نویسندگان
1مرتضی رحیمی؛ 1بهناز دهرآزما ؛ 2احمد خدادادی؛ 1فرج الله فردوست
1دانشگاه صنعتی شاهرود
2دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
معدنکاری ذغالسنگ، تعادل ژئوشیمیایی اولیه واحدهای سنگی را بر هم میزند و با تغییریافتن شرایط اکسیداسیون محیط، عناصر موجود در لایههای ذغالی و سنگهای دربرگیرنده آنها آزاد شده و وارد محیط میگردند. دراین تحقیق، به بررسی اثرات معدنکاری ذغالسنگ در مجموعه معدنی طزره (تونل مادر)، واقع در 70 کیلومتری شمال غرب شهرستان شاهرود پرداخته شده است. به این منظور با تعیین غلظت عناصر As , S , Cu , Fe,Hg , Sb, Pb ,Zn ،Sr و Se در منابع آبی، باطلهها و ذغالسنگهای استخراج شده از تونل مادر مجموعه معدنی طزره، نحوه گسترش این عناصر در آب های زیرزمینی منطقه بررسی شده است. ذغالسنگ منطقه فاکتورهای غنی شدگی بسیار بالایی را برای عناصر مس، سرب، آرسنیک، جیوه و سلنیوم (به ترتیب : 55/22، 01/77، 86/17، 64/44، 95/61 و 4/468) نشان میدهد. این در حالی است که باطلههای ذغال و سینه کار، غنی شدگی بسیار کمتری نسبت به ذغالسنگ منطقه برای عناصر فوق نشان میدهند. بررسی همبستگی عناصر حاکی از این است که همبستگیهای بالایی نیز بین آهن و سرب (929/0) و نیز روی با جیوه (980/0) وجود دارد. با توجه به وجود زهابهای قلیایی طبیعی یا NAMD (Natural Alkalin Mine Drainage) با pH برابر 6/7 در منطقه، عناصر سنگین با غلظتهای بسیار پایین در زهاب خروجی تونل مشاهده گردید. این غلظتها برای برای عناصر Cu و Sr بهترتیب 1/3 و 2501 ppb بود و برای عناصر Pb، Zn، Fe، As، Sb، Hg و Se میزان غلظت کمتر از حد اندازهگیری دستگاه ثبت گردید. با این وجود، معدنکاری باعث افزایش چشمگیر در غلظت عناصر گوگرد، استرانسیوم، مس، آرسنیک و سلنیوم که غلظت آنها در آب زیرزمینی پایین دست منطقه بهترتیب 430000، 8505، 7/3، 5/1 و 3 ppb بود، گردیده است، بهطوری که گوگرد با افزایش 4/9 برابری، بیشترین افزایش را در آب های زیرزمینی پایین دست معدنکاری نسبت به آبهای بالا دست نشان میدهد.
کلیدواژگان
ذغال سنگ؛ معدن کاری؛ آلودگی؛ فلزات سنگین؛ NAMD؛ آب زیرزمینی؛ طزره
_______________________________________________
http://www.mediafire.com/view/w5qaeobsddmadc5/IJME15121356467400.pdf
1مرتضی رحیمی؛ 1بهناز دهرآزما ؛ 2احمد خدادادی؛ 1فرج الله فردوست
1دانشگاه صنعتی شاهرود
2دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
معدنکاری ذغالسنگ، تعادل ژئوشیمیایی اولیه واحدهای سنگی را بر هم میزند و با تغییریافتن شرایط اکسیداسیون محیط، عناصر موجود در لایههای ذغالی و سنگهای دربرگیرنده آنها آزاد شده و وارد محیط میگردند. دراین تحقیق، به بررسی اثرات معدنکاری ذغالسنگ در مجموعه معدنی طزره (تونل مادر)، واقع در 70 کیلومتری شمال غرب شهرستان شاهرود پرداخته شده است. به این منظور با تعیین غلظت عناصر As , S , Cu , Fe,Hg , Sb, Pb ,Zn ،Sr و Se در منابع آبی، باطلهها و ذغالسنگهای استخراج شده از تونل مادر مجموعه معدنی طزره، نحوه گسترش این عناصر در آب های زیرزمینی منطقه بررسی شده است. ذغالسنگ منطقه فاکتورهای غنی شدگی بسیار بالایی را برای عناصر مس، سرب، آرسنیک، جیوه و سلنیوم (به ترتیب : 55/22، 01/77، 86/17، 64/44، 95/61 و 4/468) نشان میدهد. این در حالی است که باطلههای ذغال و سینه کار، غنی شدگی بسیار کمتری نسبت به ذغالسنگ منطقه برای عناصر فوق نشان میدهند. بررسی همبستگی عناصر حاکی از این است که همبستگیهای بالایی نیز بین آهن و سرب (929/0) و نیز روی با جیوه (980/0) وجود دارد. با توجه به وجود زهابهای قلیایی طبیعی یا NAMD (Natural Alkalin Mine Drainage) با pH برابر 6/7 در منطقه، عناصر سنگین با غلظتهای بسیار پایین در زهاب خروجی تونل مشاهده گردید. این غلظتها برای برای عناصر Cu و Sr بهترتیب 1/3 و 2501 ppb بود و برای عناصر Pb، Zn، Fe، As، Sb، Hg و Se میزان غلظت کمتر از حد اندازهگیری دستگاه ثبت گردید. با این وجود، معدنکاری باعث افزایش چشمگیر در غلظت عناصر گوگرد، استرانسیوم، مس، آرسنیک و سلنیوم که غلظت آنها در آب زیرزمینی پایین دست منطقه بهترتیب 430000، 8505، 7/3، 5/1 و 3 ppb بود، گردیده است، بهطوری که گوگرد با افزایش 4/9 برابری، بیشترین افزایش را در آب های زیرزمینی پایین دست معدنکاری نسبت به آبهای بالا دست نشان میدهد.
کلیدواژگان
ذغال سنگ؛ معدن کاری؛ آلودگی؛ فلزات سنگین؛ NAMD؛ آب زیرزمینی؛ طزره
_______________________________________________
http://www.mediafire.com/view/w5qaeobsddmadc5/IJME15121356467400.pdf
