تریتیکاله

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
گیاه تریتیکاله (.Triticale spp) اولین غله ساخته شده توسط بشر است که از ترکیب ژنوم های گندم و چاودار بدست آمده است.سطح زیر کشت این محصول در جهان حدود ۵/۲ میلیون هکتار با تولید ۳/۶ تن است که ۷۸ درصد آن مربوط به اروپا است.این غله برای اولین بار در سال ۱۳۴۹ وارد کشور شده و اکنون با توجه به خصوصیات مطلوب آن در مناطق خشک و شور ایران مورد توجه زارعین است.


از ویژگی های تریتیکاله تحمل به سرما و مقاومت به ورس،تحمل نسبی به اکثر بیماری ها به ویژه زنگ زرد، مقاومت به ریزش دانه و کم آبی و شوری بالای خاک و دوام سطح سبز برگ تا آخر فصل رویش گیاه،سرعت رشد اولیه و قدرت ترمیم پذیری است.تریتیکاله را میتوان به دو صورت دانه یا علوفه و یا دو منظوره و بعنوان بخشی از جیره غذایی ذرت در تغذیه دام و طیور استفاده کرد.متوسط عملکرد این گیاه در سالهای زراعی نرمال حدود ۵/۳ تن در هکتار و حداکثر عملکرد آن حدود ۸ تن در هکتار است.
 

shiba.s.a

کاربر فعال مهندسی کشاورزی ,
تریتیکاله نخستین غله ساخته دست بشراست که از سی سال گذشته در دنیا تولید تجاری آن آغاز شده است .این گیاه محصولی موفق از تلاقی گندم و چاودار بوده که از طرفی دارای خصوصیات مطلوب چاودار مثل رشد سریع ،قابلیت تولید در اراضی فقیر وکم بازده مقاومت به سرما،بالا بودن مقدار لیسین وازطرف دیگردارای خصوصیات برترکیفی وزراعی گندم می باشد.کاشت تریتیکاله در مناطق مختلف دنیا طی سه دهه اخیربیانگرتطابق وسازگاری این گیاه در محدوده وسیعی ازشرایط اقلیمی متفاوت است.هرچند تریتیکاله را جهت تغذیه انسان تولید نموده اند امابدلیل پایین بودن کیفیت نانوایی آردآن بعنوان یک گیاه علوفه ای مورد پسند واقع گردیده است .اعتقادبراین است که درآینده نزدیک تریتیکاله یک گیاه علوفه ای موفق خواهد بود .نتایج بررسیها نشان ازآن دارد که عملکرد ماده خشک ودانه تریتیکاله حدود دوبرابرجو می باشد. در ضمن تریتیکاله گیاهی است که شرایط سخت و بحرانی تاثیر زیادی بر عملکرد آن نخواهد داشت ودر خاکهایی که دارای رده بندی ضعیف و کلاس پایین می تواند جایگزین هر غله ای باشد.


تاریخچه پیدایش تریتیکاله :

تریتیکاله غله جدیدی است که بوسیله انسان ودر نتیجه تلاقی ژنومهای گندم جنس تریتیکام و چاودار جنس سیکال بوجود آمده است .نام تریتیکاله نیز از ترکیب نام علمی گونه هایی بوجود آورنده آن گرفته شده است.و پیدایش آن به بیش از یک قرن قبل باز میگردد.درسال ۱۸۷۵میلادی شخصی بنام ویلسون گزارشی در مورد هیبرید گندم و چاودارارائه داداین گیاه بطور طبیعی غیر باروربود .نخستین تریتیکاله بارور توسط ریمپائودرسال ۱۸۸۸بوجودآمد.ودرسال ۱۹۳۷باکشف ماده کلشی سین هیبریدهای عقیم تریتیکاله تحت تیمار کلشی سین به گیاه بارورتبدیل گردید.درحال حاضرتریتیکاله که دردنیا دارای عملکرد مطلوب می باشدازنوع هگزاپلوئید میباشد.


سطح زیرکشت و تولید جهانی:

اولین کشوری که تریتیکاله را بصورت تجاری تولید کرد مجارستان بود.۷۸درصد سطح زیر کشت این گیاه در اروپاست.


خصوصیات گیاه شناسی:

تریتیکاله گیاهی است خودبارور ،انواع تجاری آن ازنوع هگراپلوئیدبا۴۲کروموزم می باشد.تریتیکاله بیشترشبیه گندم است تاچاودارودرعین حال دارای خصوصیات مرفولوژیکی ویژه ای است.


ترکیب شیمیایی و کیفیت غذایی:

مشابه گندم و چاودار است نسبت به سایر غلات دارای درصد پرتیین بیشتری است از نظر اسید امینه های ضروری نیز وضعیت مطلوبی دارد تریتیکاله تا حدودی مواد معدنی بیشتر ومیزان ویتامین برابر باگندم دارد این عوامل سبب گردیده ،از نظر کیفیت غذایی نسبت به سایر غلات دارای برتری مشخصی باشد.بالا بودن لیسین در این گیاه باعث شده مورد پسند دامداریها باشد.


سازگاری:

در دامنه وسیعی ازشرایط آب وهوایی سازگار است.بخاطر ارزش غذایی تریتیکاله میتواند جایگزین چاودارباشد .مخصوصا در نقاطی که کشت گندم امکان پذیر نیست،این امر یک امتیاز اقتصادی مهم در نقاط مختلف دنیا برای این گیاه محسوب می شود.این گیاه را باید در اراضی فقیر کشت کرد این گیاه در صورتی که به شرایط بد محیطی برخورد کند کاهش تولید آن کم بوده وتاثیر زیادی به عملکردش نخواهد گذاشت.


نور :

تریتیکاله های اولیه باوجود دوره رشد طولانی احتیاج به طول روز زیادداشتند ولی امروزه ارقامی که کشت میگردد نسبت به طول روز غالبا بی تفاوت بوده و محدودیتی از نظر تا ریخ کشت ندارند.در آزمایشاتی نوری در مراحل تثبیت رشد تریتیکاله ،چاودارو گندم صورت گرفته بیشترین میزان تثبیت کربن مربوط به تریتیکاله بوده است.


حرارت:

در تریتیکاله حداقل دما دبرای شروع جوانه زنی ۵درجه سانتیگراد،دمای مطلوب ۲۰درجه وحداکثردما برای شروع جوانه زنی ۳۰درجه گزارش شده است.


رطوبت:

تحمل به خشکی درنواحی نیمه خشک از قبیل مناطقی در افریقای جنوب بابارندگی سالانه حداکثر۴۰۰تا۷۰۰میلی متر قابل توجه بوده وتحت همین شرایط عملکرد مطلوبی بدست آمده است.تحت شرایط تنش رطوبتی باوجودافزایش مقاومت روزنه ای و کاهش میزان تعرق و کاهش این تغییرات در تریتیکاله نسبت به گندم و چاودار کمتر بوده وفعالیت فتو سنتزی به نحو مطلوبی حفظ می گردد.وباآبیاری مجدد درتریتیکاله نسبت به گندم بهبودی بیشتری حاصل میگردد.


خاک:

تریتیکاله دامنه سازگاری وسیعی به کاشت در خاکهای اسیدی دارد.گیاهی است مقاوم به شوری در خاکهای شور عمکرد بالایی نسبت به گندم و چاودار دارد.بسیار گیاهی کم توقع میباشد


تاریخ کاشت:

تاریخ مناسب کاشت تریتیکاله در منطقه نیمه اول آبان ماه است ،اگر بتواندر نیمه دوم مهر ماه کشت نمود تاثیردر عملکرد نسبت به گندم خواهد داشت بدلیل طولانی بودن دوره پرشدن دانه و همسان بودن رشد تریتیکاله نسبت به گندم در قبل از مرحله خوشه دهی بهتر است ۱۵تا ۲۰روز زودترازگندم کشت شود.وبدلیل طولانی بودن مرحله پرشدن دانه باید در رنج زمانی اول منطقه کشت شود.


عمق کاشت:

عمق کاشت در تریتیکاله نسبت به گندم کمتراست وبه همین دلیل اگرعمق کشت بالاتر از ۵تا۶ سانتی متر باشد عملکرد خوبی نخواهد داشت.چون عمق زیاد باعث کم شدن تراکم گیاه و عملکرد دانه را کاهش می دهد.کاشت با دستگاه های بی خاک ورزی وکم خاک ورزی با مدیریت بقایاوآبیاری عملکرد آن مناسب تر خواهد بود.


نیاز غذایی:

از نظر نیاز غذایی مانند گندم است،بااین تفاوت که نسبت به ازت حساسیت نشان میدهد ومقدار۱۵۰کیلوگرم ، فسفربصورت سوپرفسفات و همین مقدارازت با عملکرد قابل قبول دانه همراه بوده است.جذب ازت – فسفروآهن وکلسیم درتمام مراحل رشد گیاه صورت می گیرد.در هنگام برداشت محصول به حداکثر مقدار خود میرسد. از مصرف کود دامی خوداری شود.


میزان بذر :

میزان بذر وفاصله بین ردیفها درتریتیکاله مثل والدین خود بخصوص گندم است.میزان بذر۱۸۰تا۲۰۰کیلوگرم است.چنانچه کاشت بوسیله دستگاههای کمبینات با بذرکار مستقیم کشت گرددتراکم بوته مناسبتر وعمق کاشت باتوجه به حساسیت گیاه قابل تنظیم تراست تراکم ۲۰۰تا۲۵۰گیاه درمترمربع برای تریتیکاله درصورتی که مدیریت صحیح صورت گیرد مطلوب است.


مبارزه با علف های هرز:

مبارزه با علف های هرز وسموم مورداستفاده وعلف های مزرعه شبیه گندم بوده اما درابتدای مرحله رشد بایستی مبارزه صورت گیرد .چون رشد تریتیکاله سریع بوده و زمین بوسیله برگها سریع پوشیده میشود برگها مانع رسیدن سم به علف هرز می گردد.به همین دلیل بایستی زودتر انجام شود.


برداشت:

بدلیل بلندی ارتفاع تریتیکاله ،درزمان برداشت با ارتفاع برداشت را بلندتر در نظر گرفت تاازریزش دانه در اثر برخورد چرخ وفلک با خوشه ها جلوگیری شود.امسال خرید این محصول ۵۶۰۰ریال بوسیله دامداریها سر مزرعه بوده است.
 
Similar threads
Thread starter عنوان تالار پاسخ ها تاریخ
Taimi تریتیکاله (Tritcale spp) زراعت 2

Similar threads

بالا