star_silver2050
عضو فعال
TRIZ
نوآوری نظام یافته یا همان تئوری حل مسائل به روش ابداعی (TRIZ) یکی از قدرتمندترین تکنیک‌های حل مسئله است که در روش ساختاریافته و نظام‌مند به شفاف‌سازی مشکلات می پردازد و باتوجه به نوع مسائل شناسایی شده و امکانات و محدودیتهای خاص آنها با انتخاب یکی از 12 ابزار حل مسئله، به حل آن اقدام می‌کند. هریک از 12 ابزار حل مسئله در این تکنیک، حاصل چکیده سازی کلیه ایده‌های خلاقانه بهترین ابداعات و اختراعات و ایده‌های خلاق جهانی است. این تکنیک ازجمله تکنیک‌های کارکردگراست که سعی می نماید نظرات مشتری (کارفرما و دریافت کنندگان خدمات) را با تامین کارکرد موردنظر وی با حداکثر و حداقل هزینه تامین کند. همچنین در این مقاله به معرفی و شرح چهار مرحله اصلی فرایند نوآوری نظام‌یافته یا همان (TRIZ) پرداخته شده است که این مراحل شامل: 1 – تعریف 2 – انتخاب ابزار 3 – تولید راه‌حل 4 – ارزیابی هستند .
مقدمه
پیدایش (TRIZ) درسال 1946 در شوروی توسط گزینش آلت شولر صورت گرفت که اولین اختراع خود را در 14 سالگی انجام داد و اولین دوره تحصیلی خود را در رشته مکانیک دنبال کرد. او در سال 1946 در دپارتمان ثبت اختراعات نیروی دریایی روسیه استخدام شد تا به مخترعان درنتیجه رساندن طرح اختراعی آنها یاری رساند . TRIZدر حوزه های مختلف علوم مهندسی، خدماتی، مدیریتی، اجتماعی و سیاسی به کار برده می شود. در کشورهای توسعه یافته تقریبا تمام مدیران و مهندسان واحدهای طراحی و توسعه محصولات و نیز واحدهای توسعه فناوریهای پیشرفته به فن تریز آشنا یا در آن متخصص هستند .
تعریف TRIZ
کلمه TRIZ مخفف عبارت روسی : TEORIVA RESHENIVA IZOBRETA TELSKIKH ZADATCH که ترجمه آن در انگلیسی : THEORY OF INVENTIVE PROBLEMS SOLVING یعنی نظریه حل خلاقانه مسائل .
رشد TRIZ
الف – 1946 تا 1980 : ابتدای عصر تریز کلاسیک با مفاهیم تریز توسط شخص آلت شولر و شاگردان اندک او بسط و گسترش یافت .
ب : 1980 تا 1985 : عصر تریزکلاسیک : تریز در اتحاد جماهیر شوروی شهرت یافت و مدارس تریز تأسیس و اولین متخصصان تربیت شدند .
ج- 1985 تا 1991 : عصر تریز معاصر – فاز یک : تریز به اروپا و آمریکا راه یافت .
د-1991 تا 1999 : عصر تریز معاصر – فاز دو که در آن متخصصان به گردآوری مستندات تریز و توسعه آن در زمینه‌های مختلف پرداختند. در این دوران پایگاه اطلاعاتی و نرم افزاری حرفه ای تریز به تکامل رسیدند .
پیدایش نوآوری نظام یافته
دارال.لی.من مبدع تکنیک نوآوری نظام یافته این تکنیک را در سال 1999 با ادغام دو نظریه دمینک و آلت‌شولر مطرح کرد .
_ نظریه دمینگ : هر مشکل سازمانی نتیجه وجود یک تضاد در آن سازمان است .
_ نظریه آلت‌شولر : تریز تضاد نهفته در ریشه هر مسئله را شناسایی و رفع می کند .
هدف فرایند نوآوری نظام یافته تعریف مسئله و دست‌یابی به بهترین راه حل است .
دست‌یابی به اهداف نوآوری نظام یافته جز با عبور از میان فرایندی دقیق و موشکافانه امکان پذیر نیست .
مرحله اول : تعریف
گفته می شود که 90 درصد از فرایند حل مسئله تعریف دقیق و شفاف مسئله است . اگرچه تمایل ذاتی افراد پرداختن به حل مسئله به جای تعریف دقیق آن است . تریز قصد دارد تا کاربران را بیش از پیش در مرحله «تعریف» درگیر کند. تریز این هدف خود را با معرفی چهار ابزار دقیق و صریح در این مرحله دنبال می کند .
-1 ابزار «کاشف مسئله» : این ابزار پایه تعریف مسئله است. این ابزار به سؤالاتی نظیر ما کجا هستیم و قصد داریم به کجا برویم و چگونه تشخیص دهیم که به هدف رسیده ایم، پاسخ می گوید .
-2 ابزار «کارکرد و خواص» : تحلیل کارکرد برای اولین بار در مهندسی ارزش توسط مایلز مطرح شد. نوآوری نظام یافته از سومین نسل از تحلیل کارکرد، «تحلیل کارکرد و خواص» نامیده می شود . برای تعریف مسائل و شفاف سازی کارکرد سیستم موجود استفاده می شود .
-3 ابزار «تحلیل منحنی عمر» : منحنی عمر هر سیستمی از نمودارهای s شکل تبعیت می کند. نقش این ابزار تعیین چگونگی و جهت حرکت کاربران پس از پایان مرحله تعریف مسئله است .
-4 ابـزار «نتیجــه نهـــــایی ایده‌آل» یا (IFR (Ideai Final Result : این ابزار، سعی می کند چارچوبها و قالبهای فعلی ذهن افراد را در هم بریزد و اهداف رقبای فعلی و آینده را آشکار سازد .
مرحله دوم : انتخاب ابزار
معمولاً در این مرحله فهرستی از 3 یا 4 ابزار رتبه بندی شده پیشنهاد می شود. ابزارهای رتبه بندی شده اغلب با ابزارهای تریز همپوشانی دارند . چنانچه از چند ابزار استفاده کنند و همه آنها به یک جواب منتهی شوند، اطمینان شما نسبت به راه حل به دست آمده افزایش پیدا خواهد کرد .
مرحله سوم : تولید راه حل
هنگامی که یک مسئله وارد مرحله سوم می شود، به دلیل تعداد و تنوع ابزارهای تریز نه تنها احتمال حل آن بسیار بالاست، بلکه حتی امکان دست‌یابی به راه حلهای متنوع و متفاوت نیز وجود دارد . این ابزارها را می‌توان به دو گروه کلی تقسیم کرد :
-1 ابزارهای تحلیلی : این ابزارها به ساختار دهی مسئله کمک می کنند و به تحلیل شرایط می پردازند .
-2 ابزارهای مبتنی بر دانش : این ابزارها بانک اطلاعاتی لازم برای خلق ایده ها را فراهم می آورند .
دوازده ابزار معرفی شده در این مرحله عبارتند از: 1 - تضادهای تکنیکی و اصول ابداعی 2 – تضادهای فیزیکی و اصول تفکیک 3 - مدلسازی شی 4– اثر و اصول استــاندارد 5 - روندهای تکامل 6 - منابع 7 - دانش و اثرات 8 - الگوریتم حل مسائل ابداعی 9 - پیرایش 10 - نتیجه نهایی ایده‌آل 11 - ابزارهای رفع اینرسی تفکر و نهایتاً 12- تحلیل زیر ویرایشها .
مرحله چهارم : ارزیابی
آخرین مرحله از چهار مرحله اصلی فرایند نو آوری نظام یافته «ارزیابی» است. در این مرحله بهترین راه حل از میان راه حلهایی که در مرحله پیش تولید شده اند انتخاب می‌شوند . هدف این مرحله دست‌یابی به شیوه ای منطقی برای مقایسه راه حلهای مختلف و غیر همجنس و حصول اطمینان از دست‌یابی به بهترین راه حل است .
TRIZ در این خصوص از روشهای ارزیابی متداول مانند MCD ، QFD ، SIXSIGMA و DFMA استفاده می کند .
نمودار (1) – فرایند حل مسائل در نوآوری نظام یافته را نشان می‌دهد .
نوآوری نظام یافته یا همان تئوری حل مسائل به روش ابداعی (TRIZ) یکی از قدرتمندترین تکنیک‌های حل مسئله است که در روش ساختاریافته و نظام‌مند به شفاف‌سازی مشکلات می پردازد و باتوجه به نوع مسائل شناسایی شده و امکانات و محدودیتهای خاص آنها با انتخاب یکی از 12 ابزار حل مسئله، به حل آن اقدام می‌کند. هریک از 12 ابزار حل مسئله در این تکنیک، حاصل چکیده سازی کلیه ایده‌های خلاقانه بهترین ابداعات و اختراعات و ایده‌های خلاق جهانی است. این تکنیک ازجمله تکنیک‌های کارکردگراست که سعی می نماید نظرات مشتری (کارفرما و دریافت کنندگان خدمات) را با تامین کارکرد موردنظر وی با حداکثر و حداقل هزینه تامین کند. همچنین در این مقاله به معرفی و شرح چهار مرحله اصلی فرایند نوآوری نظام‌یافته یا همان (TRIZ) پرداخته شده است که این مراحل شامل: 1 – تعریف 2 – انتخاب ابزار 3 – تولید راه‌حل 4 – ارزیابی هستند .
مقدمه
پیدایش (TRIZ) درسال 1946 در شوروی توسط گزینش آلت شولر صورت گرفت که اولین اختراع خود را در 14 سالگی انجام داد و اولین دوره تحصیلی خود را در رشته مکانیک دنبال کرد. او در سال 1946 در دپارتمان ثبت اختراعات نیروی دریایی روسیه استخدام شد تا به مخترعان درنتیجه رساندن طرح اختراعی آنها یاری رساند . TRIZدر حوزه های مختلف علوم مهندسی، خدماتی، مدیریتی، اجتماعی و سیاسی به کار برده می شود. در کشورهای توسعه یافته تقریبا تمام مدیران و مهندسان واحدهای طراحی و توسعه محصولات و نیز واحدهای توسعه فناوریهای پیشرفته به فن تریز آشنا یا در آن متخصص هستند .
تعریف TRIZ
کلمه TRIZ مخفف عبارت روسی : TEORIVA RESHENIVA IZOBRETA TELSKIKH ZADATCH که ترجمه آن در انگلیسی : THEORY OF INVENTIVE PROBLEMS SOLVING یعنی نظریه حل خلاقانه مسائل .
رشد TRIZ
الف – 1946 تا 1980 : ابتدای عصر تریز کلاسیک با مفاهیم تریز توسط شخص آلت شولر و شاگردان اندک او بسط و گسترش یافت .
ب : 1980 تا 1985 : عصر تریزکلاسیک : تریز در اتحاد جماهیر شوروی شهرت یافت و مدارس تریز تأسیس و اولین متخصصان تربیت شدند .
ج- 1985 تا 1991 : عصر تریز معاصر – فاز یک : تریز به اروپا و آمریکا راه یافت .
د-1991 تا 1999 : عصر تریز معاصر – فاز دو که در آن متخصصان به گردآوری مستندات تریز و توسعه آن در زمینه‌های مختلف پرداختند. در این دوران پایگاه اطلاعاتی و نرم افزاری حرفه ای تریز به تکامل رسیدند .
پیدایش نوآوری نظام یافته
دارال.لی.من مبدع تکنیک نوآوری نظام یافته این تکنیک را در سال 1999 با ادغام دو نظریه دمینک و آلت‌شولر مطرح کرد .
_ نظریه دمینگ : هر مشکل سازمانی نتیجه وجود یک تضاد در آن سازمان است .
_ نظریه آلت‌شولر : تریز تضاد نهفته در ریشه هر مسئله را شناسایی و رفع می کند .
هدف فرایند نوآوری نظام یافته تعریف مسئله و دست‌یابی به بهترین راه حل است .
دست‌یابی به اهداف نوآوری نظام یافته جز با عبور از میان فرایندی دقیق و موشکافانه امکان پذیر نیست .
مرحله اول : تعریف
گفته می شود که 90 درصد از فرایند حل مسئله تعریف دقیق و شفاف مسئله است . اگرچه تمایل ذاتی افراد پرداختن به حل مسئله به جای تعریف دقیق آن است . تریز قصد دارد تا کاربران را بیش از پیش در مرحله «تعریف» درگیر کند. تریز این هدف خود را با معرفی چهار ابزار دقیق و صریح در این مرحله دنبال می کند .
-1 ابزار «کاشف مسئله» : این ابزار پایه تعریف مسئله است. این ابزار به سؤالاتی نظیر ما کجا هستیم و قصد داریم به کجا برویم و چگونه تشخیص دهیم که به هدف رسیده ایم، پاسخ می گوید .
-2 ابزار «کارکرد و خواص» : تحلیل کارکرد برای اولین بار در مهندسی ارزش توسط مایلز مطرح شد. نوآوری نظام یافته از سومین نسل از تحلیل کارکرد، «تحلیل کارکرد و خواص» نامیده می شود . برای تعریف مسائل و شفاف سازی کارکرد سیستم موجود استفاده می شود .
-3 ابزار «تحلیل منحنی عمر» : منحنی عمر هر سیستمی از نمودارهای s شکل تبعیت می کند. نقش این ابزار تعیین چگونگی و جهت حرکت کاربران پس از پایان مرحله تعریف مسئله است .
-4 ابـزار «نتیجــه نهـــــایی ایده‌آل» یا (IFR (Ideai Final Result : این ابزار، سعی می کند چارچوبها و قالبهای فعلی ذهن افراد را در هم بریزد و اهداف رقبای فعلی و آینده را آشکار سازد .
مرحله دوم : انتخاب ابزار
معمولاً در این مرحله فهرستی از 3 یا 4 ابزار رتبه بندی شده پیشنهاد می شود. ابزارهای رتبه بندی شده اغلب با ابزارهای تریز همپوشانی دارند . چنانچه از چند ابزار استفاده کنند و همه آنها به یک جواب منتهی شوند، اطمینان شما نسبت به راه حل به دست آمده افزایش پیدا خواهد کرد .
مرحله سوم : تولید راه حل
هنگامی که یک مسئله وارد مرحله سوم می شود، به دلیل تعداد و تنوع ابزارهای تریز نه تنها احتمال حل آن بسیار بالاست، بلکه حتی امکان دست‌یابی به راه حلهای متنوع و متفاوت نیز وجود دارد . این ابزارها را می‌توان به دو گروه کلی تقسیم کرد :
-1 ابزارهای تحلیلی : این ابزارها به ساختار دهی مسئله کمک می کنند و به تحلیل شرایط می پردازند .
-2 ابزارهای مبتنی بر دانش : این ابزارها بانک اطلاعاتی لازم برای خلق ایده ها را فراهم می آورند .
دوازده ابزار معرفی شده در این مرحله عبارتند از: 1 - تضادهای تکنیکی و اصول ابداعی 2 – تضادهای فیزیکی و اصول تفکیک 3 - مدلسازی شی 4– اثر و اصول استــاندارد 5 - روندهای تکامل 6 - منابع 7 - دانش و اثرات 8 - الگوریتم حل مسائل ابداعی 9 - پیرایش 10 - نتیجه نهایی ایده‌آل 11 - ابزارهای رفع اینرسی تفکر و نهایتاً 12- تحلیل زیر ویرایشها .
مرحله چهارم : ارزیابی
آخرین مرحله از چهار مرحله اصلی فرایند نو آوری نظام یافته «ارزیابی» است. در این مرحله بهترین راه حل از میان راه حلهایی که در مرحله پیش تولید شده اند انتخاب می‌شوند . هدف این مرحله دست‌یابی به شیوه ای منطقی برای مقایسه راه حلهای مختلف و غیر همجنس و حصول اطمینان از دست‌یابی به بهترین راه حل است .
TRIZ در این خصوص از روشهای ارزیابی متداول مانند MCD ، QFD ، SIXSIGMA و DFMA استفاده می کند .
نمودار (1) – فرایند حل مسائل در نوآوری نظام یافته را نشان می‌دهد .