onia$
دستیار مدیر تالار مدیریت
بررسي بازار رو به رشد صنعت فولاد
نویسنده: شیدا نعمت‌الهی*
یکی از مهم‌ترین صنایع موثر در توسعه و رشد صنعتی هر کشور، صنعت فولاد آن کشور است. این صنعت امروزه به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه صنعتی مورد توجه قرار گرفته و مصرف سرانه آن می‌تواند به عنوان یکی از معیارهای رشد صنعتی در نظر گرفته شود.
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]با گذشت زمان و خصوصا پس از پذیرش سیاست‌های آزادسازی در سراسر جهان، صنعت فولاد به سرعت رشد کرده است. این صنعت طی سال‌های 1960 تا اواخر دهه 90 تحت تسلط کشورهای عضو 1OECD بود؛ اما با رشد سریع و غیرمنتظره کشورهای در حال توسعه، وضعیت تغییر کرده و رقبای دیگری در بازار این صنعت حضور یافتند. در ادامه با شرکت فعال کشورهایی همچون چین، هند و کره جنوبی در بازار این صنعت، از تسلط کشورهای OECD کاسته شد.2 تقاضای بسیار زیاد در بازار این صنعت که خصوصا به علت افزایش نیاز کشورهای در حال توسعه‌ای همچون چین و هند ایجاد شد، موجب تولید و رشد این صنعت شده است. میزان رشد تقاضا به گونه‌ای بوده است که شرکت‌ها تقریبا از تمام ظرفیت تولیدی خود جهت تولید، استفاده می‌کنند. بیشترین رشد معنادار در صنعت فولاد طی سال‌های 1960 تا 1974 و زمانی که مصرف فولاد در جهان دو برابر شد، رخ داد. در طی این سال‌ها، صنعت فولاد تا نرخ رشد 5/5 درصد را تجربه کرد. [/FONT]
بیشترین صنایع متقاضی صنعت فولاد را صنایع اتومبیل‌سازی، ساختمان‌سازی، صنایع زیربنایی، صنایع نفت و گاز و صنایع ابزارآلات شکل می‌دهند. با توجه به رشد تقاضای محصولات این صنعت و پروژه‌های توسعه در سطح جهان، این صنعت هنوز هم امکان رشد و افزایش تولید دارد.3
صنعت فولاد در ایران
اولین گام عملی در راستای ایجاد این صنعت در ایران، در سال 1338 برداشته شد. در این سال شرکت ملی ذوب‌آهن ایران شکل گرفت. دومین تلاش در راستای توسعه این صنعت با تاسیس شرکت ملی صنایع فولاد در سال 1351، صورت گرفت و در ادامه و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این دو شرکت در یکدیگر ادغام شدند. در سال 1358، شرکت ملی فولاد ایران از ادغام شرکت ملی صنایع فولاد ایران و شرکت ملی ذوب‌آهن شکل گرفت. این شرکت تا سال 1381 تنها متولی فولاد در کشور بوده است.4
طبق مطالعات صورت گرفته در حوزه صنعت فولاد، این گونه پیش‌بینی می‌شود که با توجه به زیرساخت‌ها و ذخایر کشور، ایران قادر است تا 25 میلیون تن فولاد خام تولید کند. مساله‌‌‌ای که بايد در این حوزه به آن توجه داشت، برنامه ریزی مناسب و ارتقای ظرفیت واحدهای موجود تا ظرفیت اقتصادی آنها است. بر اساس مطالعات انجمن جهانی فولاد، ظرفیت اقتصادی تولید فولاد خام حداقل 4 میلیون تن است. ظرفیت تولید برای واحدهای نورد نیز 500 هزار تن است. با توجه به اینکه تولید فولاد مبارکه در حال حاضر 5 میلیون تن و تولید ذوب‌آهن اصفهان 2/2 میلیون تن است، از مقایسه بازده اقتصادی این دو می‌توان به حداقل ظرفیت اقتصادی که توسط انجمن جهانی فولاد اعلام شده است،
پی برد.5
تولید فولاد در دنیای امروز به طور کلی از دو روش عمده حاصل می‌شود. هرچند این دو روش جدا از کوره‌های قوس الکتریکی است که عمدتا نوعی فرآوری مجدد لحاظ می‌شود.
دو روش مذکور تولید فولاد به این شکل است:
1- تولید از طریق کوره‌های بلند که نیاز آن سنگ‌آهن با دانه‌بندی بدون فرآوری و کک به عنوان عامل احیا است که از زغال‌سنگ به دست می‌آید.
2- احیا که در این روش نیاز تولید، تولید سنگ‌آهن فرآوری شده و گاز متان است.
3- به نظر می‌رسد با توجه به وجود ذخایر پایه همچون سنگ‌آهن، زغال‌سنگ و گاز متان و نیاز بخش‌های تولیدی به فولاد، تولید فولاد یکی از مزیت‌های عمده صنعتی کشور است.6
بررسی بازار فولاد
تولید فولاد
براساس آمار منتشر شده توسط انجمن جهانی فولاد، کشورهای چین، ژاپن، ایالات متحده، هند و روسیه، پنج تولیدکننده برتر جهان بوده‌اند. این حقیقت قابل توجه است که تفاوت در سطح تولید اولین و دومین تولید کننده برتر جهان نیز بسیار زیاد است. تولید فولاد خام چین، 7/5 برابر تولید ژاپن در سال 2010 بوده است. نکته قابل توجه دیگر حضور کشورهای در حال توسعه در میان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان جهان است.7[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]در میان مناطق جغرافیایی نیز بیشترین میزان تولید در قاره آسیا شکل گرفته است. تولید فولاد خام این قاره در سال 2010 بالغ بر 903201 هزار تن بوده است. پس از آن اتحادیه اروپا با اختلاف بسیار زیاد و تولید 172630 هزار تن در مکان دوم قرار گرفته است. آمریکای شمالی سومین منطقه از نظر میزان تولید فولاد خام در سال 2010 بوده است.8[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]میزان تولید جهانی فولاد خام نیز روند رو به رشدی را نشان می‌دهد. میزان تولید جهانی از 8510 هزار تن در سال 2001 به میزان 11995 هزار تن در سال 2010 رسیده است. روند تولید فولاد خام ایران نیز طی سال‌های 2001 تا 2010 همواره رشد داشته است. تولید فولاد ایران از میزان 6916 هزار تن در سال 2001 به میزان 11995 هزار تن در سال 2010 رسیده است.
در این سال ایران در منطقه خاورمیانه، بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد بوده و تولید تقریبا دوبرابری نسبت به عربستان سعودی، که دومین تولیدکننده خاورمیانه بوده، داشته است. قطر نیز پس از عربستان سعودی، در مکان سوم از رده‌بندی بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد خاورمیانه قرار داشته است.9
صادرات تولیدات نهایی و نیمه نهایی فولاد
براساس آمار منتشر شده انجمن جهانی فولاد، کشورهای ژاپن، چین، روسیه، آلمان، اوکراین و کره‌جنوبی بزرگ‌ترین صادرکنندگان جهان در سال 2010 بوده‌اند. ژاپن، چین و روسیه به ترتیب 42735، 41646 و 27382 هزار تن صادرات فولاد خام داشته‌اند. در سطح مناطق، بیشترین میزان صادرات توسط 27 کشور عضو اتحادیه اروپا صورت گرفته است. این اتحادیه در سال 2010 به میزان 134633 هزار تن صادرات محصولات نهایی و نیمه نهايی فولاد داشته است. منطقه آسیا با صادرات 132235 هزار تن در مکان دوم قرار گرفته است.[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]در مجموع روند صادرات جهان از سال‌های 2001 تا 2010 نشان از این حقیقت دارد که تا سال 2008 صادرات محصولات فولاد با رشد همراه بوده است. در سال 2009 با افت مواجه شده و از سال 2010 دوباره رو به رشد گذاشته است. [/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]صادرات فولاد ایران، یک روند نوسانی داشته است. صادرات ایران از سال 2001 تا 2006 نزديك به چهار برابر شده است. صادرات کشور در سال 2001، 550 هزار تن بوده است. این میزان صادرات در سال 2006 به 2000 هزار تن افزایش یافته است. اما از سال 2006 تا 2007، صادرات ایران در این حوزه با افت شدید مواجه شده و به 582 هزار تن در سال 2007 رسیده
است.
[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]روند کاهشی صادرات در سال‌های بعد ادامه داشته و با افزایش اندک در سال 2010 به 297 هزار تن رسیده است. ایران در این سال در منطقه خاورمیانه پس از قطر بزرگ‌ترین صادرکننده محصولات نهایی و نیمه نهایی فولاد بوده است.11
واردات محصولات نهایی و نیمه نهایی فولاد
در سال 2010 کشورهای کره جنوبی، آلمان، ایالات متحده، چین، ایتالیا و فرانسه بزرگ‌ترین واردکنندگان محصولات نهایی و نیمه نهایی فولاد در جهان بوده‌اند. کره جنوبی 24779، آلمان 22733 و ایالات متحده 22530 هزار تن واردات داشته‌اند.
[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]در سطح مناطق، 27 عضو اتحادیه اروپا با واردات 125115 هزار تن در مکان نخست بزرگ‌ترین واردکنندگان جهان قرار داشته اند. پس از آن، منطقه آسیا با واردات 114255 هزار تن و آمریکای شمالی با 40238 هزار تن قرار داشته‌اند.
روند واردات جهان نیز از سال 2001 تا 2008 یک روند افزایشی داشته است. میزان واردات محصولات نهایی و نیمه نهایی فولاد جهان از 292895 هزار تن در سال 2001 به 423862 هزار تن در سال 2008 رسید. اما سطح واردات جهانی این محصولات در سال 2009 کاهش و به 321907 رسید. اما روند افزایشی در سال بعد از آن ادامه یافت به گونه‌ای که میزان واردات در سال 2010 به 377759 هزار تن رسید.
روند واردات ایران اما یک روند نوسانی را تجربه کرده است. در سال 2001 میزان واردات محصولات نهایی و نیمه نهایی فولاد ایران بالغ بر 4748 هزار تن بوده است. این میزان واردات در سال 2007 به اوج خود و به 12246 هزار تن رسید. اما پس از طی روند نوسانی در سال‌های بعد به 9238 هزار تن در سال 2010 رسید. ایران همچنین بزرگ‌ترین وارد‌کننده محصولات نهایی و نیمه نهایی فولاد در منطقه خاورمیانه بوده است. پس از ایران کشور امارات متحده عربی با واردات 6694 هزار تن قرار داشته است. 12[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]در مجموع مقاله حاضر تلاش داشت که ضمن معرفی صنعت فولاد مهم‌ترین بازیگران فعال در این صنعت را مورد توجه قرار دهد. این‌گونه به نظر می‌آید که با توجه به توانایی و ظرفیت کشور و وجود مزیت در توسعه این صنعت، می‌توان با ترسیم برنامه راه مناسب در مسیر توسعه این صنعت گام برداشت. مساله مورد توجه در این صنعت برای ایران توجه به تولید در ظرفیت اقتصادی است.
*کارشناس ارشد دیپلماسی در سازمان‌های بین المللی اقتصادی
Sheyda.nematolahi@gmail.com
پاورقي:
1- Organization for Economic Cooperation and Development
2- www.research_stare.com
3- World steel industry and crude steel production
4- www.niscorir.com پورتابل شرکت ملی فولاد ایران
5- محمود اسلامیان، عضو هیات ريیسه اتاق ایران، روزنامه دنیای اقتصاد، کد خبر IRN-307119 یکشنبه 11 تیر 1391
6- پیشین.
7- World Steel Association, worldsteel Committee on Economic Studies Steel Statistical Yearbook 2011, p3.
8- Ibid, p4.
9- Ibid.
10- Commonwelth Independent States
11- World Steel Association, worldsteel Committee on Economic Studies, Steel Statistical Yearbook 2011, p63.
12- Ibid,p 65. [/FONT]
نویسنده: شیدا نعمت‌الهی*
یکی از مهم‌ترین صنایع موثر در توسعه و رشد صنعتی هر کشور، صنعت فولاد آن کشور است. این صنعت امروزه به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه صنعتی مورد توجه قرار گرفته و مصرف سرانه آن می‌تواند به عنوان یکی از معیارهای رشد صنعتی در نظر گرفته شود.
| |
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]با گذشت زمان و خصوصا پس از پذیرش سیاست‌های آزادسازی در سراسر جهان، صنعت فولاد به سرعت رشد کرده است. این صنعت طی سال‌های 1960 تا اواخر دهه 90 تحت تسلط کشورهای عضو 1OECD بود؛ اما با رشد سریع و غیرمنتظره کشورهای در حال توسعه، وضعیت تغییر کرده و رقبای دیگری در بازار این صنعت حضور یافتند. در ادامه با شرکت فعال کشورهایی همچون چین، هند و کره جنوبی در بازار این صنعت، از تسلط کشورهای OECD کاسته شد.2 تقاضای بسیار زیاد در بازار این صنعت که خصوصا به علت افزایش نیاز کشورهای در حال توسعه‌ای همچون چین و هند ایجاد شد، موجب تولید و رشد این صنعت شده است. میزان رشد تقاضا به گونه‌ای بوده است که شرکت‌ها تقریبا از تمام ظرفیت تولیدی خود جهت تولید، استفاده می‌کنند. بیشترین رشد معنادار در صنعت فولاد طی سال‌های 1960 تا 1974 و زمانی که مصرف فولاد در جهان دو برابر شد، رخ داد. در طی این سال‌ها، صنعت فولاد تا نرخ رشد 5/5 درصد را تجربه کرد. [/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]
[/FONT] [FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]
[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]بعد از این سال، رشد این صنعت وضعیت نوسانی را تجربه کرده و از 1990 دوباره حرکت صعودی مداوم خود را آغاز کرد.
بیشترین صنایع متقاضی صنعت فولاد را صنایع اتومبیل‌سازی، ساختمان‌سازی، صنایع زیربنایی، صنایع نفت و گاز و صنایع ابزارآلات شکل می‌دهند. با توجه به رشد تقاضای محصولات این صنعت و پروژه‌های توسعه در سطح جهان، این صنعت هنوز هم امکان رشد و افزایش تولید دارد.3
صنعت فولاد در ایران
اولین گام عملی در راستای ایجاد این صنعت در ایران، در سال 1338 برداشته شد. در این سال شرکت ملی ذوب‌آهن ایران شکل گرفت. دومین تلاش در راستای توسعه این صنعت با تاسیس شرکت ملی صنایع فولاد در سال 1351، صورت گرفت و در ادامه و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این دو شرکت در یکدیگر ادغام شدند. در سال 1358، شرکت ملی فولاد ایران از ادغام شرکت ملی صنایع فولاد ایران و شرکت ملی ذوب‌آهن شکل گرفت. این شرکت تا سال 1381 تنها متولی فولاد در کشور بوده است.4
طبق مطالعات صورت گرفته در حوزه صنعت فولاد، این گونه پیش‌بینی می‌شود که با توجه به زیرساخت‌ها و ذخایر کشور، ایران قادر است تا 25 میلیون تن فولاد خام تولید کند. مساله‌‌‌ای که بايد در این حوزه به آن توجه داشت، برنامه ریزی مناسب و ارتقای ظرفیت واحدهای موجود تا ظرفیت اقتصادی آنها است. بر اساس مطالعات انجمن جهانی فولاد، ظرفیت اقتصادی تولید فولاد خام حداقل 4 میلیون تن است. ظرفیت تولید برای واحدهای نورد نیز 500 هزار تن است. با توجه به اینکه تولید فولاد مبارکه در حال حاضر 5 میلیون تن و تولید ذوب‌آهن اصفهان 2/2 میلیون تن است، از مقایسه بازده اقتصادی این دو می‌توان به حداقل ظرفیت اقتصادی که توسط انجمن جهانی فولاد اعلام شده است،
پی برد.5
تولید فولاد در دنیای امروز به طور کلی از دو روش عمده حاصل می‌شود. هرچند این دو روش جدا از کوره‌های قوس الکتریکی است که عمدتا نوعی فرآوری مجدد لحاظ می‌شود.
دو روش مذکور تولید فولاد به این شکل است:
1- تولید از طریق کوره‌های بلند که نیاز آن سنگ‌آهن با دانه‌بندی بدون فرآوری و کک به عنوان عامل احیا است که از زغال‌سنگ به دست می‌آید.
2- احیا که در این روش نیاز تولید، تولید سنگ‌آهن فرآوری شده و گاز متان است.
3- به نظر می‌رسد با توجه به وجود ذخایر پایه همچون سنگ‌آهن، زغال‌سنگ و گاز متان و نیاز بخش‌های تولیدی به فولاد، تولید فولاد یکی از مزیت‌های عمده صنعتی کشور است.6
بررسی بازار فولاد
تولید فولاد
براساس آمار منتشر شده توسط انجمن جهانی فولاد، کشورهای چین، ژاپن، ایالات متحده، هند و روسیه، پنج تولیدکننده برتر جهان بوده‌اند. این حقیقت قابل توجه است که تفاوت در سطح تولید اولین و دومین تولید کننده برتر جهان نیز بسیار زیاد است. تولید فولاد خام چین، 7/5 برابر تولید ژاپن در سال 2010 بوده است. نکته قابل توجه دیگر حضور کشورهای در حال توسعه در میان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان جهان است.7[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]
[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]در میان مناطق جغرافیایی نیز بیشترین میزان تولید در قاره آسیا شکل گرفته است. تولید فولاد خام این قاره در سال 2010 بالغ بر 903201 هزار تن بوده است. پس از آن اتحادیه اروپا با اختلاف بسیار زیاد و تولید 172630 هزار تن در مکان دوم قرار گرفته است. آمریکای شمالی سومین منطقه از نظر میزان تولید فولاد خام در سال 2010 بوده است.8[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]
[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]میزان تولید جهانی فولاد خام نیز روند رو به رشدی را نشان می‌دهد. میزان تولید جهانی از 8510 هزار تن در سال 2001 به میزان 11995 هزار تن در سال 2010 رسیده است. روند تولید فولاد خام ایران نیز طی سال‌های 2001 تا 2010 همواره رشد داشته است. تولید فولاد ایران از میزان 6916 هزار تن در سال 2001 به میزان 11995 هزار تن در سال 2010 رسیده است.
در این سال ایران در منطقه خاورمیانه، بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد بوده و تولید تقریبا دوبرابری نسبت به عربستان سعودی، که دومین تولیدکننده خاورمیانه بوده، داشته است. قطر نیز پس از عربستان سعودی، در مکان سوم از رده‌بندی بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد خاورمیانه قرار داشته است.9
صادرات تولیدات نهایی و نیمه نهایی فولاد
براساس آمار منتشر شده انجمن جهانی فولاد، کشورهای ژاپن، چین، روسیه، آلمان، اوکراین و کره‌جنوبی بزرگ‌ترین صادرکنندگان جهان در سال 2010 بوده‌اند. ژاپن، چین و روسیه به ترتیب 42735، 41646 و 27382 هزار تن صادرات فولاد خام داشته‌اند. در سطح مناطق، بیشترین میزان صادرات توسط 27 کشور عضو اتحادیه اروپا صورت گرفته است. این اتحادیه در سال 2010 به میزان 134633 هزار تن صادرات محصولات نهایی و نیمه نهايی فولاد داشته است. منطقه آسیا با صادرات 132235 هزار تن در مکان دوم قرار گرفته است.[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]
[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]در مجموع روند صادرات جهان از سال‌های 2001 تا 2010 نشان از این حقیقت دارد که تا سال 2008 صادرات محصولات فولاد با رشد همراه بوده است. در سال 2009 با افت مواجه شده و از سال 2010 دوباره رو به رشد گذاشته است. [/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]
[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]صادرات فولاد ایران، یک روند نوسانی داشته است. صادرات ایران از سال 2001 تا 2006 نزديك به چهار برابر شده است. صادرات کشور در سال 2001، 550 هزار تن بوده است. این میزان صادرات در سال 2006 به 2000 هزار تن افزایش یافته است. اما از سال 2006 تا 2007، صادرات ایران در این حوزه با افت شدید مواجه شده و به 582 هزار تن در سال 2007 رسیده
است.
[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]
[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]روند کاهشی صادرات در سال‌های بعد ادامه داشته و با افزایش اندک در سال 2010 به 297 هزار تن رسیده است. ایران در این سال در منطقه خاورمیانه پس از قطر بزرگ‌ترین صادرکننده محصولات نهایی و نیمه نهایی فولاد بوده است.11
واردات محصولات نهایی و نیمه نهایی فولاد
در سال 2010 کشورهای کره جنوبی، آلمان، ایالات متحده، چین، ایتالیا و فرانسه بزرگ‌ترین واردکنندگان محصولات نهایی و نیمه نهایی فولاد در جهان بوده‌اند. کره جنوبی 24779، آلمان 22733 و ایالات متحده 22530 هزار تن واردات داشته‌اند.
[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]
[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]در سطح مناطق، 27 عضو اتحادیه اروپا با واردات 125115 هزار تن در مکان نخست بزرگ‌ترین واردکنندگان جهان قرار داشته اند. پس از آن، منطقه آسیا با واردات 114255 هزار تن و آمریکای شمالی با 40238 هزار تن قرار داشته‌اند.
روند واردات جهان نیز از سال 2001 تا 2008 یک روند افزایشی داشته است. میزان واردات محصولات نهایی و نیمه نهایی فولاد جهان از 292895 هزار تن در سال 2001 به 423862 هزار تن در سال 2008 رسید. اما سطح واردات جهانی این محصولات در سال 2009 کاهش و به 321907 رسید. اما روند افزایشی در سال بعد از آن ادامه یافت به گونه‌ای که میزان واردات در سال 2010 به 377759 هزار تن رسید.
روند واردات ایران اما یک روند نوسانی را تجربه کرده است. در سال 2001 میزان واردات محصولات نهایی و نیمه نهایی فولاد ایران بالغ بر 4748 هزار تن بوده است. این میزان واردات در سال 2007 به اوج خود و به 12246 هزار تن رسید. اما پس از طی روند نوسانی در سال‌های بعد به 9238 هزار تن در سال 2010 رسید. ایران همچنین بزرگ‌ترین وارد‌کننده محصولات نهایی و نیمه نهایی فولاد در منطقه خاورمیانه بوده است. پس از ایران کشور امارات متحده عربی با واردات 6694 هزار تن قرار داشته است. 12[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]
[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]در مجموع مقاله حاضر تلاش داشت که ضمن معرفی صنعت فولاد مهم‌ترین بازیگران فعال در این صنعت را مورد توجه قرار دهد. این‌گونه به نظر می‌آید که با توجه به توانایی و ظرفیت کشور و وجود مزیت در توسعه این صنعت، می‌توان با ترسیم برنامه راه مناسب در مسیر توسعه این صنعت گام برداشت. مساله مورد توجه در این صنعت برای ایران توجه به تولید در ظرفیت اقتصادی است.
*کارشناس ارشد دیپلماسی در سازمان‌های بین المللی اقتصادی
Sheyda.nematolahi@gmail.com
پاورقي:
1- Organization for Economic Cooperation and Development
2- www.research_stare.com
3- World steel industry and crude steel production
4- www.niscorir.com پورتابل شرکت ملی فولاد ایران
5- محمود اسلامیان، عضو هیات ريیسه اتاق ایران، روزنامه دنیای اقتصاد، کد خبر IRN-307119 یکشنبه 11 تیر 1391
6- پیشین.
7- World Steel Association, worldsteel Committee on Economic Studies Steel Statistical Yearbook 2011, p3.
8- Ibid, p4.
9- Ibid.
10- Commonwelth Independent States
11- World Steel Association, worldsteel Committee on Economic Studies, Steel Statistical Yearbook 2011, p63.
12- Ibid,p 65. [/FONT]
