تریز چیست؟

ro0zhin

عضو جدید
کاربر ممتاز
تئوری حل مساله به روش ابداعی

دانش جامعی است در برگیرنده فلسفه فکری و پنچ ستون اصلی تفکر، متدولوژی تعریف و حل مساله و مجموعه دوازده ابزار مختلف که بنا به نیازهای مساله به کمک فرد يا تیم حل مساله می‌آید. TRIZ مشکلات را با طرح چند پرسش اساسی در قالب مساله تعریف می‌کند و سپس با استفاده از ابزارهای خود به تحلیل ارتباط مساله موجود با مساله‌های مطرح در رده‌های بالاتر و پایین‌تر آن می‌پردازد و با تعیین سطح کنونی مساله، ابزار پیشنهادی حل آن را ارایه می‌کند. پیدایش TRIZ به سال 1947 و کشور شوروی سابق باز می‌گردد. جایی که گنریش سائولوويچ آلتشولر (Genrich Saulovich Altshuller) ، مهندس مکانیک و کارمند اداره ثبت اختراعات نیروی دریایی به یافتن رموز اختراع‌های ثبت شده و کشف وجوه مشترک پشت پرده و رسیدن به نوآوری‌ها کنجکاو شد. وی از صد و پنجاه سند اختراع شروع كرد و با کمک تیمش بیش از دو ميليون سند اختراع را بررسی نمود و پس از جمع‌بندی نتایج این پژوهش گسترده TRIZ را به همگان معرفی كرد. دانش، تکنیک و ابزاری که به طور قطع، از پس حل هر مشکل و مساله‌ای بر می‌آید. توسعه TRIZ با مهاجرات متخصصان آن به آمریکا و اروپا و فروپاشی نظام حاکم بر شوروی سابق سرعت گرفت. امروزه بسیاری از نوآوری‌ها و اختراعات و جهش‌های علمی و فناوری به مدد به‌کارگیری دانش TRIZ رخ می‌دهد. يكي از مهم‌ترين توانمندي‌هاي TRIZ‌ را در تعريف مساله توسط آن بايد جستجو كرد. بخش عمده‌اي از زمان فرايند حل مساله به تعريف آن اختصاص دارد. يافتن ريشه و چرايي بروز مساله،‌ شايد در مساله‌هاي ساده و متعارف، به سادگي انجام‌پذيرند،‌ اما وقتي مشكل از پيچيدگي برخوردار شد (مثل بسياري از پروژه‌ها)‌ و مشكل با ابعاد مختلف پروژه آميخته شود،‌ نمي‌توان ريشه مساله را به سادگي پيدا كرد. اينجاست كه پژوهشگران معتقدند بخشي از توانمندي TRIZ در روش تعريف مساله است،‌ جايي كه معمولا 90%‌ از احتمال رسيدن به موفقيت وابسته به صرف زمان براي آن است. TRIZ براي تعريف مساله از دست‌كم 4 ابزار بهره مي‌برد. نخست «كاشف مساله» (Problem Explorer ) كه با دو دسته پرسش «چه چيز مانع از حل مساله من است؟» و «چرا مي‌خواهيم اين مساله را حل كنيم؟» مساله را به ترتيب تا سطح خردتر و جزئي‌نگرتر، به سطح مساله‌هاي رده پايين‌تر و سطح كلان‌تر و مساله‌هاي رده بالاتر تحليل مي‌كند و با تعيين محدوديت‌ها و منابع موجود، رسم يك تصوير كلي از مسأله را براي تحليلگران امكان‌پذير مي‌سازد. سپس ابزار «تحليل كاركرد و خواص» (Function Analysis)، با تعيين عوامل و روابط موثر بر مسأله، در زمان‌هاي پيش از وقوع مسأله، حين وقوع آن و پس از وقوع مساله، به ريشه‌يابي موضوع پرداخته و دليل اصلي رخ دادن مشكل يا مسأله را پيدا مي‌كند. ابزار «تحليل منحني عمر» (S-Curve Analysis) وضعيت قرارگيري سيستم مورد بحث بر روي منحني عمر خود را تعيين مي‌كند. اين ابزار، نوع و چگونگي حل مسأله را با توجه به روند تكاملي قابل پيش‌بيني آن سيستم، به تحليلگران خاطرنشان مي‌نمايد و در پايان تعريف مساله، ابزار «نتيجه نهايي ايده‌آل» (Ideal Final Result (IFR)) ، شناخت دقيق مسأله را با توجه به شرايط ايده‌آلي ممكن مي‌سازد.
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
تریز چیست؟ what is TRIZ

تریز چیست؟ what is TRIZ

[SUP]در بازار جهانی امروز با رقابت سرسختانه آن ، امکان توسعه محصولات و عبور از موانع تولید بسیار دشوار شده است.[/SUP][SUP]برای عبور از این مشکلات پیچیده به تازگی ، یک دوره جدید از “مهندسی نوآورانه ” آغاز شده است تا توانایی ما را برای حل مسائل دشوار و یا غیرممکن مهندسی بطور قابل توجهی بهبود بخشد.[/SUP][SUP]این روش جدید کهTRIZ نام دارد به طرز چشمگیری دانش مهندسی ، خلاقیت ، و مهارت حل مسأله را افزایش خواهد داد و انقلابی در رویکرد ما برای حل مسائل دشوار که نیاز به فکر خلاقانه دارد بوجود خواهد آورد.[/SUP][SUP]TRIZ یک واژه مخفف روسی برای تئوری ابداعی حل مسأله یا نوآوری نظام یافته است.[/SUP][SUP]TRIZ بر اساس اصول اختراعی حاصل از مطالعه بیش از یک و نیم میلیون ثبت اختراع نوآورانه در جهان بنا شده است.[/SUP]TRIZ یک فلسفه، یک فرایند و یک سری از ایزار است. مجموعه آن با یک تخمین مناسب بالای ۱۵۰۰ نفر- سال تحقیق و مطالعه بر روی بهترین راه حل های جهانی در زمینه های علوم، ریاضی و مهندسی ( و تجزیه و تحلیل سیستماتیک اختراعات ثبت شده از سراسر جهان) و همچنین توجه به جنبه های درونی و روانشناسی خلاقیت بشری تهیه شده است.نکات کلیدی یافت شده از تحقیقات TRIZ عبارتند از:

  • تمام نوآوری ها از کاربرد تعداد بسیار اندکی از اصول و استراتژی های نوآورانه حاصل شده اند.
  • روند تحول تکنولوژی ها بشدت قابل پیش بینی هستند.
  • امکان استفاده از قوی ترین راه حل های تبدیل عناصر زیانبار و ناخواسته از یک سیستم به منابع مفید.
  • امکان استفاده از قوی ترین راه حل ها برای جستجو و از بین بردن تناقضات در طراحی ها و محصولات.

TRIZ امکان دسترسی به دانش و تجربیات بهترین مغزهای خلاق جهان را براحتی فراهم نموده است. سعی آن در تکمیل و اضافه کردن ساختار به خلاقیت طبیعی ماست و نه جایگزین شدن بجای آن.
گنریش آلتشولر بیش از ۲۰۰۰۰۰ اختراع ثبت شده (پتنت) را مورد بررسی قرار داد تا متوجه شود اختراعات به عنوان مسئله های ابداعی (یعنی مسئله هائی که راه حل آنها مشخص نیست و بایستی آن را با روش های خلاق و ابداعی کشف کرد) چگونه حل شده اند .از بین این تعداد آلتشولر ۴۰۰۰۰ اختراع مهم و برجسته و به عبارتی راه حل های خلاق و ابداعی اصلی را مورد مطالعه عمیق تر قرار داد. براساس نتایج حاصل از این نوع مطالعات خلاقیت شناسی تحلیلی ، آلتشولر به کشفیات بسیار مهمی دست یافت و اصول ، مفاهیم و روش های TRIZ را به عنوان یک علم نوین و بسیار با ارزش به جهان ارائه نمود .در تجزیه و تحلیل ثبت اختراعات، آلتشولر ۵ سطح از نوآوری ها را مشخص کرد:
سطح نوآوریدرجهدرصدمنبعتعداد آزمون و خطا
خلاقیتراه حل هادانش
۱راه حل روتین%۳۲دانش فردی۱۰
۲بهبود جزیی۴۵%دانش کسب و کار۱۰۰
۳بهبود عمده۱۸%دانش در صنعت۱۰۰۰
۴پروژه جدید۴%ترکیب کل دانش در صنایع مختلف۱۰۰۰۰۰
۵کشف< 1%کل دانش بشر۱۰۰۰۰۰۰
روش TRIZ برای سطح ۳ (بهبود عمده) و سطح ۴ (پروژه جدید) اعمال شد. سطوح ۱ و ۲ بخاطر بهبودهای جزیی و روتین و سطح ۵ (کشفیات) بخاطر عدم تکرار آنها بصورت گسترده از مطالعات آلتشولر کنار گذاشته شدند. فلذا فقط اختراعات خلاقانه (سطوح ۳ و ۴) مبنای مطالعات برای یافتن الگوریتم اختراعات مورد استفاده قرار گرفتند.[SUP]بر اساس این مطالعات چندین ساله بر روی اختراعات و کشف راه حل های آن در قالب TRIZ، آلتشولر و سایر دانشمندان همکار وی به این نتیجه مهم خلاقیت بشری پی برده اند که تنها کمتر از ۱۵۰۰ مسئله خلاق (بر اساس ماتریس تناقض های فنی ) و فقط ۴۰ راه حل کلی خلاق برای کل آن مسائل وجود دارد، که مرتباً هم مسائل و هم راه حل ها در جهان تکرار می شوند. لذا از دیدگاهTRIZ خلاقیت به مفهوم یافتن آن راه حل ها بدون انجام سعی و خطاهای مجدد و تنها با الهام گیری از راه حل های یافت شده قبلی است.[/SUP]
از آنجا که دانشTRIZ برآیند دانش مخترعان جهان است مبنای آن گسترده تر از دانش شخصی و سازمانی است و همچنین حوزه تحقیقات علمی این تئوری رو به گسترش است. از این رو راه حل های خلاقانه TRIZ برای حل مسائل خلاق بسیار قابل اتکا تر از راه حل های فردی و شخصی است.

نتیجه نهایی ایده آل(Ideal Final Result (IFR)) توصیفی است از بهترین راه حل ممکن برای حل یک مشکل ( یا تناقض)، بدون توجه به منابع یا محدودیت های مسئله اصلی. IFR یکی از مفاهیم اساسی TRIZ است. یک IFR خوب می تواند به یک حل کننده مسئله کمک کند تا بر گرایش روانی یا رخوت ذهنی خود غلبه کند و به راه حل میانبر با تفکر به راه حل در قالب کارکرد و بدون توجه به خود مشکل و ریشه آن( تمرکز بر روی کارکردها و نه بر روی فرایند و ابزار موجود.) برسد. ایده IFR برای ایجاد تعریفی روشن از اهداف بهبود و حذف دوباره کاری هاست (حل مسئله درست از ابتدا). یکی از مفاهیم پایه ای TRIZ هدایت یک سیستم به سمت افزایش ایده آل بودن (عملکردی ) است. نتیجه نهایی این تکامل رسیدن به نتیجه نهایی ایده آل یاIFR به شرح زیر است:

  • دارا بودن سیستمی با تمام مزایا.
  • بدون زیان و صدمه و
  • بدون هیچگونه هزینه از مسئله اصلی
یک سیستم ایده آل بعنوان یک عملکرد خالص و ناب است زیرا:

  • هیچ فضایی را اشغال نمی کند.
  • هیچ وزنی ندارد
  • هیچ کارگری نیاز ندارد
  • هیچ تعمیری نیاز ندارد
  • دارای مزایا بدون صدمه است.
لذا یک سیستم ایده آل سیستمی است که وجود فیزیکی ندارد ولی عملکرد آن وجود دارد(نظیر دانشگاه مجازی).قانون افزایش سطح ایده آل بودن (قانون کمال) در TRIZ، به این معنی است که نظام های فنی همواره به سمت افزایش درجه ایده آل بودن یا کمال خود پیش می روند. ایده آلی یا سطح ایده آل بودن عبارت از نسبت جمع کلیه عملکردها و جنبه های مثبت و مفید سیستم به جمع کلیه اثرات زیانبار یا جنبه های منفی و مضر سیستم.هر چه صورت کسر بیشتر و مخرج آن کمتر شود عملاً ما به سوی ایده آل بودن گام برمی داریم.
[SUP]بسیاری از سازمانها و شرکت‌ها از TRIZ بعنوان یک ابزار برای تقویت مزیت‌های رقابتی بهره می‌برند. زیرا TRIZمی‌تواند کمک کند تا فضای خارج از تخصص کاری‌مان را نیز ببینیم؛ با راه‌حل‌های خوبی که در سایر تخصص‌ها وجود دارد آشنا شویم و از آنها برای حل مشکلاتمان الهام بگیریم.[/SUP]
[SUP]TRIZ می‌تواند نشان دهد که بازار به کدام سمت می رود و چگونه می توانیم قبل از رقبا به آن برسیم؛ و نشان خواهد داد که چگونه محصول فعلی‌مان را بهبود دهیم، و تشخیص دهیم چه محصولات جدیدی وارد بازار می شوند که ممکن است محصول فعلی ما را منسوخ کنند.[/SUP][SUP]در قرن ۲۱ مهندس بودن کافی نیست زیرا بیشتر دروس مهندسی بصورت نرم افزار در بازار یافت می شود. تنها فعالیتی که هنوز برای اندیشه مهندسان ارزش افزوده ایجاد کرده و قابل مکانیزه شدن نیست خلاقیت است. لذا امروزه ما فقط مهندس نیاز نداریم بلکه مهندسان خلاق را طالبیم که در رقابت جهانی ایده جدیدی ارائه نمایند.از این رو فراگیری خلاقیت برای کلیه مهندسان یک امر ضروری است.[/SUP]بجای اینکه در انتظار جرقه خلاقیت ذهنی خود باشید، از طریق TRIZ می توانید خلاق باشید هر موقعی که نیاز دارید خلاق باشید!


منبع: http://trizclub.ir
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
۴۰ اصل تریز (TRIZ)

۴۰ اصل تریز (TRIZ)

اصل ۱ – جداسازی
الف ) جسم را به اجزای جدا از هم تقسیم کنید.
ب ) جسم را به صورت قطعه قطعه در آورید.
ج ) میزان قطعه قطعه بودن جسم را افزایش دهید.
مثال ۱ : تفکیک و تقسیم شدن تسمه نقاله برای کارایی بیشتر

اصل ۲– استخراج
الف ) مشخصه یا قطعه‌ای مزاحم جسم را از آن برگزینید ( آن را جدا کرده یا حذف کنید )
ب ) تنها مشخصه یا قطعه لازم را برگزیند .
مثال ۱: استفاده از نوار آموزشی یک سمینار بجای رفتن به خود سمینار برای صرفه جویی در هزینه های آموزش ( جدا کردن قسمت مفید که همان مطالب ارائه شده در نوار آموزشی است که تنها مشخصه لازم است .)
مثال ۲ : استفاده از مترسک بجای آدم برای فراری دادن پرندگان از مزارع.

اصل ۳– کیفیت موضعی
الف ) از ساختار همگن یک جسم یا محیط خارجی ( عملکرد بیرونی ) , به سوی ساختار ناهمگن گذر کنید .
ب ) اجرای مختلف جسم را به انجام کارکردهای مختلف وا دارید .
ج ) هر قسمت از جسم را, در شرایطی که عملکرد آن مطلوبتر است قرار دهید .
مثال ۱: مداد پاک کن: یک طرف آن برای نوشتن و یک طرف دیگر برای پاک کردن لذا هر طرف آن از کیفیت موضعی مختلفی برخوردار ست.
مثال ۲: چکش دوسر که از یک طرف آن برای کوباندن میخ و از طرف دیگر آن برای کشیدن میخ استفاده می شود.

اصل ۴ – عدم تقارن
الف ) فرم تقارن یک جسم را با فرم نامتقارن آن جایگزین کنید .
ب ) در صورتی که جسم موجود نامتقارن است میزان عدم تقارن آن را افزایش دهید .
مثال ۱: کلیدها معمولا غیر متقارن و غیر شبیه بهم هستند.
مثال ۲: پلاک سه شاخه ای برق برای رعایت سیم فاز و نول بصورت غیر متقارن است تا فقط از یک طریق در پریز مربوطه وارد شود
مثال ۳ : عینک هم از نظر افقی غیر متقارن هست و هم از نظر نوع عدسی متناسب با هر چشم و احتمالاْ با کانونهای نوری متفاوت است.

اصل ۵ – ترکیب‌کردن ( ادغام کردن )
الف ) اجسام مشابه یا اجسامی را که برای انجام عملکردهای پیاپی در نظر گرفته شده‌اند به صورت مکانی با یکدیگر ترکیب کنید .
ب ) عملکردهای مشابه یا پیاپی را به صورت زمانی با یکدیگر ترکیب کنید .
مثال ۱ : ترکیب آب گرم و سرد توسط شیرهای ترکیبی.
مثال ۲ : استفاده از کاتریج رنگی در پرینتر برای ترکیب رنگها.

اصل ۶ – جامعیت
به منظور رفع نیاز به چند جسم , یک جسم می‌تواند عملکرد‌های چند گانه‌ای ارائه دهد .
مثال ۱ : چاقوی ارتشی سویسی ( چند کاره )
مثال۲: آچار فرانسه که با تغیر اندازه آن میتوان برای باز و بسته کردن پیچ های مختلف از آن استفاده کرد.

اصل ۷ – تو در تو بودن
الف ) جسمی را داخل جسم دوم و جسم دوم را نیز داخل جسم سوم قرار دهید.
ب ) جسمی از داخل حفره‌ای در جسم دیگر بگذرانید.
مثال ۱ : آنتن‌های تلسکوپی و تو‌درتو
مثال۲ : متر اندازه‌گیری
مثال۳ : عروسک های روسی تو‌درتو
مثال ۴: میز و صندلی های در هم
مثال ۵: ظروف و وسایل آشپزخانه تو‌درتو

اصل ۸ – عامل تعادل و توازن
الف ) وزن جسم را به وسیله اتصال دادن آن با جسم دیگری که دارای نیروی بالا برنده است , جبران کنید .
ب ) وزن جسم را به وسیله نیروهای آیرودینامیکی یا هیدرودینامیکی جبران کنید .
مثال ۱: کیسه هوا ( آبدان ) ماهی برای حفظ تعادل آن در آب
مثال ۲: بال عقب ماشین‌های مسابقه‌ای برای حفظ تعادن آنها در سرعت‌های بالا

اصل ۹ – مقابله پیشاپیش
الف ) در صورتی که لازم است عملکردی انجام شود , مقابله پیشاپیش نسبت به آن را مد نظر داشته باشید .
ب ) در صورتی که لازم است جسمی تحت کشش باشد , کشش متضاد آن را پیشاپیش مد نظر داشته باشید .
مثال: لباس قلعی ضد اشعه X

اصل ۱۰ – کنش پیشاپیش
الف ) کنش مورد نیاز را به صورت کلی و جزئی , پیشاپیش انجام دهید .
ب ) به اجسام طوری نظم بدهید که بدون اتلاف وقت در زمانی که منتظر کنش هستند , وارد عمل شوند . ( در مناسبترین وضعیت )
مثال۲ : دیوارهای پیش ساخته
مثال ۳ : مرغ پرکنده و از قبل آماده شده

اصل ۱۱- حفاظت پیشاپیش
قابلیت اطمینان نسبتا پایین یک جسم را با یک حرکت خنثی کننده, پیشاپیش جبران کنید .

اصل ۱۲ – هم پتانسیلی
شرایط کار را طوری تغییر دهید که لازم نباشد جسمی بالا رفته یا پایین بیاید .
مثال : استفاده از قفل کانل برای حر کت کشتی از یک سطح به سطح دیگر.


اصل ۱۳ – معکوس کردن
الف ) به جای عملکردی که توسط مشخصات مساله تحمیل شده عملکرد مخالف آن را به کار گیریم .
ب ) شئ را به یک قطعه متحرک تبدیل کنید , یا اینکه قطعات غیر متحرک را متحرک ساخته و محیط خارج را غیر متحرک نماید .
مثال : اخیراْ یک شرکت آمریکایی نوشابه‌ای با نام تجاری dnL به بازار عرضه کرده که معکوس نام تجاری ۷up است و از این ایده بسیار سود برده است.


اصل ۱۴ – کروی ساختن
الف ) قطعه های خطی و سطوح مسطح را با قطعات و سطوح خمیده و همچنین اشکال مکعبی را با اشکال کروی تعویض کنید
ب ) از غلتک‌ها , توپ‌ها و مارپیچ‌ها استفاده کنید .


اصل ۱۵- پویایی
الف ) مشخصات جسم یا محیط خارج را به گونه‌ای بسازید که برای عملکرد بهینه , عملیات در هر مرحله به طور خودکار تنظیم شود .
ب ) جسم را به عناصری تقسیم کنید که بتوانند به صورت مرتبط با هم , موقعیت خود را تغییر دهند .
ج ) در صورتی که جسمی غیر قابل حرکت یا قابل تعویض کنید .
مثال : صندلی تا شو


اصل ۱۶- عملکرد ناقص, بیش از حد یا مازاد
اگر به دست آوردن ۱۰۰% یک اثر مطلوب مشکل است , برای ساده‌سازی مساله مقداری کمتر یا بیشتر از آن را به دست آورید .


اصل ۱۷ – حرکت به بعدی جدید
الف ) مسائل مربوط به حرکت خطی جسم را با امکان پذیر ساختن حرکت در دو بعد , برطرف کنید ( در راستای یک سطح ) . به نحو مشابه , مسائل مربوط به حرکت جسم در یک صفحه را با امکان پذیر ساختن حرکت در سه بعد , برطرف نمایید .
ب ) به جای آرایش اجسام در یک لایه, آرایشی چند لایه‌ای را به کار ببرید .
ج ) جسم را کج کرده یا بر روی لبه خود بچرخانید .
د ) تصاویر را بر روی سطوح مجاور یا عقب جسم بیاندازید .


اصل ۱۸- ارتعاش مکانیکی
الف ) جسم را به ارتعاش وا دارید .
ب ) اگر جسم در حال نوسان است , فرکانس آن را تا حد فرا صوت افزایش دهید .
ج ) فرکانس تشدید را به کار بگیرید .
د ) به جای ارتعاشات مکانیکی از ارتعاشات پیزو استفاده کنید .
ه ) ارتعاشات فرا صوت و میدان الکترومغناطیسی را با هم به کار بگیرید .


اصل ۱۹ – عملکرد دوره ای
الف ) به جای عملکرد مستمر از یک عملکرد دوره ای ( ضربه ای ) استفاده کنید .
ب ) در صورتیکه یک عملکرد هم اکنون دوره ای است , فرکانس آن را عوض کنید .
ج ) از توقف های بین ضربه‌ها برای تامین کنش‌های اضافی بهره بگیرید .


اصل۲۰ – تداوم کنش مفید
الف ) عملکرد را بدون توقف به انجام برسانید , در این حال باید تمام قطعات جسم به طور مستمر و با ظرافت کامل , در حال کار باشند .
ب ) یک حرکت زاید و واسطه‌ای را حذف کنید .
مثال : استفاده از پرینتری که هم در موقع رفت و هم در موقع برگشت کاتریج آن عمل پرینت را انجام می دهد. ( تداوم کنش مفید)


اصل۲۱- حمله سریع
عملکرد زیان بار یا خطرناک را با سرعت بسیار بالا به انجام برسانید.
مثال : بهره گیری از دریل پر سرعت برای تراش دندان بدون احساس درد.


اصل۲۲- تبدیل ضرر به سود
الف ) یک اثر زیان بار یا یک عامل زیان بار محیطی را برای به دست آوردن یک اثر مثبت به کار بگیرید .
ب ) با ترکیب یک عامل زیان بار با یک عامل زیان بار دیگر , آن را از میان بردارید .
ج ) مقدار کنش زیان بار را تا جایی که ضررهای آن بر طرف شود , افزایش دهید .


اصل ۲۳- باز خورد
الف ) بازخورد را ارائه کنید .
ب ) در صورتی که بازخورد هم اکنون موجود است , آن را معکوس کنید .


اصل ۲۴- واسطه و میانجی
الف ) برای انتقال یا انجام یک عملکرد , از یک جسم واسطه استفاده کنید .
ب ) جسم به طور موقت به جسم دیگری که حذف کردن آن آسان است , متصل کنید .


اصل ۲۵- خدمت دهی به خود
الف ) کاری کنید که شئ مورد نظر کارهای خدماتی, کارکردهای کمکی و عملیات مربوط به تعمیرات خود را, خود انجام دهد . ب ) از زایدات مواد و انرژی استفاده کنید .


اصل ۲۶- کپی‌کردن
الف ) به جای استفاده از جسمی که ساختار پیچیده دارد , گران قیمت و حساس است و کار با آن راحت نیست , از کپی ساده و ارزان قیمت آن استفاده کنید .
ب ) یک جسم یا سیستمی متشکل از چند جسم را با کپی و یا تصاویر اپتیکی آن تعویض کنید برای کوچک و بزرگ کردن تصویر می‌توانید از یک مقیاس استفاده کنید .
ج ) در صورتی که از کپی‌های اپتیکی با نور معمولی استفاده می‌کنید آنها را با نوع مادون قرمز یا ماورای بنفش تعویض کنید مثال : استفاده از زیور آلات بدلی بجای اصلی


اصل ۲۷- استفاده از جسم ارزان قیمت با عمر کوتاه به جای جسم گران قیمت و با دوام
یک جسم گران قیمت را با مجموعه‌ای از اجسام ارزان قیمت تعویض کرده و از برخی مشخصا ت چشم پوشی کنید ( برای مثال عمر طولانی ) .
مثال ۱: استفاده از کبریت بجای فندک برای روشن کردن سیگار
مثال ۲ : استفاده از وسایل یکبار مصرف ( نظیر ظروف – دستمال – تیغ – فندک – دوربین – موبایل – پیش بند کودک – مسواک – لباس آزمایشگاه – کلاه و غیره )


اصل ۲۸- تعویض یک سیستم مکانیکی
الف ) سیستم مکانیکی را با یک سیستم نوری صوتی یا بویایی تعویض کنید .
ب ) از میدان‌های الکترونیکی, مغناطیسی یا الکترو مغناطیسی برای اثر گذاری بر جسم استفاده کنید .
ج ) میدان‌ها را تعویض کنید .
د ) یک میدان را به همراه ذرات فرو مغناطیس به کار ببرید .


اصل ۲۹- استفاده از ساختار پنوماتیک یا هیدرو لیک
قطعات جامد یک جسم را با مایع یا گاز تعویض کنید این قطعات برای باد شدن می توانند از هوا یا آب استفاده کنند, همچنین می‌توانید بالش‌های هوا یا هیدرواستاتیک را به کار بگیرید .


اصل ۳۰- پرده های انعطاف پذیر یا پوسته‌های نازک
الف ) ساختار معمول را با غشای انعطاف پذیر و پرده‌های نازک تعویض کنید .
ب ) یک جسم را به وسیله پرده‌های نازک غشای ظریف از محیط خارج آن جدا کنید .


اصل ۳۱ – استفاده از متخلخل
الف ) جسم را متخلخل نموده یا از اجرای متخلخل اضافی استفاده کنید ( به صورت محتویات داخلی‌, روکش و غیره )
ب ) در صورتی که جسم هم اکنون متخلخل است , حفره ها را پیشاپیش با ماده‌ای پر کنید .


اصل ۳۲- تعویض رنگ
الف ) رنگ جسم یا محیط اطراف آن را تغییر دهید .
ب ) شفافیت جسم یا محیط اطراف آن را تغییر دهید .
ج ) به منظور مشاهده بهتر اجسام یا اشیایی که دیدن آنها مشکل است , از مواد افزودنی رنگین استفاده کنید .
د ) در صورتی که هم اکنون از چنین مواد افزودنی استفاده می شود , از علایم درخشان یا اجزای ردیاب استفاده کنید .
مثال: شیشه الکترو کرومیک ( تغییر رنگ بر اساس تابش نور)


اصل ۳۳- همجنس و همگن‌سازی
کاری کنید که اجسام با جسم اولیه هم جنس خود , یا جنسی با رفتار مشابه جنس خود , تعامل داشته باشند .

اصل ۳۴- ردکردن و باز سازی قطعات
الف ) پس از تکمیل یک عملکرد و یا بی استفاده شدن یک جزء از جسم , آن را دور انداخته یا تغییر دهید ( مثلا آن را تخریب یا حل کنید یا بخار نمایید )
ب ) هر قطعه استفاده شده جسم را سریعاً بازسازی کنید .
مثال : پوکه گلوله مسلسل یا تفنگ پس از شلیک بلا مصرف بوده و بیرون انداخته می شود.

اصل ۳۵- تغییر خواص فیزیکی و شیمیایی یک جسم
حالت کلی یک جسم , تراکم چگالی , میزان انعطاف پذیری و یا دمای جسم را عوض کنید .
مثال : صابون مایع


اصل ۳۶ – تغییر فاز
اثری را که زمان تغییر فاز یک ماده اتفاق می‌افتد , به کار بگیرید نمونه‌های زمان تغییر حجم یا زمان تغییر حجم یا زمان آزاد‌سازی یا جذب انرژی هستند .


اصل ۳۷- انبساط حرارتی
الف ) از انبساط ( انقباض ) یک ماده به کمک حرارت ( سرما ) استفاده کنید .
ب ) از مواد متفاوت با ضرایب انبساط حرارتی متفاوت بهره بگیرید .
مثال: سویچ‌های حرارتی


اصل ۳۸ – استفاده از اکسید کننده‌های قوی
الف ) هوای معمولی را با هوای غنی شده جایگزین کنید .
ب ) هوای غنی شده را با اکسیژن جایگزین کنید .
ج ) در داخل اکسیژن یا هوا , ماده را در معرض اشعه یونیزه کننده قرار دهید .
د ) از اکسیژن یونیزه شده استفاده کنید .
مثال: کپسول غواسی


اصل ۳۹ – محیط بی اثر
الف ) محیط معمولی را با محیط بی‌اثر تعویض نمایید .
ب ) فرایند را در خلا به انجام برسانید .


اصل ۴۰ – مواد مرکب
ماده همگن را با یک ماده مرکب جایگزین کنید .

منبع: http://trizclub.ir
 
بالا