برای همین معمولا انواع مختلف قرص‌ها و شربت‌ها را در خانه نگه می‌دارند تا هر وقت تشخیص دادند، از آنها استفاده كنند.
یكی از دردهای معروف كه این گروه خود را متخصص در تشخیص آن می‌داند و در نتیجه مراجعه به پزشك را در این مورد چندان مهم تلقی نمی‌كند، دردهای ناحیه بالای شكم است كه برخی آن را به اشتباه زخم معده می‌نامند. در حالی كه تمام این دردها ناشی از زخم معده نیست و پیگیری‌ها و درمان‌های خاص خود را نیاز دارد.
دكتر ستار جعفری، فوقتخصص بیماری‌های گوارش و کبد می‌گوید: بیمارانی كه با احساس درد و ناراحتی در قسمت بالای شكم به پزشك مراجعه می‌كنند، معمولا دچار سوءهاضمه هستند. این بیماران اغلب شكایات مختلفی دارند و مشكل‌شان به صورت‌های متفاوت بروز می‌كند؛ به این معنا كه این مساله می‌تواند برای فردی به صورت درد نمایان شود و برای شخص دیگری به حالت نفخ یا ترش كردن كه تمام این موارد همان سوءهاضمه است.
به گفته وی سوءهاضمه مشكلی شایع به حساب می‌آید و اغلب بیمارانی كه به متخصصان گوارش مراجعه می‌كنند، با این مساله روبه‌رو هستند.
عوامل زخم معده را بشناسیم
اغلب براین باورند كه آدم‌های عصبی و تندمزاج بیشتر در معرض زخم معده قرار دارند و احتمال بروز این مشكل میان این گروه بیشتر است. آنها معمولا تصور می‌كنند رژیم غذایی نامناسب هم در ایجاد و تشدید زخم معده نقش مهمی دارد؛ در حالی‌كه متخصصان عوامل دیگری را در این زمینه موثر می‌دانند.
دكتر جعفری درباره علل بروز زخم معده، چنین توضیح می‌دهد: مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند آسپرین، بروفن، دیكلوفناك، ناپروكسن یا پیروكسیكام از عوامل مهم ایجاد زخم‌های معده به شمار می‌آید. علاوه بر این، عفونت میكروبی معده نیز مشكل دیگری است كه می‌تواند زمینه‌ساز زخم معده شود.
وی با تاكید بر این‌كه این دو موضوع مهم‌ترین عوامل ایجاد زخم‌های معده و اثنی‌عشر است، می‌افزاید: عفونت میكروبی معده مشكلی شایع است و حدود 70 تا 90 درصد زخم‌های معده ناشی از میكروب هلیكوباكترپیلوری است. بقیه موارد زخم معده هم ناشی از مصرف داروهای غیراستروئیدی است و درصد كمی هم به موارد نادر و خاص مربوط می‌شود.
به گفته این پزشك متخصص همه دردهایی كه در ناحیه معده احساس می‌شود، ناشی از زخم نیست و تنها زمانی كه طی آندوسكوپی زخم تشخیص داده شود، می‌توان در مورد این بیماری صحبت كرد.
دكتر جعفری با اشاره به این‌كه عفونت میكروبی معده مشكلی شایع است، توضیح می‌دهد: عفونت هلیكوباكترپیلوری از طریق ترشحات دهان و مدفوع منتقل می‌شود و به همین دلیل به راحتی قابل انتقال است.
بنابراین هر چه در جامعه‌ای داروهای بیشتری مصرف شود و عفونت هلیكوباكترپیلوری هم شایع‌تر باشد، احتمال بروز زخم‌ها افزایش می‌یابد.
وی می‌افزاید: سیگار كشیدن نیز عاملی است كه می‌تواند فرد را مستعد بروز زخم معده كند، ولی به طور قطع هنوز این موضوع ثابت نشده است.
نقش تغذیه
یكی از متداول‌ترین توصیه‌هایی كه اغلب در مورد پیشگیری و درمان زخم معده می‌شنویم و با آن روبه‌رو هستیم، مصرف مواد غذایی مفید و اجتناب از خوردن خوراكی‌های مضر است؛ به همین دلیل معمولا دوستان و آشنایان به یكدیگر توصیه می‌كنند كه چه غذایی را بخورند و از چه موادی پرهیز كنند تا دچار زخم معده نشوند.
در این میان گروهی هم می‌گویند اگر از دوران كودكی مواد غذایی مضر را در دسترس كودك قرار ندهید، احتمال بروز زخم معده به صفر می‌رسد.
دكتر جعفری در این زمینه خاطرنشان می‌كند: تغذیه در بروز بسیاری از بیماری‌ها و ناراحتی‌های گوارش نقش مهمی دارد ولی در مورد زخم معده هنوز ثابت نشده است كه مصرف برخی موادغذایی، می‌تواند موجب ایجاد زخم شود بنابراین از نظر علمی نمی‌توان به صراحت اعلام كرد كه استفاده از بعضی غذاها عامل ایجاد زخم معده است.
به گفته وی پس از تشخیص قطعی زخم معده، اول از همه باید عامل به وجود آورنده مشكل را برطرف كنیم؛ مثلا اگر داروی خاصی موجب ایجاد زخم شده است، حتما باید با مشورت پزشك معالج، مشكل را حل كرد.
وی می‌افزاید: معمولا پزشكان مصرف موادی را كه موجب درد و ناراحتی معده می‌شود، برای این افراد محدود یا ممنوع می‌كنند؛ به عنوان مثال، توصیه می‌شود این افراد كمتر از غذاهای سرخ‌كردنی استفاده كرده و مصرف غذاهای تند و حاوی چاشنی‌های خیلی تند را محدود كنند. همچنین خوب است در مصرف غذاهای حاوی پیاز و سیر هم دقت بیشتری داشته باشند. این نكته را هم باید در نظر داشته باشید كه چنین توصیه‌هایی برای همه افراد صدق نمی‌كند و نكاتی ثابت شده نیست؛ البته زمانی‌كه افراد با چند مشكل مختلف در دستگاه گوارش مانند ریفلاكس و زخم معده روبه‌رو هستند، رعایت این توصیه‌ها می‌تواند به آنها كمك كند و بیماری دیگر مانند ریفلاكس را بهبود بخشد.
دكتر جعفری با اشاره به این‌كه افراد با یكدیگر تفاوت دارند و رژیم غذایی‌شان هم بر این اساس باید تنظیم شود، می‌گوید: ممكن است فردی با مصرف غذای خاص احساس ناراحتی كند، در حالی كه دیگری هیچ مشكلی نداشته باشد. بنابراین بیمار باید با توجه به تجربه‌ای كه دارد، مواد غذایی آزاردهنده را حذف كرده و از غذاهایی كه او را اذیت نمی‌كند، استفاده كند.
به گفته این فوقتخصص بیماری‌های گوارشی و كبد، بیماری كه به زخم معده مبتلا بوده یا هست باید از مصرف غذاهای حجیم، پرچرب و سنگین خودداری كند ؛ به خصوص زمانی كه زخم در حال ترمیم است. شاید لازم باشد به او توصیه كنیم غذا نخورد و در بیمارستان بستری شود و حتی پس از آن هم غذاهای خیلی نرم و به صورت مایع را مصرف كند.
علائم خطر را بشناسید، تعلل نكنید
دردهای ناحیه معده مشكلی شایع است كه تقریبا تمام افراد نوعی از آن را تجربه می‌كنند. البته برای این دردها معمولا درمان‌های خودسرانه زیادی هم وجود دارد كه مردم بدون نظر پزشك از این روش‌ها استفاده می‌كنند؛ از شربت‌ها و قرص‌های مخصوص گرفته تا استفاده از مواد غذایی ویژه، در حالی كه متخصصان هشدار می‌دهند و می‌گویند برای تشخیص و درمان زخم‌ها باید با شناخت علائم خطر به موقع به پزشك متخصص مراجعه كنید و به فكر درمان باشید.
دكتر جعفری درباره نشانه‌های خطر كه در صورت وجود، حتما باید به پزشك مراجعه شود، می‌گوید: سن بیمار یكی از موارد مهمی است كه باید به آن توجه شود. به این معنا كه اگر بیمار بیش از 45 سال سن داشته و با علائم سوءهاضمه به پزشك مراجعه كند، حتما باید آندوسكوپی برای او انجام شود. چنانچه سن بیمار كمتر از 45 سال باشد ولی علائمی مانند درد شدید شبانه كه او را از خواب بیدار می‌كند، بی‌اشتهایی و كاهش وزن، استفراغ‌های مقاوم به درمان، سابقه خانوادگی سرطان‌های دستگاه گوارش و به خصوص در بستگان درجه اول، استفراغ خونی یا خونریزی از دستگاه گوارش به صورت دفع مدفوع سیاه رنگ، اختلال در بلع و لمس توده‌‌ای غیرطبیعی در شكم نیز وجود داشته باشد، حتما باید آندوسكوپی را انجام دهد تا پزشك به موقع بیماری را تشخیص دهد.
وی می‌افزاید: در صورتی كه چنین علائم خطری وجود نداشته و سن بیمار كمتر از 45 سال باشد، ممكن است پزشك براساس معاینه و شرح حال بیمار بتواند مشكل اصلی را تشخیص دهد و شاید به آندوسكوپی نیازی نباشد.
به گفته دكتر جعفری، بیماران معمولا در اثر زخم معده و زخم اثنی‌عشر دردهای شدیدی را تجربه می‌كنند و چون اغلب، زخم همراه با خونریزی اتفاق می‌افتد، آنها با استفراغ خونی یا دفع خون به پزشك مراجعه خواهند كرد. همچنین مشكلات معده معمولا با غذا خوردن تشدید می‌شود و بیماران پس از صرف غذا، درد بیشتری را حس می‌كنند. در حالی كه در مشكلات اثنی‌عشر اگر بیمار گرسنه بماند، دردش شروع می‌شود. به همین دلیل كسانی كه دچار زخم یا التهاب اثنی‌عشر هستند، اغلب چاق می‌شوند و برعكس، گروهی كه زخم معده دارند لاغر می‌شوند چون دوست ندارند، غذا بخورند.
به گفته دكتر جعفری، درمان و پیگیری زخم‌های اثنی‌عشر و معده، با یكدیگر متفاوت است. به طوری كه تقریبا در 90 درصد موارد، زخم‌های اثنی‌عشر به سمت بدخیمی نمی‌رود ولی در مورد زخم‌های معده حتما باید این بیماری را جدی گرفت.
یكی از دردهای معروف كه این گروه خود را متخصص در تشخیص آن می‌داند و در نتیجه مراجعه به پزشك را در این مورد چندان مهم تلقی نمی‌كند، دردهای ناحیه بالای شكم است كه برخی آن را به اشتباه زخم معده می‌نامند. در حالی كه تمام این دردها ناشی از زخم معده نیست و پیگیری‌ها و درمان‌های خاص خود را نیاز دارد.
دكتر ستار جعفری، فوقتخصص بیماری‌های گوارش و کبد می‌گوید: بیمارانی كه با احساس درد و ناراحتی در قسمت بالای شكم به پزشك مراجعه می‌كنند، معمولا دچار سوءهاضمه هستند. این بیماران اغلب شكایات مختلفی دارند و مشكل‌شان به صورت‌های متفاوت بروز می‌كند؛ به این معنا كه این مساله می‌تواند برای فردی به صورت درد نمایان شود و برای شخص دیگری به حالت نفخ یا ترش كردن كه تمام این موارد همان سوءهاضمه است.
به گفته وی سوءهاضمه مشكلی شایع به حساب می‌آید و اغلب بیمارانی كه به متخصصان گوارش مراجعه می‌كنند، با این مساله روبه‌رو هستند.
عوامل زخم معده را بشناسیم
اغلب براین باورند كه آدم‌های عصبی و تندمزاج بیشتر در معرض زخم معده قرار دارند و احتمال بروز این مشكل میان این گروه بیشتر است. آنها معمولا تصور می‌كنند رژیم غذایی نامناسب هم در ایجاد و تشدید زخم معده نقش مهمی دارد؛ در حالی‌كه متخصصان عوامل دیگری را در این زمینه موثر می‌دانند.
دكتر جعفری درباره علل بروز زخم معده، چنین توضیح می‌دهد: مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند آسپرین، بروفن، دیكلوفناك، ناپروكسن یا پیروكسیكام از عوامل مهم ایجاد زخم‌های معده به شمار می‌آید. علاوه بر این، عفونت میكروبی معده نیز مشكل دیگری است كه می‌تواند زمینه‌ساز زخم معده شود.
وی با تاكید بر این‌كه این دو موضوع مهم‌ترین عوامل ایجاد زخم‌های معده و اثنی‌عشر است، می‌افزاید: عفونت میكروبی معده مشكلی شایع است و حدود 70 تا 90 درصد زخم‌های معده ناشی از میكروب هلیكوباكترپیلوری است. بقیه موارد زخم معده هم ناشی از مصرف داروهای غیراستروئیدی است و درصد كمی هم به موارد نادر و خاص مربوط می‌شود.
به گفته این پزشك متخصص همه دردهایی كه در ناحیه معده احساس می‌شود، ناشی از زخم نیست و تنها زمانی كه طی آندوسكوپی زخم تشخیص داده شود، می‌توان در مورد این بیماری صحبت كرد.
دكتر جعفری با اشاره به این‌كه عفونت میكروبی معده مشكلی شایع است، توضیح می‌دهد: عفونت هلیكوباكترپیلوری از طریق ترشحات دهان و مدفوع منتقل می‌شود و به همین دلیل به راحتی قابل انتقال است.
بنابراین هر چه در جامعه‌ای داروهای بیشتری مصرف شود و عفونت هلیكوباكترپیلوری هم شایع‌تر باشد، احتمال بروز زخم‌ها افزایش می‌یابد.
وی می‌افزاید: سیگار كشیدن نیز عاملی است كه می‌تواند فرد را مستعد بروز زخم معده كند، ولی به طور قطع هنوز این موضوع ثابت نشده است.
نقش تغذیه
یكی از متداول‌ترین توصیه‌هایی كه اغلب در مورد پیشگیری و درمان زخم معده می‌شنویم و با آن روبه‌رو هستیم، مصرف مواد غذایی مفید و اجتناب از خوردن خوراكی‌های مضر است؛ به همین دلیل معمولا دوستان و آشنایان به یكدیگر توصیه می‌كنند كه چه غذایی را بخورند و از چه موادی پرهیز كنند تا دچار زخم معده نشوند.
در این میان گروهی هم می‌گویند اگر از دوران كودكی مواد غذایی مضر را در دسترس كودك قرار ندهید، احتمال بروز زخم معده به صفر می‌رسد.
دكتر جعفری در این زمینه خاطرنشان می‌كند: تغذیه در بروز بسیاری از بیماری‌ها و ناراحتی‌های گوارش نقش مهمی دارد ولی در مورد زخم معده هنوز ثابت نشده است كه مصرف برخی موادغذایی، می‌تواند موجب ایجاد زخم شود بنابراین از نظر علمی نمی‌توان به صراحت اعلام كرد كه استفاده از بعضی غذاها عامل ایجاد زخم معده است.
به گفته وی پس از تشخیص قطعی زخم معده، اول از همه باید عامل به وجود آورنده مشكل را برطرف كنیم؛ مثلا اگر داروی خاصی موجب ایجاد زخم شده است، حتما باید با مشورت پزشك معالج، مشكل را حل كرد.
وی می‌افزاید: معمولا پزشكان مصرف موادی را كه موجب درد و ناراحتی معده می‌شود، برای این افراد محدود یا ممنوع می‌كنند؛ به عنوان مثال، توصیه می‌شود این افراد كمتر از غذاهای سرخ‌كردنی استفاده كرده و مصرف غذاهای تند و حاوی چاشنی‌های خیلی تند را محدود كنند. همچنین خوب است در مصرف غذاهای حاوی پیاز و سیر هم دقت بیشتری داشته باشند. این نكته را هم باید در نظر داشته باشید كه چنین توصیه‌هایی برای همه افراد صدق نمی‌كند و نكاتی ثابت شده نیست؛ البته زمانی‌كه افراد با چند مشكل مختلف در دستگاه گوارش مانند ریفلاكس و زخم معده روبه‌رو هستند، رعایت این توصیه‌ها می‌تواند به آنها كمك كند و بیماری دیگر مانند ریفلاكس را بهبود بخشد.
دكتر جعفری با اشاره به این‌كه افراد با یكدیگر تفاوت دارند و رژیم غذایی‌شان هم بر این اساس باید تنظیم شود، می‌گوید: ممكن است فردی با مصرف غذای خاص احساس ناراحتی كند، در حالی كه دیگری هیچ مشكلی نداشته باشد. بنابراین بیمار باید با توجه به تجربه‌ای كه دارد، مواد غذایی آزاردهنده را حذف كرده و از غذاهایی كه او را اذیت نمی‌كند، استفاده كند.
به گفته این فوقتخصص بیماری‌های گوارشی و كبد، بیماری كه به زخم معده مبتلا بوده یا هست باید از مصرف غذاهای حجیم، پرچرب و سنگین خودداری كند ؛ به خصوص زمانی كه زخم در حال ترمیم است. شاید لازم باشد به او توصیه كنیم غذا نخورد و در بیمارستان بستری شود و حتی پس از آن هم غذاهای خیلی نرم و به صورت مایع را مصرف كند.
علائم خطر را بشناسید، تعلل نكنید
دردهای ناحیه معده مشكلی شایع است كه تقریبا تمام افراد نوعی از آن را تجربه می‌كنند. البته برای این دردها معمولا درمان‌های خودسرانه زیادی هم وجود دارد كه مردم بدون نظر پزشك از این روش‌ها استفاده می‌كنند؛ از شربت‌ها و قرص‌های مخصوص گرفته تا استفاده از مواد غذایی ویژه، در حالی كه متخصصان هشدار می‌دهند و می‌گویند برای تشخیص و درمان زخم‌ها باید با شناخت علائم خطر به موقع به پزشك متخصص مراجعه كنید و به فكر درمان باشید.
دكتر جعفری درباره نشانه‌های خطر كه در صورت وجود، حتما باید به پزشك مراجعه شود، می‌گوید: سن بیمار یكی از موارد مهمی است كه باید به آن توجه شود. به این معنا كه اگر بیمار بیش از 45 سال سن داشته و با علائم سوءهاضمه به پزشك مراجعه كند، حتما باید آندوسكوپی برای او انجام شود. چنانچه سن بیمار كمتر از 45 سال باشد ولی علائمی مانند درد شدید شبانه كه او را از خواب بیدار می‌كند، بی‌اشتهایی و كاهش وزن، استفراغ‌های مقاوم به درمان، سابقه خانوادگی سرطان‌های دستگاه گوارش و به خصوص در بستگان درجه اول، استفراغ خونی یا خونریزی از دستگاه گوارش به صورت دفع مدفوع سیاه رنگ، اختلال در بلع و لمس توده‌‌ای غیرطبیعی در شكم نیز وجود داشته باشد، حتما باید آندوسكوپی را انجام دهد تا پزشك به موقع بیماری را تشخیص دهد.
وی می‌افزاید: در صورتی كه چنین علائم خطری وجود نداشته و سن بیمار كمتر از 45 سال باشد، ممكن است پزشك براساس معاینه و شرح حال بیمار بتواند مشكل اصلی را تشخیص دهد و شاید به آندوسكوپی نیازی نباشد.
به گفته دكتر جعفری، بیماران معمولا در اثر زخم معده و زخم اثنی‌عشر دردهای شدیدی را تجربه می‌كنند و چون اغلب، زخم همراه با خونریزی اتفاق می‌افتد، آنها با استفراغ خونی یا دفع خون به پزشك مراجعه خواهند كرد. همچنین مشكلات معده معمولا با غذا خوردن تشدید می‌شود و بیماران پس از صرف غذا، درد بیشتری را حس می‌كنند. در حالی كه در مشكلات اثنی‌عشر اگر بیمار گرسنه بماند، دردش شروع می‌شود. به همین دلیل كسانی كه دچار زخم یا التهاب اثنی‌عشر هستند، اغلب چاق می‌شوند و برعكس، گروهی كه زخم معده دارند لاغر می‌شوند چون دوست ندارند، غذا بخورند.
به گفته دكتر جعفری، درمان و پیگیری زخم‌های اثنی‌عشر و معده، با یكدیگر متفاوت است. به طوری كه تقریبا در 90 درصد موارد، زخم‌های اثنی‌عشر به سمت بدخیمی نمی‌رود ولی در مورد زخم‌های معده حتما باید این بیماری را جدی گرفت.
