطقه شده است، چنین استنباط می شود که ساکنان آن از نظر دامداری، کشاورزی و زندگی در ساختمان های گلی جزو پیشرفته ترین اقوام فلات ایران بوده اند. زیرا در این منطقه از جمله قدیمی ترین روش های احیای سنگ مس و نیز ذوب و ریخته گری مس، کشف شده است که متعلق به ۴۹۰۰ سال قبل از میلاد می باشد چون آثار کشف شده مبتنی بر وجود کارگاه های متالوزی در سگزآباد، قدیمی تر از آثار پیدا شده در سیلک دیده است لذا احتمال میرود اولین متالوژیست های ایرانی نخستین تجارب عملی خود را در این محل بدست آورده باشند (صمصادی مهاجر ۱۳۶۹).

ناحیه دیگر متالوژی در ایران قدیم، تپه حصار در حوالی دامغان در ۳۶۱ کیلومتری تهران بوده است. ساکنان این منطقه همانند مردم سیلک به ساختن آلات و ابزار مسی مانند خنجر، سنجاق، میخ و میله تسلط داشته اند. ابزارهای مسی کشف شده در این منطقه از مس خالص طبیعی می باشد. همچنین در این منطقه اشیای مفرغی نیز پیدا شده است که متعلق به ۳۶۰۰ تا ۳۲۰۰ سال قبل میلاد می باشند. به استناد آثار کشف شده میتوان این دوره را آغاز عصر مفرغ در ایران به شمارآورد.

در اواسط هزاره چهارم قبل از میلاد، گویا مردم تپه حصار نیز به روش های ذوب و ریخته گری مس در کارگاه های مس گری آشنا بوده اند و لذا احتمالا این منطقه نیز میتواند در زمینه متالوژی جزو پیشرفته ترین نقاط ایران قدیم به شمار آید (صمصادی مهاجر ۱۳۶۹).

همچنین از قدیمی ترین مراکز تولید مس در ایران “تل ابلیس” واقع در ۸۰ کیلومتری جنوب غربی کرمان، “تپه یحیی” واقع در ۲۲۵ کیلومتری جنوب کرمان، خبیص کرمان (شهداد کرمان) واقع در حاشیه غربی کویر لوت و “تل آتشی” در نزدیک بم هستند.

دکتر کالدول که در این زمینه در استان کرمان مطالعاتی انجام داده می نویسد: “در بین قطعات سفالینی که از طبقات اول و دوم تل ابلیس در کرمان جمع آوری کرده ایم، تعدادی از نمونه ها دارای بقایای رنگ مس بوده اند و چنین به نظر میرسید که از بقایای سفالین ذوب فلزات بوده باشند… پس از به دست آوردن نتایج آزمایش های رادیوکربن مشخص شد که این قطعات مربوط به توده های سفالین ذوب فلز بوده و ۶۰۰۰ سال قدمت دارند…. به نظر می آید منطقه تل ابلیس قدیمی ترین محل صنعت ذوب فلز در دنیا بوده است” (امامی ۱۳۷۵).

در دهه ی اخیر در خبیص کرمان در بیش از بیست منطقه و در زمینی به وسعت ۶۰ کیلومتر مربع، توده های سرباره متعلق به کوره های تولید مس، کشف شده است. در این منطقه، کارگاه های مس گری برای تولید مس، آن هم از سنگ معدنی پیدا شده که در آنها کوره ها و بوته هایی برای تولید مس وجود داشته است. این کوره ها به شکل مکعب مستطیل و به ابعاد ۵۰ سانتی متر و ارتفاعی حدود یک متر بوده و متغلق به هزاره چهارم و یا اواسط هزاره سوم پیش از میلاد می باشد.

در خبیص کرمان آثار هنری زیادی کشف شده که حدود ۲۰ درصد آنها فلزی است.از جمله این اشیاء میتوان انواع ظروف، پیاله، دیزی های کوچک و بزرگ و درفش از جنس مس و مفرغ و نیز زیورآلاتی نظیر انگشتر، گوشواره و حلقه های مسی و نقره ای و طلایی و سنگ های مزین به طلا را نام برد (صمصادی مهاجر ۱۳۶۹).

از دیگر مناطق مهم معدنی ایران قدیم، طالمسی، مسکنی، انارک و نخلک می باشند. در کاوش هایی که تیله کوت به همکارانش از این منطقه به عمل آورده اند چند توده کوچک سرباره در کنار جاده طالمسی-مسکنی در فاصله ۵/۲ کیلومتری طالمسی و چند توده سرباره در مسکنی در ۵ کیلومتری طالمسی و نیز کوره کوجکی در تزدیکی معدن نو و توده های سرباره در فاصله ۲۰ کیلومتری جاده طالمسی-نائین پیدا کرده اند علاوه بر این توسط این محققین یک کارگاه تولید مس در ۷ کیلومتری غرب طالمسی و فاصله یک کیلومتری از جاده کشف شده است (صمصادی مهاجر ۱۳۶۹).

به طور کلی اشیای کشف شده در سراسر ایران نشان میدهد که اکثر نقاط ایران معادنی مختلفی وجود داشته و مورد بهره برداری قرار گرفته اند. یک کارشناس خارجی در دوره صدارت میرزا تقی خان امیرکبیر می گوید: «من کشوری نمی شناسم که از حیث غنای فلزات خصوصا مس به پای ایران برسد. تقریبا در تمام استان های ایران یک معدن مس وجود دارد».

جالب توجه است که تعدادی از کانی ها و مواد معدنی نیز در ارتباط با ایران و به اسم دانشمند ایرانی نامگذاری شده اند.


اهمیت صنایع معدنی:
اهمیت منابع معدنی چه در زمان صلح و چه در زمان جنگ بر کسی پوشیده نیست. در حقیقت میتوان گفت کشورهایی از نظر صنعتی موفقیت یافته اند که یا خود دارای منابع معدنی مهم بوده اند و یا به آسانی از منابع معدنی سایر کشورها بهره برداری کرده اند.

در بین منابع معدنی، سوخت ها و آهن در درجه اول اهمیت قرار دارند و در مرحله بعد مس، سرب و روی قرار می گیرند. موادی نظیر فسفات ها، پتاس، نیترات و گوگرد نیز برای صنایع شیمیایی اهمیت بسیار دارد. طلا و نقره گرچه با ارزش هستند ولی از نظر پایه گذاری صنایع اصلی، نقش چندانی ندارند.


رابطه استخراج معدن با سایر علوم و فنون
استخراج معدن را نمی توان به عنوان یک درس کاملا مستقل مورد مطالعه قرار داد بلکه این درس در حقیقت تلفیقی از سایر رشته های مهندسی نظیر عمران، مکانیکی، برق، شیمی و زمین شناسی است که این فنون، خود براساس علوم ریاضی، فیزیک و مکانیک، پایه گذاری شده اند.
 
بالا