ماهواره چیست؟
ماهواره به دستگاه های ساخت انسان گفته می شود که به فضا فرستاده شده و در مدارهایی به دور زمین یا سیارات دیگر می چرخند. انواع ماهواره‌ها عبارتند از:
- ماهواره مخابراتی
- ماهواره هواشناسی
- ماهواره منابع طبیعی
- ماهواره ستاره‌شناسی
- ماهواره ردیابی
- ماهواره‌های نظامی و جاسوسی
- ماهواره‌های سنجش از دوری و GPS
بخشی از تحقیقات علمی و تخصصی که در آزمایشگاه های فضایی انجام می شود، هرگز نمی توانست روی کره زمین انجام شود. به همین دلیل
ماهواره ها ساخته شد تا بتوان این مطالعات را از فضا و با سرعت بالاتر و هزینه بسیار کمتری انجام داد. در واقع،
ماهواره ها که در فضا درحال گردشند, می توانند اطلاعات باارزشی در اختیار انسان قراردهند که منجربه تحولات شگرفی در زمینه های گوناگون شود.
ماهواره ها به دور زمین در یک مسیر بسته که آن را مدار می نامند، در حال گردش هستند. ناظری که خارج از جو زمین قرار گرفته و به زمین نگاه می کند، مشاهده می کند که
ماهواره ها در مسیرهایی به دور زمین درحال چرخشند. این مسیرها می توانند دایره ای یا بیضوی یا حتی مربعی باشند، اما مرکز زمین در هر حالت در مرکز این مسیر قرار می گیرد.
ماهواره در صورتی که تحت تاثیر نیروهای جاذبه دیگری قرار نگیرد، همیشه در صفحه ای به نام صفحه مداری به گردش خود به دور زمین ادامه می دهد.
مراحل پرتاب ماهواره
پس از اینکه یک
ماهواره در آزمایشگاه ها ساخته شد و تمامی آزمایشات آن موفقیت آمیز بود، نوبت به پرتاب آن به فضا می رسد.
ماهواره در یک منطقه خاص که به آن پایگاه یا سایت می گویند، به فضا پرتاب می شود و نمی توان آنرا در محدوده های شهری به فضا پرتاب کرد. برای پرتاب ماهواره، آن را داخل پوشش مخصوصی قرار می دهند تا از حرارت خورشید و اتمسفر در امان بماند و بر روی موشک یا شاتل سوار می کنند. موشک یا شاتل در واقع وسیله ای است که وظیفه پرتاب
ماهواره و حمل آن از زمین به فضا را بر عهده دارد. عملکرد موشک به این صورت است که زمانی که موتور آن روشن شود یا به عبارتی شلیک موشک انجام گیرد، سوخت مشتعل شده با شدّت زیادی از خروجی بیرون می رود و باعث می‌شود موشک در خلاف جهت یعنی رو به جلو حرکت کند.
موشک های پرتاب کننده دارای سه بخش هستند. هر یک از این بخش ها وظیفه هدایت
ماهواره تا یک مسافتی را به عهده دارند. برای درک بهتر،
ماهواره را مسافری فرض کنید که قرار است یک سفر را با سه وسیله نقلیه طی کند. در ابتدا موتور اول موشک روشن شده و به کمک نیروی بالا برنده،
ماهواره به همراه مخازن سوخت از زمین جدا شده و به سوی آسمان حرکت می کند. بعد از اینکه سوخت موتور اول تمام شد، این موتور از بدنه موشک جدا می شود و به زمین سقوط می کند. سپس موتور دوم موشک شروع بکار می کنند و با توجه به اینکه موتور اولی از موشک جدا شده در این صورت وزن موشک سبکتر می شود و
ماهواره با سرعت بالاتری به فضا می رود. پس از اینکه موشک به ارتفاع مورد نظر رسید در این مرحله موتور دوم از اجزای موشک جدا می شود و موتورهای بخش سوم روشن می شوند. این موتورها وظیفه تغییر جهت موشک از حالت عمودی به افقی رادارند. پس از اینکه موشک به حالت افقی در آمد،
ماهواره را که زیر پوشش مخصوصی قرار دارد، رها می کند. در این لحظه دوباره موتورهای کوچکی روشن می شوند تا موشک از
ماهواره دور شود و بین موشک و
ماهواره فاصله مطمئنی به وجود آید. سپس موشک و تمامی تجهیزات بجز
ماهواره به طرف زمین سقوط خواهد کرد و
ماهواره به وسیله موتورهای پایدارکننده در مدار خود باقی خواهند ماند.
