http://www.civilart.blogfa.com/post-13.aspx
بنا به نظر بسياري از صاحبنظران و خاصه جغرافيدانان، نحوه زندگي بشر و سكونت او داراي دو تقسيم بزرگ كوچ نشيني و يكجا نشيني است كه ده نشيني و شهر نشيني يكي از اقسام نحوه ي زندگي بشر بر سطح زمين و به عنوان استقرار ثابت بشر در محيط زيست است.
شهر يكي از پديده هاي بشري در محيط زيست به منظور اسكان، تامين معيشت، داشتن روابط اجتماعي و اقتصادي و مانند آنهاست.
احساس لزوم تثبيت در يك نقطه و احتياج به زندگي در كنار يكديگر و لازم و ملزومات آنها، انسان را بر آن داشته است كه هماهنگ با محيط طبيعي و داده هاي ساختماني محيط اطراف خود به ايجاد مسكن دست بزند.
جذب و جلب جمعيت روستايي به طرف شهر به دليل وجود امكانات رفاهي در شهرها و كمبود آن در روستاها صورت گرفته است. مهاجرت از سوي روستاها به طرف شهرها( مخصوصا شهرهاي بزرگ ) باعث پايين رفتن سطح توليدات كشاورزي و دامپروري، مشكلات افزايش جمعيت و تراكم در آن شهرها، مشكلات مربوط به مسكن، توسعه ي ناموزون شهرها، عدم تكافوي (كافي بودن) تاسيسات شهري، مشكلات ترافيك و رفت و آمد و عدم آشنايي روستايي با زندگي شهري و مانند آنها شده است. بنابراين شهرها بايستي بر مبناي نقش و وظيفه و امكان و استعدادي كه در سطح منطقه خود دارند، انجام وظيفه كرده و به نحوي توسعه يابند كه اثرات منفي خود را بر روال زندگي روستاها به حداقل برسانند.
چنانچه براي شهر و روستاها هماهنگ با يكديگر برنامه ريزي شود و شهرها همه گونه امكانات و اعتبارات و احتياجات نواحي روستايي را در اختيار خود نگيرند، ضمن آنكه از شدت مشكلات و مسائل شهري كاسته خواهد شد، روستاها نيز خالي از سكنه نخواهند گرديد.
به طور كلي جمعيت نسبتا متراكم، وجود خيابانها و مراكز كار و تجارت، ساختمانهاي مرتفع كه نسبت به دهات و روستاها متفاوت است، امكانات آموزشي و رفاهي و وجود گسترده ي وسائط نقليه همه علائمي است كه در شهرها وجود دارد.
در تمدن هاي خيلي قديمي مراكز جمعيتي وجود داشته كه به آن نقاط شهر اطلاق مي شده و قطعا به مناسبت نوع شغل و وظايفي كه به عهده داشته اند با مناطق روستايي متفاوت بوده اند .
به عنوان مثال روميان لغتي را به نام urbs استفاده كرده اند كه درست در مقابل روستا استفاده مي شده و زماني اين لغت را به كار مي برده اند كه مثلا به محلي مي رفتند كه فرم زندگي و مشاغل آن، با زندگي روستايي متفاوت بوده است. امروزه معمولا در يك منطقه به نقاطي اسم شهر مي دهند كه داراي جمعيتي بوده و از نظر فعاليت متنوع تر از مناطق روستايي باشند ولي اين حكم قطعي نيز نمي تواند باشد، زيرا چه بسيار مناطق و نقاطي وجود دارند كه در يك فصل از سال داراي جمعيت هستند و در غير آن فصول خالي از آن.
تعاريف مختلف شهر:
تعريف عددي: مركزي از اجتماع نفوس كه در نقطه اي گرد آمده و تراكم و انبوهي جمعيت در آن، از حد معيني پايين تر نباشد.
بر اين اساس در بيشتر ممالك حد جمعيت شهر 2500 نفر است.
تعداد و رقم شاخص براي براي شناخت شهر، هم از نظر زماني و هم از نظر مكاني متفاوت است و مختصر آنكه در هر كشوري بنا به موقعيت خاص آن كشور حد جمعيت شهر تفاوت مي كند.
مثلا در فرانسه، آلمان ، چكسلواكي و تركيه، مقياس شناخت شهر از ده تعداد 2000 نفر ساكن است. در ايالات متحده و مكزيك رقم 2500 نفر و در هلند و يونان و آيران 5000 نفر و در ايرلند رقم 1500 نفر مشخص كننده ي شهري بودن يا روستايي بودن يك نقطه مي باشد.
تعريف آماري و عددي ضمن آنكه تعريف روشن و ساده ايست. ولي از نظر علمي نمي توان آن را تعريف جامعي دانست.
تعريف تاريخي: برخي از علما معتقدند كه مراكزي كه از قديم نام شهر به آنها اطلاق شده است به عنوان شهر شناخته مي شوند و در واقع به افتخار قدمتي كه دارند هميشه شهر باقي مي مانند.
تعريف حقوقي: نوع ديگر تعريف شهر، تعريف حقوقي و اداري است. در دوره هاي گذشته، شهرها داراي امتيازاتي بودند كه در روستاها وجود نداشت. مانند بسياري از شهرهاي قرون وسطايي كه حق داشتند براي خود بازار داشته باشند يا به خدمات نظامي بپردازند؛ درحالي كه روستاها از اين امتيازات برخوردار نبودند.
تعاريف ديگري نيز از شهر شده است كه در زير به مفهوم كلي آنها اشاره ميكنيم:
شهر جايي است كه در آن نوع مسكن، رفتار، درآمد، سيماي شهري و پوشاك مردم آن با روستا متفاوت باشد و شغل سكنه ي آن غير از كشاورزي باشد.
به نظر جغرافيدانان، شهر منظره اي مصنوعي از خيابانها،ساختمانها، دستگاهها و بناهايي است كه زندگي شهري را امكان پذير مي سازد.
جغرافيدانان شهر را به عنوان يك واحد مجزا به حساب نياورده و ارتباط آن را با منطقه و كشور مورد مطالعه قرار ميدهند.
طبق ماده 4 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری ایران، شهر، محلی (مکانی) است با حدود قانونی که در محدوده جغرافیایی مشخص واقع شده و از نظر بافت ساختمانی، اشتغال و سایر عوامل دارای سیمایی با ویژگی های خاص خود است، به طوری که اکثریت ساکنان دایمی آن در مشاغل کسب، تجارت، صنعت، خدمات و فعالیت های اداری اشتغال داشته و در زمینه خدمات شهری از خودکفایی نسبی برخوردارند. شهر کانون مبادلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی حوزه نفوذ پیرامون خود بوده و حداقل دارای ده هزار نفر جمعیت است. یا مکان تجمع عده کثیری از مردم با سلایق، افکار، رفتار و... متفاوت می باشد. از نظر کالبدی، شهر جایی است که دارای ساختمان های بلند، خیابان ها، پارک ها، ادارات، زیرساخت ها و تاسیسات شهری و... می باشد. در بعد اقتصادی نیز شهر جایی است دارای وجه غالب اشتغال صنعتی، خدماتی و سبک مصرف و زندگی یا شیوه تولید متفاوت از روستا است. یکی از انواع تعریف های رایج از شهر، تعریف عددی آن است. به نحوی که در ایران تا سال65 شهر را مکانی می گفتند که جمعیت آن بیش از 5 هزار نفر باشد و از آن تاریخ به بعد، شهر به جایی گفته می شد که دارای شهرداری باشد.
شوش کهن ترین شهر جهان
شوش از کهن ترین شهر های جهان و به قولی کهن ترین شهر جهان است که حدود ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح به عنوان کانون مذهبی ساکنان دشت اطراف بنا نهاده شده است و پس از سال ها حیات پر فراز و نشیب و توام با روز های پیروزی و شکست و رونق و رکود و آبادانی و ویرانی ، با سقوط شاهنشاهی هخامنشی در سال ۳۳۲ ق.م به مرور در سراشیب افول افتاد و در قرون میانه ی اسلامی رونق خود را به کل از دست داد و به روستای کوچکی گرداگرد آرامگاه دانیال نبی (ع) بدل شد.
بنا به نظر بسياري از صاحبنظران و خاصه جغرافيدانان، نحوه زندگي بشر و سكونت او داراي دو تقسيم بزرگ كوچ نشيني و يكجا نشيني است كه ده نشيني و شهر نشيني يكي از اقسام نحوه ي زندگي بشر بر سطح زمين و به عنوان استقرار ثابت بشر در محيط زيست است.
شهر يكي از پديده هاي بشري در محيط زيست به منظور اسكان، تامين معيشت، داشتن روابط اجتماعي و اقتصادي و مانند آنهاست.
احساس لزوم تثبيت در يك نقطه و احتياج به زندگي در كنار يكديگر و لازم و ملزومات آنها، انسان را بر آن داشته است كه هماهنگ با محيط طبيعي و داده هاي ساختماني محيط اطراف خود به ايجاد مسكن دست بزند.
جذب و جلب جمعيت روستايي به طرف شهر به دليل وجود امكانات رفاهي در شهرها و كمبود آن در روستاها صورت گرفته است. مهاجرت از سوي روستاها به طرف شهرها( مخصوصا شهرهاي بزرگ ) باعث پايين رفتن سطح توليدات كشاورزي و دامپروري، مشكلات افزايش جمعيت و تراكم در آن شهرها، مشكلات مربوط به مسكن، توسعه ي ناموزون شهرها، عدم تكافوي (كافي بودن) تاسيسات شهري، مشكلات ترافيك و رفت و آمد و عدم آشنايي روستايي با زندگي شهري و مانند آنها شده است. بنابراين شهرها بايستي بر مبناي نقش و وظيفه و امكان و استعدادي كه در سطح منطقه خود دارند، انجام وظيفه كرده و به نحوي توسعه يابند كه اثرات منفي خود را بر روال زندگي روستاها به حداقل برسانند.
چنانچه براي شهر و روستاها هماهنگ با يكديگر برنامه ريزي شود و شهرها همه گونه امكانات و اعتبارات و احتياجات نواحي روستايي را در اختيار خود نگيرند، ضمن آنكه از شدت مشكلات و مسائل شهري كاسته خواهد شد، روستاها نيز خالي از سكنه نخواهند گرديد.
به طور كلي جمعيت نسبتا متراكم، وجود خيابانها و مراكز كار و تجارت، ساختمانهاي مرتفع كه نسبت به دهات و روستاها متفاوت است، امكانات آموزشي و رفاهي و وجود گسترده ي وسائط نقليه همه علائمي است كه در شهرها وجود دارد.
در تمدن هاي خيلي قديمي مراكز جمعيتي وجود داشته كه به آن نقاط شهر اطلاق مي شده و قطعا به مناسبت نوع شغل و وظايفي كه به عهده داشته اند با مناطق روستايي متفاوت بوده اند .
به عنوان مثال روميان لغتي را به نام urbs استفاده كرده اند كه درست در مقابل روستا استفاده مي شده و زماني اين لغت را به كار مي برده اند كه مثلا به محلي مي رفتند كه فرم زندگي و مشاغل آن، با زندگي روستايي متفاوت بوده است. امروزه معمولا در يك منطقه به نقاطي اسم شهر مي دهند كه داراي جمعيتي بوده و از نظر فعاليت متنوع تر از مناطق روستايي باشند ولي اين حكم قطعي نيز نمي تواند باشد، زيرا چه بسيار مناطق و نقاطي وجود دارند كه در يك فصل از سال داراي جمعيت هستند و در غير آن فصول خالي از آن.
تعاريف مختلف شهر:
تعريف عددي: مركزي از اجتماع نفوس كه در نقطه اي گرد آمده و تراكم و انبوهي جمعيت در آن، از حد معيني پايين تر نباشد.
بر اين اساس در بيشتر ممالك حد جمعيت شهر 2500 نفر است.
تعداد و رقم شاخص براي براي شناخت شهر، هم از نظر زماني و هم از نظر مكاني متفاوت است و مختصر آنكه در هر كشوري بنا به موقعيت خاص آن كشور حد جمعيت شهر تفاوت مي كند.
مثلا در فرانسه، آلمان ، چكسلواكي و تركيه، مقياس شناخت شهر از ده تعداد 2000 نفر ساكن است. در ايالات متحده و مكزيك رقم 2500 نفر و در هلند و يونان و آيران 5000 نفر و در ايرلند رقم 1500 نفر مشخص كننده ي شهري بودن يا روستايي بودن يك نقطه مي باشد.
تعريف آماري و عددي ضمن آنكه تعريف روشن و ساده ايست. ولي از نظر علمي نمي توان آن را تعريف جامعي دانست.
تعريف تاريخي: برخي از علما معتقدند كه مراكزي كه از قديم نام شهر به آنها اطلاق شده است به عنوان شهر شناخته مي شوند و در واقع به افتخار قدمتي كه دارند هميشه شهر باقي مي مانند.
تعريف حقوقي: نوع ديگر تعريف شهر، تعريف حقوقي و اداري است. در دوره هاي گذشته، شهرها داراي امتيازاتي بودند كه در روستاها وجود نداشت. مانند بسياري از شهرهاي قرون وسطايي كه حق داشتند براي خود بازار داشته باشند يا به خدمات نظامي بپردازند؛ درحالي كه روستاها از اين امتيازات برخوردار نبودند.
تعاريف ديگري نيز از شهر شده است كه در زير به مفهوم كلي آنها اشاره ميكنيم:
شهر جايي است كه در آن نوع مسكن، رفتار، درآمد، سيماي شهري و پوشاك مردم آن با روستا متفاوت باشد و شغل سكنه ي آن غير از كشاورزي باشد.
به نظر جغرافيدانان، شهر منظره اي مصنوعي از خيابانها،ساختمانها، دستگاهها و بناهايي است كه زندگي شهري را امكان پذير مي سازد.
جغرافيدانان شهر را به عنوان يك واحد مجزا به حساب نياورده و ارتباط آن را با منطقه و كشور مورد مطالعه قرار ميدهند.
طبق ماده 4 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری ایران، شهر، محلی (مکانی) است با حدود قانونی که در محدوده جغرافیایی مشخص واقع شده و از نظر بافت ساختمانی، اشتغال و سایر عوامل دارای سیمایی با ویژگی های خاص خود است، به طوری که اکثریت ساکنان دایمی آن در مشاغل کسب، تجارت، صنعت، خدمات و فعالیت های اداری اشتغال داشته و در زمینه خدمات شهری از خودکفایی نسبی برخوردارند. شهر کانون مبادلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی حوزه نفوذ پیرامون خود بوده و حداقل دارای ده هزار نفر جمعیت است. یا مکان تجمع عده کثیری از مردم با سلایق، افکار، رفتار و... متفاوت می باشد. از نظر کالبدی، شهر جایی است که دارای ساختمان های بلند، خیابان ها، پارک ها، ادارات، زیرساخت ها و تاسیسات شهری و... می باشد. در بعد اقتصادی نیز شهر جایی است دارای وجه غالب اشتغال صنعتی، خدماتی و سبک مصرف و زندگی یا شیوه تولید متفاوت از روستا است. یکی از انواع تعریف های رایج از شهر، تعریف عددی آن است. به نحوی که در ایران تا سال65 شهر را مکانی می گفتند که جمعیت آن بیش از 5 هزار نفر باشد و از آن تاریخ به بعد، شهر به جایی گفته می شد که دارای شهرداری باشد.
شوش کهن ترین شهر جهان
شوش از کهن ترین شهر های جهان و به قولی کهن ترین شهر جهان است که حدود ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح به عنوان کانون مذهبی ساکنان دشت اطراف بنا نهاده شده است و پس از سال ها حیات پر فراز و نشیب و توام با روز های پیروزی و شکست و رونق و رکود و آبادانی و ویرانی ، با سقوط شاهنشاهی هخامنشی در سال ۳۳۲ ق.م به مرور در سراشیب افول افتاد و در قرون میانه ی اسلامی رونق خود را به کل از دست داد و به روستای کوچکی گرداگرد آرامگاه دانیال نبی (ع) بدل شد.
