خاطرات عملیاتی از زندگی حرفه ای پدرحفاری ایران

فاطمه یاس

عضو جدید
کاربر ممتاز
مهندس خوئی؛مدیر عامل سابق شرکت توسعه پتروایران :
تحت تاثیر ادبیات خشن حفاری قرار نگرفت

مهندس گلپایگانی هیچ گاه تحت تاثیر ادبیات خشن محیط حفاری قرار نگرفت و ادب، تواضع و لطافت رفتاری را در برخورد با مدیران بالادست و نفرات تحت مدیریت خودش رعایت می کرد.


تمامی اهل فن در صنعت حفاری کشور به تسلط و اشراف و کاردانی ایشان در حفاری اذعان دارند و بیش از 40 سال تجربه ایشان در حفاری سرمنشا توانمندی و درایت ایشان در حل مشکلات عملیات حفاری دکل ها بود .

بنا به سابقه همکاری که با ایشان در شرکت پترو ایران داشتم اعتقاد واقعی اش به کار تیمی بود که خودش نقش مهمی را در این کار تیمی ایفا می کرد و صبر ومتانت و اعتقاد به همفکری در تیم ها سبب می شد تا حادترین مشکلات حفاری به بهترین نحوه چاره جوئی شود و اعتماد به نفس ایشان در خیلی از این مشکلات راهگشا بود.
بارزترین خصلت ایشان آموزش نیروهای جوان و تحصیلکرده بود که تجارب و دانسته هایش را بدون هیچ چشم داشتی در اختیار نیروهای جوانی که با وی کار می کردند قرار می داد و معتقد بود که هرچه این اطلاعات به نیروهای جوان تر منتقل شود صنعت حفاری کشور راحت تر می تواند مشکلاتش را حل کند. ایشان نیروهای جوان را مثل فرزندان خودش دوست داشت و رابطه عاطفی با انها برقرار می کرد و در کنار این رابطه عاطفی در یادگیری و آموزش سخت گیر بود. امروز بخش عظیمی از نیروهای جوانی که در دکل های حفاری کشور مشغول به خدمت هستند افتخار این را دارند که الفبای حفاری را از ایشان آموخته اند .

مهندس جوادیان؛مدیر خدمات حفاری شرکت پتروپارس:


بیش از هزار حلقه چاه را حفاری یا مدیریت کرد

با وجود اين‌که چند سال از سن بازنشستگي مرحوم گلپايگاني گذشته بود، اما هميشه مشغول به کار بود. يکي از ويژگي‌ کساني که در صنعت نفت فعاليت مي‌کنند، اين است که وجودشان در محيط کار خلاصه شده است و وقتي که از محيط کار جدا مي‌شوند، احساس مي‌کنند که چيزي را از دست داده‌اند. مهندس گلپايگاني حتي زماني که در بيمارستان بستري بود، باز هم سوالات فني مهندساني که با ايشان در رابطه با حفاري تماس مي‌گرفتند را با کمال ميل پاسخ مي‌داد.

غيرممکن بود که قبل از ساعت 7.30 صبح در محل کار حضور نداشته باشد، اين درحالي بود که به دليل سن بالا انتظاري از ايشان وجود نداشت. حتي اگر کارشناسان مربوطه سر ساعت حاضر نمي‌شدند، خودش گزارش حفاري 30 تا 40 دستگاه حفاري را آماده مي‌کرد. نظمي که به آن مقيد بود، کمتر در ديگران مي‌توان ديد.

در بدترين شرايط روحيه خود را حفظ مي‌کرد. با توجه به تجربه بالايي که داشت هيچ وقت هيجان زده نمي‌شد. هميشه با آرامش کار خود را انجام مي‌داد. با وجود اين‌که گاهي احتمال فوران چاه وجود داشت با دقت و حوصله با اين مشکل مبارزه مي‌کرد.

بيش از هزار حلقه چاه را حفاري و يا مديريت کرده است. به همين دليل جزو نوادري بوده است که بايد او را به عنوان يک الگو به جواناني که امروز وارد اين صنعت شده‌اند معرفي کرد تا آنها متوجه شدند که چگونه فردي توانست زماني که آمريکايي‌ها ايران را ترک کردند يک تنه کار عمليات حفاري را در ايران پيگيري کند.
اگرچه امروزه دانش حفاري گسترده شده است و جوانان امروز مطالب فني زيادي را فرا گرفته‌اند، اما بخش عمده‌ي حفاري تجربه است و با وجود تجربه است که مي‌توان در برخي فعاليت‌هاي صنعت حفاري ورود کرد.

وي اصولا آدم اميدواري بود و هيچ وقت نااميد نمي‌شد و به ديگران به ويژه جوانان انرژي مي‌داد. با توجه به اين‌که آدمي ‌آرام و پيگير بود روحيه‌ي نااميدي از خود بروز نمي‌داد. با وجود اين‌که در پتروپارس مشغول بود، اما براي مشاوره و همفکري از شرکت‌هاي مختلف در صنعت نفت کشور با وي تماس گرفته مي‌شد. ايشان نيز بدون انتظار و بي‌پيرايه به همه مشاوره‌هاي دقيق مي‌داد. نمونه‌ي يک انسان منظم و با اخلاق بود.


مهندس آذربین؛


پیشنهاد مهار چاههای کویت از طرف گلپایگانی ارائه شد

مرحوم گلپایگانی در سلسله مراتب اداری رشد کرد به طوریکه با پیروزی انقلاب اسلامی به صدر جدول عملیات و معاونت اداره کل حفاری مناطق نفتخیز جنوب منصوب گردید. در آغاز جنگ تحمیلی وسیله ای به نام توپک مدل k ا راه اندازی نمود . از این توپک به مقدار زیاد در انبار ها موجود بود که استفاده نمیشد و ایشان استفاده از آن را فیزیکی به تعدادی از پرسنل آموزش دادند و برای ایمن کردن چاهها چه در دریا و چه در خشکی با موفقیت مورد استفاده قرار دادند تا چاهها از دست دشمن در امان بماند و همینطور هم شد . ایشان در ابداع راه و روش عملیات بی نظیر بود و جهت تکمیل چاههای گازی و استفاده از رشته تکمیل چاهها و نصب وسایل درون چاهی از یک عدد شیر دروازه ای مجموعه وسیله ای را پیشنهاد دادند که اکنون آن مجموعه بنام شیر گلپایگانی در مناطق نفتخیز مورد استفاده قرار می گیرد و این باعث گردیده است تا هزینه های هنگفتی در انجام عملیات ها صرفه جویی شود .


یک ایرانی وطن پرست بود که از زندگی کردن و خدمت در ایران لذت می برد. کم حرف ولی در عمل مرد اول بود . در اتفاقات و فوران اکثر چاههای آسیب دیده نفر اول حاضر در صحنه بود و طرحها و برنامه ریزی هایش حرف اول را می زد. در دنیا مشهور بود و همه اورا می شناختند و ایشان را می توان یک صاحب نظر حفاری در دنیا دانست. طراحی وپیشنهاد مهار جاههای نفت در جنگ کویت وعراق ابتدا از طرف آقای گلپایگانی پیشنهاد شد و مورد قبول وزارت نفت قرار گرفت.


خارق العاده عمل می کرد . در آتش سوزی چاه 58 گچساران در زمانیکه ورود وسائل ناممکن و ارتباط با دنیای خارج قطع شده بود و در شرایط ناگوار جنگ با برنامه ریزی صحیح ایشان یک هواپیما ی باری وسائل حفاری انحرافی را به شیراز آورد و شبانه وسائل در گمرک شیراز ترخیص و جهت حفاری انحرافی و مهار چاه ارسال گردید که این را باید یکی از بی سابقه ترین هنرهای ایشان دانست که در آن شرایط با چه ترفندها انجام گرفت ، شاید تنها با اعتبار ایشان و برنامه ریزی صحیح.


یک شاخص در رفتار و کردار بود. هرگز صدای بلند او را کسی نشنیده است. گاهی پرسنل بر سرش فریاد زده اند ولی او حتی سرش را هم بالا نکرد. او یک اسطوره در کار حفاری و یک سرباز میهن پرست در خدمتگزاری بود . حتی در بستر بیماری هم دست از راهبرد عملیات برنداشت و روزانه چندین بار پیگیر عملیات حفاری حوزه خود بود .

شک نکنید در هر کجای این سرزمین با مشکلی عملیاتی روبرو می شدیم اولین کسی که مطلع می شد مرحوم گلپایگانی بود و تا راه حلی برایش پیدا نمی کرد خیالش راحت نمی شد. او پدر صنعت حفاری لقب گرفت زیرا بخش عمد ه ای از متخصصین فعلی حفاری این آب و خاک تربیت شده و آموزش دیده ایشان هستند وحداقل درسی را از او آموخته اند. در صنعت حفاری کسی را نمی توان یافت که حسین گلپایگانی را نشناسد .

ولی از آنجائیکه همه مردان حفاری همیشه مشغول عملیات بوده و تعصب خاصی نسبت به کار خود داشته و اصولا محل کارشان دور از شهر در بیابان و دریا می باشد تقریبا از چشم جامعه دور خواهند ماند .


مهندس ملک احمدی - رئیس سابق اداره حفاری شرکت نفت فلات قاره ایران:


به جزئیات عملیات حفاری اشراف کامل داشت

در خانگیران چاههای گازی را تعمیر می کردیم و مهندس گلپایگانی رئیس عملیات حفاری بودند و طبق معمول رئیس بنده .یکی از چاهها بسیار چاه بد قلقی بود.Tubing چاه از عمق 1200 متری پاره شده بود.Packer چاه هم نشتی داشت و خلاصه چاه را هیچ کاری نمی توانستیم بکنیم. امکان گردش گل برای کشتن چاه و نصب دو پارامتر ایمنی برای برداشتن تاج چاه وجود نداشت. مهمتر اینکه سایز تاج چاه4 اینچ بود و سایزمقری که برای نشاندن ابزار ایمنی در داخل Hanger وجود داشت 6 اینچ بود که عملا امکان نصب ابزار ایمنی برای برداشتن تاج چاه در شرایط ایمن وجود نداشت .


برای کاهش زمان انتظار دکل، از یک دکل دیگر هم کمک گرفتیم و با استفاده از دو جرثقیل، تاج چاه را در شرایط نا ایمن برداشتیم و فورانگیر ها را نصب کردیم. صبح هم از طریق رادیو به آقای گلپایگانی که از اهواز عملیات را کنترل می کرد گزارش دادیم که با رعایت اصول ایمنی و گردش گل حفاری و نصب ابزار ایمنی در چاه، تاج سرچاهی را برداشتیم. ایشان هم رعایت حال مارا کرد و چون می دانست که از طریق ارتباط رادیویی بقیه هم می توانند مکالمات را بشنوند در خصوص جزئیات عملیات سوالی نکرد.

پس از پایان عملیات وقتی به اهواز برگشتیم اولین سوالی که از من کرد این بود که اگر گفتی چگونه شیر 6 اینچ را از داخل تاج4 اینچ عبور دادی من به تو یک جایزه می دهم .
معنی این سوال این بود که علیرغم فاصله مکانی زیاد کاملا متوجه شده بود که در آن شب ما چگونه عملیات را انجام داده بودیم و نحوه برخورد ایشان با من به عنوان یکی از نفرات زیر دستش که مرتکب یک تخلف شده بودم درس بزرگی بود برای ادامه کار من در مسئولیت های بعدی که داشتم .

مهندس صنعتی :


حسین گلپایگانی 43 سال on call بود


آشنائی من با حسین بیش از 50 سال است. از زمان تحصیل در اطریش ما هم درس و دوست بودیم. در زمان جنگ که اکثر کارکنان شاغل در دکل های حفاری خانواده ها را از مناطق جنگزده منتقل کرده بودند، معمولا شب ها در منزل یکی از دوستان جمع می شدیم. در آن شرایط سخت حسین همیشه به فکر عملیات دکل های حفاری بود. حسین در طول 43 سال فعالیت در صنعت حفاری کشور همیشه ON CALL بود و این یعنی 43 سال اماده بکار. در طول این سال ها به یاد نمی آورم که ارتباطش حتی برای یک روز با دکل هائی که مسئولیت عملیات آنها برعهده اش بود، قطع شده باشد. در مواقعی که کنار خانواده یا دور از خانواده با هم بودیم در تمامی ساعات شبانه روز با خوشروئی پاسخگوی تلفن هائی بود که از دکل های حفاری به ایشان می شد. همیشه با متانت و صبر برای مشکلات حفاری که نفرات Company Man از دکل ها به ایشان منتقل می کردند راه حل داشت و من کمتر کسی را در متانت و صبر تاکنون مانند ایشان دیده ام .


جدای از سختی ها و خطراتی که کار بر روی دکل های حفاری بخصوص در دریا دارد، بنده که فقط سه سال در دکل های دریایی کار کردم، وقتی برای استراحت به خانه می آمدم نمی دانستم چگونه باید از خیابان عبور کنم، انوفت حسین بیش از 43 سال یا در دکل ها حضور فیزیکی داشت و یا اینکه روزانه با آنها در ارتباط بود که این از عهده هر کسی خارج است. و به حق لقب پدر حفاری ایران شایسته مهندس حسین گلپایگانی است که عمر خود را در راه این صنعت و رشد واعتلای آن قرار داد.


مهندس آذربین؛
پیشنهاد مهار چاههای کویت از طرف گلپایگانی ارائه شد

مرحوم گلپایگانی در سلسله مراتب اداری رشد کرد به طوریکه با پیروزی انقلاب اسلامی به صدر جدول عملیات و معاونت اداره کل حفاری مناطق نفتخیز جنوب منصوب گردید. در آغاز جنگ تحمیلی وسیله ای به نام توپک مدل k ا راه اندازی نمود . از این توپک به مقدار زیاد در انبار ها موجود بود که استفاده نمیشد و ایشان استفاده از آن را فیزیکی به تعدادی از پرسنل آموزش دادند و برای ایمن کردن چاهها چه در دریا و چه در خشکی با موفقیت مورد استفاده قرار دادند تا چاهها از دست دشمن در امان بماند و همینطور هم شد . ایشان در ابداع راه و روش عملیات بی نظیر بود و جهت تکمیل چاههای گازی و استفاده از رشته تکمیل چاهها و نصب وسایل درون چاهی از یک عدد شیر دروازه ای مجموعه وسیله ای را پیشنهاد دادند که اکنون آن مجموعه بنام شیر گلپایگانی در مناطق نفتخیز مورد استفاده قرار می گیرد و این باعث گردیده است تا هزینه های هنگفتی در انجام عملیات ها صرفه جویی شود .


یک ایرانی وطن پرست بود که از زندگی کردن و خدمت در ایران لذت می برد. کم حرف ولی در عمل مرد اول بود . در اتفاقات و فوران اکثر چاههای آسیب دیده نفر اول حاضر در صحنه بود و طرحها و برنامه ریزی هایش حرف اول را می زد. در دنیا مشهور بود و همه اورا می شناختند و ایشان را می توان یک صاحب نظر حفاری در دنیا دانست. طراحی وپیشنهاد مهار جاههای نفت در جنگ کویت وعراق ابتدا از طرف آقای گلپایگانی پیشنهاد شد و مورد قبول وزارت نفت قرار گرفت.


خارق العاده عمل می کرد . در آتش سوزی چاه 58 گچساران در زمانیکه ورود وسائل ناممکن و ارتباط با دنیای خارج قطع شده بود و در شرایط ناگوار جنگ با برنامه ریزی صحیح ایشان یک هواپیما ی باری وسائل حفاری انحرافی را به شیراز آورد و شبانه وسائل در گمرک شیراز ترخیص و جهت حفاری انحرافی و مهار چاه ارسال گردید که این را باید یکی از بی سابقه ترین هنرهای ایشان دانست که در آن شرایط با چه ترفندها انجام گرفت ، شاید تنها با اعتبار ایشان و برنامه ریزی صحیح.


یک شاخص در رفتار و کردار بود. هرگز صدای بلند او را کسی نشنیده است. گاهی پرسنل بر سرش فریاد زده اند ولی او حتی سرش را هم بالا نکرد. او یک اسطوره در کار حفاری و یک سرباز میهن پرست در خدمتگزاری بود . حتی در بستر بیماری هم دست از راهبرد عملیات برنداشت و روزانه چندین بار پیگیر عملیات حفاری حوزه خود بود .

شک نکنید در هر کجای این سرزمین با مشکلی عملیاتی روبرو می شدیم اولین کسی که مطلع می شد مرحوم گلپایگانی بود و تا راه حلی برایش پیدا نمی کرد خیالش راحت نمی شد. او پدر صنعت حفاری لقب گرفت زیرا بخش عمد ه ای از متخصصین فعلی حفاری این آب و خاک تربیت شده و آموزش دیده ایشان هستند وحداقل درسی را از او آموخته اند. در صنعت حفاری کسی را نمی توان یافت که حسین گلپایگانی را نشناسد .

ولی از آنجائیکه همه مردان حفاری همیشه مشغول عملیات بوده و تعصب خاصی نسبت به کار خود داشته و اصولا محل کارشان دور از شهر در بیابان و دریا می باشد تقریبا از چشم جامعه دور خواهند ماند .


مهندس مجید توسلی:
استادی صمیمی، سختکوش و بی‌آلایش

صنعت حفاری ایران، استاد، چهره ماندگار و بزرگ ‌مردی را از دست داد که از مفاخرش بود مردی با خصایل و فضایل شایسته، مردی از جنس تلاش و تجربه ناب، حسین استادی بود که « نه با گفتارش بلکه با کردارش» به ما آموخت که می‌بایست ساده و بی پیرایه و دور از فساد زیست.

او استادی صمیمی، سختکوش، بی‌آلایش، مدیر و مدبر بود.

صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را تا دگر ما در گیتی چو تو فرزند بزاید


صنعت نفت این مرز و بوم افتخار دارد که در طول تاریخ یکصد ساله‌اش بزرگان زیادی را در دامان خود پرورانیده و بی‌شک فردا نیز دامان این مادر خالی از بزرگمردان دیگری نخواهد بود لیکن ویژگی استثنایی حسین بی‌پیرایه‌زیستی و خاکساری او بود.
 

arjang_kz

عضو جدید
از کی تا حالا هر کی از راه میرسه و یه سمتی داره میشه پدر حفاری ایران؟:eek:
 
بالا