[رادیو] - فرهنگ و فناوری در رادیو

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار

در فرآیند توسعه فرهنگی ابزارهای ارتباطی مختلفی ایفای نقش می کنند که به ابزارهای فرهنگی موسومند . از مهمترین وظایف این ابزارهای فرهنگی ، پیام رسانی در راستای فرهنگ سازی می باشد. . در عمل پیام رسانی،مهم ترین مسئله ، بکارگیری مناسبترین قالبها برای ارسال یا انتقال پیام است . دراین مقاله به یکی از این ابزار فرهنگی یعنی رادیو پرداخته شده است . رادیو بعنوان یکی از مهمترین ابزار توسعه فرهنگی ، نقش عمده ای را دراین مسیر برعهده دارد. چرا که یک موضوع مشخص اگر به شیوه جذاب و مورد پسند شنوندگان تهیه و ارائه نشود . ارتباط بین پیام دهنده و پیام گیرنده به زودی گسسته خواهد شد . از سوی دیگر مسائلی مانند مدت و زمان پخش برنامه های حاوی مسائل فرهنگی ، محل ونحوه اجرای برنامه ، نوع موسیقی مورد استفاده در برنامه و غیره ، ازعوامل تعیین کننده ای هستند که در موفقیت یا شکست انتقال صحیح فرهنگی نقش بسزایی دارند.


تأثیرات رسانه های ارتباطی ومقایسه آن با رادیو:
- سرعت:
بعضی رسانه ها سریع تر از سایرین عمل می کنند و زودتر به اخبار و رویدادها دسترسی پیدا می کنند . یک خبر تازه با اولویت زیر به دست افراد می رسد : به وسیله فرد مطلع وحاضر درصحنه ، روزنامه محلی ، رادیو وتلویزیون.
- عمق:
میزان تأثیر یک رسانه ارتباطی بر روی مخاطب به عمق آن بستگی دارد . مثلاً تاثیر کتاب برذهن خوانند از تأثیر سایر رسانه ها بیشتر است . سینما در درجه دوم واقع شده است ، مجله ، تلویزیون و رادیو در اولویت های بعدی قرار می گیرند.
- وسعت:
وسعت یک رسانه عبارتست از گستردگی و میزان اطلاعاتی که رسانه در مورد یک موضوع به خصوص ارائه می دهد . رادیو برخلاف کتاب و مجله ، معمولاً به طور اختصاصی تری موضوع های اطلاعاتی خود را ارائه می کند.
دسترسی:
میزان دسترسی به رسانه ها با توجه به فراوانی آنها در جامعه متفاوت است . رادیو تقریباً در همه جا بیشتر از رسانه ها در دسترس همگان است . ارزانی گیرنده های رادیویی (ترانزیستوری)برد نسبتاً طولانی امواج آن ، این رسانه را به عنوان یک رسانه همگانی و قابل دسترس درآورده است . در حالی که امواج تلویزیونی بر خلاف رادیو ، برد نسبتاً محدودی دارند.
- تداوم:
کتاب تأثیر پایدارتری نسبت به سایر رسانه ها در ذهن برجای می گذارد . محتوای یک کتاب تقریباًدر تمام طول عمر در حافظه خواننده باقی می ماند . به علاوه کتاب را می توان برای مدت بسیار طولانی در کتابخانه نگهداری و در مواقع لزوم به آن مراجعه کرد . مجله نیز از چنین خصوصیتی می تواند بهره مند شود . درحالی که برنامه های رادیو هیچ گاه به وسیله شنوندگان آن در حافظه ضبط و نگهداری نمی شود ولذا تکرار موضوع ها در قالب های گوناگون ، می تواند به نگهداری آنها در حافظه تداوم بخشد.
- محلی بودن:
در میان رسانه های ارتباطی ، روزنامه بیش از سایر رسانه ها ظرفیت محلی بودن را داراست . هرچند که دسترسی به روزنامه های محلی چه از جنبه امکان انتشار آن و چه از لحاظ توان مالی و نیز سواد افراد برای تهیه و خواندنشان ، برای همه به طور یکسان میسر نیست .در مراحل بعدی باید از رادیو و سپس تلویزیون به عنوان رسانه هایی که قابلیت محلی بودن را دارا هستند نام برد . رادیو به خصوص ، می تواند به صورت رادیوی محلی ، مورد استفاده گروه کوچکی از شنوندگان محلی قرار گیرد . مجله ، فیلم و کتاب فاقد خصوصیت محلی بودن هستند و تقریباً همیشه برای ارائه و توزیع در سطح وسیع تری تهیه و تولید می شوند.
- درگیری حواس:
رسانه های ارتباطی هریک به نوعی حواس پنجگانه انسان را به کار می گیرند . کتاب ،تنها حس بینایی را در فعالیت ارتباطی درگیر می کند . رادیو حس شنوایی و فیلم وتلویزیون حواس بینایی و شنوایی را تواماً در فعالیت ارتباطی درگیر می سازد . رادیو و تلویزیون با استفاده از ابزارهای خاص خود مانند افکت ، موزیک ، گفتار وغیره می توانند مخاطب خود را شدیداً در فعالیت ارتباطی درگیر کنند.
- اعتبار:
رسانه های چاپی به طور سنتی از اعتبار بیشتری برخوردارند . کتاب شاید معتبرترین رسانه ارتباطی باشد . اما تحقیقات اخیر نشان داده اند که اعتبار یک رسانه تا حدود زیادی بستگی به اعتبار افرادی دارد که آن را اداره می کنند.



وجه تمایز رادیو و تلویزیون:
1.مهمترین وجه تمایزتصویر است.برنامه های رادیویی از ترکیب 3 عنصر کلام،موسیقی و صدا پدید می آیند.عنصر صوت در رادیو برخلاف تلویزیون فقط حرکت و فعالیت را منتقل حال آنکه در تلویزیون صوت معرفت خود اسیا هم هست.
2.شرایط دریافت پیامهای رادیویی از شرایط دریافت پیام های تلویزیونی سهل تر است،رادیو به علت کوچک بودن،وابسته نبودن به مکان معین،در موقعیت های بیشتری قابل استفاده است بهترین و سریع ترین وسیله ارتباطی برای نابینایان است.
3.تعداد شبکه های رادیو بیشتر از تلویزیون است.
4.ساخت برنامه های رادیویی کم هزینه تر،سریع تر و آسان تر است بنابراین امکان تنوع برنامه ای و اصلاح روز به روز آن بیشتر است.
5.به دلیل دسترسی ارزان قیمت به آن تعداد بی شماری از مردم که وسیله ارتباطی دیگری ندارند می توانند از آن استفاده کنند.
6. در رادیو ما نمی توانیم غیر قابل دیدن ها نیز به تصویر کشیم.


محدودیت ها در رادیو:
1.اگر صدای اطراف زیاد باشد،شنیدن مشکل می شود.
2.نیازمند داشتن تمرکز کامل که بیشتر اوقات میسر نیست.
3.تعداد پیام هایی که دریافت می شود به دلیل وابستگی به گوش بیشتر از تلویزیون است.،
4.امکان تحریف پیام های آن بیشتر ازتلویزیون است.


ویژگی های مخاطبان و اثرگذاری رادیو:
پیام های رادیویی بر مخاطبانی عرضه می شوند که ویژگی های آنان در تضعیف ویا تقویت پیام های رادیویی مؤثرند. سازگاری هماهنگی و تناسب پیام های رادیویی با ویژگی های دریافت کنندگان بر اثربخشی آنها می افزاید و برعکس. از مهمترین ویژگی های مخاطبان که برکارکرد رادیو مؤثراند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1.سطح آموزش و فرهنگ مخاطبان:
ارائه برنامه های سطح پایین به افراد برخوردار از آموزش و فرهنگ والا مؤثر نخواهد بود و نیز برنامه های غنی از محتوای فرهنگی،علمی،ادبی و هنری .... در برقراری ارتباط با جوامع دارای سطح آموزشی و فرهنگی پایین،در می مانند.
2.نیازهای مخاطبان:
مخاطب برنامه های رادیویی به منظور برآوردن بخشی از نیازهای آموزشی،اطلاعاتی،فرهنگی،احساسی و تفریحی و ...... به استفاده از رادیو روی می آورد.این نهاد رسانه ای زمانی اثربخش و کارآمد خواهد بود که شناخت جامع و دقیقی از نیازهای آحاد جامعه به دست آورد و برنامه های خود را در راستای این نیازها تنظیم کند.
3.ساختارهای ذهنی مخاطبان:
پیامهای رادیویی بر ذهن و اندیشه مخاطب می نشیند و موجب تغییر،تثبیت یا تقویت ساختارهای ذهنی وی می گردد.این ساختارهای ذهنی که در طول زمان دستخوش تحول می شوند از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
4.جایگاه مخاطبان در روند تأثیرپذیری:
تأثیرپذیری مخاطب از برنامه های رادیویی در خلال روندی صورت می گیرد که این فرایند از چنین مراحلی برخوردار است:
1.مخاطب بخشی از حالات درونی خود(خواسته ها،توقعات وانتظارات)را در برنامه های رادیویی منعکس می بیند.
2.در مرحله دوم مخاطب پیامهای رادیویی را دقیقاً زبان خویش می بیند و به احساسی کاملاً مشترک،درکی یگانه و یکپارچه با تهیه کنندگان و عرضه کنندگان رادیویی می رسد.
3.در مرحله آخر این روند ممکن است به شکل دگرگونی در پندار،باور،هنجار،ارزش و رفتار مخاطب نمایان شود.
برحسب اینکه مخاطب در چه مرحله از مراحل بالا باشد درجه اثرگذاری رادیو متفاوت خواهد بود.

رادیو و فرهنگ:
جامعه گسترده ترین پهنه اثرپذیر از رسانه می باشد که خود از خرده نظام های فرهنگی،سیاسی،اقتصادی و خرده نظام اموزش و پرورش تشکیل شده است.
انتقال اطلاعات،پیام ها و برنامه های رادیویی به جامعه،در حقیقت،ارائه هریک از خدمات مذکور برخورده نظام های سیستم جامعه محسوب می شود و اثرات خدمات رادیویی بر جامعه پیامد تاثیر این رسانه را بر اجزای ساختار جامعه در بر می گیرد بطوریکه نتایج تاثیر رادیو بر جامعه برآیند اثرگذاری آن بر خرده نظام های سازنده ساختار جامعه قلمداد می شود.
با توجه به توضیحات بالا نقش و کارکرد رادیو را در عرصه جامعه می توان با بررسی نتایج اثرگذاری و نقش آفرینی این نهاد ارتباطی در هر یک از خرده نظام های جامعه مطالعه نمود.که ما از این خرده نظام ها فقط به خرده نظام فرهنگ و تاثیر رسانه رادیو برآن پرداختیم.




منبع:ferquence.blogfa.com
 

Similar threads

بالا