مدرسه در مزرعه چیست؟

[*Roshana*]

مدرسه در مزرعه یا( F.F.S( Farmers Field School روشی نوین در آموزش کشاورزان محسوب میشود که کاملا" بصورت مشارکتی به همراه کشاورزان در طول یک فصل زراعی در محل مزرعه برگزار میگردد .اصطلاح مدرسه در مزرعه برداشتی از یک عبارت اندونزیائی ( سکولالاپانگان) میباشد که دقیقا" به معنی مدرسه ای است که درمزرعه تشکیل میگردد. این روش آموزشی در اواخر 1980 میلادی اولین بار در اندونزی اجرا شد.
تفاوت شیوه مدرسه در مزرعه با سایر روشهای آموزشی چیست ؟
در روشهای آموزشی قدیم ، معمولا" آموزشی در کلاسها مساجد، حسینیه ها برگزار میشد و یکنفر بعنوان استاد مبحث مورد نظر را مطرح و کشاورزان دعوت شده تنها شنونده بودند در صورتیکه در S.F.F آموزش درمحل مزرعه برگزار میشود و علیرغم حضور تسهیلگر، کارشناس ، محقق و کشاورز، متکلم وحده وجود ندارد و استاد کلاس همان مزرعه میباشد . در این شیوه تجربه و علم در هم می آمیزد لذا از تاثیر فوق العاده ای برخوردار است.
مدل ارتباطی تحقیق - ترویج وکشاورز
روش آموزشی قدیم: تحقیقات ترویج کشاورز
روش آموزش جدید(F.F.S)
تسهیلگر کیست؟
تسهیلگر فردی است آموزش دیده که مسئولیت هدایت گروه مدرسه در مزرعه را برای رسیدن به اهداف آموزشی بعهده دارد.
تبحر تسهیلگر و دارا بودن خصوصیات لازم برای تسهیلگری از عوامل مهم و موثر در موفقیت شیوه آموزشی S.F.F میباشد . ولی همانطور که توضیح داده شد تسهیلگر را نباید با استاد اشتباه گرفت و بار دیگر تاکید میگردد در این شیوه آموزشی استاد، مزرعه کشاورزان میباشد.

چهار اصل اساسی در شیوه آموزشی مدرسه در مزرعه عبارتند از:

1- حفظ سلامت محصول در طول فصل زراعی
در این رابطه کشاورزان با مدیریت جامع تولید آشنا میشوند به عبارت دیگر تمامی اقداماتی را که جهت تولید محصول مناسب و سالم در طول یک فصل زراعی از قبیل عملیات قبل از کاشت ، داشت و برداشت که باید انجام شود بطریق تجربی و علمی فرا میگیرند.
بعنوان مثال کشاورزان طبق عادت بذر جو را به میزان 150-180 کیلوگرم در هکتار میکارند اما در این شیوه طی یک تمرین عملی مقداری از همان بذر در اختیار اعضا» گروه قرار میگردو آنها با تعیین درجه خلوص بذر با شناخت و آگاهی اقدام به مقدار مناسب بذر مینمایند.
2- ملاقات هفتگی کشاورزان با همدیگر:
یکی از اصول مدرسه در مزرعه تعیین زمان ملاقات هفتگی اعضای گروه در محل مزرعه مورد نظر میباشد که در جلسات ابتدائی،طبق نظر گروه ، روزی را در هفته جهت ملاقات همدیگر و بازدید مزرعه و همفکری برای بررسی تصمیمات اتخاذ شده در جلسه قبل و تصمیم گیری برای فعالیتهائی که تا جلسه بعد باید انجام شود، تعیین میکنند.
رعایت این اصل به اعضای گروه آموزش میدهد که برای دستیابی به محصول مناسب باید مزرعه خود را بطور منظم معاینه و بازدید کنند و از هیچ رخدادی غافل نمانند.
طی ملاقات هفتگی کشاورزان حاضر به چند گروه تقسیم شده هر گروه بخشی از مزرعه را بازدید میکند و سپس دور هم جمع شده مشاهدات و نظرات گروه خود را بر روی کاغذ بزرگی که در اختیار دارند نوشته و به نوبت برای سایرین قرائت نموده و توضیح میدهند و به بحث و بررسی مزرعه می پردازند.
3- حفظ تعداد و تنوع دشمنان طبیعی در مزرعه
شناخت آفات - دشمنان طبیعی آفات و جمعیت آنها و نحوه زندگی این عوامل در بازدیدهای منظم گروه F.F.S از مزرعه و آماربرداری تاثیربه سزائی در کاهش مصرف سموم و کنترل آفات دارد.
لذا مشاهده میشود که با توجه به اثرات سو مصرف سموم شیمیائی بر سلامت انسان و محیط زیست و هزینه هایی که بر تولید کننده تحمیل میکند برای مبارزه تلفیقی آف (I.P.M)بهترین بستر همان مدرسه در مزرعه میباشد.(I.P.M/F.F.S)
4- ماهر شدن کشاورزان در مدیریت مزرعه
از اثرات خوب مدرسه در مزرعه اینست که کشاورزان حاضر در این گروه وقتی در تمام مراحل کشت و کار حضور داشته و بصورت گروهی تصمیم گیری کرده اند و حتی در بعضی موارد آزمایشات مقایسه ای انجام میدهند ( مثلا" تاثیر مقادیر مختلف یک کود در رشد گیاه مورد نظر ) و نتیجه حاصل را در مزرعه شخصی خود اجرا میکنند ، در پایان دوره هر کدام به یک مدیر مزرعه تبدیل میشوند و تجربیات و معلومات خود را به سایر کشاورزان که در این گروه حضور نداشته اند انتقال داده و ترویج مینمایند.
توضیح این مطلب ضروریست که اجرای شیوه S.F.F باید براساس شرایط اجتماعی اقتصادی - فرهنگی هر منطقه منطبق باشد تا به موفقیت دست یابد و در اینصورت ضمن کاهش مصرف سموم و کودهای شیمیائی موجب حفظ محیط زیست ، کاهش هزینه ها و افزایش در آمد کشاورزان خواهد شد.
این شیوه آموزشی را میتوان علاوه بر محصولات زراعی جهت باغات - گلخانه ها و حتی دام و طیور نیز اجرا نمود.
به طور مثال در شهرستان اسلامشهر نیز تاکنون 3 دوره مدرسه در مزرعه جهت محصولات گندم - جو و ذرت علوفه ای اجرا شده که نتایج قابل توجهی داشته است:
1- مشارکت کشاورزان در مباحث هر جلسه شامل بحث و گفتگو و تصمیم گیری و پیگیری تصمیمات خودشان در جلسات بعدی S.F.F موجب عدم خستگی و کسالت آنها در طول برگزاری هر کلاس آموزشی میشود.
2- تنوع کاری و کارکردن آنها با ابزاری مانند ( تور حشره گیری - ذره بین - ظروف نگهداری حشرات ، کاغذ ، ماژیک و قفس های کوچک و بزرگ مطالعه آفات و حشرات و..... انگیزه حضورآنها در این کلاسها را بیشتر می کند.
3 - حضور کشاورزان گروه در محل مزرعه مورد نظر ، تحرک و بازدید مزرعه از جنبه های مورد علاقه کشاورزان است
4- آشنائی کشاورزان با یکدیگر و استفاده از تجربیات همدیگر و نقد و بررسی فعالیتهای همدیگر و بکارگیری دانش بومی در اجرای هر دوره آموزشی)
5- کشاورزان به اجرای طرحها و شیوه های زراعی جدید در مزارع خودشان رغبت بیشتری نشان میدهند.
6- اعضای گروه F.F.S همانند مددکاران ترویجی در انتقال یافته های خود به سایر کشاورزان همسایه نقش موثری ایفاد میکنند.
7- عادت کشاورزان به برنامه ریزی کاری، نظارت دقیق مزرعه و ثبت آمار و اطلاعات مورد نیاز.
8- آشنائی بیشترکارشناسان و محققین با مسائل و مشکلات اجرائی کشاورزی که تنها در زمان اجرای عملیات کشاورزی قابل شناسائی هستند.

 

[*Roshana*]

 

[MehD1979]

مدرسه در مزرعه كشاورز روستاي وليكرو د پشت- شهرستان بابلسر

اين روستا در دهستان خشكرود –بخش رود بست –شهرستان بابلسر قرار دارد داراي 113 خانوار مي باشد .از نظر كشاورزي داراي 163 هكتار زمين شاليزاري بوده و تعداد بهره برداران 85 نفر مي باشند.

امروز شنبه مورخه ي 17/1/1387 اولين جلسه مدرسه در مزرعه كشاورز، با حضور مهندس مهران زكريانژاد مسؤل ترويج شهرستان بابلسر – مهندس امير خيرالله پور رييس مركز ترويج و خدمات جهاد كشاورزي شهيد اشرفي و جمعي از كشاورزان روستا در مسجد اين محل برگزار گرديد.

مهندس زكريانژاد در مورد مدرسه در مزرعه كشاورز و اهدا ف آن توضيحات لازم را ارائه نمودند. كشاورزان نيز كمي از مشكلات كود و سم را بيان کردند و مهندس خيرالله پور از عوارض مصرف بيش از حد سموم گفتند که چه اثرات خطر ناكي روي محيط زيست برجاي مي گذارد...

كشاورزان همگي با استقبال از جلسه مدرسه در مزرعه خواستار اجراي يافته هاي برنج در مزارع شاليزاري خود شدند.

از ويژگيهاي خاص اين روستا توليد برنج رتون مي باشد كه سابقه 5 الي 6 ساله دارد.



شکيل دومين جلسة کلاستشکيل دومين جلسة کلاس f.f.s ( مدرسه در مزرعه ) روستاي وليک رود پشت ، بخش رودبست بابلسر ، تحت پوشش مرکز ترويج و خدمات شهيد اشرفي اصفهاني اين کلاس در تاريخ 20/1/87 در ساعت 5:30 در سر مزرعه با حضور پر شور کشاورزان ، با صلوات بر محمد آغاز و در ساعت 7:30 به اتمام رسيد .
افراد شرکت کننده در کلاس 27 نفر و متشکل بودند از 19 نفر از کشاورزان محترم روستاي وليک رودپشت و دهيار ابراهيم زاده ، جناب آقاي مهندس کريم باباجاني تسهيل گران : مهندس مهدي احمد پور و مهندس محمد رضا کاظم زاده و 4 تن از مهندسين ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني : سرکار خانم مهندس مريم مجاوري ـ سرکار خانم مهندس نسيم ملاکريمي ـ آقاي مهندس علي ياسري فر و آقاي مهندس موسي مير آقائي .
در ابتداي کلاس ، f.f.s و روش کاري آن ، توسط تسهيل گران براي افراد گروه تشريح شد . سپس با توجه به مقارن بودن زمان کلاس با عمليات خزانه گيري و داشت خزانه اولين موضوع پيشنهادي گروه جهت ، بحث و تجزيه و تحليل ، خصوصيات زمين مناسب براي خزانه بود که 10 مورد آن توسط افراد گروه بازگو و نوشته شود ، به ترتيب :
1 ـ قسمتي از زمين که مرغوب تر باشد و خاکش قوت بيشتري داشته باشد 2 ـ باد پناه باشد 3 ـ آب در رو داشته باشد 4 ـ مسطح باشد 5 ـ خاک آن سالم و بکر و عاري از علف هرز باشد 6 ـ خزانه کنار زمين اصلي باشد 7 ـ زمين آبگير نباشد 8 ـ جهت خزانه شمالي جنوبي باشد ( آفتابگير بودن ) 9 ـ جهت خزانه شرقي غربي باشد ( جهت باد منطقه ) 10 ـ کاه و کلش باقيمانده از سال قبل آتش زده نباشد .
که موارد 8 و 9 ( جهت خزانه ) به علت تضاد ، به رأي گيري در گروه کشيده شد . مورد 8 يعني جهت شمالي و جنوبي با 11 رأي نسبت به مورد 9 يعني شرقي غربي با 7 رأي پذيرفته شد . دومين موضوع پيشنهادي گروه ، انتخاب و تهيه بذر خوب و مناسب بوده که 11 مورد توسط افراد گروه گفته و نوشته شد به ترتيب :
1 ـ خالص باشد ( دلک نداشته باشد ) 2 ـ از بهترين نقطه زمين بذر انتخاب و گرفته شود 3 ـ از حاشيه زمين انتخاب نشود ( به خاطر علف هرز ) 4 ـ خوشه چين شود 5 ـ از کمباين مخصوص برداشت شلتوک استفاده شود . 6 ـ بذر انتخابي کاملاً رسيده باشد . 7 ـ حداقل هر 3 سال يکبار نوع بذر عوض شود 8 ـ بذر بايد خشک باشد 9 ـ دانه ها چاق تر ـ پرتر و سنگين تر باشد ( وزن هزار دانه ) 10 ـ در صورت داشتن برنج سفيد ، شلتوک بايد غربال شود 11 ـ به روش سنتي ، زمين زدن و لگد کوب کردن تهيه شود .
همة موارد توسط گروه پذيرفته و ثبت شد . در خاتمه به اتفاق همة اعضاء گروه از خزانه هاي يکي از کشاورزان عضو گروه که زمان بذر پاشي خزانه او 27/12/86 بوده ، بازديد بعمل آمده و مقداري از نشاء هاي خزانه بين اعضاء گروه توزيع و نشاء ها مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته و محاسن و معايب آنها بازگو شد ، زمين حاج عيسي ابراهيم زاده پدر دهيار روستا ، که سر جادة اصلي بوده ، بعنوان پايلوت انتخاب گرديد . اين جلسه در ساعت 7:30 با صلوات بر محمد و آل محمد به اتمام رسيد .





تشکيل سومين جلسة کلاس تشکيل سومين جلسة کلاس f.f.s ( مدرسه در مزرعه ) روستاي وليک رود پشت ، بخش رودبست بابلسر ، تحت پوشش مرکز ترويج و خدمات شهيد اشرفي اصفهاني اين کلاس در تاريخ 27/1/87 در ساعت 18 در سر مزرعه با حضور گرم و سبز کشاورزان ، با صلوات بر رسول خدا آغاز و در ساعت 19:30 به اتمام رسيد .
افراد شرکت کننده در کلاس 25 نفر و متشکل بودند از 16 نفر از کشاورزان محترم روستاي وليک رودپشت وبا حضور دهيار محترم روستا آقاي ابراهيم زاده و آقاي مهندس کريم باباجاني و 5 تن از کارشناسان ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني : سرکار خانم سيده مريم مجاوري ـ سرکار خانم نسيم ملاکريمي ـ آقاي علي ياسري فر ـ آقاي علي اصغر احساني و آقاي موسي مير آقائي .
تسهيل گران : مهدي احمد پور ـ محمد رضا کاظم زاده
در ابتداي کلاس در ادامة بحث داشت خزانه اولين موضوع پيشنهادي گروه جهت بحث و تجزيه تحليل ، زمان و روش صحيح برداشتن نايلون از روي خزانه بود که 3 مورد آن توسط افراد گروه باز گو و نوشته شد . به ترتيب :
1 ـ زمان برداشتن نايلون قبل از طلوع آفتاب و صبح زود باشد . 2 ـ در زمان برداشتن نايلون بايد آب داخل خزانه باشد ( خشک نباشد ) 3 ـ چند روز مانده به برداشتن نايلون حتماً بايد ، ابتدا و انتهاي نايلونها را کمي بالا داد تا هوا دهي صورت بگيرد . همة موارد توسط افراد گروه پذيرفته و ثبت شد .
دومين موضوع پيشنهادي گروه ، کود دهي سرک خزانه بوده که 6 مورد توسط افراد گروه گفته و نوشته شد به ترتيب :
1 ـ بلافاصله بعد از برداشتن نايلون کود داده شود تا رشد متوقف نشود ( نظر کشاورز ) 2 ـ 3 ـ 4 روز بعد از برداشتن نايلون کود سرک داده شود ( جهت تقويت ريشه و استحکام نشاء ها ) نظر يکي از کارشناسان ناظر 3 ـ با توجه به وضع ظاهري نشاء ، کود سرک داده شود ( در صورت نياز ) 4 ـ استفاده از آب گل آلود که اين مورد به وسيلة آقاي احمد پور مورد آزمايش قرار گرفت و نتيجة مطلوب براي نشاء ها در خزانه حاصل گرديد . 5 ـ زمان کود دهي هوا آفتابي و گرم باشد 6 ـ جهت راحت کندن نشاء ها کود فسفات به صورت سرک داده شود ( جذب فسفات و تقويت نشاء ها ) که موارد 1 و 2 به علت تضاد ، به رأي گيري در گروه کشيده شد مورد 2 يعني مصرف کود سرک در 2 تا 4 روز بعد از برداشت نايلون با 14 رأي نسبت به مورد 1 با 3 رأي پذيرفته شد . در خاتمه با حضور همة افراد گروه سر مزرعه پايلوت طرح اجرائي مزرعه آموزشي تحقيقي گروه طراحي و جهت اجراء تقديم دهيار آقاي ابراهيم زاده شد . اين جلسه در ساعت 19:30 با صلوات بر محمد و آل محمد به اتمام رسيد

تشکيل چهارمين جلسه تشکيل چهارمين جلسه کلاس f.f.s (مدرسه در مزرعه) روستاي وليکرودپشت،بخش رودبست بابلسر، تحت پوشش مرکز ترويج و خدمات شهيد اشرفي اصفهاني.
اين کلاس در تاريخ 4/2/87 در ساعت 8 صبح در سر مزرعه آموزشي(پايلوت) با حضور سبز و چشمگير کشاورزان روستا با صلوات بر رسول خدا آغاز و در ساعت 11:30 به اتمام رسي

افراد شرکت کننده در اين جلسه 65 نفر و متشکل بودند از تعداد زيادي از کشاورزان زحمتکش روستاي وليکرودپشت با حضور گرم مقام محترم معاونت آموزش و تحقيقات سازمان جهاد کشاورزي استان مازندران جناب آقاي مهندس فاتحي و رئيس دفتر ترويج و بهبود نظام هاي ترويجي جناب آقاي مهندس ريحانيان- آقاي مهندس گلابيان- آقاي مهندس بيگ نژاد- آقاي مهندس هومن- مديريت محترم شهرستان بابلسر آقاي مهندس عنايتي- مسئول ترويج مديريت بابلسر آقاي مهندس ذکريانژاد- آقاي مهندس کريم باباجاني- رئيس مرکز خدمات اشرفي اصفهاني مهندس خيرالله پور- مسئول ترويج مرکز خدمات اشرفي مهندس حسين نژاد- کارشناسان ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني: سرکار خانم سيده مريم مجاوري- سرکار خانم نسيم ملاکريمي- آقاي علي ياسري فر- آقاي موسي ميرآقايي، رئيس مرکز خدمات بهنمير آقاي مهندس فارسي و کارشناسان ناظر برنج بهنمير- رئيس مرکز خدمات فريدونکنار و کارشناسان ناظر برنج فريدونکنار.
تسهيل گران: مهدي احمدپور- محمدرضا کاظم زاده
در ابتداي کلاس با توجه به مقارن بودن با نشا موضوع پيشنهادي گروه جهت بحث و تجزيه تحليل، فاصله کاشت و تعداد خال نشا(گيد) بود که چهار گروه کلاس توسط سرگروه ها نظر پيشنهادي خود را اعلام کردند.
در نهايت تصميم براين شد که هر گروه نظر پيشنهادي و انتخابي خود را در مزرعه آموزشي(پايلوت) به صورت عملي اجرا کند

گروه اول به نام ( دشت سبز ) به سرگروهي ( عباس عزيزنژاد ) نشا تک خال را در سه کرت 6×4 به فاصله 20×20 و 25×25 و 30×30 اجرا نمود.

گروه دوم به نام ( طارم ) به سر سرگروهي ( سيد كاظم حسين نژاد ) نشا دو تا سه خال را در سه کرت 6×4 به فاصله 20×20 و 25×25 و 30×30 اجرا نمود.

گروه سوم به نام ( دنوج ) به سرگروهي ( حيدر قلي عليزاده ) نشا سه تا چهار خال را در سه کرت 6×4 به فاصله 20×20 و 25×25 و 30×30 اجرا نمود.

گروه چهارم به نام صلح سبز به سرگروهي سيده مريم مجاوري و عضويت آقايان کريم باباجاني- مهدي احمدپور- محمدرضا کاظم زاده- موسي ميرآقايي- علي ياسري فر- نسيم ملاکريمي- سرباز سازندگي ياسر خسروي نشا پنج تا هفت خال را در سه کرت 6×4 به فاصله 20×20 و 25×25 و 30×30 اجرا نمود.

تيمار پنجم کشت متعارف بود که توسط کل گروه انجام شد .
لازم به ذکر است که در دو تيمار تک خال و دو تا سه خال نشاهاي شش کرت اول قبل از کاشت در استاتر محلول بارور2 به مدت ده دقيقه قرار گرفتند و سپس نشا شدند.
در خاتمه اعضاي گروه از سخنان آقاي مهندس فاتحي و آقاي مهندس عنايتي استفاده لازم را بردند. اين جلسه در ساعت 11:30 دقيقه با صلوات بر محمد و آل محمد به اتمام رسيد.

تشكيل جلسه پنجمکلاس f.f.s ( مدرسه در مزرعه ) روستاي وليک رود پشت ، بخش رودبست بابلسر ، تحت پوشش مرکز ترويج و خدمات شهيد اشرفي اصفهاني اين جلسه در تاريخ 10/2/87 در ساعت 18 در سر مزرعه با حضور 22 تن از کشاورزان روستاي وليک رودپشت ، مقام محترم رياست مرکز خدمات اشرفي ، مهندس خيرالله پور و 3 تن از سربازان سازندگي مرکز خدمات ، دهيار ابراهيم زاده و آقاي مهندس کريم باباجاني و 4 تن از کارشناسان ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني : سرکار خانم سيده مريم مجاوري ـ سرکار خانم نسيم ملاکريمي ـ آقاي علي ياسري فر ـ آقاي موسي مير آقائي .
تسهيل گران : مهدي احمد پور ـ محمد رضا کاظم زاده
در ابتداي کلاس موضوع پيشنهادي گروه جهت بحث و تجزيه تحليل ، زمان استفاده از علف کش نوع و مقدار آن در زمين اصلي بود که 9 مورد آن توسط افراد گروه بازگو و نوشته شد . به ترتيب :
1 ـ زمان برداشتن نايلون قبل از طلوع آفتاب و صبح زود باشد . 2 ـ در زمان برداشتن نايلون بايد آب داخل خزانه باشد ( خشک نباشد ) 3 ـ چند روز مانده به برداشتن نايلون حتماً بايد ، ابتدا و انتهاي نايلونها را کمي بالا داد تا هوا دهي صورت بگيرد . همة موارد توسط افراد گروه پذيرفته و ثبت شد .
دومين موضوع پيشنهادي گروه ، کود دهي سرک خزانه بوده که 6 مورد توسط افراد گروه گفته و نوشته شد به ترتيب :
1 ـ ( نظر کشاورز ) : 3 تا 8 روز بعد از نشاء ـ به مقدار 1 ليتر در 3/0 هکتار و ترجيحاً علف کش رنستار ، 2 تا 3 سانتي متر در زمين آب باشد . 2 ـ نظر کشاورز ( عزيز نژاد ) 3 تا 8 روز بعد از نشاء بسته به زمان آماده کردن زمين و بسته به نوع بافت خاک ، اگر خاک سبک باشد مقدار 1 ليتر در 5/0 هکتار ( 2 ليتر در هکتار ) و اگر بافت خاک سنگين باشد به مقدار 5/2 ليتر در هکتار ، از علف کش بواکلر استفاده مي کنند . 3 ـ ( نظر کشاورز ) 5/3 ـ 3 ليتر بوتوکلر ، 3 تا 8 روز بعد از نشاء 4 ـ ( نظر کشاورز ) : 5 روز بعد از نشاء ( زمانيکه علف هرز 2 برگي است ) از علف کش تاپ استار به مقدار 3 ـ 5/2 ليتر در هکتار استفاده مي کند . 5 ـ ( نظر کشاورز ) : 5 تا 8 روز بعد از نشاء از علف کش رنستار به ميزان 3 ليتر در هکتار استفاده مي کند . 6 ـ نظر تسهيلگر احمد پور : اصلاً علف کش مصرف نکنيم به دلايل : 1 ـ حفظ محيط زيست 2 ـ سلامت کشاورز . راهکار : کشت توأم و استفاده از اردک و ماهي 7 ـ ( نظر کشاورز ) : وجين دستي باعث بهسازي خاک و رشد بيشتر نشاء ها مي شود . 8 ـ ( نظر کشاورز ) : اگر در مراحل مختلف وجين دستي به خوبي انجام شود تخم علف هرز کم مي شود و شايد ديگر نيازي به استفاده از علف کش نباشد . 9 ـ ( نظر مهندس خيرالله پور ) : 3 تا 4 روز قبل از نشاء علف کش استفاده شود ريفيت ( پرتيلاکلر ) ـ بوتاکلر در اينهالت نشاء ها کمتر صدمه مي بينند و نتيجه بهتري گرفته مي شود .
دو نظر مورد بررسي قرار گرفت : 1 استفاده از علف کش 3 تا 8 روز بعد از نشاء ( 2 رأي ) 2 ـ استفاده از علف کش 5 تا 8 روز بعد از نشاء (7 رأي )
نوع علف کش انتخابي گروه به ترتيب : ريفيت ( پرتيلاکلر ) از لحاظ اقتصادي مقرون به صرفه است بعلت مصرف کمتر ـ روي برنج تأثير منفي کمتري دارد بوتاکلر ـ رنستار
سپس همة اعضاء گروه به سر مزرعه پايلوت رفته و يک نفر از هر گروه به نمايندگي از طرف ديگر اعضاء داخل کرت ها شده و ارتفاع 3 بوته تصادفي در هر کرت را اندازه گرفته و اعلام و ثبت شد ، بوته هاي انتخابي نشانه گذاري شدند .

ميانگين ارتفاع بوته در فاصله كاشت 20 × 20 24-25-26 سانتيمتر است. در كرت وسط 27 ـ 26 ـ 25 سانتيمتر است.
كرت سوم24 ـ 26 ـ 24

ميانگين ارتفاع بوته به سانتي متر کرت اول 24 ـ 26 ـ 23 کرت دوم 25 ـ 27 ـ 24
کرت سوم 30 × 30 25 ـ 28 ـ 26

ميانگين ارتفاع بوته به سانتي متر 20 × 20 26 ـ 29 ـ 27 کرت دوم 24 ـ 29 ـ 26 کرت سوم 27 ـ 28 ـ 25

ميانگين ارتفاع بوته به سانتي متر کرت اول 18 ـ 20 ـ 28 کرت دوم 27 ـ 26 ـ 29

کرت سوم 31 ـ 30 ـ 30 در خاتمه همة اعضاء گروه به مزرعه کشاورز پيشرو حاج شهيد الله عزيز نژاد رفته ( مزرعه گردش ) و ايشان اطلاعات مزرعه خود را در اختيار گروه گذاشت :
مساحت زمين 3500 متر ـ تاريخ بذر پاشي 28/12/86 ـ 32 روز از بذر پاشي تا نشاء ـ در خزانه کود مرغي به صورت پايه ـ 3 تا خزانه 3 ×15 متر ـ بعد از گرفتن نايلون در هر خزانه 900 گرم کود اوره سرک ـ در خزانه مبارزه با بلاست و آفت ساقه خوار صورت نگرفت ـ تاريخ نشاء 31/1/87 ـ دو کرت در زمين به مساحت 10 ×10 متر ـ کرت اول 2 خال فاصله 20 × 20 ـ کرت دوم 3 خال فاصله 20 × 20 ـ بقيه زمين 3 تا 4 خال با فاصله 25 × 25 ـ در زمين اصلي : 25 کيلو کود سوپر فسفات تريپل ـ 25 کيلو پتاس ـ 80 کيلو اوره استفاده شد ـ در تاريخ 7/2/87 از علف کش پرتيلاکلر ( رينيت ) به مقدار 1 ليتر در 3500 متر زمين استفاده شد . اين جلسة کلاس در ساعت 20 با صلوات بر محمد به اتمام رسيد .

​

 

[MehD1979]

ششمين جلسةتشکيل ششمين جلسة کلاس f.f.s ( مدرسه در مدرسه ) روستاي وليک رود پشت ، بخش رودبست بابلسر ، تحت پوشش مرکز ترويج و خدمات شهيد اشرفي اصفهاني اين جلسه در تاريخ 17/2/87 در ساعت 18 در سر مزرعه با حضور 25 تن از کشاورزان روستاي وليک رودپشت ، مقام محترم رياست مرکز خدمات اشرفي ، آقاي مهندس خيرالله پور ، دهيار ابراهيم زاده ، آقاي مهندس کريم باباجاني و 5 تن از کارشناسان ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني : سرکار خانم سيده مريم مجاوري ـ سرکار خانم نسيم ملاکريمي ـ آقاي علي اصغر احساني ـ آقاي علي ياسري فر ـ آقاي موسي مير آقائي . تسهيل گران : ـ محمد رضا کاظم زاده ـ مهدي احمد پور
در ابتداي کلاس موضوع پيشنهادي گروه جهت بحث و تجزيه تحليل ، زمان و مقدار مصرف مود و نوع کود بود که 6 مورد آن توسط افراد گروه بازگو و نوشته شد . به ترتيب :
1 ـ ( نظر کشاورز ) : 2 تا 3 روز قبل از نشاء 200 کيلوگرم اوره و 100 کيلو سوپر فسفات تريپل 2 ـ ( نظر کشاورز ) : 1 تا 2 روز قبل از نشاء ـ 100 کيلو سوپر فسفات تريپل و 200 کيلو اوره در مرحله اول ـ مرحله دوم : 15 روز بعد از نشاء بستگي به ميزان پنجه دهي نشاء دارد . جائي که پنجه دهي خوب باشد کمتر و جائي که پنجه دهي کم باشد بيشتر مي زند ، به ميزان حدوداً 50 کيلواوره در صورت نياز قبل از پنجه دهي داده مي شود .
3 ـ ( نظر کشاورز ) 5 تا 6 روز قبل از نشاء 100 کيلو اوره و 50 کيلو سوپر فسفات تريپل ، 40 تا 50 کيلوگرم اوره قبل از سر کشيدن به منظور تقويت و يکپارچه سرکشيدن . 4 ـ ( نظر کشاورز ): 200 کيلو اوره و 100 کيلو سوپر فسفات تريپل کود به صورت پايه به زمين داده مي شود و زمين را پره زده و 3 روز بعد نشاء مي شود . 5 ـ ( نظر کشاورز ) : 100 کيلو اوره و 50 کيلو سوپر فسفات تريپل قبل از نشاء ـ در صورت نياز 10 تا 15 کيلو اوره زمان وجين اول به زمين داده مي شود . 6 ـ ( نظر کشاورز پر محصول کار رقم خزر ) 100 کيلو تريپل و 100 کيلو اوره به صورت پايه داده مي شود و 10 تا 15 روز بعد از نشاء 100 کيلو اوره داده مي شود و 30 روز بعد از نشاء ، زمين را خشک کرده و بعد از يک هفته دوباره زمين را آب بسته و 100 کيلو اوره مي دهد .
علت زرد شدن نشاء : 1 ـ ضعف نشاء و کمبود کود ( نظر کشاورز ) 2 ـ بيماري بلاست خزانه قبل از نشاء
نظرات همه گروهها را بررسي و انجام آزمايش خاک براي تعيين بهترين زمان و مقدار مصرف کود بهترين و مهمترين عمل اعلام و ثبت شد .
کشاورزان محترم اشاره اي به کود پتاس نکردند که توسط تسهيلگر توصية شد که مورد قبول گروهها قرار گرفت و ديگر اينکه کود مرحله اي و به تدريج به زمين داده شود .
در پايان کشاورزان به داخل کرتهاي تيمار شده رفتند ( مزرعه گردش ) و عوامل ناشناخته را جستجو و بررسي کردند ـ مقايسة طول ريشه و ظاهر آن در دو حالت نشاء به صورت تک خال و متعارف : ( نظرات کشاورزان )
تک خال : طول ريشه 5/17 سانتي متر ـ ريشه هاي جاني بلند ـ شاداب ـ قوي ـ سفيد ـ کلفت
متعارف : طول ريشه 16 سانتي متر ـ ريشه ها نامرتب ـ تيره تر ـ سياه ـ نازک و کوتاه
اين جلسة کلاس در ساعت 20 با صلوات بر رسول خدا به اتمام رسيد .

هفتمين جلسة کلاس تشکيل هفتمين جلسة کلاس f.f.s ( مدرسه در مدرسه ) روستاي وليک رود پشت ، بخش رودبست بابلسر ، تحت پوشش مرکز ترويج و خدمات شهيد اشرفي اصفهاني اين جلسه در تاريخ 24/2/87 در ساعت 18 در سر مزرعه با حضور 49 تن از کشاورزان روستاي وليک رودپشت ، دهيار ابراهيم زاده ، آقاي مهندس کريم باباجاني و 4 تن از کارشناسان ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني : سرکار خانم نسيم ملاکريمي ـ سرکار خانم سيده مريم مجاوري ـ آقاي موسي مير آقائي ـ آقاي علي ياسري فر


تسهيل گران : مهدي احمد پور ـ محمد رضا کاظم زاده
درابتداي کلاس سرگروهها به اتفاق ديگر کشاورزان داخل کرتهاي تيمار بندي شده رفته و ضمن عمليات وجين و دست کشي خاک بستر کرتها به جستجوي عوامل ناشناخته پرداختند ، نمونه ها را جهت بررسي به بيرون از مزرعه آورده و مورد تجزيه و تحليل قراردادند . در تيمار 2 مربوط به گروه طارم با نشاء 2 الي 3 خال قبل از وجين از کود اوره به صورت سرک به ميزان 250 ـ 200 گرم در هر کرت 4×6 متر مربع استفاده گرديد




يک نشاء از تيمار 1 به صورت تک خال کشت شده بود توسط گروه دشت سبز از مزرعه خارج و مورد بررسي گروه و ديگر گروهها قرار گرفت که کشاورزان نظرات مختلفي در مورد آن داشتند اين نشاء که 2 پنجه جاني نيز داشت ساقة اصلي آن به نظر مشکوک مي رسيد برگها کمي به زردي متمايل ، پشت برگها نوارهاي موازي کوچک و سفيد رنگ و بعضي ها سوراخ شده و روي ساقه هم ملائم وجود لارو ريز کرم ساقه خوار مشاهده مي شد . بعضي از کشاورزان نظر به سوختگي و کود گرفتگي دادند ، بعضي ها هم معتقد بودند که علف کش آن را سوزانده ، بعضي هم اعتقاد به بيماري بلاست داشتند ، تعداد بيشتر کشاورزان وجود آفت کرم ساقه خوار را تأييد کردند . اين موضوع توسط تسهيلگران مورد بررسي بيشتر قرار گرفت و وجود کرم ساقه خوار با دلايل کافي توسط کلية افراد گروهها پذيرفته شد


در خاتمه اين جلسه بعلت حضور زياد کشاورزان و به پيشنهاد اعضاء گروهها ، گروه ديگري بنام کاله تشکيل و به ديگر گروهها اضافه شد ، بدينوسيله چارت کلي به شرح زير مي باشد .



گروه 1 : تيمار تک خال ـ نام گروه : دشت سبز ـ سر گروه : عباس عزيز نژاد ـ اعضاء رضوان عزيز نژاد ـ جانعلي آقا بزرگي ـ فتحعلي آقا بزرگي ـ شهيدالله عزيز نژاد ـ ذبيح الله عزيز نژاد .


گروه 2 : تيمار 2 الي 3 خال ـ نام گروه : طارم ـ سرگروه : سيد محمد حسين نژاد ـ اعضاء : سيد کاظم ـ سيد عسگري ـ سيد احمد ـ سيد محمد ـ سيد رضا حسين نژاد



گروه 3 : تيمار 3 الي 4 خال ـ نام گروه : بحر خزر ـ سرگروه : حيدرقلي عليزاده ـ اعضاء : سيد فتاح ابراهيم نژاد ـ سيد مهدي ابراهيم نژاد ـ خانقاه ابراهيم زاده ـ عيسي ابراهيم زاده ـ فيروز عليزاده



گروه 4 : تيمار 5 الي 7 خال ـ نام گروه : صلح سبز ـ سرگروه : سيده مريم مجاوري ـ اعضاء : مهدي احمدپور ـ کريم باباجاني ـ محمد رضا کاظم زاده ـ موسي آقايي ـ علي ياسري فر ـ نسيم ملا کريمي ـ علي اصغر احساني



گروه 5 : کشت متعارف ـ نام گروه : کاله ـ سرگروه : مير رمضان حسين نژاد ـ اعضاء : حسين عليزاده ـ مير محمد علي حسيني ـ علي اصغر يحيي زاده ـ سيد باقر حسين نژاد ـ ابراهيم عليزاده
اين جلسة کلاس در ساعت 20 با صلوات بر رسول خدا به اتمام رسيد .

هشمتين جلسة
تشکيل هشمتين جلسة کلاس f.f.s ( مدرسه در مزرعه ) روستاي وليک رود پشت ، بخش رودبست بابلسر ، تحت پوشش مرکز ترويج و خدمات شهيد اشرفي اصفهاني اين جلسه در تاريخ 31/2/87 در ساعت 18 در سر مزرعه با حضور 45 تن از کشاورزان روستاي وليک رودپشت ، دهيار ابراهيم زاده ، مسئول ترويج شهرستان بابلسر آقاي مهندس مهران ذکريا نژاد ،آقاي مهندس کريم باباجاني و 5 تن از کارشناسان ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني : سرکار خانم نسيم ملاکريمي ـ سرکار خانم سيده مريم مجاوري ـ آقاي علي اصغر احساني ـ آقاي موسي مير آقائي ـ آقاي علي ياسري فر
تسهيل گران : مهدي احمد پور ـ محمد رضا کاظم زاده


درابتداي کلاس سرگروهها به اتفاق ديگر کشاورزان به داخل مزرعة آقاي عزيز نژاد که در تاريخ 2/2/87 نشاء شده بود رفتند مزرعه گردشي و پروانة آفت کرم ساقه خوار ـ لارو و دستجات تخم را روي بوته ها از نزديک مشاهده کردند . پس تعدادي از ساقه هاي آلوده به کرم ساقه خوار را از زمين خارج و با پيشنهاد همة اعضاء گروهها کرم ساقه خوار بعنوان موضوع بحث اين جلسه ، مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفت .
ابتدا يکي از کشاورزان گروه دشت سبز نظريات و داشته هاي خود را در مورد سيکل زندگي کرم ساقه خوار براي ديگران بازگو کرد وي در ادامة گفته ها ي خود چنين گفت که کرم ساقه خوار زمستان را به صورت لارو در علف هاي هرز حاشية مزرعه مي گذراند در فروردين ماه که هوا روبه گرمي مي رود تغذيه لارو از علف هاي هرز حاشيه مزرعه شروع مي شود و بعد تبديل به شفيره و نهايتاً پروانه مي شود ، که اين پروانه ها در خزانه هم مشاهده مي شوند ، وي اظهار داشت که اگر مبارزه قبل از نشاء و در خزانه صورت گيرد بسيار نتيجه بخش و مفيد خواهد بود . اين موضوع مورد بحث گروهها قرار گرفت و بعضي از کشاورزان معتقد بودند با توجه به اينکه سمپاشي صورت مي گيرد آفت از بين نمي رود ، که سم مصرفي و ميزان آن توسط تسهيلگر کاظم زاده مورد بررسي قرار گرفت و معلوم شد که مقدار آب مصرفي 2 برابر استاندارد بوده است و در نتيجه سم پاشي خزانه تأثير چنداني نداشته است . اين کشاورز همچنين گفت که خسارت اصلي را لارو مي زند چون به درون ساقه نفوذ مي کند . پروانه ها جفت گيري کرده و تخم گذاري مي کنند و دوباره تبديل به لارو مي شوند . کشاورز ديگري از گروه طارم گفت که پروانه پشت برگ و در انتهاي برگ تخم گذاري مي کند و دليل آن را هم محافظت تخم از شرايط آب و هوايي ، آفتاب و .... ذکر نمود . پس تجزيه و تحليل موضوع اين جلسه توسط تسهيلگران کامل شد و همة کشاورزان دانستند که زمانيکه لارو کوچک بوده و قدرت ورود به درون ساقه را ندارد از پارانيشم بافت برگ تغذيه مي کند و خطوط سفيد رنگ روي برگها دليل اين موضوع مي باشد لارو کمي بزرگتر شده در نهايت از بند اول وارد ساقه مي شود و از آن تغذيه مي کند .
در خاتمه کلاس به پيشنهاد کشاورزان باز به مزرعه گردش پرداخته و ساقه هايي که در آن علائم آفت ساقه خوار مشاهده مي شد را شناسايي و از مزرعه خارج کردند .
اين جلسة کلاس در ساعت 20 با صلوات بر رسول خدا به اتمام رسيد .

تهيه : کارشناس ناظر سيده مريم مجاوري

تنظيم : تسهيل گر محمد رضا کاظم زاده
تشکيل نهمين جلسة تشکيل نهمين جلسة کلاس f.f.s ( مدرسه در مزرعه ) روستاي وليک رود پشت ، بخش رودبست بابلسر ، تحت پوشش مرکز ترويج و خدمات شهيد اشرفي اصفهاني اين جلسه در تاريخ 7/3/87 در ساعت 18 در سر مزرعه با حضور 52 تن از کشاورزان روستاي وليک رودپشت ( 25 نفر از اعضاي اصلي گروهها و 27 نفر از کشاورزان مشتاق حضور در کلاس )،مسئول طرح f.f.s سازمان جهاد کشاورزي استان : آقاي مهندس بيگ نژاد ، مسئول ترويج شهرستان بابلسر آقاي مهران ذکريا نژاد ،آقاي مهندس کريم باباجاني ، تسهيلگر : مهدي احمدپور ـ دهيار ابراهيم زاده و 5 تن از کارشناسان ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني
درابتداي کلاس 3 گروه : دشت سبز ـ بحر خزر ـ طارم به طور مجزا و به صورت حرکت دشتباني به داخل مزرعه رفته ( مزرعه گردش ) و عوامل مختلف و ناشناخته از جمله ساقه هاي آلوده به آفت ساقه خوار و کرم سبز برگخوار و غيره را شناسائي و مورد بررسي قرار دادند . در کنار عوامل ناشناخته و بارز ، عواملي که کشاورزان روي آن نظرهاي مختلفي داشتند هم از مزرعه خارج گرديده و مورد بحث و بررسي قرار گرفتند . به هر کدام از گروهها 10 دقيقه وقت داده شد تا روي نمونه هائي که از مزرعه خارج کردند بحث کرده و نهايتاً از هر گروه يک نماينده انتخاب شده و نظرات گروهها و يافته هاي خود را به اطلاع جمع رساندند .
نمايندة گروه طارم : آقاي سيد محمد حسين نژاد ـ وي در مورد ساقه هاي آلوده به آفت ساقه خواري که در دست داشت صحبت نمود ابتدا نحوة تشخيص اين ساقه ها را براي ديگران چنين توضيح داد که رنگ ساقه هاي آلوده زرد شده ـ برگها پيچيده و آن ساقه نهايتاً خشک مي شود . پس ساقه هاي آلوده را باز کرده و لاروهاي آفت درون آن را به ديگران نشان داد . به نظر آقاي حسين نژاد ، براي مبارزه با آفت کرم ساقه خوار مي توان سمپاشي کرد و ايشان تنها راه مبارزه با آفت را در سمپاشي مي دانست .
نمايندة گروه بحر خزر : آقاي حيدر عليزاده ـ روي بوته هاي آلوده به آفت بحث کرده و براي مبارزه با آفت هم تنها راه ممکن را سمپاشي دانست .
نماينده گروه دشت سبز : آقاي عباس عزيز نژاد ـ در مورد دوره زندگي آفت ساقه خوار و اينکه از کجا مي آيد بحث نمود ، به نظر وي زمستانگذراني آفت لاي علفهاي هرز حاشية مزرعه است و وقتي هوا رو به گرمي مي رود فعاليت آفت شروع شده و با انجام تغذيه از علف هاي هرز کامل تر شده و تبديل به شفيره و پروانه مي شود ، پروانه به منظور حفاظت پشت برگ ها شروع به تخمگذاري کرده و بعد از چند روز لاروها ديده مي شوند وقتي ريز هستند از بافت برگ تغذيه مي کنند و بعد از اينکه به اندازة کافي رشد کردند وارد ساقه مي شوند . آقاي عزيزنژاد يکي از راههاي مبارزه با آفت را در از بين بردن علفهاي هرز حاشية مزرعه و جمع آوري کاه و کلش و آتش زدن آن خارج از مزرعه در فصل پائيز دانستند .
نهايتاً آقاي شهيدالله عزيزنژاد به نمايندگي از کلية کشاورزان و گروهها اين نظر را داشتند که يکي از راههاي مبارزه با آفت در مزرعه که مصرف سم را نيز کم مي کند ، استفاده از شکارگرهاي طبيعي از جمله عنکبوت است که تار آن پروانه آفت را به درون خود کشيده و آن را از بين مي برد .
ذبيح الله عزيزنژاد : اين نظر را داشتند که زود آماده کردن زمين و شخم پاييزه و آب تخت کردن آن در از بين بردن آفت بسيار مؤثر است .
آقاي سيده کاظم حسين نژاد : اين نظر را دادند که گذاشتن تلة فانوس در تعيين زمان حداکثر جمعيت پروانه ها و در نتيجه تعيين زمان سمپاشي و حتي کم کردن آفت ساقه خوار بدون پمپاشي بسيار مؤثر است .
سيد رضا حسيني : استفاده از اردک را در مزرعه براي مبارزه با آفت و علفهاي هرز مفيد دانستند .
در خاتمه نتيجه گيري نهائي اين جلسه کلاس f.f.s
1 ـ شخم پائيزه و آب تخت کردن 2 ـ از بين بردن علفهاي هرز حاشية مزرعه
3 ـ سبک سنگين کردن بذر ( به منظور داشتن بذر قوي ) 4 ـ تنگ پاشيدن بذر و کم کردن مقدار آن در هکتار تا 30 کيلو به منظور پرورش نشاء هاي قوي 5 ـ هم زمان نشاء کردن
6 ـ استفاده از حشرات مفيد ( با دانستن زمان صحيح تخم ريزي پروانه استفاده از حشرات مفيد در کاهش و کنترل جمعيت آفت خيلي مهم است که سمپاشي اين حشرات مفيد را از بين مي برد .
7 ـ بعد از مشاهدة آفت در مزرعه با توجه به ميزان آلودگي آفت به مبارزه بپردازيم .
اين جلسة کلاس در ساعت 20 با صلوات بر رسول خدا به اتمام رسيد .
تهيه وتنظيم :تسهيلگر بخش کشاورزي سيده مريم مجاوري

تسهيلگر بخش کشاورزي محمد رضا کاظم زاده

دهمين جلسة تشکيل دهمين جلسة کلاس f.f.s ( مدرسه در مزرعه ) روستاي وليک رود پشت ، بخش رودبست بابلسر ، تحت پوشش مرکز ترويج و خدمات شهيد اشرفي اصفهاني اين جلسه در تاريخ 21/3/87 رأس ساعت 18 در مزرعه با حضور 34 تن از کشاورزان روستاي وليک رودپشت ( 25 نفر از اعضاي اصلي گروهها و 9 نفر از کشاورزان مايل به حضور در کلاس ) ، آقاي مهندس کريم باباجاني ، دهيار محترم روستا آقاي ابراهيم زاده و کارشناسان ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني خانم مريم مجاوري ـ خانم نسيم ملاکريمي ـ آقاي علي اصغر احساني و آقاي موسي مير آقايي تشکيل شد .


موضوع مورد بحث : بيماري بلاست
ابتدا اعضاي گروهها به داخل مزرعه رفته و به گردش پرداختند و بوته هايي که علائم بيماري بلاست در آنها مشهود بود را خارج کرده و مورد بررسي قراردادند نهايتاً از هر گروه يک نماينده انتخاب شد و نظرات گروهها و يافته هاي خودشان را به اطلاع جمع رساندند .
نمايندة گروه دشت سبز : آقاي عباس عزيزنژاد ـ به نظر آقاي عزيزنژاد عوامل ايجاد بلاست عبارتند از 1 : حبس آب در مزرعه ( عدم سَراو بن او يا پنجي آب دادن ) 2 ـ ضعيف بودن نشاء 3 ـ مصرف زيادي کود اوره 4 ـ نامساعد بودن هوا 5 ـ علفهاي هرز حاشية مزرعه 6 ـ کم کردن مصرف کود فسفات و جايگزين کردن کود پتاس .
ايشان رعايت عوامل گفته شده را در مبارزه با بيماري بلاست مؤثر دانستند .
نمايندة گروه بحر خزر : آقاي حيدر عليزاده ـ عوامل ايجاد بلاست را در 1 ـ گرماي هوا و رطوبت بالاي هوا (شرجي بودن ) 2 ـ مصرف زياد کود 3 ـ استفاده از ارقام محلي که به بلاست حساسترند 4 ـ تعداد خال زياد در نشاء ( پُرگيد ـ اَمس ) 5 ـ عدم استفاده از کود پتاس 6 ـ عدم استفاده به موقع از کود اوره 7 ـ استفاده از بذر آلوده و ضد عفوني نکردن بذر
8 ـ خارج نکردن نشاء هاي اضافي بعد از نشاء کاري از مزرعه دانستند و راه مبارزه با بيماري علاوه بر رعايت موارد گفته شده در سمپاشي با قارچ کش عنوان کردند .
نماينده گروه طارم : آقاي سيد محمد حسين نژاد ـ در مورد عوامل ايجاد بيماري بلاست موارد گفته شده توسط گروههاي ديگر را قبول داشته و در مورد راههاي مبارزه با بلاست 1 ـ خال نشاء کم و فاصلة بيشتر براي نشاءها 2 ـ زمان صحيح مصرف کود اوره را مؤثر دانستند .
در پايان آقاي عليزاده به نمايندگي از کلية گروهها در مورد مبارزه با بيماري بلاست علاوه بر رعايت موارد فوق اين نظر را دادند که در صورت احتمال ابتلا به بيماري بلاست در مزرعه سم پاشي به موقع و مناسب با يکي از قارچ کشها در پيشگيري از اين بيماري بسيار مؤثر است .
در خاتمه نتيجه گيري نهايي از اين جلسه کلاس f.f.s به شرح زير است :
1 ـ مصرف زياد کود اوره و رعايت نکردن زمان صحيح مصرف آن 2 ـ عدم استفاده از کود پتاس 3 ـ نشاء ضعيف و لاغر 4 ـ عدم ضد عفوني بذر 5 ـ شرايط آب و هوائي 6 ـ پرگيد نشاء کردن ( تعداد زياد بوته در کپه ) 7 ـ خارج نکردن دسته هاي نشاء اضافي بعد از نشاء کاري از مزرعه 8 ـ حبس آب در مزرعه 9 ـ دير نشاء کردن 10 ـ سنگين بودن بافت خاک 11 ـ نوع آب مصرفي ( در زمينهائي که در آنها از آب چاه استفاده مي شود علائم بيماري بلاست مشهود تر است )
اين جلسة کلاس در ساعت 20 با صلوات بر رسول خدا به اتمام رسيد .



تشکيل يازدهمين جلسة تشکيل يازدهمين جلسة کلاس f.f.s ( مدرسه در مزرعه ) روستاي وليک رود پشت ، بخش رودبست بابلسر ، تحت پوشش مرکز ترويج و خدمات شهيد اشرفي اصفهاني اين جلسه در تاريخ 28/3/87 رأس ساعت 10 سر مزرعه با حضور 45 تن از کشاورزان روستاي وليک رودپشت ( 25 نفر از اعضاء گروهها و 20 نفر از کشاورزان مايل به حضور در کلاس ) ، آقاي مهندس کريم باباجاني ، دهيار آقاي ابراهيم زاده و کارشناسان ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني خانم مريم مجاوري ـ خانم نسيم ملاکريمي ـ آقاي علي ياسري فر و آقاي موسي مير آقايي و کارشناسان مرکز خدمات فريدونکنار : خانم رقيه رحماني ـ خانم مرضيه حيدر قلي زاده ـ آقاي مهرداد پور عزيزي ـ آقاي رضا صالحيان و آقاي اسماعيل حسيني تشکيل شد .

در اين جلسه گروهي اعزامي از استان کرمانشاه به عنوان ميهمان حضور داشتند . با حضور :
آقاي محمد شريفي مقدم : مجري و هماهنگ کننده پروژه ملي ipm/ffs
آقاي ابوالفضل ريحاني : کارشناس مسئول برنج وزارت ترويج ، آقاي فرشيد کرکودي : هماهنگ کنننده استاني پروژه ، آقاي فرزاد جليليان : عضو کميته راهبردي استان ، آقاي قباد محمد پور : تسهيلگر سايت مرکزي کرند غرب ، آقاي فرشاد محمدي : تسهيلگر سايت مرکزي گهواره ( شهرستان کرند ) ، خانم الهام مهتابي : هماهنگ کننده استاني ، تسهيلگران ، خانم جماله گلالي : تسهيلگر سايت 7 کرند غرب ، خانم سارا رنجبر : تسهيلگر سايت 6 کرند غرب ، آقاي منصور صفري : تسهيلگر سايت 9 کرند غرب ، آقاي کيومرث شير خاني : باغدار شهرستان دالاهود و آقايان عزيز مراد کشمشي ، حسن کاشاني ، علي حسيني و شهرام اختياري از باغداران کرند غرب .
موضوع مورد بحث : دلک يا بيماري بوته ميري ؟
ابتدا اعضاي گروه داخل مزرعه رفته و بوته هايي که علائميمثل بلند قدي ، لاغري ، زردي و خشکيدگي در آنها مشهود بود را خارج کرده و مورد بررسي قراردادند نهايتاً از هر گروه يک نماينده انتخاب شد و نظرات گروه و يافته هاي خود را به اطلاع جمع رساندند .
نمايندة گروه طارم : آقاي سيد محمد حسين نژاد ـ به نظر ايشان بوته هايي که در مزرعه علايم بلند قدي ـ لاغري و نهايتاً زردي و خشکيدگي را دارند آلوده به بيماري بوته ميري هستند که به بار نمينسينند ( چگو مي شوند ) و در بندهاي اول و دوم داراي ريشه هاي نابجا هستند . ايشان راه مبارزه به آن را در ضد عفوني کردن اوليه بذر دانستند .
نمايندة گروه دشت سبز : آقاي عباس عزيز نژاد ـ به نظر ايشان بوته هايي که اين علايم را دارند آلوده به بيماري بوته ميري هستند که بلندتر از بوته هاي ديگرند و خشک مي شوند .
دلايل ايجاد بوته ميري از نظر ايشان عبارتند از : 1 ـ ضد عفوني نکردن بذر 2 ـ مصرف زياد کود اوره در پايه ( بنه کود ) 3 ـ ارتفاع زياد آب 4 ـ مصرف نکردن کود پتاس 5 ـ عدم تهويه آب ( سر او ـ بن او نکردن ) به نظر آقاي عزيزنژاد راههاي مبارزه با بيماري بوته ميري 1 ـ خشکاندن مزرعه 2 ـ استفاده از کود پتاس 3 ـ تهويه مناسب آب است
نماينده گروه کاله : آقاي حسين عليزاده ـ به نظر ايشان بوته هاي که نسبت به بوته هاي ديگر از نظر قد بلند ترند به خوشه ميروند ولي سالم نيستند و دانه آنها کامل نمي شود ، دلک هستند .
در خاتمه نتيجه گيري نهايي اين جلسه کلاس f.f.s به شرح زير است :
1 ـ علايم موجود در بوته ها بيماري است نه دلک يا بذر غير همگون 2 ـ بوته هاي آلوده به بيماري ژيبرلا ( پوسيدگي طوقه ) ساقه بلند تر ـ کم رنگتر ـ باريکتر ـ ريشه ها تيره رنگ ـ داراي لکه هاي قهوه اي در محل طوقه و ريشه هاي نابجا در بندهاي اول و دوم است . 3 ـ بوته هاي آلوده بعضي در زمان نشاء يا بعد از نشاء ميميرند و بعضي تا خوشه هم ميروند ولي کامل نمي شوند و پولک ميمانند .
راه مبارزه با اين بيماري در مزرعه : 1 ـ خشکاندن 2 ـ تهويه مناسب آب 3 ـ حذف ساقه هاي آلوده و خارج کردن از مزرعه .
راههاي پيشگيري از اين بيماري 1 ـ ضد عفوني کردن بذر تا 24 ساعت در محلول کار بوکسين تيرام 5/2 در هزار + بنوميل 5/2 در هزار يا محلول سلست و تريفمين 2 در هزار 2 ـ مصرف مناسب کود پتاس 3 ـ کاهش مصرف اوره در پايه و سرک 4 ـ خشکاندن مزرعه 5 ـ تهويه مناسب آب مزرعه است .
در ادامه تسهيلگر آقاي کاظم زاده با معرفي کلي اين طرح و اجراء آن در روستاي وليک رود پشت و کارهاي انجام شده تا اين زمان توسط اعضاي گروهها در کرتهاي آزمايشي به سئوالات ميهمانان و گروه اعزامي از استان کرمانشاه پاسخ داد .
در خاتمه آقاي شريفي مقدم در مورد پروژه ipm/ffs و مسائل موجود در کشت برنج که شامل آفت ساقه خوار ـ آفت برگخوار ـ بيماري بلاست ـ بيماري بوته ميري ـ آزولا و علف هاي هرز مزرعه کلياتي را بيان کردند .
همچنين بازديدي از مزرعه توليد محصول سالم ( کشت اورگانيک ) آقاي مهندس کريم بابا جاني انجام گرفت که ايشان توضيحات لازم را به ميهمانان و اعضاي گروه دادند .
اين جلسة کلاس در ساعت 30 : 12 با صلوات بر رسول خدا به اتمام رسيد .

بازديد گروه از مزرعه برنج سالم 28/3/1387 ساعت 30/12 دقيقه تهيه : تسهيلگر بخش کشاورزي سيده مريم مجاوري

تنظيم : تسهيلگر بخش کشاورزي محمد رضا کاظم زادهتشکيل دوازدهمين تشکيل دوازدهمين جلسة کلاس f.f.s ( مدرسه در مزرعه ) روستاي وليک رود پشت ، بخش رودبست بابلسر ، تحت پوشش مرکز ترويج و خدمات شهيد اشرفي اصفهاني اين جلسه در تاريخ 4/4/87 رأس ساعت 18 سر مزرعه با حضور 22 تن از کشاورزان روستاي وليک رودپشت ( 16 نفر از اعضاء گروهها و 6 نفر از کشاورزان مايل به حضور در کلاس ) ، آقاي مهندس کريم باباجاني ، دهيار آقاي ابراهيم زاده و کارشناسان ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني خانم مريم مجاوري ـ خانم نسيم ملاکريمي ـ آقاي علي ياسري فر و آقاي موسي مير آقايي و با حضور آقاي دکتر اويسي از اساتيد دانشگاه شهيد بهشتي تهران و همسر محترمه .
در ابتدا آقاي دکتر اويسي با معرفي خود و بيان فعاليت کاري خود ، در مورد کشاورزي پايدار و توليد محصول سالم مطالب مفيدي را بيان نموده و راه نجات بشر و حفظ محيط زيست را در هر چه کمتر مصرف نمودن کود و سم دانستند در خاتمة صحبتهاي خود با طرح سئوالي از کشاورزان کلاس نظر ايشان را در مورد اين مسئله حساس و مهم جويا شدند .
نگرش کشاورزان در مورد پروژه ipm/ffs چيست ؟
آقاي علي اصغر علي تبار : از کشاورزان علاقمند به اين فعاليت که براي اولين بار در اين کلاس شرکت کردند از روستاي دوغيکلا ، نظر ايشان در مورد حضور در اين جلسه اين است که ميخواهند با شيوه هاي نوين کشاورزي آشنا شوند .
آقاي محمد حسين نژاد : هدف از شرکت در کلاس آموزش شيوه هاي نوين براي هزينه کمتر در کار کشاورزي و دستيابي به در آمد بيشتر است که حضور در کلاس و استفاده از تجربيات کشاورزان ديگر براي تحقق اين هدف مؤثرند . به نظر ايشان شرکت در کلاس و تبادل نظر باعث شده حدود 80 ـ 70 درصد در هزينه هاي سمپاشي اين فصل زراعي ايشان صرفه جوئي شود . وي همچنين بيان نمود که در سالهاي گذشته تا اين زمان 2 تا 3 بار سمپاشي مي کرده که امسال تا اينجا هيچ سمي مصرف نکرده است .
سيد باقر حسين نژاد : در ارتباط با نحوة صحيح نشاء و رعايت فاصلة نشاء کاري ، مصرف درست سم و کود ، آگاهي از زمان مناسب مبارزه با بيماري بلاست و آفت ساقه خوار که بهترين بازده را داشته باشد ، مطالب مفيدي از شرکت در اين کلاس آموخته اند .
عباس عزيز نژاد ( نماينده گروه سبز ) : به نظر ايشان هدف از شرکت در اين کلاسها ، کاهش مصرف کود و سم است که براي مصرف کم کود مي توان از کودهاي حيواني يا گياهاني مثل شبدر استفاده کرد . از مزاياي ديگر اين کلاس ، آگاهي از راههاي مبارزه با آفت ساقه خوار با روشهايي غير از روش شيميايي است . از نکات مهم اين است که آقاي عزيزنژاد در سالهاي قبل معمولاً 5 ـ 4 خال نشاء مي کردند ولي با شرکت در کلاس ، براي کمتر مصرف کردن بذر و دستيابي به عملکرد بهتر براي سال بعد تصميم به نشاء 3 ـ 2 خال گرفتند .
مهدي احمد پور : به نظر ايشان استفاده از اردک علاوه بر مبارزه با علف هرز و آفت با بهم زدن خاک به علت راه رفتن و نوک زدن اردک به خاک ، خلل و فرج خاک را بسته و از دست رفتن آب جلوگيريس مي کند . اردک با نوک زدن به خاک ريشه هاي فرعي را پاره کرده و باعث مي شود ريشه هاي اصلي به عمق بيشتر نفوذ کند و از مواد غذايي که در لايه هاي پائين تر خاک هستند استفاده کند و در هوا دهي و اکسيژن رساني بيشتر خاک مؤثر است .
ذبيح اله عزيز نژاد : به نظر ايشان از مزاياي شرکت در کلاس : آگاهي از اين موضوع که : 1 ـ شخم زمستانه و پائيزه راهکاري مناسب براي مبارزه با علف هرز و در نتيجه آفت و بيماري است . 2 ـ تک يا دو خال نشاء کردن : براي کم کردن هزينه هاي کشاورزي و دستيابي به عملکرد بهتر مؤثر است . 3 ـ به نظر ايشان بهتر است نشاء کاري در جهت وزش باد ( براي اين منطقه شرقي ـ غربي ) باشد تا تهوية بهتر صورت بگيرد و در مبارزه با بيماري بلاست مؤثر است . 4 ـ استفاده از تلة نوري براي شناسايي پيک پرواز آفت ساقه خوار و مبارزه با آفت را در سال آينده حتماً تجربه خواهند کرد .
در خاتمه تسهيلگر آقاي محمد رضا کاظم زاده در مورد تله هاي فرموني و نقش و اهميت آنها در مبارزه بيولوژيکي و بدون استفاده از سم آفت ساقه خوار براي اعضاء گروه و ديگر کشاورزان حاضر در جلسه ، توضيحات لازم را داد و 3 تلة فرموني را به منظور آشنايي کشاورزان با اين موضوع در محل کرتهاي مزرعه آموزشي پايلوت نصب نمودند . که بسياري مورد توجه کشاورزان قرار گرفت .
اين جلسة کلاس f.f.s در ساعت 20 با صلوات بر رسول خدا به اتمام رسيد .

سيزدهمين جلسةتشکيل سيزدهمين جلسة کلاس f.f.s ( مدرسه در مزرعه ) روستاي وليک رود پشت ، بخش رودبست بابلسر ، تحت پوشش مرکز ترويج و خدمات شهيد اشرفي اصفهاني اين جلسه در تاريخ 8/4/87 رأس ساعت 9 سر مزرعه با حضور 45 تن از کشاورزان روستاي وليک رودپشت ( 25 نفر از اعضاء گروهها و 20 نفر از کشاورزان مايل به حضور در کلاس ) ، آقاي مهندس کريم باباجاني ، دهيار آقاي ابراهيم زاده و کارشناسان ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني خانم مريم مجاوري ـ خانم نسيم ملاکريمي ـ آقاي علي ياسري فر و آقاي موسي مير آقايي و با حضور آقاي دکتر اسدي از اساتيد دانشگاه تهران و گروهي از دانشجويان دانشکده کشاورزي دانشگاه تهران آغاز گرديد .
در ابتدا اعضاء گروهها و ديگر کشاورزان به داخل مزرعه رفته ( مزرعه گردشي ) و به جستجوي عوامل ناشناخته پرداختند ، سپس نمونه هاي خود را به منظور بحث و تجزيه و تحليل به بيرون از مزرعه آوردند با توجه به مقارن بودن زمان کلاس با زمان شروع سرکشي برنج ، بيشتر نمونه ها ، ساقه هاي به خوشه رفته اي بودند که بعضي از آنها در قسمت نوک خوشه به صورت پنبه اي شکل و سفيد و در بعضي ديگر غلاف بعضي از آنها در قسمت نوک خوشه به صورت پنبه اي شکل سفيد و در بعضي ديگر غلاف بعضي از خوشه ها به صورت چندين دانه کنار هم سفيد و پوک بودند و در بعضي از نمونه ها خوشچه انتهايي خوشه به رنگ سفيد و پوک مشاهده مي شد . بعد از 15 دقيقه زمان داده شده براي تبادل نظر اعضاء گروهها با هم سر گروهها نظر نهايي گروه خود را براي ديگران بيان نمودند .
آقاي عباس عزيزنژاد ( نماينده گروه دشت سبز ) : به نظر ايشان با توجه به وضع آب و هوايي موجود تغييرات آب و هوايي مي تواند دليل اين موضوع باشد و کاريش هم نمي توان کرد .
آقاي سيد محمد حسين نژاد ( نماينده گروه طارم ) : علاوه بر تأييد نظر نماينده گروه دشت سبز ، زياده روي در مصرف کود اوره را نيز دليل اين موضوع بيان نمود .
آقاي حيدر قلي عليزاده ( نماينده گروه بحر خزر ) : گرم و سرد شدن هوا را علت اين پديده ها اعلام نمودند .
نتيجه کلي : از آنجا که سفيد شدن و پوک شدن خوشه ها به سه صورت متفاوت بوده بايد سه دليل متفاوت هم داشته باشد :
پوک و سفيد شدن چند دانه نوک خوشه ، به دليل سرد شدن هوا در زمان قبل از ظهور خوشه و قبل از گلدهي مي باشد . حرارت کمتر از 12 درجه به مدت 6 روز باعث عقيم شدن صد در صد دانه ها مي شود .
پوک و سفيد شدن چند دانه در وسط خوشه ها به علت گرم شدن هوا در موقع آبستني و گلدهي برنج مي باشد .
سفيد و پوک شدن خوشچه انتهايي خوشه ها ، به علت گير کردن نوک اين خوشچه در هنگام بيرون آمدن خوشه از غلاف برگ و پاره شدن ساقه غذا دهنده آن در اثر کشش مي باشد ، که اگر آن را به آرامي بيرون بکشيم متوجه قطع بودن ساقه آن مي شويم .
سپس آقاي مهندس خيرالله پور به هيئت ميهمان از دانشکده تهران خوشامد گفتند و تسهيلگران آقايان کاظم زاده و احمد پور ، موضوعات کلي پيرامون طرح f.f.s و نحوه اجراي آن در روستاي وليک رودپشت را براي کليه افراد جلسه بيان نمودند .
آقاي دکتر اسدي ضمن معرفي هيئت همراه و بيان موضوعاتي در اهميت اين جلسات و تأثير آن در توليد محصولات سالم از حضور سبز کشاورزان روستاي وليک رودپشت قدرداني کرده و اين مهم را به فال نيک گرفتند .
در خاتمه کليه اعضاء گروهها به اتفاق ميهمانان از مزرعه کشت توأم برنج و ماهي آقاي و مزرعه کشت توأم برنج و اردک و توليد محصول ارگانيک ( سالم ) آقاي مهندس کريم باباجاني بازديد بعمل آورده و کارشناسان ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني به سئوالات بازديد کنندگان پاسخ دادند .
اين جلسة کلاس f.f.s در ساعت 30 : 11 با صلوات بر رسول خدا به اتمام رسيد .
چهاردهمين جلسةتشکيل چهاردهمين جلسة کلاس f.f.s ( مدرسه در مزرعه ) روستاي وليک رود پشت ، بخش رودبست بابلسر ، تحت پوشش مرکز ترويج و خدمات شهيد اشرفي اصفهاني اين جلسه در تاريخ 25/4/87 رأس ساعت 18 در سر مزرعه با حضور 30 تن از کشاورزان روستاي وليک رودپشت ( 25 نفر از اعضاء گروهها و 5 نفر از کشاورزان مايل به حضور در کلاس ) ، آقاي مهندس کريم باباجاني ، دهيار آقاي ابراهيم زاده و کارشناسان ناظر برنج مرکز خدمات شهيد اشرفي اصفهاني : خانم سيده مريم مجاوري ـ خانم نسيم ملاکريمي ـ و آقاي موسي مير آقايي و آقاي علي ياسري فر ـ تسهيلگر محمد رضا کاظم زاده ـ تسهيلگر مهدي احمد پور آغاز گرديد .
موضوع مورد بحث اين جلسه : بلاست گردنة خوشه .
در ابتدا جلسه اعضاء گروهها و ديگر کشاورزان به داخل مزرعه هاي اطراف رفته ( مزرعه گردشي ) و در جستجوي عوامل ناشناخته ، با توجه به مقارن بودن جلسه با زمان سرکشي و شير پر کردن خوشه ها ، نمونه هائي از خوشه هاي خشک شده يا نيمه خشک که در بين خوشه هاي سالم جلب توجه مي کرد را جمع آوري و آنها را به منظور بحث و تجزيه تحليل از مزرعه بيرون آوردند . 10 دقيقه زمان از طرف تسهيلگران به اعضاء گروهها به منظور تبادل نظر با يکديگر داده شد . در نهايت نماينده گان گروهها نظرات خود را در مورد نمونه هاي خوشة جمع آوري شده براي ديگران بيان نمودند . همة نمايندگان گروهها معتقد بودند که علت خشک شدن خوشه ها بلاست گردنة خوشه مي باشد و هر يک به طور جداگانه دانسته هاي خود را در مورد اين بيماري براي ديگران بازگو کردند .
آقاي سيد محمد حسين نژاد ( نماينده گروه طارم ) : ضمن ابراز نگراني خود از درصد بالاي آلودگي مزارع برنج شرايط نامناسب جوي امسال را دليل اصلي اين مسئله دانستند . به تجربه وي : 1 ـ زود نشاء کردن در مبارزه با بلاست گردن خوشه مؤثر است . 2 ـ به نظر ايشان مزرعه هايي که در معرض مستقيم باد قرار ندارند ( واپناه بودن ) علائم بيماري بلاست خوشه در آنها وجود ندارد يا کمتر است . ( مقايسة دو زمين خودش با تاريخ نشاء يکسان و استفاده از نشاءهاي يک خزانه ، با اين تفاوت که يکي در معرض باد بوده ، آلوده شده و ديگري باد پناه بوده و سالم است . )
آقاي حيدر قلي عليزاده ( نماينده گروه بحر خزر ) : ايشان با اشاره به اين موضوع که کشاورزان زحمت خود را کشيده و کارهاي لازم را انجام داده اند و باز آلودگي بيماري بلاست مشهود است را بعلت وضعيت نامناسب آب و هوايي در زمان سر کشيدن داشتند و معتقد بودند که کاريش هم نمي توان کرد . به نظر ايشان عواملي مؤثر در پيشگيري از بيماري بلاست 1 ـ درست مصرف کردن کود اوره 2 ـ تهوية مناسب آب مزرعه 3 ـ شرايط جوي
سپس تسهيلگر کاظم زاده به تقاضاي کشاورزان تجربيات خود و نکاتي که مي توان بيماري بلاست گردن خوشه را کنترل يا کم کند و مناسب براي کلية اعضاء گروهها بيان نمود .
1 ـ سبک سنگين کردن بذر و داش بذور سالم و عاري از بيماري 2 ـ ضد عفوني کردن بدر 3 ـ تنک بذر پاش کردن و داشتن نشاء هاي قوي و سالم 4 ـ استفاده از کود پتاس و روي در خزانه و مزرعه اصلي 5 ـ استفاده مناسب از کود اوره 6 ـ تهوية مناسب آب مزرعه 7 ـ دقت در زمان و مقدار کود سرک هنگام وجين 8 ـ خشکاندن به موقع مزرعه 9 ـ در صورت سمپاشي علية بلاست گردن خوشه زمان سمپاشي بايد در زمان بين تنبلي و ظهور اولين خوشه ها (تنک ستاره ) باشد . اين مسئله بسيار مهم است زير تجربه ثابت کرد که سمپاشي در هنگام سرکشي کامل نه تنها در کنترل بلاست مؤثر نيست بلکه باعث کلة خشک کردن خوشه ها مي شود . وي در ادامه از آقاي فتحعلي بزرگي عضو گروه دشت سبز که مزرعه ايشان کاملاً سالم و عاري از هر نوع بيماري بوده خواست که به طور کلي کارهايي که در طول سال زراعي امسال در مزرعه خود انجام داده که نتيجة آن داشتن محصول به اين خوبي بوده است براي ديگر کشاورزان باز گو کند .
اطلاعات کلي مزرعة آقاي فتحعلي بزرگي : بذر را با محلول آب نمک سبک سنگين نمود ـ ضد عفوني نکرد ـ 6 کيلو بذر در هر خزانة 18 × 3 در هر خزانه 5/1 کيلو کود اوره 5/0 کيلو کود سوپر فسفات تريپل 400 گرم پتاس استفاده کرد ـ تاريخ 27/12/86 بذر پاش و در تاريخ 26/1/87 نشاء کرد . کود پايه مصرفي در 8/0 هکتار زمين اصلي : 50 کيلو پتاس ـ 90 کيلو اوره ـ 50 کيلو سوپر فسفات تريپل ـ در تاريخ 14/2/87 25 کيلوگرم کود اوره زد و سپس وجين نمود ـ سم علف کش : بوتالکر 2 ليتر در 8/0 هکتار 13 روز بعد از نشاء ـ مبارزه شيميايي عليه بلاست برگ انجام نداد ـ در مزرعه بين تنبلي و تنک ستاره سمپاشي عليه بلاست گردن خوشه صورت گرفت ـ ا کيلو گرم قارچ کش بيم در 1000 ليتر آب + 3 ليتر دوراسبان در 1000 ليتر + کود رشد ( پودري ) 5/2 کيلو در 1000 ليتر آب
مرحله بعدي در زمان پاک سري : بيم + دوراسبان + کود رشد ( پودري ) با همان دز قبلي
در خاتمه کلاس اعضاء گروهها به سر مزرعه کشاورزي عزيز نژاد که مزرعة ايشان رسيده و آماده درو بود رفته و با توجه به تقاضا نامبرده پيرامون نظر خواهي وي از جمع به منظور تعيين زمان دقيق و مناسب دروي مزرعه اش کشاورزان روز جمعه را مناسب براي درو و اعلام کردند . پس به رسم و يادبود و شگون اعضاء گروهها به اندازة چند دسته ( کسو ) مزرعه وي را درو نمودند .
اين جلسة کلاس f.f.s در ساعت 20 با صلوات بر رسول خدا به اتمام رسيد .

 

[آیورودا]

هدف از انجام اين مطالعه،‏ بررسي تأثير رهيافت مدرسه مزرعه كشاورز بر دانش و نگرش كشاورزان پيرامون مبارزه بيولوژيك عليه كرم ساقه‌خوار برنج در استان مازندران است. جامعه آماري اين مطالعه را كليه كشاورزان سه روستاي كهنه‌دان،‏ علي‌آباد و رنگريز‌محله از سه شهرستان آمل،‏ نور و جويبار استان مازندران تشكيل مي‌دهند)121(N= . براي انجام تحقيق،‏ پرسشنامه‌اي از طريق مرور ادبيات تهيه و تدوين شد. روايي محتوايي و ظاهري پرسشنامه از طريق ارائة آن به جمعي از كارشناسان فني و ستادي اداره ترويج مورد تأييد قرار گرفت. آزمون مقدماتي از طريق توزيع پرسشنامه در بين 20 كشاورز منطقه‌اي مشابه با جامعه آماري مورد مطالعه انجام گرديد و ضريب اعتبار پرسشنامه با استفاده از نرم افزار SPSS به ميزان 32‎/76% بدست آمد. بر اساس نتايج تحقيق،‏ ميانگين نمرات دانش فني شاليكاران مورد مطالعه،‏ قبل و بعد از برگزاري كلاس‌هاي آموزشي،‏ تفاوت معني‌داري را با يكديگر داشته است. ميانگين نگرش شاليكاران دو روستاي كهنه‌دان و رنگريز‌محله،‏ پيرامون مبارزه بيولوژيك عليه كرم ساقه‌خوار برنج،‏ قبل و بعد از برگزاري كلاس‌هاي آموزشي،‏ تفاوت معني‌داري در جهت مثبت داشته است. ميانگين نگرش شاليكاران نسبت به "اثر بخشي مدرسه مزرعه كشاورز" و "توسعه پايدار" در اكثر گويه‌هاي مورد بررسي،‏ قبل و بعد از برگزاري كلاس‌هاي آموزشي،‏ تفاوت معني‌داري داشته است. در اين تحقيق مشخص شد كه تنها در روستاي علي‌آباد و كهنه‌دان،‏ ميزان مشاركت در كلاس‌هاي مدرسه مزرعه كشاورز با متغير "ميزان اراضي تحت تملك"،‏ همبستگي معني‌داري در سطح 95 درصد داشته است. بر اساس يافته‌هاي تحقيق،‏ دانش كسب شده كشاورزان از طريق شركت در مدرسه مزرعه كشاورز با متغير "سن" در روستاي علي آباد رابطه آماري معني‌دار منفي و با مشاركت،‏ تحصيلات و دانش اوليه رابطه آماري معني‌دار مستقيم داشته است كه مقدار آن در روستاهاي مختلف،‏ متفاوت بوده ‌است.

 

[MehD1979]

Healthy melon production​

​

مديريت تلفيقي آفات و بيماري هاي گياهي خربزه IPM/FFS طرح
‌‌‍‍ FFS: Farm field school مدرسه در مزرعه
بخش سلامي – شهرستان خواف

سال شروع : 1387
ناظر : محقق و عضو هيئت علمي مركز تحقيقات
با همكاري : کارشناسان مدیریت هماهنگی ترويج کشاورزی استان خراسان رضوی و نظارت مهندس شريفي مقدم مسئول ترويج آی پی ام كشور

اهداف طرح:
♦ استفاده از تجربيات بهره برداران توسعه ي كمي و كيفي محصول تبديل بهره برداران به مديران توليد از طريق توانمندي آنها به مديريت كشت بوم
♦ حفظ محيط زيست ،سلامت گياه، سلامت توليد كننده و مصرف كننده
♦ تلفيق دانش بومي و روز از طريق توسعه مشاركت تكنولوژي

روش اجرا:
انتقال نشاء خربزه در ارديبهشت ماه 1389 به سايت

رقم كاشت:
خربزه خاتوني

سطح زير كشت :
100 هكتار

روند اجرا:
بازديد هفتگي از مزرعه توسط محقق مهندس حسن رحيمي

اقدامات انجام شده:
در سال1387:
♦ توزيع نشريه ترويجي شناخت مگس خربزه و راه مبارزه با آن
♦ برگزاري پروژه آموزش ترويجي (مدرسه در مزرعه) و شناسايي كشاورزان داوطلب اجراي طرح

در پاييز سال 1388:

♦ چراي مزرعه توسط دام
♦ شخم عميق بعد از برداشت

در زمستان سال 1388:
♦ يخ آب زمستانه

در بهارسال 1389:
♦ كاشت زود هنگام
♦ یك مرحله سمپاشي قبل از كاشت با سونالان براي كنترل علف هرز
♦ تنك مزرعه
♦ هرس بوته ها
♦ هرس ميوه هاي پيشتاز و معدوم كردن آن براي حذف لاروهاي نسل اول مگس خربزه
♦ دو مرحله سمپاشي از شروع ميوه دهي با فاصله ي 10 روز
♦ استفاده از كود هاي ريز مغذي سولو پتاس، كود مستر 20-20-20 براي استفاده در آب آبياري و محلول پاشي كود اوره 100كيلو همزمان با كاشت
♦ كود سرك 50 كيلو
♦ اجراي كليه روش هاي مبارزه ي زراعي، مكانيكي، فيزيكي، رفتاري (سيكل زندگي آفت) و مبارزه ي شيميايي

ضمنا در مزارع شاهد بيش از هشت مرحله سمپاشي و همچنين چندين نوبت استفاده از كودهاي ازته وجود دارد و متاسفانه هيچ گونه از عمليات زراعي، مكانيكي، فيزيكي، رفتاري و شيميايي كه در مزرعه ي طرح اجرا گرديده است توسط كشاورزان غير مسئول به كار گرفته نمي شود و همين امر موجب تجمع سم و نيترات در محصول آنها گشته و با مصرف آن توسط خريداران ايجاد مسموميت و در دراز مدت منجر به انواع سرطان مي شود.

پس از توليد محصول، با هماهنگي مركز تحقيقات، سازمان ميادين ميوه و تره بار و معاونت بهبود توليدات گياهي و مديريت جهاد كشاورزي شهرستان خواف بازديد از مزرعه و نمونه برداري از چند نقطه سايت انجام گرفت و سپس محصول براي آزمايشگاه سم شناسي ارسال شد كه خوشبختانه عاري از سم تشخيص داده شد كه با توجه به اين امر مراحل تهيه ليبل و اخذ كد شناسه از مسئول ترويج آی پی ام كشور، و نهايتا افتتاح غرفه با مشاركت سازمان ميادين ميوه و تره بار انجام گرفته است.