اتلاف تنفسی
مکانیزم پدیده اتلاف تنفسی در مخازن سقف ثابت مرتبط با اتمسفر، به تغییرات دمای محیط در ساعات مختلف شبانه روز بستگی دارد و موجب می شود مقداری از مواد ذخیره شده از مخزن خارج شده و تلف گردد. این پدیده را می توان بصورت زیر تشریح نمود:وقتی که مخزن به واسطه نور خورشید در طی روز گرم می شود، دمای سطح مایع بالا رفته و ضمن افزایش تبخیر مایع، مخلوط هوا-بخاری که بر روی سطح مایع ایجاد شده انبساط می یابد و تخلیه مخلوط هوا و بخار به اتمسفر در این شرایط به حداکثر خود می رسد.
در طول شب، سقف و دیواره مخزن مقداری از حرارتی را که در طی روز جذب نموده اند، از دست می دهند و به این ترتیب، مقداری از مخلوط هوا – بخار کندانس می گردد. همچنین در اثر کاهش درجه حرارت، مخلوط هوا – بخار منقبض شده و باعث ایجاد مقدار کمی خلاء می گردد. وقوع این دو علت باعث می شود مقداری هوا از طریق دریچه اتمسفر به داخل مخزن کشیده شود. هوای وارد شده در یک زمان کوتاه بر روی بخارات سبک تر قرار گرفته و به دلیل تغییرات دانسیته پایین تر از مجاورت دیواره ها جریان می یابد و همزمان بخارات گرم و سبک درون مخزن، از مرکز مخزن به بالا حرکت کرده و سبب ایجاد یک جریان جابجایی در فضای بخار می گردد.
بعد از طلوع آفتاب دمای محیط به سرعت افزایش می یابد. گرمای خورشید توسط فضای بخار و مایع جذب شده و دمای سطح مایع و بخار بالا رفته و سبب افزایش تبخیر سطحی می شود. مخلوط هوا – بخار انبساط یافته و از طریق مجازی تخلیه، خارج می شود.
علاوه بر تاثیر دمای هوا، فرآیند کار مخزن نیز می تواند باعث اتلاف گردد. بدین صورت که در هر بار تخلیه مخزن، حجم بالایی از هوای محیط به مخزن وارد شده که در زمان کوتاهی از بخارات موجود اشباع می گردد. با وارد کردن سیال ذخیره شوند به مخزن، این حجم خارج شده و بخارات را نیز از مخزن خارج کنند.
البته مقدار خروج مواد از مخزن به عواملی چون ظرفیت مخزن، خواص مواد ذخیره شونده، میزان جابجا شدن مواد، شرایط اتمسفری ارتباط مستقیم دارد. لذا بهبود دادن ساختار مخازن بهترین روش برای کاستن از مقدار خروج و یا نشر مواد می باشد. برای کاستن از مقدار اتلاف مواد در مخازن با سقف ثابت سه گزینه عمده وجود دارد و عبارتند از:
· نصب سقف شناور
· متعادل کردن بخار: زمانی که مخزن در حال پر شدن است، بخار را در یک مخزن خالی به دام می اندازند. محتویات آن مخزن، هنگامی که مخزن اصلی مجدداً در حال خالی شدن است برای جبران افت فشار مورد استفاده قرار می گیرد. بدین صورت از ورود و خوج هوای محیط به مخزن جلوگیری به عمل می آید.
سیستم های بازیافت بخار: این سیستم، بخار جمع آوری شده را برای مصرف دوباره کندانس می کند. سیستم های متداول بازیافت شامل مرحله فشرده سازی بخار، سرد کردن بخار و جذب بخار می باشد. به عنوان مثال مخازن نگهداری LPG دارای این سیستم ها می باشند.
