صفحه 12 لغتنامه جامع گیاه شناسی
صفحه 12 لغتنامه جامع گیاه شناسی
Abies spp
جنس نراد یا صنوبر یا تربانتین از خانواده کاجیان Pinnaceae یا Coniferae یا Abietaceae یا نرادیان است.نام انگليسي آن وSpurce Fir مي باشد .
نام فارسی آن نراد، سرل،ناژ، خنجیده ، کرکر،ارجان ،کوکنار،تنوب، کاج،کاج گسترده ، کاج نوئل ، شوح ، تراز، زاد،سرو ، کنوش،کوکنار، آغاجی و نام ها انگلیسی آن همچین Evergreen treeو Silver firوBalsamوAbiesو Pine treeمی باشد.نام خانواده Pinaceae درفارسی سوزنی برگان یا مخروطیان است . نام انگلیسی خانواده اصطلاحا Cone- bearing familyوConifersو Pine familyو Pine trees اطلاق می شود."1"
نام فارسی خانواده ناژویان نیز می باشد.نام Coniferae مشتق از Conus به معنای مخروط و fer به معنای حمل کردن است.چون میوه ها مخروطی یا تقریبا مخروطی است."2"
این جنس در حدود ۴۰ گونهٔ درختی در مناطق معتدل نیمکره شمالی دارد.درخت نراد نمیتواند خاکهایی را که بیش از حد مرطوب، اسیدی و خشک باشند تحمل کند. بهترین آب و هوا برای درختان نراد، آب و هوای مدیترانهای است.نراد چوبی به رنگ سفید تا سفید مایل به کرم تا قهوهای مایل به صورتی دارد. درخت نراد در صنایع چوب و کاغذسازی کاربرد دارد و بسیاری از باغداران آن را به عنوان یک گونه زینتی به صورت تکدرخت میکارند.از این درخت به خاطر بوی خوش برگهایش و دیر خشک شدن برگها معمولاً به عنوان درخت کریسمس استفاده میشود. (3)
از آنجا که بذر ها در نراد یا نراد سا به سرعت قوه نامیه خود را از دست می دهند نباید بذر ها را انبار کرد.سرما به طور طبیعی خفتگی بذر را ازبین می برد.تکثیر به وسیله گرفتن قلمه در زمستان و ریشه دار کردن آن به کمک ایندول بوتیریک اسید و یا پیوندهای زبانه ای گونه های زینتی روی پایه های بذری و کاشت بذر در پاییز امکان پذیر است."4"
گیاه Monoeciousیا تک پایه و با مخروط های جداگانه نر و ماده بر آن است.دارای دو جور شاخه هستند، برخی از شاخه ها پوشیده از برگهای تحلیل یافته به صورت فلس و فاقد کلروفیل(سبزینه)و برخی دیگر دارای کلروفیل (سبزینه)اند ، که برگهای واقعی هستند.آرایش برگی Phyllotaxyدر آن تقریبا مارپیچی است.برگها چند ساله و همیشه درخت همیشه سبز (Evergreen) و برگ ها سوزنی ( (Acicular و مقاوم نسبت به سرما است.تنه ای منفرد داردبا شاخه هایی چرخه ای در بالای تنه، که سالانه تشکیل شده و از هم فاصله دارند . بنابراین تعداد چرخه ها نشان دهنده سن گیاه است.شاخه ها چرخه ای ، گسترده ، مسطح،افقی، با شاخه های میانگره ای نامنظم،که معمولا از طریق جوانه زنی شاخه های بالایی ایجاد می شوند. پوست نازک درختان جوان رزین تولید می کند که موجب مقاومت نسبت به آتش می گردد.ساقه ها دارای اثر برگی (Leaf Scar) مدور(Circular)یا بیضوی(Elliptical) می باشند. برگ ها بین 5 سال (تا 53 سال در A.amibilis )دوام داشته، بدون دمبرگ (Sessile) بدون غلاف(Sheat) ،خطی (Linear) ، نیشترکی (Lanceolate)، مسطح (Flat) با دو دسته سلول روزنه ای سفید ومدور یا شیاردار هستندو هریک در ناحیه راسی دارای یک مجرای رزین. برگ های نزدیک به نور مقطع 4 گوش داشته و راست (Erect) وبی انحنا (Incurved) هستند.جوانه های انتهایی(Terminal Buds) به وسیله 4-5 جوانه ثانویه (Secondary Buds) احاطه شده اند.بین 4-10 لپه دارند.مخروط ها راست (Erect)، تخم مرغی (Ovoid) تا استوانه ای (Cylindrical) و عموما رزینی، شکوفا(Dehiscent) هستند که در بلوغ از گیاه جدا می شوند و لی محور مخروط به صورت یک سنبله(Spike) راست (Erect) برشاخه می ماند.فلس های مخروط فاقد آزایده یا زبانه (Apophyse) هستند. مخروط های نر محوری، به صورت متراکم(Dense)،خوشه ای(Cluster)، مدور(Globular) تا کله قندی(Conical)هستند که در بهار ظاهر شده و به رنگهای متعدد زردتا قرمز، سبز، آبی،یا ارغوانی هستند . دانه ها بالدار با کیسه رزینی هستند.چوب درخت فاقد مجاری رزین است.
گونه های مختلف تراد عبارتند از:
Section Abies (central, south & east Europe, Asia Minor)
Abies alba—Silver Fir
Abies nebrodensis—Sicilian Fir
Abies borisii-regis—Bulgarian Fir
Abies cephalonica—Greek Fir
Abies nordmanniana—Nordmann Fir or Caucasian Fir
Abies nordmanniana subsp.
equi-trojani—Kazdağı Fir, Turkish Fir
Abies nordmanniana subsp.
bornmülleriana—Uludağ Fir
Abies pinsapo—Spanish Fir
Abies pinsapo var.
marocana—Moroccan Fir
Abies numidica—Algerian Fir
Abies cilicica—Syrian Fir
Section Balsamea (Taiga|boreal Asia and North America, and high mountains further south)
Abies fraseri—Fraser Fir
Abies balsamea—Balsam Fir
Abies balsamea var.
phanerolepis—Bracted Balsam Fir
Abies lasiocarpa—Subalpine Fir
Abies lasiocarpa var.
arizonica—Corkbark Fir
Abies lasiocarpa var.
bifolia—Rocky Mountains Subalpine Fir
Abies sibirica—Siberian Fir
Abies sibirica var.
semenovii—
Abies sachalinensis—Sakhalin Fir
Abies koreana—Korean Fir
Abies nephrolepis—Khinghan Fir
Abies veitchii—Veitch's Fir
Abies veitchii var.
sikokiana—Shikoku Fir
Section Grandis (western North America to Mexico and Guatemala, lowlands in north, moderate altitudes in south)
Abies grandis—Grand Fir or Giant Fir
Abies grandis var.
idahoensis—Interior Grand Fir or Giant Fir
Abies concolor—White Fir
Abies concolor subsp.
lowiana—Low's White Fir
Abies durangensis—Durango Fir
Abies durangensis var.
coahuilensis—Coahuila Fir
Abies flinckii—Jalisco Fir
Abies guatemalensis—Guatemalan Fir
Section Momi (east & central Asia, Himalaya, generally at low to moderate altitudes)
Abies kawakamii—Taiwan Fir
Abies homolepis—Nikko Fir
Abies recurvata—Min Fir
Abies recurvata var.
ernestii—Min Fir
Abies firma—Momi Fir
Abies beshanzuensis—Baishanzu Fir
Abies holophylla—Manchurian Fir
Abies chensiensis—Shensi Fir
Abies chensiensis subsp.
salouenensis—Salween Fir
Abies pindrow—Pindrow Fir
Abies ziyuanensis—Ziyuan Fir
Section Amabilis (Pacific coast mountains, North America and Japan, in high rainfall mountains)
Abies amabilis—Pacific Silver Fir
Abies mariesii—Maries' Fir
Section Pseudopicea (
Sino-Himalayan mountains, at high altitude)
Abies delavayi—Delavay's Fir
Abies delavayi var.
nukiangensis—
Abies delavayi var.
motuoensis—
Abies delavayi subsp.
fansipanensis—
Abies fabri—Faber's Fir
Abies fabri subsp.
minensis—
Abies forrestii—Forrest's Fir
Abies densa—Bhutan Fir
Abies spectabilis—East Himalayan Fir
Abies fargesii— Farges' Fir
Abies fanjingshanensis—Fanjingshan Fir
Abies yuanbaoshanensis—Yuanbaoshan Fir
Abies squamata—Flaky Fir
Section Oiamel (Central Mexico, at high altitude)
Abies religiosa—Sacred Fir
Abies hickelii—Hickel's Fir
Abies hickelii var.
oaxacana—Oaxaca Fir
magnifica, California, USA
Section Nobilis (western
U.S., high altitudes)
Abies procera—Noble Fir
Abies magnifica—Red Fir
Abies magnifica var.
shastensis—Shasta Red Fir
Section Bracteata (
California coast)
Abies bracteata—Bristlecone Fir
Section Incertae sedis
Abies milleri—(Extinct) Early
Eocene
"3"
پی نوشت ها (4)
1-ذکتر هادی کریمی- رستنی های ایران -جلد 1
2-دکتر ناصر مفتاح- وجه تسمیه خانواده های گیاهان
3-<<Wikipedia >>
4-دکتر مرتضی خوشخوی- روش های تکثیر گیاهان زینتی – جلد1
موضوع :سیستماتیک گباهی،ازدیاد گیاهان -نام گذاری گیاهی- Plant Systematic- Plants Propagation-Plant Nomencluture